Jacobi Le Mortii Fundamenta nov. antiqua theoriae medicae, ad naturae operas revocata. Superstructa fluido corporum exercitio ..

131쪽

tiores statuunt, quam ut aliquid firmi, eesti , veri , exspectare ab ea liceat, quamvis hucus que errorum Patronos nou antiquos haud infimae sertis obtineat. Veritatis aeque ae erroris Antistites existunt, de non deerunt majori numero erroneas semitas palpantes Viri.magis enim arrident vitia , minori opera amplectem da , severis virtutum viis , prout in hac mu dana turba ad nauseam usque liquet. Suus tamen Veritati divinae stabit honos , eoquet m iore stagore inter hasce tenebras debellaudas c ruscabit . fl

132쪽

PHILOSOPHIAM EDI C A.

Hysicae eorpuscularis cognitio , eeriar iissima ad Medicinam est Via. Per hanc physicam, intelligimus

inqui sitionem corporum tertii Ele menti, a Cartesio nominatorum , suas metamorphoses offerentium. Medicus sese operi accingens, ante omnia Physica hac corpuiculari instruendus venit, ut exindu notitiam rerum colligat mundanarum , in suis actionibus procedentium. Ρhvsca haec per experientiam judiciosam ac circumspectam aequirenda , multifaria corporum ipserum tractatione , Per congressus ae cooperationis minc blandas . nunc violentas , nunc vix perceptibiles . Acci

dentia ex hisce obvia , sensus nostros afficientia, notanda, in classes distribuenda , & suas inspecies redigenda , tamdiu donec generalia a specialibus. speetalia a dubiis & incertis, incerta 1 falsis, distinctionem claram perceptioni offerant. Lento pede festinandum ad certas determinationes nostri judicii , ne nostri cerebri commentae inania, veris Corporum actionibus intermisceamus , & hoc modo vilem reddamus sesentiam immaturam , omnis enim festinatio a Diabolo . Nimis autem scrupulose & haesitanter, per totum vitta curriculum , rem prosequi in Naturae ind/gatio

133쪽

gatione , esset Scepticismo perpetuo Velle uti, sine ulla corporum naturalium exacta dijudicatione vel trutinatione , ad mentis quietam pos sessionem tendento, quamvis praestet diutius pers stere in dubitatione, quam festinanter in err res caecos dilabi , beata enim & per eicta ab omni parte non datur Sapientia . A vulgatissimis &maximc familiaribus inchoandum antequam ad magis ardua iter eoncedatur, ex illis enim notioribus ad magis ignota sensim ubi pergimus , exinde supellectilem Naturae copiosorem nobis

Ρhysca vera corpostularis ea dicitur , quae

Corporum naturam tradit per corporae ea nempe ab hac Philophiae parte, in suis formis Maccidentiis naturalibus, mediante motu se m tuo Cxercentibus, proponuntur, ut leges illae sensibus nostris incurrentes sese sistant. NAturae v eabulo designat Ρhvsicus, Iusum eorum Corpo. rum absoluta necessitate, secundum suas figuras. formas & moles, proprias quasi operationes. exhibentem in oecursu mutuo, aut est motus emporeus suis terminis eircumscriptus, ad certas finium te dentias obtinendas, in& cum aliiscorporibita . L Ses igitur naturae ac motus, dependent ab his remechanicis constitutionibus tanquam Moderat Tibus illorum exercitiorum. Hinc rei natura ignoista iacet , quamdiu quieta permanet, nec aliis. occurrens conspicitur, ut luctas proserat Varias, viresque h*c ratione visibiles & loquaces veluti reddat, isensum nostrum varie assicientes . Vaniloqui ideoque censen/i, quorum ratio fungosa solidae non innititur experientiae, quoniam innistis nostrae, hac in parte debilitas maxima existit s

134쪽

stit . eique haud fidendum auxiliis illis destia

tutae .

