장음표시 사용
151쪽
nentem Iedem vero ctiam Geometricum intellio i talem quidem, qui minor sit Parisino, seu Regio vocato, na decima quam proxime parte Scilicet diuiso Parisino pede in mille particulas, deprehendimus Romanum antiquum continere ex illis nom
Vsurpo ver Italicum milliare, potiusquam Leucam Gallicam,quod mensura conflantior sit. Tametsi, cum Leuca Gallica mediocris contineat plus minus tria milliaria Italica, nihil vetet allatas mensuras sic reducere, ut ambitus Terrae censeatur continere Leucarum Gallicarum 873 et Diameter 2781: Sem, diameter 392.
Vtcumque sic ecce distantima, quam Arabes illi Ptolemaei principiis, non modo circa Solem, Lunam; velum etiam circa quinque Errantes stellas, ac Fixarum quoque Sphaeram, deduxerunt. Intelligenda vero est in ipsis planetis distantia mediocris, acceptave, cum ij versantur cirra lonsitudines medias, alioquin enim in Apogae longius, in Perigaeo,
Distantia mediocris absunt qua
Terra Mercurius, Venus Sol, Mars Iupiter, Saturnus est terrenarum semidiametro
152쪽
IusTITUTIONI interim vero ex ipsa serie, qua istae distantiae increscunt, comprobatus manet, qui Caelorum ordo in huiusce Institutionis Prooemialibus propolitus eli, saltem ad usque caelum Fixarum nam quod de caeteris dici potest, id attigimus circa Theoriam Firma-Ac solent quidem aliae nonnulla, praeter Paralla-xin, rationes afferri comprobando hinc ordini, verum illa: aut sunt fallaces, ut quae ex Vmbris petitur Alsum es enim breuiorem umbram aluminol Oc Orpore distantiore projici, si in eadem supra horizon- .m altitudinci hoc est eodem gradu, accipiatur, quo
opius aut a decoro assam prae,nonperinde suadent, ut dum consenta linam esse perhibent, Solem, quir rinceps omnium sit, solium in medio obtinere. Haec certe ratio neque Platonem, neque Aristot lam mouit, quivi Lunam in infimo , sic Solem n co succedente collocarint. Non mouit item Anaximandium, aut Metrodorum Chium , qui solem in supremor, Lunam insequente stellas Erranteis in locis succedentibus Inerranteis in infimo habuerunt.
Non item alios, qui alias,aliasque soli, caeterisque se-
deis assignarunt. Et dicendo quidem hoc loco Videretur, quemadmodum probabile sit Mercuriuin, Venerem ita Soli circumduci, ut aliquando quidem inferiores, propiores quo sed Laliquando etiam supeliores, distantioresque x Terra sint, quam Soli verun res est
intelligenda ex ipsistam operiarei, quam Tychonis, Systematibus sequente libro pioponendis, cum heic
153쪽
CAPUT XIV. item eorundem, em Fixarum sit sed habitu DAlapparentibus diametris vera Magnitudo.
ini ex supposita distantia, Mobseruata appaμ
rente visibilis rei diametro, iudicare licet de vetara illius tum diametro, tum superficie, tum crassitu Ldine, corporeave mole eapropter, Vbi praeter distat tiam,adnotarunt etiam, illi ijdem Astronomi, quanta cuiusque Sideris diameter apparens , seu iubilis foret pronunciarunt etiam quae foret Sideris cuius que vera Magnitudo.
Caeterum videtii id quoque negotium longe difficilius luam reputari soleat , definire, quae sit habenda Sideris cuiusque diameter apparens. Nam Sta qui dem suo splendore seu spectetur ipse, seu alia indu
stria eius diameter exploretur, negotium facit maximum , aliorum vero Astrorum diici tinc maiores, nunc minores Petiam in eadem a terris distantia, ac in ea supra horizontem altitudine, quae sit rerractione immunis apparent, prout oculus eos spectat ex variis lucis, tenebrarumqtie gradibus talato siquidem maiores videntur, quanto sunt tenebrae densiores; ne lux Qtiidem, qua apparent ex Ilistina, illos, quar tum par est, deminuit , nobis quident cona
154쪽
aN, I sTITVTION Is Solis ac Lunae diametris apparentibus est lam ante dictum ac ne aliquid etiam heic subjiciam de cael sis , adnoto dumtaxat diametrum Mercurij, quae alioquin apparet, laaberique solet minutorum duorum, aut trium, fuisse a nobis obseruatam triente minuti non maiore i idque, cum hae in Vrbe, anno 163 u&die Nouembris . mane, in ipso Solis disco apparuit, ac sua se umbella, citra telescopium, in papyro pinxit, potuitque eius diameter cum diametro Solis comparari impune Praetereo autem illum exiisse dinargine occiduo Solis ruit enim retrogradus in ho--ra Io. Cum minutis 28 latitudinem Boream assequutum minutorum c. secund. .
