Institutiones physicae ad usum scholarum accomodatae: cum indice ..., Volume 1

발행: 연대 미상

분량: 568페이지

출처: archive.org

분류: 화학

501쪽

nni cum differant liue se ratione gravis lacini dicuntur contemperati, ndo Sonumavis & acutus sin tui excitantur ita ut fiat in aere ectum quae ad ' ci misti quae concentus appellatur Sic vero missi Soni aliquando lint jucuri sic ei

tes quam soleant est e singuli seorsim aliquando vero nonnaodo sunt minus jucundi sed etiam molesti e seruum inducunt. Sumis est concentus quando So-aus gravis cacutus se habent ut I. ad c qui covcentus vocatur Diapason seu octavae vel sunt ut et ad 3 qui concentus vocat Diapente seu quinta Sunt autem jucun si illi concentus, quia vi horum Sononam impulsiones in organo auditus excitatae non distrahunt fibrillas nerveas organi auditus in alii quo tunimpulsiones sunt sibi quodammodo oppositae , ut quoties sunt in proportione quae non potest numeris exprimi.. Lux fit intensior per radiorum collectionem, aut Validiorem ex parte luciJ, xx VII. adiorum vibrationem renuis vero per radiorum dispersionem , per mino Temperatiorem ex parte lucidi unpulsaueti Haec sunt manifesta experimentis familiaribus lusi .

Cum enim radii lucis peculo inhorio sunt collecti in puncto aut in spatio admodum exiguositam in s.co posita uirunr,i metalla liquant.bi iidem radii spe--lo convexo dispergatuu vix calefaciunt. Validior ignis magis, lonιi ψlendet,quia validius impellit Materiam Globulosam in hanc tractarionem aggressi simu ad in vestiganda accuratius ea quorum Dotitia conducit ad detegendo mistorum proprietates,in ad id vix quidquam ι-serunt ea quae spe starat ad senos& lucem , uberiore de illis traitatione instrum locumrejectabat superque est haec pauca attigisse de seno xluce

Definitiones ..Fmmeninsemis nomine omnes intelligunt motum quem a intei thum

particulaitim insensilium corporis, quo fermentatur qualis autem stille motus quas habeatcausas non est ita perspicuum.Quapropter uti istinet habeatur Fermentationis idea , qua illius a reliquis motinus intestinis distet en uiam, claro contineat, operae. 2weium est perpendere, quam variis modis 4 quibus

502쪽

quibus causis parciculae insensiles corporum in motum concitanmr. Eiusmodi particulas concitari in morum vertiginis aut vibrationis a causis calet Rientia hu ostensum est in Dis'. de Corporibus ealiars effrigidis Eumdem motum imduci corporum affrictu, percussione ibidem est demonstratum t Vertimis tus , qui in partibus insensibilibus corporum ab ejusnodi causis oncitatur, non censetur inter Fermentativos.Neque etiam ille, quo liquidorum particulae in omnes loci disterentias moventur eo modo,quem expositimus stiperi .Hune motum inicit Materia Etherea intercurrens inter corporum partes insensiles, quae si sinc admodum exile. laeves tam validi asenti impullionibus nequeunt resisteres, adeoque corpora liquida semper apta stat ut deaeuant, quae non est corporum Fermentescentium proprietas , quorum motus intestinus tandem s.

stitur.

