De re medica. Accessurus index vocabulorum omnium, et cujuscunque ad rem pertinentis more dictionarii (Pars Altera)

21쪽

Cap. XVIII. DE MEDICINA. 18ssi vero servandum est, resinae terebinthinaei. Vi . cerae P. X. . e Vino leni contianduntur, c. Mala ma ad lienem. At si lienis torquet, glandis, quam ζαλανον Graeci vocant, Oriccet nitrum ParibUS portionibus con stunduntur, respergUnturque aceto quam acerrimo

ubi cerati crastitudinem habet, linteo antea in aqua frigida madefacto, illinitur, et sic imponitur, supraque farina ordeacea injicitur sed manere ibi non amplius sex horis debet, ne lienem consumat satius Ioque est id bis, aut ter fieri . . Commune autem et jecinori, et lieni, et abscessibus, et strumae, parotidibus, articulis, calcibus quoque suppurantibus, aut aliter dolentibuS, etiam concoctioni ventris, Lysia composuit ex hyssopi, a isnacis, styracis, galbani, resinae, singulorum p. i. ammoniaci, bdellii, cerae, sevi taurini, iridis aridae p. iiii. . cachryos acetabulo, piperi granis quadragintari quae contrita irino unguento temperantur. Malagma ad laterum dolore r. OAd latcrum autem dolores compositio est Apollophanisci in qua sunt resinae terebinthinae thuris fuliginis singulorum p. v. . bdellii, ammoniaci, iridi. sevi vitulini, aut caprini a renibus, sicci, singulorum p. v. maec autem eadem omnem dolO- et rem levant dura emolliunt, mediocriter calefaciunt.

Ad idem latus Andreae quoque malagma est quod etiam resolvit, humorem educit, HS maturat, ubi id maturum est, cutem rumpit, et ad cicatricem perducit Prodest impositum minutis .vjoribusque oabscessibus citem articulis, ideoque et coxis, et pedibus dolentibus ritem, si quid in corpore collisum est, reficit praecordia quoque dura et inflata emollit ossa extrahit ad omnia denique valet, quae adjuvare calor potest. Id habet cerae p. Xi visci syca asinini, quam alias sycomorum Vocant, lachormae, Ingulorum p. i. . piperis et rotundi, et longi, ammoniaci thymiamatis, bdellii, iridis Illyricae, cardam Imi, xylobalsami, thuris masculi, myrrhae, resimae

a aridae, .

22쪽

A. CORN CELSUS

Lib. V. aridae, singulorum . . . pyrethri, cocci Gnidii, spumae nitri, salis ammoniaci, radicis aristolochiae

Creticae, X cucumere agresti, resinae terebinthinae liquidae, singulorum p. XXV. . quibus adjicitur unguenti irini, quantum satis est ad ea mollienda,

atque cogenda.

Malagmata ad resolvenda, quae adpricta sunt mollienda,

quae dura sunt; et digerenda, quae coeunt. Praecipuum vero est ad resolvenda, quae adstricta omni mollienda, quae dura sunt, digerenda, quae coeunt, id, quod ad Polyarchum auctorem refertur. Habet junci quadrati, cardamomi, thuris fuliginis, amomi, cerae, resinae liquidae, pare portiones. Aliud malagma ad eadem. Aliud ad eadem Nilei crocomagmatis, quod quasi recrementum ejus est, . iv . ammoniaci thymiamatis, cerae, singulorum p. XX' ex quibus duo priora ex aceto teruntur, cera cum rosa liquatur, et tum omnia junguntur.

Malagma Moschi ad molliendum. Proprie etiam dura mollit id, quod oschi esse dicitur. Habet galbani unciam thuris fuliginis p. iii. .

cerae, ammoniaci thymiamatis trientes, picis aridae p. i. . aceti hemina treS. Malagma Medi ad digerenda, quae coeunt. Fertur etiam ad digerenta, quae coeunt, sub auctore edo quod habet cerae p. iii. . panaci p. semis, quantae acris, aluminis rotundi, item scissilis, singulorum p i. . plumbi combusti p. i. . et semis. Malagma Panthemi ad eadem. Ad eadem Panthemus utebatur, calcis p. . semiS, sinapis contriti, item laeni graeci, aluminis, singulorum p. i. . sevi bubuli p. ii. . et semis. Malagma ad rumus. Ad strumam multa malagmata invenio. Credo autem, quo pejus id malum est, minusque facile discutitur, eo plura esse tentata quae in personis varie 1 esponderunt. Andreas auctor est, ut haec misceantur urticat seminis p. i. piperis rotundi, bdellii.

