장음표시 사용
31쪽
Est hyperbaton usque ad omnibus,quistunt Romae. Hunc locum satis examinavimus 3 part disp. se ostendit vera declaratum Filium Dei fuisse ex duobus, ex potentia remittendi peccata, suscitandi seipsum. 3. a. Ad Corinth. s. legatione fungi se ait,quod hic inquit, i. -----M emvice ipsius.' 4. Pro eo,quod Latini dictintineam aeeurandi, salutem dicit, Paulus semper utitur recto in hune modum G υ --Urex Petrus addidit, mrumpore r. vel=UOM eadem forma de reliquo seruata.Sed pri-Dr illa pars, ' πων 'o' omnib-σω. . Romie accipιenda est absoIu- te sicut initio epistolae Augustim dici solet, Avώwn- meronymo,dcir titulo epistolae deseruire potest, ut deinde sequatur, ---μ, m.&Rppleatur,si semper rum omniι- m. Hac eadem forma unis est Petrus in sua epistola, Paulus in omnibus fere aliis. nonnulliprimam, ct secundam periodum,ita coniungunt Pas , e. hi σωιμ e Romaθυαμ, ανα em a Dominod 're tων Ea in aliis epistoli 3 eodem modo Mihi tamen videtur sensus extortus; faenior multo nitem sequuti sumus in Paraplar alii lae bus autem alio modo incepit nam trumque cori iunxit hoc modo Meos-Do. Umm--s ires o Chrs s --, a decim
s dua particula H --, hoc loco Mnifieat idem, quod ut με ---
Illud seraminon signifieat prius aliquid temporis, aut dignitatis, quia Evangelium aeque omnes respicit sed eum enumeraret, quibus est virtus dixit: αδεορν-ώ-,U . . ac li ordine enumerationis dicat, tum Iudaeo,tum Graeco. Iri sequentibus verbis probat esse virtutem Dei Euangelium,quod
Intelligit ex fide tanquam ex initio promouente ad iustificationem,ut ostendi . a. disput 2 o. cap. 9. His sequentibus verbis non probat id quod proxime praecessierat, sed id, quod prius dixerat: 2 -- g . . mia in Graeco est γ' quae particula aliquando reddit causam remotioris, etiam apud Prophanos Autores; hoc autem frequens est in Paulo, ut anfra videbimus
32쪽
i sequentibus verbis probat, duo quae dixit, nempe P h ilosophos de veram de Deo habuisse notitiam, eam in iniustitia detinuisse. 11. ad significant verba illa Manifestum ectioin m. I. ereaturis mon dι id om est, quod ab initio mundi, vel a mundi et alione hoc est,semper i i . 34. His verbis iam probat alterum,scilicet,ι. ixi ilia detinent,in simul addit causam,quare excusari non possint. is Illud tradidit denotat permissionem solum ex parte Dei, det qua multa diximus, parti disp. 93. cap. z. s. Illud nsemet Ui Erasmus interpretatur inter . . vide,tet vitium sodomiae verum quia postea. de hoc vitio mentionem facit,hec expositio non placet. Alii ver interpretantur πώήρ, vi denotet vitium pollutionis contra naturam. Ego tamen existimo peccatorum cou-tra naturam fieri postea mentionem a numeri 2ι, quare illud nsego, nihil peculiare significar sed esse repetitionem. inlidam putant hic esse repetitionem eiusdem cauta, ob quam Deus permisit Philosophos abi in alia genera peccatorum. Ego vexis existimo esse ponderationem diuersae cauta in eodem peccato idol latriae ob quam permisit Deus eos labi in alia diuersa genera peccat rum: nam num i ς dixit, eo qαod peccato idolol triae gloriam immortalis Dei collocaruntanidolo corruptibili permisiussi Deum vepro gloria sibi indigne ablata in peccata ignominiosa inciderent neruispe fornicationis Mihi non secit mentionem peccatorum contra naiatiiram, sed publicae fornicationis. qua nota infamiae contrahitur. opposuit autem ignominiam, quam Philosophi passi unt, ignominiae,quam Deo intulerunt auferentes ei gloriam debiti cultus,&transferentes illam in idola. Postea vero num. ν . ostendit eos incidisse impeccata contra ipsam naturam,quibus ipse ordo naturalis euertitur,&hae ratione falsitatem continent, nempe cum masculi masculis pni, Reminis abutuntur, inquit, permiunos fuisse in haec genera peccato-xum labi propter falsitatem, qua usi sunt in peccato idololatriae auis 'rentes cultum latriae vero Deo, ct tribuentes illum falsis Diis, nempe idolis. De sescit o MM.e-nrseratarem is mendac- oc est,cuti
tum veri Dei in eultum falsorum morium. Pa Oner νε---sidem est,quod passiones ignominiosae est Hebraismusanam Hebraei pro adiectivis saepe utuntur substantivi sing
t sestsi quidam exponunt in suis corporibus, quas ignomimosa libidine foedarunt: intelligi etiam potest..heylis hoc est, non in aliis. nam aliquando filii pro parentibus puniuntur:Philosophi autem propter sua peccata in seipsis,non in filiis punitisiuit.
