장음표시 사용
2쪽
Konis. Joachinas thalschen Gymnasium
Michaelis 1817 bis da hin 18 183
Εine Abhandiung des Herun Prosessor Moritet Seysscrt: istola erilica ad Carolum Halmium, de Ciceronis Pro P. Sulla et Pro P. Sestio orationibus, ab φεο eduis.
4쪽
EPISTOLA CRITICA AD CAROLUM HALMIUM
DE CICERONIS PRO P. SULLA ET PRO P. SESTIO ORATIONIBUS AB IPSO EDITIS.
Tarde tibi reddo, amice Optime, quod luae erga me benevolentiae multo citius et datum debuit et ego me daturum ultro pollicitus eram. Quo dutinam tuae exspectationi ae desiderio tam haec satisfaciant, quae aliquando ad te millimus, quam te nou prius missa non modo non graviter laturum, sed etiam lacillime veniam daturum certo scio. Qua enim causa impulsus sum, ut Scis, ut libi honestissime pelenii meque ad gloriosi operis tui societatem vocanti quamvis invitus deessem, eadem factum est, ut paene promissi me mei poeniteret statueremque illud tanquam ingratum ouus abiicere potius quam quoquo modo Persicere, nisi et amori tuo, qui in me maximus est, et meas fidei atque Osticio hoc a me deberi putarem, ut quidquid superesset a novi muneris gestione, quod me quamvis iactatum in scholastico opere nescio quo pacto ipsum novum imparat uvaque deprehendiSset, omnes modo non exhaustos vel virium nervos vel temporis articulos ad illud unum intenderem, quod ad suscipiendum multo
me ante et mutua officiorum coniunctio et animi mei voluntas sponte iuvilasset. Itaque sorti alacri quo animo, quem praesertim tua cogitatio mirifice recrearet languentemque erigeret, ingressum cursum nec ita longe Provectum Subito ex insperato oppressit illa communium temporum Conversio, Cuius uiolus ut omnes Patriae partes Oinniumque rerum publicarum privatarum, humanarum divinarum εtatum non medio
criter labefactarunt, ita in haec quoque irataquillitati quasi consecrata studia, ad quae tanquam in portum ex quacunque tempestate confugere solemus, tantum illi importarunt turbinum, ut ne haec quidem satis refugii praeberent in ipsoque portu tanquam in alio iaciari videremur. Tanta enim consecuta est ex summa ipsius procellae laetitia perturbatio, ex perturbatione angor, ex angore omnium rerum taedium, ut qui modo optima quaeque spe ei animo concipere ausi essent, ii iam vel metu suspensi atque incerti titubarent vel ad desperationem abiecti prostratique iacere ni vel denique Ianguore aut aliqua animi aegritudine assecti consenescerent. Nec me, cum communem sortem vitare vellem, tantae rei parem esse intellexi: ita mihi quod alio tempore longo gratissimum factu fuisset, ut amicitiae munus praesertim diu debitum quam possem cumulatissime explerem, nune, eum omnia infesta eSsent, Fatis grave ac prope molestum factu in est; quod profecto non dicerem, ira se rem habere, nisi te non modo
haec, quae dixi, aequi boliique consulturum, sed etiam illa, quae praeterii, sacile mihi
5쪽
remissurum putarem. Nam in ipso operis ingressu cum milii, ut par est, illud ante Omnia dicendum ac prae me serendum videretur, cum quanti te semper fecissem absentemque absens amassem, linia nullum mihi in vila laetiorem diem apparuisse, quam qui te coram videndi Opportunitatem allulit, tantia in subito exarsit recordalionis desiderium, ut mihi etiamsi liber animus neque aliarum rerum sollicitudine impeditus suisset, lamen ipsa Orationis vis, qualiscunque est in me aut etiam quaecunque est, tantae rei praedicatione salis digna videri non PDsset. Nunc proclivom nlioqui in eiusmodi non artis, sed animi testimonia linguam praeclusit nescio quomodo inertia quaedam ex temporibus magis contracta, quam in ipso ingenio, si ila fas est dicore, insita. Tihi quidem, quae est animi tui honitas, brevissima linee signi sientio salis videbitur diserta tantumque cx ipsa eommemoratione Voluntatis meae percipies voluptatis fructus, quantum vel earitate lua vel vostro ossicio ae si de non plane pol erit videri indignum. Atque liaco