Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

tandos, debilissimis etiam hominibus datur. Sic viris hypochondriacis, meminisque hystericis mane & vesperi scrupulum corticis Peruviani dedit Syria. bamus n) per aliqtic t scptimanas ψ & quidem talibus , inqmbus . diu muLrumque negrotantibus , deiecta am in corροris oeconomiaforet ue integramisque taediosi hujus mali curam solo hoc remedio se perfecisse testatur, additiaque , se ipsum libenter hunc corticem usurpasse, tum uxori liberisque dedis se : quoties res postularet. Cum 'quondam , simplicium medicamentorum historiae colligendae intesus, Plurium Vires vel in proprio corpore tentarem, sum si mane jejunus hi horti spatio intepram corticis Peruviani, in pollinem contriti, unciam , neque aliquid inde detrimenti percipere potui . Infamiae notam salutari huic remedio inussisse novi quosdam , qui palam i Ilud damnabant tanquam nocentissimum 3 clam Ueroemem , aliis additis mcato, utebantur , dum curam febrium arcanis remediis se perficere turpissime gloriabantur , miserosque aegros , latgissimo pretio extorto, emungebant , Medi. eorum nomine indigni. Verum uti optima quaevis, sic k cortex Peruvianus imprudenti usu nocere poterit adeoque requiritur , ut prius seVero examine inquiratur, an aliquid Iateat in corpore, quod febrim requirit, ut cito & tuto tolli possiti uti etiam an a sebre , si relinquatur, exspectari possit insignis quaedam utilitas , sive in tollendis inveteratis malis , sive in mutando corpore sic , ut ad firmam Ualetudinem vel k longaeo itatem disponatur sVide ψ. τs .). In tali enim casu

cortice abstinendum foret. Contra vero. si metuendum videatur , ne per se-brim diutius relictam tal s mutationes in corpore. fierent, a quibus chroni ei

morbi vide g. 7s3.3 aliave mala exspectanda forent, corticis usus quantocyus etiam conveniet. Sic U. g. si juVenis robustus quartana pura , nullis malis symptomatibus stipata , corripiatur , suique lucis sit aeger, Sc sebito vitae regimine uti possit, praestabit semper, ut haec febris relinquatur cum constans observatio docuerit Medicos , corpus per talem febrim in melius mutari . Contra vero , si debilim, senex , Vet profusissimis sudoribus diffluens a

levissima causa homo . simili sebre laboret , cortiqe PeruViano opus erit. Praecipuee autem rationes, quae hujus remedii usum postulant, variaeque cautelae in eius usu observandae, hac paragrapho enumerantur , quae omnia iam singulatim expendenda erunt . Si febris autemssalis vehemens Vernae enim febres saciles esse , 2 sponte sua brevi abire solent, uti ad M. τ47. dictum fuit, unde rarus in his c ticis usus, nisi intempestivis evacuationibus tentatae tales febres in maiorem diu- tu initatem excurrant , vel in profusos valde sudores aegri resolvantur ι tunc enim saepius vidi, etiam Uernas febres ad omnes alias methodos rebelles suisse, soloque cortice Peruviano tolli potuisse. Si vero sebris intermittens autumnalis non adeo vehemens fuerit , ut inde subita debilitas , vel alia mala g. 7S3. enumerata metuenda videantur , praestat cortice abstinere , ilia

tamque sponte ua , vel methodo g. 7s8. ad θ. 767. descripta , sensim eum nescere . Cortex enim Peruvianus, uti optime monuit S enbamus i M . inducias saepius impetrat, quam febrim deuellat, quae Par duas tresve septiis

manas

152쪽

ῆ. 6 . FEBRIS INTERMITTENS . ins

manas delitescens recrudescere solet . Dumvero alia methoelo sanata mit se bris , minus recidivae periculum est. Corpus ex aegritudine debile . Si enim aeger Vel ob propriam temperiem, aetatem provectam, vel morbi imentitatem , adeo debilitatus saerie, ut mectus sit , ne pluribus 9 validioribus paroxysmis deficeret ψ Cortex Peruvianus exhiboei ebet, licet etiam alia signa adsuerint, quae ejus usiim prohibere videntur. Sic enim inductas impetramus , sumn Q aegrorum emolumento, qui interim idoneo victu refici possunt, ut rediturae postea febris impetum limolestiam, in ue periculo sustinere possint . . . 'Non enim in tali casti repetito corticis usu impediendum semper est, ns &bris redeat , raro enim hoc discrimine vacat , sed libero a sebre tempore illi, remediis utimur quae l. 738. Iaudata suerunt, ut per illa sol Uantur υi rum obstriict nes , aliaque mala emendentur , cui scopo ipsa iabris a natura

toties desumtur , viti in febrium historia senerali dictam fuit . Magna enim tunc spes est , ut post duas trusve septimanas, res illatis jam viri viribus, reditura febris Levi spatio reliquum perficiat , sicque integurrima

redeae sanitas. - . ' . ' . '

