Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

231쪽

partes levari posse , & impetum atque copiam humorum ab illis averti. In

hunc usum ergo nares internae aquae calidae vapore Iaxari poterunt 3 vel lavendulae, majoranae, pulegii & similium foliis viridibus contortis , genaribus inditis , stimulari. Earundem herbarum siccatarum x contriatarum, aut Nico nae pulvis in non affaetis; evnileiri usum praestat. si tibus attrahatur . ' Eidem scopo inserviunt acriora aromata , si ore contiisneantur , ut irritati his meatus excretorii Se glandularum emissaria magnam salivae & muci ccipiam emittant i quo.lpulciterrime olbtinetur , si vcl. mastiches aut cerae unciae misceatur drachma una vel altera radicum pyrethri , piperis, aingiberis &c. atque ex illis fiant placentulae , continuo ore volvendae & masticandae. D im enim non dis lubilis in saliυa m stiche aut cera dentibus teritur, acre illis mistum aroma exspirat, &poris

interni linguae partes assidue stimulando incredibilem copiam salivae de

Vesicatoria autem nuchae. collo , pone aures Sc . applicata Me par, ter spectant ; quatenus nempe Uidermidem in vesicas lympha plena, attorulunt i sicque ejusdem copiam minuunt ι simulque irritareso Vicinas locis es s is partes, impetum ab iisdein aliorsum a ertunt. Videantur illa , quae de his dicta suerunt ad numerum quartum β. 396 - ti Ratio huius facile patet: frustra enim subdueerentur aquoso. de Carpore, Nisi simul GVeretur , ne talia ingererentur. Simul etiam apparet. diaetami lem ficcam Se ealefacientem merito, laudari . ne homines , in tales morias Proni, causam materialis horum mori orum colligant in corpores minime Vero su Seere solam ad morbum. praesentcm tollendum . cum subita collectae in Partibus tamentibus lymphae ina alio hic requiratur , quae a solo victu exsi ante Ic calfaciente exspectari nequit. Quae autem in tali victu obser Uanda sint, postea pluribus dicetur ad ἔ. 1249., in Cura hydropis . . . . Cum debιlior humorum eircumactio inter causas ansinae aquosae q. H. recensita-s rit, quatenus nempe inde aquosia colluvies in colpore aggeritui nisterialis in hac specie anginae usaue patet rapo , quare id cura hujiis ni sebi commendentur Sc illa, quae circulationis vina angent. . Verum, uti in Pra: cedenti huius paragraphi numero dictum fuit,. non adeo ad curam morbi praesentis, quam ad prophylaxin suturi spe m. illa remedia , 'uae circui tionis augmentum iaciunt. Interim tamen illa , quae ad secundum numerim Iaudata suerunt, motum humorum in toto corpore, vel sutem in partibus, quibus applicantur , accelerant , adeoque utcunque S hoc effectu conspirant. Quomodo autem , M per quae , nimis segnis humorum motus incitari possit, Patet ex illis . Auae in poragraphiis in textu citatis habentur ue imprimis si tam ut conserantur , quae ad numenum a. 3. 4. l. 23. de hac re dicta sueruntanis etiam illa , quae in Commentatiis ora..de excitando segniori subtili

