장음표시 사용
381쪽
morte est moriturus. Et: Humiliavit semetipsumJactus obediens viis ad mistere , mortem autem crucis. Propter quod θ Deus exaltavit illam, &c. bd fuerit insi mentum liberationis,docent plurimae figurae. Id enim sisnificauit lignum vitae in Paradiso: arca lignea Noe domum eius salvans: virgaMoysis aperiens
mare lignum aquas dulces reddenS. Sed praecipue serpens aeneus exaltatus in deserto' de quo Dominus : Sicut exaltavit Moysesserpentem in deserto ; ira exaltari vorter filium hominis. νι omnis,qui credit in eum,non pereat sed babeat vitam aternamia
Hinc videlicet Ecclesia secuta Paulum, dicit: Nos autem gloriari oportet in cruce Domini nostri Iehu Christi,in quo est salus,rita,ct resurrectio nostra. QMod cruce diabolum vicerit, & de eo triumphauerit,patet: Chiragrapbuns erat comistrarium nobis, tulit de mediis. a gres illud cruci expolian, principatus, ct potestates, traduxit palam confidenter, triumphos istos in siemetipsio. Origenes dicit, in Graecis haberi: Triumphans illos in ligno crucis: & licet nunc non habeamus, In ligno,. sed, ν 1υτῶ,id est, in ipso;tamen optime referri potest ad crucem,de qua dixerat: ἐντωςαυρῶ. Dicit ergb Origenes, in cruce duos fuisse affixos, Christum visibiliter,sponte sua,&ad tempus;diabolum autem inuisibiliter,inuitum,&in sempiternum eius opprobrium. Et hoc probat ex Paulo, qui isto loco utitur metaphora triumphi,indicare volens, crucem esse currum triumphalem, .
in cuius summa parte sedet Christus triumphans; in parte ima trahitur di bolus alligatus,ostentatur quasi in pompa. Prob.a. amysteriis inipsa crucesignificatis. Nam Patreiae cruce exponunt illa verba Pauli positis comprehendere cum omnibus Sanctis, qua sit latitudo, o longitudo,sublimitaι, ae profundum. Nam Latitudo Vocatur lignum transuersum: sublimitas,parsligni,Vbi est titulus supra transuersum: longitudo ligni, pars a transuerso Vsque ad terram: profundum, pars eiusdem, quae latet liab, terra. Significat autem ista Dura I. totam perfectionem Christianam: profundum,fidem: sublimitas, spem: latitudo, charizatem: longitudo, perseueralitiam. a. Cliri stipasisionis effectum . N.am lignum supremum lignificae coelum Christi passione apertum, & Deum placatum: lignum sub terra ἰnfixum significat infernum etiacuatum, dc diabolum deuictum: lignum tran
uerim,respiciens ortum,& Occasum,totum Orbem terrarum redemptum.
Itemque propterea Christum crucifixum adorant coelestia, terrestria, &inferna. 3. Duo brachia crucis sub uno titulo Salitatoris, significant duos populos sub uno capite, Christo inter se connexos, iuxta illud: Ego , si exaltatus
fuero a terra, omnia traham ad neteipsum.
Quid, quod crucis figura etiam naturaliter salutaris estφ Nam aues nunquam voIarent , nisi expansis alis formam crucis imitarentur :&nauis non moueretur, nisi ex malo, & antenna crux fieret: Sc arator terram non scinis
deret, nisi ex aratro, & stiva crucem faceret; & rursum aliam ex iugo, & temone. CoeIum ipsum crucem facit, si lineae ducantur ab ortu ad occasum, Mab aquilone ad austrum. Denique etiam AEgyptiis, qui Hieroglyphicis cli racteribus utebantur, crux vitam Venturam significabat. Prob. 3. ab inuentione crucis: ex qua multiplex testimoniusumitur,quod veneratio ligni crucis Deo placeat.