Morbus jam aliquo tempore duravit. Maximi momenti haec regula est qua neglem', mors quandoque , . saeptiis adtem dira δε anomala penitus -- plomata secuta suerunt, ipse certe. febre longe pejora. Illi enim , quibus adeo odiosum febris nomen est, ut illico tollendam ubique & semper velint, etiam in vernis tertianis , uno alterove tantum paroxysmo defunctis, cortiacem dederunt statim ut is ipsis quasi incunabulis febrim supprimerent: irnari febrim saepe praesidio esse, ut celsus sy optimo monuit, A in Commentariisss8. pluribus deinoostratum fuit Ju Nni in tertiana verna post secundum jam paroxysmum datus cortex suerat a Medico . ne febris altas s ut diee radices figeret , Se cum rediret post aliquot dies sebris, cortice denuo sum pressa sitit ilico : vidi auteo misero huic postea alternis diebus circa illam h ram , qua paroxysmus ingruere solebat, accidisse ossistataonem , pandicula

tionem , miros hor Ogmos , abdominis tumorem p aphoniam, absque ulla- mutationbinus , sed cum intolerabili anSietate, duraUeruntque oninia haec molesta mala per binos mensis , licet Vatiis methodisrientaretur curaso . Tot M tantis malis redemit miser aenrotus Vernae tertianae paucos paroxys.

mos. Icterum , hydmpem , asthma, nervosi systematis totius ira iram luandoque imprudentem talem corticist Peruviani usum secuta fuisse , ob ervationibus Medi Os constat sa) . Unum adhuc mirabilem casum addam , qui confirmat modo dicta . Juvenis quotidiana intermittente laborans sums rae singulis intervallis inter tres primos parπιγλω draehmas quinque corti cis Peruolanir Levis horror tempore quarti Droxysini adsuit sed siquistidie , post aliquot minutorum horripilationem , circa pedum titos Vehemeniatissimum dolorem patiebatur , ac si distorverentur , Ω discinderentur omnia. Diirabant haec tormenta per quinque circiter horae minuta , subitoque cessa te sitore in hoc loco, eodeni modo 2 simili temporis spatio assciebantue genua, post haec semorum articuli. Postea aderat durities , tumor & dolor

153쪽

minentis strangulationis metu , postea apoplectico similis decubuit ι tandemque penitus delirabat. P0st quinque Vel sex minora cessante delirio , satis bene se habebat atque m hoc statu permanebat tanto circiter tempore quanti in omnia memorata sita 'Omata occupa erant ἔ tuncque denuo omnia eadem mala simili ordine 2 duratione redibant sa). Similes alii casus in eodem loco recensentur ; ex quibus constat, summa ratione S denhamum b) monuisse

sequentia et curandum est buce omnia , ne ora marure nimis hic cortex in

ratur , ante scilicet quam morbus suo se Maerte aliquanrisper protriveris nisi eollabescen es O jamfractae aegri vires eundem temporius sumendum esse dictoerino neque enim alud IDiam es metuendum , ne a praetropero ejus usu inesseax isa reddatur spem aegri fallas ; sed etiam no de aegri vita agatur . si sanguini, omni fermentatiovis nisu se Hespumanti, eam dere

penta injiciamus remorom.