Liquidis immisceri potest quoddam genus particularum , quae habent

specialem dispositionem ut impellantur , moveanturque velocius reliquis, easoue agant in morus turbulentos Si nempe iliae particula sint oblongae hispidae , spiculis ad posteriora pro sis sarum vergentibus extrorsum. Has enim particulas, si quae sunt, neeesse est validius reliquis prorsam impelli a Materia Etherea: Non salum enim prorsum truciuntur per impulsionem tereb factam, sed etiam per eam qua fit ad latera Sit enim panicula ejus setaeris fotinata ut exhibetur in fimrari Manifestum est, si eiusmodi partie is trudatur a Materia Etherea, a B versus A , eam facit moveri, non contra si impellaru ab A versus B, quia huic posteriori lationi obsistunt suo . tu spicula, quae quo major est retrorum impulsi, eo magis extrorsun expe duntur, A majora in partibus vicinis reperiunt fialcimenta,quae regressium impediunt. Si vero impulsio fiat a parte B versus M ob compressionem partium vicinarum, in eo motu spicula ad se mutuo accedunt, particula fit gracilior, ac consequenter via angustior potest incedere in minora reperit impedimenta. Si eadem particula in media longirudine magis pellirur in aversus D quam in versus C , seu a Materia Etherea, seu a partibus liquidi, cui innatat, flectetur necessari,ut exhibem in Figurari. Cum autem in illa iugo. xione extrema Amasam viciniora,&pars A nequeat retrocedere, spiculis obsistentibus, necessc est partem Biromoveri, nullo obice ejusiuodi lationem imperiente. Si deinde major impulsiosa in D versus Q, qua particula AB

in rectum extendatur, cum parsi nequeat retrocedere, necesse erit reliquam prorsum promoveri. Unde patet, si nequente fiant uiflexiones, extens nes, illam particulam earum vi promoveri , instar serpentis in accedente impulsione, quae retris fit a MateriaAEtherea illius particulae motum esse Gleriorem quam reliquarum partium liquidi, in quo est Si plurimae ejusnodi particu ae sint in aliquo liquid , in illo excitabunt motus rumultuoses Rati icie etiam mucturae tum internae tum externae fieri potest, ut quaedam partic lae in quibusdam liquidis nullum inveniant quiescendi locum si nempe ita sint formitatae ut suis poris non excipiant aut aegre admoducia excipiant Materiam Etheream fluentem Oporis reliquarum purium&vicissim, aut caluminterstitiis

503쪽

interstitiis non se acconamodent. Posse in liquoribus au riis generibus particularum excitati timiultuationes est indubitatum, easque revera excitari satebit varios liquores Mea quae in ipsis appacent curiosius eo deranti. Has agitationes nemo Feimentatione anpellabit cum perpetuus sit illorum motus. Nec repugna particulas ita diversimodoconformatas corporibu stabit bus immisceri, in eorum generatione cita a reliquis opprimi ut maneant diutissime sine motu donec a reliquarum consortio liberemur, aut ab illisia Maarcte vinciantur, quod quandis contingit, aptae sunt partes vicinas su a n Histitate quatere dc tandem extrudere,vi corpus cui insunt, si multa sint, em iiri. Inter corpo a stabilia nullum est adeo densum, 'urum, cujus particulaeso quatiantur vibrenturque a Materia Etherea interfluente Etenim nullum est, quod a radiis blaribus brevi non inca'estat, nullum licet satis magnum, quis, a parva percussione per malleolum facta non contremiscat totum Magna campana non selum si malleolo percutiatur, se i etiam si ungue leniter scalpa tur resonat tota ac consequenter o res illius partes contremiscunt. Adeo facile vibrantur corporum stabilium particulae, visum est Philosopho solertissumo, ut supra notavimus, lucem in corporibus perspicuis duriss1mis , in ad mante V I per moriam partium ipserum traduci Manifestum est dari omnes

illos motus corporum interstinos , quos mox recensiimus, se ni eorum nullus potest inter Fermentativos censeri, cum non habeat proprietates Fermemati

nis proprie dicta quae ex Definitionibus sequentibus intelligentur.

