Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

141쪽

δι saciles ei iratu , moras traxisse vidit usque ad illud tempus, quG autumnales s bres invadere solent, &'ongioribus 2 duplicatis paroxysmis mos penitus dobilitane , ex hac causa observavit: imo & in maniam incidisse aegros, quae pari passu reetist , quo ad orum veres rostituebantur . In- provectioiaris aetatis nominibus letlialem tonsillarum inflammationem su J , hydro- j . . quandoque R diabetem .s j ortam suisti , mnet . Imprimis hoc semper o ravavit , abrim ι post, nimium evacuantium usum , altio

res, radices egisse in . . ε . .

Frigus & febris,sedoeistro hic tollitur saepe &c. Haec est tertia methodus curandi febres intermittentes , quae saepisssime prodest, δε tuto etiam repeti potest, si prima vice nondum successerit curatio . uti autem dictum fuit β. 766. , Omne illud , quod rimum febris tempus, stigns nempe febrile , δε primam illam causam , viscositatem nemee liquidi arteriosi , & sorte etiam nervosi ivide q. 7ss.), tollere poterit, videtur aliam posse superare totum paroxysmum febrilem, cum calor febrilis, cua ymphomatibus illum comitantibus , nunquam sequatur in febribus intermittentibili , nisi frigus labrilς

praecesserit. Omnis ergo curae scopus in eo versatur , ut tempore talia remedia ingerantur , quae solvant Sc attenuent Eumores , Vasa expediant, simulque circa t pus suturi paroxysmi aUri corpus m erato calore sic foveatur , 2 leniter aromaticis 66 calefacientibus remediis incit ur. parum plus humorum per vasa molys ,- ut blando sudore nato, Se aucto aequatilliin alore per totum corpus, praeoccupetur frigus febrile . Decocto ergo quinque radicum aperientium , infuso lignorum tantalorum sataphras, mellisae, corticum Attri ν seminum quatuor calidorum majorum , minorum M . omnr hora ad unciam imam alteramve potato tempore , liqvido tenui an malico repletur corpus r quandoque Ec hin adduntur mixturae ex sale cardui

benedicti , absinthii &co, elixite proprietatis, aquis stillatariis aromaticis quarum dimidia uncia omni horae vel bi horio sumitur , superbibendo ivstisum vel decractum aromatiam . Addi soletia talibus mixturis aliquid opii, non tanta copia ut narcosin faciat, sed sic inius , ut parca do , editis vicibus, sumtum pacare possit spiritui uri nervovorum turbia ι δe impedire illam horum

mutationem , quae Digoris febri is tempore aderit, 'ualiscunque demum hiscscierit. Pro varia iam a ri aetate M temperie , mani tempestate , regionem . potus illi aromatici meraciores, vel magis dilati , pNohantur , atque in Materia Medica ad hunc numerum talium Brmularum specimina habentur . Du bus autem tribusve horis ante paro sin i suturi tempus cognitum, ante la giorem secum sedeat aeget vestibus Optime tectus 3 proderit etram, - si pedes aquae calidae hoc tempore immergat. Λliis mam placet ut in lectis do. mbant aegri stragulis bene tecti. '.' omni tunc elua ante laudata modo remedia exhibentur , unde calescere magis tunc inciriunt, di saepe sudore dis.

flueret fic autem pergitur , donec binae ultra tempus initii parox elapsae snt horae a atque ita saepissime febrilis paroxyse s tollitur: sin mirius , eadem repetun ur sequent us diebus, donec tollatur febris In tertianisse ibus raro fallit haec methodus , imo etiam quandoque Sc quartanae sic

142쪽

curam suetum . Neque obstat, quod β. 62 , ubi ae s ora sarin agebaritur , courn fuerit, valida stimulantia pessi ne nucree, dum insiliatalem postea inflamarationem pro lucant quandoque : nam aromata larga copia aquae dilii-ta hic potantur , & tempore per haec remedia sic diluuntur 2 at-t4ouantur humorps , & expediuntur,asa, ut nutas inde'nitius sit. Praeterea omnia haec non cinumtur tempore frigoris sebrilis , sed divit per haec remedia praecaveri solet. P vero subre re incipit frigus sebrile, dum pertinaciot febris non statim huic methodo cessit, a stirinitantibus 2 calefacientibus abstinemus, se que infusci aromatico diluti i utimur . i . Patuit alitem ex illis , quas ad I. 7S6. dicti fuerunt , casum similem M thodum adhibuisse, dum in balneo in circa tempus horroris deducebat aegros; neqv desistendum ab Hac mathodo voluit etianui horror redierit, sed contra pertulaciter pergendum t Sc si post aliquot accessiones balarum non plosuerit.

