장음표시 사용
521쪽
reperiuntur , ab ater tantum illarum partioularum genere nullus excitatur fermentationis motus. Misce quantum libuerit Athali tartari v. g. quod est validissimum cuicum e corpori in quo nec manifestum nec occultum est Acidum , nulla excitabitur Fermentatio Acidum nullam excitabit in corpore vacuo milas Athali. Si plantarum exustarum cineribus validum aliquod Acidum aifundatur, magna statim excitatur ebullitio. Si a cineribus ejusinodi Al-hali fuerit lixiviatione extractum , quodcumque affindatur Acidum nullus excitabitur Fermentationis motus Pari modo, si a misis aliquo omne Acb- dum extrahatur salis Athalici permistione nulla sit particularum commotio, nulla Fermentatio. ia de causa postquam per Athali tartari Acidum salis ammoniaci separatin est a sale volatili cum insigni commotione , sal volatile quod ab Atido figebatur ab ejus consortio liberum, nullam patitur amplius agitationem a quos umque Alkili. Etenim cum sint ejus em generis non pos. sunt in senium agere. Sine tu a miscentur inter se Athalia, nec etiam mera Acida tumuliantur quando permiscentur cum puris Acidis. M in Objiciet aliqui 1. In calce viva solius aquae affusione excitari vehemen Res horidea rem adeo enervescentiam , ut urat, quam in Acidiis Athali lucham referre tur obiectio videtur absi1rdum. Respond. Calcis fervorem ab Attalicis Acidis caleis par ni, desumpticulis dependere inest enim calci tuni Acidi tum Athali copia, sed non po Riςissest ante illorum salium ficii congressus , quam fuerint liquore aliouosbluti, hui' ΤΠψης&a compedibus, inin tibus coercentur liberati, ut possint Materiar Ethereae rhuuitu unpetum determinare in ipsius impetus vim excipere. Unde factum est vulgarem axioma, sales non agunt nisi soluti, nullus autem liquo aptior est ad sales dissblvendos, ad eos reliquorum Elementorum consortio Jugo vindicandos quam aqua quae facillime omnes sales absorbet, aut illis
Effervescantiam calcis a partibus Athalicis, Acidis in se mutuo impetum facientibus concitari ex eo manifesto deducitur, quod postquam illi sales sunt a calce per lixivium separati quantacumque ignis vehementia calx elixiviata iterum exuratur, numquam aquae affusione fervet. Idem accidit sine salium separatione, postquam illi tales coierunt, irata enim calcis aquae permista agitatio consequitur particularum Athalicarumis Acidarum impetum, minimum nisum ad congressum, quem ubi sunt consequuta quiescunt, Vein. ceps Materiae Ethereae imperim tantum determinant ad n andum illarum
inter se nexum , ut mox furim exponetur.
Objiciet 1. Metallorum limaturam, si ei affundantur liquores Acidi, prae xxvir.eipue illi, quos aquas sorxes aut stygias appellant, insignem concipere se , Solvitve.
vorem a quo vas quo continetur illa misti adeo incalescit, ut nuda mani alia objectis
non possit teneri, in metallis tamen nullum ede Athali. Resp. In metallis nuti ct alum quidem reperiri Athali, quale est illud, o uod explantis exustis elicitur; ' ea propter Athali metallorum aliter organum gustus assicit ac Athali plaMa- 2. 'Euhixum aut etiam est insipidum Continent tamen mctalla Athali sui generis aquil 1
quod nasi a babet analosiam cum ci Latii talum quamvis gusta non giis.
