장음표시 사용
201쪽
exordio leges mecanicas duobus comprςhendit nant nimi rumo Corpore quam doctruram secutos esse Stoicos leni mii 'eum rerum primordia ex prellerint per Deum, ria
terram quatenus cui desii, iraretur motionis principium; Hinc Neoterici cum a signant pro motu causa, non tanquam sit causa particularis, ne in quolibet motu mutat, licentur miracula, e tanquam causa uniuersalis cum in re ruin primordio vim illam Otiuam impresserit, sed de motu aliquid uita proponetur Et si vero ad res naturales efficiend4s requiratur , ut materiei, seu corpori particulae certa magnitudine figurata, numero, Mi tu modificentia , quq leges mecanicae nunc u vantur,tamen per eundem Cornelium btus et sulti cien, o
ceptus materici, scic r P rib, in altis, si mr motu corpus,
seu materia scindatur in partaculas innumerabiles, dispositione figura, in tu is .ignitudine di crepantes. A motui ieri iniri credidit Plat de Scientia , dum ratust est uniuertum hoc motum illa,&aliud rq ter motum ni hi huic alii sapientcs, Vt Pro agoras, Heraclitus, Empedocles, Epicariuub ilia merus, nanim lic protulerunt exiiones eu motu a. terna commixtione fieri omnia. Num detur motus non e ii quod quῆramus, cum motu
sine lingi motu negari non possit,ut dicit Gassendus , unde
lum restat, ut cinerentias, Δ causim motu quaeramus. Ar illoteles ex Species motus numerat, Generationem videlicet Corruptionem, Accretionem, Diminutionem, At te es, Littion in quirum dux primae sunt secunc Uil ζ.lntiam, duae sequentes secundum quantitatem,
quinta secundum qualitatem, ultima secundum locum Asthaec diuisito popularis creditur &absque fundamento a Pranci co Bacono incogit dei it et Um, quia motus hoc modo diuiditur tantum perci cistus, non per cautan,&non sunt nisi periodi, siue curricula laxita in motuum, α non verae differentiae. xiato duas ino us specie assigilat Altarati OIlemni intruis
202쪽
μLacionem, unde Epicurus explicauit per Lationem mo
xum transitiuum, per Alterationein motum mutatiuum,unde desinit motum per migrationem de loco in locum, Vel o tius corporis vel partis ipsirus. Gaisendus tamen duplicem motum concipit, ut alius nimirum sit naturalis alius violentus, quatenus naturalis, aut Sponte natura sit aut sine repugnantia , dum violentus prΨternaturam fit,aut cum aliqua repugnantiaci sic si homo ancedat in plano,motus est naturalis, si per acclivia loca,velcgnosa est violentus: ita pariter globus per aerem transmi sus, sursum impulius motum obtinet violentum, quia Praeter naturam , si in plano circumuoluatur , quamuistia a principio externo est naturalis , quia fit sine repugnantia.
ia autem prςfatus Auctor motus causam atomis tribuit, do plicem motum atomorum describit, naturalem nimirum,quo atomus suo pondere deorsum feratur,4 reflexum, quo atomus una in aliam incurrens repercuitur, resilit ac aliorsum diuertitur.
Motum esse atomis ingenitum ut ipsς sint causa radicalis, ac primaria motus, quo concreta quomodocumqtie mo- .ueantur, assirmat idem Gassendus, ast multi dicunt a materia proficisci non posse motum , eo quod si ab ea proficisceretur, conditionem inferret, ut haec a motu separari nor Po1set, cum certum sit nullanarem habere ex se id, quodi test amittere integra manente illius natura ; quia autem corpus quodlibet potest quiescere naanente integra eiusdem corporis natura, equitur , quod Octis, neque ex natura corporis, neque e constituti uis eiusdem proficiscatur.
Neque concipi potest formana substantialem supposidam ab Aristotele concipi possena Otus principium cuni fiat iuppositio ipsam exi ueria,&ex materia potentia educi, acentitatem sua in , S quid quid habet virium a materia habere, quando deictabitur ita chere passiua , ac omnis adtiuae potcii et ex per . per conicqueu incapax mouendi vim 'tribucre socii ξ.
