Institutiones physicae ad usum scholarum accomodatae: cum indice ..., Volume 1

441쪽

ymi a rania statim herm ogenea disgregat, sed etiam ea me consedit aut

macte commiscuit, diutius, urgeat ab invicem secedere cogit. Si pos&qutin aurum cuprum eliquata sunt, conmista dimissi igni relinquantam , cupro in halitus soluto aurum remanet solummodo in tundo erucibuli

sed cu- dum ita dissetvitur, dispergiturque, nunquid cum aere commisceost. Nec dicat aliquis id iseri per accidens, nihil erum magis per se essicitur aevire quam dispersio particinarum corporum calidorum, cum calor comiteri habeat inseparatalem motum vertiginis aut vibrationis particularum insensi-hum,in quo commurus est particularum nisis quo se mutuo pellunt 3 dispargunt.

Quis et aliquissum aqua sit maxim idonea ad extinguendum Ignem quo . LI-do illum emeit vehementiorem,si pauca quantitate carbonibus accensis in- li.'

ergatur. Res Paucam .iquam carbonibus inspersam non interpellare omne inhis lita aeris commereium cum partibu incensis aut ad incens Onem proxime paratis, auget sed tantum earum particularum quae extrinsecus primum incenduntur , imp tum, repellere ad interiora, qua repulsione totam vim exerim in Dartes int fiores quae Walutius concusse facilius a reliquis separant .Hinc emcitur ut si parato impedimento quae alsiise,quae brevi solvitur in Vapores, plures corporis incensi particulae simul impetum faciant,& intro ac extrorsum validius alm Deiani S uicendium majus ericiant. Quaeret a Cur omnia corpora non incenduntur, saltem ea quae habentdiquid sulphuris quod creditur potissimum Ignis pabulum. Resp. Ex iis quae

diximus de flamma intelligi ad incensionem corpolum necesse esse non modo ur illorum particulae separentur , sed etiam ut agantur in Utum veri iginitdimque satis rapidum, ut in gyrum repellant actem materiam Jobulosam. Unde patet corpora durissima,cuiusmodi sunt lapides,qu,nvis aliquid siilph ris contineant non posse incendi.Etenim cum in lapidibu pareiculae sulphureae istiaeque sint valide inter se connexae concretae in molecula rigidas non possunt Scile ab invicem sepaiari, seorsim agi in motum vertiginis indera a percussione scintillula tantum e silice euci-.Firmo etiam illo nexu es.ficitur, esillae a stis particulta quae ad incensionem sunt necessariae, non facile se minisceant partieulis hilphureis, aliisve qui ad flammae eonstitutionem porti---c enim solae particula siilphu eae aut oleos a cedunt in flammae nutria Memmo sed etiam particulae quaecumque exilest volatiis cum silphureis avesant, Juxta eam, quam habent molem frigiditatem, flammae vim augent. Plures partes quam sulphureas in flamma contineri videtur deductis nisem ex anMysi seligini, ex qua eliciumn partes oleose, MKalicae volatia se , quae vehementi agitatione non fuerunt corruptae δε partes terrestregi Nine ligna, ouae partes habent solidiores, salis alxalici multum continent, mmmam fiantant acriorem, partes enim solidiores, rigidiores diutius verrionis i tum conservant,4 validius ferium Eadem ligna viridia dissicilius

442쪽

quor aquae,ac conmuenter earum moleculae mi magis suades, cedunt- pellent , nec tam facile confringuntur. adde quod aque non iacit ociantur cum acre a quo derivatur praecipuum incensionis principium fammae incit

t.. .. lxxς aliquis anaer conseratia figuram flammae candelae, δέ quuin o aei, arabis qui Vi pinguia per Hlyclimum ascendunt,ut sint flammaepabulum Ad primum

