Iacobi Brocardi Partitiones oratoriae, quibus Rhetorica omnia Aristotelis praecepta breuiter, & dilucidè explicantur. ..

21쪽

la ratione causas in foro dicunt, nonnulli autem propter exercitationem,aut propter consuetudisnem aliquam callidius id faciant,non est dubium,

quin siquis animaduerterit, qui s sit, quare alij melius,1 alij dicant,id postit notari. ergo id in to

to genere animadvertere,ac notare uia ostendere argumentationum,aut sententiarum; ornamenta,

atque ordinem orationis explicare,cuiusnam alterius,quam artis munus esse diceremus I. P. Quot igitur in partes censes omnem praeceptorum rheri Divisio torum doctrinam esse distribuedams I. B. In tres. totius aris I. P. cedo quus I. B. Primum in illa, per quae fox -- dem fucimus: deinde in ornamenta orationis tum in eius partes. aut si mauis, dicamus, duo in causis Jectari; quid, π quomodo dicatur. ut illud conti. neat ea,quae sidem faciunt, hoc ornamenta er orisi dinem partium orationis. I. P. Quibus rebus fit fides s I. B. Iis quae arte continentur, Cr ijs, quae

artis funi expertia. I. P. O ligna uocas artis exapertias I. B. Quae non excogitantur ab oratore; sed ratione tantummodo tractatur . ut testes,quaevi

Fides qui- stiones,er quae sunt talia. I. P. arte quC continenbu xς0uβ tur φ i A Quaecunque ac ratione ab oratore pariuntur. in superiori genere de tractandis aragumentis, in hoc de quem etiam inueniendis cogitandum est. I. P. Ouid ornatus, in quo eum poclniss I. B. In verbis ipsis, quibus accedit uox, uus tuss

22쪽

tus, omnis actio eloquedi. I. P. Quid vero partes orationis, quotnam fucus I. B. Quatuor, α ordium,narrationem,confirmationem,ta' perorationem. I. P. Quoniam res priores sunt,quim iularum ornatus,σordo, existimo prius dicendum

esse de ijs, quibus fit sides sed quia borum duo ge

nera esse dixisti,quod prius partiendum esse cena fess I. B. Quae artis fiunt expertia, quia fere ominnia ad causis iudiciorum pertinent um per curaram, atque eorum usum ostendam, cam de genere iudiciali dixero. I. P. Eorum,qus arte continenaetur, quas facis partess I. B. Tres largumentatiorinem,qua rationibus adducitur auditor,ut causam nobis adiudicetii animorum conciliationem,qua inaclinatione uoluntatiue propendeat in nos ; er perinmotionem, qua nobis aspirare cogatur. uel etiam lino nomine argumentationis potes haec tria complecti: deinde illam diuidere, ex constituere duo genera argumentandi,quorum alteram spectet directo ad fidem alterum se inflectat ad animos conciliandos,eT mouendos. I. P. in argumentatione, quae Dectat adsidem, quae ii consideraues I. B. Μο Argum endos argumentationis uti quam induit argumenis rationistatis eius,qui causas forenses pertractat iloco ex m04 d V quibus argumentatio sumitur. I. P. Onysuscus modos I. B. Illa, per quae argumentando probais ivli aut probare videmur, Ratiocinationem uidellcct,er Iliductione. I. P. Quomodo ista definis s. iiij I. B.

23쪽

Ratiocinatio quid sit. Indum . Vis argui

mentationis.

q. RHETORICAEI. B. Ratiocinatio est oratio,in qua quaedam si tuuntur,propter quae quiddam aliud adhuc praeis ter ea,quae posita sunt,aut necessarie cocluditur, aut probabiliter ostenditur.Inductio autem ora tio,in qua aliquid in rebus similibus eode modo se habere ostenditur. bis duobus generibuε argumentandi usus di utationis rhetorice continetur, ut

apud dialecticos diligens disserendi ratio odorif

ino,Cr inductione. Sunt aute quidam oratores,qui inductionibus et eriplis maxime delectuntur, qgidum, qui ratiocinationibus. suadet quide utrique