allium vidit 4 vel calidam aquam cum inpere, ut hae assumta calarem moUe- . Unt, qui horrorem non admittit. Monali pariter si , ut operiatur aeger , antequam perhorrescere Posit, so. lantis Galidioribus totum corpus circumdetur , perfricetur &c.

Adeo autem utilis visa Ut haec methodus Οὐκέ- ut illa praestantiorem semon expertum suum in tertianis autumnsibus sumndis isaltem illius constitutionis epidemicae , quam describit testetur. Licet enim , uti pra cedenti paragrapho dictum sala , pilulas Coc. e daret suinibus jam .aegris', ut tilrbaret Ordinarum Proxysini processusti; tamen praec uam Φ' Vidigue posuisse ileo , uti sudores elicerentur Se continuarentur , donec aliquot horae ultra fiat tum p xysmi tempus elapsae sun ' . tino in tertiana dupdici omitis tendas pitulas G Hae jussit, Aselix nidoriseris curam tentari voluit sb). alibi reo pas peribus , quorum lacuitas prolino appa tui Medico seremio nouest , solam seveMariae riuini in petretrinili aromate diWitem radiculam ex vi didit duabus ante paronimum horis , straesulisque hene coopertos suda re iussit per tres vel quatuor horas idemque acinuc duabus aliis vicibus f

ciendum Voluit .ingruente paloxysmo erratiis tertianae tibi vero febres tertianae , & quotidianae , recentes adhuc M in continuita tis victrua haerentes , nullum certum typum induerant. tunc monuit sin ,

periculosum essa curam ρο si ori Ara moliri 6 cum iusto copiosiore sudore Obres hae lacillime in contanuas non fine diserimine mutentur , uti alia octali

- inando autem aegri ex propria temperie dissolutimi admodum habent se guinem , Vel per.diuturnas & validas febres intermittentes eicillima & i nul-tuna debilitans in sudorem proclivitas jam adest vide I. ss.) 3 tunc certe hac methodo a neniluni est'; quae , excenis his binis casibus, Optima caeter

quin invenitur , , ' :

143쪽

,; 3 FEBRIS INTERMITTENS. l. a. I. 76a. TTI venae sectio nocet per se semper , prodest

a fias casu, ut di tenuis exactaque diaeta . sCum sanoninis missio adeo inacax remedium sis in compestando nimio &bris impetii , uti ad 6 6io. dictum ibit , multi Medici in hac opinione si

runt, illam etiam mas num usum habere in cura febrium intermittentium iimo etiam quidam crediderunt, has febres solis repetitis sanguinis missionibus tolli posse . Cum autem in praecedenti paragrapho demonstratiim suit, aes evacuationes nocere , I validae suerint & repetitae , quia debilitant ;idem etiam de venae sectiori verum erit . Purgantia autem in sebribus intermittentibus autumnalibus non adeo perniciosa esse, niti crebro repetita , o serWavit Iside e .r Venae seaionem vero, nisi eodem icta ebirareri. giadiuus , qaeo vena- πυππdit, etia febri- eonfiatae, sim ν -- cuisse , frequenti observatione se didicisse testatur. Nam in vegetis , & athlωtice caeterum valentibus, post venae sectionem longe diuturnitis & pertinacitis febres has affixisse invenit ue in senioribus saepe & mortem inde seculani missa

monet. Omnium autem maxime quartana febre laborantibus obsuisse venae

sectionem ; observavit. Potust quidern casu prodam , dum v. g. in juvenili rethorico corpore, & imprimis Veroa tempestate , metus est , ne tempore ca- oris sehrilis tarenctus sanguis p a nimis vasa rumpat vel dum ingens capitis dolor ab eadem calfla urget: sed tunc surguinis missio non prod si proprie