samflammae in Ospondetur ex iis,quae superius liximus, periscuum in flammam moti suocandalae expansivo, quem habet a vertigine particularum tartii elementi, quibus co stat, repellere aequali nisu in sphaerae ambitum Materiam Globulosam, a rem Aerem autem sua gravitatera Materiam Globulosam suo proprio min, seu accepta a sideribus impulsione flammae actioni resistere, immani comprimere. Quia vero in toto flain e ambitu aequalis est ad expansionem nisus, maequalis ambientium resistentia , si flamma posset a Meuave li, sine somento sustentari sub globi forma contineretur , auces erretur in aerem . ut aeris bullae sub globi sorma per aquam elevantur. Haec ista esse futura manifestum est , nisi continua esset flamm dissipatio , coarsentia generati , continuus aeris circa flammam fluxus inferne sursim, quae causi sunt ut flamma longe absit a figura rotunda. Ad clariorem explic tionem sit in Figur apposta candelais e cuius ellychnii BCD, parte C flamma erumpat toto ambitu racesimimitate. Si stipponantur , ut sapponere decet , estota illius partis Ellychmi superficie continud eram, per velut flammae rivulos assidua partium pinguium , quae inde erum: punt , incensione , manifestum fiet , quia in altirudinem omnes illi Guuli confluunt , ut per se patet , maximam ibi debere esse flammae --plitudinemo infra enim , qu magis tenditur versus in eo pauciores stat ejusmodi rixuli ac consequenter minor esse debat flammae amplis do. Nihil tamen vetat maximam flammae amplituuinem contingere pa lo supra D , scilicet versus EF Quia scilicet particulae pingues , quae

incensione decerpunm , non accipiunt totam quam possune habere se pansionem , itarimatque separ tu , sed mox majore calefactione aut i consioneis secretione ab invicem eam acquirunt. Ab altitudine F ver sus G necesse est flammam attentiari , primo propter maiorem particu s larum incensarum celeritatem sirium , quam inicit rum major laevissium major motus vertiginis celeritas quo se muti in pellunt , demia Pr pter minorem aeris siverita catillioris, rarioris resistenti m. His ad iii test quarumdam particularum confractio, dissipatio Particulas tertii ele menti majore incensione fieri leviores , ac consequemn celeti sutam se ii est manifestum. Manisostum etiam est eum motiun paritum absequerintium expansone is stirsum latione adjuvari Praetura mandectum est aerem uammirati tam e incumbentem .d magnam altitudinem malescere lavi

remque estici, ursam magis niti aut impelli sic facilem pangi Rum

443쪽

mame ceIeritatefluunt Particularin contractione & secessu necesse est flammae magnitudinem minui Ad eam flammae figuram confert etiam aeris imotus. Cum enim ac flammae contactu incalescat, fiat levior, sursum effertur, fitque eontinuus illius fluxusis imo flammae C toto ambitu siusdis, quo fluxu flammae rivuli abest, chnio em entes ad eas partes magis Hiriguntur. Quia vero aer ascendendo longiore flammae contai .u magis incalestata levior efficitur, celerius, huc mo etur, flammammagis comprimit ejusque fluxum stirsum cstici celeriorcm Circa pinicula: tertii elenienti mutantur in fumum , quia extincto motu vertiginis in exiles moleculas coeunt, quae per aerem disperguntur, quia cum nequeant in aere rariore magis elevari, nec retrocedere, a partibus subsequentibus sius lim nitentibus propulsae, tantur defled ere ad latera Pinguia calore liquata per ellychnii meatus ascendunt eodem modo , quo

aqua per filerhun, de quo egimus Articulo de AEquilibrio liquidorum.

