장음표시 사용
141쪽
e re nunc Helices nunc Tardi PAR, ratione mirum non est, si Planetae incede re nunc cyus, nuc segnius appareant. Videlicet tametsi ipsi suis in Eccentricis. Epicyclis aequabili
motu incedant, uti incedere nobis apparerent, si1 quemadmodum dictum est, in eorum centris exsist remus necesse est tamen observemus ipsos ferri inaestabiliter, quod ipsorum motum ex centro alieno spectemuS. Heinc in Sole, exempli gratia , cum linea Mediarum longitudinum Eclipticam nobis in duas aequa-leis parteis diuidens, sic Eccentricum dirimat, ut quae eius porri versiis Apogaeum est, maior ea sit,viae verssiis Perigaeum idcirco necesse est Sol appareat nobis percurrere alierum Signorum dimidium tempore prolixiore, quam alterum atque ea de causa nocempote incedere lentius, quam alio; sicque inaequabiliter ferri S tardissime quidem in Apogaeo , Velo cissime in Perigaeo.
Et quia Solis Apogaeum subest hisce temporibus
ut iam ante attigimus, initio gradus septimi Cancri ac Perigaeum adeo initio gradus Septimi Capricor ni , hein apparet causa, cur ea anni polito, qIlae est ab AEquinoctio verno in Autumnale; transeundo per restatem sit nouem diebus longior illa , quae ab Aia Minnali in vernum, transeundo per hyemem, j-
142쪽
mirum portio Eccentrici percurrenda est per illimi
quam per istam, maior. Atque exinde est, cur cum Sia obseruetur medio tempore conficere dierim motu apparente minuta 19 , in Apogaeo tamen conficiat solum 17.4 in Peri
gaeo is ut supra umnae est adnotatum.
in Luna res secus L habet. Nam quia centrum
Epicycli non mouetur regulariter super centro Eccentrici, sed super centro Mundi, quod versus Perigaeum semper em idcirco necesse est ipsum in Apogaeo Eccentrici ferri apparere velocius, quam in Per gaeo , videlicet illei maiores portiones Eccentrici competiuit arcubus Zodiaci aequalibus, quam helc. Quod iderii proportione dicendum est de motu Lunae in Epicyclo quatenus mouetur regulariter nousnper centro proprio , sed super puncto, quod oppo alitur ipsius Eccentrici centro. Exinde vero causa est, cur tametsi Luna tam in Conjunctione, quam in Oppositione cum Sole Apogae sies; celerius tamen tunc moueri appareat, quam dum fuerit iii Quadraturis Perigaea. Causa etiam est, cur cum Luna mediocri motu appareat conficere dietim circiter gradus tredecim, interdum tamen conficere non omnino undecim, interdum ultra quindecim appareat. De Planetis caeteris alia quam de Luna, est ratio Nam licet moueantur regulariter non circa centra Eccentricorum, sed circa centra AEquantium cista
tamen AEquantium centra sunt respectu nostri, si centri Mundi, ultra centra Eccentricorum , atqui idcircς
143쪽
A, 'i, o a cin Lib. V io idcirco necesse est, ut moueri tardius circa Apoo aea, quam circa Perigae appareant. CAPUT XI. Quare nunc recti, - Retrogradi is c
HAEc assectio competit solum quinque testis
Errantibus, quatenus in partibus variis Epicyclorum suorum versantur.
Nam quia Planeta in superiore E eycli parte imi latur motum ipsius Eccentrici, centrive Epicycli, qui est semper in consequentia, heinc fit, ut duplicato motu Planeta velut dirigatur, seu secundum seriem Signorum suum citiuum intendat, se ipsum quidem Apogaeum Ocyssimy heinc inde autem tanto segnius, quanto amplius ab ipso abest.