D mtiones. I. Ermentatio propriὸ dicta est morus intestinus particularum insensilium qu si σε

quibus eonstat corpus semientescens, cum quodam nise ad extansionem eruatio. Mad novam elementorum 4mbinationem, excitatus vi congenita quarum--dam parricularum ipsius ad anionem inter se te entium. Qui aliter fiunt m tus intestini, agitationes aut tumultationes intemae sunt appellandi. De motu illo particularum nonnum itur an detur in corporibus. Eiusmodi enim motus in musto, cerevisa, massa farinacea aliisque, dum Fermentescunt.

adeo manifestus estvi in sensus insilit, ut de eo dubitare nemo possit. Dicitur

autem intestinus, non solum ratione particularum quae sunt intrinseca corpori Fermentestenti, sed ethiis ratione cauis Fermentationis , sic Ferment tio distinguitur a motibus aliis intestinis quorum causae sunt externae. Per ni- sim ad expansionem morus Mimentationis distinguitur a motu liquidorum,

qui per se praecise nullam eruit liquia inrumescentiam. I ILII Fermentatio in specie est interstinus ille morus, ita se im clamnes Fermentatio factus , ut cum rit non post it per senius deprehendi, sed tantum dignoscatur hi spes per asseclas sensibili temporis intervallo productos. Hujus generis est motus palliculariam massae serinaceae Fermentescere incipientis, quo ita sensim emol-htur de intu-scit ut mutatio non possit sensivim onera disnosci, nisi per

504쪽

moram aliquam cum sensibiliter massa est emollita in molem majorem exis pansa. IV III Esservescentia est idem intestinus particularum motus cum impetu εες νς-ς ' quodam ac tumultu factus qualis observatur, quando oleum vitrioli cum s le aut oleo tartari permiscetur. Telmenta IV. Fermentatio media est idem motus cum moderata particularum agitatio media. rione factus, cum quodam veluti fremitu& cum motu senfibili quidem , se sine tumultu aut strepitu , talis saepe observatur in fermentation vini quo- rumdam indicamentorum, theriacae&c. Gus. s. Causa Fermentationis proxima seu immediata seu continens est illa, quae mentationis immediate impellit, in motum concitat particulas insensibiles, quibus co . proxima. stant corpora Fermentescentia, quaecumque sit illa causa, de qua inquiretur inferius. VII. VL Fermentum est illusquod deterinina causam proximam ementati νς nis ad nisvendas partes insensiles interiit in corpore Fermentescentes. ' VII. Menstruum dicitur liquo quicumque, qui misti alicujus particulas. in quibus praecipu illius virtutes subsistunt, sinu suo Oxcipit, seu in poris suis illas particulas recondat, seu ob specialam analogiam cum iis quibus co stat corpusculis illae particulae cohaereant.

VIII ' VIII Praeeipitatio est particulatium alicujus cosporis in menstruo ali pro eae 'i'Y liquore diuitii, aut quarumdam ipsius liquoris partium a iandam ejusdem

Coagulatio separatione descensuS. Sic prum v g. in aqua forti solutum, si oleum rariari asindatur, in fundum praecipitarur Sic cum laeti acetum affunditur, partes caseos e praecipitantur, quibus serum secretum supcrnatat. IX. Coagulatio est corporis fluidi in mollem aut duram substantiam concretio , seu totum fluidum illam coiisistentiam acquirat, seu quaedam tantum Elius partes mutuo implexu coluesione corpus constituant molle aut durum.

ARTICULUS IL

De Sabjecto ementationis. x. I Ropositio, Corpus durum summe solidum, seu sui omninδ plenum

Corpus du- consequenter sine poris & meatibus internis , est omni ineptium, utriam puris Fermentetur. Probatur Propositio Fermentario est motus intestinus particu-

larum ergδ non potest sine causa aliqua interna excitari; qui enim i ausa. ., exima ejus di minus non censem esse siqua species Fermentationis, sed nulla potest esse causa interna motus particularum corporis summe selidi aut sui omnino pleni, cum omnia interius quiescant, ero c. Non selum omnia interiti quiescunt, sed etiam milia vis motrix potest ab extrinseco histro admitti, cum nulli sint pori in corpore ita duro aut sicco & selido. Propositio secunda Liquida tomogenea sunt ad Fermentatione n inepta.