De Elementis inordineta Gustum m de Sapo

DE Elementis in ordine ad Gustum vix quidquam reperire est apud Pli3

sicos, Medicos, qui ab Hippocratis temporibus ad hoc usquς iaculum fati, a ate de corporum mistorum Elementis in serunt. Nulla enim alia Umittebant philosophi Hemem piaeter quarum vulgata, de quibus in Disputatione praecedenti tra--Medici Mavimus. Haec existimabam esse prima usceptivi, seu prima principia qualita η - 4M tum quas Prima appellaeat, e quarum varia temperatione per Elementorum mistionem facta deduci posse putabant varias mistorum proprietates. Quantum illi Philos hi, qui ad qualitates tactilis omnes corporum mistorum effectus referebant nierint hallucinati, fatis ostendimus in Disputatione praecedenti. Et sane poriemi instar videtur, magnos etiam viros tam turpiter lapsos fuisse, postquam Hippocrates variis in locis sed praecipue in libris de veteri Medecina milia differta de Tementis in ordine ad Gustum seu de Sapi lis, ipsasque tribuit inlignes enogias linutes ad varias in humoribus in in quibussibet Mahis Corporibus Humani partibus mutationes efficiendas Mognus illa vir agnoscit in salso acido principia maximarum perturbationum, morborum gravissi- morimi, si fuerint ab humoribus , aut Elementis quibus emperantur secreta ad vim suam exerendisia expedita Sam ob causam Archigenes o borum, symptomatum , sed praecipue Molariun causis a sapotibus dedi ac

bax Quia eoim dispositione corpora lida apta sunt Halaum Gustus na cere utrinia sequatur sensatio Saporis, eadem pessivit, in alia corpora vendo, uti. yerti. . mi are juxta variam eorum aptiturinem ad patien-

ω δι- mutavio canticinandum est de sapidis, tangibilibus cor- Dd 3 poribus

444쪽

poribus Ditendinius autem superius haec qua diissicione astant in organimi Tae usi sensationem excitant; eadem diversimode alterare alia corpora juxta varias eorum dispositiones. Unde patet quam malὸ Galenus reprehenderit Archigenem, quod quosdam dolores vocaret acidos, alios falsos alios acerbos c. His enim nominibus eos designabat, qui me bantur ab iis ni prin ipiis a quibus sensationes acidi salsi, acerbi solem prodaci Nee enimo erat Archigenis inscitia , ut existimaret in parte olente ab acido aut salso excitari eas anectiones , quas, cum in organo Gustus excitantur, statim sc-quitur sensatio acidi aut salii ut objiciebat Galenus eontra Archigenum. Id nea enim ad illas affectiones sulcipien a dispositio in lo Orstano Gustus reperitur. Im quia in variis hominibus varia est organi Gustu dispoisio ea arietate essicidur ut in iisdem alimentis aut medicamentis, hi istos, alii alios Sapores tercipiant, aut ut idein sapores diis intensiores , auis remissiores appareant. Cum itaque ab iis corporibus, quibus aliquis Sapor inest, insignes effectus produci quotidiana experientia comprobetur, accuratius inouirem duri est , in quo posita est vis in saporum ad sensationes excitandas per c ganum Gustus, ut certi simus, an Gustus opera ad mistorum proprietates detegendas aliquid conserre possit.

i f C Apid- corpus est illud quod si convenienter applicetur mano Gustus pidum apium est illud ita afficere ut ad susceptam affectionem sequatur sensa

v ijdi Saporis, si omnia sint ben disposita ex parte organi nervorum in ipsum dispersorumin cerebri. iii II. Sapor est qualitas aut dispositio aut Arma, qua corpus consti ne sapor defi formaliter sapidum Corpus autem dicinar Sapidum dupliciter. 1. Et se&r itur primari , quia est primum Saporis subjectum, di quil ipsi per se competitui afficiendi organum Gustus modo mox exposito. Sic Sapida dicuntur exilissima copuscula, quibus proprie ter se inest forma Saporis 3 quae donata sunt certa figura, magnitudine, rigiditate aut flexilitate c. ni ostem detur suo loco. a. Corpus dicim sapidin secundarin propterpermistionem corporum Sapidorum, sic aqua dicitur salsea permistione corpusculorum Salsinnorum Moles vero sensibilis salis per se tali ala est, cuis sit tota composita ex solis corpusculis Salinis. III. , apor manifestus dicitur ille quo Sapidum redditur aptum ad excitasse quid .... dam sensationem Saporis. por manue IV. Sapor occultus dicitur ille quo corpora apita reisuntur apta ad

av noducendos varios effectus qui sapidis hujus illi veginetisε apertine more possisu

