장음표시 사용
371쪽
meum, lab,ille orabis pro vobis. Et Paulus ait: obsecro τω fatres, vi adia aesis inela erationibus pro me ad Deum. Idem repetit alibi. Ergo licebit etiam nune inuocare eosdem Sanctos cum Christo regnantes. Nam, si illinc non licet, vel non licet,quia nolunt & hoc non, chira sint maiori charitate praediti, quam alatea, de sua immortalitate securi,&de nol ra incolumitate solliciti: vel, quia non possunt;& hoc non, quia,si poterant,cum hic essent peregrini, quantb magis nunc poterunt in patria Vel quod non sciunt, quod oremus:& hoc non, ruta, unde sciunt Angeli conuersionem peccatorum, pro qua tantopere gauent in coelis;inde sciuiae Sancti nostras preces . vel denique, quia, iniuria fit Deo,vel Christo,si alius, quam ipse, inuocetur: & hoc non, quia tunc non liceret viventes linio care.
Prob.J. ex Concilijs. q. Testimoni js Graecorum,& Latinorum Patrum. s. Ex miraculis B. Bel nardi factis contra hanc haeresine quibus accedant miracula infinita, quibus caepissime Sancti demonstrarunt, se audire proces Fluentium. & pose, ac velle eos iuuare,a quibus ii HUcantur.
Vnc de veneratione earum rerum, quae ad Sanctos pertinent, id est, reliquiarum, imaginum.&c.disserendum est. Et I. argumentu pro Reliquiis sumi potest ab exemplis script . Nam Moyses discessurus cum pop. eκ AEgypto in Palaestinam, noluit ibi relinquere ossa S. Iosepta iamdudum mor- tui;sed ea honor incesse cum asportauit, & tfanstulit in terram promissionis. Non ergo superstitiosum , neque nouum est , transferre ossa Samiorum. . Item; Deus ipse corpus Moysis honorauit, dum illud proprijs naxnibus tepeliuit. Item , Ossa Eligat, cum tetigissent mortuum quendam hominem continuo illum reuocarunt ad viram . Non igitur Deus contemnit ossa Salacio inrum, sed ea honorat, & honorari cupit, dum per illa miraculum ram insigne patrauit. Item; Clim Iosias delubra idolorum euerteret,& oninem idololatriam delere vellet, tantum abest,ut reliquias Sanctorum deIendam esse existimaret, ut, cum aliorum mortuorum ossa effodisset,& in cineres redegisset,
ossa tamen S a rophetae ibidem reperta asseruari iust erit. Ad haec; de sepulchro Domini legimus: Dieum Messiam videlicet) Gentes' sperabunt,or erit sepulchrum ei viatorio . Hunc lociunde sepulchro Christi intelligi certum est,tum ex ipsis verbis, tum ex Apostolo. Denique;si Christus hic adesset,& nos vestem eius deuote oscularemur, continuo nos idololatras esse Lutherus,& Caluinus dicerent:at mulier haemorrhoissa sistam fimbriam Christi fideliter tetigit,& sisata est. Neque sunt reprehensi populi, qui certatim ad umbram Petri eo modo, quo poterant, attingendam occurrebant
372쪽
Lia ER SEPTIM Vs. 3σι sed potissilui suae praemium retulisse dicuntur: & tameti nuae reliquia viliores ipsi umbra cogitari possunt' Neque habiti sunt superuitiosi,qui Pauli M.t,.ssidaria,& semieintia deferebant ad aegrotos,ut etiam nos modo facimus;sed potius religionem illorum miraculis confirmabat Deus. a. Argumentum sumitur ex Conciliis diuercuum partium orbis terrae. 3. Ex Patribus. . Ex miraculis factis ad reliquus,quae cera non fierent,si Deo eultus reliquiarum non placeret. s. Ex miraculis,quae saepe in ipsis sanctorum mortuis corporibus cernuntur,per quae Deus apertissime nos ad eorum Venerationesi quasi innitare vi
6. Ex inuentione,&reuelatione diuinitus facta Sanctorum corporum. Si enim Deo cultus reliquiarum non placeret, cur ipse seruis suis corpora Sanctorum, quae latebant.ostenderet. r. Prob. ex trinuatione reliquiarum de moloco ad allum, honoris gratia o antiquis celebrari solita: quae certe ad honorem ossium sacrorum per