Corpus solidum aut fluidum eonsderatur. Haec igitiae Physici , duas tantummodo prosequitur notiones generales , ut specialibus omnibus observationibus satisfaciat corporeis , Primo, corporea ipsa qua solida & quieta, in sua figura constanter permanentia , secundo, eadem mutabilia, fluauantia & inconstantia in suis figuris perhendit. Ut autem ordo servetur prius a simplicioribus nobis cognitis , postmodum ad composta transibimus examinanda ad usum Medicum . Corpus simplex dicitur , quod smplicissimam in actionem& miscelam minimam transisse nobis apparet, & quod ab aliis plerisque notioribus accidentiis distinguitur corporeis, extra hanc classem positis. Simplicitas enim abstracta hic locum non obtinet, saltem in iis quae in sensus nostros incurrunt, composita quoniam sunt ant quam iudicio nostro subiiciuntur . Sic Materia subtilissima, AEther varius, Aer , Aqua , Sal, Terra , quamvis suo modo simplicia , attamen composita este antequam ad nos perveniant, experientia redarguit, quoniam sunt corpora sese aliis intermiscentia, di diversimode cum itidem extensa. atque in ea extensione coordinata ad certas figuras S moles. Extensio corporum Sc ejus figura, sunt eadem. Nam sormae circumscriptio dependet ab extens ne sumincierum in longum, latum & protum dum . Haec divisioni 1hbjecta, & varium accessum admittens , figurae inversiones multifarias osteri corporum, Prothei instar mutabilium , r spe

135쪽

spectu illarum dimensionum & proportionum

figuram illam de novo cudentium & emorma

Solida corpora, In sua tonstitutione mechani-Ca observamus, per motum ad fluiditatem reducenda . Soliditas haee praesupponit quietam juxta- positionem quarundam partium, constandemque exinde resultantem figuram. Motus vero, sti r-ficiem & poros aliorum corporum assciens, e tensionem augendo vel diminuendo, illam qui tem turbat , figuram alterans & invertens is S

Iiditas igitur aliqua perpetuam & necessariam considerationem meretur, ut fragilem divisibilistatem extensionis illius ponderet Physicus , de

vita & morte rerum dijudicaturus . Haee etiam soliditas perstans in suis moleculis per motum agitatis necessaria, ut moles integra fluidi comporis, ex ejusdem generis particulis conflata , totum liquorem constituat veluti uniformem, facile autem in sua viciniae mutatione alterabilem,

per concussiones & decussiones illarum minimarum partium solidarum. λ . Fluiditas, nunquam absque mixtioue procedit. Motus enim, a priori ignotus , sena per corpora propellit, eaque ad alia loca defert corporea , quae iis tanguntur, premuntur , agitantur , admotus dictos intestinos , unde fluiditas resultat. Independentia superficiorum, figuraeque sphaericae existentia, ac exilitas summa corporum, ad fluidum statum obtinendum, sunt optima imo uni

ca adminicula, unde fluidissima , semper initio genere, subtilissima existunt corpora , cissum rotarioni Ar velocitati aptissma . i, Corpora simplicia notissima sunt trM , Sal , Aqua

136쪽

ME DIE A. 9

Aqua , Terra. Haec quamvis videamur jam

composita, attamen, in suo genere summopere ab invicem distincta, tam rationa figurae quam actionis sese proferunt , exercitiaquc corporum hucusque cognita iis debentur auxi liante motu , cujus essecta nobis prosequi tantum datur . Sin. btilioribus igitur omissis, quippe ad Medicinam non spectantibus , haec tanquam rerum visibi lium primordia prosequemur, corpuscularem Philosophiam conmtuentia . Sal est corpus minimum, in punctum acutum per desinens, maxime per motum divisibile .Ejus tenuitas aciei juncta penetrabilitatem ultumam creat , spi ritus illos gignit igneos , aeth reos, lucidos. Unde instrumentaim Materiae subistilis maximum existit . porositatem , fluiditatem , volati litatem promovens , corporumque actiones celerrimas in campum educens , Authorem omnis solutionis& fluiditatis, quantum in illo est, ieie exhibet. Hinc illa primas, occupare in actionibus causas, ultimasque rerum tendentias per eadem prosequi naturam obse vamus, unde non immerito Antiqui in sale Se Sole omnia esse statuebant. Horum igitur natu

ra perspecta, lumen egregium Physicae medicinae

conciliat.