Enimvero, quia, ut iam monuit nus , Ptolemaei, Sectatorumque sententiam heic referrimus , ecce imprimis quantas diametros apparenteis habuerint Mmaxime quidem sub mediocrem illorum a Terra di istantiam. Diameter apparenS Lunae Mercurij Veneris
Circa Fixas autem nihil definierunt, nisi quod Albategnius stellis Magnitudinis primae unius min ti, ac semissis seu quantam marti diametrum
Deinde vero ex habita bideris cuiusque distantia.'
155쪽
visibili diametro, obtinuere diametrum veram, eamque cum diametro Terrae comparantes, cubic que multiplicantes, Sideris cuiusque crassitudinem, corpusve ita deduxerunt, Vt quantum a corpore Ter- .rae excederetur, aut ipsum excederet, designauerint. Designatio autem, quod ad Planetas spectat, huius modi fuit.
Quod ad Fixa vero, arbitraria quadam assump- uone, huiusmodi.
Atque hoc quidem potissimum iuxta Alphragainum , alioquin enim Albategnitis habens stellas Imagnitudinis vicibus 1 . majores quain Terram, stellas V I sexdecim .docet ex Mundanis corpori bus secundum magnitudinem spectatis, primo loco esse Solem secundo stella Fixas magnitudinis: Pertio Iouem , quarto Saturnum i quinto Fixas cae- - iij
156쪽
nerem nono Lunam decimo Mercurium.
CAPUT XV. Qui Planetarum AM siret. PLANEτARV Adspectus , quos rares,
Σχηματιο χοῖ, Latini appellant onfiguratione , nia
hil aliud sunt, quam mutuae habitudines, quibus Planetae se inuicem,quatenus sunt in variis Zodiaci partibus constituti, respiciunt. Et quia numerus duodenarius, quo Zodiaci Signa disi inguuntur, sortitur aliquotas parteis, Semistlem s. Trientem , Quadrantem , extantem et: ca de causa, si Planeta uno constituto in certa Zodiaci parte , alius ab eo disti per semissem sitque proinde e regione, dicitur esse inter illos adspectus Oppositus, siue Diametralis di per trientem, Trinus si per quadrantem, via iratus , si per sextantem, Sextilis. Et videbatur quidem praetes ea assignandus adsipectus, qui ncialis diceretur quatenus nitas est etiam aliquota duodena ij par potestic iam unus planeta abesse ab alio in unam duodecimam Zodiaci partem at talis adspeetus admitti non solet in vico illius admittitur alius, qui quasi cyphraeo attribhiatur cum nimirum unus plancta nihil dustat ab alio, sed illi quas conjungitur; unde, dicutur adspectus Conjunct ionis. Res intelligenda est ex hac Figura, in qua, constit
157쪽
tuto Planeta uno in principio v. c. Y , patet, si aliussit constitutus in principio , Oppositionis adspectum esse si in principio', aut . Trinum: si in principio m. aut . Quadratum, si in principio aut Sextilem. Si deiiii 'e in principio , adspectum Conjunctionis inscriptae lineae demo strant, characteres, quibus solent singuli Adsperitis depingi, ut puta o-O, Δ, o Porro, cum Adspectus solus Conjunctionis Syetygia dici mereatur , solet tamen vox etiam tribui de Oppositioni, Adspectibus caerexis, abusu quod in Mosiarionis.
