장음표시 사용
511쪽
niant , non verbiailissio , disgregatio nisi ratione subjecti cui inest. Hanc fuisse mentem Aristotelis confirmatur ex doctrina Theophrasti disse,puli Aristotelis, qui Lib. de Igne docet Fermentationem ab igne concitari. iam vero Ferinentatio fiat ut plurimum sine ulla ignis uisalis opera necesse est Fermentationis Causam . Theophrasto censeri ignem elementarem quernipsissimam esse Materiam Etheream demonstravimus in Die de Eum m. Nec ab ea sententia alienus est Plato, quamvis non assera explicit ignem esse proximam Fermentationis auiam Magnus enim ille lyhilosophus , qui doctritia
primus, ne dicam foris veterum, rem Fermentationis explorare tentavit QPlatonis.
ejus causas inquirere , a quas ipsa occurritu phaenomen adeo clare, et ganter descripsit, ut iis attent perpensis quaerenti sese statim offerat eorum causa. Nec enim Vir subtilissimus existimavit aciditatem esse proximaminimmeritatam Fermentionis Causam , quamvis in omnibus Fermentationibus necessariam esse illitis operam asseveret. Ea forte de causa nonnulli ne i tanto autore deficere videantur, illius sententiam interpretantes dicunt acetum Fermentationem inducere quatenus ignis plurimum continet, cumia vivo non possit elici quin igneorum vini pirituum secum plurimum deferat. Et sane impossibile est particularum in mistis terrearum , aquearum, aerearinisve varias agitationes, mistiones, separationes , circumsyrationes ebulliti ne aliasque motiones ab alia cauta deducere, quam ab igne elementari seu
Objici potest Materiam Etheream esse quidem causam proximam agit
tionis Fermentorum, quae ab illa immediate inpelluntur agunrurque in moditum vertiginis aut vibrationis, sed alias corporum Fermentescentium pamtes a Fermentis immediate impelli, ac consequenter Fermenta esse causam proximam Fermentationis. Responderiuri in ermentatione potissimum spectari motum Fermentorum. Cum autem Materia Etherea ea moveat immediatd dicenda est proxima causa Fermentationis. Respondetur a quomodocumqu immediate impellendo Fermenta conferant ad primam agitamtionem aut separationem ab invicem aliarum particularum corporis Ferme testentis , earum motum dependere a Materiae AEtherea impulsione tam
illata , quod facilE deducitur ex iis quae comitanrur, sequunm fermentae. tionem praecipue validam. Etenim particularum insensilium expiratio clo lateque dilpersio nequeunt sela Fermentorum impulsione immediata per-hci, sed neceta est particulas, quae agitantur Mavolant a Materia Etho, rea involvi circumagi, aliter enim non possent in aerem evehi. In massa finacea, quando Fermentescit, formantur avitates sensibiles a particulis aereis procul dubio, quae in Fermentationis vigore fuerunt a reliquis se- Getiein dein, a Materia Etherea circumflua in gyrum actae magno impetu ue aliter enim non possent illae particulae, repulsis aliis massae farinaceae tartibus , illas avitates sermare sic in musto, erevisa alii ue liquoriaus, quando Permentantur , excitantur bullae , quas nemo dicet a solis
512쪽
Fermentis aut sola illorum in alias particulas actione immediata formas Eas bullas effici a particulis aeris vi movis Fermentationis si cietis, in gyrum actis a Materia Etherea commonstrat earum perspicuitast ampli'tudo , quia aeris particulae latillime se cxpandunt, Materiam Globulaias non e i cludunt.