445쪽

AU. r. is Sapidis generatim, 'i'

,sint tamen excitare sensationem hujus iit usu Saporis. Sic acidum occul

tum dicitur illus, quod non potest quidem ita afficere organum ustus, ura

ex niducia affectione sequatur ensatio acidi potest tamen pro Vicere alios es tu, sectus, qui ab acidis m. inifestis pioducuntur. Sic salivae dicitur inesse acidum occidium, quid licet saliva sestem in fanis non producat sensationcm acidi, mortificat tamen Mercurium , ut acida manifesta. Posset etiam dici acidum occul-Nm quod non Mest sensu percipi propter imbecillitatem ad agendum, quae contingit vel quia nimis est dispersum, vel quia ab aliis involvitur occuli tur, sic parum salis in multa aqua solati non potest excitare sensum salsedinis, sic idem sit 4 ia sapida, si viscidis glutinosis insipidisque permisceantur, fiunt inepta ut convenienter afficiant organum Gustiis ad excitaridam sensati nem Saporis, eo informantur. Verum per apida occulta propri intelligiint qa, quae in delinitione sunt descripta. V. Insipida corpora sunt illa, quae quocumque modo applicentur organo Gustus nullum sensum S poetis pioducinat ' i'VI. Ii piditas est ea lispositio qua corpora redduntur insipida. . Insipiditas. Propositio 1 Sapor non consistit in calidiinte aut frigiditate, nec hinniditate VIII. - sic itate, nec in raritate aut densitates, nec in opacitate aut perlicuitate, sapor non nec in pluribus ex illis clualitatibus quocumque modo temperatis. Etenim si Sapor consisteret in aliqua aut sat uribus illarum oualitatum, illa omnia cor l. ur' pora essent Sapida, in quibus illa qualitas aut illae qualitates quaisscumque reperirentur. Sed sunt varia corpora. in quibus illa qualitas aut illae qualitates heperiuntur quae non sunt sinua, ergo Sapor non consistit in aliquis aut in pluribus illarum qualitatum. Maio patet. Probatur minor inductione Aqua vim moderata in glacies cum summa stigiditate sunt inspidae, ac cum sua humiditate, terra cum sua siccitate nullum exhibent sensum Saporis , e dem quocumque modo incalescant aut refrigerentur sunt semper inspida, si terra misceatur quocumque modo cum aquid aere igne u nihil aliud asecedat, emergere piscerit corpus diversimode temperatum sedis iis Saporis divers. Terra seu opaca, seu virrificatione ellucida est semper inspida Aeecum sua raritate uerra cum sua densitate sunt saporis expertia. Licet autem multa corpora reperimm Sapida, in quibus plures ex memoratis qualitatibus sent contemperatae, in iis saporem aliunde deducendum esse, quam ab illa qualitatum contemperatione facile agnisscet quisquis eorum corporum temperiem immutabit , advertet enim pe mutata temperie Saporem remanere 'indem. terit etiam advertere corpora simili modo temperata alia Saporis expertia esse, alia Sapore praedita Sic videmus aquas, quae Sapore discrepant in reliquis tu Atatibus aquae communibus, esse similes. Haec demonstratio locum habet seu memoratae qualitates sint aetii in corporibus, seu potestate tantum Etenim aquaaeti humida, glacies actu qui lam 2π' i sicea sed potestare humida sunt aequaliter uisipida. si , Propositio a. Necesse tamen est corpus Sapidum , si non si humidini, bd tu his