ad sebris intermittentis curam , sed tantum praecavet illa mala, qu/e a nimia sanguinis copia & raresamone mMuntur . Sic- etiam , si metico opus sit, quandoque venae sectio praemittitur, ne inter Uomendum languine dis inta vasa , imprimis in eaolae , violentis illis nixibus rumpantur . unde & ipse Ddenhamus, qui alibi venae sectionem da raverat; in tertianis vernalibus, si aesar aetate floreret, M sanguineo temperamento praeditus esset, sangit inem

mitti jussit die libero ; Ω , hoc facto, post aliquot horas emeticum exhiluri. Patet ergo , quid a sanguinis missione boni in febribus intermittentibus curandis possit exspectari. Tenuis autem 2 exacta diaeta , quae nimiam a cibis abstinentiam , .vel taneum levissimos & pauci nutrimenti praescribit, eariter in his fibribus nocet . Cum enim saepe diuturnae sint hae λωα, ω imprimis quartanae, id agendum

.i, quod divi sustinendum es, eo iss facile fusineat ef) . Sumeit enim hic

cavere , ne cibos fide , inre , sumo , admodum induratos , vel M alia duriora& disseilis digesvionis edulia sumant simulque curare , ne circa illud tempus, quo paroxysmus exspectatur , comedant uti enim ex Hinserare ad 7s8. dictum fuit, νω aera nem cibi exhibendi , eonjecturas a , ne quanas a rein centi alimento . sed jam concoctis cibis , febris ingruat. Λntiquis iam Me, dicis tentata videtur suisse haec methodus sebres intermittentes tenui .n exacta diaeta curandi. Sic enim cestius fg in quartana , quam tarde finiendam di verat. nisi primis diebus discuteretur , voluit, ut aquam tantum calidam

144쪽

62. 63. FEBRIS INTERMITTEN s.' ι; '

sumerent primo die post febrim ς & proximo biduo , si fieri posset, ne hane

quidem t post secundum paroxysmum modicum tantum cibum concessit, yυini pauculum, Se deinde diebus liberis inter secundum & tertium paroxyl mum aquam tantum calidam dedit, & caeterum abstinere jussi et atque in hac methodo pergendum voluit ad decimum quartum diem usque, dicens et ad se proximum es, ut quies rot dierum, O absinen3ia cum caeteris, quae prae-e0juntur , febrim tollant. Si tamen febris maneret, aliud curationis genusiostituendum voluit, iussitque, cibum in validum in fortifer assumere , in inno uri , quanto libebit . Vidi aliquoties, tentatam fuisse quartanam se era abstinentia, sed semper malo successu : & sapiens Hiποerates sue) monuerat s uti alia occasione ad 6oa. i. dictum fuit) tenuem & exquisitum victum in morbis longis semper periculosum esse r errores sic commissos lonSe priores esse, quam qui a paulo pleniore victu contingunt , imo etiam in sanis hominibus talem diaetam discrimine non vacare . In ipsis tantum paroxysmis subtrahendum cibum jusse su 2c. Unde certe videtur concludi posse , ne quidem in Ipso quartanae initio tutam esse tenetem 2 exactam nimis diaetam. Multo minus probari poterat curatio Bercolidis Tarentiui, qui in quartana Hricendam a Gm , istude absinoa diam in septimum Hem et uti enim optime monuit Celsust stu ut fusinore aliquis possit , tamen etiam febre fiberatus vix refectioni valebit; adeo, si febris saepius aceeserit , concides. Sinistrum autem hujus methodi eventum pluribus exemplis historia medica probat. Sic juvenem naturae biliosae, longiori inedia , in vehementiori accessione tertianae intermittentis , syncope periisse observavit Hollertur idemque & aliis accidisse testatue . Plurimis quartanariis talem abstinentiam suisse exitialem , suis observationbbus confirmat smj.

I. 63. labris inmatu so. , indicantur aquosa , calici L da actu , subacidis aperientibus nitrosisque perminis, vel & cichoraceis, similibusque blandis aperientibus. Qie

te, calore moturam tunc aeger eget.