T Ropositio I. istum permentescens habet rationem Ferment relae mimen est corporis ejus Hem generis, aut cum iri analogi , 11 illi applicetiar , aut habet ratio cum eo misceatur. Hujus propositionis veritas fit manifesta ex iis , qua nem Fer quotidie observantur in variis emetentationibus Massa enim farinacea Da Fermentata, si illi misceatur portio alterius masi, Fermentescentis , ipsa er-Hentationi motum suscipit, c. densa& compacta, agit. tis illiusta ciculis, Et mollisis rara. ita ut tandem visente diutius cimentat one fere liques cat. Sic erevisiae Fermentatio promovetur admistis alterius cere visis jam Fermentata floribus. In succis variis , Qui e plantis exprimuntur zime tatio citius conc4tatur , si massae farinaceae Fermentata portio i ii Laeeatti . Ea de causa in Scriptura sacra dicitur modicum Fei menti totam
Dixi corpus fictu ermentescens hinere rationem Fermensi , quia illius' particiis e nota posient movere particulus corporis, cui permiscentur, nisi trita moverentur mellent ab filiis solutae, I ab . iis quibus tenebantur vinculis di, berae, ut suo motu i ollitu corporis. cui permiscentur particulas Oncti ere, irincipia ipsius fermenta viva adibimum scimcntationis morum deici imbriare, per eas siti pasticulos quia e Materiam Etlaeream determinai adci I m' Horum in8:iccn um. Mistum autem alia coii ora Ferii. entans non C: st/ici Fermen rum absolute seu primarium pernetentum , si tanroen secunda rium , cum per c tonitru non et occasionem Fc mentationi, dc rarione quarumd.. 1 t.' athlin particularum , quo per se aptae sunt determinare Mare-rjam g iteream ad motum Termentationis concitandum, . a quibus Primo exordium sumitTermentaticia Pi
'ropCsitio. Σ. permentum primarium modo mox expost acceptum sem Telmemum particula Alnatim Acidi respessive ad se invicem, non solae unius generi prλP Explicatur Propositio. Ferme Hatio omnis incipit ab agitatione particulaturui' ' Alkalicitum . Acidarum . oua aptae sui t determinare Materiam Etheream ad motum Fermentationis inducendum , Algalicae in Acidi de vicissim Acida
In Alcabicis per se indopen lenter ab aliis particulis. Propositio comprobatur experienti a quoticliana nec chim uspiam exci-rsatur Fervientali , nisi ubi ambae due palliculae Attalicae scilicet L Ac μα
513쪽
reperiuntur , ab ater tantum illarum partioularum genere nullus excitatur fermentationis motus. Misce quantum libuerit Athali tartari v. g. ouod est validissimum cuicum e corpori in quo nec manifestum nec occultum est Acidum , nulla excitabitur Fermentatio Acidum nullam excitabit in corpore vacuo milas Athali. Si plantarum exustarum cineribus validum aliquod Acidum aifundatur, magna statim excitatur ebullitio. Si a cineribus ejusmodi Al-hali fuerit lixiviatione extractum , quodcumque affindatur Acidum nullus excitabitur Fermentationis motus Pari modo, si a misis aliquo omne Acsedum extrahatur salis Athalici permistione nulla sit particularum commotio, nulla Fermentatio est a de causa postquam per Aly ali tartari Acidum salis ammoniaci separanina est a sale outili cum insigni commotione , sal volatile quod ab cido figebatur ab ejus consortio liberum, nullam patitur amplius agitationem quocumque Alkili. Etenim cum sint ejus em generis non possisunt in se mutuo agς re. Sine tu miscentur inter se Athalia, nec etiam mera Acida mulimatur quando permiscemur cum puris Acidis. xvi Objiete aliquis 1. In calce viva solius aquae astusione excitari vehemen REs horidea tem adeo effervescentiam , ut urat , quam in Acidiis Athali luctam referre tur obiectio videtur absi1rdum. Respond. Calcis fervorem ab Attalicis Acidis calcis par desumptticulis dependere; inest enim calci tum Acidi tum Athali copia, sed non po disse
.est ante illorum salium fieri congressus , quam fuerint liquore aliouo soluti, uitia . S a compedibus, inincubus coercentur liberati, ut possint Materiae AEthereae rhhui uia impetum determinare in ipsius impetus vim excipere. Unde factum est vulgarem axioma sales non agunt nisi soluti, nullus autem liquo aptior est ad sales dissblvendos ad eos reliquorum Elementorum consortio 'u-go vindicandos quam aqua quae facillime omnes sale absorbet, aut illis
Eiservescantiam calcis a partibus Athalicis, Acidis in se mutuo impetum facientibus concitari ex eo manifesto deducitur, quod postquam illi sales sunt a calce per lixivium separati quantacumque ignis vehementia calx elixiviata iterum exuratur, numquam aquae affusione fervet. Idem accidit sine salium separatione, postquam illi tales coierunt, tota enim calcis aquae permista agitatio consequitur particulisum Athalicarum4 Acidarum impetum, mutuum nisum ad congressum, quem ubi sunt consequuta quiestunt, Vel ceps Materiae AEthereae imperim tantum determinant ad fimandum illarum
inter se nexum , ut mox fusiu exponetur.