3. Prob. ex eo,quM reliculae sub altari meonduntur: quae consuetudo coepisse videtur tempore Apostolorum. Nam ideo Ioanni uini ostensiae in coelo animae Marmum sub altari, quia corpora eorum in terris sub altaribus requieieunt. Pertinere autem hunc Iocum reliquiarum ad magnum honorem. res ipsa docet:semper enim altaria in magno honore fuerunt,ita ut etiam suo
modo adorentur. y. Prob. ex Vsu cereorum,&lanmadum,quibus sacrae reliquiae honorat
tur. Nam,qubd lumen sit honoris lignum,nec sit superstitiosum, lumen accendere ante rem inanimam,etiam lucente Sole, patet ex candelabro, quod semper lucebat ante arcam testimonii. io. Prob.ratione ducta ab utili,&honesto. Ratio ab utili est: Nam Deus nihilserὲ utilius nobis reliquit ad suutem Sani horum reliquiis: nihil enim effractus repraesentat,&infisit in animo memoriam Sangorum, quam se pulchrum ipserum: nam statim,atque videmus sepulchrum alicuius Sancti. illius recordamur, & virtutum eius, patientiae, eharitatis, castitatis, pietatis;& simul cogitamus,quanta gloria fruatur in coelis pro labore breuissimo huius vitae,&c. Ratio ducta ab honesto est multiplex. I. enim corpora sanctorum fuerunt organa animarum ad omne opus bonum. 1. Fuerunt, & sitiat instrumenta Dei ad miracula. 3. Sunt pignora patronorum. 4. Sunt exuuiae charissimorum. s. Sunt trophaea triumphantium. 6. Designata sunt ad oria incredibilem,nimirum ut sint post resuriectionem corpora Sole clariora, Muique adeo corporibus omnitari praestant, ut super omnia merito collocentur.
373쪽
LIBER SEPTI MV s. quia solidum,si inanesiunt. Hine scriptores sacri, & Ecclesiastici Doct. , vocaverimi idola statuas falsorum Deorum, quia, licet iblita sint quoad materiam, tamen inanes stat quoad sormam, id est, quoad repraestiuationem.
Nomen simulachri est quidem paulo communius, nam omnis veraimago is ii diei potest simulachrum. Verius tamen est, simulachrum dici a similancio, i ii. non a similitudine: iri Script . simulachra Vbique ponuntur pro idolis. Semia 3. ισπιν. vis. per enim, ubi Latinus interpres posuit, simulachra, in Graeco est, ιδολα. I. inaestio de imaginibus est: an licear habere ira Eines' Pro qua sit I. propositio. Non est probibitum iure diiuno, esceret sines. Prob. I. quia ibi: Non ExoLao. iacies tibi sculptile, neque omnem similitudinem, sine dubio non prohibetur onmis imago, sed soItim illa, quae dici potest idolum, id est, imago, quae
habetur pro Deo, vel quae repraesentat, tanquam Deum, eamcem, quae non est Deus. Cum enim additur : Non hamis Deos alie in , prohibetur actus interior-Ciun autem additur; Noη facies tibi prohibe- '
Prob. hete sententi, quia, si prohiberetur omnis imago, sequeretur, praecepta Decalogi non esse tantaen decem, sed Undecim,vel duodecim, contra Script. quae dicis esse decem. Nam constat Vnum pretceptum esse: Non tia. χ'mis Deos aliems. Alterum: Non assums nomen Dei in vanum. 3. Sabbatha --ctifices. 4. Η-ra parentes. . Nm occido. c. Non moechaberis. I. Nm furaberis. 8. Noa dices susumu'mmium. 9. Non concupisses. Ista nouem sue eontrouersiaiunt distincta. Porrbillud: Nais concapisces, vel debet diuidi in duo, ut '. sit: Nom concupisces uxorem alienam: o. Non c-cupisses rem alteram:
vel ista omnia ad unum pertinent. Si debet diuidi in duo: ergo illud: N in Dacies tibi sculptiis, erit 3 s. vel oportebit dicere, illud non esse pretceptum distinctum a primo, ut communiter docent Scholastici, & Catechismi omnes Latini: & tune non prohibetur sculptile quodcumque, sed selu sculptile, quod