Homogenea vino ea liquida, quae paries sui constitutivas seu abi prooriis

habent

505쪽

habent omnes inter se similes in moles, figura, flexibilitate, rigiditate, mollitie vc. Partes proprias appello constitutivas ad differentiam Mate Liquin riae Ethereae, quae omnim cosporum poros implet, ac sic est uinibus 2: ' ζ' communis, ac consequenter non qnfert per se liquidis specialam aliquam ad pe=m-. proprietatem. Haec Propositio videtur per sic evidens, quia licet non sit ab lationem. sollite impossibile dari liquidum homogeneum , cujus partes sint ita dispositae, ut continuo determinent Materiam Etheream ad excitandum in ipsis motum vorticosum, consequenter nisiam quemdam expansivum, ex eo et men motu unquam potest excitari nova partium diversarum combinatio quia palles sunt homogenei, nec consequenter adhuc ex eo motu sequii test quaedam praecipitatio c. qui sunt enectus Fermentationis. Ea de causalia

rores stillet litii, quia sunt homogeneis pinximi, diutissimesconservantiarne ullo Fermentationis motu, Ne eό diutius conservantur , quo majori cura ac diligentia facta est particularum ejusdem speciei ab aliis secretio. Quamvis autem liquores stillatili sint manitesto ex particulis heterogeneis compositi, nihilominus tamὸ ad longum rempus incomapti servantur , quia quae inter se sunt dissimiles particulae, aliquam habent cognationem, ut semper

alia aliis cohaereant, aut ut numquam inter se copulentur, nec sibi sint i pedimento, nec facile possint novas inducere motuuin determinationes aut lias mutationes , quia ipse non mutantur, aut clitem a r admodiim, tantur. Sic spiritus vini licet constet ex diversis partibus aliis aqueis , aliis acuto sapore praeditis, aliis sulphureis, ac tenuissimo forte sale volatili, fer vatur diutissilvae incorruptus , quia illae particulae inter se facile servant eum dern motus tenorem sine sui mutatione, qualis accidit aliis heterogeneis in quibus sensim observantur fieri multiplices concretiones raepositi

Propositio 3. Liquid viscida fermentabilia dissicilius Fermentantur, quam xii tenuia, visciditatis expertia. Ista Propositio patet , quia, cum particulae ii Liquida vicquidorum viscidorum aliquam habeant inter se cohaesionem juxta viscidit id aegrheis gradum, dissicilius concitantur in motum Fermentationis, adeoque ad eo Fς ςnt mrum Fermentationem opus est agentibus vaticioribus, quamvis visciditas possit esse causa occasionalis ivturnitatis Fermentationis, majoris expa sionis corporis Fermentescentis quatenus impedit aut remoratur cissipationem particularum motu Armentationis agitatarum, ipsbrumae entorum. Propositio . Inter corpora dura ementabilia densiora dissicilius Fermen XII tantur quam rariora. Illa enim dissicilius Fermentantur, quorum particulae si .e ς ' bi magis cohaerent. Densorum aut .m corporum particulas major coni in sit zi a uniri de cohaerere est manifestin ex notione ensitatis Un 'eis huc sequitur disseiliis eas magis ab ambientibus comprimi δέ in eo in quo sunt statu contineri ex Ferme in demonstratis, Adde quod meatus corporum densiorum cum sint exiliores tur conticient pauciorem Materiam Etheream, quae est causa immea lata Fermem.

vitionis.