Primo quod non permiserit De' lignumuhη mergi in nure, vel flammis
382쪽
LI3ER s E P T I M V s. 3 3 absumi. Qilodenim hostes Christianorum sint conati abolere erucem eius. hue omnia vestigia, patet ex eo, quod altissimὲ crucem sub terram absconcerunt,& in loco crucis, Veneris timulachrum; in loco resurrectionis, I ouis;
in loco natiuitatis, Adonidis posuerunt. Cur,quaeso,non cremarunt crucem,
cum vellent,6c possent, nisi quia Deus abstulit illis mentem, ut adsitatiui piorum lianum pretiosissimum seruaretur' Sectinoo,quhd Deus eo tempore crucem inueniri voluerit, quo tutδ poterat coli; nimirum ad initium Imperi j Constantissimam,si antea reserata fui set regnantibus persecutoribus, magis Iudibrio,quam honore excepta fuisset. Si autem diu post tempora Constantini fuisset inuenta, fraudata fuisset si Merux debito honore. Terrib,quia per euidentia miracula demonstratum est. esse veram crucem, & proinde crucis inuentionem, ac reuelationem illam esse a Deo. Quarto, quia Helena non ex se inclinata est ad crucem Domini quaret dam, sed diuinis admonitu reuelationibus. Prob. .a testimonijs veterum, qui passim reserunt, quanto desiderio te nerentur fideles habendi,aut certe videndi Particulas Verae crucis. Prob. s. ab GaItatione S.Crucis. Constat enim, Heraclium in recuperatione crucis,quam Ρersae Ierosolymis abstulerant, ἡiuinitus adiutum, ita ut etiam de coelo Deus lapidibus grandinis pugnaret contra Persas, ut olim fiecerat cum Iosue. In ipsa etiam restitutione crucis in suum locum, quaedam
Prob. 6. Si locus, in quo Angelus stetit, terra sancta est, cur non, magis EML .- crux.ubi stetit Christus' Si sudaria,& semicinctia Pauli honorabantur pro- Ias. s. pter contactum, cur non magis crux Christi sanguine respersa' Si Sacramenta honorantiir,quia instrumenta gratiae, cur non crux, quae instrumentum est
redemptionis 2. Agendum est de Imagine crucis. De qua prob.I. Tunc apparebit signumsili hominis in caelo: ex qua apparitione miro modo venerabile red)itur signum illud dest,crux. Hinc multiplex argumentum ducitur ad probandum honorem crucis.Nam I. honorabilis est crux,quia ab ipso Christo vocatur ignum eius,id est, vexillum Christi: si enim vexillum Imperatoris milites adorant, cur vexillum Christi non adorabitur. 2. Honorabilis est, quia in coelo apparebit,loco sicilicet sublimi,& honorifico. 3. Q ia manibus Angelorum fere- Sisimi οιοῦ. tur,ut docet Augustinus. . Quia splendebit clarius Sole. Quod probant Auia ustinus,& Chrysost. quia tunc apparebit,&conspicietur ab omnibus,quania
o Sol,& Luna,& stellae obscuratae fuerint: ut patet ex Matthaeo.Quidam au. tem non omnino improbabiliter docent, ipsam Veram crucem ligneam, quae nunc diuica est in multas particulas, tunc reformandam, & colligendam, de apparituram in coelo. Sed si hoc non admittatur, saltem imago crucis lucida. in coelo apparebit eX aere,vel igne condensato. Prob. a. Venerabilem imaginem crucis testimoniis sacrorum Conci-Iiorum.
3. Abusu,&testimoniis Veterum.
Prob. q. ab apparitione, & miraculis Crucis. I. Apparuit Constantino, - Α Α a 3 crux Dissiligod by Corale
383쪽
L. r. δε m a crux Iucidissima in aere, citin illis, lν τούτω νίκα. id est, In hoc meo; ut Eusebius m. 'adit. Qui etiam addit, se id accepisse ab ipsio Constantino iurante, rem ira se habere. Neque apparuit illi crux in somno, sed plane vigilatati. dc uers
ά . cienti cum toto exercitu. Porro non frustra hoc dictuna esse Constantino, pa-AM.., retex victorijs eius. Nam scribit Eusebius, in proeliis iussisse Constantinu. semper deserri labarum cruce insgnitum ad eam partem agminis, quae magis laborabat,& quocunque Iabarum accessisset, moxetiam victoria sequi solitam. Addit ibidem,eum,qui labarum deferebat, clim metu hostium irruentiureliquisset labaruna, necatum esse continuo: qui autem illud de manu abi; -- cientis suscepit, nunquam feriri potuisse, etiamsi innumerabilia prope tela in
illum conteilia fuissent: omnia enim mirabile dictu) in has a crucis infige-
a. Apparuit Crux lucidissima stipra monte Oliveti tempore Costantii Imp. 3. Apparuit tempore Iuliani Apostatae, qui eam persequebatur. Nam, ciuri Iulianus inspiceret exta pecudum arusipicii gratia, inuenit crucem coronata. Et quidem Aruspices periti dicebant. significari ,religionem Christi aliam, quae