de re ipsa diximus, pro re vel potius pro rei forma pauca dicenda restant. In quo primum non nego ine paene invitum ac ropugnantem secisse, ut vel crem Potius consuetudinem, quam meum iudicium animique sontentiam sequendam putarem, qui eum ab inclinio aetate in Latinas litteras cognoscendas toto ut niunt, pectore incubuissem in iisque clim aliena auctoritate impulsus tum ipsius animi studio ductus vitae quasi labernaculum posuissem, tamen quo longius in dies processi inagisque vel in ipsius linguae rationes vel in optimorum scriptorum artificium insinuavi, eo ininus putavi mihi in eo esse elaborandum, ut quam laudem bene
scribendi inulti vel aliis larga manu impertirent vel ipsi molli brachio appeterent,
eam ipse ambitiosius sectarer, quam, quo lotam rem revocandam censerem, Puerilis
institutionis rationes ac sinos vel postularent vel palerentur. Quod igitur si vo ingenii vilio . sive animi voluntate, certe iudicio semper refugi, id nunc ex longo intervallo primum reeepi non quo exercitationis meae, quae in uae nulla est, aut rationis, quae per se sola ad heno scribendum non valet, aut denique ingenii, qMod a pracciara illa excellentique copia longissime abhorret, specimen qiinlocunquo proponerem, sed ut, siqui sorte essent, qui bonam de mea vel saeuitate vel arte exspeciali Onem ntiundo concepissent, quam me quidem nulla re iustaque caussa fecisse scirem, ut iis, inquam, quid milii propositum esset in hoc genero sive do trinae sive exercitationis, quod lo tum scholasticae palaestrae finibus circumscriptum videretur, ingenue aperirem reque ipsa illud a summis viris usurpalum eonfirmarem, aliud esse scire, quae Sit normanc quasi rosula scribendi, aliud larina in ipsam optimi scribendo exprimere. Alterum quod mihi excusandum videtur, magis ad lo ipsum pertinet, quom si in disputatione saepe non ut amicum Optimum, sed ut adversarium inihi infestissimum, deniquo non ut te, Fed nescio quein aggressus videbor, dabis hoc, credo. cum ipsius concertai ionis generi, quod dicendi aculeos non modo non respuit, sed quodammodo sibi vindical, tum meae consuetudini cuidam, ad quam cuin ipsa natura imbutus lum optimi olim viri omnibus quo rebus eximii disciplina institutus emia suissem, ita talia nescio
6쪽
quomodo inibi hi ipsisque venis inedullisque complexus sum, ut mihi ne canescenti quidem, quamvis cupiam, iuveuile quiddam ac servidum deponere meque ex acriore sermonis cursu ad sedatum tranquillumque ingressum revocare licent. Hoc igitur velim neve pluris iacias, quam iteri par est, neve in eam partem accipias, ut iii me transferendiam pules illud a summo poeta nostrale in imitatoribus pusillis die lum. Postremo, ne luam me exspectationem, sed exspectationem ine ipsum sesellisse eredas, eum mihi initio proposuissem Omnes instituti tui, quae quidem in lucem editae essent, partes iudicio et nestimatione complecti, tantum in una Sullana versatili copiae disputandique materiae allatum est, ut milii bac Parva Provincia quam possem diligentissime perfungi uuamque rem accurate Pertractare, quam multa leviter perstringero magis et ad tuam voluntatem et ad ipsius rei gravitatem accommodatum videretur. Itaque cum ad eos sines progressa esset unius Sullanao dispulatio, qui huiusmodi scriptionis terminos Paene superare viderentur, ut aliquid saltem adderem, quod tibi non iniucundum fore sperarem, alteram orationem Sestianam ita alligi, ut quosdam eius dissiciliores locos magis percurrerem disputando brevique vel explicatione vel coniectura carptim illustrarem, quam operam tuam ad iudiciu ui universum ac singularum rerum pertra talionein vocarem. Quod quidem elium iure meo sacere videbar, qui te in hae oratione, qua haud scio an nulla vel melioribus omendandi praesidiis instructa vel summorum virorum curis diligentius perpolii a sit, ita pruden-ler versalum cognoscerem, ut illorum vestigiis insisteus de recta vel interpretandi vel emendandi via perraro deflecteres, imo editionem primum Pana esse eris, qua quid esset, quod in illo persectissimo Ciceroniani ingenii opere tantopere serretur, omnibus lati quam in illustri labula expositum pateret. Aliter res se habuit in