Hactenus dictum fuit de illis, quae tempore Vel k in stigore.se,is 'incipientis conducunt: sequitur jam , ut videamus , quaenam Uenda sint reliquis febris intermittentis stadiis . Hac autem paragrapho agitur de illis , quae conducunt tempore caloris sebrilis . Patuit ex illis, quae q. 7So. habentur, motum humorum per vasa tunc auctum esse ,, uti docet pulsus major & robustior simulque satis celer ue una cum, calore aucto , ob majorem attritum partium fluidarurire ad se mutuo ad vasa

145쪽

,; a FEBRIS INTERMITTENS. l. 63. 64.

3e vasorum ad illas s vide 3. 67s. J. Omnes ergo effectus , qui ab aucta eiris

lationis velocitate pendent cvide ε. im.) illisque similes , qui calori auctoortum debent Nide 689.), hic etiam metuendi sunt. Interim tamen , cum inre, intermittentes ad integritatem desinant , non tanta hic metuenda mala sunt a calore 2 circulationis aucta velocitater nam post aliquot horas haec cessit,unt, imo etiam saepe , sinito paroxysmo , languet circulatio 2 maius Digus invenitur , quam m sano cortyre naturaliter esse solet. Ob hanc rationem ; licet hoc tempore se is intermittentis talis gradus caloris obsec-vetur , qui periculosias Bret in se ibus continuis , Ω venae sectionem . clysmata aliaque debilitantia remedia posceredi , quae febris nimium impatum vide. q. 6iαὶ refrenare Valent , tamen his raro indigemus , nisi in valdo pletholicis t unde etiam illis abstinemus , quia in praecedentibus paragrapnis probatum sint , similia saepius nocere in febrium intermittentium

sufficit ergo talia ingerere, quae aquosa & calida , diluendo δe attenua do, humorum auctam per calorem A circulationiis velocitatem cohaesionem flere vel cavere possunt: adduntur his subacida, quae putredini, ab iisdem Ausis metuendae, resistunt, simulque pulcherrime molestam hic sitim levan ta Laudantur se cichoracea 2 similia aromatica amara lactescentia Digida, doquorum evicacia in solvendo viscido labri Ii ad ἔ.6i . dictum fuit. Decocta hinc hordei, avenae, scor nerae , radicum graminis 2 similium demulcentium Se blande aperientium , addito nitro , succo citri, rob sambuci , ribε-siorum, optima hincrant , qualia ad sitim febrilem in Materia Medica adnumerum 6 o. plura enumerantur. Quietem vero hic conducere patet ex

illis , quae ad i. 16s. dicta suerunt o dum simul dolor artuum 3e capitis m. , qui calorem febritim comitari solent , idem suadent. Cum autem molestus aegris talibus iam calor sit, illum Magulis impositis , vel cales cientibus remediis exhibitis, ausere . prudens foret , sed oportet sensim removere illa, quibus tempore frigoris febrilis onerati suerun ; curando sem-2r, ut in moderato calore maneant , neque frigidus aer aestuans corpus s ito alluat , vel frigidos potus affatim hauriant , quod quandoque aegri ,st,ilam hunc aestium impatientet serentes , lacere volunt in

vinos1, justulis carnium, decoctis temperatis, si1doris urinaeque reddere materiem; sicque haec non vi caloris, medelae, stragulorum, exprimere , sed copia audia piomoverequam blan

dissime, di diu.

Ultimum paroxysmi Abris intermittentis stadium illud est, quando crisi paroxysmus solvitur , ingenti plerumque cum sudore , 2 remissione omnium symptomatum , uti ad D 7s i. ad um fuit: simul tunc adesse solet utina illa crasta cum sedimento lateritio . Cum autem , simulac ille sudor prodit , insigne levamen percipiunt aegri, ὀe brevi tunc paoxystino sebrili finis imponatur , huic evacuationi indulgendum esse non tantum , sed etiam proin vendam esse voluerunt omnes Medici . Fuerunt enim in illa innione , s bria