23쪽

Cap. XIX. DE MEDICINA. 18

galbani, ammoniaci thymiamatis, resinae aridae, singulorum p. V. . resinae liquidae, cerae, pyrethri, piperis longi lactiacae marinae seminis, sulphuris ignem non eXperti, UO απυρον Ocatur. Aliud Miconis ad idem. Hoc autem Miconis stri fecis aridae, aceti spumae nitri, salis ammoniaci, sinapis, cardamomi, radicis cucumeris silvestris, resinae, singulorum P. Viii. . quae ex leni vino contunduntur. Aliud Malagma ad idem valens. OExpeditius ad idem fit, quod habet visci, felini stercoris, resinae, sulphuris ignem non Xperti pares portiones. Et in quo est sulphuris p. i. . lapidis, quem pyriten Vocant, P. V. . cumini acetabulum.

Item in quo est lapidis ejusdem pars una, sulphuris is

duae partes, resinae terebinthinae partes tres. Malagma ad frumam, et pΘmata. Arabis autem cujusdam est ad strumam, et orientia tubercula, quae φυματα vocantur, quod haec digerit. Habet myrrhae, salis ammoniaci thuris, resi-:onae et liquidae et aridae, crocomagmatis, cerae, singulorum p. i. . lapidis ejus, quem πυρίτην Vocant, P. iv. quibus quidam adjiciunt sulphuris p. i. .

Malagma adsrumam, et tubera, et καὶ νωδε. Est etiam proficiens in struma et in his tuberibus dis quae dissiculter concoquuntur; et in his, quae καρκι- νωδε vocantur, quod ex his constat sulphuris p. i. . nitri p. v. . myrrhae p. vi. . fuliginis thuris . . semis, salis ammoniaci p. iii. . cerae p. i. Malagma Protarchi ad parotidas, et favum, et mala ulcera. o Protarchus autem ad παροτί eaque tubercula, quae . nili:, id est favi, vel φύματα nominantur, item mala ulcera, pumicis, resinae pineae liquidae, thuris fuliginis, spumae nitri, iridis, singulorum p. viii. cum cerae p. X. . miscebat, hisque olei cya 3sthum et dimidium adjiciebat. Malagma adversus panum, et ph mala. At adversus panum, tum primum orientem quod phylethion Graeci vocant, et omne tuberculum, quod a et phyma

24쪽

phyma nominatur, miscetur ochra, quae Attice nominatur, cum duabus partibus similae, hisque contunditur, subinde mel instillatur, donec malagmatis crassitudo sit.

IIalagma adversus p mata.

Discutit etiam omne tuberculum, quod phyma Vocatur, id, quod habet calcis, spumae nitri, piperis rotundi, singulorum p. i. galbani p. i. . salis p. iv.

. quae excipiuntur cerato e rosa facto.

io Malagma ad supprimendum omne, quod abscedit. Supprimitque omne, quod abscedit id, in quo est

galbani, fabae fresae, singulorum p. i. . myrrhae, thuris e radice capparis corticis, singulorum p. iV. . Satisque omnia abscedentia digerit Ure comas bustus, et bene contritus, aceto subinde adjecto.

Malagma ad sanguinem supprimendum et mata. At si satis sanguis subit, recte imponitur, quod adVersus phymata quoque potest Constat ex his: bdellii, styracis, ammoniaci, galbani, resinae et aria da et liquidae pineae item e lentisci thuris, iridis, singulorum p. ii 'Malagma ad carcinodas et mata lenienda. Carcinodo vero et phymata commode his leni-tmtur galbani, visci, ammoniaci, resinae terebinthias nae in ungulis p i. . sevi taurini p. . semis, feciscombustae quam maxima portione, dum id siccius non faciat, quam esse malagma oportet.

Malagma ad facie contu ae livorem. Quod si facie contusa livor subcruentus est, haec 3o compositio nocte et die imposita tollit Aristolochiae, thapsiae, singulorum p. i. bdellii, styracis, ammoniaci thymiamatis, galbani, resinae aridae, et ex lentisco liquidae, thuris masculi, iridis Illyricae, cerae, singulorum p. v. Item faba quoque imposita 3s proficit.

