장음표시 사용
271쪽
Laesio quovis modo considerata , in sua nativi. tale est species inflammationis vel discontinuationis strueturae vasorum. Hae inflammationes&discontinuationes , nunquam sine pluribus mois tuum accidentiis procedunt , pro diversitate progressivi & intestini motus , ad silas tendentias pergentis & differentia loca assicienda attingentis . Haec tendentia & tactus varius , esse- Aa prima mutat & alterat , unde eficeta nova praecedentium effectuum dici queunt. Haec ess cta , accidenta liter subsequentia primos insultus morbosos , symptomata a Medicis nominantur, quae pro eventu suo declinantem Morbi naturam denunciant , ut signorum Medicorum classem mpleant . Cum autem inclinatio ad morbosum statum , ut plurimum ab acri motu ex riatur , a Morborum calidorum symptomatibus
Dolor, est principium Morbi . Sensus enim
est tristis & acutus, a re acuta procedens , unde salino corpori nimium copulato ejus effectum debetur. Quoniam defectus illium, involvi id fectum motus penetratioris ignei , & per consequens sensus cujusvis . Morbi autem , a motu intestino praesertim oriundi , s. lium extricati
nem immediate os serunt , ad nervos & sens rium commune violentius pergentium , cum arietatione & laesione acuta . Copulata etiam Puncta , terrae leviori nupta, motu suo progrestivo vasorum latera sese contrahentia , eminen
tiis suis acutis & asperis, immiti modo rodunt, Punsunt, scindunt, dii continuant , in farciunt , Di flerentiae clolorum inde emanant multiplices, prout haec aut illa corpora sese itermiscuerint ,
272쪽
illis Aethereum motum sequentibus particulis. sic oleaginca mollia admixta, blandiores inducunt dolorificos motus I rigidiores oleagineae pamticulae, acutiores; uncinatae, aculeatae & cuspi- datae acres comites hisce junctae , violentissimos exhibent cruciatus . Aque partes rarefactae ill
rum spiculorum ope , distensione doloritica m testant sua loca; rigidae Sr induratae terrae selinae gravant in farctu sito, propria & vicina vasa a sustata. Unde dolores , posIunt dici essentialia
lymptomata morborum calidorum, perseverantia cum morbo & desinentia cum eiacm Diversiacationes autem dolorum ue a modificatione compusculorum acutorum, &differentia partium o
Inflammatio, est effectum motus dolorifici Ιgneus salium vigor , praesertim sese manifestat,
ubi decussa graviora corpora , extricationi t nutum locum cesserint . Tenues hae particulae , antehac valde coercitat in durioribus claustris , nunc sui iuris factae per extravasitionem quamdam fluidiorum incarceratorum , AEthereos Αereosque sequuntur nutus . Hi autem motus ,
inaequali pallii procedentes, oblimosas intermi tas terras,3 nunc huc nunc illuc deflectere necessario debent , cum arietatione sensibili circa a gustiora quaedam loca , illum impetum sustinentia . Hinc spicula quaedam , perterebrantia contextus Corundem locorum , diutius moram ibidem trahere coguatur ἱ seMimque 3 sergo previta , vastula etiam minima violentior subeunt , dilatant , replent . Hae ab asperis illis , nimi . que motui parentibus levioribus salin oleosis particulis occupatae partes , verpetua pressione
273쪽
rapidissimaque Spirituum aerium traiectione ἰsensim ac sensim primo abraduntur , dein rigia diores sceioresque ad visum redduntur , ex numia velocitate particulis aqueis inducta 3 tamdem transversm Iseontinuantur , si malum continuo actu & malignitate continuetur; vel ad quandam vappescentiam nimiamque molliistiem reducuntur , fugatis spiritibus tenui 1simis .