in qua primum nihil erat critici subsidii tale, ad quod emendandi ratio universa eorte posset revOeari in eoque tanqua in fundamento nili atque exaedificari: tum vero rei per se dubiae atque incertae non modo nihil lucis attulisse, sed ne asserendum quidem putasse videris. Taulum enim abest, ut vel omnino quid de singulorum lautium generihus existimares, generatim exposueris, vel qua quaeque scriptura auetoritate niteretur, diligentius explicaris, ut ea in rem ab instituti tui ratione plane seiunxisso singula lite, quae quidem cognitu digniora viderentur, excerpere quam omnia undecunque colligere, collecta subtili iudicio ponderare maluisse videaris. Quod etsi facile ignoscendum puto, qui tibi primum suscipienti laborem discentium inagis quam doctorum studiis dicatum rationem consilii, ut solet, non plane ro ustilisse maiusque visum osse repulem explicationi Orationis quam emendationi Servire - quam rein quoniam alii ante ine suis ae meritis laudibus prosecuti sunt, ego ut notam omnibus et contestatam silentio praeterii - , sed lamen in magiia hac laude illud inesse vitii, quod te non satis quid esset fundamenti, quo tua explicatio Dileretur, providisse diximus,
7쪽
cum illa demonstrabunt, quae infra a me explicatiora dabuntur, tum vel hoc poterit esse testimonio, quod in annotationibus versatur ipsius orationis verbis a te subiectis. In quibus non modo hoc reprehendendum videtur, quod multa vel incerta reliquisti auctoritate nulla addita vel ita confirmasti, ut huius illiusve libri sive honi sive mali testimonium asserres, sed, quod inatus est, nonnulla etiam salso tradita sunt fidemque nullam habent. Haec igitur accurate notare tecumque communicare visum est, si sorte. id quod vehementer exopto, retraetandi laboris tui occasio fuerit oblata. Sunt autem haec: IV, i 2 maneam allulisti Ambrosiani memoriam: verbis non modo
animo nihil comperi addi dohebant sed ad aures meas istius suVicionis famam ρem monit, unde Ang. Maius coniectura Deit fama non Pemenit; VII, 2l quod dicis in Ambrosiano et Pareensi inesse dices me fitasse, in illo solo invenitur, Parc. habet dicis me fuisse; XIII, 36 eommemorari oportuit in verbis sed leges indicium et iidecum Ersuriensi et Palatin. nonum et scholias lain Ambrosianum consentire: ibid. 39 repugnat Grulcri testimonio, quod ira dis in Palatinis exstare in indiciis et in quiaestionibus: indiciis quidem unus Amhrosianus et codex Lambini praebent: Xl V, 40 salso in Ersuriensem contulisti scripturam conseertistis, quae propria est Palatini IX et Parcensis: XX. 56 quod scribis fortasse rectius Sittius, id non tuae, ut videtur, coniecturae, sed testimonio Lesuriensis vindicare debebas; XXVI, 72 non accurate dicis ex ipso Ersuriensi expressa esse verba sic ut edita sunt quis P. Stilia mitior, quis
misericordior inMentus est 2 quam multorum etc.; quam enim ante multorum Primum
inserium est ab Hervagio e ,el I. Nocit. Allie. VI, 16; XXVIII, 77 deseruerit, quod in duobus Oxoniensibus exstare dicis, in illis non inveni, quorum duo descruit, alteri duo deserit, unus deseritur praebere traditur; XXIX, Si non in ista sumisione, ut vis, sed in ipsa sumisione praehet Εrsuriensis. Iain his breviter admouitis magis quam pertraelatis aggredior ad id, quod huius quaestionis proprium esse supra de
Ac primum antiquissima auctoritate quomodo usus sis codicis palimpsesti Ambrosiani si quaerimus, quanquain quid omnino de eo sentires nullo loco aperte professus es ac fere taciliis quidque aut ndscivisti ex illo aut reiecisti, hoc tamen vero licet praedicare, quod vilii in nonnullis castigavit Madvigius opusc. Acad. I. p. 402.