33쪽
tatur ex fide in fidem sicut scri Depromouente,e augestente in hae et pium est iustus autem ex fide vi Euangelio, manifeste ostenditur, Metuit Reuelatur enim ira Dei de enim expressit. achue r.evire eum coelo super omnem impietatem, dixit ustus ex aviuit, 3 boeen, Miniustitiam hominum eorum iustifieaturris tum etiam non eru- qui veritatemDei in iniustitia de besto suangelium praedieare, quod I tiirent:quia quod notum est Dei, dixi virtutem esse Deiadiust jeatio imanifestum est in illis.Deus enim emeredentibus, quia in eo Euange-2 illis manifestauit.Inuisibilia enim ho manifeste ostenditu ira Dei de ipsius, a creatura mundi, perca, caelo aduersus omnem impietatem, eriquae facta sunt, intellecta conspi iniustitiam inum hominum, qui ciuntur; sempiterna quoque eius amo eunitionem, ouam de Deo virtus, diuinitas: ita ut sint in hab/nt, desinent, eminiustitiaσuasi 1 excusabiles. Qui cum cogno Aufoeare eontendantDei euhumido uissent Deum, non sicut Deum A. aduste tribuentes, II habenteis glorificauerunt, aut gratias me nim vera Dei cognitionem,quia quod . runt sed evanuerunt in cogita is lumine natarasinorum ess de Deo, tionibus suis, Stobscuratum est iplane eognouerunt eum Deus ipsea insipiens cor eorum: dicente e hoe illis manissauerit natura i- nim se esse sapientes, stulti facti oram inutimu Mumine, ex ψιλῆ
ereatori, qui est benedictus in se i. .. .ania . illos Deus in passiones ignomi- in
34쪽
- Graeei interpretantur m Merunt.
xti aliud uis suppleri debet, quod more Hebrate sublicetur: nam Particu lae sic stu, qua usus fuerat an ea, respondet particula νω. xi Suppleri debet iterum verbum termisicut sensus fit,permisit eo esse repletos omni iniquitate,quod nos diximus repleri omni vitio. I. Cumdminet esse repletos omni vitio muniuersum,speciatim ansgnat vitia,in quae prolapsi sunt. 26. Graece pro est πλεονεξ 'α, quae vox significat iniustitia, se ituris auiditatem, se usurpationem, quare Aristot lib. s. Ethic. cap. a. ad significandum peculiare vitium iniustitiae, quae est in usurpatione rei alienae, utitur nomine Graeco πλεονέλης, quod pluris auidum lugnificat. as Nequis Graece est κακὼ quod videtur generale vitium Ignificare. Aliqui ver interpretantur nequit se,cum quis data opera male agit Alii putant,nequitiam ad libidinem pertinere. 16. Mao ratare Greete est κακοηθεια, quod significat malam eonsuem di nemo a . IlIud prem sit iterum suppletur cum verbo O, quibus omnia
23. Graece pro ram meliosos est μι- quod significat iniurios. se
as. Iuram Graece est ασυβάτουe, quod Theophylactus interpretatur sicut nos in paraphrasi. H. - μυ Graece est α ργους, - aut a significat affectum pi tatis erga parentes, cinguine coniunctos. 33. Graeca vox α-Ane, significat eos, qui absque societate, ioniunctione eum aliis uiuunt,aut eos,qui postquam semel fuerint offenis si,reconciliari nolunt. ni. Pro iustitia Graece est; καίω quae in Psalmis frequenter Lallia ne significat iustificationem, eum tamen sit aliud nomen Graeeum,nenapex Oo ii, quod significat iustitiam, sed Latin idem omnino videtur iustitia, iustificatio nam iustitia iustificamur hie autem non sumitur pro iustitia Dei vindicativa, sed pro iustitia, s sanctitate, quae est in obseruanda lege Dei. H. Illud, m. non est in Grateis eodicibus,qui modo habentur, sed haecvltima periodus ad literam in illis sic habetur. Q./eum ι uiam
enam eo entiunt agentιι-. In quibus deest illud qui, quod est in num. LI.cta . deest etiam verbum uuaexerunt, es: ita videtur omnino diuerius sentus, ut constat, quam Iectionem sequutus est Faberatarulensis in eum
35쪽
ro Annosationes in Cap. I. Epis ad Rom.
