장음표시 사용
21쪽
2 ram. Similiter alitem,& masculi, Is tradidit Dem, hoe et . permisit mrelicto naturali usu eminae, ex 'duritiam cordis incidere, ut consen- arserunt indcsideriis sui in inui tirent, πρequerentur desideria im-cem, masculi in masculos turpitudinem optrantes,& merczdcin quam oportuit erroris sui in se a metipsis recipientes. Et licui non probauerunt Deum habere in notitia tradidit illos Deus in re- piobum sensum , ut faciant ea, as qua non conueniunt, repletos Omni iniqui itate, malitia, fornicatione, auaritia, nequitia, plenosi auidia, homicidio contentione, dolo, malignitate, surrones, de- tractores, Deo odibiles, contu meliosos, superbos, elatos, in- Ucntores malorum , parentibus non obedientes, insipientes, in-3 composiclos, sine assectione, absque foederes, me misericordia. 3-. Qui cum iuuitiam Dei cognouit sciat, non intellexerunt quoniam qui talia agunt, digni sunt
morte: non solum qui ea faciunt, scd ctiam qui consentiunt munda eoncupiscentiae suae,nempe, tforda libidine eo pora sua dehonestarent, is in siemetipsis, i qui etiam eo quod pro vero Deo falsis Deos πidola coluerunt propterea permisit Dem eos tibi , t consentirent Mi gnominiosis suis concupiscentiis: numeυrum forminae mutato naturali sis coeundi, contra natu=am mutuo'. cum coibant, e ni culi etiam obliti naturalis sus coeunti cum inminis, sitiae concupiscentia libriline νιhrmen te accensi. masculis' tram pro faminis utebantur. Et ira poenam dignam erroris, sidolotirpiaesu in se io ipsis receperunt: π quemadmodum
non eurauerunt 2 habere veram Dei notitiam. t ipsium coleret 2 ita etiam permis eos Deu mente excaeis eari. facerent ea, quae eos dedecebat, 21orepleri omni mitio, et nepestudio nocendi, fornicatione 2 miniusta auaritia 23 nequitia 26 ais ignitate; 27 permisiu etiam sis ν facientibus. rones esse detractores, Deo invisios, a contumebosis stupet bos, elatos, in Dentores fagitιυrum, parentibus non obedientes, insipientes 2 pacta minime seruantes,sine o affectu pietatis erga propinquos,a societate, coniunctione hominum alienos, si absique misericordia erga alios, qui cum 3 iustitιam Dei, quae indue eius polita cognouissent, non intellexerunt, quὀdq ιι talia eunt qualia ipsi. d nisunt aere=na morte nec solum, ' quiralia delicla committunt, sed etiam ilι, 3 qu quantui ea non commutant, facientιbu tamen illa consentiunt.
22쪽
vo Graeei interpretantur ea Moumnal Illudiis suppleri debet, quod more Hebraico sublicetur: nam particulae, in qua usus fuerat antea,respondet particula,1 Suppleri debet iterum verbum temni .ut sensus sit,permisit eos esse repretos omni iniquitate,quod nos diximus repleri omni vitio. a 3 Cum drximet e me repletos omni vitio in uniuersum,speciatim a L. signat viti auri quae prolapsi sunt. 4 Graece pro est πλεονεξία, quae vox significat iniustitia, de pluris auiditatem, usurpationem quare Aristot lib. Ethic. cap. ad significandum peculiare vitium iniustitiae, quae est in usurpatione rei alienae, utitur nomine Graeco -εονάκ-ς, quod pluris auidum Ggnificat. as Nequθῆι Graece est καία quod videtur generale vitium fgnificare. Aliqui vero interpretantur nequit am, cum quis data opera male agit Alii putant,nequitiam ad libidinem pertinere. a Maogo tau Grece est κακοηθέ quod significat malam eonsuem
dine maa . Illud ' Miterum suppletur cum verbo esse, quibus omnia
illa regunturas3. Graece pro oon minos est seriis . quod significat iniurios, de
sy. Iura sim Graece estia viri si quod Theophylactus interpre. tatur sicut nos in paraphras. 3o me rara Graece est μαργους, πη autem significat affectum pi
tatis erga parentes, languine coniunctos. 33. Graeca voxα πώδους,significat eos, qui absque foetetate, ionis iunctione eum aliis uiuunt,aut eos,qui postquam semel fuerint omnias,recpnciliari nolunt. 3a. Pro iustitia Graece est δι- .iax, quae in Psilmis frequenter Latiane significat iustificationem, eum tamen sit aliud nomen Graecum, nempe δι-οσυνη, quod significat iustitiam, sed Latine idem omnino vici et a iustitia.& iustificatio: nam iustitia iustificamur hie autem non sumitur pro iustitia Dei vindicativa, sed pro iustitia, o sanctitate, quae est in obseruanda lege Dei. 33. Illud ,'- , non est in Graecis dicibus, qui modo habentur, sed haec ultima periodus ad literam in illis sic habetur. Eων eum iustu is
eti,im eonsenetant agentiι-. In quibus deest illud qui,quod est in num. 33. dc 3 4 deest etiam verbum .eellexeνω aer, de ita videtur omnino diuerius
sensus, ut constat, quam Iectionemaquutus est Faberatapulensis in
23쪽
ro Annosationes in Cap. I. Dis. ad Rom.
