Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo ... Eiusdem Oratio inaguralis iteratò edita

발행: 1647년

분량: 276페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

251쪽

vnitas nihil aliud, quam Monadem, seu unitatem pariat quoniam unum semel, unum latum est. Et cum binarius, ternarius, caeterique numeri u

tiplici sui in seipsos ductu, reductuque sese in qua

cubo cubos, aliosque maiores maioresque numeros, ut in radios quosdam veluti diffundant ipsa Monas seu viaitas in seipsam perpetuo rediens,fbique ila radix, quadratum, cubus,, alia ex- .

sistens, ipsos sui radios, seu Chomine alio in ipsum

sui ardorem in seipsam reflectat. Hac proinde ratione Deus vere Monas est, quatenus non potest enunciando duci in ullum sui attributum, quod Deus non sit, aut aliud de Deo quam Deum declaret. Quippe, dum quis dicit, Deus bonus est, nihil aliud, quam dicit Deus Deus est; quod Deus sit bonitas sua, neque tam istud attributum, quam Sapientia, quam caetera, aliud sint, quam ipsemet Deus. Vnde, dici potest Mona,' enunciari de Monade, ac suum in se reflectere ardo. rem quatenus diuina latura quodvis attributumen clando refert ad se, suamque cum ipso communicat denominationem. rursus esse idem cuin Centro, quod ubique sit quatenus nullum est at tributum , in quo, cum quo idem non sit, quodaque in seipsam quasi non reflectat instar lucidi incentro Sphaerae collocati, dum radisut exeunt, sic

redeunt in centrum.

Eaeinde vero intelligitur non modo Unitas diui naue prout tam repugnax naturam Diuinam, quam

252쪽

aut Monadem, aut centrum sphaerae multiplicari; verum etiam Simplici citas, prout tam a De aliena est omnis compositio attributorum, quae Deus non sint, quam ab Vnitate Omnis contextura quadrato Ium,&cuborum,qui unitas non sint. Et cum aliunde Sphaera sit, cuius centrum ubique' est, circumferentia sine extremo intelligitur etiam , ut perfectione Infinitus, sic spatio Immensas, duratione AEter nus. Imo intelligitvi , ut nam mutabilis, prout

nulla perfectio est quam acquirere, nulla, qllam

amittere valeat ita ammobilis prout non est locus, ad quem accedere, aut quo a iecedere possit, Ingenitus, atque Immortalis, prout incoeptioniS, desitionisque est incapax, ut puta Uum,

quod est.

Prolixior aequo euaderem, si percensere caetera vellem, aut in j etiam ostendere quas rationes Geometricas Deus cqntempletur. Nam circa texitiam, ut exemplo dicana relationem intelligens, quae est inter vim motricem, pondus, comparatcreabilia omniam nihilo sui quas quiescentia, cum

sua illa omnipotentia, quae sola est par ipsis e nihilo

dimouendis. Clica Iustitiam;tum similitudinis, tum a qualitatis rationes perspiciens, priorem agnoscit in specie illa iustitiae, quam Distributivam appellant, quatenus tribuit unicuique se Cundum pro pria opera; posteatorem ver in illa, quam C Ona mutatiuam qualetius licet nemo prior dare, quod illi retribuatur, possit ipse tamen est adeo bonus , Ut ea, qua largitur, munera coronet Cisca Bonio

253쪽

INAVGURALIS. talem pro indo lique adeo circa Clementiam , Mi

sericordiamque aci tam maioris, quam minoris inaequalitatis rationes attendens, pervidet qui iuxta priorem remuneretur vltra condignum probos

quuiuxta posteriorem puniat citra condignum improbos.Circa Scientiam,atque idcii c6, circa Sapietiam,Prouidentiamque fortiter attingens a fine ad finem,sic, ut inter figuras Ongruas,incongruasque, intelligit quicquid est rebus omnibus vel consentaneum, vel dissentaneum, ut exinde sit ratio, qua omnia suailiter disponit. Circa denique Pia destinationem altitudinem diuitiarum scientiae,sapientiaeque considerans . ac pernoscens quae longitudo,