232쪽

I. 797. vero glandulas destriptas 788. scirrhosius, ct muti tum increstens tumor occupavit, signis scirrhi 392.

cognoscitur; atque ex toto ejus situ sutura angina praevidetur, nata vero perspicitur; tum si extirpatio possit fieri, ea ita remedio erit tuto; at in internis circa fauces corrosio multa cum prindentia tentanda . scirrhum post instammationem in locis glandulosis natam saepe sequi mintuit, quando de inflammationis exitu in scirilium ad *.329. dictum fuit. Cum utem tam numerosae circa partes respirationi 2 deglutitioni inservientes diasponantur glandulae , nemini mirum videbitur, anginam quandoque a tali causa Dasci; quae tunc scitthosa vocabitur , quando duri 2 indolentes glandularum tumores circa memoratas partes liberam illarum actionem tollunt, vel impediunt. ando autem peculiari capitulo de scutho dictum fuit, enu- ζrata suerunt illa signa , quibus scirrhosus tumor praesens cognosci, & ab aliis tumoribus distinqui, possit ivide l. 48 .). Simul etiam tunc 'Muit ψquam dissiculter euratale sit tale malume atque etiam monitum suit, illam curationem , quae re luendo fit, tentari non posse, nisi in recenti & benigno, 'eque adhuc penitus indurato. scirrho. Praeterea etiam requiri, ut & laco idoneo situs sciretas sit, 2 hominis hoc malo assecti optima caeteroquin sit corporis temgeries. Simul tunc opposita suerunt efficacissima remedia, quae scirrhosis talibus concretionibus te bioendis adhiberi possunt , quae omnia pariter ὁc in angina selath a locum habent, quamdiu adhuc reislutionis spes est. Notandum tamen, loci affecti 2 vicinarum partium rationem semper nabe dam esse in applicatione horum remediorum et sic v. g. glandulae cossi scirrhoissae frictiones , aceti vaporem, emplastra ὀec. serunt , quae tonsillis simili legaflectis applicari nequeunt, uti satis patet.. Verum ubi scirrhus amplius resolvi nequit , atque interim mole sua deglutationem vel respirationem laedit, tristissima aegri eonditio est, cum soleant increscere mora tales tumores , adeoque sensim omnia mala augeantur. Sola ergo exstirpatio hic locum habere poterita quae cultro optime perficitur, cum rodentia , Ω cauteria , nisi simul & semel destruere possint totum scirrhum , periculose sint; uti pluribus dictum fuit ad numerum secundum ψM. V rum ubi exstirpatio cultro perfici nequit, dum partis assectae litus M alia hoc

Vetant, uti dum in faucibus internis tales tumores haerent, miser aeger vel M' relinquendus , vel talia tentantur quandoque a Medicis , quae iam itioribus morbis merito tanquam temeraria damnarentur. Satius enim essanceps sua ilium experiri , quam uultam si, Cauteria actualia,st potentia lia talibus tumoribus applicare quidam ausi fuerunt: Ω uuamVis magno cum

233쪽

dam observata testantur. 2 Uerat celeberrimus BoFνbaavias veteranum quemdam chirurgum , qui audacissimis talibus curationibus celebris erat, dum liquamine ruptorii vulgaris Chirurgorum sex calce viva & alcatino sale parati , atque cito per deliquium solvendi, nisi omnis aεr arceatura, tales tum res ita faucibus internis eroserat. Mitius , Sc minori cum periculo applicanis dum , est oleum tartari per deliquium in Materia Medica ad hunc numerum laudatum . Spiritus satis marini, qualis in ossicinis prostat, dum oleo viatrioli & sali marino aquae copia additur, k stinui destillantur , pollit & hic usum habere , cum omni putredini restitit eis cissime , δe adeo sacile irritabulis ipsius cancri malignitas spiritum salis marini dilutum seire videatur et uti

alia occasione in Commentariis q. s . monui. Haec autem rodentia penicillo ex linteo carpto excepta per cannulam cavam ad locum affectum deducuntur,

ne Vicinae partes his laevi possent. Hoc facto, mollissimis decoctis continuo ore detentis molliuntur est inrae , illisque deciduis , rodentia denuo applica tur: sic alternatim pergendo, donec tollatur Mnitus tumor scirrhosus. Summa hic prudentia opus esse facile patet, ut post singulas rodentium applicati

nes attente lustretur locus , an in cancrosam malignitatem degenerare incipiat tunc enim abstinendum esse prudentia suadet. Ingenue latebatur celeberrimus λ exbamus, se saepe in tali casu ambiguum naesisse , dum cancri metu haec adhibere vix auderet; interimque durissimum videretur , non tentata

hac methodo certae morti aegros tradere .:

Quantum tamen quandoque possit in desperatis sere morbis selix curantium audacia, sequentia docent observata. Egrinio viro in parte postica& laterali ossis palati enascebatur carnea M sungosa moles, cui cariem ossis

subesse credidit Ru chias in , atque ilico serro 3t isne eradicandum esse

minax malum conclusit. Crudeli huic curae consensit aeger, neque diu distulit. Evulsis aliquot dentibus molaribus , qui impedimentum curae iam cturi videbantur , scalpello acuto , ὀe ad palati fornicatam figuram accommodato , resecabatur suns a caro , & mox candentibus serramentis urebatue locus , & quidem repetitis vicibus. Tulit haec omnia animose aeger, se lato digito indicans , dum a nidore 2 sumo combustarum partium suffocationis periculum sentiret; atque in lectum repositus sacetis verbis &fehitim , & binos dexterrimos Chirurgos , qui curam perfecerant, excipi bat . Sequenti tamen die una cum febre totum caput immaniter intumuerat, quod tamen antiphlogisticis remediis brevi superatum fuit. Escharis deciduis denuo carnis iungolae particula excrevit , quae nova inustione sublata fuit; sequente denuo capitis intumescentia cum febre . In totum tamen conu aluit aeger , Ω postea per plures annos vixit incolumis . Testatur autem ' chius th, se experientia didicisse, sectionem solam non sus-scere tantis malis , sed inustionem amaali cauterio requiri post semonem . Vetula enim , malignam indurationem in lingua habens , post iteratam sectionem recidivam patiebatur , unde conclusum fuit, unicum hoc superesse, ut post sectionem factam cauterio inureretur fa m vulnus 3 quo facto, se lix cura successit.

234쪽

Tonsillas induratas post inflammationem exscindi iussit celsus ) ι unde

videntur ia Veteres in his malis similes curationes instituisse. Fabricae autem tonsillarum minus gnarus dixit, eum sub levi evinea sint, oportet diagito eiseumradere melure , ac si tonsiliae forent flandulae solitariae, tunica cellulosa undique tantum involutae 3 cum hodie no erimus , illas eo stare membrana mucosa in spiras sinuosas complicata . Non successisse tamen semper hanc tonsillarum qirasi enucleationem , patet, dum mox subiungit sequentiat si ne Ae quidem resolvunIur, baseo excipere, Oscalpeia

lo excidere oportet.

Verum omnia haec tentari nequeunt, nisi scirrhosus tumor tali in Ioeo haereat, ad quem manibus Se instrumentis accessus datur. Tristiores adhuelon e casus occurrunt, dum oesophagi tubus , vel in propria sua substantia Icirrhosus factus & tumens , sensim angustatur , tandemque integre clauditur ; vel a tumoribus scirrhosis latentibus, A ipsi vicinis , sensiin magis magisque comprimitur. Vidi saepius has calamitates 2 dolui 3 2 certus sum , omnibus medicis, qui in luculenta utcunque praxi versamur, talia mala frequenter occurrille, dum miseri tales aegri, nihil levaminis a quacunque demum methodo percipientes , quosvis fere Medicos consulunt. S let autem lanestus talis morbus primo se manifestare , quod solidi cibi cum difficultate quadam deglutiantur, & aegri leve quoddam obstaculum sentiane in eosophago, ad variam in variis altitudinem , Se digito locum plerumque indicare possint, ubi deglutita haerent paulisper , antequam in stomachum delabantur. Manet in eodem statu malum quandoque per Pliares menses 3 imo per annos tres hoc sinum novi, sic ut minutissime dissectas carnes , panem &c. adhuc deglutire possint, quamvis lente ue liquida autem alime in satis commode Minuc assumere valeant. Sensim dein magis magisquaangustatur oesophagi tubus , 2 ne vel micula panis transire potest; sique hoc tentant aegri tales, haeret in oesophago , & post aliquot minuta horaa cum insigni quantitate muci per os reiicitur . Hinc fit, ut tenacem pituitam mossii causam statuant aegri, hancque incidendam & evacuandam omni molimine velint. Facile autem patet, mucum oris , saucium, oesophagi ipsius hic accumulari, adeoque pituitam illam esse effectum , minime vero causam huius mali. Sensim crescente morbo, liquida ingesta transire nequeunt , sed pro maxima parte sursum redeunt 3 tandemque, post Tantali poenas diu toleratas , lento marasmo contabescunt. Saepe in miseris illi oesophagi pars superior ita dilatatur , dum deglutita liquida transire nequeunt , ut plures uncias continere possit , & ab utroque latere asperae a teriae promineat turgidus. donec nimia plenitudine irritatae oesophagi fibrae convellantur subito , & expellant sursum contentum liquidum . Λpud Galeainm sm sinitis anginae mentio fit, sic enim habeti Sisero tumor aliquis ex non ealidis fuerit, fine febra , er calore Osiri , deeruritionis inaequalitns sis, νεtentis in parte quadam alimentas 3 praeserrim fi maia sera aut fridiora rigia laurur , aereditque dolor aliquis exiguus. Narrat