522쪽
percipiatur; quod ideis , si libuerit , vocetur lxali occultum. Etenim n- Iolum ccmgreditur cum Acido , ut reliqua Alκalia, sed etiam varios aliosuffectus producit , quos reliqua inalia selent producere, es aliquandis eum majores cacia. Algalia enim metallorum incidunt, attenuant, liquant, aperiunt, uri se sudores ninvent, non secus ac Attalia ἡ planeis 3 anim
TVm Objiciet Sapores aeutos Fermentationem excitare, aut saltem diam accel Solvitur alia rare Concoctionem alimentorum in ventriculo, quae fit per veram in spe-
έοῦ. ui, dict/m sermentationem spiritu vini simplici aut variis aromatis alterato plurimum iuvari. Huic dissicultati factu respondent illi, qui existinaant spiriatus acutos nihil aliud esse, quam sales volatiles admodum exaltatos, attenu eos,& illi, qui opinantur eosdem spiritus Acidum etiam attritu subtilius
etiam occultare. At quamvis nihil horum contineant spiritus acuti , videliaraamen maxime idonc ad juvandum concoctionem alimento una in ventriculo propter summam partium, quibus constant tenuitatem ternicitate quibus χ ut facile penetrent in poros alimentorum, ea dividant, ic aditum parent Fermento ventriculi, praeeipuo coctionis alimentorum autori, nihil etiam vetat spiritum vini continere tenuissimas aquae particulas tam etiam ob causam liquid praecipuὸ tenuia necessaria sim ad promovendam corporum crassorum c densiorum Fermentationem ea diluen di sibivendo. Ea descit se leguminara carnes citius coquuntur Violvuntur in aquis tenuibus. xxic Proposito 3 Explicare cua ratione Alxaltra Acidum determinant, Εωplieatur teriam Etheream ad excitandos in ipse morus ram stupendos , post quc sactio inali tandem particula Alxalicae Acidis copulantur is constituunt composium inridi quod stillii appcllamus. Ex iis, quae demon&avimus de motu velocissimo particularum Materiae A therea: -nifestum est, ipsam facile posse veheme .issimam agitarionem in mistorum particulis insensibilibus concitares, sit res illius particula ita determinentur ut simul omnes conspirent ad unam articulam, vel prorsum impellendam,vel clica proprium ejus entrum cise eum endam Constar etiam ex demonstratis de virtute cunei imam particu,-lam ita impulsam , ut quocumque modo cunei vim exerceat facillime posse aliarum particularum separationem ab invieem moliri, Mea disponere in
undique excipiant impetum Materiae AEthereae, quod si circa plures alicujus navi parriculas contingat necesse est mistum citissime disilvi, in eius diu
turione varia Phaenomen contingere, pro varia partium mole, ura, conmmeatione liner se.
in vero rarione panes Materiae AEtherea Dcoepti via detorqueantur de erminentur in plures simul conspirent ad movendas tanto impetu AlKali Acidi particulas, non potest certh statui, nec enim datur aliquod meditames re eognitum ad demons rationem in hac materia instituetaeam idoneum. M propter satis erit si demonstremus certa quadam ratione fieri id posse, M revera id fieri non leu bus conjecturis ostendamus. Advertendum iraque est
rim quod quidquia nov. xi in fas partes fisilis movariar, in quib-
523쪽
minora reperis impedimenta,eb enim a corporibus restantibus depellitu Sie .ctus aeneus tormento bellico in aquam explosiis per lineam valde inclin eam ad horiaqntem sursum in at rem repellitur quia ejus motui magis resistit
aqua quam a la. Advert-Ium est 1. Hilissima Materiae AEthereae effluvia, quae continis mistorum poris erumpunt si incidant in in pora , in quorum poris non
sicile excipiuntur, se impinnant in ipsas mistorinni:irticulas , o ipso prositis viribus mistum illi in quod incirium impellere. Si ver,aioris objecti