Et quia in inferiore parte aduersatur motui Ec centrici ac celerius fertur per Epicyclum in antecedetia, quam deuehatur ab Eccentrico in consequentia inde fit, ut retrogredi, seu contra Signorum successionem moueri appareat ac per plum quidem Perigaeum citissime, heinc, inde tantὀlentius, quantis longius ab eo versatur Quia demum in parte Epicyesi descendente , -- orientali, qua parte ex Directo Retrogradus fit, ac in ascendente, seu occidentali, qua ex Retrogrado fit Directus , haerere videtur eundem sul Fixi, quodam tempore locum occupares cinc est , cur utrobiquellare, seu Stationarius feri dicatur; cin
144쪽
i2 INLTI T TImissilescendente quidem parte esse dicatur statio prima in Ascendente vero Statio secoda tum in Venere, Mercurio illa praeterea Matutina ista Vespertina
Et mouettur tunc quidem Planeta, perinde ac alias aequabiliter per Epicyclum sed non percipit tamen oculus illius progressum , quod motus tunc fiat oculi respectu secundium rectato tuasi lineam ab ipso
protensam, non secusidum ductum transuersum, ut
ideo possit animaduerti. Non fiunt autem Sta6Ο1ies in magimis ipsi Planetae a Sole Elongationibus,designatis per duas lineas, ab oculo, aut centrio Mundi dLictas, apicyclumbein iude contingenteis, sed infra ipsas. Ex quo fit,
ut arcu Rletrogradationis inuao semper sit arcu Diarectionis cum desaliunde arcus etrogradationis tanto breuior sit, quanto motus Eccentrici motui
Epicycli amplius detrahit arcus Directionis tanto productior, quanto motus Eccentrici motui Epicycli amplius addit. Quae omnia intelligi et possint, attendendum solum est ad Schemata in ipsis Errantium Stellarum Theoriis allata , aut etiam dumtaxat iiispiciendum in hoc, in quo celatrum Mundi, seu Prctatoris cuialus L Zodiacus secundu in sigitorum successionem B CO , Eccentricus EF Epicyclas EMGI: contingentes, seu maximarum Eb tigationum lineae AB, D Arcus Directioius et rogadationis GIE Statio prima L; Statio lecunda L.
145쪽
AsTRONO Micri Tib. II Interim ex ijs, quae mox dicta sunt,4 ex iis, quae
de singulorum Planetarum motibus. tam in Ecce tricis, quam in Epicyclis ante attigimus, intelligitulsiari vi ex tribus quidem Planetis Superioribus, non Retrogrediatur Saturnus, nisi . gradibus, aut alia quanto plus, Iupiter, nisi io Mars,nisi ad summum
zo interduin enim, nisi a. Ex di iobin autem Infitioribus, Venus Retrogrediatus circiter I 6. aut II, Mercurius interdum tantumdem , interdum circite cyndecim. Praetereo vero, cum in istis duobus Coniunctio
cum Sole sit media inter duas Stationes esse in illis
146쪽
INsTITVT DONIS tribus Oppositionem mediam , dum stationcs celebrantur, distare a Sole, Saturnum quidem, ultra quadrantem circuli, Iouem, triente Martem, ultra
Plaetereat , clim ex ij duobus plures sint Stationes Mercurij, quam Veneris, quoniam longe citius percurrendo Epicyclum, saepius heinc inde a Sole fit, Ex tribus superioribus opposito modo plures sunt Saturni quam Iouis . 5 huius, quam Martis' quo niam cum Saturnus sit tardior, quam Iupiter, Sol ipsum citius assequitur pari ratione cum Iupitersit tardior quam Mars, Sol assequitur quoque ipsum
Dixit porro hanc assectionem competere solum Stellis Errantibus4 quoniam Sol quidem non mouetur per Epicyclum, ted per Eccentricicum dumtaxat;
in quo proinde potest quidem videri uno tempore
moueri tardius,quam alio, at non propterea unquam retrogredi, aut stare Luna vero mouetur quidem
per Epicyclum, superiore quidem parte contra su cessionem ignorum lat quoniam motus Eccentrici seu centri Epicycli per Eccentricum est longe velocioriquam motus Lunae per Epicyclum atque idcirco Luna tunc quoque velocisis deuehitur ab Ecce trico in consequentia, quam reuelὶatur EI'cyelum in antecedentia licinc fit, ut tardius quidem noueri , at non propterea stare, regredive apparcat.
147쪽
CAPUT XII. Quid Parataxi quam Planetae altiore, aut
PARALLAX vos nomine intelligitur eic
non quaevis commutatio, sed commutatio L quae appellatur etiam Visus aberratio, d Adspectus diuersitast, ac describi solet, D1sserentia inter verum, visum locum alicuius Astri. Verus porro locus alicuius Astri est punistum in Firmamento, aut supremo cetelo; ad quod terminaturrecta linea ex centro Terrae, siue Mundi, per ipsum Astri centrum traducta. Visus autem locus est punctum in eodem, ad quod terminatur recta linea,quae ex oculo, per idem Astri centrum traducitur. Vnde de quia ista ouo puncta incidunt in eundem verticalem circulum; definiri quoq; Parallaxis solet, Arcus vertuicalis, qui intercipitur inter verum, sivisum locum. Esto v. c , A centrum Terrae, vel Mundi Cm DTerrae superficies oculus EFG verticalis in Firmamento, seu supremo caelo. Astrum sit imprimis in Horizonte sensibili H; tunc erus locus erit I, terminans nempe lineam I Locus visus , terminans puta lineam 3Κ; arcus I Parallaxis sciulicet discrimen inter utrumque locum.