uidcm casum juvenis a simili morbo sanati; sed uti docet morbi historia F s a nouim Lib. VII. eap. I x. N. a. pag. 44

235쪽

non fuerat scirrhosus in oesophago tumor , sed sapphiratorius. 23um aliquanis A s,inycemodis tomata singo temporis spatio avarusant, accedente mnis nAnquam ephemera febre , nonnunquam etiam barrore, quum conjiceremus abisscasum concoctu dissi ethm ese in gula . accidit procedente tempore , ut Iab νaus Vse ruptionis sequm pereiperet , e deinde pus eismeret , non tam sum edaem , sed posero quoque m tertio die ; deinde Deeedebant ei omnia, Niceratae gulae I gna . Monet autem, aegrum illum longo temporis spatio vix evas ille , cum juvenis esset 3 natu vero majores hoc morbo tentatos , periisse. Quamdiu enim tumor oesophaῖum arctans talis adhuc est, ut suppa

rari possit, spes est , verum seirrho hic haerente, sensim aucto , Uta quid sperari posse , satis patet. In quibusdam aegris scirrhosam oesophagi duritiem , digitis profunde pone asperam arteriam adactis, sentire potui, in pluribus nihil omnino ap. Paruit, praeter deplutitionis impedimentum. Quandoque & glandulas collitumentes vidi, uti k thyroideam a sed non videbatur esse talis horum t morun situs, ut his morbus adscribi posset. In vetula, hac anginae spe cie laborante, una cum tumente glandula thyroidea, post diuturnam applicationem aceti scillitici cum sale ammoniaco , emplastri de galbano , Ω frictiones, incepit molliri glandulae thyroideae tumor ε cataplasmatibus dein maturantibus applicatis, fluctuatio percipiebatur contenti liquidi, dein lanceola pertuso loco exiWit copia tenuis ichoris cum massulis albis granulo. iis intermissis; 2 quamvis aliquid inde levaminis percipere Uideretur aegra, tamen aeque sunestus suit morbi eventus , ac in aliis bbserva eram . unde didici, tumorem hujus glandulae quandoque quidem comitari hanc anginam , non tamen hujus solam causam esse ψ uti etiam situs glandulae , caristit aginis ejusdem nominis incumbentis, confirmat.

Causae hunc morbum antecedere Mervatae non adeo numerosae sunt:

spirituum sermentatorum ingurgitatio quandoque praecessit so) , neque im- robabile videtur, ab illorum abusu oesophagum indurescere posse, cum piritus sermentati sero sanguinis coagulum inducere valeant, & solidas partes contrahant. Interim tamen latendum est , in tam magno hominum numero, qui quotidie his potibus indulsent, paucos admodum inveniri, qui hoc morbo laborant. Λ vento frigido, collum nudatum diu & valide as- flanti , natum deglutitionis impedimentum , sensim increscens, absque ullo tumore observabili vidi, dum de senestra prospiciens sanissima virgo perbi horium boreali aurae frigidissimae exponeretur . Lente aucto malo , plurimis remediis incassum tentatis , periit . An sorte servidorum potuum Casiniae &e. sorbillatio similium malorum causa esse potest, liquida coagulando , solidasque partes corrugando Certe non improbabile & hoe videtur. Constat tamen frequenter hunc morbum observatum fuisse , licet accurato examine nihil potuerit detegi , cui elus origo tribui cum quadam verosimulitudine eosset. Uaria in hac anginae specie tentavi ipse remedia, plurima etiam a paria tissimis Medicis applicata novi, sed incassum omnia . Tartarus tartarisaeus , rege ratus , sapones penetrabilissimi, uti v. g. Starkeianus dictus, ex oleo