Dolori igitur persistenti , semper supervenit Ιnflammatio , quae si superficialis si, cito profligatur , si interna diutius persistit. Inflammationis modi , ex iisdem Icaufis quibus dolores ,
discrepare solent , nempe ex parte Occupata , magis minusve princeps ministerium in nostra oeconomia possidente , & ex modificati ne figurae & molis salinarum & spirituosarum partium laedentium . Motus insuper cel rior vel tardior , exhalationes corporum mot rum negatae vel concessae, miscetae ac concussi nes sis pervenientes , non minimam distinctionibus illis causam pmbent . Sic etiam effecta ult Hora , exinde necessario emanantia , ab eodem fonte prodeunt , quoniam in uno loco subsistere nequeunt corpora ignem internum foventia , flammeas expansiones halituosas' quaquaversiim dimittentia, toti corpori molestias plurimas creantia . Maturigo Morborum ardentium eorumque Propagatio , consistit in Inflammationis deteria
. Dolor Se inflammatio , sunt pathognomica &necessaria calidi Moriri signa . Quamvis symptomata videantur Medicis , seu accessoria em cta , attamen nullus morbis talibus detentus ota
servatur , sine his effectis illud designantibus .
274쪽
ueoque trima indicta , ex iis motibus exspuscantur . Dolor ab ipsa materia peccante prove
nit , inflammatio doloris augmentum & sedem fixiorem materiae illius exhibet. Ex iisdem , tamquam Panddrae pixide , propullulare solent ult Tiora symptomata , mobilia re Prothei instar mutabilia , sequentia . Vigiliae, sunt effecta hal;tuum acrium , Ne vorum principium inquiesantium , cum nimia tensione & levi vel gravi specie inflammationis eorundem. Spirituum animalium justo fervidior
status, ex acri miscet a sensim e partibus inflammatis ascendente, nervos nimium. distendit ac aperit. Dolor tensos eosdem tenet in partem oc- eupatam velocius irradiantes, & torrentis ad instar ruentes Spiritus dimittens . Haec eontinuationem sensus non solum fovent , sed & cogitationes in hane molestiam attentiores de pertina-eiores detinent, unde Vigiliae continuae. Si autem
quis, in Morbis calidis somnolentus M , illud
non Morbo illi nec eius motui, sed materiae cras sori sursum elevatae obstruenti nervos ad si ribendum est, ut patet in Aphthis incipientibus, Morbisque malignis inchoantibus , tumultuos, motu intestino faeculentias fulginosas sursum pro
trudentibus , ea ratione somnum horridum vel suspiciendum afferentibus . Si corpuscula acria , tan/em per illas obstantes proruperint caterVaS , vigiliae, omniaque atrocia invalescunt sympto mata, eo malignora quo diutius suspensa steterant in suis violentiis internis. Inflammationes,
ubi senibrium occupaverint , vigiliae existunt continuatae cum deliriis furibundis , secus fit , si halitus tantum leviores fuerint.
275쪽
Febres, sunt motus extraordinarii Sanguinis,
cum irregularitate enectuum externorum . Extraordinem procedunt, ubi concitantur per miscelas reactionem gravem offerentes . Misceta har, ex foco quodam inflammato prosiliunt, pomquam vitiatam ibidem acquisiverint figuram &molem , serum sanguinis exagitaratem . Dolor hisce motibus aceedens, febriles instigat motus, ob aeres particulas simul a nervaceis humoribus
incitatas ad majorem vehementiam . Irregularia effecta , occurrunt in Febribus, ab ipsius motus intestini ortu , progressis & fine oriunda . Frigus , plerumque labrilis motus principium constituit, saltem rigores & horripilationes ac cessum Febris denuneiant. Frigidus hic motus ,
a crassiori humorum turbatione & confusione , ut & ex salium muriaticorum aut subacidorum effluviis, nervorum & miculorum poros contrahentibus & obstruentibus producitur . Hi ne vellieationes & rasiones variae, eorpus ipsum concutiunt, & sero crassiori ad acrem acorem vergente, undique ac undique membra perium dantur , frigore veluti congelantia , quoniam humores hi quam proxime accedunt ad aquam sale Ammoniaco imbutam , eadem effecta proinferentem. Calor siccus & urens succedit Frigori, post motus illius continuationem, nunc bre viorem nunc longiorem. Hic resuItat, ex iisdem particulis imminutis post decumonem v
riam attenuatis , omnes motus exasperantibus ,
cum acredine rigidiori , inflammationis gener lis specie , sensuque exquisitiori omnis corporis.