Objiciet 1. Metallorum limaturam, si ei aeundantur liqumes cidi, prae xxvir.eipue illi, quos aquas sortes aut si ygias appellant, insignem concipere se , Solvitur.
vorem , a quo vas quo continetur illa misti adeo incalescit, ut nuda manu alia objectis
non possit teneri, in metallis tamen nullum de Athali. Resp. In metallis iiii μοβWcta alum quidem reperiri Athali, quale est illud, ouod explantis exustis elicitur ii ea propter Athali metallorum aliter organum gustus adicit Athali plaesa io his, 'ρu vim aut etiam est insipidum Continent tamen, cxalla Athali sui generis, qui, sty quod imas iam babet analosian cum Auini euntatum quamvis gustu non giis.
514쪽
m eoque facilius , quo fuerint tenuiora. Haec propositio vi letur perspicui, qui Dquid te in liquidis , sed potissimum in tenuibus nulla aut minima sent ad Fermento ἰe ... xionem impedimenta, quae consistunt in particularum quiete aut unione cum
aliis, in crassitie, in implicatione , aut convolutione , aut inquavis connexione quocumque modo facta , quorum impedimentorum nullum reperire in liquidis polimmum tenuibus, ut patet ex ipsa liquidi notione. Non moab in liqui is desunt Fermentationis impedimenta, es etiam proxima a est ad Fermentationem , ispositio. Cum enim liquidorum particulae actu moveantur aliae juxta alias , a levissimis causis illarum motus varias suLcipit determinationes, quod enim movetur in.Orientem . g. facilius detor 'uetur versus eri item , quam quod quiesti in eam dem partem impellitur. Sic particulae prorsam motae in motum vorticosum facile determinantur, de illearum consensiam facile trahuntur partes vicinae ut pote iam agitatae. E causa cum extinctus videtur servor, qui in limatura chalybis ab af fione spiritus vitrioli fuerat excitatus , aquae astusione iterum si scitantur, scilicEt cum ciuilybis particulae sunt in cumulum eongestae , superiores suo pomdere premunt inferiores earumque motum impediunt. Si aqua affandatur, de pravitate illariam partium aliquid detrahitur , sicque partes inferiore&-nus remuntur,4 minus motui ex eo capite obsistunt, imo aliunde ad illum Iimamrae partes quodam modo sellicitantur a Particulis aquae, quae in omnem loci differentiam movenrur, adeo ut, si levissima aliundὰ accedat causa motrix
illae partes facile ejus impulsu obsequantur
Ex dictis facile deducitur quare quaedam corpem non ante Fermentantur
quam fuerint aqua aut alis ii ore persusa aut etiam dissetura, saltὰm post aquae affusionem illa corpora facilitisis citius ramentantin , ejusmodi sunt
demina frumentacea d alia fere omnia, quae in loco fici integra diu comservantur , si lapsu temporis corrumpantur, senfim tantum latente patricularum agitatione Fermentescunt, Ac tandem ear adem particularum inco spicua expiratione cominescunt. Nonnulli tamὸ liquores, quorumdam com porum Fermentationem impediunt. Spiritus vini'. g. cames conservat, quod
efficit quatenus humorem queum allieit, sibique imit, acino modo impedit, ne stiperflua carnis humi iras illius prin ipia Fermentativa dicissi atri in