crucem Venerabatur, fore perpetuam,nec posse vinci a Iuliano. Adulatores autem eius dicebant, signincari angustias,& quali carceres crucis. sed euentus Priorem sententiam veram ostendit. Eodem tempore,clara ludaei Iuliani ius iv,extruere vellent templum Ierosolyinis in dedecus Crucifixi,apparuit rursum in aere circulus ingens lucidus,crucem splendidissimam ambiens,& prε-terea in vestibus fere omnium hominum eius loci 'apparuerunt cruces, quati summo artificio elaboratae. g. Apparuit Crux in aere tempore Arcadii,cum Imp. ballum susciperet pro fide c5tra Persas Christianorum persecutores: in quo bello diuinitus adiutus fuit. . Appareurunt cruces tempore Leonis Iconomachi,cum haeretici corra fa- cras imagines insanirent. Praeter has apparitiones miracula sine numero per figuram crucis effecta referri possunt. Prob.Vltimis ratione.Nam, si signa rerum sanetarum macta,&venerabilia sunt certe quaelibet crux sancta, & venerabilis est . quia gerit imaginem Christi crucifixi, id est, Christi in ipso opere redemptionis occupati; quo nihil sanctius cogi rari potest. Agendu de signo crucis,quod in fronte,vel in aere,vel super quasscunque res disito exprimitur. Quod 1ignu sacru et se,& venerabile I. ostedi pote it ex δ' figuris Testamenti veteris. Nam sanguis Aeni in postibus domoru nihil aliud ..isi , significabat,nisi signit crucis in frontibus Christianom. Item;Illud Tau,quodiuoetur describi in frontibus gementium,apertissimesignum crucis, quod instinatibus potissimum pingimus, indicabat. His adde illud: Dabrates naeeius. oryomen Patriistius infronti usus; id est,signum crucis. Item illud: Nolite nocere rem,omari,neque arboribus,quoad usquelmmas seruos Dei Uri in frontibus raram. Iacob quoque,cu cancellatis manibus benedixit filijs Ioseph significauit,fore aliquando tempus, quo benedictiones signo crucis fierent. Prob. 2. ex testimonijs veterum,qussprimis quingentis annis floruerunt.. Prob. 3 .cx miraculis signo crucis iactis, quae fere infinita sint.
384쪽
OV A T v o R. de Templis dicenda sunt. I. de Forma. De qua non est,
qu6d multa dicamus, cdm antiquissimae adhuc Ecclesiae vitantur. Duo tame notanda sunt. v nu, ad similituditiem templi Salomonis,in quo erat atriu, Sancta,& Sancta Sanctoru,Ecclesias fere omnes habuisse tres partes. I. porticus ante ingressum in templum: quem locum Graeci Ποναον ; n stri veltibulum dicunt; ubi manebant poenitentes. Deinde, erat ναος, id est, templum, siue nauis. Vltimb, βημι, siue ἱεράτειον, id est, sinarium, siue sanctuarium, siue adyra; quae erat pars interior templi, ubi erat altare, quaeque diuisa erat 1 reliquo templo gradibus, cancellis, & velis, siue auitas: neque penetrabant eo alii, quam Sacerdotes cum suis ministris clericis. Praeter has templi partes erat etiam domuncula annexa templo , quae dicebatur aedicilla lutatoria, ubi sedebat Episcvus. cum se pararet ad sacra facienda. Alterum est; Ecclesias Christianorum ut plurimum ad Orientem conue sus fuisse, & quatuor latera habuisse, quibus Piatuor mundi parres aspiceret; exceptis quibusdam, quae propter loci commoditatem aliter constitutae sunt. Scribunt autem veteres, Apostolicam esse traditionem, Ut oremus conuersi' ad orientem: id enim praecipue seruari par est in solennibus precibus, quae intemplis sanduntur. Rationes autem huius caeremoniae sunt s. t. quia ad Orientem erat Paradisus secundum versionem LXX. Vbi enim habet vulgata edito: mn a-rat in Paradisum a Vincipis ; Graeca habet: ἐφυHυσεν πιαράδεισον δε εδὲ, κα- ἀναπολάς Et certeverbum Hebraicum utroque modo recte verti potest: significat enim, Ame, dc orientem, quae est pars mundi anteriori unde etiam nosterii te pres vertit idem nomcn, Oramus igitur c5- uersi M orientem, quia profitemur, nos peregrinos, dc ad patriam nostram, unde Electi sumus, suspiramus. I. Ratio, quia ab oriente caelum surgere, demoueri incipit, estque propterea pars i ita rotius mundi corporalis excellentissima. Ideo autem orantes conuertimus faciemcorporalem ad corpus ex- .cellentissimum: tum, quia Deo sunt danda semper meliora, tvin etiam ut admoneamur conuertere faciem spiritualem animae adspiritu excellentissimu qui est Deus. 3. Ratio: quia Clarisius,quem oramus, est lux mundi: Et vir, oriens nisen eius. Ut igitursignificemus, nos in oratione illustrati a Christo sole iustitiae, sicut illustrantur a sola corporeo, qui ad Orientem respiciunt, ideo hac caeremonia utimur. 6. Ratio: quiaDominias ipse moriens in ex ce, Occidentem respiciebat et nos ad Orientem oramus,ut quast in faciem