pro Deo alieno habetur. Si autem: Non concupisces, est Unum tantum, ut Maliqai existimant; tunc illa omnia verba erunt unum pretceptum: Non facies tibisculptiis, dce. Et: Non adorabis ea, neqM coles. Sed facere imagines absolu-H, & adorare easdem, sunt res distinctae, ut patet: quia potest unus adorare sculptile, quod non fecit, & alius adorare, quod secit. Ergδ unum tantum horum est prohibitum: alioquiesserit undecim pretcenta. deertum est; prohiberi cultum: erg6 non prohibetur fabricatio per se, sed λlum in ordine ad cultum: proinde peccat, quifacit, ut adoret ; non qui facit ad alium
Prob. a. propositio ex eo, quod in ipsia Serim. legimus, imagines factas i ,. Dei iussu. Nam Deus fieri iussit imagines Cherubim super arcam: serpentem δ . aeneum: Cherubim, boues, leones, & alia. 3-Φ. σProb. 3. quia nunquam intelligitur prohibitum id, quod nullo modo aduersatur fini legis: finis autem praeceptoriam primae tabulae est, ut seruetur Deo situs honos illi datus; ut patet ex initio Decalogi: Ego sum Dominus, Deus
suas. Item, ex illa comminatione: Ego sum Deus dister. Item, ex illa ex-ao. Plicatione; Non facies mecum Den aureos, ct Deos argenteos. Item: Nm facie- ι.εωι. 24. Z a a tis
374쪽
LIBER sEPTIMUS. Prob. I. quia in Testamento veteri, quando Iudeti propensissi erant ad idololatriam,in templo fuerunt imagines Cherabis. Protar.ex consuetudine Ecclesiet,quet fuit primis quingentis annis. Prob.3. quatuor Conciliis, duotiua Orientalibus, ic duobus Occide talibus. In Oriente celebrata est VII .Synodus totaPro hac re. Ite in VIII. nodo renouantur deaeta V I I. Sy .In occiciente celebratumest Co-cilium Rom. sub Gregorio III. quod quidem nationale fuit, sed concure runt ad id Conciliumsere mille Episcopi.In eo Concilio damnata est haeresisIconon inchorum imagines e templis deturbantituris bipsis initiis huius e tetitionis. Celebratum est etiam Coucilium tempore Stephani,&Carolim
gni pro eadem re. Prob. . ratione. Nam signa sacra nusquam melius, qu4m in sacris Iociis collocari possunt. Deinde,nullum est ornamentum templorum melius, qua sacrarum imaginum, quia imagines simul templum ori ant,&continent metes hominum, ne vagentur inanibus cogitationi si Praeterea;Templum est imago qugdamcoeli: m Apostolus comparat tabernacula Moy icum cumcoelo. Ita ergo decet, ut in ipsis templo sint imagines eorum, qui in coelis sunt, id est, Christi, & Sanctorum. Denique;Vbi melius eollocentur imagines Sanctorum, quam in domibus ipsorum, id est, in basilicis Sanctorum,ubi reliquiae ip rum quiescunt Propositio φ. Imagines Sanctorum etiamerara historiam utiles RProb. I. quia Deus in templosito iussit fieri imagines Cherubin, sitis vlla hi storis notatione. Et certe non sine caussa. a. Quia semper Christiani habuerunt imagines, etiam solitarias ,& --tra historiam , cim tamen primi Christiani non ducerentur sola delecta
Prob. 3 inbutilitatibus. Prima est,instructio,&eruditio. Mesus enim interdum docet pictura,quis Script. Secunda utiles sunt imagines, quamuis litariae, ad charitatem erga Deum, & Sanctos fouendam, & augendania
Tertia est,excitatio ad imitandum. Quarta, conseruant in nobis memoriam Christi,& Sanctorum;& simul in angustiis docet,nos habere patronos,quos invocemus. Quinta est,confessio fidei. Dum enim diligimus. & honoramus Sanctorum imagines,testamur,nobis placere eorum fidem, doctrina,& sam ctos mores;& simianos detestarion uemimpietaten , Scidololatriam,c5tra quam ipsiusque ad mortem gi arunt. Sexta est, honor Dei & sanctorum. Nemo enim unquam dubitauit,quin erigere statuas,vel imagines magnis vis ris,ad honorem eorum pertineat. a. Quaestio est: an in gines Christi, o Sanctorum rectecalamir'Nos cum Eces