236쪽

oleo aethereo terebinthinae & sale tartari, tinctura salis tartari Hel montiana , sal ammoniacus, ejusque spiritus aceto stillatilio saturatus Rc. quae solvendis in corpore huinano concretionibus tanto cum fruehu adhiberi solent, existerno aeque ac interno usa vel prosa erunt nihil omino , vel, dum aliquantum levare viderentur malum , paulo post eadem rediit calamitas , iisden applicatis quantumvis animose R diu non cedens amplius. Inunctiones meris Curiales , emplastra ex gummi serulaceis , una ea n mercurio , collo applicata , purgantia hydragoga sortissima, ipsam salivationem , siaccessa caruisse

novi . Lubricantia 2 emollientia decocta , amygdalarum oleum Se similia utcunque profuerunt i, dum hoc essiciebant sellem , ut per lubricatam viam facilius dilaberentur illa, quae adhuc transire poterante caeterum nihil secerunt ad radicalem mali curam . Novi, chirurgum balaenae ossiculo allioata spongia tentasse, ut vi expediret viam, sed pessimo cum successa, dum irriatatae hinc partes & dolentes tumebant magis . Hellebori nigri recentis radiisces cum aceto scillitico tritas , bIoniae radicem in pultem contusam , addito sale ammoniaco, irrito succe sui cataplasmatis instar collo applicatas viis di , licet certa pertinacis morbi curatio inde promitteretur. Si autem comiderentur illa, quae in cadaveribus hac anpinae specie dein

lanctorum inventa suerunt , nemo mirabitur , cur efficacillimorum etiam remediorum vires eluserit pertinax morbus . Observaverat Tulpius H, inter oesophaoum 2 asperam arteriam se insinuare nonnunquam durum tumo-xem , modo foris conspicuum, modo intus delitescentem . In Vidua quadam vidit hunc morbum lento marasmo, ob denegatum cibo Sc potui in ventriculum transitum lethalem. Dissecto autem cadavere, invenit tum rem , colore lividum, ad instar carcinomatis , Se radicibus suis diffusi iniper quamcunque colli partem , potissimum vero circa gulam , quae tam arcta Compressa erat, ut ex complicatis eius tunicis excrescerent intus Uaria filamenta , obturantia usque adeo perviam hanc fistulam intricata sua textura . ut ne specillum quidem transmittere potuerit. Praeterea Se glandulae in me dio thorace oesophago accumbentes quam maxime intumuerant. In cadavere viri eodem morbo , frustra Variis methodis tentato , defuncti inventus late tumor durus glandulosus in ipso cavo oeso agi, in media circiter ejus longitudine incipiens δe ad superius Ventriculi orificium usque productus, adeo exacte replens totam oesophagi cavitatem , ut specillum vix in ventriculum protrudi posset . In alio cadavere oesophagus in parte sua inferiori inalbam , crassam, Se scirrhoiam substantiam mutatus inveniebatur , in qua

substantia multae vomicae exiguae pus continentes aderant, quae singulae in

cavum oesophagi distincto orificio aperiebantur . Superius ventriculi orifi- Cium 2 proxima ventriculi pars eodem modo afferu erant frὶ . Ingens

steatoma tantae duritiei, ut cultro vix cederet, magnam thoracis partem replebat, pleurae , mediastino , pericardio accretum , pariterque cohaerens

oesophago, cum quo descendebat per diaphragma, atque ibi pesophagum non tantum comprimebat, sed ge secundum ventriculi dorsum ad pylorum usque eundem reclinabat, ipsum pylorum pariter mole sua archans . Misert p Observ. Medie. Lib. I. eap. 44. pag. 34. 6ce.