Spiritus, Olea , Ignes simi modificationes si

lium . Reliqua enim corpora iis nupta , suas conferendo figuratas moles , formam ac reliqua accidentia mutant, ita ut AEthereus motus nec tam libere illa cingere puncta , nec tam facilet integras illas moles dimovere possit. Hinc variationes effectuum , non sali , sed reliquis admix-ns corporibus adstribendae , ut 1 tius patebit .

137쪽

Interim maximum pondus addit s lina miseelemotui levitati , porositati , reliquisque meris actionibus conspicuis inde emanantibus . Haec ubi uue vera elis redarguunt liquores non solummodo Chymiet , sed etiam humani in suis spiritibus animalibus, bile divers. , limpha, & r

liquis Humoribus, maxime salinis ci rea ventrueulum , licnem &c. varie ad motum &misce iam dispositis Distinctio generalis, salium, in acida, alcain IIna & muriatica, levissimam tantum utilitatem Physicae & Medicinae contulit . Physica enim eorpuscularis , ad Grammaticorum normam imstituenda, hasee regulas nondum limavit , nec exceptionibus debitis instruxit , ut certis fund mentis inniti possii . Distinctiones illae eum nil designent , nisi respectus habeatur ad actiones

inde resultantes . eas disserentes eoncipit Phys-cuS , reuatiae ad alia corpora assicienda . Hae

autem sterili modo tractatae ab hiice , ab aliis

neglectae , ab istis in systemata conversae praem tura , iungolos in fructus mutatae, iaculuea edudere serebri vani indicia . quibus acquieseere animus veritati litans nec aebet nec potest. Haec luce meridiana clarius patent , ubi ad lancem experiendae expendit naturalis actiones sedulus Investigator . Sic acida comperiet solventia in his, eoagulantia in aliis, intactum eorpus relinquentia in istis . Sic volatili santia, figentia ,

alterantia, exaltanti & vires deprimentia remis rit eadem salia , modo diversis Occurrant corporibus , vario modo disponendis . Breviter naee observanda proponimus, quoad ipsa corpora , tam

138쪽

ci . . t s priim stitu tanquam puncta meari diuua considerata, insensibili modo nos assiciunt , quamdiu singula seorsim in suo motu procedunt ut patet in AEthere , Aere , aura S, similibus motibus blandis , ut indigCstionis modis circa ventriculum , aliasque UIO i TQ x: partes motu intestino instructas, ut M' in halitibus roridis spirituosis ex illis pamilous resultantibus, in diaphores latina perpetua Σ. Salia , in secundo statu tanquam eadem Gς mbosit c copylata aspiciuntur. Haec

lenti Diti modo, majorem in molem excreta . quae-Vis Corpora assiciunt , Unitis viribus in partes qualVIS arietantIa . Haec occurrunt , in met-riS, 1gnibus, fulmine . ardore , ventis fortiori- β. q' ibusvis Terrae motibus ac inmpe natibus horridis. Sic etiam corpus nostrum miri tice hisce concutitur, ut in fame canina , r