corporis facile excipiantur, non modo non illud impellere, sed etiam non parum conferre ut duo illa corpori, quae Materiam Etheream sun lunt, vicisitim excipiunt ad se invicem aceedant, pulsis crassioribus aeris aut aliis particulis interjectis a ipatio inter corpora medio pulsis Sin v. g. duo corpora Adira pervia poris edirecto positis c d , mn, o si. Materia Etherea sua v. s. ei oris' g- corporis A versiis porosdhn corporis B eadem vero Materia Etherea fluat e poris for corporis B versus porosis io corporis Ea Materia cum facilem inveniat viam per illos poros, toto siao impetu per eorum cavitatem penetrabit. Quia vero extra illa duo corpora A, aut quoi eumque aliud amoiens magis obsistit, singuli Materiae Ethere rivuli, cum nequeant retrocedere, coguntur inter aerem desilla corpora refluere facto cir- ea ipsa circuitu ad eos , e quibus e umpunt, ductus per posteriora redire. Si propter eum quem habent impetum illi rivuli in aerem penetrent, non procul recedunt a corpore a quo erumpunt, sed per lineam circularem aut circulari amnem, via magis commoda circumfluunt. Sic materiae AEthereae rivus, qui per porum e corporis A ingressus per porum, corporis Regressitur redit adporum e per lineam curram, c. Idem accidit aliis rivulis. Illi autem rivi adlisos custu refluuia circiritu circa superficies aversas corporum A I, licet enim illi rivi in exitu incedant paralleli, cum ab obsistente aere repellantur, detorquentur hinc inde in pallas oppositas Sic in vicinis aquarum actibus, aquarum vi gae, quae deberent eis parallelae, in paries oppositas inflectiantur. aselibet enim virga , dum vicinum aerem pellit, per eum in proximam aquae virgam agit, & eam a recta via detorquet, cum mutua fiat hinc inde impulsi , illae aquarum virgae in partes oppositas inflectuntur. Illi Materiae there rivuli hoc mo o fluentes, eodem conatu quo aerem aut aliud liquiadum a corporibus repellunt eodem duo illa corpora ab mutuum accessiim conis Pellunt comprimuntque in quando semel conjuncta simi, mutuo horum xecessii resistunt cum enim illi rivuli Materiae AEthereae facilius fluant petreros corporum memoratorum, quam per poros aeris, expellunt aerem corpo
xibus interjectum , saltem ex parte, quom ut secundum superficies adversas illa corpora imas ab aere premantur quam secundum reliquas,ac proinde ob majorem circa illas saperticies ab aere aut aeris gravitate pressionem , illa corpora ad mutuum accessumis conractum coguntur, nisi aliquod aliundὸ accersatur impedimentum. Motus ille Materiae AEthereae, quem circa duo tam
tum M o Potita corporam extrema exposvimus , circa mnes in ambitum
524쪽
ptates fieri intelligen tu est. Hac ratione fieti posse a. cessus orporum , quos vocant attra tiones electricas,in magneticas cum agitationibus, quivis non omnino stupidus intellisere facile potest. In tractionibus enim magneticis οὐ servare licet, quoties Acus magneti, a ita suspensa est, ut a levissimo impulsu in quamcum in partem moveri facile possit, si alteri acui simili modo suspensae admoveatur, ab impress,hinc inde impulsu ambas Acus vibrari, donec an sum fi acto vibrationum impetu , in eo situ conquiescant , in quo Dcile mutuo excipiunt emissa Materi e AEtherea effluvia. Idem obseruatur in duobus Magnetibus suspensis, si admoveram ad invicem. Nihil tamen vetat rivulum Materiae Ethere e poro aliquo estiuentem, intra corpus regre i petporum proximum'. g. eum qui exitie poro e regredi per Boium aut, etiam varios circuirus fieri in corporibus vicinis pc superficies adversas sine erurtione per superficies aversas
Ex his si similis saltem respee ive dispositio reperiarur in Alcali Acido,
facile deducitur Materiam Etheream posse agitare corpuscula alium alKaliacorum, quando sunt ab omni impedimento libera, vicina corpusculis Acia dis maxime si ista etiam sint ad motum expedita, aut saltem, licet sint quindam impedimenta ad conjunctionem immediatam illorum corpusculorum ea tamen non possint illorum morum nec hinc inde Materiae Etherea co fluxum prohibere. Hoc, liquam ,ex dictis deducitur quamvis ignoremus qualis sit interior structura illorum corpusculorum, qualem figuram habeant illorum pori, quae sint exterius incisurae aut stria quae non secus ac pori Materiae Ethereae fluxum dirigunt, aut quales sint dispositiones aliae a quibus dependet conveniens Materiae AEthereae determinatio, ut fluat hoc aut
9. ..., estis diximus de poris aut meatibus insensibilibus corpori , per quos
est moduc cum Materiae AEtherea rivuli transeunt, determinantur ad varios effectus pr determinan ducen os, sed potissimum ad provocata 'a ad accessum aut recessum corpora,