237쪽

ser aeger . In cuius cadavere tantae molis tumor invenie tur, diu laboraverat dissicili deglutitione , Ω circa vitae finem quaevis ingesta ilico rei iei bantur per os, licet minima etiam copia simul assumerentur is . Oe phagus

in tota sua sere longitudine a clavicularum regione ad Ventriculum usque cartilagineus inventus fuit, simulque adeo angustus, ut vix fetam mrcinam trans.

mitti pateretur st). In homine quinquagenario majore, qui dudum senserat ingestos cibos 2 potus circa sterni ossis summitatem haerere , A postea obieem quemdam hic situm praeterlabi, saepius autem post aliquam remoram , oborta nausea 2 tussi , iterum per os expelli cum magna simul tenacis pituitae copia, post mortem inventus fuit dexter pulmo superiori sua parte scieth sus , mediastinum M oesophasum versus sinistrum pectus protrudens , simulque Oesophagi cavum ibidem loci arctans adeo, ut a retentis deglutitis oesophagi

tubus supra locum compressum dilatatus admodum appareret, Versus colli superiora iterum solitam amplitudinem habens . Observationem hanc miram debeo Eruditissimo Medico Antonio de men Praxin Medicam summa eum laude Hagae Comitum exercenti, Sc indefesso labore, quacunque data occasione , abditas morborum causas in cadaveribus inquirenti, qui coram celeberrimo Sebisenel e Anatomes em chirurgiae Professore demortui cadaυer incidit. Ex omnibus illis satis apparet, scirrhoiae anginae in cada Ueribus inventas causas tales fuisse, quae merito insanabiles habentur et tunc tantum spem c

rae superesse, quando tali in loco siti sunt scirrhoisi tumores, ubi serro vel igne tolli ilas sunt. Neque his repugnat sequens hilloria, quae docet quidem , tolerari diu potuisse malum , descripto morbo satis amne , dum per artem Uia parabatur deglutitis , ut in ventriculum delabi possent 3 neutiquam tamen superatamsuisse ejus causam , de qua tamen dubitabat Milusius sub , an ad par lysin, an vero ad tumorem praeternaturalem in his partibus referri deberet. Vir robustus , 2 satis sanus, comesta quaeque saepius, 2 si non semper, mox rejicere solebat. Tandem eo usque auctum fuit maIum , ut dum esuriens valia de comederet, totum oesophagum impleret quidem , sed nihil ingestorum inventriculum descenderet, quae ninc denuo sursum expellebantur . Cum frustra tentatis plurimis remediis fame peritorus esset miser , suasit illi milli s. ut virgulam , e pinna celacea paratam , in summitate spongiam assixam habentem , oesophago immitteret statim post cibum & potum assumtum, sicquaviam saceret, ut in ventriculum descendere possent. Successit quidem haec methodus, sic tamen ut ouotidie eadem indigeret miser aeger , secus inedia periturus. Notat autem IVillisius, quod per sedecim annos sic pabulum se serit homo ille , adhuc vivens M valens , dum haec scriberet. Rarius autem haec anginae species respirationem laedit adeo, sed sempersere deglutitionem . Cartilaginea enim asperae arteriae pars impedit , quominus tam facile intercludi possit aeri via , licet a tumente oesophago vel vicinis tumoribus scirrhosis posterior asperae atteriae pars , quae membran cea est, comprimeretur. In ipse Vero arteriae asperae cavo tumor si na

238쪽

steretur , ingens & continua tussis sic vexaret ae rum , ut prius deficeret , antequam lentae increscens talis tumor scirrhosus illum suffocaret. Accedit, quod per oesophagum acria , aspera , servida sere , frigidissimi potus &c. transmittantur saepius, adeoque laedentibus causis exponatur se uenter dum nervi per internam latangis 2 asperae arteriae membranam dispersi adeo irritabiles sunt , ut praeter aεrem nihil sere admittant a 'te luGcati nis Uriculo , & valida tussi mox excitata expellatur statis , quidquid alieni ingressum fuerit.

'ANGINA INFLAMMATORIA.

I. 798. TrΕrum quando ab inflammatione, glaidulae 788. , v vel musicuti 88. , occupantur, tum oritur morbus huc proprie reserendus ob summam , qua funestus est, acutiem , di velocissimam , & insuperabilem saepe violentiam .