148쪽
Quod si deinde astrum leuatu D derit ad L; comstat Parallaxin eius fore Si ad O Parallaxin
fore P in cita de caeteriS locis. . Vbi interim adnota Parallaxin horizontalem es se maximam , ac ipsam, ascendente Astro, sic decrescere , ut si Astrum ad verticem; peruenerit, nulla demum sit Parallaxis futura quod lineis veri visi locortuan in unam coeuntibus, idem liturus sit Verus ac Visus locus. Adnotare vero etiam licet, quo aliquod Astram est Terrae propinquius, eo majorem ipsi Parallaxincreari. Nam Astrum , v. c. in y hoc est in eadem horizontali linea cum H, creat Parallaxin rc in V, hoc est in eadem veri loci linea cum L, creat Parallaxin N X ina hoc est in eadem cum O, creat Parallaxin Z. Quin adnotare etiam oportet Angulum, qxii stancentro Planetae ex lineis Veri, ac Visi locorum, de chii semidiameter Teria opponitur, qualis est v c,
angulus A HS , aut A L B, c. ipsum proprie esse,
149쪽
Nimirtum prout ipse est aut magnus, aut paruus, aut nullus arcus quoque ille, qui Parallaxis dicitur, magnus, paruus, aut nullus est. Praetereo porro esse aliam quandam Parallaxeos spe cient,quae in Luna attenditur, iam secundum longitudinem. quam secundum latitudinem fit. Ea nempe non attenditur in verticali circulo , sed aut iii ipsa Ecliptica, quam circuli latitudinum veri, ac visi locorum in diuersis partibus intersecant, arcumque intercipitini Longitudinis Parallaxin dictuni: aut in circulo ad Eclipticam recto, quem intersecant duo circuli per loca verum,& visum ducti, Ecclipticaeque paralleli; intercipientes arcum, qui Parallaxis Laiatitudinis appellatur.
uas proinde singulorum, em Fixarum etiam, a Terris distantia quiliive adeo Carlomm ordo.
CV M, quo major est Parallaxis, ed res visa pro
pinquior sit, quo minor, eo distantior idcirtaco in eo sunt Astrono mi, ut Parallaxes Siderum, sint ne, quantae sint observent , quo de ipsorum propinquitate, aut remotione a Terra prosatincient.
Enim-vero, cum in ipsa Luna Parallaxis fiat admodum sensibilis videlicetHorizontalis integrum etiam gradum ex it)in caeteris nihilominus res est subi sis adeo negotij, ut verisimilitudinem non excedat.
150쪽
Quippe in Mercurio, Venere, Sole, Marte, dissicilli.
me aliqua notatur , In Ioue, ac Saturno vix ulla est; ad Pixas quod attinet, eae sunt longe euectiores, quam ut ullam penitus prodant. Non memoro caiisam huius rei esse, quam supra
insinuauimus quod Terrae nilnirum Semidiameter, quaevi pro communi mensura, desquasi Noduarum stationum dimens otiarii interstitio accipitur, sensibilem quidem rationem ad Lunae distantiam obtineat: ad Caeterorum autem distantiam, adeo exilem habeat, ut fere, aut etiam prorsus etianescat, quasi Terra iam velut punctum sies nihilque intersit, Sidus aliquod ex Terrae superficie, aut ex eius centro spectetur. Vt hoc tamen loco Siderum distantiam, quam ex mente Ptolemaei Albategnius praesertim, LAlphr, ganus deduxerunt,aliiq, amplexi sunt, proponamus, quoniam illa per repetitas Terrae semidiametros explicatur ideo attingendum est paucis, quanta-nam Terra semidiameter sit. Cum ergo, licecvariae de ambitu Terrae opiniones sint, nobis tamen propemodum constet, est ipsam milliarium Italicorum46231, quod in maximo ad Terrae superficiem circulo respondeant ni gradui milliaria proxime ea de causa,tum Diameter Terrae erit milliarium Italicorum 831 , tum Semidiameter milliarium I 77. Suppono autem, ut rem tritam,Milliare dici,quo linille passus seu Stadia 8 quae singula sunt iis pas-laum in contineat , Iassum intelligi Geonaetricum