506쪽

mntur.

xlv eoque facilius , quo fuerint tenuiora. Haec propositio vi letur perspicua, qui L quidare in liquidis , sed potissimum in tenuibus nulla aut minima sent ad Fermenim,e e. xionem impedimenta, quae consistunt in particularum quiete aut unione cum

aliis, in crassitie, in implicatione , aut convolutione , aut inquavis connexione quocumque modo secta , quorum impedimentoriam nulium reperitia in liquidis polimmum tenuibus, ut patet ex ipsa liquidi notione. Nonnvidis in liqui is desunt Fermentationis impedimenta, es etiam proxima a sest ad Fermentationem aspositio. Cum enim liquidonim particulis actu moveantur aliae juxta alias , a levissimis causis illarum motus variassus.cipit determinationes, quod enim movetur in.orientem . g. facilius deum quelm versus eri item , quam quod quie it in eamdem partem impellitur. Sic particulae prorsum motae inmotum vorticosiam facile determinantur,radi earum consensum facile trahunrur partes vicinae ut pote jam agitatae. de causa cum extinctus videtur servor, qui in limatura chalybis ab affi fione spiritus vitrioli fuerat excitatus , aquae astu ne iterum suscitantur , sic licet clim chalybis particulae sunt in cuivirllam eongestae , superiores suo pondere premunt inferiores earumque motum impediunt. Si aqua affundatur, de gravitate illarum partium aliquid detrahitur , sicque panes inseriore minus premuntur,4 minus motui ex eo capite obsistunt, imo ali de ad illum limamrae partes quodam modo selficitantur a particulis aquae, quae in omnem loci differentiam movenrur, adeo ut, si levissima alainde accedat caina motrix

illae partes facile ejus impulse obsequantur

Ex dictis facile iteducitur quare quaedam corpora non ante Fermentantur

quam fuerint aqua aut alis liquore persusa, aut etiam di iura, saltem post aquae aflusionem illa corpora facilius & citius ei mentantur , ejusmodi sunt

demina frumentacea, cilia fere omnia, Mae in loco fisco integra diu c-- servantur si lapsu temporis commpantur, senfim tantiis latente pesticularum agitatione Fermentescunt, tandem earumdem particularum inco spicua expiratione contabescunt. Nonnulli tamὸ liquores, quorumdam corporum Fermentationem impediunt. SDiritus vini v g. carnes conservat quod

essicit quatenus humorem queum allieit sibique unit, acino modo impedit, ne superflua carnis humi iras illius prin pia Fermentativa dissiduat, in

Cum demonstratum fit corpora Emmὸ selida, dura esse omnino a Remmentationem inepta, ea vero facillime Fermentari quae sunt liquida, de potissimum quae disset nem habent parritu tenuitatem, facile est stataere coemiis Bellius an difficilius Fermentari juxta majorem aut minorem sutiditarem duritiem, densitatem aut raritatem , caeteris paribus. Ex demonstratis adhuc facile deducitur quare seu stus vim immaturi tram. ad nimiam maruritatem provecti sunt ad Fermentationem parum idonei adisructibus namque immaturis partes sunt inter se arctius colligatae& criniores, ac proinde dimcile mobiles. Provecta maruritate , fructuum particulae s--er se minus colligatae , domasis at num , ita ut, qua priores immo in

507쪽

-nciniiuui , ficile in auras avolent aliasque relinquant immotas Adde quod in mactibus maturis principia Fermentativa sunt magnam partem subsistat sibi mutuis unita ac consequenter inepta ad Fermentationem efficie dam, nisi aliquid mutetur Ex dictis praeterea deducitur ea tantum corpora posse Fermentari, quae sim ex variis clementis composita, quae vero ex illis rotissi-- fini necelsaria dicitur inserius.