amvis haeq regula practica universalem usum habere .videatur , ubi tamen singuli febris paroxysmi porculoso quodam symptorisate stipantur , quod non nisi cum se e tolli Utest , tunc c-imur Piquando corticem adhibere

citius. Curabam ante aliquot annos , dum febres inurmittentes autumnales epidemice grassabantur, mobilem in genere nervoso meminam, quae ante quinque septimanas sanam. insantem pepererat, tertiana laborant . secum

do paro sino incipiente, convellebatur ὀe siphoni manebat per aliquot horas. Cum autem de gravitatis sensu circa praecordia conquereretur, & purgantia Vel emetiea ante paro'smum data plurimis aliis aegris simili morbo decumbentibus profuisse noVissem, dedi lene purgans , ocio horis sumendum ante Paroxysmnm sequentem , statueramque cardiaco M optato remedio c0mpescere excitatos tumultus post nnitanti cathartici operationem , antequam ' Par a Isinus ingrueret. Verum biliorio post assumrem purgans jam convellebatur , A diutius aphona mansit , quam praecedenti paroxysmo. Dedi tune finito paroxysmo corticis Peruviani decoruim , tam pulchro succella , ut st.sequens paroxysmus, tui ultimus suit, vix ullius momenti 'esset, absque ullo malo symptomate; Ω miro modo se roboratam sentiret aegra , & longe minus ab animi affectibus, etiam validioribus, mobilem. Sed st ipse θ- enhamas se in silvisi casii , dum amplecticis uimiles aegri in paro talis de niarent . ilico corticem perurianum exhibendum jullit, simulae paro-xysmus sponte sua desineret I quin inio 2 citius adhuc ingerendum voluit, modo fieri posset. Neque signa adsint infernae inflammationis . minit ex illis. quae in Commentariis l. 7set. de effectibus febrium intermittentium dicta suerunti, per has sthres . qi diuturnae suerint & validae , cruorem optima sua parte sp liari, & residua acrem & crassum simul fieri, adeoque inflammationibus Mobstructionibus producendis *ptissimum . Cel rrimorum autem Medic tum testim iis ibidem confirmatum suis, inflammationem & ejus sequelas quandoque , licet rarius sorte , a sebribus intermittentibus fieri, & quia dem plerumque lethali eventu , Levior hepas idis species aliquando ii termittentes autumnales epidemicas comitatur , in quibus semper pessime cessit

154쪽

eorticis usus ; dum , sublata sic febre , uranebat illini, quod per ebrim ip-sam matutandum & resolvendum uerat. ubi ergo dolor fixus contimius , senasus ardoris interni, aliaque inflammationis internae signa adsunt, cortice in .stinendum erit.

Neque collecti alicubi puris . In tabidis sau obtav atur febris quou-adiam, quandoque omnino intermittens , aliquando remittens tantum , quaa

a pure quotidie facto , Ω deinde per sputa educendo nasci videtur o Per ta.. . lem febrim fit hujus puris concoctio 3 quae si cortice Peruviano dato tollatur , pessime semper se habent tales aegri, 2 summam patiuntui anxieta. tem ; adeoque si vel minima suspicio collini alicubi purri adsit, a cottieis usu abstinendum omnino est. Neque obstructi admodum huius illiusve visceris . Post serWidissimas i . states praegressas observatum fuit , sequenti autumno - sebres intermitteh-tes epidemice grassatas fuisse, non tantum in his regionibu&, sed per totam se Europam , imprimis decimo nono huius saeculi anno , quando ortinium numerosisimae in hac urbe tales sebres observatae fuerunt. Videbatur autem tunc', per summos aestus praegressos liquidissima sanguinis parte dissipata , residuum spissum M tenacius difficilius per hepatis angustias transire potuisse , cum. tormis sanguis, a visceribus abdominalibus tediens & --nosus , per venae portarum convergentes ramos transire debeat, absque renovata cordis Appellentis actione . unde Obsbuchio hic nata bilis debitam consimonem non tantum , sed & reliquorum viscerum cly loeoteticorum . sunmones , turbabat. Vidi tunc &in meipso, & in ali. .plurimis his febribus laborantibus , colorem oculorum subflaVesc*ntem M utinam subieteria. tiam . Aderat anxietas 3e ponderis gravantis sensus circa praecordia. nausea, fastidium , M in quibusdam obtusus in h pochondrio dextro dolor. Cum autem ingenti aegrorum numero Obruti Medici, & imprimis in vopulosissimia Drbibus, corticem Peruvianum exhibebant in his febribus, plerumquams.sime cessit, imprimi, , si non contenti inducias impetrasse , ut refocillarentur