146쪽

item materiam eliminari hac via de corpore commodissime , quin imo Se multi crediderunt, auctis his sudoribus posse expelli etiam illud , quod manens in corpore sequentes paroxysmos renovaret. Admodum verosimile videtur , .per sudores illos exire de corpore etiam talia , quae tempore febris& per febrim ipsam a sanitatis Iegibus deviaverant , iamque cidorem illum

semper utilem esse , in 'ue tamen femper conducere, ut augeatur per artem ejus copia . Licet enim quis crederet, per hos sudores expelli partem illius Causae , unde paroxysmorum renovatio Irendet, tamen non ideo certus mire. reliquum ejus lem causae illo tempore jam aptum esse , ut simul exiret 3 ade

que auctis sudoribus illis nocere posset , liquidissimam hamorum partem inulendo . Patuit enim ex ante dictis , omnium dissicillime curati saepe sebres intermittentes in illis hominibus, qui sudoribus quam maxime diffluunt. O servavit quidem Spisnbamus su). vernas sebres intermittentes praecipue qum eidianas , sinatas misse per diaphoretica , quae sudorem in fine parcn sta pri monant, aegro interim optime stragulis cooperto 3 quin imo tamdiu in his sudoribus pergendum iussit , quamdiu vires aegri patiuntur. Mom it tamen eodem an loco, in Abribus autumnalibus non succedere 3 2 paulo ante dixerat , labres illas vernas non tantum sponte sua, & variiν mrhodistentatas Aliciter tolli. unde patet, ex hac . observatione non pia, comcludi , utilem esse sudoris her artem exeressionem in sine paroxysmi Abri- iis r imprimis si conserantur illa , quae aliis in locis habet idem Auctor. Desebribus enim epidemicis autumnalibus agens dicit, sudori huic , cum illo prodeunte inquietudo atque alia symptomata statim evanescant, PaululuPquidem indulgendum esse ; compertissimum tamen esse , si justo copiosius eliciatur idem sudor in fine paroxysmi , intermittentem sebrim in continuam periculosam mutari. Similia etiam alibi habet n. o 'Ex omnibus his videtur ergo concludi posse, per sudor constanti quidem lege paroxysmum sebris intermittentis finiri, adeoque huic indulgendum esse quidem , imo k promovendum esse talibus , quae reddunt sanguini illud, uod e sudores difflatur , ut dum ptisana vinosa , vel carnium jusculis . adisito succo citri vel aurantiorum , lubministratur sudori materies 3 simulque debilitatis per se im aerri viribus optime succurritur ue cum per λmmim , 'qui plerumque sequi solet, leve Se dilutum tale nutrimentum aequabilissime per omnia distribuatur . Anceps autem δe saepe perniciosum est , caloris vi , yel remediis sudoriseris calefacientibus, aut firmiorum pondere , sudores illos exprimere. Omnium autem optimum est, si Adita ὀe blande talis sudor exeat I imo potius aucta sit insensibilis perspiratio , quam profusus

I. symptomati urgenti occurratur iuxta regulas Inx acutis datas 6 17. ad 726. .

De symptomatibus , quae fibres comitari solent, antea dictum suit para ingraphis hic citatis , adeoque illorum curatio inde peti poterit. Uerum, uti S a ad

147쪽

Id ἔ.62o . dictum fuit, in symptomatum labrilium curatione' semper habenda ratio est causae x status morbi ipsius, quem illa Θmplomata comitantur; quoaetiam in curandis semetomatibus febrium intermittentium sedulo animadvertendum est Patuit sic v. g. ex ante dictis . Venae sectionem , Ω catharticorum & emeticorum nimis frequentem usum nocere febribus intermittentibus, adeoque si quaedam symptomata tales e acuationes possere Uiderentur, tamen illas tam audacter adhibere non licet, quam in aliis quidem casibus fieti. Blet . Sic uti ad *.-φctum fuit in quadam constitutioite epi- demi, in paror smo febris intermittentis aegri iisdem plane symptomatibus tentabantur , ac si amplexia veta laborassent. Licet autem ad hoc sympto-ma tollendum validae evacuationes requiri viderentur , tamen illis abstinuit Odenbamur sq λ , cum novisset originariae hujus symptomatis Causto, se-- nempe intermittenti, prorsus adoriari. Sic etiam , dum diuturnis se-bribus intermittentibus accedebat hydrops, non aggrediebatur ejus curam purgantibus , quamdiu febres hae aderant, sed exsperibat , donec febris penitus exularet , vel , si hujus symptomatis curatio eo usque differenda' non videbatur , amaris Sc aromaticis , cum salibus lixiviosis Uino simul . infusis , mede' tur crine sic M in mania , quae febres intermittentes diuturniores, quartana, primis , quaeadoque sequitur, ab omnibus e acuantibus abstinebat; quae in aliis maniae speciebus tantum usum habent , Se solo victu unaleptico , potu generosiori, & cardiacis remediis utebatur f.