Malagmata stomachica ad aperiendum. Sunt etiam quaedam malagmata, quae νας μω Graeci vocant, quoniam aperiendi vim habent. Uale est, quod ex his constat piperis longi, spumae

nitri,

25쪽

nitri, singulorum p. i. . erysimi p. v.' quae cum melle miscentur. Idoneaque etiam strumae aperiendae sunt. Rus generis Vehementiusque ex his est, id quod habet calcis p. v. . piperis grana seX, nitri, cerae, singulorum p. X. . mellisi iii. . olei heminam. Miconis Malagma, ad resolbendum aperiendumque ac purgandum. Miconis quoque est, quod resolvit, aperit, purgat. Habet alcyonium, sulphur, nitrum, pumicem, Paribus portionibus quibus tantum picis, et cerae ali iocitur, ut fiat cerati crassitudo. Malagma ad ossa et nemos.

Ad ossa autem Aristogenis, fit x his sulphuris

p. i. . resinae terebinthinae, nitri spumae, et ex scilla partis interioris, plumbi eloti, singulorum p. ii is thuris fuliginis p. viii. sicus aridae quam pinguisisimae, sevi taurini, singulorum p. iii ' cerae p. xi hidis Macedonicae p. vi. . sesami fricti acetabulum maXimeque nervis et articulis malagma convenit. Malagma ut clei ad articulos et ad omnem dolorem. o Igitur Euthyclei est, et ad articulos, et ad omnem dolorem, et ad vesicae, et ad recenti cicatrice contractos articulos, qua agyla Graeci nominant, quod, habet fuliginis thuris acetabulum, resinae tantundem, galbani sine surculis sescunciam, ammoniaci, itidellii, singulorum p. citi semis cerae . . semis. Aliud item sit, quod habet iridis, ammoniaci, galbani, nitri, singulorum p. xiv resinae liquidae p.

vi K cerae p. xvi. Malagma sagorae ad dosires articulorum. 3. Ad dolores articulorum Sosagorae plumbi combusti, papaveris lachrymae, corticis hyoscyami, styracis, peucedani, sevi, resinae, cerae pare portiones.

Graisippi Malagma, ad idem valens. Chrysippi resinae liquidae, sandaracae, piperis, stingulorum p. xii. quibus cerae paulum adjicitur. Ctesiphontis Malagma ad idem valens, et ad parotidas, etpΘmata, et frumam. Ctesiphontisci cerae Creticae, rosinae terebinthinae, nitri

26쪽

nitri quam ruberrimi, singulorum p. . semis, olei cyathi tres. Sed id nitrum ante per triduum, instillata aqua, teritur, et cum sextario ejus incoquitur, donec omnis humor consumatur. Potest vero ea compositio etiam ad parotidas, phymata, strumam, Omnemque coitum humoris emolliendum. Malagma ad articulos.

Ad articulos sic quoque aridi, partem nepetae mistam vel uvam taminiam sine seminibus cum puto legio recte aliquis imponit. Malagma Aristonis, adversus podagras et recentia ph ma

ta, et omnes dolores.

Eadem podagrae praesidio sunt Sed ad eam fit Aristonis quoque, quod habet nardi, cinnamomi, as casiae, chamaeleontis, junci rotundi, singulorum P. viii. . sevi caprini ex irino liquati p. XX. . iridis p.

i. . quae in aceto quam acerrimo acere per XX dies debet. Idem autem etiam recentia phymata doloresique omnes discutit.: Thraseni Malagma ad pidum dolores. At Theos enus ad pedum dolores, sevi a renibus partem tertiam, salis partes duas miscebat, hisque membranulam illitam imponebat tum superinjiciebat ammoniacum thymiama in aceto liquatum. α; Numenii Malagma ad podagram, caeter que articulos

induratoS.

At Numenius podagram, caeterosque articulos induratos hoc molliebat abrotant, rosae aridae, papa-Veris lacrymae, singulorum p. iii. . resinae terebin- so thinae p. iv thuris, spumae nitri, singulorum p. viii. iridis, aristolochiae, singulorum p. Xii. . cerae p. iii quibus adjicitur cedriae cyathus unus, olei laurini cyathi tres, olei acerbi sextarius. Devi Malagma, si quando callus in articulis increvit.

3 Si quando autem in articulis callus increvit, Dexius docuit imponere, calcis p. v. . cerussae p. Viii. resinae pineae p. XX. piperis grana XX cerae P. i.