158쪽
t3 IisTIT UT O prs Praetereo autem solet adspectum aliquem dici Partilem, cum planeta unus distat ab alio exquis te, per aliquotam partem illaticum verΘ, cum aut mi nuta aut gradus etiam aliqui desunt cum Partilis speciatim Conjunctio ea sit, qua Planetae sunt in eadem Longitudine , eam conjunctionem dici Centralem, corpoream, qua iidem exsistunt quoque in eadem latitudine. inferior supponit suum centrum centro superiolis, corporeque suo eius corpiis
tegit Quod idem proinde proportione est de quovis planeta, tanquam inferiore, respectu Fixarum, quibus applicatur dicendum. Praetereo item hosce Adspectus factos esse potissinium celebreis apud Astrologos, qui ipsis tribuunt
vim maximam tum in ciendis variis aeris mutatio nibus tum in moderandis hominum fortunis do centes, praeter caetera Oppositionem. Quadratuna adspectus esse maleficos; Trinum, Sextilem Bene-ificos, Conjunctionem indisserentem.
Praetere rursus, admissis solum quinque illis Adspectibus constare Venerem, Mercurium referri ad Solem non posse, alio Adspectu, quam Coniunctionis , cum illa quidem , vix unquam, plusquam
sesqui signo , hic, ne signo quiden integro ab ipso
Praetereo insuper Kepplerum induxisse nuper Adspectuum genera longe plura, nempe emi-seXttim, seu Duodecilem, Decilem, Octilem, Quintilem, crquatenus attendit non posse ex iis solis quinque ad missis, rationemre in uiatiouun Oninium in aergobseruatarvia Prx.
159쪽
Asrno No Mica ad II. 13 Praetereo demum quas speciatim Conjunctiones
Magnas, Maximas vocant Nam, ut Conjunctio quatuor inferiorum Planetarum simul, interdum Magna dicitur; sic frequentius Magna Vocatur, quae Saturni, ac Iouis est, MVagesimo quoqtie anno conia tingit, cum, Magna proprie, seu potius Maxima ea sit, quae trium Superiorum est contingit solum octingentesimo quoque anno i ii contigit anno huius saeculi quarto.
CAPUT XVI. De fariis Iu ibasibus, pro varietate ad pe tuum,
Configuratio m-ν ipsius cum Sole.
OV A Luna corpus sphaericum , opacumque
est, nuceni illam primariam , argenteam VCmutuatur a Sole, ac ab ipso semper dimidia sui parte aut etiam aliquanto amplius, prout minor est ilia lustratur necesse est, ut,cum aliunde situm circa nos,
ac ipsi Soli interueniendo, continenter commutet, necesse est, inquam, ut ad nos conUertat Illinc amia
plius, nunc minus ex illii minato dimidio ; sicque quod ex illo apparet , variis formis, figurisque, quas Phaseis dicunt, xlhibeatur. Solent vero Phases censeri, ac nominari'Uatuor,
pro quadruplici illo primum recitato genere adspe- stuum nam ut aliunde ipsa Conjunci id minus proprie adspeetiis est, sic Phasis proprie tutic estitilla; ut pote parte illuminata exsistente tota nobis auersa νὴ coiri rsaque in ipsum Ulam
160쪽
a 38 INsTIT TIONIS Non memor autem Lunam, donec est in conspicua, sitientem, silentenaque dici cum totum id tempus Interlunium vocetur ipsum speciatim diem Conjunci ionis appellari essi, His Novilunium temque e lui, in νε is, quod Luna eo die sit Vetus, ac Noua. Prima itaq; Phasis dicitur, cum Luna a Conjunctione recens, Vespereque emergensis Solaribus radiis, Obvertit nobis portiunculam, Lipsam quidem quasi excavatam partis illius illuminatae residuo, quod ii pra, caelum respectant. ac tum dicitur,4 maxime quidem tib ipsum Sextilem adspectum, Cornicula
ta, Falcataque, Graece in δὴ , ob formam videlicet propriam, quam, qua imitantur caetera, Lumi ita appellitantur.
Secti 1ida est , cum Luna sub septim rim iam , aut echatium diem, quo quadrante a Sole abest, cauitate illa iam evanida, obvertit nobis integrum illuminatae partis dinaidium Pac idcirco ivi; seu Biserindicitur, quod ex semi globo nobis obuerso dimidium adhuc obscurum sit in ut semiglobus nobis ob diastantiam quasi discus apparet; sic communis illa Lucis, Vmbra sectio, quasi reci a linea discum hiulchissecans, appareat. Tertia est , cum exinde Lutia ad Oppositionem properante, maxime sub Trinum adipeo una, amplius quam dimidium illuminata partis ostentat, ac
Ideo Vocatur μφίκυρυς, utrimqPegibbosa, quod non amplius altera pati caua, aut re est eiecta, Verum tu mi da ex utraque videatur.