Jacobi Le Mortii Fundamenta nov. antiqua theoriae medicae, ad naturae operas revocata. Superstructa fluido corporum exercitio ..

281쪽

& dispositione materiae peccantis. yita namque anteacta , cogitativas impressit fixiores ideas , Carum Ieram a teneris annis .ipsis famili Tium , quae non ram facile delenda veniunt vestigia in ipsis Morbis, unde plerumque citacumvolvuntur in mente . Dispositio materiae , quantum faciat , ad modificationem emitati murri, patet ex Medicamentis & Venenis , jam horrida, grata , tristia, hilaria, seria. iocosa , audacia meticulosa cogitationum spectra pros rentibus ; insuper eadem patefiunt ex Alimentis, nos quoad cogitandi modum varie alterantibus. omnes delirii fervidi species, ad robus nimium, spirituum igneos motus, & determinationem in odia , audaciam & violentas executiones , non confuta mentis , illa enim non patitur , nisi relative ad corpus externum ejusque organum nobis notum , sed conius emporis, igneo illo m tu perculsi ad furorem . Hi ne Delirium ipsum,

est actio Spirituum animalium, cogitativas imagines coniundentium , nervosumque genus ex traordinario modo replentium , cum roboris accretione & rationis sublatione . Haec sunt primaria effecta Morborum calidorum , ubi ad extrema sere implomata assiu-gunt , in motus ipsius continuatione . Superveniunt etiam convulsiones , ad pessimum ubrstatum Vergunt mala , quae non minimam alterationibus ansam pmbent , ac praesertim quando critica illuc accedunt essecta Morborum acu

torum .

Convulso , est inmualis spirituum actio &penetratio , in poros nervorum & musculorum. Actionis inaequalitas , ab heterogenea mixtura

282쪽

de arietatione vacillante , in varias deviationes, particularum acrium , enascitur . Haeterogeneaea proprie dicitur mixtura , quae ex confusione plurium figura & mole disterentium corpuscul rum cmergit . Acuta ubi Obtusit , ramosa ser sis , salina terrestribus & aqueis consociantur

in humido , absque exacta vel aequali solutione partium , in diversitate suae separatae figum &molis permanentium . Unde singula seorsim vadunt, & invadunt corpus , prout plerumque sit in dolorifica solutione continui per inflammationem , gangramam & sphacetum . Penetratioma Ior fit , ab extricatione punctorum , flatulentam in expansionem aut minimas in acutas moles transeuntium , torrentis instar rapto

rum s

Convulsio , est effectum motus putridi. aut ignei. Duo sunt observanda in hoc eflectu, d

terminatio & modificatio partium motarum . Determinatio, est ad Nervos &Musculos, dilatandos Be contrahendos vi extraordinaria . Apti ludo illius invasionis requiritur, in humore admotum illum sese accingente , unice per m tum intestinum obtinenda. Motus hic intest inus , producere debet spicula acria, non baliamica nec acida . Balsamica enim figura, obest violentiae omni . aciditas mera ad crassitiem cohit corpin1a , dein penetranti motui inepta , quae minim8 cum convulsivo effectu quadrant. Fermentatio igitur & effervescentia, huic motui ansam nullatenus praebent, quoniam baliamicas, acidas de

muriaticas elaborant particulas , convulsion contrarias. Putrefactio autem. 1 olutionem tu

bidam . limosam de fatidam exhibens , obstructi

283쪽

ictionem ex terra limosa deposita in hac parte . violentam penetrationem in aliam partem oppositam causat, unde Musculi hi dilatantur , illi

contrahuntur , fluxu & refluxu spiculorum ac spirituum incitatorum ineoncinno .& irregulari ad aequilibrii inversionem usque ignea aura proindit , ex parte vehementer inflammata, vigiliis,

doloribus & aeutis Febribus. Haec sispius instar

Phospori rapitur , effluvia acerrima proferens , inu sculos & nervos altius permeantia , praecipue in prauentia rapidiorum Spirituum limphatic rum, nimiam ad siccitatem deflectenti m. Ideoque Morbi calidi & perperacuti dicti , convultionibus maxime subjecti ; minus autem frigidi .