di Materiam ex inquam, quae hac re diximus , videntur fieri manifesta admirandis motis hς - quos in corporibus magneticis Melectricis observamus. Quamvis a tem unam tantum proposuerimus speciem directionis ejusmodi meatuum i sensilium , nolumus quempiam existimare , eam unitam a nobis admitti: possunt enim in ejusmodi meatuum structura , dc directione infinitae esse dif- terentiar, quae possim in effectis infinitas varietates inducere. His procul dubio disserentii essicitur , ut quaedam corpora quibusdam argum corporibus facile socientur, non aliis. Consistimi autem aut consistere possunt illae disserentiae non solum in varietate amplitudinis aut distantiae mearuum inter se, sed etiam in modo, Quo sunt postri ad seperficiem, vel perpendiculariter, ut in I. Figura , vel oblique ut in a. Figura Possim etiam in superficie excavari exiliisimi canales iique vel in rectum praetendi, vel circulariter aut in modum spirae circumduci, ut in . Figura. In majoribus corporibus ex eorum variis Distionibus varius emergit ejusnodi meatuum positiis ad eorum superficiem:
at in corpusculis elementaribus eadem *mper est meatuum inter seis aiu silerficiem
525쪽
'superficiem dispositio, quia inlatialibet specie eadem est corprisculorum o
'formatio tum interna tum externa. Supremus nempe rerum opifex , quando Mundum ita conclidit, ut in perpetuis , quae in eo fiunt mutationibus, e dem rerum species consenuetur , eo ordine omnia constituit, tum majoratum minora corpora ita formavit, ut mutua in se actione, corpuscula elementaria continuo generentiar 'estruanturque, continuis eoium corpusculorum confluxibus, separationibus nova eontinuo ista generentur dissolvanturriue, unde scirii ut licet singula Mitentur eadem semper maneat rerum summa eadem species, ut effluentibus continuo aquis & novis accedentibus idem manet stinacia aut eadem fluminis species .
Cum itaque manifestum sit non repugnax hypothesm quampi posui e Tia
mus , ea non est facile cjicienda om eo magis videtur admittenda, hi :.ωε uod omnia Phaenomcna Fermentationis ei attest uatur. Ex ea enim hypo non filissetnesi sequitur corpuscillis Aciri accedentibus ad AlKaliae, aut Attalicis ad hipothisias. Acida Materiam AEthercam ad motum quodammodo vorticosum dere ivinari Qeo motu eadem coepuscula circumagi a unde necessarid sequitur omnium in nino particul rum agitatio misti majorem in molem expa si , arefactio , mollitio colliquatio, dissipatio, inflammatio, similia suci memora Plato in Timaeo juxta majorem aut minorem Sarticularum
Si cui gmenrum videatur , quod dicimus , facili Matefia: Etherea in Alli di in scidum ab Aci o in 'hali effluxu in particulis Acidi i Ath
li excitari vorti sum quemdam psorum omni sui quas m vibrationes, γelim ut ille ad 'citat . huic gnacinio maximam fidem facere Phaenom -nae, quae obser Vanni acccssu i uorum Magnetum , aut quolΠmcumque corporum magneticorum a vix fosse contingere ut corpuscula illa diversicum permiscentur ita sint disposita ut omnes eorum pori sint e irecto, in rectum secundum totum ductum ac proinde opus csse quodam impulsi ut intre Mim dispon. ntur, necesse autem in ab illo conatu induci vibrationes . quales obiervantiu cin e uotione Lipietis aut funependuli , quae non recuperam situm pristinum nisi post varios huc fluc in partes oppositas excurritis Deinde cum ante corpus culorum Athalicommis 'cidolum conreteium im-ι mediamin , qui e interricent aeris aut alterius medii corpuscula, impe fiant directum ' fluxum Materiae AEthereae , eamque dum situm mutant mora in
hanc medo in illam partem impellant, Militigant, necesse in ab ejus suctuatione varias excitari vibrationes in particulis Acidis MMkalicis. Ex illi an oratoriam salium agitatione sequitur necessariis agitatio reliquorum et 'mentorum tum directo impulsu, tum vi cunei, quam particulae salinaea mo-: .ata exercent , dum se totae aut secundum inispides tantum 4nsinuant inter bliorum Elementoriim panicillas. Ex dictis etiam facile deducitur quare' oditae conditiones fim necessariae .m in corpore Fermentando tum in ambientibus , ut Fermentatio citissime lax Qveat .