203쪽
Malebranche autem lib. de inquir verit ratus est Corpora per se omlii actioite de ili tuta esse, ita ut globus motus,cuatium sibi obuium mouet, ei nihil comin unicat, quod tra beat in se: quamuis globus dicatur causa naturalis Ottis, quem communica , tamcn illa vis, qua globus globulnia, mouet noli et in glo a sed est sola Dei voluntas, quae est
caula realis . vera cum inter ipsius voluntatem &uaterom. Hu corporu miratu tali conexio intercedat,ut vis mouenseor Porum , non sit in corporibus mus mouentur, seisiit sola Dei voluiua quare causa naturalis non est vera causa realis, sed tantum occasionalis, qu determ mat uictore in naturae ad agendum li AP vel illo in clo, hoc, vel illo tepore. Verum cum naturae vires nil aliud sint, quam Dei volutas, negare non potiumus Deum esse veram causam, realem motus.
Ast quod spectat ad causam occasionalem euidens est, ut
dicit Auctor eam esse legem naturae ut corpora sese moueant, dum sibi in ulcem occurrunt. Unde ficto p rqconceptu , quod causae naturales motus sint tantum occasionales. communis nam hest asserti a causas naturales esse secundarias in per concurium causet primae operari, qua de re utpote secundar lae occasionales dicimerentur J prout Ideam formare valem ac motum ali uinesse Lationi, siue per lineam rectam, siue per circularem, circularis enitia motus non fit, nisi quia corpora in suis in tib'directis perpetuo pati utur Oppositiones, eo quod qualis non sint magititudinis ratione cuius maiori ui prae lita sunt ad motum continuandum ccianuum lineam rectam, quam alia, unde taec, quia minoris magnitudinis, id centrum vorticis este debent alium Alterationis. Quia autem motus vel concipitur de rebus animatis, vel de rebus inanimatis, possumus conficierare motum lationis, qui dicit motum socalem in animatis, vel quatenus est spontaneus, vel quatenus ei naturalis, vel quatenus est violentus: Motus sp6tanei pendent a contractione inuiculorum contractio fit ope spirituum Munialium implenti ut venerem mulctator uin
204쪽
Vna cum sanguine spirituum motu quoad illorum dein
terminatione in pendet a voluntate per leges unionis mentis cum corpore. Motus naturales fiunt ex fermentatione sanguinis,&spirituum,&kimentatio sit ex materIa motus
qua incipit agitari praecipue prae elastica aetheris energia.
Motus violentus, qui conuulsimus dicitur, fit, dum spiritus in corporis partes modo inusitato inunduntur, motus insolitos inconsulta voluntate producunt, quatenus humores proni redduntur dispositionem cerebri turbare, cineruorum orificia inimmutare. Si in inanimatis motus lationis consideretur, vel erit na turalis, vel violentus. Si sit naturalis, hic debet conciri oriundus ab Elementorum natura, qu variare Otcsapro diuersa maiori, vel minori particularum componentium compagine, perquam cum pondus omnibus rebus sit inditum, est in causa, ut motus deorsum sit per se, motus
sursum sit per accidens data enim proportione molis inter
Elementa, Terra est grauior in specie, quam sit Aqua; Aqua est grauior, quam sit Aeri Aer est grauior, quam sit Ignis; hinc si flamma videatur sursum conscendere, id prouenit, quia est minus grauis in specie Ignis, quam sit Aer, atque idem dicendum de ijs,quq participant magis de uno, qua de
altero Elemento; hinc videmus motum olei proprium esse deferri infundum vastis: aqua superaddatur, ς funduoccupando promouebit motum olei desuper aquam unde in Loc casu motus aquae est per se, motus olei est per acci cens. Non inficior aliquos asserere, nihil dari positium, graue,ast probabilior est assertio,nihil dari positive leve. imo
Tyrius licet protulerit straue es leue perfn eriorem, si inferis, em locum desinire non deceth nihil enim aut sopra est alit infra adhuc tamen describit graue, qhod e. pluribus, leue, quo ex pauci imis constat Am si partibus.