Postquam Abrium In genere pertractata fuit historia . uti 2 praecipuorum symptomatum febrilium . vidimus A illa , quae iis febribus continuis , remittentibus , Ω intermittentibus notanda erant praecique . His absolutis sequebantur ordine Morbi Acuti Febriles , qui sttire quidem stipati erant, sed in quibus simul sireularis inflammatio hujus illiusve organi aderat . . Inter hos morbos & Αnoma inflammatoria locum merebatur, cum x satis frequens occurrat, & inem summo cum discrimine cito suum decursum absolvat 3 usque adeo ut inter morbos acutissimos jure numeretur, cum quandoque subito , frustra etiam adhibitis emcacissimis remediis, strangulet. Proprie autem de Λngina inflammatoria tantum agendum erat inter Morbos Acutos Febriles et verum cum Λnpinae nomen detur omnibus morbis , qui respirati nem vel deglutitionem laedunt, modo illorum causa supra pulmonem vel st machum poneretur s vide l. 783.), operae pretium videbatur atere etiam de aliis a inae speciebus, quae absque inflammatione comite continsunt, par tim ut illi morbi cognosci 2 curari possent, partim etiam ut Angina intim-matoria a reliquis hujus morbi speciebus melius posset distingui , cum ob

summum saepe discrimen & velocitatem validissima remedia finiui & semel applicanda Postulet. Dictum fuit ad β. 8 ., praecipuam anginae distinctionem desiimi Uel a

natura tumoris , organa respirationis vel deglutitionis impedientis ue vel a linco per talem tumorem occupato . In illa anginae specie , de qua nunc age dum erit, inflammatoria natura tumoris est ε adeoque eius copnitio 3e curatio ex illis , quae de inflammatione dicta suerunt, peti debebit. Verum amen pro diversitate loci , quem inflammatorius tumor , deglutitionem Velvespirationem impediens, occupat, tam in praenosi quam in curatione hujus

239쪽

morbi, diversitas notabilis occurrit, adeoque R de hac re agendum erit oriadine in sequentibus . Primo ergo videbimus , quaenam causae ineammationem in locis I. 788. enumeratis excitasse observatae fuerint ι dein considerabimus varia si nisi mala huius morbi, quatenus a diversitate loci affecti pendent , atque limul his habebitur Prognosis a denique agendum erit de his , quae in cura hujus morbi notanda sunt quae partim ex generali inflammationis cura , partim etiam ex partium asseclarum usu cognito , deducuntur .

I. 799. Uius 798. mali causa I'. in genere est omnis ea, II quae inflammationem quamcunque potest producere 37s. 376. 377. 378. . ao. illa omnis, quae inflammationis causas determinat inprimis ad loca descripta 788. , maxime ad Iaryngem, pharyngem , os hyoides, horumque musculos, tum ad fistulae pulmonalis sirperiora: talia autem stant, disse sitio pri pris juvenjias, sanguine divitibus, rufis; exercitium frequens, validumque harum

partium, oratoria exercitatio, cantus, clamor, fortis equitatis adverso vento & stigido, mi harum & fistulatum ii B: tus , labores validi in aere frigido, calor aesDans magnum frigus excipiens teminpore verno; aridae fauces ob aeris recepti di expulsi servorem in

aestu Elis, vel in febre inflammatoria.

ro. Demonstratum fuit in historia in ammationis ad i. 373., omnem partem corporis , in qua reticulares arteriarum distributiones . yel lymphatac rum arterio rum ortus, adsunt, inflammatione posse corripi; adeoque 2 μ-cile patet, idem obtinere in organis illis, quae deglutitioni 2 respirationi ininseruiunt. Omnes ergo inflammationis causae , quae numeris in textu citatis recensitae ia explicatae fuerunt, huc reserri debent. Eo. Praeter generales inflammationis causas, quae in quovis corporis Ioco illam excitare possunt, notandum est, ad anginam inflammatoriam produce tam concurrere quandoque 2 alia , quae versus organa deglutitionis vel re -- rationis harum causariam efficaciam determinant potius , quam Uersus alias Corporis partes. Sunt autem haec vel talia, per quae causae , inflammati ni Hoducendae aptae , applicantur his partibus , uti v. g. cantus , clamor de quibus statim agetur , st quorum actio facile intelligitur vel sola obsese Vatione effectuum novimus , quasdam esse causas , quae materiam inflammatoriam versus haec loca dε ponunt, licet non intelligamus rationem, quare hoc sic sinum fueris . Sic U. g. , dum anginae inflammatoriae epidemice grassantiar , a Primo morbi insultu incipiunt horrere la rigere , mox sequitur febris; D post nanc citius vel serius incipiunt dolere fauces & instammari, at Aque saepe tunc vidi cessare subrim , simulac materia inflammatoria Mersus haec loca est i deposita r & , si benigna resolutione curabilis sit haec angina, postea nulla febris sequitur amylius . Videtur ergo per febrim prae3rcssam dctetminari anginae causa versus haec loca in epidemicis anginis simili modo,