s. 66. Ublata febri , victu gnaleptico , medicamentis corro-o borantibus aeger reficiundus, dein aucto robore purgandus per alvum aliquoties. .

- . .

i Dictum fuit .in Commentariis o. τs'. sublatis febribus intermittentibus manere tamen diu adhuc latentem illam. dispositionem, quae , alia causa a cedente , frigore v. g., cibo indi oestili assumpto, animi affectibus &c. it

rum actuosa redditur 2 paroxysmos renovat : adeoque curata iam febre adhuc alia supersunt agenda, ut recidiva praecaveatur; atque etiam udire clituantur , vel emendentur illa , quae , per febrim se aegressam mutata, recesserant a sanitatis legibus . In sebrihus autem Uernalinus , cum breves es. te soleant & sponte sua sere semper desinant, aErisque calor augeatur quotidie , non opus est magnaiattentione , ut recidi Uae praecaveantur , verum in autumnalibus intermittentibus , imprimis si epidemice grassatae fuerint , majori cautela opus. Longe enim pertinaciores sunt, magis debilitant, Se stiagus 'sensim auctum , atque tempestatis inclementia , magnum recidivae metum faciunt in . Uictin ergo instituatur talis , ut exhibeantur tantum illa , quae facilioris digestionis sunt , interimque magnam copiam materiae nutrititiae continent. Jmciata carnium , Ο a recentia, carnes juniorum animalium assatae , pisces

tenetiores fiuviatiles assi , succo citri, vel aurantiorum respersi , panis bene

148쪽

D 66. . FEBRIS INTERMITTEN s. t isermentatiis , vel 2 bi ochus , lac, praecip,7a .sunt. Potus Parcior, sed meracior simul, proderit. Simul etiam cavendum , ne talia alimenta, quamvis

eupepta , nimia copia simul ingurgitent aegri post sanatas has febres saepsiamelici. Per sudores enim post singulos ea xysmos aliasque evacuatio- . nes ,' sive sponte sive per artem saetas, plurimum periit de humoribus sanis , simulque solidae pArtes plurimum debilitatae fuerunt , uti ad Φ.7s3.demonstratum sui te adeoque languent vel deficiunt binae illae causae , copia nempa humoris boni, x vis solidorum in liquida , a quibus assimilatio ingestorum in naturam liquidi vitalis sani pendet, uti *. 2 s. i. demonstratum fuit. Patee ergo, nisi illae cautelae in victu observentur, a cibis dissicilioris digestionis, vel ab optimis etiam cibis nimia copia simul ingestis, cruditates, . spontaneas ingestorum degenertationes in acidum , patridum , glutinosum &c. exspectandas elia , unde non tantum- febris reci liva metuitur, Verum Se ab eisdem vitiis chronicorum morborum origo pendet, uti postea ad β. Ioso. de non

strabitur . ' -

Somnus sit longior , motus corporis si vires serre possint, optime conducit , si major debilitas vetat, vectio in rheda , gestatio, frictio illius desectum supplere poliant. Sollicite vitetur frigus , cujus efficacia in excitanis da 4ebre, quae jam sopita est , in Commentariis q. y . demonstrata fuit. Medicamenta autem praecipue laudantur talia , quae debilitatas partes

Iidas corroborant, grato aromate languentem saepe Ventriculum excitant, Se contra frigus aeris muniunt. Cum autem in febribus intermittentibus autumnalibus Iaepa corrupta bilis adsit , quae tunc sponte quandoque , saepius per artem , sursum Vel deorsum e acuatur ue post sebres illas sanatas plerumque debita copia bilis bonae deficit, cujus tamen A leo inliqInem ulum essa pro chylo teli in Physiologicis demonstratur . Ob hanc causam ergo roborantibus ti aromaticis remediis adduntur talia , quae bilis desectum supplera