446쪽

tem affectionem , ad quam sequatur sensatio alicujus Saporis. Experientia uotidiana comprobat hanc Propositionem observamus enim corpora SQ, a sicca non ante assicere Orsamin Gustus dessentiri, ouam fuerint in liquore aliquo tuta aut salivae assiisione elicuata Sic sal saccnarum Malia quaecumque sicca, quantumvis intensum hineant Saporem, non sentiuntur, nisi cibluanto aliquo liquore, antequam in os ingerantur, aut postquam suntori

indita, saliva luantiir. Im mollia quaedam , humiditate aliqua praedici apparent insipida, nisi salivae affusione dissilvantur. Eam ob causam labiici-rantibus in quibus propter igneum febri catarem salivalis humor exhaustus est, solida omnia alimenta videntur esse uasipida. Rem ita esse experientia comstac cur ita sit, ex sequentibus Propositionibus fiet manisestum. Ο Propositio 3 Sapor non diffvn situ per medium, hoc est Sapida corpuscu- ἱ-hEaii 'a x xion sui Saporis non agunt in medium , ita ut medium Sapidorum actione mutarum similem in organo gustus affectionem producat sed pla corpuscula sapida ut vim suam exerant in organum Gustiis, necessario δε- mediate attingunt fibrillas nerveas illius orgyri. Hanc Propositionem commonstrat experientia quotidiana Etenim non modo Sapida procul posita non

sentiunt, sed etiam ea quae ipsi linguae mmediata applicantur , is fuerint in aliquo liquore luta, ut possint organi ustus tegumentum penetrare illius fibrillas nerveas immediatesattingere tam ob causam necesse est cibos solidos masticatione alteri ac comminui & filiva dilui, ut luentis illius vi corpuscuis sapidara cibis extrahantur diluantur iis ac cum ipso ad fibrissas

nerreas gani Gustus deserantur lia fieri experientia certum est, tu autem ita fiat clarins patebit ex sequentibus Propositionibus,& cum docebimus nervos aut fibras nerveas esse immediarum organum sensuum externorum aut praeci puum illorum artem.

sibia , si ex Qiixi Corpuscula sapida agunt in organum Gustus suo motu suo α. b xur Propositio. Manifesto percipimus il Sapidis Organum ustus pungi,

vellicari, stringi radi, titillari, sed illa omnia motu perficiuntur, ergo b pida agunt iis motu in organum ustus. Praeterea apida corpuscula non agunt in organimi Gustus , nisi moveannit ut possint per morum fibrillas nervea Organi concutere, eamque ob causam necesse est ut antea Sapida in

hquore aliquo distblvantur nisi ipsa sint liquida, ut possint gustus organam

cere. Denique areri distincte intelligirur, quomodo per motum corpusicula apida agant in organum Gustus, illudque pungant, radant &c. Quaecumque alia proferatur agendi ratio humanum caprum superat. Ergo corpuscula a pida agunt suo motu in organum Gustus. XII. Propositio 1. Vis oporum aut Sapidorum ad assiciendum tali mo Joorganum Ad Action Gustus ut ex ea affectione sequatur talis Saporis sensatio non consistit in solo

4 pido μ' , sed praeterea necessaria est certa corpusculorum 'apidorum coni na

solu, eo um i auxHgura , certa durities aut rigiditas, certa flexilitas aut mollities. Pr

iubiu, batur Propofitio. Si enim vis Saporum consistere in solo motu corpus

rum Sapidorum, unica esset tintum baporum species vi a uinaeo Sapidorum deabus

447쪽

ωabiis excita assectiones in Organo Gustus aut in nem is testas di&1reat taniam secundum magis ε minus, quod falsiim esse experientia comprobaruris proinia falsum est illud ex quo deducitur. Necesse autem esse ad diaporum liversitatem ut Suida corpuscula habeant diveram figuram, aut rigidit rem aut flexiliintein m. paret ex variis modis quibus varia Sapida ametuistDrganum ustui. Etenim organum Gustus ab Ainaris raditur, a Saliis pumginit, ab Acidis scindirer, a Dalaibus titillauir, ab Acerbis stringitur . ad quas diversas assii iones inducendas necessaria est di versa corpusculorum λgura, cum ris iditate aut flexilitate aut mollitie, quod clarius patebit ex diauendis in Propositionibus sequentibus.