sa asserimus,eas colendas esse odo tamen sui declaratur in Concit. Tri s.1 , ,-- in imaginibus no collocetur fiducia,nec ab in aliquid petatur, nec in ijs inesse eredatur vlladiuinitassed soliun honorentur propter eos,quoi nobis repri-
Quae sententia prob. I. Testimonio Script . I. genus testimoniorum est earum Script. quae expressὲ agimi de imaginibus. Imasines muta cherubim super arcam exuentes necessario adorabantur abhs, qui ram asia Zαῖ - arcam
375쪽
arcam adorabant. Serpens quoque ael reus non poterat non honorari, in loco sublimia Deo positus esset, & salutem miseris in se aspicientibus adferret. Iam vero, si licuit venerari imagines Angelorum: cur non etiam sanctorum' Si licuit venerari imaginiam Christi in torma ierpentis: cur non potius venerabilis erit imago Christi in fornia hominis. r. Genus testimoniorum est eorum, quae docent, creaturas honorandas religiose propter solam relationem ad Deum. Adorata scabellam dumetas. Et: Nolite iurare per caelum, quia ibronus Dei est; neque per terram, quia scabellam est pedum eius. Vbi nota, iuramentum esse actum resigionis, quo honoratur primario Deus, secundario id, per quod iuratur. Prohibet ergo Deus iuramentum sine .debitis circumstantijs. Per coelum, & terram, ne contumeIta fiat eiusmodi creaturis, quatenus relationem ad Deum habent. Sed similem relationem habent imagines: igitur eadem ratione colenda sunt. Ultimum genus testimonior tim est eorum, quae docent, cieaturas dici sacras, vel sanctas, propter relationem ad res tacras. Locur, inquastas, terra sarmctad; propter Angeli scilicet praesentiam. Dicitur etiam dies suacta, &venerabilis propter significationem, & quia dedicata erat cultui diuino. Dicuntur vestes Sacerdotum cutistae propter eandem caussam. Dicitur sepulchrum Christi glorioium. Dicuntur Scripturae, sacrae litterae: ab insa tia sacras litteras με Cur autem dicuntur sacrae, nisi quia signa sunt terum sacrarum Nee solum litteras, sed etiam verba ipsa prolata Venerari consuevimus, praesertim nomen, Iesus: & Euangelium audimus talites, detecto capite, imbetiam luminibus accensis, quamuis in meridie. At inrugines Christi, & San ctorum unt etiam institurae ad significandas.&repraesentandas res sacras :cur ero eas venerari non liceat' Nam rem Canistam, hoc ipso, quia sancta est, venerabilem esse, patet ex illis verbis; Dies prima eris sa sta, ct θριima eadem religuane venerabilis. Vbi vides, pro eodem accipi, rem sanctam, & reli
Prob. 4. a miraculis. Deus enim per imagines Christi, & sanctorum multa miracula operatur ; ex quo intelligimus, placere illi, ut imagines ho
Prob. s. rationibus. I. Ratio: homo dignus est Veneratione, quia imago Dei est: ergis & ceterae imagines Christi, vel Sanctorum dignae sunt veneratione . Mod enim uni imagini conuenit, quia imago est, id necessarib omnibus imaginibus conuenit. I. Ratio: Imago Regis est venerabilis ei uili quodahonore: ergb imagines Christi,& Sanctorum iunt venerabiles cultu religioso. 3. Ratio: Imago capax est iniuriae,&contumeliae: emb&honoris, atque cultus. Nam Iulianus Apostata Christi statuam non deiecisset, nisi eo modo Christo iniuriam fieri credidisset. Neque Deus Iuliani statuammisi- nepercussisset, nisi ab eo iniuriam accepisset, & nisi ad Iuliani contumeliam id pertinere visum esset. 4. Ratio: Idola Gentilium merit 6 execramur, dcconfringimus. Et hinc laudatur valde Theodosius Imp. quod ius fit idola
ubique destra At certe id non fit, nisi ratione significationis, quia sunt
. imagi-giose venerabilem. Prob. a. ex Concilijs Ecclesiae.