eum locum reprehendit autem nostram vulgatam: quia fieri non poterat, ut cognoscentes iustitiam Dei non intelligerent eos, qui taliam. gunt dignos esse morte. Quare hunc locum ii interpretatur, ut Pau- his reprehendat eos, qui intelligentes iustitiam Dei, nihilominus non solum male agunt, sed etiam patrocinantur male agentibus, ut ita fit amplificatio iniquitatis eorum. Et certe hoc modo multo grauius est consentire male agentibus,quam male agere. Quam lectionem,&seriis sum sequuntur Chrysostomus, Theophylactus, Ecumenius. Docet autem rigenes hunc locum aliter ab atris legi ct ipse Origenes aliter Iegit ita ut in delinita maneat sententia; is ideo coniungit priora verba sequentis capitis, ut sensus compleatur. Eius tamen lectio, d expositio pian liri icat, leuius multo esse consentire male gentrius, quam male agere, cum quo sensu prior illa lectio Graeca constare non potest nam particula illa, ψe Mmet Am, auget maluiam, ideo praedicti Par. res Gnmit re Usurpant pro eo,quo est patrocinari. Cum igitur antinuitus variaverint Graeca eNemplaria, credendum est,nostrum inter prete mirabuisse meliorem aliam Graecam lectionei quam sequutus est.oc sane Cyprianus epistola 4 primi libri, Quae est in ordine secundare Ambros uis in Commentariis huius loci habent duas ilIas voces no ιδενυnt,quas non habent modo Graeca exemplaria quare secundum hanc lectionem vulgatam, quam amplecti debemus, senius idebet ordinar, sicuti in paraphrasi, ita ut consentire leuius sit, qua
CAPITI ILVm in precedenti capite ostendisset Paluus x Euangelio redargui entiles prauos, s iniustos, ostendisset, indigni t Dei upplicio vindicta, ne
videretur excipere uisos,qui similium peccatorum consiste sentes istudiantum de Gentili ininteiligere seni areas ob eandem rationem
36쪽
nem dignos esse Iurios eodemseupplicio si
mri,qui iliacommittanidiacta qualia μ- pride Gentibus enumerauit, in qua Deus eos permisit tibi propterpereatu id iatriae. Pomro autem Paulum eum Iudais loqui, patet ex contextu a. v. milia verbis Iudaeo primum, Graeco,&c siterum,non est acceptio personarum apud Deum, c. sex ii autem tu Iudaeuscum sis, cet scribit enim in hae epi-
μία ad Romanos, qui Roma erant adsidem
conuersiauteVenti mo, aut ex Iudaismo ibi enim multosfuisse tunc Iudaeossiti manis flum Hr: aut quia tunc Iudaea eratRomanorum Prouincia, aut quia Pompeiu/ρον ptam Hierosolymam multos Romam deduxe '
Casu IT FARA PHRASI GaIRopter quod inexeusabilis ea eiusdem capitis. 6homoomnis,qui iudieas.I eandem causam , qua dixi quo enim iudicas alteris, teipsum L Gentis me aria posse,σuod
condemnasci eadem enim agis, rogusenus Deum nonsiorDeum , 'faejudicas. Scimus enim quo ρμm eorumunt,sed multi eisibinniam iudicium Dei est seeundum contaminati Deliraminumnestave Veritatem in eos sui talia agunti runt, excusari non poteris, 3 homos Existimas autem hoe o homo Iudae, quid er--ritis,quutaliactui iudicas eos,qui aliauunt, delina committunt,e istisea ex ο- ζi ea,quia tu effugies iudicium braι si enim dum alium iudicio rus Uti/ diuitias bonitatis eius, tenses agnum morte, eo iste etiam patien D eo Dissisaeo b c Orale
37쪽
patientiae 4 longanimitatis con eondemnas, m eadem poena dignum
temnis ignoras quoniam beni iudicas. Dein enim recte, mure misgnitas Dei ad poenitentiam te ad reat in omnes, sui talia commιttunt. ducit Secundum autem duri cur ergo exιstimas, Iudae, auitataliam tuam, im poenitens cor, agis teDei iudicium euasurum 'Quod