crucifixi intueamur. Et quia ipse Uendis in caesam caelammia Oriemem
385쪽
nos ad orientem eonvertimur, ut quasi eum ascendentem votis, ae pretibus
th. 13. deducamus. Ac demum, quia ipse ad Orientem venturus creditur ad iudi- cium: Sicut fulgur exit ab oriente, o pueι Ulue in Occidentem; ita erit aduentus Fi-I, hominis: nos ad Orientem precamur,quali venturum iudicem expectat tes. Possumus addere f. Rationem: quia Iudaei orabant,dc orant ad Occidentem. nam ostium tabernaculi ad Orientem versum fuit: Ecce in ostio tempIi Domini inter vestibatu,ctastare quas viginti quinque viri, orsa habentes conιra templii Domini, o facies ad orientem,ct adorabant ad ortum Solis. Reprehendit enim Script. quosdam, qui contra ritum eius temporis adorabant ad Orientem. Nos igitur ad Orientem resipicimus, dum Iudaei resipiciun ad Occidentem, ut significemus, eorum esse litteram occidentem; nostrum autem spiritum vivificanter Ec velamen adlluc manere super cor eorum; nos autem conueri Os ad Dominum deposuisse velamen. a. Agendum de fine Templorum. Nam ob quatuor fines eriguntur sacrae aedes; unde etiam quatuor nomina sorii untur. I. Ad sacrificandum Deo; &hinc Acuntur Templa. a. Ad adoranduna; dc hinc dicuMur Oratoria. 3. Ad Martyrum reliquias honorifice conseruandas ε& hinc dicuntur basilicae, seu memoriae, seu martyria. 4. Ad populum Verbo Dei, dc sacramentis pascendum; dc hinc dicuntur Ecclesiae. Propositio. I. Recte in tituuntur certa loca, in quibus verbum Dei. θ Sacramenta pop. ministrentur.
Prob. I. exemplo Christi, & Apostolorum, qui, etsi interdum data occasione in varijs locis verbum Dei seminarent, tamen ordinarie in templo, vel synagogis, quae erant eius temporis Ecclesiae, id faciebant. Quosidie apud νοι si duamdocens in templo, o non me tenuistis. Et: Mο palam locutus sum mundo: ego se re docat in θη Ea, ct in templo, quὸ omnes Iudai conueniunt, or in occulto Iocutus sum nihil. Item ; Angelus educens Apostolos de carcere, dicit illis Ite, o flantes in temp o loquimini plebi omnia verba vita huius. Qui, cum audissent . intrauerunt dilucul. in templum, o docebant. Et Paulus, & Barnabas misit ad praedicandum, primum intrant in Synasogam. & ibi praedicant. Prob. I. exemplo primorum Christianorum, Nam, quod primi Chri stalii habuerunt Ecclesias a priuatis domibus distinctas, patet: Conuenienti vi vobis in Ecclesiam, audio scissurasse inter vos. Et quδd ista Ecclesia non esset
priuata domus, patet ex sequentibus: Numquid domos non habetis ad mandac
dum, ct bibendam, aut Eccloam Dei cantemnitis' Et rursus: Si quis eburit,domi maη dacet, vi nam in iudicium tonaeniatis. Et: Mulieres in Ecclesiis taceant. quid auum volunt discere, domi viros suos interrogent. Idem confirmatur ex antiquisiimis Patribus. Prob. 3. ratione. Nam pop. Christianus debet aliquando necessariis eon uenire ad res sacras: nec enim concio potest fieri ad singulos seorsim, nee etiacelebratio Eucharistiae. Et etiamsi posset, non expediret tamen, quia coi uentus hominumvtilissimus est ad alendam animorum unionem. Igitur necesse est,ut aliquis certus Iocus constituatur, ubi eiusmodi conuentus fiant. Praeterea; Si habemus certa loca ad alia ministeria; ut ad iudicia,conuiuia, sematim,dcc. cur non etiamad res sacras
386쪽
.πὸ,θ propris templa appellari possunt. Probari posset I. omnibus argumentis, pis 'quae probant Eucharis iam esse sacrificium. Prob. a. Ecclesiae Christianorum semper habuerunt altaria: ergδ semper vera templa fuerunt. Nam templum nihil aliud est, quam locus sitaris: de praeterea,magis indicat sacrifici j ritum altare,quam templum:nam sine altari non potest sacrificari;sine templo potest. lare,si haeretici negent templa, ut excludant sacrificia, multo magis deberent negare altaria. Sed altaria nullo
modo negare possunt,ut patet ex illo: Non prisis nunsa Domini, o mensa damo- 3. Canio.