id in te ita non cadere, ut non modo non abuti praestantissimi codicis praesidio ne- quo in illum transferre, quod ipse Sustinere non Posses, critici munus, verum etiam tibi ipso dissidere assensuinque saepius cohibere tuum, quam quidquam, cultis non emineret atquc exstaret Veritas, admittere Voluisse videare. Quanqua in quis non videt hoc ipsum agendum facienduinque esse, quae per se bona fortasse lamen contrae eterorum ac Vel OPlimorum librorum perspicuum testimonium cum sint, tum iustae dubitationi loeum relinquant, ea ut quantum possit circumspectis rebus omnibus rationibusque subductis ex ambiguila lis contentione ad iudicii constantiam ac firmitatem revocenturῖ Quare videndum erit potius, ne in alteram partem peccasse Videare
8쪽
ae dum caves, ne ad temeritatis scopulos aut libidinis allidaris, in ipso aestu et agitatione nucluum naufragium feceris. Atque, ut simpliciter dieam, quid mihi de hac
parte operae tuae existimandum videatur, multis in rebus cur quidque seceris neque assequi potui rationes, si sorte asserre ipse noluisti, neque alia las Femper Compro hare. Quod antequam demonstrare incipio, ne sorte nova me aut rotondita seculum opinere, lanium Praemonendum arbitror, quod perlibenter laeto . nihil in hoc genere a me ipso inventum aut ex sontibus abditis haustum esse, ad quos aditum non aperuerit illius viri, quem merito tit quendain criticorum deum veneramur, Io. Nic. Madvigii exemplum, id quod tibi quoque propositum fuisse in hac parte negotii transigenda, etsi nusquam palam professus es, tamen mullis rebus addueor ut credam. Itaque quae ab illo universe disputata sunt de horum palimpsestorum genero et auctoritate opus . Academ. I. p. 402 et p. 4lo sq., ea ita et uola omnibus et vera esse existimo, ut ab illo sonte et rapite rivuli stallin nostri deduci posse videantur, qui si non alii videbuntur ac tui, hoc tameu Dpcram dedisse non poenitebit, ut remotis
quoad eius fieri posset impedimentis ac salebris illi aequabilius paulo ac pellucidius
profluerent. Age igitur ad singula accedamus ac primum ea Persequamur, quorum rationes iudieii nec ipso ullas reddendas censuisti, nec ego omnino posse reddi idoneas existimo. Velut VII, 2l non video quid te inconstantiae crimine absolvere possit, qui uno loco Ambrosiani testimonium dupliciter egregium modo conservaris, modo abieceris: dehebas in eosdem non magis quam si verum tueri et in hac re exemplum Κloletii sequi. Bene nuper de contentione particularum si - si commentatus est Iordan. pro Caecin. I, 3. p. l 45 sq. , quem et de hoc loco mecum consentire et in aliis idem tribuere antiquissimis auctoritatibus gaudeo; quae si vera sunt, ut sunt Sane, patet non modo non levem, Sed prorsus necessariam esse coniecturam Madvigii de orat. pro Rosc. Amer. L, 445 propositam in opus c. Academ. I. p. l2l: nam his acui contrariis relata contraria Oi-ώ - sin - sin non est consentaneum. - Maiorem aliquanto scrupulum iniecisse tibi videntur g. 92 verba reiections inter Osita, quae ita recepisti ex Ambrosiano et qui illum sequitur Parcensi codice, ut tamen consilii te lui poenituisse animusque in alteram partem Ithri Ersuriensis, praesertim cui constans, ut Videtur, vulgarium librorum suffragaretur memoria v. Wegenherse observ. Crit. in orat. pro Sestio p. 32 , inclinasse videatur. Nec vero negari potest, utcunque de reiectione ipsa et de editionis quam habuit ratione iudicas, rem quamvis novam tamen ex auctoritate eius qui iudicium exercebat, non ex libidine acetisatorum pependisse penesque illum fuisse, si sorte ius suum isti acerbius persequerentur, quid extra ordinem seri liceret constituere, hanc autem maiorem auctoritatem et ob id ipsum legitimam, quae est in rebus ad ius publicum perlinentibus consuetudo ae diligentia, reelius ac planius demonstrari ex praepositione v. Haud Tursoll. II. p. 654.