Ualent, amara nempe illa ab omni ae o adeo laustata pharmaca , absinthium, Centaurium minus , helenii radices , sentiana, myrrha &c. et ex quibus cumcinamomo , cortice Winterano , citri Uel aueantiorum corticibus &c., Uina medicata parantur, quorum unciae duae vel tres ter de die Uacuo ventriaculo sumtae quam optime huic indicationi satisciciunt. Theriaca illa, diatessaron dicta a numero ingredientium . cum aequali copia Zingiberis conditi mista , 2 in electuarii mrmam redacta , idem lacit, si ter de die drachma

una uel altera talis consectionis deglutiatur: tunc enim tota die, in primis viis fragrans tale aroma haeret, quoci languentes has partes grato stimu lo excitat , calorem auget, Se amarore radicum gentianae , myrrhae Scu. bilis det sectum pulchre supplet. νPostquam autem victu tali analeptico corroborante medela aegri vires in. creUerint, tunc purgatio per at Uum aliquoties repetita conducit. Syden r-mus cujus observationes in curatione morborum prae caeteris omnibias fidem merentur , cum M perspicacissimus fuerit in morborum ἶenio detegendo,& ingenuum candorem in suis scriptis ubique deinotaret, etiam proprios errores minime celans vel excusans in adeo necessarium hoc credidit 3 , ut

149쪽

potiterit certo, Rraedicere , periculosum aliquem morbum Postea secuturum . si purgatio omitia fuisset post febres autumnales , imprimis si provectioris paulo aetatis essent aegri, qui ab his febribus emerserant . Monuit tamen , cavendum esse , ne purgantia dentur , antequam febris penitus depulsa sit. Abstinebat enim ab his, quamdiu adhuc vel levissima quaedam alteratio Per- .cipiebatur illis dirinis , in quos paroxysmus incidere solebat; quin imo etiam

maluit, ut adhuc mensis spatium elaberetur , antequam haec sumerent aegri ue& , finita operatione cathartici, paregoricum dabat remedium , ut tumultus, quos vel mitissima cathartica excitare solent, compesceret, ne inde latens illa sorte adhuc dispositio in nervum erumperet, 2 paroxysmos ren Varet. Si autem prius darentur cathartica , observavit semper redire febrim , 2 quidem longe adhuc quam antea pertinaciorem. Ob eandem causam longiore inter singulas purgationes intervalla relinquere maluit, semelque tantum in septimana jussit dari per duos tresve menses . Non tamen in omnibus aegris toties repetitus purgantium medicamento . rum usus requiritur , neque semper hoc fecisse videtur Sudenbamus,nam paulo post agoetema purgans describit, tribus diebus successivis sumendum , dum omne periculum recidivae abesset 3 addiditque , illud repetendum esse .rier spus fuerit. Dum febres epidemicae intermittentes autumnales hic prasin sarentur ante aliquot annos, aegris per dual fresve septimanas ab omni se-hre liberis , dedi scrupulum vel drachmam dimidiam pitularum Rum , 1lludque tribus vicibus , interpositis aliquot diebus , repetii, raroque pluribus purgantibus opus fuit. Omnes enim lanctiones integerrimae maneiant, nullae in lingua sordes, nulla circa praecordia oppressio, vel ponderis gravantis quasi sensus, aderant amplius , ex quibus signis imprimis concludimus . pu gantibus remediis opus esse . Vidi tamen tunc simul si haec purgantia negligerentur , urinam fierῖ rubicundam magis , adnatam oculorum tunicam subflavescere , linguam fieri sordidam, appetitum deleri &c. Quae omnia symptomata tolleiantur , Vel minuebantur saltem , cathartim quanto us propinato , per quod ingens copia biliosae saburrae expellebatur .

s. 767. autem febris autumnalis vehemens ς corpus ex aegri -

tudine debile; morbus jam aliquo tempore duravit; neque signa adsint internae inflammationis; neque collecti alicubi puris, neque obstrueti admodum hujus illiusve vi steris , Cortice Peruviano abigetur, pluveris, inius , extracti, decocti, syrupi forma, cum propyfis additis requisitis, tempore debito ordine, dosii, regimine , adhibito.