. Quibus, dum contunduntur, hemina vini lenis instillatur. CAP.

27쪽

Cap. XIX. DE MEDICINA.

CAP. IIX De Emplastis. EX emplastris autem nulla majorem usum praestant, quam quae cruentis protinus vulneribus injiciuntur. εναιμα Graeci Vocant maec enim repri sinunt inflammationem, nisi magna vis eam cogit; atque illius quoque impetum minuunt, tum glutinant, Vulnera, quae id patiuntur, cicatricem iisdem inducunt Constant autem ex medicamentis non pinguibus, ideoque alipenae nominantur ita Barbarum Emplaserum nigrum, quod cruentis protinus u neribus injicitur. Optimum ex his est, quod Barbarum nominatur. Habet aeruginis rasae p. ii. . spumae argenti P. X. . aluminis, picis aridae, resinae pineae, ari- is dae, singulorum p. i. . quibus adjiciuntur de eo aceti singulae heminae. Chacon Emplaserum nigrum, ad idem valens. Alterum ad idem, quod Choacon vocant, habet spumae argenti p. c., resinae aridae tantundem, eo sed spuma prius e tribus olei heminis coquitur. His duobus emplastris color niger est, qui fere talis sit, ex pice atque resinaci at ex bitumine nigerrimus ex aerugine, aut aeris squama Viridis e minio ruber ic cerussa, albUS. . as

Bassicon Emplorum nigrum ad idem.

Paucae admodum compositiones sunt, in quibus aliquid misturae varietas novat. Ergo id quoque nigrum est, quod ζαψικον nominatur. Habet panacis p. i. . galbani p. i. . picis, et resinae singulorum op. . . olei dimidium cyathum. Smaragdinum Empla strum ad idem. At, quod perviride est, maragdinum appellatur, in quo sunt resinae pineae p. iii. . cerae p. i. aeruginis, semis thuris fuliginis p. i. . olei tan astundem, et aceti, quo fuligo et aerus in unum co

gantur.

Empla strum rufum ad idem Est etiam coloris fere rus, quod celeriter ad cicatricem

28쪽

tricem vulnera perducere Videtur. Habet thuris p. i. . resinae p. i. ' squamae aeris p. iii spumae argenti

P. XX. . cerae P. C. olei heminam.

Paralollelilon Εmpla strum ad idem. Praeterea est, quod paracolleticon a glutinando vocant. Constant ex hic bituminis, aluminis scissilis p. iv spumae argenti p. v. et olei veteris he

mina.

Cephalicum Emplaserum Philotae, capiti conveniens. 1 Praeterea sunt quaedam generis ejusdem, quae, quia capitibus fractis maxime conveniUnt, κεφαλικα Graecis nominantur Philotae compositio habet terrae Eretriae, chalcitidis, singulorum p. iv myrhae, aeris combusti, singulorum . . . ichthyocollae Is P. Vi. . aeruginis rasae, aluminis rotundi, misyos crudi, aristolochiae, singulorum p. viii. . squamae aeris p. X thuri masculi p. ii. cerae p. i. rosae, et olei acerbi ternos cyathos, aceti quantum satis est,

dum arida e eo conteruntur.

α Empla um viride ad idem valens. Aliud ad idem viride. Eris combusti, squamae aeris, myrrhae, ichthyocollae, singulorum p. i. . misyos crudi, aeruginis rasae, aristolochiae, aluminis rotundi, singulorum p. Viii. . cerae p. i. olei hemias na, aceti quod satis sit. Tetrapharmacum Emplasrum, ad pus movendum. Puri autem movendo non aliud melius, quam quod expeditissimum est, et tetrapharmacon a Graecis nominatur. Habet pares portione cerae, picis, resinae,ao sevi tau inini si id non est, vitulini. Enneapharmacum Emphserum ad pus movendum, et ad

purgandum Ualens.