Mopositio, Affectio quae in fibrillis nervet ortanimata excitatur l. 'eorpusculis cui is est specialis quaeiam mori mae profositio patet ex itar praecedentibus, si enim ilia corpuscula moru agunt, passum assicitur quatem elon3m pG movetur Movetur aut tali modo , hisc est, radirur, stringitur ob talem cialem in Muram , risiditatem , aut mollitiem mobilis impingentis Magentis organos Propositio . Sapor potest in appellari secunda qualitas aut tertia; VR1amvis enim non resurret ut Philoiseni docent conarnunire ex primi qua sapis, piae hiatibus tangibilibus certo modo contemperatim ejae tamen essentia con appalati a.. stimim ex concursu variarum aliarum qualitatum figurae scilicet rigidita cunia qua

Propositio 3. Ea coapora iunt iispida quae constant particulis quae sunt praeditae vel niuria crassitie aut quacumque ea pansioni vel nimio renuitaris talis i.

excessit, vel nimia mollitie. robatur Propositio per partes Corpuscida quae sub crassiora nequeunt orgati Gustus tegumentum pervaderet ad fibrillas neo n quibus organum ustus statuirur pertingere, ac consequenter non polluor e citare in iis pinibus affectionem convenientem, ut ex ca sequar leni uio Soporis. Idem accidit propter quamcumque corpusculorum expansionem , seu ea sint iustu globuli Lanae carptae laxa, seu lim uodique hbriuli, hispida, seu instar tenuis sed latioris laminae tarmata Hinc deducitur quare corpora , quae continent corpuscula Sapida non ania exhibent sensiim Saporis, Quam fuerint ditatuta, eorum corpuscula Sapida a reliquis quibus implicantur secreta, ut possint organi Gustus tegumentum penetrare. Si nimia is corpusculorum tenuaras ea nequeunt , qu--que rapiditate

serantur . mens atra nervoriam fibi illas concutere convenienter ut excitent

se aionem Saporis iacio inui insinus Materiae primi& semodi Elementi in a m os null- serim inserunt, ad quem necessirius esst cerrus comm tionis gradus, quem exiliora corpuscula nequeunt concitare Quae a molliori .

bus corpusculis fit percussio mollior, lenior est, nec potest essicere sufficientem concussionem in fibrillis nerveis. Quam diisepet impulsio durorum de mollium, lic&,Malis sit eorum impetus, experientia commonstrat , Ἀ- tio evincit Etenim diu omin impetus propter partium connexionem dc qtius uitatem, et totus in singulis punctis diametri directionis ipsolum , non -- vini Eapropter si globus serreres in parietem impingatur, ilham

448쪽

valide concutit, non aut globus laraca Ei v. g. etiamsi ita, niis firui uim ere globo ferre, quia partes globi es a compacti, in prinres agunt in parietem, ania suum impetum amiserunt, quam sequentes vim tam exerant in mmdem fierem, sic derelis a sic ne ine u ut disemima quidem is, quae a globo laneo fici misi in parietum, sed remissa a, modum, quia globi illius partes uni is e Dalueo a alias, ita ut priorum extincitas sit unpet antequam secundast agam is secundamia ampulsio cellae, antequam tertiae impeliata Ci- muni priora. hi tam partes parietem artingunt. illius renitentiae similuinae, saltemiano repellum ur.3 secundis adhuc versus parietem tendentariis si quartam condensatio 4 compressio in primis , sic consequenter in indis respectivὰ ad tanta ire tenus respectis ad vianas μή impulso a M quae fit a lino sent . 1 α tota in mimo instanti, quia propter partium fimam suam connexion Rε totius il mutarem, nulla potest fieri compresso, milia partium retinoeso, aut si quae fit, ea est admodum exigua, ac proin se priores panes nos is suo impetu pellum parietem, sed eti ita impetu secundarum, tertiai- - ι-ε mibus tantin min ais Propositis, Elemem mutixtum in ordine ad Gussim optim dividuana eorum in Sapida seu Sapore praedita in In vidis seu poris expertia. Probatur in ordino ad Propositio, haec divino cita fiat per membra contradictorie oppofiea e M. εμ- divisim .Ergo est optima. Nee dicat aliquis conpora esco in ruti me tari pida immerit, die Hemmina minorum in orditie ad Gimum Etenim αεω quod non possimi assicere orga m Gustus propter ει-εguram aut sinum aut mollitiem, ex eo ipse habent speetalem retarionem ad Gustum ea sint concitare,crales inuritem, re proprierare mistis'trinus insuat, -aeoninis no decet physici x deindicium Ea tamen oedi Sapore simi prinae propriissimὸ dicuntur Elementa Sapida, an in ordine ad inm. Se vannis Phinei eum reactam de sisecto Visus, praxipue agant de coloribus,