ninum participes esse. Vbi Apostolus opponit mens,n Eucharistia mensis Idolothytorum: melisae autem Idolothytorum erant vera altaria. Item Hatimin s. altare. dequo edere non habentpotestatem, qui tabernacula deseruiunt. Mem locum
Patres passim intelligunt de sacrificio Eucharistiae. Accedit traditio omitum Patrum:nullus sere est veterum,qui non meminerit altaris Ecclesiae. Propositio 3. Eccla e Christianoram certὶ adorandum,etiam priuata ratione, lassiatuuntur. Prob. I. Script .testimoniis. Salomon affirma templum faetum esse, ut sit locus orationis,& petit 1 Deo, ut, quicunque ibi orauerit, exaudiatur. ζ. .. Item;Deus apparens Salomoni pollicetur, ita futurum, ut ille petierat. Et:
Domus mea domus orationis vocabitur. Quod ipsium confirmat Dominus. U Prob. r.exemplis Script. Anna precatura Dominum ad tabernaculum accedit,ubi erat Aro,ibique orans exaudita est . David similiter precaturus perrexit ad tabernaculum. & coram Arca Domini orare ccepit. At cerie. niti pu- Glin. .
tasset, ibi Dominum magis esse praesentem, dc facilius orationem exaudiri, domi suae mansisset. Idem etiam voluit ire ad tabernaculum Domini in Ga- r.earia 4baon,ut oraret pro auertenda peste a populo sed non praeualuit nimio timore perterritus: icleb in ipsa Ierusalem extruxit altare. Danisl oraturus, quia non poterat ingredi templum, in Babylone existens captiuus, saltem aperta fenestra orabat ad eam partem conuersius,ubi fuerat templum Domini. Anna filia Phanuelis risu discedebat is templa,ieiunjs,o obsecratisibinsemes dis,ac nocte.' '. Et Publieanus intemplo orans iustificatur. Et: Petrus, ct Ioannes ascendebantia Aa ,
tempti .ad horam orationis uream.Eunuchus Reginae AEthiopum rennat adorare M. Elisurusalem. Prob.3. ex Patribus.
. Rationibus. I. Ratio: Deus est intempla magis, qurim alibirnam alioqui non diceret Paulus: Nescitis, quia ems templam Dei, o viritin Dei babitHis i. . ,.Mbu Et non diceretur: Membra vestra templum sunt Spiritus s. quem babetis in ra- i.- ε. bis seri are,ct mnate Deum incorpore vestro. Eri. Vos estis templum Dei viri, cui dicit Dominus,quoniam habitabo in illi'θ inambulabo. Apostolus enim accipit simili tudinem a veris templis:quia enim te tum est mus Dei,in qua ipse pecu- Iiari modo inhabitat, ideo ipse, ut ostenderet in nobis ei se Deum peculiari modo,corpora nostra appellauit templum. rugis ergo expedit orare in templis,quam sibi. a. Ratio: Deus in templo citius exaudit. Quod enim Deus sau. s. promisit templo Salomonis,sine dubio promisit etiam templis Christianora. Nam,quod petiit Salomon,cum templum dedicauit, idem etiam petit Eeclesia, clua noua templa desitat.' nimirum, ut aures Dei in eo loco sint apertae.
387쪽
37 DE ECCLE si A ΤRI VMPH ANTE Non est autem credibile, Deu exaudisse preces Salomonis, & no exaudire etia preces Ecclesiae suae: imo hic est modus, quo Deus est in templo peculiariter, nimirum,quia ibi est per exauditionem. 3. Ratio : Oratio est res nobili sisima: & proinde debetur ei locus nobilissimus,qualis est locus sacer.
. Ratio: In Ecclesia sunt omnia accommodata ad deuotionem excitanda, quae in oratione maxime necessaria est. Naaltaria,cruces,imamnes,reliquiae,
ipsi etiam parietes Deo dicati mouent ad pietatem equae certe arbi iwn inuenitimur. s. Ratio: quia intemplis ordinariἡpriter Dei pretientiam, quae est ubique,est etiam pretientia indiatoris, Christi corporaliter in Eucharistiar
tuae certe auget spem, & Muciam orantis. Non potest etiam no incutere meti religiose horrorem,& reuere tiam. Nam,ubi est Christus in Eucharistia,
ibi etiam non deest Anselorum frequentia: ubi autem est talis Rex, & tales Principes, ibi est coeleste palatium, imo coelum ipsum.