III, l: nam illud vix mihi persuadeo, quod quis possit Opinari additam esse praepositionem ab iis, si qui perspicuitati sententiae consulere et ne reiectio ad ipsos iudicos
9쪽
pertinuisse videretur eavere vellent. Credo igitur hoc ipsum exemplum iis esse adnunierandum, quae non diligentissime scriptum esse palimpsestum probare possint. Atque istius in omittendis vocabulis negligentiae documenta manifestissima haec hab mus: g. 2 omissa vocula vix ita exhibet: non modo animo nihil comiteri, sed ad aures meas istius susPicionis famam Pervenit, quae pluribus modis viliosa sunt: g. 26 scripsit quis concederet 2 intercepta videlicet ob consequeulis syllabae con similitudinem negatione non: hoc euim statuere tutius videtur, quam ludere coniectura ac nescio quid antiquae scripturae quis non cederetp hariolari. De tertio quodam Ioco qui est I. 92 O miserum infelicem illam diem, quoniam libi video esse aliquid du-hilationis suborium, nunc simpliciter asi irino, quod mox argumentis probaro, ne hunc quidem integrum et incorruptum haberi. His adderem quartum exemplum I. 25 Omissae praepositionis a in s . est enim φss a materno genenc municipalis, nisi hoc putarem ipsis antiqui talis rationibus a me esse tribuendum, ut id iis remittam, quod
quamvis non abhorreat nh antiquo more loquendi, tamen ita cum reeentio ruin linguarum usu coniunctum ae quasi cognatum intelligain, ut facito B quopiam non vernaculo ad earum leges possit esse accommodalum: nam mullum interesse, utrum amatre dicas, qnod aliter non potest v. Bremi. Sueton. octav. IV. , nil a mutems Mnem munici alis apparet v. Sall. Beli. Iug. XI. quia materno genere in ar erat . Tu vero quid consilii secutus sis, qui hoc loco servandam praepositionem, illo autem unde degressi sumus, delendam censueris, lateor me non intelligere. Quodsi sorte duplicatae auctoritali Ambrosiani et Parcensis dandum putasti, quod simplici non dedisti, in Parcensi quidem te non recte si aluisse iis, quae infra a me dicentur, saeiam ut agnoscas. Nunc ut Pergam disertus esse in laciturnitate tua, admonet me novum exemplum, quod ipsum videtur in simili seuere inconstantiae vorsari. Etenim q. 15 quid caussae suisset, quod Ox uno Ambrosiano recipiendum putares hunc ordinem verborum: Quae enim fuit Mimnii causa P quae Sullae est 2 statim inihi intelligereae summo assensu comprobare videbar: qua in re tu quidem censendus es multo
diligentior misso quam is qui ne commemoravit quidem orellius: altero vero loco g. 39 repente dissimilem tui factum atque id esse seculum, quod paene nulla fide
sustentaretur, vehementer miratus sum. Nam error est nescio quomodo susceptus,
quod scribis in MSS. Palatinis exstare in indiciis et in quaestionibus: Gruterus quidam idem illos, quod vulgares libros, praebere testatur in iudiciis, alteram autem praepositionem in celeris libris M M. Omissam utrum ex iisdem Palatinis an de suo addiderit, merito licet dubitare. Sola igitur, ut videtur, Ambrosiani auctoritate et ea verissima munitur indieiis - Lambivi enim lestimonio, qui ait se in uno libro mss. idem invenisse, quis landem multum tribueritῖ -: quo maior cautio erat, ne reliquam illius fidem temero quis aspernaretur. Cui si hoc velis opponere, nunc, Cum de iudieio agatur, de his primum proprie praedicandum fuisse, quod deinceps ad alias res genere coniunctas transferre liceret, equidem rursus ad probandum id, quod dicit, plus