Cogitationes celerrima: , ex improvisis obiectis horridis oriundae , humorum feroces motus stimulantes . convulsionum etiam cauta eisequeunt , quatenus unita vi unam in partem feruntur torri fluidorum armis . Hinc pleraque convulsiones generantia, e2 Morbis malignis& materia Nervis lethi fera in campum prodeunt. Hoc patet ex turbatione Humorum , lesione &contorsione partium solidarum, Paralysi & simi. libus Morbis inde exsurgentibus. Pessima exinde signa, Medicis obveniunt per convulsi vos motus, supervenientes Morbis calidis, ob violentiam morbi ficae materiae & ulteriores Oecon miae turbas Morbis ipsis accedentes. Conuulsui autem dantur alii Morbi, non tam funesti quam atroces, quoniam in tali casu, viae satis amplar, illique motui magis consuetae , corpusque nondum depauperatum, existunt, unde iacilior resistentia & iubitanea restitutio in promptu ad

sunt. Quod patet in Epilepsia .

284쪽

Ariditas linguae &' sitis , sunt effecta inflaminmationis . Partes solidat in superscie sua nimis extensae & tumidae , facilem seri fugam ibidem concedunt , praecipue circa linguam & os . Aeri vicinum locum, effluviis crassioribus destinatum iter. Fluidi humores, distinii a materia salina acri, Aere & AEthere gravi , in extimis textu

rarum suarum superficieculis etiam aspera cru--sta duriori insigniuntur , serum molle intcrius coercente , in progressivo motu limante , rodente & deradente vel diuidente superficies maj Tum corporum . Exinde ieroiae limphae effecta tolluntur , omniaque igneo motui subiψiuntur rigida & valde tensa membra , aquam CXpeten tia ad ardorem extinguendum . ac partes emolinitendas faccidioresque reddendas . Rubedo ignea , est naturalis color AEgrorum calido morbo detentorum . Ruber color , in plerisque ex sulphurea & oleos a materia , perinlia exaltata , emergit . Approximatio major invis terrae ramosae cum sale spirituoso , est v rus ignis & rubedinis productor . In nis Moridis , eadem sequuntur phamomena , ex motu Stvigore talium sulphurearum partium acriter eVc harum , unde non mirum si rubedo sanguinea magis extensas acquirat iii perficios , ipsaque m cago balsamica , ad oleagineam substantiam acrem & rubentem promoveatur , quae scse per totum corpus dispergit, cum rutilatione insigni, quamdiu frictiones a circumrotantibus particulis

permanent integrae .

Colores, a rubedine deflectentes , in Morbis calidis, sunt suspecti . Quodcunque enim a naturali & consueto ordine. deviat, illud denunciat Q. motus

285쪽

TII RORIA

motus ipsius malignitatem. Malignitas observatur, ex laceris texturis , in colore livido ad nugrum & caeruleum inclinante , ex densis texturis, in colore albo, ad griseum flavum & pallidum tendentes ex intermediis rugosis texturis, in colore purpureo, ad obscurum flavum & moscheum

colorem transeunte .

Tensio cutis rubrae &siccat, effluviorum acri

rum Autor in Morbis calidis. Rubedo, est signum

exaltatae partis ramosae , quod punctum attingit per spirituola salia. Hae exaltatae partes , AEth reis parent motibus, faeile subtiliores extra peripheriam corporis avehentibus . Haec effluvia rigida & acria, constanti figura praedita, constam 'tes & pertinaces propagant actiones , in occursu aliorum corporum , illi actioni obedientium. Haec propagatio, est contagiosa lues , ex semine morboso, proferens ejusdem generis effecta morbifica. Hujus contagii, eo major vis quo intensior ariditas , rubedo , calor & ad purpureum vergens color , exstiterint . Designant enim actum fervidum & porositatem , accrescentem per fugam talium , vi sibi vi s paran

tium .