Si motus in rebus inanimatis sit violentus, tunc promoue' bitur ab impulsu maioris po cntie , siue ista sit ammata, ut in proiectis ursum, siue sit maniniata , ut in mecanicis. Motus autem alteraῖionis, situ eum collidere natis inani
205쪽
matis, siue in caeteris corporibit inanimatis, vel dicitur intestinus,seu fermetatiuus, oritur a filium combinationibus, quae certitant simul, nedum propter figure diuersam structuram, sed ratione aetheris piae et .a licit ite hinc inde a
promouente expansionem alium. Sive dicitur prae illivus,& iit a propi illi lae, qua inferre Valet in corporibus viventibus peristillic labra ruin energia ratione elasticitatis, quatenus uittracta contrahuntur, Ticvmpellunt ultro, quod intus continetur in caeteris corporibus causa est vis praecipue pariter preisiua , sed vel ratione
ponderis, vel ratione elasti H icti uitatis, qua e praecipue abundat. alius fit trativus, uatenus per angusta corporis
solidi interstitia fit segregatio nuidorum quorum particulsi
sunt contigurabiles meatibus corporis solidi Unde fermentatio unit, exaltat, ubtiliat prellio distributionem inseri, de promouet curtum fluidorum, ratione cuius partes soli igirrigantur: si lirati ad cpurationem, egregatione ni precipitatione promotici.
Igitur iitae motu dicat situm succstiuum, si sit motus lationis, siue dicat motum intestinum seu ferinentativum, si si alterationis, certum eii quod motus praesupponit corpus quod moueatur. Non tam de facili tamen est Tignabile is cuius conditionis sit ni Heriale hoc corpus, quod diuersis appareat ab eo , quod erat antea per solum motum , ita ut motus diuersam promouens iuxta politionem parti uni diuersam subitantiae apparentiam producat. Si Gallendum cci tuus pro materiali hoc corpore suas atomos certe l- ι li .artesitatam suam triplicata materiam subtilissima in nempe , orbicularem , arresularem si Chimicos: Sal Sulphur, S Mei curium, Sida c- chenium Accidum, cicat call.
Cum leges mecanicae ex lice Omnibus principi s possint resultare c.cteram cogitare, quid pro material hoc corpore volt et colu lpi, quod conueniret cum iam enumeratis prin
cipiis cum l. in rebu physicis prαcipue, quς ad Medicina diriguntur, sensibilibu , principio, sit acquie cendum, qui-
206쪽
bu corpora quaeq. constare concipiamias, ne de insensibili ibu in infinitum procedat sermo ne disputatio, ut in nu Moctissimus Vallesius de fac Phil minus certas reddat nostras rationes , ratus sum pro tali corpore Elementa coin muniter assignata coiicipere Ignem videlicet, Aerem, Aquδ, Terram huic Lucretius.
Tantum Elementa queunt mutato ordine solum
Ita ut cum particulae, seu molecul diuersimode locatae, iuxta positae sint concipiend dum substantiae variare de Praehenduntur, ut ipse Lucretius asseruit.
Sunt qugdam corpora , quorum Concursus. Motus , Ordo Postvrasigura Ucthnt Igneis, mutatoq. oraine Atant
Sic nulluu erit piaculu particulas has uti elementa res conciapere; cumq ijs,qui atomi sunt addicti, quib'neq. nos aber. remus, iam concedam ex ijs utpote talibus nihil fieri, sed in moleculas facescere, qu in natura tanquam sensibilia considerantur sit per hoc assendus concipiat minima fessus,' a qui bias Omnia prodeunt, ita quin a moleculis re- camus cum omne, quod detur in mundo, ad aliquod ex Elementis sit reducibile, congruum non erit elementa res moeculas concipere, maxime cum intra limites ei, sibilitatis Ele menta ipsa aggregatum molecularum pr se ferant. Noster ii conceptus ab Empedocle roboratur, cum Elementa componi protulerit ex minimis compagunculis, quet minutissima sint, uanquam Elementorum Elementa unde etiam assendus asseruit inlatag. Epic part ali cap. 9addo aute quatuor Hlgaria Elementa , quae admituntur Igne Aepem quam , et Terram, dici quidem posse principii, sed nomprima, cum At.mo pr stre , ex quibus , et ipsa connec antών
si dicant athomo esse quidem principia , sed non prima, eum prima sint illa, de quibu at homi componuntur, respo adeo, neq materaim prim Aristotelis posse dici primum
principium,cum Prin-ipi uiui illud, ex quo materia prima
207쪽
producitur: Dicunt materiam primam esse creatam, ut
principium , lago dico Athomo vile creatas , Ut principiti Quamuis autem Elementa haec non possitnt considerari csua simplicitate , quae est circumitantia , ut aliquod veros principium, adlluc tamen simplicitatem saltem praele ferare valent molecula ipsae clementares. Nomine tame molecularum concipimus particulas quasdam, eas . minimas, quarum aliquq licet reuera sint, tantum panduntur ab euectu, licet ictatum flugiant, het resultant per aggregatu in minimarum particularum quas atomos nona mare non est inconueniens, vel cum aliquibus moleculas primas, quas inficiari neminem haud posse suspicamur, cum commensurentur cum suo primo,
ultimo esse ensibili iii natura, et dicit Daniel Bartholus, qui primum sensibile mimum concipit, quatenus est aptum posse operari nimirum quatenus est luis ciens sensibi Iem producere operationem ut si puncti maioris esset operari non valeret, dum ultrinum sensibile denotatur per illud minimum, quod primi sensibilis actionem terminare
valet, ut si uites maioris esset non terminaret.