eum locum reprehendit autem nostram vulgatam quia fieri non poterat, ut cognoscentes iustitiam Dei non intelligerent eos, qui talia agunt dignos eis morte. Quare hunc locum ac interpretatur, ut Pau- his reprehendat eos, qui intelligentes iust iam Dei, nihilominus non solum male agunt, sed etiam patrocinantur male agentibus, ut ita uamplificatio iniquitatis eorum. Et certe hoc modo multo grauius est consentire male agentibus,quam malo agere. Quam lectionem, Asensum seouuntur Chrysostomus Theophylactus, icumenius.Docet autem origenes hunc locum aliter ab aliis legis ipse Origenes alite clegit ita ut indefinita maneat sententia;& ideo coniungit priora verba seu uentis capitis, ut sensus compleatur. Eius tamen lectio, d expositio plane indicat, leuius multo me consentire male agent3bus, quam male agete, cum quo sensu prior illa lectio Graeca constare non potest nam particula illa Vraume /-m, auget malitiam, ideo praedicti Patres,onsentire usurpant pro eo,quo est patrocinari. Clim igitur anticuitus variatierint Graeca,Nemplaria, credendum est,nostrum inter Oretem habitisse meliorem aliam Graecam lectionem, quam sequutus vita sane Cyprianus epistola primi libri, quae est in ordine secundae Ambrosius in Commentariis huitis loci habent duas it Ias voces no i s,quas non habent modo Graeca exemplaria quare secundum hanc lemionem vulgatam, quam amplecti debemus, lenius debet o dinar, si cim in paraphrasi, ita ut consentire . evius sit, qua
Vm in precedenti capite ostendisset
Paulus, ex Euangelio redargu Gentiles prauos, sue iniustos,s ostendisset, uam dignismi et upplicio, o vindicta, ne
videretur excipere Iudaeos,qm similium peccatorum consci sint, sis IIudiantum de Gentilibus intelligercisendit a. cap. ob eandem rationem
24쪽
nem dignos esse Iudaeos eodem supplicio ira
Dei,qui ilia committant delicta,qualia μ- pride Gentibu enumerauit , in qua Deus eos permissi labipropter peccatu idololatriae. Por- νὰ autem Paulum cum Iudeis loqui, patet ex contextu a cap. milia verbu Iudaeoptimum, Graeco,&c siterum,non est acceptio personarum apud Deum, c. mxigis au autem tu Iudaeuscum sis, cet scribuenim in hae epiastola ad Romanos, qui Roma erant adsidem couuersiauteVentiis mo, aut ex Iudaismo ibi enim mustos fuisse tune Iudaeos satis manis
flum eis: aut quia tunc Iuda eratRomano rum Prouincia, aut quia Pompei-post captam Hierosol mam multos Romam dedux
C Ap v II PARA PHRASIS DRopter quod inexeusabilia ea eiusdem capitis.