10쪽
valere existimo, si generi, in quo nemo negat, species, de qua ipsa quaeritur, Rubiiciatur, ut ruinque autem re coniunctuin esse declaretur praepositione omissa: in quaestionibus et iudiciis. Αlque ut illud quoque adiiciam, quoiuodo mihi nata vulgaris scriptura videatur, verbis in quaestionibus explicationis gratia suprascriptum fuisse arbitror iudiciis idque ipsum pro indicio habitum, quae sequerentur verba et
indiciis, ea nec per se recla nec loco Euo posita esse. - Iain antequam ad ea progrediar, quae cur reiicienda pulares aperitus explanasii, unum locum attingam necesse est illum in medio et ipsum positum et a to relictum j. 44, ubi quod scholiasta habet Ambrosianus institui senatores, qui-Perscriberent, ita lariasse praesereu- dum dicis vulgatae scripturae constitui, ut ad firmandum loquendi usum duorum exemploruni asseras similitudinem. Quod prosecto partim erat, nisi illud quoque doceres, quid inter utrumque verbum ei constituondi et iustituendi discriminis interesset. Mihi quidem constituero videtur is potius, qui ipso magistratus iure agit, instituere a ulein is, quis rem parat atque administrat, quod si de hominibus dicitur, patet eadem ratione ac de rebus dici, ut sit comparare, qui certum quoddam munus in se recipiant. Quac si vera sunt, cum illud perscribendi indicia munus tale suisse videatur, quod nec imperare consuli et mandatum Senatori honeste liceret dei reetare, haud scio an nou sino iuvidia quadam dicturus fuerit Cicero: constitui senato)os. Naui illud ab hoe loeo alienissimum est, si quis explicari velit instituendi verbum in hanc partem, ut sit instruere ad aliquid aut rei agendae viam ac rationem praescribere idque ipsum in notis ac litterarum compendiis factum a Cicerone esse existimet, quod profecto nec potuit si eri illo dumtaxat brevissimo tempore et spatio, nec vero Opus suit in lanta senatorum consuetudine et celeritate scribetidi. - Sequuntur ii loci, quos ni te significavi a te non sino certa caussa et mea quidem senteulia non recte esse reprobatos, quorum primus ex tribus esi g. 2l An tum in tanto imperio trantia Potestate non dicis fuisse rmem, nunc Prioatum νmnam dicis 2 in quo cuin tripliciter discreparet scholiastae memoria a vulgaribus libris qui enim tu exhiberent pro tum tam pauci inventi sunt, ut paene silentio praeterire liceat - , tu quidem eum duas eius scripturas ei tantaquo Potestae ei dices me fuisse libenter amplexus esses, in tertio An tu nescio quo pacto haesisti. Quanquam quid loquor' Ais tu quidem propterea An tum praeserendum videri, siquod Pronomine quidem personali saei te careamus, Particula autem tum et Propter contrarium nunc et propter uv. sequentia in tanto in erio sere necessaria videatur, quibus tempus illud praeteritum eadem ratione necuralius desiniatur, quo deinde tempus praesens voenbulo PMatiam ad particulam nunc adiecto . Vereor equidem, ne longius paulo, quam tantae auctoritatis sinea postulant, concinnitalis quod da in studium te Protulerit. Quid enimῖ cum praecessisset consulatus mentio, ad illud tempus portinere tanti imperii commemorationem cui non npparorci' non item distinetum erat, quid sibi vellet, si simpliciter dixisset Cicero P, Datiam, praesentis lemporis indicio non expresso. Similis ratio est