Linguae vitia , colore , tumore & ulcusculis sese mani festantia , sunt acria effecta salivae &limphae stomachicae. Color, plerumque rubicum dior solito , in vehementia mali exaestuantis . In periculos, statu , declinat ad siccitatem & obscurum statum nigrum. In salutari eventu, ad album deflectit humidum , minus acria effecta concedentem. Tumor linguae, ab infarctu cras

soris limphae productus, desisnat ejus penetra di vim & inclinationem ad motus intes inos ,

. cum

286쪽

eum sutura laesone . Ulcuscula , demonstrant malignitatem&atrociam ipsius humoris saevienistis, te se in haec loca exonorantis, unde saepius Morborum terminationes , ab intereeptis particulis labem indirentibus. Hoc patet in Aphthis, inflammatione linguae de oris , smilibusque eorum locorum inquinamentis violentioribus , ut Ansina, &c. Depresso seu detumescentia linguae, ejusque purpureus color. , perniciosissimae malia gnitatis deleteriae sunt praesagia , ut in Peste , eique assinibus Morbis conspicuum fit. Insomnia horrida , sunt praeludia inflamma tionis cerebri r Praeludia haec , nascuntur ex etis uviis nimium obsidentibus & vellicantibus me Vorum principia . Spectra , sunt confusiones fa

culentiarum ad cerebrum delatarum , pertinacius cohaerentium , imagines fumosas offere lium , quibus spectacula varia monstrosa cogitanti Animae obvolitare videntur. Hisce accedentia effecta dolorosa , corpus a Cacodaemonibus quibusdam assici imaginatur &abhorret Anima , corporeis instrumentis illusa ι Haec , sunt species Melancholiae , in furorem facile conve tendae , ubi in copia a rescentes particulae sulphure salinae , cembri loca proxima occupant, ibidemque inflammationes inducunt, deliriorum furibundorum autores. De fatigationes corporis, accrescentes post somnum , mala sunt praelagia, nimis corros vi & nervos debilitantis humoris . Spirituum animalium insuper penuria , mala se gura , nimiaque partium principum debilitatio, in causa sunt , ut nobilioris vitae functiones cessent ex reactione materiae morbificae cum huis moribus Orta .

287쪽

Urina rubra , ignei motus est indietum. Per igneum motum , salinodulphurearum partium intestina frictio .& attritio subintelligitur . Hae particulas illas flammeo insigniunt colore , fer vidoque instruunt acri motu , quamdiu adhuc integri persistunt contextus laevigati . Secedentes autem a colore rubro urinae , indicia pmbent inclinationis ad mortem aut vitam miseram aut sanitatem . De quibus signis rite prosequendis , non per simplicem Uromantiam , sed per motum & admixtionem variorum corporum , in diversas tendentias & fines abeuntium brevitati studens . hic agere supersedeo . Morborum frigidorum essecta , seu sympi mala praecipua sunt , retardationes sensus &motus , Praecipuarum functionum , Quamvis frigus non existat oppositum motui , attamen prout diximus sensui summopere obest, adeoque spirituum & nervorum ellicaciam minorem de signat. Si autem Μorbi dentur , in quibus sen-1iis etiam reperiatur exquisitus frigidus , hi ex compositis oriuntur particulis , in morboso incipiente motu gravius procedentibus . In principio nempe, ubi omnia in vigore adhuc perstant Spirituoso & salino, atque integrae adhuc visuntur textum naturales humorum 8e nervorum

nondum obstorum . Medium enim S: finis , tendentiae Morbi frigidi, est imminutio 1ensus sensim hebetandi . Motuum etiam potiorum suta latio , a morbo frigido invalescente semper exspectanda , quoniam humorum crasis ad maj rem crassitiem , molem & nexum transire C gitur , Spirituum , filium tenuium & oleorum privatione . quae AEtheris & Aeris commercium nobi-

288쪽

nobilius invocare solebant , ad majorem superis ficierum independentiam obtinendam . Limpha muriatica & serosa est principium Morbi frigidi. Muriatica salia , sunt composita ex acido & a Icali quovis, ita tamen , ut praevaleat authoritas acidi. Haec compositio demonstrat molem, seu coacervationem punctorum salinorum, minori motui auscultantium . Acida inter haec numerantur, in quantum ex reactione muriaticorum resultant , ubi ex sua terra excidunt, ad fluorem majorem evecta . Haec autem