Iione ventriculi, ructibus & flatibus , motibus intestinis violentioribus , dejectionibus nimiis, talionibus, cathanis , salivae sapidae vel salsugi- uolae variae productione, erosione cutis diversa, 3. Haec sit priori obscrvatione , nul lo adhuc nomine instructa existunt , in posteriori condi tione, vi fibilem in massam concreta puncta plu-lma, nomen ab actione generaliori acqui si vere . hiae concretiones salinae , primo ab aqua , pOumodum in terra rudimenta suae generationi SVegetationis offerunt, posthac tapius sui jurisii. R 'mplius permanent, terris validius cinctae .lud coarguunt nostrorum humorum constit ilenta variae in Sanitatis de Morbi indiciis. ubi

139쪽

praesertim circa morbos incipientes eum e n-

vulsionibus , &e. ut & in esur itione seu appetiis tu , limphae semis copia de acrimoniai observam

tur , antequam rosiones , laesiones , inflammationes , coagulationes subsequantur. q. Salium horum estina variantia vertantur circa reactionem , quam ineunt cum solidis eor- Poribus . Primo sese osserunt solventia cum integritate figurae corporis soluti , meso tantum imminuta . In hisce per salia superficies extem. ad independentiam coactae, & attenuatae , vires exerunt in tantum auctas, in quantum sim gulae superficies multiplicatae , seorsim magis age. Te queunt. In tali statu , permanent integra: ractiones, pristinae ac naturales illi corpori, cumsi1btilitate penetaeationis majori, ad incitationem Motus violentiorem, ut patet in spiritu falis Ammoniaei solvente sanguinem 3 serum &' bilem .

Ut & in vino ejusque spiritu talibus nobilitato ,

exaltante humores limphaticos , - in aqua salina tenui diluente & ad fluerem majorem evehente nostros Spiritus .f.Soluentia,cum discontrnuatione nexus corporei solvendi. Tales solutiones multum disserentesia prioribus observantur . viriumque inversiones maxime exinde ortum des limunt. Sunt enim quasi extraetiones separatae ac limpliciores corp Tum , decomponendorum a sua nativa mixtura , unde texturae destructae apparent singulis sui juris factis corporibus , aliam molem, figuram &motum posthac ineuntibus . Haec apparent, in extractione seu praeparati

re stilphuris Antimonii , cum oleo vitriola aqua rcgia , in acidis animalium partibus & puta

140쪽

fantibus affusis, quae idcirco a Medicis , eius

rei ignaris, correctorii loco adhibentur . In alis cali fixo sero S Iimphae assulo , ubi seros ores is crassioribus secedunt 6. Corrodentia 4 tam limitatione aut ros ohesuperficiali corporum . In hoc effectu , divisa corpuscula pulverisiationem meram , non soluistionem diapha nam admittunt ; hinc minor tam

tum divisionis gradus haberi potest, liquoris mi nima parte ipsis pulvisculis intermixta . Haec in Chyimos plurimis liquent experimenti sed in muriaticis salibus , h lumine Tariam'. fale

communi , Ammoniaco sanguini S sero nostro admixtis atque 'observantur , prauertim M acidis levioribus Vini, Aceti, spiritibus sarium ac id rum volatilibus iurigansur , cum specie leviisi .

coagulationis. it .

I. Soluentia intimius corporibus juncta sol tis , & ex contrario, quorum divortium ob mi nimas causas concedites . sic alealia volatilia Humores nostios solvunt , eolque dein facile r linquunt , ad vappescentias cogendos . Idem de Spiritu Vini statuunt essecta Vappescentium hurumorum in Ebriis , ae hesterna crapula detentis.

Spiritus item acidi subtilissimi , dulci ucari , ni,

misque serosi , copiosius assii rapti, idem in maceratione agunt cum nostris humoribus , quae illam operationem ulterius extendunt in nostra machina . Ubi vero 6xiora pleola corpora, fluia dis junguntur fali his vehiculis , quibus exactissime , non medicamentoso sed alimentoso modo intermiscentur , Balsama vitae dicta inde exsurgunt , quoniam illud fluidum per omnes partesistitum humoribus, perseverat, ut patet in medi