thesaurizas tibi iram in die irae . si ita existimas , Quia haesena nusi 6 reuelationis iusti iudicisDei, qui poenas tuorum delictprum dedisti: reddet uniculo uesecundam ope plane eo ipse eontemnis De bonita 7 ra eius: Iis quidem, qui secundum emolontanimitatem, qui tam dis patientiam boni operis,gloriam, tua disiim utilιit peccata, benignitate& honorem, Mincorruptionem sua ad paenitentiam te inuitans: tu quaerunt, vitam aeternam iis au vero duritia eordis, mimprobitatetem, qui sunt ex contentione, accumulans denuo peccata, dignuδruicio acquiescunt veritati ere Upeeris maximoseupplicio, Mod nonunt autem iniquitati, ira Mindi .fuiὸs in ultimo Dei iudicio. bis gnatio Tribulatio Mangustia in manisesta ejit ira, e Vindicta Dei, Omnem ammam hominis Ope qui nictitove retribuet siue Iudaeo. rantis malum, Iudaei primum . sive Graeco,secundum pira ipsi . luto Graeci: Gloria autein,& honor, quidem, qui 1 perseuerantes in bo-&pax omni operanti bonum, Iu no opere auarunt , tam terna mali daeo primum, Graeco: Non e iribuε gloriam. honorem im- nim est acceptio personarum a mosialimitis γεro qui contentio ipud Deum. Quicunq; enim sin funi, quod malesentiunt, πmaa lege peccauerunt,sme lege&per agunt, defendunt, nec opere suo ac ri ibunt: Et quicunq; in lege pς ς Ουι eum veritati, quam cognoscun uerunt, per legem iudicabuntur si,tit te iustitiam, sed a stetuun-1,Non enim auditores legi iusti ius imo uitatem, reddetur ira Crin sunt apud Deum, sed factorς ἰς dioistioni supplietum Tributitio, i iis iustificabuntur. Clim ni re antistia erit omni operanti ma-Gentcs, quae legem non b bςnxi iam eitrata lectum, siue fuerita 'naturaliter ea, quae legis sunt, se dis usoue Graecis non enim ess ae ciunt eiusmodi legem D. b bςn otio pessonarum apud Deum. Glo is es, ipsi sibi sunt lex qui Oston' is aut in honor, pax aeterna erit dunt opus legis scriptum in cor o. anti, siue Iudaea fuerit adibus suis,testimonium rCddent cis crateis. 1 porro apud Deum
illis conscientia ipsorum, d intς aleotioram p rum, ius,inuicem cogitationibus4 cu 'H 4 dis crae. santibus, aut etiam detendenti di hun
38쪽
3 3 Distbia ad Romimar. Istis biis, In die cum ludicabit Deus, quicunque gentilιs, qui peeeaveo occulta hominum,secundum Eoisit non habens Acraptam letem Mo uangelium meu peculum Chri sis , qua ostendιtar, quid, alum, e 1 stum. Si autem tussit laus cogno quιd bonum sit, etiamsi non posiιι ab minaris,in requiestis in lege, G ad kymptaaeeusara ρονιbιt E 18 gloriaris in Deo,& nosti volunta Iudam pii Os legi scriptae nimiatem eius, probas utiliora, in Giam peccauerit, per illam iudica i structus per legem, confidis te i di, er conuineendis es Praetereapsum esse ducem caecorum, tu aptid Deum non esseaeceptionempe men eorum qui in tenebris sunt, sonarum iniset rabut ιone gloria, ve, eruditorem insipientium magi decipiat polim personam Iudaei, qui strum infantium, habentem for Hem βνiptam habet, quamgentiιu, mam scientiae, veritatis in lege qui eam non habet exteriviseriptam, a Qui ergo alium doces, teipsum isosthndo. Non enim 4 satis es t non doccs: qui praedicae Donsu homo apud Deum iustificetur, habeatrandum , furaris qui dicis non τὸms riptam sicut C Iudaeiseha 2 moechandum moecharis: qum bis glorιanιων)siduin e i tope bominaris idola, sacrilegium se Vatitis Laciat, σαυνuet, sic Dei, cis: quam lege gloriari, Pstr prδ udieιum C lententiam effustrat σuaricationem legis Deum inho' Akium . hono, m PDI-μ-
sices Non enim, qui in mini se 'demur in bimo die ιussies, stri, ludaeus estineo; quaesis mihi secreto cordis manifesta sient.