ARTICULUS IL

FRaeter internas corporum dispositiones, in facile proce ' Fermentatio v. conferunt plurimiun variae ambientium corporum aeris v. g. aquae, alio Ad Ferme mmque constitutiones tan- sp Propositi t. Ut corpora Fermentabilia sectu motum miratiom fascis ii, inpiant, nec debent vasis arctius coer , nec liberiori aeri exponi. Probatur Edessariu- Propositio quo ad primam partem Si corpus Fermentabile arctiore vase m tineatur non aure poterunt illius partes a causa fermentativa intermentatumnis motum concitari, quam vas erit iluus causae tonatu disruptum Etenim paries coqicitis Fermentabilis non possunt in motum Fermentationis concitari, quin corpus ita majorem moltari inrumescar pergo quin vas in quo corpus D mentabile continetur quodque omnino implet, dimampatur. Quod autem in molem malorem expandatur, corpus, quod Fermentatur, manifestum est exuperientia quotidiana, ucitur ex notione motus particulariam in e mentatio in clarius patebit ex cocendis

Quod attinet ad secundam panem Propositionis ea facilὸ patinit, si adverratur corpora, quae' in libero uuat acie, liberam, facilem habere transpirationem, ruti qui in ipserum superficie .ntior angustiores sani per pate

Res erum poros particulae, quae primum i causa fermentativa movenrur, statim avolant in aerem, nec trahunt in consensum siri motus alias particulas. Co vii vero si corpus fermentescens in vale aliquo contineatur, parti uiae in m tum concitatae a vasis lateribus repelluntur in poros unde exuperant, ibique ὀ causa Fermentationis vehementius agitara reliquas partes concutium excuriumque silique similem impetum illis communicant. Ad confirmationem hujus Propositionis innumera proferri possunt exper menta. Foenum viride, si antequam fuerit bene siccarum recon atur, inca-isse. sensim ac tandem, in aestu incenditur. Quia scilicet elementa, quae prima movemur coream veluti ducunt in mom Fermentati is, cum agi-etari uicipiaritin extra sceni fibras folia&caudices era pere nituntur, faciuin auras a volam sine tumultu, si nullum occurrat impedimenrum. Quando veris Foenum est recondirum aut in cinnulos congestum, alta Foeni fibrae aliis positae corpus utorum ex illarum poris exitum prohibent, aut illa cogunt in poros regredi, unde eruperant, Winter fibras congregar Ex illo autem

visa nam in dros regressiim colle ac major oritur agitatio, adeo

508쪽

- Corpora quaedam melius Feramentatatur

Aer moderate celidus promovet Fermentationem

frigidus aliquando per

accidens.

ut dissolutis inimidrisis sulphureis particulis e suo carcere liberati; re veho mentius agitatis damma elisit r. Si postquam per exsiccationem corpuscula Fermentativa expirarum. Foenum i defiatis recondatur nudus est ince sionis metuso quia quae relinquuntur post exsiccationem, particulae statis rum aptae, ut per se Fermentatium morum concipiant, quia pauca sunt, cparticulis terreis firmius adhaerent, aut inter se sunt conjugatae arualic acidis. Quod accidit ceno accidit etiam Animalium praecipue calidorun excremeth. iis, ut observavit olim Galenus in stercore collambino, Corpora tamen raradi laxa melius Armentantur, uiserint bine conclusi Etenim si in aere libero aut vase amplois aperto continerentur, ob raritatem meatuum laxitatem facile profunderent paries primum conmotas, de motus interior ut cessaret aut multum minueretur. Ob eamdem meatuum laxitatem datur liberum spatium particulis agitatis, nec opus est ut ad facilem ibiarum commotionem corpus in majorem molem intumescat. Eamdem ob c usam corpora Fermentabilia, quae sunt multa aqua aut alio liquωre pinusia non isticile Fermentantur desii fuerint arctiori viae conclusa. quamvis melius Fermententur si ad liberam corporis Fermentescentis expa tionem spatium commodum concedatur. Piopositio 1 Aer moderate calidus est ad Permentationem maxim commo ius ut plurimum, quamvis aliquando si illus magis conferat ad Ferment cionis vigorem. Probatur prima pars Propolixionis Illa icispositio aeris est ut plurimum maxim commoda, quae per se juvat motum Fermentationis , dc nullatenus aut parum officit uvando corpulculoruia Fermentativorum expir tionem, ea autem praestat Aeris caliditas moderata e quatenus confert ad morum particularum A ad rarefactionem cita ut calor ab aere susceptus videatur initiata quaedam Fermentatio, quae aliquando per se, deinde majora uicipit incrementa, quatenus particulae agitatae alias in consensum trahunt, Fermenta disponunt ut deaucantur in aλum. Quod attinet ad distipationem, quae ubi perius ostensimus,non leve est valida sermentationis impedimentum, ea non potest esse a calore moderato satis magna, ut Fermentationis motum multum

minuat.