quae latitudo quod profundum, seu quae abyssus sit

iudiciorum, decretorumquc aeternorum Commen

surationem intuetur, quae est inter hominum mas. sam, peraque corum vel bona, vel mala cum suo ne placit: tametsi nobis fecerit iudicia incomprehensibilia, non vestigabileis vias, ut sit quod

miremur, potiusquam scrutemur quasi hae sint nobis in commensurabiles, velut irrationales , seu surdq, ac ineffabiles Vt Vocant Geometrae, quan Iam, quod ad sacram Hypostaseon, Persona rum-ve Triadem spectat; ipsa sane erue videtur, ob uuam dici potest Deus contemplando, οἰει γεωμ έῖν, aeternam quodam, ac ipsam quidem super eminentem super- excellentem,nulli comparandam, exercere Geometriam,suxta illud,Pater meus usque modo operatur, ego operor Videlicet actu ipso conleplandi

254쪽

gentis, seu Patris aeterni; altera Verbi icti aeterni Filii, Et quasiContes latio ςc,qua Patcr,&Filius collit ruti se mutuo poetant,sit eminentissima .itione, PIO

positio simul,&Assumptio incomparabilisSyllogis

nai; non 'test pon conseqtii ardor, seu pos his non simul accendi, coexsister eve reciprocusAmor,tertia nimirum Hypostasis, exsona ve Spiritiis Sancti, quae Conclusionis cuiuspiam instar numerum ter

inmet prodiictioniam, Personarum qile aeternarum.

An ne proinde hoc adorandum Trinitatis mysterium habcbimus rursus ut Sphaeram, cuius quasi Centrum sit Pater aeternus, qui totius Diuinitatis fons, origo, principium accornmodate dicitur; Circumferentia Filius,in quo legitur habitare pleni. tudo Diuinitatisci de Radiicentro circumferentiς-que intercedentes Spiritu Sanctus, qui est Patris, desiliscommunis, quas intercedens ardor; ac luti nexus, vinculum-ve mutuum ranis potius dicendum cst eminere in hoc Mysterio quicquid Ἱ-blime, magnificumque humana Geometria etiamnum requirit Percelebre est latere eam adhu Qquam Quadraturam circuli vocant i atque idcirco in eo esse, ut describat Triangulum, citius si basii ostenderit circuli ambitui aequalem, tum demum esse

Circulo Triangulum aequale demonstret. At in hoc Mysterio augustissimo gloriosissima Personarum Tria ita in sinit essentiet, ipsiusque foecunditati, tanquam Circulo ex ςquatur, seu ut sic loquar, veritis quidem, penitus identificatur ut cum sit om-

255쪽

nium, sicuiusque una, atque eadem essent una proinde, ac eadem sit immensitas, aeternitas, per- Ic stionum picnitudo Sic, cuna nondum norit humana Geometria tri- secare angulum, diuidere-ve, , citra accommodationem mechanicam, ostendere diuisum se in tria

aequaliaci habemus in hocce Mysterio unam Est entiam non tam tris ectam, quam integram communicatam in tria aequalia Supposta , quaecum simul, si- .gillatimque totam indiuiduamque possideant,sin inter se tamen realiter distincta. Et cum illa adhuc miretur in iis Angulis, quae ad contactum circuli sunt, dari quidpiam majus dari quidpiam minus, non dari aequale , seu posse a minore ad maius, a maiore ad minus, mola tamen unquam per aequale transiri: ecce in hisce Suppositis, Hypostasibus vediuinis cum ipsa Essentia identificatis, datur quidem pro dueens,datur productum quae inter esse vulgo solet Disquiparantiae relatio & tamen non maius, non minus, sed aequalitas mera est quando neque Persona producens est causa, ut ea ratione maior at neque producta sic oritur, ut quasi effectus dependeat, sacve censeri minor pos-