aegri, redeuntem sebrim ilieti dato iterum cortice Comprimerant, Vel comtinuato couicis usu ejus re litum caVerent. Multis enim abdomen intumescebat, iacies cerea erat. 2 pe me languebant tota hyeme sequente ; plures perierunt, dum sensim putrefacta , quae visceribus insarcta haerebat, saburra , & verno tepore mota, dysenteria vel di rhoea putridissim seque-batbr e quibusdam etiam ingenti copia sanῖuinis, tabelacto ut videbatur hepate , sursum vel deorsum expulsa , cita & ine peruta mors veniebat. Ubi autem leni emetico expulsa biliosa saburra , quae in his sebtibus incipientibus primas Uias gravare solebat, dabantur decocta graminis , cichorei, ta- Taxaci, quinque radicum aperientium M similium , addito mille , rob samb

ci, Tale polychresto & similibus , febris ipsa, hae ingesta remedia movenae

per omnia vasa , scivebat felicissime viscerum obstructiones , u optime curabantur aegri, paucique admodum ex ingenti aegrorum humero perierunt., Sa- Ilitarem hujns methodi .eventum postea aliis annis , dum similes febres grassabantur , expertus sui 3 neque unquam dedi corticem Peruvianum , nisi qua doque magna aegrorum debilitas aliquas inducias poscerat; tuncque tamen perrexi in usu similiam solυentitim M aperientium remediorum, donec febris rediens nunc citius , nunc serius, curationem absolveret. Religio tamen fuit,

T a post

155쪽

, o FEBRIS INTERMITTENS. g. 6 .

post talas inducias impetratas , renatam febrim repetito corticis usu tollere , cum semper hoc periculosum sit, si .el minima sit spicio obstructorum vita ceruin adsuerit . unde et iam S densamus to , qui satis audacter cortice

Periiviano usus suisse videtur, monet sequentia : Animaduertendum autem, quod si Mur, ποη obstante abundanti e.rutela superius tradita , nihilominus recidivam 8atiatur suas in quartana ipsa rarius accidit, quam in tertianis vel quotidianis), tamen prudentis medici rella, non nimium pertinaciter iψ-

re matbodo eorsicis per dicta intervam exhibendi , sed pro suo judicio aliis

modis eurationem amgredi .

- Patet ergo chamus dictis , corticem Poruvianum ex sua indole esse innocuum remedium, quod satis tuto corpori humano applicari potest , unicum tantum incommoJum ejus usum lon*um 2 repetitum sequens notavit SNenbamus se) , quod nempe in rheumatisnum scorbuticum inciderent aegri , qui tamen antiscorbuticis remediis lacile curabilis erat . Praeter illud autem nihil mali aegris accidisse unquam ab ejus usu testatur . Simul etiam affirmare licedi, corticem Peruvianum tollere febrim solam , Ω sublata febre manere istas mutationes quidarum M solidarum partiam corporis, quae vel ante febrim praeexstiterant, nondum sublatae per febrim , vel ris tempore aut per febrim ipsam productae suerant . ubi ergo febris inservire poterat, quod toties fit, ut felicius Se citius tollerentur veI eme darentur:illa , quae in tolidis aut fluidis degeneraverant a sanitatis legibus , corticis Peruviani usus nocet: uti elim si a febre intermittente merito sperari possit inveterati cujusdam mali cura , epileptiae v. g. , vel corporis ad Ionsae itatem 2 firmiorem sanitatem dispositio. sic etiam facile conciliari poterunt cliversae Medicorum de cortice Peruviano opiniones, dum quidam illius usum damnant ubique, alii contra laudant; δe omnes ad experientiam provocant. Gerre nullum absolute A semper utile remedium est , sed tempestioo usu tale fit tantum . Cortex autem Peruvianus roborante virtute insignis quidem est, & hoc respectu p.ilcherrime in quibusdam moebis prodest uti di istum fuit , illa tamen

ejus eis dacia, qua febres intermittentes fugat, inde pendere non Videtur, cum ab alio nullo roborante remedio idem Rectus tam certo sequatur . unde merito specimum 'remedium dicitur , cuius. efficaciae, solo hoc effectu cognita , latens illud sutae o. , unde febris intermittentis paro sinus excitatur, M stato i pote reno atur , tollitur , Vel pro tempore iners rid-ditur, licet caeteroquin ab esas usa nulla insignis mutatio iis corpore a

pareat .

Neque repugnat modo dictis, quod nonnullos cortex Peruvianus quandoque purget , ac si catharticum remedium sumpsissent sfὶ ε nam illud rarum in , di plurimi absque ulla omnino evacuatione. sensibili sebre liberantur me

corticem. .