sed ratiocinatione magispermovemuri via uerobaee cognouisti,ad rhetoricae argumetationis uiruexplicanda, et locos exponendos accedamin. I. P. cur tres dilatus latius,quae breuiter a te definita fiunt,neque eoru usum ostendis I. B. cum uim argumentationis rbetoricae expressero,eivis matearia uniuersan et locos percurrero,tum conrodimid praestabitur. I. P. Quid habes igitur de ui illa diceres I. B. Duplex omnino est uis argumetationis.in ipsa.n.quaeda dum effier utur, statimsuaui, ae natura aliquid euidens ostendunt, certums da clarant:quaedi per ea,que probabilia fuerint,probabile qui seu uersmile indicat. etsi utroque ratiocinandi, genere utitur et dialecticus et orator

uidendu tamen est, quodni borsi pol imum σquale ueniat indictione forensem.Ac iam id collare debet, oratore uersmilia maxime in Ade se

24쪽

PARTITIONES. a Frienda sequi. ais Me sane eius generis censenda sunt, ut nequaqua ecqui inforo dicit, omnia, qua

tased illa maxime,quae consueuerut πημltari μt similia dio etiam dialecticus,no ex quibUuis rebus,quae quia cantur. bivis probabilia uidetur,ratiocinatur; m et de liris nonulla uideantur probabilia ; uerum ex ij qu.e idonea sint,de quibus quaeratur,et digna,quα rationibuε confirmentur est Ruide officium eius, qui causas forenses agit, debuiusmodi rebus peris suadere,de quibus consultamM.fiunt uero costultatione et deliberationes forenses earu rerum, qua

fere feri solent,quael in utrans partem possunt

cadere . quiuis enim ea de re consultatione reiscerire quam censeret aliter feri no potuisse,q facta fueri aut futurῆdut se bubere non uarie sed semper uno modo . versmile jitur,quod in his, quae in foro consultantur, inerit, demostrare in primis debebit rhetorica argumetutio. ac pariter quide, dum illa,quae pertractat in causis Drobus ordistoridistinguimus a ceteris dictionibus,quae doctrinis cotinenti 'r,discrime quos inter argumentatio . ane dialecticant rhetorica licet animaduertere. catingit quide in alijs disputationibu3,et ratiocina tione et inductione illa ad persuadendum asterri, tum quae principia sint aliquaru frientiaru, aut artiu,quaeq; habeantur cocessu, et coclusa tu quae apud eruditos in disceptatione ueniant coclusa

25쪽

Syllogi L

En thymmma quid sit.

26 RHETORICAE non babeantur,eπ argumentatione egeant,ut mimprobentur, cum sint in opinione dubia . primum quidem , si res ipsas intueamur, inueniemus illa, quae fuerint principia certa, ex stabilia scientia.

rum,non persuaderi in foro.constant enim ex reis bus uulgo quidem non concsis, ac certis, ersunt a communi opinione remota. quae vero exiuisitis rationibus comprobantur,altius er longius repetuntur,quam ualeant a communi hominum, popularis intelligentia comprehendi. deinde auditor existimatur non multa nosse, per quae accuratilis res,quae scientia continentur, contempletur; nec posse longius ratiocinari ex rebus altius ductis,ac longius sumptis. Sin modos quoque ratiocinatisanum dialecticarum,er rhetoricarum,illas partinter,quae in ipsis concluduntur tituebimur; repeririemus in Illogismis ita connecti propositionem, er assumptionem cum conclusione, ut baec tria nop int intelligi separata s er eos seruari conclaridendi modos, quos eruditi tantummodo dijudiacent. Erat mema uero, quod quidem est Hilogis. mus rhetoricus, duabus propositionibus contιne tur,cuius quidem modus communem consuetudiis nem loquendi imitatur: π ista,quae in ipso persuadentur,ad communem inueniuntur, popularemq- intelligentiam accommodata. cum iam illa, quae persuadentur in foro separauerimus a reliquis disputationibus, er rebus uerisimilibus continean a