240쪽

ae in epidemica pleuritide , phrenitide &c. observatur , ubi per febrim in Iatera vel caput morbi materies deponitur. Quis autem poterit explicare ex illis , qtiae hactenus in arte tabentur crinita & demonstrata , quare in hunc potius illumve locum determinetur morbi materies pro varia indole constitutionis epidemicae t Sufficiet Medico fideli observatione haec didicisse , lieet ignoret , qua lege fiant. Videantur Sc illa , quae in Commentariis l. s9g.

d. hac. re dicta silerunt. Huc autem spectat & dispositio propria , qua aegri in morbos inflammato. ticis proni sunt, & imprimis harum startium. Sic novi plures, qui quotannis , vere nempe & autumno , bis corripi solent angina , quamvis leviori plerumque & resolutionis via curabili, tamen 2 quand ue in suppurationem vergente . Juvenes autem, oc sanguineo temperamento praeditos , his moriabis obnoxios esse , Se prae reliquis omnibus ruis , observasse se testatur Smdeniamus ει . . Uerum 9 validum harum irartium exercitium 2 frequens multum facit ad hunc morbum excitandum , uti quotiuitanis observatis consul in illis, qui mineris ratione diu , Re cum Vehementia , perorare debent. ob eandem cauis sein clamor , cantus , fistularum & tubarum inflatus huc reseruntur . Vide mus enim , omnibus illis faciem, labia, oculos turgere, M sanguine suffun-

li,simulque majorem calorem conciliari toti corpori, δe imprimis superioriabus partibus ι unde ὀe vehementer Wrorantibus copiolus suia guttatim de facie destillat. Omnia haec docent, majori copia Se impetu sanguinem IHrvasa harum partium moveri, δe vasa minora dilatata rubrum sanguinem accia Pere , quem naturaliter non habent, adeoque per errorem loci inflammati

nem lacile hae nasci posse , Inaesertim si calentes oratoria exercitatione homines mox arii frigido se exposuerint incautius , unde toties tristibus exemplis constitit lethales morbos natos fuisse . Quam periculosum enim sit, si auctomotu , rarefactis liquidis , SE Iaxatis vasis , mox successerint contraria , alia occasione in Commentariis q. ti8. dinam fuit. Non absque Ueri specie eeto simulabat hunc morbum Demoshenes, dum , Fastquam praecedenti die Milesiorum Imstulatis acri et res, ndisset, coram populo Atheniensi verba faciens , sequenti die lana multa collum cervicesque circumvolutus prodiit , dicens , se synanchen pati. Scite tamen unus de populo , fraudem suspicatus , exclamavit, illum non synanchen sed Argyranchen luti, dum pretio' corruptus contra Milesios dicere nollet ) . Fortis equitatio adverso vento Se stipido Labores validi in iste frigido . Si pernici quis vehatur equo , etiam tranquilla tempestate , adversum quasi sentiet ventum , dum aεr motis per illum corporibus resistit tanto plus , quanto majori celeritate moventur. Maius autem frigus recipimus omnes, dum ventus stat, quia Vicinus nobis Ur , ilico a calore corporis nostri calescens, difflatur omni momento, atque simul frigidioe aer statim in eius locum succedit. Dum ergo sortiter quis equitat adverso vento, omni momento se idus Ur lauces ingreditur . simulque vasa harum partium abaese resissente, & contraria directione moto , valide comprimuntur, adeo- '

SEARCH

MENU NAVIGATION