Prob. s. ex nomine: namEcclesiae a Graecis saepe vocantur, M a Latinis, Oratoria. Propositio . Sacra domaunoummum.Jed etiam Sanctis rectὸ adi istur, θ dedicantur. Prob. I. Nam templum Salomonis n5 solum fuit erectum ad sacrificia,& orationes,sed etiam ad conseruandam arcam Domini. Nam Davidit, volens aedificare templum, dicit ad Nathanzrides, quia ego habitem intima coctarea Dei bubpetibus. Eri. Cogit hvr ad carem domum, in qua requiesceret arca foederis Domini, θρasellum pedum Dei nostri. Extructo etiam templo introis duxerunt arcam in illud cum magna celebritate. David quoque dicitur vo-uisse votum Deo de aedificanda domo arcae Dei. Et legimus: lη'redere, Domine, in νequiem tuam, tu, O arca sanctifcationis tua. Sed idem honor, vel etiam maior debetur sacris reliquin Christi, & Sanctorum, utin arcae illi Moysescae.
Ergo, sicut super arcam extrui potuit domus, ita etiam sit per Christi sepulchrum: Ergo etiam super sepulchra Sanctorum: nam eadem est ratio omniu Ium enim differunt secundum magis, & minus. Prettere quod reliquiae Sanctorum sint venerabiles eo modo, quo area Domini.prob. nam arca, quatenub lignea erat, nullum honorem merebatur. sed ideo honorabatur, quia repraeisi tabat sedem Dei, &quia peream Deus loquebatur. At corpora Sanctorum fuerun tiuae sedes Dei, & viva organa per quae Deus locutus est: Haemi ra n a templum sunt Spiritus S. Et: su experimen' tum quaritis eius,qui in ine loqvitur,oeristini Ergo licebit etiam extruere sacras aedes ad sanctorum sepuliara ornanda, & conservanda. 3. Nendu est de dedicatione, &. consecratione Templorum: de qua sit I. propositio: Mntibimpia mi cum ingentiι iit ,o solaniarare dedicaκω. Prob. I. ex Testam .veteri. Lesimus enim celeberrimam dedicatione tabernaculi, Maltaris. Item; Ter legimus factam templi dedicationem eum ingenti laetitia, dccelebritate. I. a salomone: a. Esdra: 3. Machabaeis cum post proii a-r tionem iterum esset renouatum, dc sanctificatum, ad quam solennitate, quar. annis singulis iterum agebatur, Christus etiam accesiit. Prob. a. ex praxi Ecclesiae, & Veterum traditione. R. Propositior. Merit ab Eccissis Us presu 1,ocarem 3s templa consiurantur.
Prob. I. scriptitestimonio. Siquid- Scripti lubem: consecrationem templi.
388쪽
e misi.vel staris,in statu naturae, Iegis,&gratiae. In statu naturae laesierexit lapidem, ut ibi sacrificaret eumque consecrauit fundens oleum desuper,& inde eum locum appellauit Bethel, id est,domum Dei. Rursus, monitus a G... 1 1. Deo, ut faceret altare,ibidem erexit lapidem, eum,iae inungendo cosecrauit& ltiauit super eum libamina. Certh hoc non Dertinet ad magiam, clim laudetur hoc factu ab omnibus,&constet plaeuisse Deo. Nec etiam pertinet adciremonias legis,quae adhuc data non erat. Cur ergδ non liceat nobis idem iacere' Instatu legis videmus, Moysem consecrasse oleo sancto,alijsque cire n. . moniis tabernaculum, altare, M omnia vasa eius. Et licet egremoniae fuerint Veteris leεis, tame quia non fuerunt propriae eius, quippe quae in ratione fundantur, inhil obstat. quo minus a nobis etiam assumi possint. In statu Euangelii non habemus tam expressa testimonia Script. Intςrim i tamen ex eo, quod Paulus Corinthios arguit,tanquam Ecclesiae contemptois ' ' 'res, quia in Ecclesia comedebant, satis innuitur,tunc etiam Ecclesiam aliquomodo sacratam fuisse.
Prob. a. ex decretis Conciliorum. Tertio ex Patribus.
arto ratione desiumpta ex sine illarum eaeremoniarum. Finis enim pret-cipuus est, ad significandum, templum illud Deo. dc sacris actionibus dedica ri, neque esse domum prophanam,sed acram. Nam etiamsi ista dedicatio e sentialiter consistit in voluntate,& intentione dedicatoris; tamen necesse est, ut haec intentio, dc voluntas signis externis prodatur alijs hominibus. Quomodo etiam humani contractus consstunt in intentione, & voluntate contrahentium; tamen ut innotescat voluntas,& ut firma,& rata sit, non solum proferuntur verba, sed etiam multae adhibentur caremoniae; ut patet innuptiis, & coronatione ReMm, dcc.