376쪽
LIBER sEPTIM Vs. ἔ- nestasiorum Deoriam. Igitur e contrario. imagines Christi, de sanctorum, quia res verὶ bonas, & sanctas significant, sunt honorabiles. c. Ratio ab improbitate Icononiachorum sumitur,& pietate eorum, qui
imagines colunt, &coluerimi. Nam Iconomachi fuerunt omnes aut Iudati, aut famaritani, aut inhumetici, aut Necromantici,aut manifeste hqreiatici, quos impios esse, neg re nemo potest. At, qui defenderunt imagines, fuerunt sancti viri, & docti, ut Gregorius, Ec Asianus summi Pontis. Ser- manus, ει Τharasius. Episcopi Constantinop. Ioannes Damascenus, Methodius, Leontius, Ionas Aurelianensis, Paulus Diaconus,walii pii, doctique viri omnium consensia. Non est autem credibile, Deum per hostes suos potius, quam per amicos, & SanctosEcclesiam docere voluisse. Quid quod ipse Diabolus odit imagines, ut patet exemplisl 6. Ratio stimitur ab infeliaci exitu Ieonomachorum, & felicitate eorum, qui imagines defenderunt. Nam inprimis temp're Leonis Iconomachi, posteaquam imagines Sanctorum in foro Constantinopolitano concrematae fuerunt,orta in pestilentia tam grauis, vi Constantinopoli trecenta hominu millia interrirent. Item, eadem occasione amisit idem Leo. dc successores eius, imperium Italiae, nee unquam amplius recuperare potuerunt. Eodem tempore Rex Arabum, EE
des, qui imagines Christianorum constingi iusserat, non superuixit unum, annum, cum tamen XXX. anni promisit illi fuissent ab eo, qui illum ad 1eonomachia excitauit.Tempore Constantini Copronymi inauditae calamitates Orientem inuaserunt. Nam terrae motus ing tes integras Vrbesdeiecerunt,
& multa millia hominum occiderunt. Item, pestis grauissima orta est, ita ut vineae, horti putei,aliaque loca vix sitfficerent sepegendis hominibus.Et ne dubitaretur, quam ob caussam ista acciderent, simul ubique in vestibus hominum, in velis sacris, indumentis sacerdotalibus diuinitus existebant cruces paruae, quasi oleo designatae. Deus enim indicare volebat, velle se ubique eo-spici crucis imaginem, quam Constantinus Copron. eo tempote oblitterare contendebat. Ad haec tam horribile fiigus accessit, ut Ponticum mare ad. Ioo. milliaria cogelaretur,essetque glacies profunditatis 3o. cubitorum: cui: sia peruenit nix, quae etiam in glaciem versa est ad altitudinem 2o. cubitorum Paulo phst coepit solui glacies. & stamenta ingentia instar magnorum mo-tium, vel insularum, magno impetu discurrebant: quadam etiam ad Constantinopolim allisit, partem moenium, & vicinas domos euerterunt. Eodem anno tanta siccitas postea fuit, Vt flumina, fontes, putei. sere omnes siccarentur, ita ut omnes intelligerent, Sc dicerent,propter impietatem in Deut..dc Sanctos. quam mercuerant Iconomachi, ista omnia fieri. Denique;I .. Constantinus obstinatus ita periit, et in morte clamaret, se adhuc vivum igni inextinguibili traditum combiu endum. E contrario,Pipinus,& Carolus filius eius, qui cum Rom. Pontifice imagines defenderunsiia regnum,&imperium prouecti. Aelicitamevixerunt, dc regnarunt.