Secunda pars Propositionis fit manifesta per ea, quae accidunt Plantis a Friagore hyemali, quatentis, constrictis ejus ope terrae poris, halitus subterranei interius retinentur majorem in terrae succis, quibus Plantae nutriuntur 4 fieiunt otiationem, Plantarumque radices leni calore fovent, earumque ros laxant, unde fit ut cohibido per frigus caudicis, ramorum incremmo, Plantarum radices longius protendanrur roborenti que ac accedentibus vernis imbribus largiorem alimenti copiam trunco ramis c. sappeditent quae deindὰ majora suscipiunt incrementa cruri magno fructuum, seminum proventu Frigoris autem ea debet esse intensio, quae sussici ad constringendos convenienter terrae poros, ut halitus ad succorum Fermentationem necessarii non expirent. Si enim tanta sit frigoris vehementia, ut terrae interiora rigesi

509쪽

fluens in ipsis succus alimentitius onglacientur, non moco non juvaru in terior terrae Fermentatio, sed etiam extinguitur.

Ad probandam hanc postremam Propositionis partem inserviunt ea Omnia, quae dicuntur de incalescentia ab Antiperistas, de febre a suscepto rissore , a quo transpiratio prohibetur c. xvii K propontio 3. Austrina siris constitutio phitimum confert ad juvandam usi ,

Fermentationem Moderata enim aeris caliditas ex demonstraais in praeceden promoveeri Propositione confert ad Fermentationem Spirante autem Austro aer mode Fcimvnta rata taliquando Animalibus incommodὶ caliditate tepescit, ut constat ex xin M'perientia, nisi sorte terra vel geli rigescat veI sit tecta nive aut pruina, tunc enim Auster apparet rigidus, quamvis aeris frigus ab eo temperetur. Praeterea Auster de erit crassiores Materiae Ethereae particulas c expiram res e terra halirus calidos, quae ambo in corporum Fermentescentium poros penetrantia mire adjuvant Fermentationis motum Crassiores enim Materiae AEthereae partes validius concutiunt internas corporum particulas, idem p stant terrae halitus calidi tum propter motum iam uisceptum a caliditate, tum topter crassitiem. Ea de causa vere, quando spirat Auster, promptius :ius procedit germinatiori accretio Plantarum chmajorem succorum in te xa Fermentatione in propter celeriorem coctionem, distributionem alia menti Plantarum. Eo lem vento spirante carnes Animalium cito putrescunt,&in viventibus sanguis reliqui humores turbantur,ac variae concitanturi xiones Di eout Auster, in quamplurimis sit instar Fermenti vix In quibuidam inmodi corporibus nimia Austri caliditas effectiam contrarium Fraducit, dum nimiam promovet transpirationem corpusque exsiccat in aliquando durat,quod adjuvante humore quo perfundebatur, facile potuisset Fermentari rem oratur Boreas non solum ratione Hagae e qua spirat, sed etiam ratione qualitatum Austro e directo adversatur. Est enim Boreas seigidus, a partibus septentri μ' .alibus tenuissimas devehit Materiae Ethereae particulas, ac proinde corpor Eae refrigerando Fermentationis motum facile fassiaminat, nisi a causa Vis a con abhEa, μὰ citemr Potest tamen aliquando Boreas per accidens internum corporum fer se impedievorem augere impediendo corpusculorum agitatorum & ad Fermentacionem Fermenta- maxime conducentiima transpirationem , Oxponini inuentescentium poros i0ης-quεaonstring do. Quae dicta sunt de aere ambiente, de vasis in quibus corpo 'e' in Frementescentia continentur, facilespossunt, 'odari corporibus quibus vicumque ambientibus, indeque potest deduci, ouid conferant ad Fermentatae dens. Rem externae Partes core is Fermentescentis uia raritate aut densitate dici