mor tamen omittoemnisr inem quae est lorisquaedam carent,

Proposcio ici Insipida dividi conmode possum in crassi , expanis, me sis:&,-- Haec ly ostio sapis intes irer ex dicus. Cum enim Sapidi con- it ore talia per apositionem quam habent ad assiciem innornu.- G ausis ad excisa iam Misitionem Sapo me, dixem ratae- cot mufiunt insipida, quo tam inepta ad ulos effectus prodaeendos an inscitHaer in Propositione exposit aliis enim dum i- is ci - : dmuneis laetis penetrandum per meatus tegumem omin ustus aes melinum agere instin orgaminia

449쪽

adidum alia Usem muriaticum , seu saliuin simplisiter dierum, qualem ha- et sat maximis Coatavinis aut inualis opul as, alia habent saporem a riam alia aoerbum; alia pingarem alia Gucem Lalia amaxum alia acutui vii stant Insipio se saporis admodihi o ML Hae sint summae Saporum di firmetae, ad quas neu eomnes reformiur, quae ab iis seoindum magis mimis ea tia aut secundisiim quasdam modificationes differunt, Nata ex Meta Horiam missione emergunt, ut non tam constiti ni diversa Saporinnaecies, qu- sapores temperarma ruat mistos qui in primatios memoratos re--lv tant. Probatur Propositio expositione teraninosumvi experientia ex qua saporum VII L deduc r. Sapor dirivus sic amellatur, quia ea corpora aut, rustila xla in quibus reperirur, Gustus organum feriunt eodem modo, quo lixivium.

- auiam lixivium aqua, in qua cineres Herbarum aut Lignorum exustorum inses1-t decocti faecimi, dc inea Sales , quos continebant depositerunt, uri

ω acceda lixivio saliedo. multiplex alia virrus, qua de re dicem inferius Sal qui ex Blantarum inanim cineribus extrahitur vocatur etiam Athali, quia lams Salis copia insignis extrahitur ex Herba Kali, cujus plurimus in proventus in AEgypto, vel quia manifestius aut mitis quam in aliis agnitum ruit qualis sit Salis lixivi virtus in eo qui ex herba Kali Micitur. Quia vero sal Atha Acidis sectatur vi ea mortificat ii tantum Sales lixivi appellantur Al- halici aut Athali, quibus vis similis inest nec enim inest omnibus Salibus, qui ex p-ntis ut Lignis exustis extrahuntur, nisi valida ustionei igne vehement iaeab iis abaetim fuerit acidum, quod quarumdam Plantarum salibus lixi vis conjungirur, de quibus inferius dicemus. Hi Sales quamdiu sunt corig-to Acido iamraci constimunt Saporem salsum aut sinum muriaticum,& habent quamdam analogiam eum Sale coma Rusi. Hujusinodi Sales Quando sunt congenito Acido orbati vocantur Athalici Voeantur etiam vacui quod si destituti acido ad quod absorbendum , ut aliqui putant, videntur esse d stinae Certe Sala, halici iacile voluntur Acidis.

a in inexperientiac omparabatur Lexcisi enim diversam omnino Sensatio , '

nem, ac proindes verum a ionem in organo Gustus. Ac proinde sal . -

micali habu diversem ab ilia Sapidis conformauonem, diversas alias qualitates, ea quas a concuria emergit apor alacalicus de aliae proprietates profluunt. rates aurem specialiter necessaria frit a litates ad constuue --am Saporem alaealicum dicorursiso loco.