3. Quaestio est: χω genere cultus imagines sint honorandael Notandaestini tres distinctiones: Id enim quod honoratur potest honorari perse. vel per accidens: propter se, vel pr inter aliud: proprie, vel improprie. Perse honoratur suppositum, in quo en ratio venerationis. Per cid, quodlint
377쪽
est conitatistumrei, quae adoratiu,nec est ipsa ratio adorationis: Vt eum honoratur Rex,per se honoratur homo ille, qui est Rex; per accidens honora- mrpu Fura.&reliqua illi adiurina,&accidentia omnia eius, excepta regiadagnitate,quae licet non sit id, quod honoratur, est tan en id. quδ ille homo honoratur. Itaque persona honoratur per se, ut quae: regia dignitas honoratur per se,utqua:reliqua honorantur per accidens. Propterse honoratur,quod habet is se rationem venerationis non dependentem aliunde: & hoc modo sola natura rationalis venerabilis est. Pνσων aliud honoratur id, quod habet luidem in se caussam honoris,sed illa caussa tota pendet ab alio: & hoc modo igna rerum sacrarum sunt venerabilia- habent enim in se rationem similitudinis, siue repraesentationem rei sacrae,& proinde quandam excelleiritam; sed illa rota pendet ab ipsit re sacra. Proprie honoratur id,quod vere ratione ii ipsus honoratur. Improprie,quod honoratur loco alterius. Legatus Regis aliquando honoratur, ut Legasus M tunc ipse proprie honoratur, licet propter alium:aliqumdo honoratur loco Regis, nonore proprio Regibus;& tunc ipse impropriὲ honoratur, proprie autem Re . His positis fit i. propositio: Imagines Christi.o Sanctorum venerarisa simi, non sitim per accidens, ι improprie,sedariam perse,ct propriὲ,ita ut ipsa termineas verre. rationen ,ut in se confidorantur, o non sol.m νι ricem gerunt exein is. Prob. .quia Concilium v I I .definiuit, imagines Christi esse venerandas, sed non latria: vult igitur, esse venerandas per se, & proprie aliquo cultu.
Alioqui non dioret, non de re adorari latria: Christus enim latria ado
a. 6i imago non esset veneranda,nisi improprie, quia nimirum coram illa, aut in illa, aut per illam adoratur exemplar, certet licebit simpliciter negare, imagines esse venerandas. -d enim non dicitur,nisi impropriὲ, simpliciter nefari potest. At Concilium v II. anathenia dicit ijs, quines iat, imagines
3. . Concilium ibidem definit, imagines esse venerandas eo modo, quo Veneramur Euangelia,& sacra vasa:atque ista honorantur per se,& propri ut omnes fatentur,nec enim personam alicuius alterius gerunt.Igitur & imagines per se, & proprie venerandae sunt. . In ipsa imagine vere inest aliquid sacrum, nimirum similitudo ad rem sacram,& ipsa dedicatio,siue consecratio diuino cultui .Ergo ipse in se,& nosblum,ut prototypi vicem gerunt, honore dignaestant. 3. Propositio: modum Ioprendi, prasertim in concione ad ρυ. non 6 diceturum, imagines Mus adorari debere latria, siue contrario non desere mado
Prob. I. Qilia Concilia non amrmant, sed simpliciter negant, imagines adorari lauta. Igitur & nos eodem modo Iociuideiamus. Nam modus lo-
'uendi Conciliorum est modus loquendi Ecelesiae; & proinde sequendus ab
z. Quia Patres passim dicunt, imagines non esse adorandas. 3. sinit exactiores formulae loquendi in materia fidei,quam eae, quibus mutitur,qui haeresin abiurant. At qui in VII. Synodo Badius Ancira
378쪽
re,& colere imagines,non tamen utria. . Dicere populo,imaginem Christi,vel crucem adorandam esse euItu la- triet, illo ipso,quo adoratur Deus, non caret masno periculo: nam, qui defendunt, imagines adorari latria, coguntur uti subtilissimis distinetionibus. quas vix ipsimet intelligunt, ne m populus imperitus. s. Secundum rei veritatem non potest dici,adorari imagines latria, nisi per accidens, vel improprie:per se autem,& proprie nullo modo. Ordinaria enim adoratio est illa. qu exhibetur ima nibus externis per proprie. At, quod simpliciter dicitur, non ilitelligitur de eo quod per accidens,vel improprie, Sc aliquando conuenit rei:sed de eo,quod per se, & propra, dc ut pluri
3. Propositio: Si de re ipse agatar, admitti potest, i lius posse cali impini vel peraccidens,eodemvrure cultus,qMexemplar ipsum colitur. Ac primum, qubdimaso possit coli impropriὶ eo cultu, quo ipsem exemplar, prob. nam aliquando imago accipitur pro ipso exemptari,S ea,quae fierent circa ipsum exemplar, si adesset pretiens,fiunt circa imagine mente tamen defixa in exemplari. Sic concionatores alloquuntur imaginem crucifixi: & die Parasceves, climcrucifixus paulatim detegitur. &ostenditur,dc adorandus proponitur, illa omnia per imaginem ipsi Christo vero exhiberi intelliguntur. Tunc au tem