oniam ergb templum dedicatur Christo, ideδ ad hoe signifieandu pi
gitur signum eius, id est,erux. Pinguntur autem cruces numero XII. ita inter se distantes, ut totum templum occupent, &ud singulas singulae lam- Pades accenduntur, ad signincandum, quod Apostoli XII. hoc vexillum Christiffer totu orbem terrarim portauerunt,&sua predicatione mundull-Iustrarui. Et quia templum non Gebet esse prophana.& comunis domus, sed sacra .ideo ad hoc lanificandu inungitur. Oleum enim est identissimum,&communissimum 6mbolum consecrationis. Quiaenim est liquor nobilisiimus,quippe qui omnibus supereminet,& maxime omniu penetrat, & sanat, ac roborat,ac demum res illustres facit, ideδ placuit omnibus Gentibus, &ipsi etiam Deo , illo uti ad consecrationem significandam. Quia rursus templum destinatur diuinis sacrificiis, & orationibus, alijsque s victis, MPuris adtionibus . non autem sordibus, & tenebris negotiorum saecularium, ideb ad hanc munditiem, & claritatem significandam aspergitur aqua, thus
adoletur, cerei accenduntur. Quia etiam templum sacratur ad concionandum , & docendum fidem, quae in fundamentu totius iustitiae;ided describitur alphabet um in pauimeto.Des,ibitur aute Gretia, de Latine,quia illis linguis pretdicata est fides,&illis linguis utebatur tota fer Ecclesia eo tempo-xo , quo hae caeremoniae sunt instituta. Et quia in templo non solum
389쪽
docentur homines,sed etiam monentur,& inflammantur ad virtutem,de viatae nouitatem;idcirco fit illa mixtio aquae,cineris,salis,& vini, & inde tenislsi aspergitur. inita denique in templo diabolus eiicitur, neque ibi habitare unitur,sed e contrario oratur Deus,aduocantur Angeli, alij que Sancti. ut in eo loco habitare dignentur,ideb pulsatur ostium, iubetur diabolus recedere, dc reliquiae Sanctorum introducuntur. Alius finis harum caeremoniarum est. Us nificandum Christum,&Ee-Hesiani Ecclesia enim materialis Ecclesiam spiritualem designat: altare verbsignificat Christum. Hinc igitur altare fit ex lapide, & inungitur,& summci loco ponitur,&sub ipso absconduntur reliquiae: qui Christus dicit ni petrar& unctus fuit Spiritu S. praconuertibus suis: ct caput est totius Ecclesa: ct in ipso. vita, o sim ia Sanctorum.Vnde etiam in caelo Vidit Ioannes animas mei. Sanctorum sub altari. l. 3. Porro caeremoniae,quae fiunt in ipsa consecratione, totum progressum fi- - delium demonstrant. Nam I .pulsatur,&aperitur templumbaculo pastorali ab Episc.quia praedicatores potestate a Christo accista corda infidelium pura fuit,& ad fidem suscipiendam aperiunt. 2. Ingressus Epist. eodem baculo deseribit in pauimento cinere conspersis alphabetum,quia praedicatores eadepotestate in cordibus poenitentium inscribunt rudimenta fidei, eosque catechinnenos faciunt. 3. Aspergitur templum aqua,& cerei accenduntur, quia post Catechisinum sequitur Baptismus,quod est Sacramentum illuminati nis. 4. In parietibus pinguntur,& inunguntur cruces,adsignificandam com firmationem, quae post Baptismum cruce,&crisimate perficitur. s. Fit mixtio quaedam aquae,cineris,suis,& vini,quia tota vita fidelium consumi debet in mortificandis viiijs,3c vitae nouitate quaerenda, & retinenda. Nam aqua
significat hominem, qualis est ex se post peccatum: est enim frigidus. & insi-pidus.Cinis significat poenitentiam,&mortificationem vitiorum. Salsaporem: vinumlaetitiam, &feruorem nouae vitae. 6. Agitur dies festus cum laetitia, finiis consecratione, quia post finem huius vitae fideles intrabunt in gaudium Domini,vbi perpetub laetabuntur.