Cum demonstrati m se corpora immὸ selida re dura eme omnino a Femmentationem inepta, ea vero facillimesFermentari quae sivit liquid , Mi tissimum quae inisset nem habent paritum tenuitatem, facile in stataere coapora Heilius aut dissicilius Fermentari juxta majorem aut minorem sistiditatem duritiem, densitatem aut raritatem , cineris paribus. Ex aemonstratis adhuc facile deducitur quare mictus tum immatur tum ad nimiam maruritatem provecti sunt ad Fermentationem parum idonei is fructibus namque immaturis partes sunt inter se arctius colligatae& crassiores, ac proinde difficile mobiles. Provecta maturitate , mictuum particulae sunt
uter se minus colligatae , magis at Maia , ita ut, quae priores in morum
515쪽
-ncirituu , icile in auras axolent, aliasque relinquant immotas Adde quod in fiuctibus marin is principia Fermentativa sunt magnam partem subactarac sibi mutuis unita ac consequenter inepta ad Fermentationem efficiem dam, nisi aliquid murmur. Ex dictis praeterea deducitur ea tantum corpora possie Fermentari, quae sum ex variis clementis composita, quae vero ex illis Flinam fini necelsaria di tur inserius.
PI aeter internas corporum dispositiones, in facile proce a Fermentatio v. conferrunt plurimum variae ambientium corporum aeris v. g. aquae, alio Ad Ferive
Propositio i. Ut corpora Fermentabilia factu motum Fermentationis susci ad . .. piant, nec debent vasis arctius coii eri nec liberiori aeri exponi. Probatur dein Propositio quo ad primim partem Si corpus Fermentabile arctiore vase comtineatur non aiare poterunt illius Partes a causa fermentativa in Fermentati nis motum concitari, uriam vas merit illius cauis i natu disruptum Etenim parte coqioris Fermentabilis non possunt in morum Fermentationis concitari, quin corpus in majorem molem inmmescat pergo quin vas in quo corpus λει antentabile continetur quodque omnino implet, di impatur. Quod autem in molem malorem expandatur, corpus, quod Fermentarur manifestum est ex . perientia quotidiana, e ucitur ex notione motus particularum in ermentationein chrius patebit ex acend LQuod attinet ad secundam partem Propositionis ea facilὸ patebit, si adve ritur corpora, quae' in libero Rint acie, liberam, facilem habere transpirationem, rus qui in ipsorum stiperficie .ntior angustiores simi per pare
Res enim poros particulae, quae primum i causa fermentativa movenrur, statim avolant in aerem, nec trahunt in consensum siti motus alias particulas Contes vero si corpus fermentescens in vase aliquo contineatur, parti uiae in m Tum concitatae vasis lateribus repelluntur in poros unde eruperant, ibique a causa Fermentationis vehemcneius agitatae reliquas partes concutiunt excu- etiumque suique similem impetum dis communicant. Ad confirmationem hujus Propositionis inninnera proferri possunt expeτ, menta. Foenum virille, si antequam fuerit bene sccarum, recon rur, inca- Iescit sensim ac tandem ancto aestu incendiruta. Quia scilicet elementa, quae prima moventur coream veluti ducunt in mori Fermentatiemis, cum agi
Wari incipiunt & extra oeni fibras folia&caudices eri pere nituntur, faciuis auras a tam sine multu, si nullum occurrat impedimenrum. Quando veris Foeninn est recondirum aut in cumulas congestum , aliae Foeni fibrae aliis positae eorpus utorum ex illarum poris extrum prohibent, aut illa cogunt in poros regredi, unde emperant, Winter fibras congregar Ex illo autem