526쪽
sine addi io ce rue alia quamplurima corpora sponte Fermentationis motu agitentur,' ne frum a eipue si accedat humiditas. Resp.r Aridum in illis seminibus occultari& tacea ςr primi ab oleo terraquei ab aliis farticulis sapi iis inspidisque. Postquam φης Rx vero ab iis,a acidum est solutum,in in libertatem vindicatuiti, agit in Alrali, illud leniter commovet agitatque particulas alias, quaesint veluti Acbda embryonata , easque moderata agitatione mutat in cidum Asblutum. Verosimile etia' est ipsas particulas Alxalicas quae nondum sunt ad persectionem perductae, veluti sunt ambiguae inter Alnali, Acidum , induere forinam Acidi & sic Acidum multiplicatur. Rem ita geri ex eo liquet, quoi juxta variam praeparandi rationem ex illis seminibus modo plus Alxali modo plus Acidi extrahitur, aut etiam aliquando Alnali tantum , aliquando Acbdum. Quaeret 2 quomodo excitatur quaedam commotio, ebullitio, etiam interdum cum spuma in corporibus liccis , seu inteora sint, seu in pulverem comminuta , quando aqua illis affinditur, licet nullum insit Aliali, nullum Αeidum, ais saltem licet illa elementa sint ita impedita, ut nequeant aquae affusione in atri deduci. Respondetur ebullitionem quae ab aquae assus ne excitatur in corporibus siccis esse long diversam a Drmentatione , nec enim ibi fit distatutio corporis sicci, aut in partibus ipsius ordinis aliqua mutatio , nulla fit novarum proprietatum , ut fieri si te in ermentatione, productio, aut novi misti generatim, sed corpora sicca plerumque manent integra suasque retinent proprietates , nisi aquae aliasioni Athaliis Aci,
dum evocenturin deducantur in actum. Fit autem quaedam ebullitio, quam
do aqua assiinditur corporibus siccis, quia aquae particulae, quae in illorum poros penetrant, spiritum in ipsis contentum cum quodam impetu extrudunt, qui aquam in ambitu haerentem, is sis pororum orificiis appositam tellit eum quadam vehementia , bullas inormat, quae urgente vehementius spiritu cum quodam strepitu rumpunturis exhibent speciem quamdam Ferinent
III Si corpus siccum ante in pulverem constingatur, quam ipsi inundatur aqua, ExpliςRRxv singula pulveris particulae runt consideram lae tanquam corpora sicca, quae eos- ' effectus producere possunt, quos produxisset totum, cujus sunt partes, zelimini ' servata proportione actionum magnitudinum. Resipondetur denique nihil vetare quominus vera Fermentatio excitetur, quando aqua assunditur corporibus siccis,quia in eorum poris possunt latitare particulae Alxalicae, Acidae, quae si non sunt a reliquis partibus separatae,sunt tamen proxime dispositae ut primo quinconta hi separentur. Quaere 3. Und proveniant tam varia in Armentationibus discrim,va; in quibusdam enim Fermentationibus excitatur calor intensius, urens, in aliis tepor tantum, in aliis nulla apparent caliditatis indicia, adeo ut ejusmodi ermentationes appellentiu uigidae. Resp. Vaca illa Fermentationum discrimina , de penaeres majore aut minore soliditate , a majore
527쪽
Di'. Art. s. Varia sententia circa Arment. 473
minore convenientia lororum illaruna parricularum , a multitudine aut pau- paribus vali, his sessae commoventque alia cori oni, rictus rigidoriam corporiim testibis itisi ius quain flexilium, ut constat ex iis, ita superius diximus Amultis etiam aut i majoribus rei, olures aut majores Materiae AEthereae rivuli detorquenmr, determinanturque a majorem inpulsum. Uncuiuet in omni Fermentatione esse aliquem caliditatis gradum, qui quando in serior,
rix caliditati, pro stigiditate habetur, quia aesi tilitatibus sensibili huis udbcamus respective ad statum nostri corporis aut organorum sensuum eat rexs organo tactus admoveantur corpora minus calida quam illud , rigiditatis quemdam sensum excitant.