proprienullus honor gesertur imagini, sed soli exemplari; tamen improprii dici potest ipsa etiam imago honorari. bd autem pessit imago adorari adoratione ipsius exemplaris, propriε
quidem,sed per accidens,prob.nam aliquando non accipimus imaginem pro exemplari,nec consideramus solam imaginem,uel solum exemplar; sed con- . sideramus exemplarint oiaemuerelucet in imagine, & ipsum sic repriseiatatum,&quas vestiti inmine veneramur . Tunc autem necessario adoramus ima nem eodem cultu quo exemplar ipsum,sed per accidens: nam, qui adorat aliquem,adorat etiam omnia, quae cum illo coniuncta sunt: sed ipsa imago concipitur eo tempore coniuncta cum exemplari,quod adoratur:i tur etiam ipta adorariu, per accidens tamen, quia ipsa nec est stippositum, quod adoratur, nec ratio adorationis, sed quiddam adiunctum. . Propositio: Imago per propriὶ non est adoranda eadem calix, quo ipsum exe-pur,ct proinde nuta imago ess adoranda cinulatria perse, o proni . IUob. I. ex Concilio v II. ubi legimus, ima nem Christi non esse ado- o. . randam latria: id autem falsum esset, si imagini per se, & proprie deberetur idem cultus, qui debetur exemplari. Christus enim cultu latriae adorandus est.2. Prob.ex Augustino, Gregorio, Damasceno, &o Conciliis Senonensi, & Moguntino,quae docent, imagines non esse colendas cultu diuino. 3. Latria est cultus proprius Deo . Sed nulla imago per se, & proprie est Deus,siue consideretur ratione materi siue ratione nyrae,& colorum, siue ratione relationis. Ergis per se, & proprie non debetur vΙli imagini cultus latriae. . Imagini non coiiuenit cultus internus, nec externus Verae Iatriae: nam AA a internus
379쪽
37o DE ECCLEsIA TRIUMPHANTE . internus eultus est apprehensio rei, ut primi principis, & prostratio voluntaatis conueniens illi apprehelisioni: actus autem externus proprius est sacrificium. Certe autem nec apprehendimus imaψnem, Ut primum principium, nec illi sacrificamus. Non igitur illam adoramus cultu latriae. . Imago, ut imago, opponitur exemplari, & est illo inferior: ergδ non potest coli eodem cultu, tantinori. Nam Vnumquodque honorandum est
pro sua dignitate.ε. i colebant imaginem Christi diuinis honoribus, inter hqreticos numeratur. Atqui isti, cum Christum colerent, sine dubio imaginem eius propteripsium colebant. Non igitur licet imagines colere diuinis honoribus, id est, cultu latriae. etiamsi quis dicat, id se facere propter Deum, vel Christum, non propter imagines. Nam hoc ipis,quod eas colat diuinis honoribus,conuincitur eas colere propter ipsas, non propter Deum, quidquid verbis ipse
s. Propositio: Cultus, propriὲ debetar Magis s. est cultui drauam impostam, qui Malarich ct reductis pertinet ad lyeciem eius cultas,qui debeιαν exem-νuri. Explico: Imaginibus non conuenit proprie nec latria , nec Hyperdu-lia, nec ullus alius eorum, qui tribuuntur naturae intelligenti. Non enim est capax res inanima,& rationis expers, eiusmodi cultum; s xl cultus quidam inserior, & varius pro varietate imaginum. Itaque imaginibus Sanctorum
non debetur propriὲ dulia,sed cultus inferior, qui dici potest dulia secundum quid, vel duIta analogich siue reductiuὲ. Similiter; Imaginibus B. Virginis no debetur Hyperduna simpliciter, sed Hyperdulia secunfim quid,sive ana. logich, & reductiuὲ. Denique; Imaginibus Christi non debetur latria vera
& simplicitet, sed cultus sine comparatione inferior, qui tamen reducitur in latriam, ut imperfectum ad perfectum. Prob. Sidui se habet imago ad suum exemplar, ita se habet cultus imaginis ad cultum exemplaris. Sed imago est ipsum exemplar analogi ch& secundum quid: nam homo pietiis est homo secundum quia. & analogicE. Ergb etiam imagini debetur cultus exemplari debitus, imperfectus, & analogicus. Praetere Imagp reducitur ad speciem exemplaris: nam homo' pilaeis, dc mus pictus differunt specie, quia homo verus, & equus verus disterunt
eie. Ero etiam cultus imaginis reducitur ad cultum exemplaris. Ex his habemus etiam, quid sit dicendum de vera eruce Domini, de clais uis, spinis, aliisque reliquiis. Sunt enim haec omitia honorai da minore cultu, quam Christus, vel Sancti, quorum reliquiae sunt; sed tamentali.quianal gice,&reductiuὲ pertineat ad speciem cultus, quo Chxistus, vel Sancti co-suntur. Nam reliquia merentur ideis honorem, quia ratione contactus, Vel
aliquo alio modo habitudinem habent ad eos, quorum sunt reliquiae.