vi pustulariam in poros regressi m colle ac major oritur agi io, adeo
516쪽
- Corpora melius Fermentatatur
ut distatutis cenitar, , sulphureis particulis e suo carcere liberati vi veta mentius agitatis damma emitetur. Si postquam per exsiccationem corpuscula Fermentativa expirarum. Foenui madefiat, reconiaturnu lus est inoe .sionis metuo; quia quae relinquuntur post exsiccationem. particulae sunt Drum aptae, ut per se Fermentatim motum concipiant, quia paucae sunt, δι particulis terreis firmius adhaerent, aut inter se sunt conjugatae Macaliciacidis. Quod accidit Foeno accidit etiam Animalium praecipue caiid uni exmmeatis, ut observavit olim Galenus in stercore columbino, Corpora tamen raraec laxa melius Armentantur, si fiterint bin conclusi. Etenim si in aere libero aut vase amplo aperto continerentur, ob raritateia& meatuum laxitatem facile profunderent partes primum commotas, ae zmotus interior ut cessaret aut multum minueretur. Ob eamdem meatuum. xitatem datur liberina spatium particulis agitatis, nec opus est ut ad facilemi, larum continotionem corpus in majorem molem intumescat. Eamdem ob c uiam corpora Fermentabilia, quae sunt multa aqua aut alio liquore perfusa non issicile Ferminitantur xii fuerint arctiori viae concluta. quamvis melius Fermententur si ad liberam corporis Fermentescentis eva sionem spatium commodum concedatur. Hopositio a. Aer moderate calidus est ad Permentationem maximὸ commodus ut plurimum, quamvis aliquando fligus magis conferat ad Ferment Diionis vigoiem Probatur prima pars Propolitionis Illa dispositio aeris est ut plurimum maxime commoda, quae per se juvat motuna Fermentationis, &nullatenus aut parum officit iuvando corpusculorum Fermentativorum expirationem, ea auten praestat Aeris caliditas moderata Quatenus confere ad motum particularum A ad raresamonem cita ut calor ab aere susceptus videatur initiata quaedam Fermentatio, quae aliquando per se, deinde majora didipit incrementa, quatentis particulae agitatae alias in consensum trahunt, Fermenia disponunt ut deducantur in actum. Quod attinet ad dissipationem, quae ut is perius ostendimus,non leve est valida sermentationis impedimentum, ea non potest esse calore moderato satis magna, ut Fermentationis motum multum
Secunda pars Propositionis fit manifesti per ea, quae accidunt Plantis a Fr,gore hyemali, quatenus, constrictis ejus ope terrae poris, halitus subterranei interius retinent in majorem in terrae succis, quibus Plantae nutriuntur ἀ- fierint agitationem, Plantarumque radices leni calore fovent, earumque in ros laxant, inde fit ut cohibido per frigus caudicis, ramorum incremento, Plantarum ratices longius protendantur roborenturque, ac accedentibus verni, imbribus largiorem alimenti copiam trunco ramis c. suppeditent quae deindὰ majora suscipiunt incrementa cur magno fruinium, seminum proveniti Frigoris autem ea debet esse intenso, quae sufficit ad constringendos convenienter terrae poros, ut halitus ad succorrum Fermentationem necessarii non expirent. Si enim tanta sit frigoris vehementia, ut terrae interiora rige
517쪽
, proxima Fermentiti is causa. 4 3
fluens in ipsis succus alimentitius conglacientur, non oco non juVatur in terior terrae Fermentatio, sed etiam excinguitur.