Ab iisdein causis, a variis dispositionibus corporum Ferinentestentium dependent in i varii sermentationi, istamina , cujusmodi sunt e iras,
tarditas, major aut nunO ci rporis Fernientescentis intumescentiae , artiuiri
agitatio cum quodam strepitu tumultu, aut cum motu lenivi insennii C. pora enim viscida aut dines disi in is quibus Athlantii us principia sint
aliis elementis firmiter colligata, lento gradu ad Fermentationem validam perducuntur quae celerrime perbcinit, quando particulae Athali 8c Acidi sint admotum, peditae, ut contiiugi quiso Oleum tartari ripiritus viiii olicommiscentur. Quando principia Fermentativa sunt aliis elementis connexa implicita, sensim inducitur Fermentatio desinterdum multo tempore durat, quia particulae quae primae si ierunt agitataei solutae sitonioni particulis vicinioribus Fermenta evocant: in iis Fermentationem inducunt, quae ' sim vicinis partibus communicatur&deinde remotioribus ais tigesce vita culae non nisi successiveri per multun rumpus vi Fermentationis dissol untur. Di reumae&sensim inductae Feri ratiotiis exempla habemus in praeparatione
UT 1 hoc exanime recta processit --οmnis de nomine,
stio procul amoveatur , attendendum sedulo est , erae s proprie dictae z. t. Fermentationis ideae , quam exposuinius in prin a D snti onera hic. I hus seri eniti, Dis ut Ex hac Definitione perspicuum est , hic non agi de quoVis motu circa Fer intestino putium corporiam, sed de eo tantiam qui ratione sumi causa mentation
Tum , quae corpori Fermentescenti sunt intrinsecae inducit nosam principio ': 'erum combinationem totius cpansionem vi sui. Quamvis autem dixerimus 'Meriam Ethereant esse causari proximam Fermentationis cum ab arim mediate impellis iis , ,---, praecisum ,
meri Ferruentationis causam cinis uam omnes motiones debent refecit, dicimus esse Fermenta , quia Matella AEtherea, licet suo an uidit determinata
528쪽
ad pellendum, indiget tamen Fermentorum opera dc directione, ut hoc istillo modo, has aut illas partes impellat, agitatas particulas certo modo ordinet conjungat. Motu sui in dςducitur morum liquidorum nun posse censeri speciem quamdam dolui non ementationis, quia ut sic nullam inducit novam principiorum combinati est Fermen nem, quin Putius quia liquidi particulae aut eatum mole lae sim certo aliouis modo lispolitae, ut continuis a Materia AEtherea in omnes loci differentias devehantur revehanturque eois eum m conservare nituntur statum cor- foris fluidi x XXVI Eam ob eausam quae in corporibus a Materia Etherea per eorum meatu disi cόu, cinis iisdς. intercurrente fit continua particularum concussio, non est vera Femsarii ulai m intim, quan Nis Materia Et, ea decerminetur a particularum situ a siti, eorporum et a miluum ad impellenda corpuscula hoc aut illo modo, in lias aut illas stabilium. partes alla enim determinatio a totius nona partium constiturione dependet Nec ad Ferinentulonem referri debet ea nitidorum agitatio, quam esticit j claus strusa a quarumdam partium qua ineptae sunt ut uniantur tum sibi ipsis,mm aliis iii uidinum partibus, adeoque continuo agitantur a Materia Bh ra Potin ames, contimere ut excussis per Mias impulsiones particulis Fer-m entativis vera Femientatio excitetur, sequaturque earum parsicularum uni His ob oculos positis, ci Mi magis receptas .ntentias ab ea quam tria, dimis diversas perpo Hamus. . I Primae emantia deis ore die Unistum intestinum reticulam insere in . . suum, Mi in Fem itationibus excitatur dependere a magnitudine ' Musa per crura to rum corporis Fermentescentis , M a mole & figura particularum mentationis ius ianam . quae incidunt in illos poros aut m tu corpolum Fermen ablato figula po lium Volunt nempe illi Philosophi Si liquo corrori solido inundatur aut ' V Qx alteri liquori admisceantur, habeatque particulas imensiles conveniuntis mulis
Mes..h in figurae, ut in poros corporis solidi aut atquid possint iacile penetrare γ iuri licto, liquo spatio sed angustiores Mam ut possit admittere Materiam Gl figura bulosam , voluiis, inquam, illas particulas quibus circumfusa est sola H
mole parti teria Etherea, quamina motum vertigin, determinapi is x x xium cς μ; ' μ una summa velocitate circumagi concepto semel impexu ς tuum initii, ITE, ' mincntur parietes valida concutae, & particulas circumjecta dei 1 uui ' cere dotandem eas in sui motus consertium trahere, iues citari intestinum
particularum insensilium imorum, a quo reliqua Fermentationi P n.