6 homo omnis, qui iudieas.I eandem ausam . oua dixi quo enim iudicas altetu, teipsum L Gentiles excusari nomissiquὀd
25쪽
patientiae,&longanimitatis con eondemnata, G eadem poena dignum temnis ignoras quoniam beni iudicas. Dein enim recte, ----gnitas Dei ad poenitentiam te ad d:eat momnes,qui talia committunt. ducit' Secunditi autem duri Cur ergo exsimus, 'Iudae, qu talia iam tuam, im poenitens cor, abs t/Dei iudicium euasurum 'Quod thesaurietastinoram in die irae, si ita existimas, quia harienvi nullas reuelationis iusti iudicij Dei, qui poenas tuorum deue rum eisin reddet uniculo uesecundiun ope piane eo ipse eontemnis De bonit 7 a eius: Iis quidem,qui secundum te σLnranimitatem, sui tam dis patientiam boni operas,gloriam, tua dissimulauit precata, benionitate honorem, incorruptionem sua ad paenitentiam te inuitas tu quaerunt, vitam aeternam: is au- ero duritia eordu,t improbitatetem, qua sunt ex contentione, accumulans denuo peccata Gn- uino acquiescunt veritati, ere Umeris maximoseupplicio, qModuo dunt autem iniquitati,ira&indi Q. M in tibia, tuti iudicio, bi
is Non enim auditore, ibi iusti μ' siqui m. rogi iustificabuntur. Cum hiri r il inlatio,
dunt opus legis scriptum in eos 'tem, honorista pax aeternaretu
st inuicem cogitationibus ieeu ηφ' em persionarum, in notibus, aut etiam defendenti vi fuge'opaten. Graecus enim,
26쪽
x biis, In die cum ludicabit Deus
occulta hominum,secundum Euangelium meu pre Iesum Chri- 1 stum. Si autem iussu laeua cognominaris, requiescis in lege,&18 gloriaris in Deo,&nosti volunt tem eius, probas utiliora, in- is structus perlegem, confidis te ipsum esse ducem CL corum, tu men eorum qui in tenebris sunt,
, eruditorem insipientium , magi. strum infantium, habentem for .mam scientiae, xveritatis in lege. a Qui ergo alium doces, teipsum non doces: qui praedicas non furandum , furarisci qui dicis nona moechandum moecharis: qu bominaris idola, sacrilegium A., cis: qui in lege gloriaris per praeuaricatiqnem legis Deum in ho- noras. nomen cnim Dei per vos blasphc matur inter Gentes, scutas scriptum est. Circumciso quidem prodest, si Lgem obseruos si
autem prauaticator legis sis, circumcisio tua pret putium facta est. , i Si igitur prix putium iustitias legi custodiatinonne perputium illi us in circum c sionem reputabi. tur ZEt iudicabit id quod ex natura est praeputium, legem consummans, te, qui per literam, circumcisorrem praeuaricator leti sex Non enim, qui in manife-ho, Iu daeus est: neq; quae in manifesto, in carne est circumcisio: sed qA in abscondito, Iudaeus est,&circumcisio cordis in spiritu, non
π quicunque gentilis, qui peetaueδνit non habens scriptam erem Morsis, qua ostendita , quιd malum, σquid bonum sit, etiamsin οὐροβι abi adeo scripta accusa νι, peribιt. Est
Iudam, qui post et scriptae notiatiam peccauerit, percillam iudica dus inconuincendus es Praeterea apud Deum non esse acceptionempe
bonarum in retri titione gloria, Maecipiat potius personam Iudai, qui bilem scriptam habet, quam gentilis,
qui eam non habet exterius seriptam,
sic ostendo. Non enim 4 satis enore homo apud Deum iustificetur, habeat leg/m scrip tam sicut udaeise habere gloriantur)sid opus si, ut opera legis faciat, observet, sic Dei
iudiclum citententiam effugiat, cirgloriam e honoνem a Deo eo eis quatur. I Gentes enim φιαscrstam istem Mosis non m 6 Mi sunt in lege praecepta facientes , nata ali ter hoc. I solum inmndium natu-νalεω ν lego habentes, qua bonum ostendit, malum sicut lex cripta. si istum scriptam nullo modo habentes, gratia tamen Dei, interius adiuti
sibi ipsi sunt lex habent enim legem Acripta in cordibi suis, hoc est, conficientiae testimonium, qui incoxit