xi probandam hanc postremam Propositionis partem inserviunt ea Om- 'nia, quae dicuntur de incalescentia ab Antiperistas, de febre a uiscepto fruegore, a quo transpiratio prohibetur vriti Propontio, Austi in Miris constitutio huimum confert ad juvandam Αua ,
Fermentationem Moderata enim aeris caliditas ex demonstraais in praeceden promoveeri Propositione confert ad Fermentationem Spirante autem Austro aer mode Fςxmvnta rata caliquando animalibus incommoda caliditate tepescit, ut constat ex x 'perientia, nisi sorte terra vel gelu rigescat vel sit tecta nive aut pruina, tunc enim Auster apparet rigidus, quamvis aeris frigus ab eo temperetur. Plaeterea Auster devehit cresnores Materiae Ethereae particulas expirametes esterra halitus calidos, quae ambo in eorporum Fermentes entium poros Penetrantia mire adjuvant Fermentationis motuni e Crassiores enim Materiae AEthereae partes validius concutitini internas corporum particulas, idem P instant terrae halitus calidi tum propter morum iam uisceptum 4 caliditate, tum propter crassitiem. Ea de causa vere, quando pirat Auster, promptius S elicius procedit germinatiori accretio Plantarum ob majorem succorum in te vi ermentationem dc propter celeriorem coctionem c distributionem alimenti Plantarum. Eo lem vento spirante carnes Animalium cito putrescunt,&in viventibus sanguisac reliqui mimores turbanim , dc variae concitaniri attones, a eout Auster, in quamplurimis sit instar Fermenti vix In quibusdam tamen corporibus nimia Austri caliditas effectum contrarium roducit, dum nimiam promovet transpirationem corpusque exsiccat in aliquando urat,quod adjuvante humore.quo perfundebatur, facile potuisset Fermentari remoratur Boreas non solum ratione plagae e qua spirat, sed etiam ratione qualitatum ρον ςς- Austro e directo adversatur. Est enim Boreas frigidus, 4 partibus septentri '' malibus tenuissimas devehit Materiae AEthereae particidas, ac proinde corpora x, refrigerando Fermentationis motum facile sussiaeninar, nisia causa alia con so=Ea, μὰ citetur Potest tamen aliquando Boreas per accidens internum corporum sex se impedit vorem avgrare impediendo corpusculorum Witatorum dc ad Fermentationem Fermenta- maxime conducentium transpirationem . mporum Fenuentescentium poros Φοηςm qua
stringendo. Quae dicta sunt de aere ambienterulae vasis in quibus corpo 2 2 'e' a Fermentescentia continentur, facile possunt, 'odari corporibus quibus ab ρ. . a. eumque ambientibus, indeque potest deduci, qui conferant ad ementatio dens.
earcinae Panes, eoris Fermentescentis Liaritate aut densitatem.
postio . Proxima seu inim ista Fermentationis Causa est Materia AE ista veri
518쪽
possit inteatus corporum Fermentescentium particulis immediata applicati iaconcitandum in illis convenientem Fermentationis motum, ad quo 1 necta ria est summa substantiae tenuitas, ut re exilissimos corporum meam faciupossit penetrare, cque ac illuc per corporis interiora vagari Prieter sitiati ita sunuriam tenuitatem necessaria est rum motus pernicitas, ur corporum particulas impellere, circumducere, rotare dc mutuos ipsarum nexus dis,Dvere possit, aliaque impedimenta superare. Sed simma substantiae tenuitas, pernicitas maxima in sela Materia Etherea reperiuntur Ergo Materia Ntherea habet dotes necessarias , ut sit idonea Fermentationis causa, nec potest ulla alia substantia assignari, quae dotes illas habeat, aut si quae illarum hal, quatenus particeps eas habet in gradu adeo remissis, ut sensibilem nullum es sectum possint proferre. Nullus est liquor adeo tenuis, qui paritum exilitate oon longissime distet a Materia Etherea. Praeterea