ARTICULUS I v.

coci proxima seu imme iura Fermentationis Causa est Materia I cIs - ,

510쪽

possit intemus corporum Fermentescentium particulis immediate applicari alconcitandum in illis conveniemem Fermentationis motum, ad quo 1 necessaria est sumnia substantiae tenuitas, ut re exilissimos corporiam meatus faciupossit penetrare hucque ac illuc per corporis interiora vagari. Praeter substa tiae sumitam tenuitatem necessaria est simima motus perrucitas, ur corporiunparticulas impeliciae, circumducere, rotare, mutuos ipsarum nexus dissim vere possit, aliaque impedimenta superare. Sed simma substantiae tenuitas, ae pernicitas maxima in sela Materia Etherea reperiuntur Ergo Materi therea habet dotes necessarias , ut sit idonea Fermentatiom causa, nec potes

ulla alia sicistantia ass1gnari, quae dotes illas habeat, aut si quae illarum Est alta quatenus particeps eas habet in gradu adeo remissis, ut sensibilem nullum sectum possint proferre. Nullus est liquor adeo tenuis, qui partium exilitate non longissime distet a Materia Etherea.

Praeteres cum nullum feta corpus mistum sit immune a Fermentatione seu interno particularum motu, omnibus communi esse, in omnibus reperiri sber ea substantse, quae potest particulas quiescentes in motum concitare. Sed nulla est substantia omnibus corporibus comminis, quae id essicere possit praeter Materiam Etheream. Ergo Materia AEtherea est sola Ferinentationis ci si idonea, quae in omnibus corporibus istis reperitur. Nec licet enim sint alia si1bstantiae corporibus omnibus Femientescentibus communes, ut dicetur inserius, eae tamen cum sint in otae aliisque cohaereant, aut tarem ut comtingit in quibusdam liquoribus tarde admodum moveantur non possunt per se velocitatem majorem assequi 3 eamdem aliis particulis impertiri, nisi a M

teria Etherea moveantur.

Tertio, omnis Causa debet esse sit esse rubus proportionata, sed Qtateria AEth ea est proportionata iis, qui intermentatione obstruam essectiabus ergo la Materia Etherea est illorum effemium causa. Etactus autem Fermentationis insigniores, simi corporum dissblutio, particularum ea constituentium dissipatio, donge lateque cum imperu facta, earum dissus ipsis ncorporum incensio, qui omnes essectus non Dossunt ab alia causa profiscisti, quam a Materia Etherea Ea enim sola, ob lummam qua movetur, emiciri rem potest sussicimitem impetum imprimere cc usculis, ut tam longe b-que diffindantur, ea sela esse potest immediatae incensoriis causa. Imo psa est Irtior flammae portio, quae nihil est aliud quam congeries corpusculorum,quae

Materia Etherea ita circumaguntur, ut quodlibet cum illa constituat pa

vum vorticem Sis Ignis elementaris, qui nihil aliaet est piam Matrati amxx II. therea, fit ignis noster usualis seu culinaris. Usto Haec sententia cohgruit hum doctrina Aristotelis qui in Iab de gen triti i/ςομ' ratione Animalium refert effectus Fermentationis M.Antiperistas in col-

bai hi lectionem caloris. Cum vero calor qualitas non post colligi, Aristot

Aristoteli, cies per calorem simpliciter dictum intelligit primum caloris siustertivum, ignem Milicet, cui convenit ut colligatur' ri dispergatur ' am, vero

calor quatenus qualitas est , cui uirensi quidem e re no

SEARCH

MENU NAVIGATION