tronιbus censcumiae accusabuntur. defendentur in ultimo die iussicij, cumsecretaeordis manifesta fient, e iudicabuntur, i soleo praedιcare. πevangeli are.' Si vero tu Iudae,
27쪽
Amus amice Lector , eum quem Do
ctorem scholasticu ex moluminibus, ut magistrumsuumsecholastica Themlogia suspexi, damus nouo interpretis munere, eo expositionis genere,qua suppresso autorum, ac sententiarum tumultu, sola innita-sur literati veritate. Faxit in interminata numinis prouidentia mi qua solicitudine maturannus euulgare eluserim Doctoris scholastiara opera circa Sacramentum, facrificium
Mi se Ordinem, Pariuirentiam, salia, tu etiam fruaris aliquando Interim oblectabisi istud ex promptuario scriptura selectum o-
ραν, de quo nihil in quod moneam, cum nec sis i noti hominis, nee nominis Unum obser
ua quia ex numeris, adquos annotationes re
fert Pater Oet,queet, aliquid confusionis offerri
28쪽
VO praecipue Paulus in hac Epistola tractat, atq; idcirco totam in duas partes distribuemus. In priori parte, primum Ostedit virtutem Euangelij quod nedicat, gratiam sti licet Christia i . capite usq; ad h. quibus continetur priorpars Epistolς:cepit verboccasonem disputandi de gratia Christi,4 spiritu fidei,ex quo nostra iustificatio prouenit, ex eo, quod dixerat in prooemio Epistolae in primo capite, ea de causa se velle scribere ad Romanos, quod no erubesteret Euangelium, cuius
29쪽
ipse erat pr dicatonquia virtus Dei est,& comtra impios ostendens iram,di erga bonos pro
mouens eos ad iustitiam. Vtrumque autem o
stendit prius quide, quomodo sit virtus contra impios, cap. L.&, .Posterius autem nempe quomodo sit virtus erga bonos promoues ad iustitiam a c. s. usq; ad s.deinde dissoluit dissi cultates, quae ex hac disputatione oriri videbantur,&obiici poterant, usq, ad caput g. In capite vero9.vsque ad I I. occurrit Apostolus scandalo paucitatiscredentium , multaque in terim explicat, quae ad materiam Iustificationis pertinent. Et haec in priori parte Epistolae. In posteriori vero parte a cap. ia usq; in finem tradit moralia quaedam praecepta.
gram eo iτAsalutatione initio Episto- ti, ostendit Paulin desiderium quod
Sistmper habuit, Romam emendie sde causa, ut ibi Suangelium quodalirieni bus
annunclauerat,praedicaret. 6ausam vero duplicesubiungit quare ipsum nonpudeat Euam gelium
30쪽
gelium praedicare a terient, quia ect virtus Des ad iustificationem: s occasione huiusmberius expiscat i sequetibin capitibis discrimen
inter Euangelium id ent,gratiam, Flegem, νον quidem prout ceremonialia solum praecepta ,sed uiamprout moralia complectitur, ut ostendem- insta. Et ita non tantum intergem eos OUs sed uiam inter quamcunque legem, rarat iam disserentiam constituit. ALtera causa est,quia manifeste exit probantur,s redarguuntur peccator ου, qui dignisunc ira Dei, suppocio quam posteriorem rati Wmstatim prosequitur, Ire a capit
ΡΑvcvs seruus Iesu Christi, DavLus seruiia Iesu christi advocatus Apostolus, segrega postolicum munu Maeatus,se tus in Evangelium Dei,quod an gregatu in angelium Dei I quod te promise at perProphetas suos quidem antea promisera pre iis a in Scripturis sanctis, de filio suo phetasde Filiosus, cui ei,sciiscet. qui factus est ei ex se ne David tri, factus ea homost dum amem lecundum carnem, qui praedesti exprogenie Dauid T γ' desinitur. natus est filius Dei in virtute, se atq; declaratus eri Hlius Deiper vir 'cundum Spiritum sanetistitatio tutem. mpotentiam, qua stiritum his ex resurrectione mortuorum sancti,ationis argitur e a moris Iesu Clitisti Domini nostri, per tuis resurrexit auoacevimusgr quem accepimus gratiam, δε- tia aer postolatum, Miraiae