Sapor acidus satis se proditati Aceto, in Spiritis acidis vulgo dictis L ion, Aulphuris mitri, visque in sueuis Citri , laminium, Ax-xiQxVm M. a. - ridiori ne semirumn Quam ubi reliquis omnibus diversa sensatio quam iste sapor e cieat. --nem latet unda B essario de ucitire a reliquis aporibus di τα- esse . rem dunia ut enim sensitio diversa, arguit diversam ase

450쪽

xxi Sapor salsus muriaticus aut salsus simpliciter dictus , quamvis imis sit, sapor sitsi orurendoquidaei emergit is conjunctione Salis Αlκali cum Acides; qui tameti duo Sapida in Sale communi adeo sibi cohaerent, ut vix ulla arte possint Ierfecte separari, specialem Saporem statuere censentur, Sal commium aberi potest pro Hemento speciali seu corpore simplici, quamvis loquendo in rigore, dicendum sit corpus compositum ex corporibus is eris specie, laplurimis quidem salsis manifesta est compositio ex Alxali incido , cum illi

duo pollini per artem separari, nihilominus tamὸn nihil vetare videtur sua iam Alxali roprietates, inuasdam Acidi virtutes in quibusdam salusa, una simplici torma dependare, quod sene accidit in ritu Nitri qui est manifeste Acidus eum aciditatis senis excitet M occulte Athalicus quando lubdem fermentat cum nonnullis Acidis. Sapida acriba assicium aliquatenus organum Gustus utracida, sed rem eiba. speciali molestia, ε praeterea illud constringunt ac racunt, ita ut acerbitas conjunctam habeat dilpositionem, qua corpus redditur idoneum ad assicis inui tali modo organum Gustus, ad excitandam talem laniationem, me dispositio qualis sit inquiretur inferius Acerbitas observatur in quibusium fructibus immaturis praecipv in Sorbis, in Pyris sylvestribus,tamini. sapida austera fere in eo discrepant ab acerbis, quod eos em essectus vii Austes, producunt, quod aciditatis stimulis carent, austeritas observatur in

Glandibus QuercuS. HIV. Pinguia qualia sunt Animalium Pinguedines, Adipes, Butyrum , elicita inguia. ex Plantis ac Animalibus olea varia leniter admodum assiciant organum si stus, ita ut ab Inspidis videamur parum distare.

DR Sapi a Marcearpunt raduntque organum Gustus sapor acutus emi cinliquoribus quisosdam spirituosis, quale. -r Spirivis vini Spiritus illi, quibus inest sapor acutus organum pungunt in in eo calorem excitant citra se

XXV hiet, Alatafraclidi an salsi nisi elusino i Elementa erint cum ipsis speritibus

VPς 3ς commistiallotion Saporum aut Mpidorum uiserentiae moxcomme

adeo manifesta ut de iis dubitate possit nemo, qui ea aqua dogustaverit. nullusque est Sapor, qui non possit ad aliquam aut ad lares ea memoratis xxvix sorii classibus revocari, prout erit simplex aut rimosius, his acini potin an ida. apor Insieldm non quod ital dicta Inspida nutumnus sint ptent affectionem in organo Gustus, nullam saporis s-ationem inducant. sed uia ita leniter agunt an gamin Gustus ut quae innitur sensatio sit iam um debilis remissa aut confusa, ut via r ipiam seruire.. Furiae . -

Propositio 31. Sasi fixi, seu AInas parriculi sent tenuissimae, oblonm,

ni a si h rigidae, lata acie acutae marum particulatum fiunma innuitas pro in a po- aut Atiali steriori ex eo, into exilissimos cot-rum poros pervadunt, sensitae.sen in aqua aut in alio Iiquore solutae Experientia enisu constat fictilia xam ex aha qutiumque terra , quae quam .alios liquores tenuissimos cor