sesto,in carite est circumcisio se 't- tsoleo praedicare, Er'Ain abscondito, Iutaui est: --φ I. 6 Si vero tu Iutae,mumcisio cordis in spiritu non ibi trura norifico nomine Iudaei,
39쪽
literat euius laus non ex homini emputa habere requiem inomnabus, sed ex Deo est bonum induestripta, malo νiaris in Deo, qualisis dilectus populineius, qui non si ci tauter omni natroni, ta inis structu rape legem, Crnosti, quid velit,imo eriam, quaesint prasian tiora: eo dis etiam per legem re esse ita instractum, ut posit esse dux eaco-νum,ho es, doctor rudium G ignorantium, quomodo id non praestas,qua Gentes sim lega scripta Deiunt equi ergo alium docer, teipsum non doces quigloriaris,quod legem habeasar Deum ignominia afficis, per legis transegressionem' nomen enim Dei maledictis afficitur propter vos,dum dicunt. Deum Iudaeorum non esse verum Deum, qui non habeat veros eultores siem scriptum est Esai. 32. Erech. 39. Ne ergo descripta tege tibi blandiaris, Crinisaglorieris. Intellige tamenprodesse quidem tibi, esse aisgenere, Cyprosapia Abrahae ircumcisi, si legem, verues si cutem legem transgredi νis ta proderit tibi esse de genere circuncisorum,aesi esse expopulo Gentili. Si igitur ille qui Gentilis eri, praeputium habens obseruet legem, erit,eluti depopulo circuncisorum, Crita iustus apud Deum, ae si esset de stirpe Abrahae. Nihil igitur interea intre Iudaeum,m Graecum. im ὀ vero Gentilis, qui habens prvulium perficit, quae tu praecipiuntur, inconsῖmma ea,condemnabit te Iudaeum 8 qui habens legem litisu criptam. π circuncisionem manus minis factam in earn tua transtressor ei legis: re enim is in eresbus Abrahae apud Deum non en, qui exterius apparet, neque era circuncisio ea, quae sit in earne, sed ille e i vere Iuliam, qui interius apud Deum per fidem risum eo tetur, minera circumcisio, quae spiritualis ,ritiorum circumisio est,q- quidem non apud homines,sed apud Deum laudem habet.
. Illa verba patiemis θεώ verio signa ficant, Verseuerandiam in bona opem. ' . a. Vox illa me . eidem est, quod ἔγνων iniqui enim in in uita term Perantur,ridentur quasi fidem habere iniquitati ac si ipsa iniquitas eis persuadeat id, quod faciunt. i. s. Sequentibus verbis eonfirmat Paulu , quod dixerat, non esse apud Deum distinctionem. Saeeeptionem sudati di Graeci in poenis infligendis, sed omne aequi meo iudicandos esse secundum opera, ut puniantur,sive Iegem scriptam quis habuerit, siue non. . Probat non esse apud Deum acceptionem personarum in nrmmio gloriae distribuendo, ut potius respiciat personam Iudaei, qua Ι -
Εοm scriptam habet, quam Gentulis, qui non habet, quia habere legem
40쪽
stri piam non satis es, ut quis sit iustus apud Deum ex ab eo laudem de gloriam mereatur: hoc enim perinde esti atque esse auditorem sed α. portet facere ea, quae in lege praecipiuntur. s. ostendit nihil prodesse ad faciendam legem, ct iustitiam pro meis rendam apud Deum laudem, habere praecepta scripta, sicut Iudaei haiahebant. Siquidem Gentes non habentes hane legem scriptam faeiune ea,quet sunt legis, ita a Deo sine illa acceptione personarum audem dc gloriam recipiunt.Hunc aurum locum intelIigendum esse de Genistibus ad fidem conuersis fusius ostendi .2 disp. 9 . cap. I. g. Probat nihil prodesse auditores esse legis, sicut Iudaeos, qui gloriabantur habere scriptam legem habere enim scriptam legem tantum, idem est,quod audire legem. P. Nomine reme-esia. non intelligitur piameteeremonia, ut quidam putarat referente dictum illud Pauli ad tempus quo ipsa alie ius momenti erat; sed intelligitur genus circumcisorum, hoc est, Iudaeorum. Et similiter praeputium sisnificat Gentilem populum. . Id signineant verba illa. 4ula. - remmei inem, scilicet I daeus es, aut qui habes literam legis, Scircumcisionem. Non qui per
literam ct circumcit onem transgressorelliquia PerlIteram,&circumcisionem non transgreditur homo lesem. - . . .
N uocea teprimumdocet, in quos maior Iudaeorum excelgentia quam siem Leum videaturPaulussuperiori capite paresin causa offecisse. Minde postquam o
stendit,in quotadam Gentilem antecellat,rur-
μου ostendit, parem esse trivi causam, quὰd
attιnet adpeccatum, ita ut omnes eodem modo
sint sub peccato nemo ex operibus legis eddsi Iesu Christi iustificetur