Quia vero mole cui dicunt complexum aliarum particularum , quas siue vocemus puncta phystica , siue atomos, siue particulas insensibiles, certu in ei tantum de nomineades e litigium cum reuera unum in idem sint Virum vero ipsae particul sitit uiuisibiles in infinitum, vel indivisibilitatis terminum attingant prout processu in in infinitum denegamus, sic indivisibiles eas censemus, dum fragm rata minuti illina concipit Empedocles tanquam , Elementorum Elementa imitaria ac rotunda explicauit Eraclitus errantinent minima , de impartibilia
Ne q. Obllat, quod indivisibile at ditum tuli uisibili non
faciat natus , eo .iod puncta, vel e tangunt secuti ita in o. tum, vel secundum partes, si secundum O. Una ergo non faciunt maius, si secundum partes, ergo sunt diuisibilia in partes, nam in continuo physico non concipimus nisi uincta physica a tematica, nin puncta solum in abit paeto con
208쪽
cipiuntur Physica enim puncta dicimus sese contingere insuperficie, & non ecundu se tota,quodcunq. eni in punctum physicum habet simplicem, tandem entitatem , sed non eandent superficiem unde addita simul faciunt maius Primarius enim euectus formalis puncti est radicalis impen trabilitas cu exigetia ex tessionis localis, ut assirmat Senerius,neq. enim, ut loquitur assendus, licet perpetuo transferre in physicana,quidquid Geometrae abstracte demonstrant, naia Phystica solum vanumero bilitas partium consideratur, cluin Geometria infinitas praesupponitur. Est enim contradictio satis euidens , ut clicit assendus , ut totum finitu πιesse, ac undequaq terminatum, simul q. esse in eo partes infinitas cum enim ipsum totum non sit aliud, qua ipsa partium aggeries, potest ne hq partium aggeries esseta maioz
Si partes essent diuisibiles in infinitum Pes musc constaret partibus in infinitum diuisibilibus , prout constare t
tus M Undus, ergo tot erunt partes mundi, quot erunt partes pedis muscae. Dicunt syncategorematice, idest in potentia , non categorematice, id est actu esse citui sibiles in infinitum;& ego respondeo, quod partes actu existunt in continuo , ergo continuum cst actu diuisibile in partes quibus constat: ergo si supponeretiar diuisibile in infinituli essent partes actu diuisibiles in inlinitum ergo actu essent partes infinit in continuo . Si enim quodcunque continu- iam diuidatur in duas partes prout diuiditur id tu , sic quς- libet pars habebit duas alias medietates, sic in infinitum; ergo actu essent in sinita: ergo acti diuisioiles monii intum
sed diuisibilitate actu in infinitu non admittunt Aci Uerlari jaergo velit,no it,debet faterici cotinuo sinito dari potes finitas, adeoq; istas indivisibilitatem phylla am ac mittere. Si dicant . Si linea constans viginti quinque punctis , secetur in medio fiet diuisio puncti , aliter non esset diuisa in medio, dum in una parte scin puncta duodecim, in alia terdecim . Responde in hoc paruo numero punctorum lineam sensibilem vi connari, unde innumerabilitas
209쪽
functorum requiritur, in qua etiamsi numerus esset impar.