Adhaec, ignorat illa adhuc descriptionem si nmechanice factam)duarum linearum proportiona

lium datis duabus interm ediarum, ut factum super secunda,facto super prima simile solidum,rationem cum ipso referat extremarum. Nempe ex hac re ignorata, notum est niueiri qui duplicandus cubus

256쪽

sit ac peccatum propterea esse, cum iubente Minoe sepulcrtim Glauci, Liubente Apolline Deliorum aram duplicare oportuit isti dc peccauit in oppositum Chares, cum duplicare Rhodium Colossum 11

dimensionem omnem aggressus, non-nisi materiae duplum postulauit. At lates, miro modo, inter Deum, Mominem, quassi extrema, datur, qui ex duabus Naturis constituitur,4 cui inditum Mediat oris nomen C εώΘωm , Christus Compositu ni

nenape admirabile, quod in secunda Hypostas, seu

persona Verbi, assuimpta in illam natura humana veluti fundatur; atque idcirco comparatum cum Natura alterutra,&reconcilians ima summis ut in Ecclesia canitur rationem refert extremorum. Quippe es clim vulgb Geometria suam commendet Hyperbolen ob descriptionem V α τυμ βώτων, incoincidentiumve linearum, etsi prodii,star in infinitum ad se inuicem continuo accedant. datur hic

Hyperbole genus, onant majus hyperbole, ut pote, in quo illa potius, quae infinite distant, iungun

tur.

Quin- etiam, cum sese efferat cometria , ob illud Problema, quo, Datis duabus fguris coni cribitur itertia, quae alteri aequalis, alteri imilis sit nimi tum i epulat Plutarchus ipsi in potius esse, ob quod Pythagoras immolarit, quam celebi illud Theorema, de Quadrato subtensae, includentium rectum

laterum quadratis aequali IlludIi mirabile est, vi hinc Deo, hinc Homine, si modo liceat dicere, datis, coiistituatur quasi quid tertium ipse idem

257쪽

S α Οαου is, seu Mediator Dei,&hominum Christus, qui ex Sy mbolo sit aequalis Patri secundum diu mi lateret secundium naturam assumptam, si ex Apostolo, in similitudinem hominum fictus, habitu que inuentus, ut Homo .. Verum haec satis de priore, siue Contemplativa parte. Ad Posteriorem, seu Activam , respectu nempe huius Mundi, uniuersitatis-ve rerum, quatenUS Delleius est Author Moderatorque, quod attinet per

spicuum est sane, non Philosophiam modb, sed Sa

cia etiam oracula dicere et Aειν τον λον, E Gerce

re Geometriam Deum , quando non aliud sonant ea verba, quibus dicitur omnia facere in Numero, Pondere LMensura. Et quoniam Deus non alia ratione, vel ipsi Platone authoro, Mundum regit, quam condidit ex ii essicitur, ut Mundi, reium que conseruatio intelligatur nihil esse aliud, quam continens quaedare productiose deos issicit pauca attingamus de ipsa diuina Geomctria, tam circa originem Mundi, praecipuarumque ius partium, quae constanter caedem perdurant quam ci ca instuutam seriem sub orientium continuo re

rum.

Imprimis vero, cum Deus aeternam Mundi deam praehabuerit 3 quemadmodum ipse, Ut praediximus,.

intelligibilis Sphaera fuit, si sphaerae corporeae ideam, quaesti formosior figura non posset con cepit, ac ipsam deinceps expressit in opere Tu cuncta perno Ducis ab Exemplo, pulcrum, pulcerrimus ipse

258쪽

Mundum mente gerens, similique ab imagine

formans.