Testatur quidem celebris Medicus me obtus Franciscus Adbertinus u). post febres intermittentes , cortice Peruviano fugatas , secutas suisti insignes

. . EUM

156쪽

l. 67. FEBRIS INTERMITTENS . ins

eVacuationes per alUum , sudores , sputa , urinam ste. Praesertini autem post corticem assumtum aegros est udisse quand e halitum quemdam odore oravem , Ω foetidum adeo quandoque , ut adstantes molestissime assiceret , talemque halitum perdurasse , donec alia quaedam excretio per alvum , urinam Ice. prodiret. Fuit autem Amertinus in illa opinione , tunc bonum esse exspect m dum successum , neque sere recidivam metuendam esse , si post curticem Peruvianum exhibitum criticae tales , ut Vocat, eUacuationes sequantur. Ubi vero contrarium occurrit, recidivam metuerulam esse ; tuncque fiasit, repetendum esse corticis usam, donec tali,is evacuationibus obortis persecta rediret sanitas . Interim tamen , uti ad 3. 7s . monitum fuit, negari non potest , cortice Peruviano exhibito febrim cessare , antequam illae evacuatione. fiant I ade que corticis illa vis, qua febrim sugat, non pendet ab evacuatione canidam

Dateriae morbosae. - . ν .

Cum modo dicta legeram , incepi sedulo attendere , quid ina ris fierat ,

postquam. illis corticem Peruvianum dederam . Gravam illum halitum , decQrpore aegrorum exspirantem , observare hahenus mihi non contigit , Uerum aliquoties vidi in tertianis autumnalibus pertinacioribus dato cortice , post am febris per tres, quatuor, quinque dris siluerat, at Uum aliqimiles fluxisse , quaddc uo omuisse aegros cum ieramine . Qaibusdam tamen , non obstantibus illis a Quationibus , lecidiva configit, aliis non . NotaVipraeterea A quibusdam febrim per cortieem sanatam fuisse, licet nullae sensibiles evacuationes obstr alae fiterint, absiue recidiva tamen . Illi autem , quibur alvi fluxus vel Vomitus contigit, de sensu gravitatis circa praesordia conquesti fuerunt, simul ac febris cortice dato cessaverat. Cum autem , teste ipso Albertino , variae evacitationes par urinam , alvum, sputa , sudorct &c. sequantur in tali casa , Ω quandoque tardissime , admO- .dum veroiimile videtur, corpus , depulsa lebro, vires suas recolligens , Rroborante corticis Peruviani virtute instauratum , expellere variis viis illa, quae tempore febris a sanitatis legibus degeneraverant ; vel, sanata labre , ex ingestis alimentis voraces enim plures post corticis usum fiune) non bene digestis accumulata suerunt in primis viis illasque evacuationes non pendere , proprie loquendo, ab essieacia corticis PetuWiani, cum saepe diutissime postea observantur tantum. Interim tamen satis' probabiis videtur , quandoque per tales evacuationes tolli causas occasionales , quae sopitum illum characterem, a quo Parorcysmi renovatio proprie dependet sinde l. s7.) , exci-re potui sent sic , ut postea ablatis illis causis , unde excitatus fuerat, propria vi pa ri γλω .renoore pergeret. Ex illis autem , quae hactenus dim fuerunt , - pater Puto , non carere periculo illam methocliam, qua, non apparentibus talibus evacuationibus, repetitur corticis usus hac spe , ut si a tandem prodeant , cum illae evacuationes, corticem exhibitum' dis postea saepe seqwen, huic remessio adscribi posse non indeantur ἔ M saepe tales causae in cor-γre lateant, quibus ipsa febris optimum remeatum est non tantum , sed Sequandoque unicum .

Sequitur iam ut videamus, quaenam in usu corticis Peruviani notanda sint, postquam constitit, febrim per hoc remedium tollendam esse , Vel saltem pro aliquo tempore sopiendam , ut, induciis sic impetratis fractae aegrorum vires