26쪽

fur, uerisimilia maxime cebenda sunt oratori proposita esse debere quamuis er necessarijs interα dum utaturo ac em argumentationem illum uim habere, ut probabilis , er uerisimilis appareat. Atque ratiocinationis cum duae constituatur parte illa quae sumuntur,et i quod ex ijs, quae fumin eris, conficitur; de nune de ui illa locuti simus, quae in ipsa conclusione uiget; posset quis iam quae vere quam uim habere debeant ex illa,quae sumuntur,ut ex ipsis aliquid concludatur, aut cum quid verisimile,cum quid necessarium esse,concludi voae Linus,ex quibuham id effici oporteat. demonstratur uero in dialecticis, necessaria ex necessari querisimilia ex uerisimilibus coprobari.quod quisdem cum ex magibri dicendi optime nouissent, illa quae sumuntur ad aliqua ratione comprobati

da,in uerisimilibuη,er signis posita esse uoluerui. Verisimile id esse dicunt, quod pleratique feri cotingit,σ ut uniuersum quoddam ad aliqui quod sit in parte demonstrandumsumi. ut si diceretur

Socrates febrem babe=e, quod crebro respiraret. Signorum autem duo constituunt genera. unum quidem eorum,quae aliquando contingunt, er pos

sunt infirmari tametsi uera sint; in quo quod est

in parte sumitur ad uniuersum confirmandum ut si sapientes iustos esse affirmaremus, propterea quod Socrates fuerit cir sapiens, ex iustuue alteruvcro propriam rei notam appellant. id scilicet,

De his,

quae assu muntur in ratiocina tione.

signum. propria

rei nota.

27쪽

ag - RHETORICAE

nunquam Alter si certums declarat, nec potest reprehendi: σ per simpliciter uniuersum, quod est in parte confirmat.ut peperit quidem mulier, lue enim bubet. sunt igitur haec signa, er uersis milia, per quae aliquid necessarium aut ueri iale ipsa ratiocinatione demonstramus. Exemplo vero, quod est inductio rhetorica ,sumitur neque pars ad totum, neque totum ad partem, neqAc totum ad totum comprobandum; sed pars qui sumite inducitur , ut parti, er stmili assentiatur. Exemptu. est enim exemplum, in quo aliqua, quae eiusdem

generis sunt,comparantur, er alterum altero est notius. ut Piastratus custodiam petens, ranni .dem affectabat, idem Theagenes apud Megaατenses agebat, idem omnes, qui custodias petieis runt: ergo Dion stus custodiam petens, t raninnidem affecture existimanduκ est. Omnia quae bico colliguntur similia in uniuersitatem illorum uetaniunt, qui orannidem occupare uoluisse credaria tur. ac de ui argumentationis rhetorice tae diacta sint. de argumentatione uero simpliciter di μὰ serere ipsius est dialecticae , non huius instituti.

I. P. Q uoniam eius modos uim docuisti,nunc

De locis sequi uidetur, ut eiusdem locos exponas. I. B. Loquid sint eos argumentationst, qui Cr entismemata, Crsententiae appellantur, uoco βluam ,π maleviriam uniuersam, ex qua sumuntur argumenta, er propositiones, ex quibus deinde conflatur arrigumen

28쪽

ΡΑRTITIONEς. αρgumentatio. borum locorum duo sunt genera, quorum alterum rerum genera, er sententias sinis gularum artium, er scientiarum complectitur. ut quae sunt sententiae de uita, ex moribus, de reis bus ciuilibus, de naturalibus, ex aliis separatim, extant,π extare possunt,disciplinis.alterum est dialecticorum,er oratorum proprirem.ex quo quidem non separatim de aliquo genere sed aeque de omnibus communiter rebus di tamus, civilibus, quam naturalibus , er quibusvis alijs.M-Iocus a contrario, a maiori, a minori. Exsuperiori genere plurima in suam dictionem deis riuat orator, quae quidem principia dicenda sunt illarum artium, unde sunt sumpta: ut ex sentenatijs, er propositionibus, quae a P bilosophis traride moribus, de reb .de motibus animo. rum quam maxime ratiocinari, cr argumentariri solet diam igitur baee, quae aliunde sumit, ut ordine pertractentur, videntur prope ipsis geoneribus causarum Hetoricarum subiscienda esse. I. P. cur non expedis prius locos, qui dicti sunt communes, cum sint pauciores, er prooprii rhetoricae, ex dialecticae s I. B. Q ulu et orisor prius inuenire illa, quae in causa, de qua agitu in fiunt; deinde uidere quid demonstra. re ex locis communibus valeat: quae uero ineri runt in causa, ex his, quae in generibus euusaerum pertractantur, ingeniet..I. P. Q uot sunt igitur