a huc tamen temper linea scita app.irebit ad sensu in diuisa in quales medietates Hrnc G. illendus fuit in voto timcndum non esse, ut si acies in atomum incidat, illam uiscindat in medium, cum semper tanta sit aciei supra cuius, quae atomi subtilitatem habetudo, ut non in vita mai quani, sed in plurimas semper incidat, adeo ut non unam secare, sed certium plurium exturbare valeat. Quod si affrinent 'pune tam physicum, vel est quantum, hanebit partes, silc erit diuisibile, vel non est quantum, sic erit punctum maternati cum Rei pondeo, ut uix linia in alio Theoremate non ei Se quantii,sed et,e principium quan titatis , ut num non est numerus, sed principium numeri Qua de re legimus asseruisse Gassensum: Non timur putet isph ico quod uicitur minimum se ias ad dimetiendam magnitudι- rem ensibilem, Dic habemus ipsam dumtaxat quasi principium ὀincoare dimensionem licet.
Dum aliqui dicunt non valere paritatem de numero re sultante ex unitatibus, que non sunt numeri, eo quo . ex tensio quantitatis discretae non sit extensu in ignitudinis,led pluralitatis, dum indivisibilia possunt iacere plus, non autumatus. Respondeo me non latere qualitatem contanuam ei erermanentem quantitatem vero dii creta et se succelsiuam, hoc tamen non tollit, quod licuti in qualitate dii creta te habet unum a plura, sic in quantitate continua te habet phy ficum punctum ad extensum inde sit ex unitate, quq non e it numer US numeri succrcscunt, ita ex puncto physico licet non sit quantum , resultat quantita. Si dicati ergo ex non quanto sciet quantum , quod implicat. Respondeo nullam esse inplicantiam, quia licet punctii in non siit' tantum estia inera simplex ciat ita S, unde cum implices cntitates non c6. posticinc te creatione prout et int, potes ex pundiis, quieiunt in plices nil tacias, quantum tu crescere. Prior clamalinea in Geo .ia tricis, Ux ex e fluxu punctorum lucreicit,c si terminata alimetis, ita punctum terminans licet non sit
210쪽
in physicis, licet non sit quantum est tamen principium
Divisibilitatem partium in infinitum debent ex dictis re Spuere Aduersarii, ne de ipsis risum faciat Arcesilas, pco ut cla Seoicis fecisse legimus , qui rati sunt Crus amputatui δω&in mare proiectum ac putrefactuna, ita potu ille dis Olui, Secundum totum mari commisceri, ut non modo Antigerni Classis per rus nauigaret, sed etiam Xersis mille Uu- Centae Naues cum triremibus Graecorum trecentis pugnam naualem iiiij llent. Interea si quis inficiabitur a minimis corpora componi contemplandum qu solbi assumat animal illud minimum, quod Acarias voca cur e sica biosorum cuti detractus, obseru ibit sensum percipere non valere illud punctum pro animali, licet Microscopi ope membra quaelibet discernantur unde si in imperceptibili animal ad lunt vasa , adsunt humores, qualem eliciemus conceptum de minimis particulis, quibus partes continentes,4 contentae componantUr. Sed ad pensum gressus reuocemus , concipiendo nimirum elamenta res moleculas, quae diuersimode motae motionum vici situdines inter substantias resterre valeant. Et ut melius procedat sermo de Mundi origine a Platone exorcium
Cum Mundus, uti in hi meo profert, ab terno no extitexit, uti a Deo factus est contemplandus, iamque corporeus , spectabilis, tangibilis esset futurus , cum sine igne
nihil videri possit, nihil sine solido tangi, solidum absq. terra nihil, ideo in Mundi exordio ignem 4 terram Deus creauit, intelligendo per ignem Coelum, ut Marsilius Phicinus ratus est, prout enim primo Genesis habetur In principis
Ut velo duo cohaereant simul,mediu vinculum produxit, quo 1 num non suffecisset, cum ea, quae solida sunt, non uno, sed se ii per duobus med ijs copulentur , adeo ut inter ignem 4 terra in Deus aerem, laquam locauerit eaque