157쪽

Patet ex illis Alinoribus, qui de cortice Peruviano scripserunt illo tempore , quando eius usus in Europa primo incrςbruit , quod tunc datus fuerit

in subsantia, ut diei solet in forma piaveris vino insuli 2 diluti. Sostea ,

cum imprudenti hujus remedii administratione mali quandoque effectas se.iueis tantur , at uid maligni in cortice latere putantes quidam Medici Varias eius praeparationes commendaverunt ue Se imprimis solliciti fuerunt multi , ne ipsa corticis substantia ingereretur, nescio quid mali inde praevideqtes s sed limpidissima tantum inlata , etiam fit tro depurata saepius , tantum exhil da voluerunt. Ex illis autem , quae dicta suerunt, satis constitit, nullum a cortice periculum imminere . Poterit ergo dari forma pulveris , vel addito syrupo quodam ossicinali, aut melle , parari inde electuarium . Infusa ex Cortice paramur optime vino , Ω spiritu υini inde facta tinctura pariter in officinis prostare solet. C ionem autem sere absque viri L jactura cortex Peruvianus, A quidem longiorem reqὐirit , ut saturatissimum inde fiat decocchum, turbidum tunc, flavescens, spumescens , Ω eum adstrictione amaricans.

Si iam tale decoctum .hni igne impissatur ad mellis spissitudinem , habebitue extractum corticis Peruviani, quod tali sub forma , finstar electuarii, exhiberi poterit vel sysum cuum officinali misceri , vel addito putrite

γπrrhiam V. . g. in massam solidiorem redigi , unde catapotia formari queunt r' in Materia M dica ad hunc numerum vari tales formulae habentur . Ubi autem amarum horticis saporem fastidi uiae nimis aegri, vel Uunioribus impetrari nequit, ut corticem auh varia eiusPraeparata actinant uetulo M aequali cum successu elysmate iniectum corticis, decoctum , vel ejus pulvia aqua dilutus , idem omnino efficit; nisi quod majori corticis copia, tripla nempe plerumque opus sit , quam si per os assumatur . uno autem atteroUe cimmate ex melle cum sale seminae , vel simili, prius tunc eluenda alvus est, ne saeces in crassis intestinis haerentes obstent , atque postea diutius Uysmata ex cortice Peruviano parata vasuis intestinis retineri possin: . Sitimul etiam notandum , haec clysinata , cum scopus sit illa retinere in cor- re , uncias quinque Vel sex non debere excedere in advittis, vel unciam unam aut alteram 'in iunioribus, ne mole sua intestina ad excretionem irritent. Vidi in iunioribus saepius hanc methodum successisse inlistius Parisiensis Mediexs ib), qui se hujus methodi primum inventorem iactat,

magnum sic curatorum aeῖtorum numerum recenset: corticis autem pulverem , aliquot aquae Mnciis dilutum, adhibuit prae caeteris, nulla alia

te addita. ' a .

Cum propriis additis requisitis . Certe cortex suus ad hanc curam sussi cit, adeoque hoc respectu nihil omnino ipsi addendum videtur . Miscuerunt quidam cortici varia alia, & quidem oppiositae indolis , remedia , acida nem pe fossita , sales alcatinos volatiles 2 fixos sales neutros, ut. ammoni Cum &c. 3 Purgantiis, optata si), aromata abi, ut nempe noxii quid, quod

in cortice haerere immasinal ntur , emendarent. Interim tamen .ex omnibus

his additis patuit, corticis Phuviam illam vim , qua febres curat, non facia

158쪽

' FEBRIA INTERMITTEN s. asile mutari posse , cum similis sere ess Mus sequatur , siWe solus , sive citin variis additis μxhibeatur ε, nili quod purgantia simul exhibita, deturbando inrticem citissime per al um , eius emcaciam enerUare Uideantur : radebamus talibus aegris , quibus ex peculiari idiosyncratia a cortice Peruviano alvus mo ebatur , uti a ςathartico sortiori solet, simul laudanum dedit, ut hanc evacuationem , & morbo & corticis operationi contrariam , tolleret ibi ue omitum autem molestum , si aderat, prius succo citri cum sale absinthii misto, dein laudano liquido dato , sedabat e caeterum nihil aliud cortici addebat , nisi quod vehiculi instar servire poterat, aut amarum saporem emendare , si iuniores aut delicatuli forent aegri . inandoque adduntur quaedam remedia cortici, ut eius color δε sapor nnitentur , Se insciis aegris angeri pol- sit, ne vano metu perculii QOttici sumto adscribant postea omnes ilios morbos , qui restiquo vitae decursu illis contingent, uti quandoque non sine detrimento famae Medicorum sinum fuisse no i. Ita v.. g. sales alcatini fixi