Locorum duo gene

Qui loci singularu

tantum artium sint.

Qui loci

rerum omnium sint:

Cur prius loci inprii

explicetur quam L. munes.

29쪽

Genera tria causarum a

Quae par tes, finis, di

tempus cu

ius ut gem

igitur genera causerus I. B. Tria, quae genere auditorum distinguuntur.est enim auditor, aut lyeaectator, qui delectationis causa dicentem de faculis tute audit aut disceptator, qui uel de praeteritis statuit, ut iudex, uel defuturis,ut senator. Erit itaque genus Deliberatiuu,quod uersatur in Lais Mncer dissuasione,cuius finis est utile, et inutile; σ babet proprium tempus futurum. I udiciale, quod uersatur in accusatione,σ defensione,cuius finis est iustum, er iniustum, er proprium temispus babet praeteritum. Demonstratillu, quod uersatur in laude,σ uituperatione, cuius finis est bonestus, Cr turpitudo: er est ei proprium tempus praebens.agemus igitur de his omnibus, ut orator suadendo,o dissuadendo iaccusando,et defendentado laudando, et uituperando positi sumere proinpositiones,ex quibus ratiocinetur, tum simplicia ter ex rebus utilibus,tustis, Cr honestis tum comae parate ex magnoseu maiori utili, iusto, et boneae

sto; deinde ex ijs, quae fieri possunt, quae facta, quis futura existimanda sunt: quandoquidem quae feri non possunt, quae non fuisse,quae non fori

re contingit,ea nec esse, nec facta,nec futura exiis stimanda sunt. I. p. Est ne rhetoris de rebus borinis, et honestis praecipere, quod sibi Philosophi proprium semper uindicarunt, et in praecipiendo in tanta dis cultate,et uarietate uersuti sunt I. B. Quamuis magnae,et dis ciles inter Philosophos

30쪽

ARTITIONES. I 2

foliat se de bifice rebus disputationes, et tota ea praeceptio ' i orsi propria de nonullis tame boni: et mali memorat rhetor,no ut aut ueritas per ipsum patefiat aut sui sit muneris praecipere,cum Rhetorica uidialectica fucustas sit dicedi no certarsi reru scientia sed,ut loci indicetur,ex quibus in forensibus disceptationibus probabiliter in uis tranque partem de rebus bonis, er malis disseratur.Sunt uero ista bona, quae ipse contemplatur, De genere quaecunque fere feri solent,pinuntq- feri,s no Deliberati ferstin quibus quidem maxime consultationi μὰ μφ' let eo lacus. baec vero sunt,quoruncunque ea natura est ut ad nos ipsos referuntur, er princia , pium eorum gerendorum in nobis situm sit. eo eis nim usque confultamus,dum invenerimus,utrum

quid ex iis,quae fere feri solent,i nobis geri pos

sit,an non postit.Itaque primum de iis dicamus, de quibus poti mam consultant, ex deliberant SI senatores: deinde quae generatim quidem omnes expetentes,s fugientes suadent, aut di vadent. I. P.Quae sunt illa e quibus quam maxime conafultant senatores. I.B.Vectigalia,bellum, π pax, custodiae regionis,quae inuehuntur,s exportaliatur,atque legum latio. Qui dat consilium de ueὰctigalibus nosse debet tum stu tus ciuitatis, qui, er quanti sint: ut er addatur, siquis praetermisissus, T augeatur siquis exiguus fuerit: tum sumis plus omnes,quo siquis superuacaticus sit, aufera

tur:

natores.

Uectigal.