Quae enecta , irritamini Nervorum , a salibus M oleosis paniculis extricatis producis , deben
276쪽
tur . In hoc igitur essectu , vigor Morbi per e
cellentiam, in omnibus suis circumstantiis adest, ubique motu gravi & aeuto procedens ad suos fines. Tandem calor supervenit humidus, cutim nempe humeetans copia seri expulsi , per sudorcs . In hac operatione , susIicienter demon. stratur , ipsas aquas mollitiem sitam posse de 4 ponere , saltem quoad externa essecta , quam primum copulas intimiores intuerint eum salibus levioribus & terris ramosis , illoque in m tu posis perseverare , quamdiu ipsa durat copula . Sudor hic ex ruptura illius copulae prosilit,
se enim aquae serosae sui juris factae , e carceribus suis liberatae , mollitiem pristinam induunt,
omniaque symptomata moderantur . Haec In
deratio duabus debetur causis , effluviorum scisciorum fugae, & reliqua: peccantis, matcriae intricationi in 1ero & terra limosiori , per motus illos deculsa . Reliqga Febrium effecta , inflammationi d bentur agenti. Essecta sunt actiones, productae ex sua causa , quae aliunde a corpore fortiori procedunt . Caula inquirenda , in maxime activis particulis , per motus intestinos & soluti nes violentiores productis . Motus intestini &solutionis modi, in parte 'inflammata , fricti ne & attritione valida salina spicula extricante, sese mani festant . Extricatione hac , seri fluor 1alinus ubivis ab omni parte se offerens, limphae turbas eximias , terrae praecipites particulas, arietationes salium insignes exhibet , vix uno nomine proferendas. Hinc progressivi motus indicia, primo in Sanguine, tanquam Microcosmi Ocea-
po , postmodum in spintuosa limpha se produnt,
277쪽
per pulsum , vigilias, deliria &jactationem ebris
Pulsus, est cordis & Arteriarum contractio didilatatio, aequali aut inaequali motu per totum vitae curriculum procedens . AEqualitas motus iulius blandi, simitatis signa praebet , inaequalitassius deflectentem indicat Naturam machinae vacillantis. Hujus declinationis causa, ab hum re aliquo incidente provenit. Humor imus eruficaciae , debet esse acris , sensum ut simul cum motu st mulet. Acredo, dependet ab eminentia punctorum salinorum, immediate ad nervorum extensas rami sicationes pertingentium ibidemque vellicantium . Haec acredo, innumeras suae variationis figuras & moles proferens, infinitis m dis fibras nervaceas lacesIit, humores rarefacit, constituit, premit, ut exinde pullitum dissere tiae , intra breviores terminos limitandae vix concedatur , quicquid etiam Mediei illud huensque
tentaverint. Haec autem circumscriptio pulsuum, suis torminis aliquatenus coercendorum , brevitatis ergo sequentibus delineari potest , ut ad pleraque Morbi phaenomena rite illustranda viam patefaciat . i. In Morbis calidis pulsus est celer , velox, magnus, durus, creber pro Morbis & virium natura , ta est , prout Spiritus magis minusve imtegris, &corpuscula salina oleosa, in majori minori ve copia exstiterint , ipsos humores stim tantia, fibras inquietantia , tunicasque vasorum grauius aut levius percellentia , ut & pro vis
i. In Morbis malignis , pulsus sunt evieres , inaequales, rari, isLermirientes. Praecipua ausem dissi
278쪽
disserentia , in hoc casu cernitur , in ipsa inaequalitate motus humorum , acerrimas inversio nes minitante, quoad vata & humores, obpa ticularum vehementiores reactiones, tam m tum progressivum S: intestinum augcntes quam imminuentes , variis cum effectis ex improviso supervenientibus .
3. In Morbis frigidis, lenti , languidi, tardi,
molles , ac deficientes sunt pulius . Pleraeque hae pulsiium apparitiones , oriuntur ex defectu Spirituum & rarefactionis humorum , tarde repentium in suis vasis , ablque sensatione magna. opus suum absolventium , unde irritamina cΟ sueta circa fibras , tunicas , valvulas , ramisi-cationes vasorum desint . necessiaria in contractione &dilatatione sussicienti acquirendis. Haec signa , etiam se mani testant , in Morborum calidorum ultimis tendentiis & crisibus lethilaris, aut saltem periculos s , ob easdem rationeS , ue& ob laesiones funestas nexus fibrosi nervacet , sentum simul cum motu intercipientes.