additi cortici , dum in aqua decoquitur , essiciunt, ut deco'um limpidum coccineo colore saturato praeditum sit, dum sine his additisqurbidum IestaVescens appareat. ob similem rationem cortices citri, arantiorum, cinamo mum aliave remedia adduntur , ut sapor mutetur . Tempore in . 'Dum primo in Europam deserebatur cortex, binae ejus. drachmae, in pollinem tenvissimum tritae , tribus circiter horis ante paroxysmum infundeDantur in phiala Nini al* generosissimi, k instruente librili horrore , primoque paroxismi indicio vel levissimo , universa haec dolis assumebatur, & dein aeger lecto committebatur έ uti patet ex Sebedula Asmana dicta , quae corticis usum ὀe praeparandi modum continebat, 2 apud A tribolinum si) aliosque multos Auctores, qui de cortice scripserimi, Uideri potest . Constitit tamen , quibusdam , licet rarius , pessime cessisse corticis . hoc tempore dati, usum , Se Brinbamus m) observavit , quosdam scseriisse, unde magna huic remedio infamia accessit. Credidit autem non ine ratione , funestum talem e um inde factum fuisse , quod incipiens sic paroxysmus sumaminaretur , adeoque impediretur, quo minus γgoris

febrilis periculosum illud stadium t vide I. 49.) superare possent aegri, sed

in illo suffocarentur . Tiitissimum ergo erit finito paroxysino incipere corticis usum , Ω divisis dosibus illum sic exhibere , ut aebita ejus quantitas assumi possit, antequam sequens exspectetur paroxysinus. Ubi vero febres intermittentes geminatis x productis parostysimis indolem

continuarum sebrium aemulantur , uti in autumno faene contin it Vide ἔ. 48.), sic ut tantum .remissio , non vero intermisso perrecta , observetur in tali casu Ssdenhamus sn).tempore remissionis , quam proxime a paroXysmo

delinente, quantiun conjectura Paterat assequi, incaeit dare hoc remedium , Ω deinde quarta quaque hora sic pergebat, ne quidem ipsum paroxysmum morans r quia non dabatur aliud te iis , ut debita corticis co ingeri pose sit. Monetque , filiciter successisse semper hanc methodum , nisi assiduo laeti calore, vel cardiacorum calefacientium usu, febres intermittentes in Uere

- Ibidem pag.

159쪽

continuas , quae nempe absque remis ione uno impetu decursum situm solvunt, mutatae fuissent : in tali enim casu corticem Peruvianum nihil quinquam profecisse plus semel se observasse testatur. Imo alio in loco o) diserto monet, in epidemicis continuis febribus , M in morbis inflammatoriis , pleuritide , peripneumonia , angina &c. non tantum non profuisse, sed & plane obfuisse corticis usum.

Debito ordine . Talem imprimis laudavit Ρdenbamus f ρ in ut debita

quantitas. divisis dosibus sic exhiberetur ut, aequali temporis intervallo si gulis desibus exhibitis , omnis ejus copia assumta sit, antequam sequens pa-roXysmus exspectatur . Sic V. g. ad quartanam curandam binis diebus intemcalaribus dabat omni quadrihorio dolim corticis Peruviani, adeoque unciam ejus in duodecim partes aequales divi ebat. Ubi vero febrium intermittentium paroxysmi minus distant a se mutuo, saepe non adeo tutum videtur , breviori tempore tantam copiam ingerere, ut omnis haec quantitas ante suturum paroxysmum assiimi post t. Sic quidem non penitus tollitiir proxime seoiturus sebris insultus , minui tamen plerumque solet, & deinde, pa Rendo tempore απυς εἰσι in corticis usa, Cura perficitur; Imo etiam comtuluit alibi Sydenbamus tq ) in quartanae per corticem Peruvianum curatione, ut sanguinem Hcto medicaminesensim, longioreque a parox mis intervaLA leviter inficiamus , quam ut uno dmnino ictu parox mum confidere tent mus; hoc enim pacto plus temporis remedio conceditur, quo suum opus plenius absolvat; ορο evitatur quisequid id est perieuli, quod aegro poterit oriri ex sebito iso im intempeφυο nimii 'gramine , quo partu um 1am invalescentem, at ue Omnis ole exferentem, conamur opprimere . Unde tunc Voluit, ut mane 2 sero , aiebus a paroxysmo liberis , sumerent aegri magnitudinem nucis mos tae de electuario, ex uncia una corticis Peruviani , Ω binis unciis sytupi rosarum rubrarum consecto. Dosi. Unciam unam corticis ad quartanam debellandam in adultis requiari observavit Sydensamus fr); reliquas vero febres sex drachmis s tribus ne pe quartis unciae partibus ) posse sic expugnari , ut inducias saltem concedant . Cum autem - ex ante dictis satis constet, corticem ex sua indole nihil periculi habere , non opus est dosin adeo scrupulose limitari. ut autem recidiva , post quartanam curatam uncia una corticis Peruviani , caveatur , iubet ut octava die post ultimam dosin assumtam iterum uncia corticis assumatur eo ire ordine, ut dictum fuit , imo k tertia Vel quarta vice hoc re petςndum voluit post idem temporis intervallum ; maxime si praepressis validis socuationibus debilitatus fuerit aeger , vel aurae frigidiori se expO.suerit incautius . Alibi vicem usque, interjectis semper quatuordecim diebus, corticis usum repetendum Voluit. Notandum tamen quam maxime, s post unciam corticis assumtam cesset fibris quidem Uerum aepri lanpueant, de ponderis gravantis sensu Circa. pra Cerdia conquerantur, urina colorem ilieritium habeat, aut adnata oculorum flavescere incipiat; minime tutum est, febris recidivam praecavere simili