cum nullum fera corpus mistum sit immunes Fermentatione ea interno particularum motu, omnibus communi esse, in omnibus reperiri deber ea substantia, quae potest particulas quiescentes in motum concitare. Sed nulla est substantia omnibus corporibus communis, quae id incere possit pra ter Materiam Etheream. Ergo Materia AEther est ista Fermentationis ci se idonea, quae in omnibus corporibus mistis reperitur. Nec licet enun sint aliae si1bstantiae corporibus omnibus Fermentescentibus communes, ut dicetur . inferius, eae tamen cum sint in orae aliisque cohaereant, aut saltem ut o
tingit in quibusdam liquoribus tardὸ adnu diis moveantur non possint per se velocitatem majorem assequivi eamdem aliis particulis impertiri, nisi a M
Tertib omnis Causa debet esse suis essectibus proportionata, sed ista, teria AEtherea est proportionata iis, qui intermentatione observam egiambus, ergo la Materia Etherea est illorum esse um causa. Erictus autem Fermentationis insigniores, simi corporum dissblutio, particidarum ea constis tuentium dissipatio, longilateque cum imperu facta, earum dissusio, seriam corporum incensio, qui omnes essectus non possitnt ab alia causa profiscisti, quam a Materia Etherea Ea enim ista, ob summam qua moveris, perrucis rem potest sussicimitem imperima imprimere corpusculis, ut tam longelat que diffindantur, ea sola esse potest immediatae incensonis causa lane pia estritior flaminae portio, quae nillil est aliud quam congerict corpusculorum,quae Materia Etherea ita circumaguntur, ut quodlibet cis illa constituat Pa vum vorticem. Sic Ignis elementaris , qui nihil allia est jam Maturis amtherea, fit ignis noster usualis . naris. Haec sententia congruit tum doctrina Aristotelis qui in Lib. de gen ratione Animalium reser effectus Fermentationis x Antiperistas in cc lectionem caloris. Cum vero calor qualitas non poti collisi, Aristot les per calorem sin pliciter dictum intelligit primum caloris susceptivum, ignem scilicet, cui convenit ut colligatur 4 dispergatur , vero
calor quatenus qualitas est , cui uirensi quidem e re-- ---
519쪽
iuunt, non vero dinbsio , disgregatio nisi ratione subjecti cui inest. Hanc suisse mentem Aristotelis confirmatur ex doctrina Theophrasti disse,puli Aristotelis, qui Lib. de Igne docet Fermentationem ab igne concitari. xum αδ Ferinentatio fiat ut plurimum sine ulla ignis uisalis opera necesse est Fermentationis Causam a Theophrasto censeri ignem elementarem quem ipsissimam esse Materiam Etheream demonstravimus in Die de Elem morae a tarit. XXm, Nec ab ea sententia alienus est Plato, quamvis non asserat explicit ignem esse proximam Fermentationis auiam Magnus enim ille Philosephus, qui doctrina
primus, ne dicam foris veterum, rem Fermentationis explorare tentavit QPlatonis.
ejus causas inquirere , a quae ipsa occurruut phaenomen adeo clare, et ganter descripsit, ut iis attente perpensis quaerenti sese statim offerat eorum causa. Nec enim Vir subtilissimus existimavit aciditatem esse proximaminimmeritaram Fermentionis Causam , quamvis in omnibus Fermentationibus necessariam esse illius operam asseveret. Ea forte de causa nonnulli ne i tanto autore deficere videantur, illius sententiam interpretantes dicunt acetum Fermentationem inducere quatenus ignis plurimum continet, cum e vino non possit elici quin igneorum vini pirituum secum plurimum deferat. Et sane impossibile est particularum in mistis terrearum , aquearum, aerearinisve varias agitationes, mistiones, separationes , circumῖyrationes ebulliti nes aliasque motiones ab alia causa deducere, quam ab igne elementari seu a Materia Etherea.