Reliqua pulsuum discrimina , his adjungi poterunt . Vix autem tanta cum exactitudine ob
servari queunt, tot pulsuum gradus distinguant. Medici , prout in suis libris proponunt Auth res practici . Observationes pulsuum, necessariae ad motum distinguendum Medicis exhibent ceratiora signa pranentia , non autem futura , nisi in Mualitate vel inaequalitate eorundem. AEqualitas enim pulsuum , denotat non solum aequalitatem motus, sed etiam miscelete exactius temperatae humorum . Misceta igitur exactior , ab salinarum particularum minori decarceratione& eminentia dependens, ubivis arietatione rein
279쪽
gulariter procedente agere ipsas texturas detagnat . Hinc fibrae aequaliter essedita, non fac te una: aliis obsunt , sed quovis modo tentae &dispostae , hinnorum affluxui liberius & concordi modo resistunt , eumque gravius sustinent , quoniam omnes simul pati & agere videntur , unitis viribus rem prosequentes . Inaequalitas pulsuum , ab heterogenea particularum admixtione , & eminentia irregulari punctorum ac
Vigiliae ., sunt constantes Nervorum tensi nes , cum leviori vel graviori salina acredine junctae . Tensio haec , rigidos retinet nervos ,
in fluxui gravi spirituum animalium subiectos . Spiritus hac ratione agitati , indesinenter ad c gitationes suas vagabundas respicere injungunt menti Cogitationes simul cum spiritibus , a statu equilibrii postmodum declinantes , deliriae
inducunt, corpus ipsum debilitant, motus haeto rogeneos accersunt . Ex hisce violentis Dressi nibus & circumrotationibus , limpha spirituosa, attamen temperata sero , acris , siccior , & rigidior evadit , instar salium volatilium. alcati norum . Hinc puncturae magis dolorificae invalescunt , cum inflammatione aecrescente in partibus aeque fluidis ac solidis. Ex vigili,s nimiis iactationes corporis oboriuntur . Sensus enim perstat acutus, membraque inaequali modo, semper dolorose, perculsa, nune in hunc nunc in alium situm sese projice- Te cogitur , meliora quaerens effecta . Jactatio haec A praesupponit distinctionem partium occupatarum. Dolor enim & hesio, pari passu hic a bulant, unde Azger bas aut illas partes magis
280쪽
evitabit, in decubitu ipso dolentiores. V nive
1 alis dolor cum deliri is , praecedentcs obtinuit jactationes corporis, admodum inquietas & sb- spiriis intermixtas , ob malignas particulas salinas, nervorum poros Valide conquatientes, tandemque ad ruinam trahentes . Vigiliae enim ab inflammatione acri ortum sumunt, inflamma tiones & sensus a particulis puri gentibns , unde continuatae vigiliae raro absque aliqua laesione conspiciuntur subsequenti . Deliria in Moibis calidis, dunt ferocia & au dacia. Ferox audacia animalium, ab eorundem
constitutione spirituosa &oleosa . Robusta inde facta membra functionibus fortioribus assuescunt. Consuetudo haec animnm illis addit, imo ad super hiam hosce instigat, ubi minoris forti tudinis homi
nes, infra seposistos arbitrantur . Eadem haec valet ratio in Morbis. assueti enim cogitationibus invidiae, odii, amoris, &c. omnes hasce confusas nobis repraesentamus . Hinc primo , nobis ipsis tandem aliis irascimur , cum jactatione ipsarum cogitationum , magis ac magis invalescentium , per servorem hutnorum nervosae musculos destendentium, & ad qua vis supe bo modo patranda ruentium. Partes cerebri infestatae, ubi inflammationem obtinent, ferocis sima ac maxime iuspicienda sunt delirantia eia sectar ubi vero aliunde halitus acres ad ea loca deferuntur , minora sunt quamdiu fixa ibidem
non tenuerint loca, ob superfici ales tantum com cessas actiones , circa extremitates sensorii communis & 1iiblimis capitolii ipsius Animae operantis . Haec deliria, in si iis variant cogitationibus & enectis, pro vitae anteactae consuetudine,