Sect. I. cap. v. pag. 3δ 3. Seth. I. cap. s. Pag M 4

160쪽

corticis quantitate sumtae verum ilico solventissimis remecliis exhibitis oportet exspectare sebris redicum , per quam optime poterunt tolli illa mala. quorum signa post corticem exhibitum apparuerunt. Pessima enim semper cessisse vidi, si in tali casu in corti sis usu pergeretur et ratio autem ex ante dictis iacile patet. ' . . . uncia una corticis in substantia sussicero solet , si vero decocti forma sita matur, dupla quantitas requiritur et ubi autem per clysma injicitur, reipla plerumque copia adhiberi debebit ι & quandoque adhuc major , imprimis si haec clysmata non satis diu ab aegris retineri- potuerint. Observavit etiam S dex/amus st) , quo magis stibris , siVe sponte sua , sive regimine calidiori, ad continuitatem accedat, eo maiori corticis quantitate opus suisse . a leo ut aliquando sesquiuncta , vel 2 duabus unciis , se ad febres tales su-gandas indiguisse testetur . - . Regimine . illud non adeo exactum requiri observavit Θdenbamur U . eupςptos tamen 2 euchymos cibos merito commendax it , quia per febrim

praegressim debiliores aegri dissicilioris digestionis stlntia non serunt absque noxa, Ω recidivae periculo, cum sopitus ille eharacter vide g. 7s7. ) tam

facile excitetur denuo. Cum autem saepe admodum lamelici sint aegri, post febrim cortice Ripata ri, cavendum est , ne simul 2 semel nimiam ciborum copiam ingurgitent, sed parca copia simul, Ω repetitis vicibus sumant. Fru-GDus tamen horaeis & liquoribus frigidis semper interdixit Sydenhamus t .

Vini usum modicum non tantum concessit , Verum etiam quam maxima laud. . Uit. Imprimis autem cavendum est , ne frigidiori aurae se temere exponant aegri , a nulla enim re maius recidivae Periculum est , uti ad *. s .

uictum fuit.

Notavit praeterea Ddenhamur seνὶ, dissicilius per corticem sanari sebres

intermittentes , sicinter ejus usum segri jugiter lecto incarcerentur . Cum autem g. 766. monitum fuit, sublata febre intermittente & restauratis aegri viribus, conducere purgantia aliquoties etiam repetita , notandum est , postquam febris corticis Peruviani usu fugata est, nulla purgantia exhibenda esse , cum vel levissimum enema ex lacte saccharato in recidivae discrimen certissime aegrum conjiciat sa) . Quod imprimis ideo animadvertendum est, quoniam plurimi, videntes febres has absque ullis evacuationibus sensibilibus saepe tolli , conabantur postea purgantibus deturbare nrorbosam , quam in corpore. adhuc latere credebant, saburram .

I. 768. Uin & Epithemata saepe iuvant; & Inunctiones spinae

dorsi ; R. adstringentia epota .

Praeter illa, quae hactenus recensita suerunt, laudantur 2 alia quaedam ait Versus labres intermittentes remedia , quorum aliquando felices successus observati fuerunt. Tom. IV. V Epithe-

SEARCH

MENU NAVIGATION