Objici potest Materiam Etheream esse quidem causam proximam agit
tionis Fermentorum, quae ab illa immediate impellunttur agunturque in mo rum vertiginis aut vibrationis, sed alias corporum Fermentescentium palates a Fermentis immediate impelli, ac consequenter Fermenta esse causam proximam Fermentationis. Respondetur i. in ermentatione potissimum spectari motum Fermentorum. Cum autem Materia Etherea ea moveat immediate dicenda est proxima causa Fermentationis. Respondeta a quomodocumqu immediate impellendo Fermenta conferant ad primam agit tionem aut separationem ab invicem aliarum particularum corporis Ferme tescentis , earum motum dependere a Materiae AEtherea impulsione immediata , quod facilE deducitur ex iis quae comitanrur, sequuntur permentae. tionem praecipue validam. Etenim particularum insensilium expirat Minclo . lateque diipersio nequeunt ista Fermentorum impulsione immediata pedi, hei, sed neceta est particulas, quae agitanturi avolant a Materia Etho, rea involvi & circumagi, aliter enim non possent in aerem evehi. In massa inacea, ouando Fermentesciε, formantur avitates sensibiles a particulis aereis procul dubio, quae in ementationis vigore fuerunt a reliquis sectetae & deinJe a Materia Etherea circumflua in Myrin actae magno impetu , aliter enim non possent illae particulae, repulsis aliis massae farinaceae partibus, illas avitates formare sic in musto , cerevisa aliisque liquoria Dus, quando Permentantur , excitantur bullae , quas nemo dicet a solis
520쪽
Fermentis aut sola illorum in alias particulas actione imnaediata larma LEas bullas effici a particulis aeris vi movis Fermentationis siccietis, in gyrrum actis a Materia Etherea commonstrat earum perspicuitas de amplitudo , quia aeris particulae latissime se expandunt & Materiam Globulorum non e i cludunt.
ine Fermentis. 'sopotatio 1 Mistum permentescens habet rationem Fermenti respectum hi sthii, OrpOxi ejus Vm generis, aut cum ipso analogi , si illi applicetur . aut
habet ratio cum eo misceatur. Hujus propositionis veritas fit manifesta ex iis , quae nem Fer quotidie observantur in variis em tentationibus Massa enim farinacea rota Fermentata, si illi misceatur portio alterius massae Fermentescentis , ipsi er
inentationi motum suscipit e densari compacta, agitatis illius a ricidia. Et mollis, ' ra , ita ut tandem visente di.itius cimentat one texe liques cat. Sic erevisiae Fermentatio promovctu admistis alterius erexistis jam Fermentata floribus. In succis variis , Qui e plantis exprimuntur Ferme tatio citius concit itur , si massae farinaceae Fer Dentata pollio scinus aeeauir. Ea de causa in Scriptura sacra dicitur modicum ei menti totam massam corrumpere. Dixi corpus actu permentescens habere rationem Fermensi , quia thius artichil non polient movere particulas corporis, cui permiscentur , nisi is saemoverentur mellent ab aliis solutae, I ab iis quibus tenebantur vinculis Dberae , ut suo motu i iiiiii corporis. cui permiscentur particulas Oncu' ea principia ipsius fermenta viva si muna scimcntationis mcrum deici V
nare, per eas siti particulos tuae Materiam A theream determinui ad tu m'inorum in8:iccn Rum. Mistum nitent es . coii ora crimentans non Ct st3ici Fermen nim absolute seu pii marium Ferimen ima , id annim secunda- rirem , cum per se torum non et Occasionem Fc nientationi, scd rasi ne 'uarumd. ni t 'Itum particularum , quae per se aptae sunt decet minare Mare- raam cliezeam ad motum Fermentationis concitandum, d a quibus Primo, exordium sumi rTermeritati
PYOpCsitio. Σ. permentum primarium modo mox cxpolito acceptum sem Feimentum particulae Alnali Acidi respectivo ad se inviccis, non sola unius g eris. prir fi R Explicatur Propositio. Fermentatio omnis incipit ab agitatione particulatum Alκalicarum incidatum , quae apri sunt determinare Materiam , theream ad motum Fermentationis inducendum, Alκ alicae in Acidi xvicissim Acida; Alcalicis per se independenter ab aliis particulis. Propositio comprobatur experienti a quoti lianaci nec enim uspiam excr- Iratur FerincritatiQ,nia ubi ambae illa palliculae Attalicae scilicet Ac 1μα