Quid enim pulcrius ea figura, inquit ille, ques la omneis alias figuras complexa continet 'uaeque nihil asperitatis habere, nihil offensionis potest; nihil incisum angulis, nihil amfractibus, nihil eminens, nihil lacunosum' Nimirum, tametsi figurae Geometricae ea perfectione eqsiabilitatis, indiuisibilitatis, similium, quibus definiri etiam vulgo solent,reperiantur solum inldeis diuinis ac proinde selus Deus ad illas attendens agere censeatur perfectissimum Geometra taleis neque assequi mens, neque exhibere manus nostra valeat istideo causari solitus sit Plato labefactari Geometrice bonum, cum illae ex statu intelligibi ad sensibilem de mittunturo Attamen quae sunt immediate ex Dei manu opera, non possunt non perfectissime Exein, piaris sui perfectionem referre. Vndo est deminet professus, dedisse Deum figulam Mundo decoram, sibi congruam inisoniam consentaneum foret, ut quod animal deberet in se animalia omnia continere , a esset figura, qua omnes continerentur figurae ac deo globosum fuiste factum Mundum, ut ipsius extremum paribus a medio a diis attingeretur. Ac adnotari quidem posset, quod nonnulli notant, Platonem ad ni emoratum respexisse Problema sum datis Materia inordinatissima, Idea pulcerrima, docuit fuisse Mundum a Deo, ut a Geometra praestantissimo, Materiae aequalem, deae similem

raba

259쪽

IN AUGURALI S.

iem flectum verum displicet, quod Matellam coaeternam fecerit Deo , si voluit eam quidem duratione praecedere Mundum si pleterique intellistunt aut Coaeternum etiam ipsum Mundum, si praecessisse solum natu a, ut Interpretes celebriores accipiunt Siquidem, utrumque repugnat secro Genes eos Codici, iuxta quem satius est obseruare Senarium dierum numerum, quo Deus Mundum conditum

voluit. Quippe non modo hic numerus designandae Mundi perfectioni idoneus est , quatenus est omnium perfectorum primus, constans scilicet exquisit ex aliquotis partibus, quae sunt unitas binarius, ternarius venam etiam piaestat, quod Plato colitendit; unitate nempe Ideam,binario lateriam, ternario ipsum Solidum, corpus e Mundi referens

quod Philo quoque eae parte habet.Vt taceam aliunde numerum Senarium, licet in se ductus, redvistusque excrescat in numeros,redire tamen semper in s ms quoniam sexies sex sunt iliginta sex; hic numerus sexies, ducenta decem, sex hic rursus sexies,mille ducenta nonaginta sex;atque ita porro ut intelligamus esse quidem Mundum tactu compositum, potestate multiplicem sed reipsa tamen inicum esse, ipsam Exemplaris, Authorisque sui, quantum potest, simplicitatem, unita

temque aemulari. An autem, cum Geometria non agnoscat corpora plura vocata Regularia quam quinqueri tribuit Deus illorum formas corporibus quinque implicibus Mundi; Cubicam videlicet Terrae, Icosahedri-

260쪽

Pythagorcos imitatus utcumqtie id esse accipiendum constet, non de gura sane totali, ac externa;

sed aut de Proprietatibus symbolice significatis, verbi causia soliditate fluiditate, mobilitate,

caeteris, ut vulgaris sententia eth aut de Harmonicis regioniana Planetariarum interuallis, ut non desunt, qui autument; aut, citra ambages de figuris Atomorum, corpusculorumve DVO ob paruitatem inconspicuorum, ex quibus Deus numquodque corporum primorum contextierit, ut ille in Timaeo non obseure insinuat,&nonnulli, quos inter Simplicius Pachymeriusque, interpretantur. Vtcumque sit autem, quaecumque habeatatur

praecipua Mundi corpora constat profect6 posse nihil ipsis regularius formari. Nanari quamvis non admittatur illa Mundi Ani

so composita, quasi tertia Natura facta, contineat in sese rationes harmonicorum numerorum, ipsique adeo acco immodetii decantatus ille QEa ternio, Sacramentum Pythagorae, a G ὐαίως ' Di, sempiternae naturae fons, propter denarium de

ipsum quidem Priticipiorum numerum ἰquem eius partes iunctae componunt propterque praecipuas CO- sonantiae species, quaruna proportiones ambitu suo complectitur cum quatuor ad duo, duorum ad

Vnum sit proportio dii pla, qua constat Diapasen seu vocata octaua; trium ad dito, sesqui-altera, qua

SEARCH

MENU NAVIGATION