XVIII Motum vertiginis in Materiai Etherea Mice post ingressiun cor ψ φ 04. pusculorum in minius .insensiles manifesto probari putant, qui um singuli zbi ιγ mς xu insensiles multis pateant poris, in quibia continuus est. fluxus Marer
mcntalioni AEthereae foris intro, inrus foras, necesse est eausissimos inretia: Ethereae in ilia sen rivulos qui ad meatuum interiora feruntur, obiecto corpuisulci, ad illiu u Myxi., tera detorqueri, circameatuum parietes revolvirusmul corpulculum, quin
529쪽
modum excogitara desceres hoc modo varias in corporibus fieri commoti ne non est impossibile verum eam de qua agimus inrictione nominis. Mnificatione acceptam Fermentationem eo moto peragi non est verosimile. Praeterquam quisd difficile etiam est perspicue ostendere Fermentationem latius acceptam modo mox exposito contingere ερ 1, Huic enim sententiae adversetur , tibi quaecumque statuatur corpusculi Ha,ennieli magnitudoin figura quaecumque silponatiuo conformatio meatus , in quem ita restiua supponitur corpusculum esse illapsum, non est facile demonstrare illud revolvi tur. impulit Materiae AEthereaei circumjectas particulas agitare c. Ac primis quidem, si corinisculum, quod meatum ingreditur, sup Ponatur esse sphaeria
Cum aut cylinciricum, aut conoidale, aut ovale, non facile poterit a Mat Lia Etherea circumflua circa proprium axem revolvi, quamvis ita revolv
x tur non posset in sui motus consensum trahere circumjectas particulas, quia illas no percuteret, sed tantum juxta illas laberetur illius superficies. Imδin hypothesi mox exposta corpusculum non attingeret parietes meatus in quem esset illapsiim; 4m in meam circa corpusculum relinquatur breve interstiarium, in quod sola Materia Etherea admittitur, in quo, dum circumagi-xur, circumagit corpusculum, quod involvit, aliud continet in melio sui Vorticis. Secundb si corpusculum habet seperficiem asperam meatus very, in m. continetur laevem, rotundam, nulla net impulso a corpusculo in parietes meatus, 1 quia cum in illa cavitate Maresit, Etherea revolvatur motu Vertiginis, in medio vortice continebit corpusculuin, quod supponitur minus quam CaViras, nec sine illud a centro cavitatis lere,in quamvis corpusculum sua liqua protuberantia, cavitatis supersciem attingeret, juxta illam visis motus Vertiginis tantum laberemr, non autὸmeam premeret aut circumjecta corpusicula ext rsum impelleret, ut per se videtur manifestum. Tertio, si corpusculum supponatur variis protuberantiis inaequale, eadem supponatur inaequalitas insuperficie meatus, in quo corpusculum continetur, vel illae corpusculi protuberantiae, simi adeo breves, ut corpustulo occupante
medium vorticis Materiae Etherea in meam circumactae, non attingant pro-
inberantias extra superficiem meatus eminentes,4 sic nullane impulsio a comPusculo in parriculas circumjectas, vel protuberantiae corpusculi sunt satis to gae , ut corpustulum nequeat circumagi, quin illae impingant in protuberantias, quae in meatu eminent, sic statim rufflaminabitur motus corpusculi in gyrum acti, vel etiam omnis illius morus impe letur. Prmerea si ea hypothefis esset vera, necelle esset in corporibus saltem ho retamogeneis, accesse corpusculorum Fermentativorum perpetuamin numquam
desituram res helitatione, excitari. Cum enim in corporibus homogenςi Qu. uuii
eadem si at Iam pororum conformatio, necesse est semper eandem esse habitu 'dinem illorum ad corpuscula, quorum accessu Fermentatio excitatur. Imo idem