Alterum ad idem enneapharmacon nominatur; quod magis purgat. Constat ex noVem rebUS, cera, 3 melle, sevo, resina, myrrha, rosa, medulla vel cervina vel vitulina vel bubula hysopo, butyro. Quorum ipsorum quoque pondera paria miscentur. Sunt autem quaedam emplastra quibus utriusque

rei facultas est, quae si singula habenda sunt, meliora sunt

29쪽

Cap. XIX. DE MEDICINA. is;

sunt; sed in copia rejicienda sunt his potius adhibitis, quae id proprie, quod eo tempore Opus est,

consequuntur. Xempli causa duo proponam. Altatum Empla rum ad vulnera. Est igitur ad vulnera Attalum quod habet qua smae aeris P. Xvi. . fuliginis p. XV. ammoniaci tantundem resinae terebinthinae liquidae p. XXV. . sevi taurini tantundem aceti heminas tres, olei seXtarium. Judaei Emplorum, fracto capiti accommodatum. At inter ea, quae fracto capiti accommodantur, Iohabent quidam id, quod ad authorem Judpeiam refertur Constat ex his salis p. v. . squamae aeris rubri, aeris combusti, singulorum p. ii ammoniaci thymiamatis thuris fuliginis, resinae aridae, singulorum p. vi. . resinae Colophoniae, cerae, sevi is Vitulini curati, singulorum p. XX. . aceti sesquicyathum, olei minus cyathum Tetherapeumena Grieci appellant, quae curata vocant cum e seVo puta Omnes membranulae diligenter Xemptae sunt, ex alio

medicamento. Io

Emplaser episeasica.

Sunt etiam quaedam emplastra nobilia ad extrahendum, quae ipsa quoque epis pastica nominantur. hiale est, quod lauri baccas habet, diadaphnidon

appellatur. In eo est, resinae terebinthinae P. X. . as nitri, cerae, picis aridae, baccarum lauri, singulorum P. XX. olei paulum. Quoties aut baccam, Ut nucem, aut simile aliquid posuero, scire oportebit, antequam Xpendatur, ei summam pelliculam esse demendam. o

Aliud diadaphnidon ad extrahendum, et pus moUendum. Aliud eo nomine, quod puri quoque movendo est. Sevi vitulini, ammoniaci thyamiamatis, PiciS, Cerae, nitri, baccarum lauri, resinae aridae, aristololitae, Pyrethri, pares portiones. 3s Philocrates Emplorum, ad extrahendum, et pus moUendum. Praeter has est Philocratic quod habet filis ammoniaci p. vii aristolochiae p. viii. . cerae, resinae

terebinthinae, fuliginis thuris, singulorum P. XV.

30쪽

spumae argenti p. XXXii. . Quibus, ut pus quoque moveant, iridis p. v. galbani P. Vi η adjiciuntur. Rhypodes Emplastrum, ad extrahendum. Optimum tamen ad extrahendum est id quod a similitudine sordium υ-Zε Graeci appellant. Habet myrrhae, croci, iridis, propolis, bdellii capitulorum punici mali, aluminis et scissilis et rotundi, misyos, chalcitidis, atramenti sutorii cocti, opopanacis, salis ammoniaci, visci, singulorum p. iv. . aristolochiaelo p. viii. squamae aeris p. xvi resinae terebinthinae p. XXV. . cerae, et sevi vel taurini vel hircini

P. . .

Emplastrum Hecatei, ad extrahendum. Hecataeo quoque authore emplastrum generis ejus- isdem fit ex iis: galbani p. i. fuliginis thuris p. iv ν picis p. v. . cerae, et resinae terebinthinae, singulorum p. viii. . quibus paulum irini unguenti

miscetur.

Alexandrinum Emplastrum viride, ad extrahendum.' Valensque ad idem emplastrum viride Alexandrinum est. Habet aluminis scissilis p. viii. . salis ammoniaci p. Vii. . squamae aeris P. XVi κ. myrrhae, thuris, singulorum p. XViii. . cerae p. l. . resinae Colophoniacae aut pinae p. Ec. . olei heminam,

I aceti seXtarium.

Emplastris exedentibus. Quaedam autem sunt emplastra Xedentia, quaestin Q Graeci vocant, quale est id, quod habet resinae terebinthinae, fuliginis thuris, singulorum P. ii. . 3 squamae aeris p. i. . ladani p. i. . alumini tantundem, spumae argenti p. iv.

Emplastum, quod exes corpus et ossa resolvit, et super

crescentem carnem Gercet.

Exest etiam vehementer corpus, atque ossa quoque 3; resolvit, et supercrescentem carnem coercet, id, quod habet spumae argenti, squama aeris, Uncias singulas nitri ignem non experti, lapidis Assii, aristolochiae P. seXtantes, cerae, resinae terebinthinae thuris, olei Veteris, atramenti sutorii, salis ammoniaci p. semis aeruginis