Propositio I. Templum consecratum merit, venerabile ac diuina quadam virtute pressitum existimari debet. Proba .ex relatione ad Deum. Templum
est dedicatum Deo: ergo est res Dei: ergo sanctum est. Nam omnis res Deo dicataeo ipso est sancta. Animal, quos mesari potes Domino, siquis voverit, sanctum erit. Et infra: Θιidquid senis' fuerit consteratum minimo, sancitam sanctorum Maii,.a3. erit. Et: Ua vobis, diues cWi,qui dicitis: quicunque iurauerit per templum,nihil est: quν aurem inraueritia auro ιempli, debet. Stulti,ct cacis Quid enim maius est, aurum, a. temp-n,quodsancti ataurum' Vbi Dominus vult templum lapideum nobilius esse ipsis auro, quod videlicet auro communicet sanctitatem: nam licet lapides sint absolute inferiores auro; tamen ratione relationis ad Deum sunt
lono nobiliores,& mores auro. a.tam. 4. Prob.2. precibus,& benedictione Episcopali. Nihil abiiciendum,quod cum
vatiarum actione percipitaret sanctificata enim per verbum Dei, ct orationem. Iam,si cibi siuictificantur per verbum Dei, & orationem, cur non etiam templa san
ctificabuntur,qua petriacrasmogus publicis precisus,dc benedictione con
390쪽
LI AER SEPTIMUS. 38 ιseeratum' Praeterea;Sanctificante Salomone temptu, Deus etiam illud sanctificauit: Examsisti, inquit,strationem tuam,ct domum hoc,quam ads- 3.MI. Dcasti. At ilon miniis emcaces sunt preces Ecclesiae,quam Salomonis. Prob.3. ex iis, quaestini in templo: nam locus rerum sanctarum sanctus quoque sit,necesse est: Loc ii quo βώ,ter sancta est. Iam verbintemplo sunt MMD .
multae res sanctae. I. Crux, & imagines Christi, & Sanctorum. a. Reliquiae Sanctorum. 3. Praesentia corporis Domini in Eucharistia. . Praesentia Angelorum. Nam credibile est,aut semper ut frequentissime in templis Ang ti,s adesse. s. Adest Deus per singularem Quandam protectionem, & virtute: in cuius rei signumquando tabernaculu a Moyse est dedicatum, caligo mox, seu nubes quaedam gloriae Domini tabernaculum texit. Similiter fecit, cum templum a Salomone dedicatum est: Nebula enim soria impleuit domum Domini. 3 Q Dare Heliodorus dixit: in loco ista est ναὶ Dei virtus quadam: nam i e qui habitat in caelis, fitator,o adiutor est loci illius. Prob.ex absentia detmonis,Vt exemplis potest ostendi.
Aget,lum est de ornatu templorum: de quo sit I. propositio . opus bonum, is sis... Opium euenere siso est, ingentibus sumptibus templa Dei adificare aut ornare. Prob. I. Trauloe .eκ Testamento veteri: nam Deus voluit, tabernaculum ornatissimum esse, era stris ι ita vi omnia sere instrumenta sanctuarii aurea essent . usque ad emun ria lampadum:cortinas autem tabernaculi, dc Vestes Sacerdotis esse voluit preciosissimas,exserico,bysso,purpura,gemmis,&c. Et,ne deessent artifices,donauit sapientiam,&artem omnia illa faciendi certis quibusdam viris: ut patet 'ex Exodo.Deinde inguli Principes obtulerunt in ornatum tabernaculi im-- mensa donaria auri,&argenti.David parauit in sumptibus templi tantu auri, dc argenti,&lapidum pretiosoriim,It incredibile videaturis , . Prob. r.ex Testam.nouo. Na Christus laiidauit viduam, quae in gazophy- . Olacium templi misit duo minuta, id est,omnem victum suum. Quomodo ergo M N. I a. argui possunt,qui donant saltem partem bonorum suorum ad ornandam Dei domum' Item Micentibus Apostolis. Magister,altice qrtales lapides, crquamstru-- aura,Dominus occasionem habuit optimam reprehendendi magnificentiam
illam templi,vel saltem instruendi di scipulos,dicendo licuisse in Testamento
vet. ornare templa ,at in lege Euangelica non fore Iicitum: at Dominus nihil tale dixit. Item ,Cum Iudas aegre ferret,quod Magdalena inunctione capitis Domini tantos impius faceret,at diceret: Vt quid perditis illa τnguenti facta est'&e.Dominus respondit: Bonum opus oporata est in me. At, si licuit praetermissis pauperibus tanto sumptu inungere caput Domini; cur non liceat etia magno sumptu aedificare domum ipsi Domino Prob. 3 .ex vaticinio Isaiet nam,Vbi fatentur praecipui expositores,ad litte. . tam agi de Ecclesia Christiana in terris existente,sic legimus: Domum maiestatis ναεα mea glorificabo .Et infra. Μe enim insula expectant. ut adducam sillas tuos de Iong auia eorλθauentu eorsi nomini Domini Dei tui.Et infra: Aedificabunt sil peregrinora m res tuas, o reges eorum ministrabunt tibi. Et infra: Ggoria Iabani ad te veniet, abies. ct buxus, θρiuus mul ad ornandum locum sanctifcationis mea, ct Iocumpedum meorum
Ilorificabo. Quet prophetia ad littera impleta est tempore Constatini aliorumhPrinspum qui Ecclesias magnificentis sinus extruxerunt,& ornarunt.