Sequitur , ut agamus de illa cura febrium intermittentium , quae per corticem Peruvianum fit. Corticis huius ustis circa medium elapsi saeculi primo in Europa innotuit , & deinde quam maxime increbruit; constititque tunc innumeris Sc qu tidianis observationibus , omnes febres intermittentes per corticem Peruvi num tolli posse . Interim tamen patuit simul , non semper aequali cum

150쪽

s . FEBRII INTERMITTENS. i 3

successu hoc fieri , sed quandoque pessima mala secuta fuisse , quae attribuebantur huic remedio ut causae 3 atque ideo a multis medicis condemnabatur corticis usus tanquam noxius , cum tamen mali eventus, febrim sic sanatam sequentes , jure aliis longe causis tribui poterant.

Vidimus enim ad g. 7s3., per febrim intermittentem quandoque i ne admodum & morbosas mutationes , tam in solidis, quam ire fluidis nostri corporis partibus , produci, illasque aliquando terminui in difficiles cluonte morbos , hydrotrim , scmbutum , icterum , tumores scirrhois abdominis &C. Quae omnia mala, ex febribus intermittentibus diuturnis nata , vel tost illas sequi solita , nullo jure tribuebantur cortici Peruviano , qui ad rebelles illas

sebres sanandas adhibitus fuerat; cum Medicorum observationes numerosissimae Confirment, omnia haec mala a sebribus intermittentibus , producta suisse, antequam corticis Peruviani usus Europaeis innotuerat. Praeterea per Cortiacem Peruvianum tollitur quidem febris intermittens, Verum non simul mendantur omnes illae degenerationes quidarum,2 solidarum partium corporinquae per febrim factae fuerant, & post febrim , aliis etiam methodis sanatam ,

superstites inveniuntur . ' .

Verum etiam constitit ex illis, quae ad g. s . dicta merunt, inveterata mala , & latentissimos , nullisque sere remediis sanandos, morbos , cordis palpitationem , epilepsiam , podagram &c. per intermittentes tolli, vel saltein suspendi illorum actuositatem . Simul etiam patuit, per easdem febres ad longaevitatem corpus disponi, atque postea homines , has febres passos, si

nempe nec malignis symptomatibus stipatae , nec vehementes nimis Vel di turnae fuerint, Optima sanitate frui. ubi ergo cortice Peruviano fugantuetales febres , a quibus tot M tanta beneficia exsperuri poterant, male consuri litur aegris quidem , verum haec damna medentis incuriae , non vero optim huic remedio , tribui debent. Suspectus autem maxime fuit multis corticis Peruviani usus , quod saeps absque ulla sensibili evacuatione febres intermittentes tolleret: ideoque crediderunt , eost febres sis sanatas manere superstitem in corpore semper mO bosum lamitem, cuius pars lingulis paroxismis debuisset expelli ae corpore , donec totuν sublatus foret. Quamvis enim megari nequeat, quandoquain corpore adesse materiam morbosam , quae per sebiim subacta & mota se

disponitur optime , ut expelli possit vallis viis, tamen patuit ex illis , quae iaCommentariis q. s7. dicta suerunt , febrium intermittentium paro snos non excitari semper a sordibus in corpore haerentibus , vel a somite quodam tempore ἀπυριεμαι accumulato, sed pendere potius a latente quodam charactere in spiritibus nervosis , nervis, vel horum communi origine , qui a morbosis collectis humoribus quidem irritari potest , ut longiores vel validiores faciat paroxysinos, & jam sopitus a similibus causis excitari, sic tamen ut illis non indigeat semper , ut in actum deducatur, sed propria sua vi par

Xysmos renovare posse . Simul ibidem notatum fuit, admodem probabile videri, corticem Peruvianum in hunc characterem solum agere , dum febres Intermittentes absque ullis evacuationibus , vel alia mutatione sensibili corporis , tollit. Corticem autem Peruvianum ex sua indole innoxium esse remedium , exin 'tra omne dubium est , tuto enim ad alios etiam morbos roborante sua vi ca-

SEARCH

MENU NAVIGATION