380쪽
TRIA hic agemus. I. deipta cruce vera Domini. Sciendum, hane erucem ex tribus lignis factum esse, quorum unum erat lonhum, cui adhaerebat corpus: alterum transuersum, superpositum longo, quinus affigebantur manus: tertium lignum erat infixum in ligno longo, ut in eo pedes cru-rifixi starent,&posset figi clauis.Vtrum autem lignum transuersum esset suprapositum ligno longo, ita ut non emineret lignum longum sursum versus, in non est certum: nam Beda dicit crucem similem fuisse litterae Graecae T. qua- Distrae. o. Iem etiam olim fuisse Hebraicum Thau, docet Hieron. At Augustinus dicit, lignum longum eminuisse supra transiuersum. Et hoc est probabilius: nam est con&rmius verbis Apostoli, qui alludens ad figuram cruci nominat fissili- Umitatem, profundum, longitudinem, latitudinem. Modus autem crucifigendi communis non erat, ut multi putant, funibus alligando, sed clauis figendo. Pict es vero solent inlum Christum depingere elauis amxum: latrones autem, α S. Petrum, dc Andraeam funibus. Sed non ita est: omnes enim clauis figebantur; imo dc omnes crucem suam ferebant, omnesque antea flagellis caedebantur. Ideo enim dubitabatur, quaenam ex tribus repertis crucibus esset crux Dominica, quia omnes tres habebant similia ramina, M
His pretnotatis, quM lignum crucis Venerabile sit, prob. I. ratione ex Script . desumpta. Nam Script. testantur, Christum non crucifixum casu HI inuitum, vel propter sua peccata; sed ipsum sponte elegisse crucem,& elegisse, ut altare summi sacrificii, quo placetur Deus; ut scalam sibi ipsi ad regnum; ut instrumentum liberationis generis humani; ac demum ut instrumetum, quo Diabolum vinceret, ac de eo triumpharet. Ex quo sequitur, u-cem illam veram mirifice I Deo fuisse honoratam, & nobis omnibus amabitam, & venerabilem esse debere. QEδd sponte illam elegerit. patet: . Obiatus est, quia Φρ voluit. Et: Ego pono animam meam, ct nemo tollit eam a me, sed ego pono eam. Et: Ηι- definito Concilio, o prascuntia Dei traditum interemistis. o. a. Elo Deus, qui pranunclauit per os omnium Prophetarum pati Christum Ilium, imis. uis M. Et: Conuenerunt vere in ciuitate ista Herodes . o Pontius Pilaras cum Gentibus, ct populus Istaer facere, qua manas ira, ct Comitium tuum decreverunt
feri. 4δd crux fuerit Ara summi sacrificii, patet, quia Christus ipse cruci- .fixus est sacrificium summum. Pac cans per sausinem crucis eius, id est,per sanguinem eius in cruce, quasi in altari iussim. Et hoc significauit lapis ere- -.,s ms, & inunctus, & domus Dei vocatus a Iacob. od crux fuerit scala Christo ad regnum, patet: Num Princeps huius m di eiicietur foras . O QO, I. . i a. exaltatus fuero a terra, Omnia trabam, ad meipsam. Hoc autem visebat, fgη, ι, ΑΑat qua Disiligod by COOste