muriatica , & acida fixiori graviorique terrae consortio instructa, oleos, obsunt texturae , iulamque coagulant & incrassant, serique subactiadi copiam adducunt, Spirituum animalium m tum inhibentis. Hinc in farctus graves, & venti formes partium distensiones succedunt oner is, lentorem humorum promoventeS . Pallor & ingratus color , sunt effecta praecipitantis acidi & muriatici salis. Praecipitatio, est superficiecularum coacta aceumulatio , per Ο longiora salia sphaericas & independentes particulas connectentia, cum violenta fluidi expressione . Hax contrariatur tincturae rubrae ramosi Sanguinis, eamque obscuro & ingrato lividoc lore inficit, pariesque mucaginosas limphae & si ri ad caseosam substantiam cogit , unde florida rutilatio pristina & fluor eximius humorum si mintur. tam in motu quam in misceta exacti xi. Serum igitur seorsim fluere eoactum , pali re inficit cutim minus diaphoreticam , crassa coagula tetros inferunt colores, limosa & turbida tia immixtione , inter serosas hasce lentius fluentes partes, glandulas & Doros subculaneos

289쪽

ubi replent. Hi sedi colores, ad flavum aut lividum eo magis inclinant , quo hae praecipitatae Partes , magis a statu nativo declinaverint permotus intestinos frigidos & conquassationes earundem varias vel putrefactiones superveniena

Colorum dcclinationes , fgna praebent consistentiae & qualitatis corporum modificatorum per imorbosos motus . Nullii bi major colorum varietas elucescit, quam in Morbis frigidis , si intcnim terrae limosae progenies , crassiori 1 ali &aquae minus spirituali juncta . Terrae autem c haesio malor , est magna coloriun causa . Haec terrestria, cum subsistere diu nequeant , in fluctuatione inaequalis aquae, variegationes offerunt colorum semper faciem suam mutantium . Im mutatio haec, causas agnoscit , motum nempe salinum & intestinas eoncussiones , decussioneiaque corpusculorum , inter se mutuo saevientium, in hisce stagnationibus. Ex iis haurit Medicus sequentia praecipua effecta , fgnorum loco venientia :I. Color albus, est signum coagulationis lentae caseoiae , adeoque minoris motus partium . Acida enim muriatica cum sero praevalentia , motum progressivum & intestinum , pro eo tem pore sistunt , tam in vasis quam in humoribus.

Quod patet in pituita viscicia alba, leucophlehmatia , pallore virgineo , linguae & urinae alb dine , &c. 2. Color flavus denotat motum ad malignum in farctum tendentem . Flavedo enim in talibus Morbis , est species cachextae humorum. Oleosae nempe particulae , spiritu . tenui destitutae crausaS

290쪽

sas illas deponunt iaces , ad ulteriores motus postlidi inclinantes . Horum motuum tendentiae , vergunt ad acorem & austeritatem , dive sulcatae, pro modo issonis praecedentis & par

tis occupatae.

3. Color niger , lacerae texturae signa praebet funesta . Ιrregularis fluidorum conii stentia , amotu nunquam desistentium , causa est illius effecti ultimi. Interceptio enim particularum in hoc loco , violentiori nisu pergere cogens particulas , in minus resistentia seu apertiora Ioca , ibidem arietatione lita insigni discontinuati nem promoVent magnam , Ob intermixtos cuspides salinos fluidis illis in nimia copia junctos . His effectis , etiam alia accedit ratio , nempe acrium quorumeunque Vehemens impetus, cum penetratione violentiori , in omnes dimensiones figurarum & molium corporearum , ab iis di-1cindendarum , ut patet in malignis Morbis . Gangramam & Sphacetum inferentibus . In frugidis autem Morbis , successive haec peraguntur, saepius ex albo coagulo 1 eroso inchoant , ad flavum sensim rediguntur statum , nimia persisse te corpusculorum interna salium & oleorum cr assiorum caterva, in livido & nigro termina

tur , subsistente illo intestino bello , hostiliter

in propria viscera civiente, ad ruinam integram illis machinae instigato , post decarcerationem exactiorem spiculorum , nunc unitis Viribus proinperantium ad insultus atroces . Hoc inpi me etiam observatur in Morbis calidis in principio albescentibus , postea rubentibus , tandem ni fricantibus partibus, ut in a phthis , &c. Hi Colores dici queunt cardinales , plerique