accidere debet in corporibus heterogeneis easdem ob causas. Nec valet quod obiici posse videtur motu Fermentativo particularum ordinem turbari, novam induci meatuum insensibilium structuram, quae est ad Fermentationemo oo 4 Prorsus
530쪽
prorsus inepta, non valet inquam, illa ratio saltem in liquidis, in quibus idem
facile redit partium ordo in corporibus duris non evertitur facile Cene paucis corpusculis Fermentativis in corpus Fermentabile imnii uis deberet, gere amentatio, donee pauca illa corpuscula Fermentativa totum corpus Fermentabile pervasissent Mevertissent ordinem omnium partium illius , quod adversatur experientiae. Etenim seu paucum oleum tartari mulio Acido vi, trioli misceatur, seu paucum Acidum vitrioli, in multum oleum tartari inj, ciatur, brevis excitatur Fermentatio , quae renovatur nova injectione illius, quod pauciore quantitate fuerat permistum. Idem contingit in corporibus duris, paucae aqua regalis in aurum , a paucae aquae stygiae vulgaris in sese ruina. iasione breves excitantur effervescentiae, quae brevi cessantri novat ouorum illorum affusione renovantur. Quid unpedit quominus liquores', mum affusi pererinem effervescentiam inducant, cum in auro ferro no dum solutis eadem maneat pororum structur, Cur in eos poros non ἁkbu
tu corpuscula quae metallorum portionem ditatuerunt, cum sint ab omni impedimento libera Particulas illas Fermentativas esse ad motum liberas in hypothesi, 'uam impugnamus, videtur manifestum quia non possunt impi cari particulis metalsorum, quae supponuntur ab invicem divulis , quae si
herum jum erentur ea relinquerent interstitia , in quibus Particula Termentativae nccessario agitarentur, 3 sic etiam necessario continua esset esseruesce tia. Nec dici potest metallorum aut aMarum disset ventium particulas in esservescentia destrui, contrarium enim evincit experientia , qua constata aquis distolventibus, metallis pristinam formam ficile restitui. Denique contra illam sententiam militat argumentum deductim ab experientia , qua constat in omni Fermentatione proprie dicta fieri novare princ piorum combinationem, 'uamdam uis generationem, per conjuncti nemalicujus acidi cum aliquo aikali manifesto aut occulto , nisi aliquid impediat immediatam conjunctionem acidiri aikali. His addi potest illius sententiae desenseres male apponere in m Dribus corporum meatibus majora tantum corpuscula posse cieri motu vertiginis , non minora, quia majora excludinit Materiam Globulosam a mearibus, quos occupant, dcinnatant soli Materiae Ethereae, quam determinant ad morum vosericosum , quo communicato ipsa tandem illius impetu circumaguntur. Quia ver minora corpuscula relinquunt satis magna spatia Materiae Globuliab, putant ea non polle circumagi a Materia Etherea in majoribus meatibus, quia Materiae Ethereae imperiis minuitur a Materia Globulosa, quam impellit a qua secundum diversas sui particulas diversas directiones accipit, quibus t . iu fluvii illius motus retardatur , fitque miniis validus, Ita loquuntur, profecto vere , quod attinet ad quamdam motus dimituitionem in Materii
Ethesea Verum ea diminutio tanta non est, & parvum , quod inde orire virtutis impulsivae detrimentum aliunde pensatur. Etenim ut Materiae Gl bulosa accessi spatiun redditur angiistius , ita Materiae AEtherςae morus acceleratur .a ipsi globuli Oajore celeritate, fatentibus adversariis . circumavum