장음표시 사용
131쪽
iis TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.tur, largus potus exhibetur, fomentationes, aut cataplasmata hypoga o ap. plicantur , tandem in vaginam insectiones impelluntor, ex lacte, & decocti, ne bis malvae confectae t sed raro haec remedia optatum effectum prestante cum collum, atque orificium uteri partes nervosae , di sensibi Ies admodum sint , inflammatio in gangraenam statim convertitur . & aegra septimo , aut octavo die , & citius quandoque e vivis tollitur.
De lacte alio revoluto , aut alio retardato.
. I. Deseriptio. Requenter mulieribus adhuc in puerperio eveniunt grandi ea in variis
partibus infartus, quandoque in Partu ipso . quandoque serius a partu. Hi insertus plerunque Cedemtosi sunt , sed huiusmodi cedemata majoremptarunque resistentiam habent , quam obvia clademata , dc magis dotarosa sunt i dolent praesertim maxime , quando phlegmonosa fiunt , quod interis dum contingit. Hi infartus , cujusque indolis sint, per resolutionem plerumve dissipa eur , omnino quandoque , non vero semper , cum interdum plures glanduis Ias relinquant , modo laxas , saepe tamen resistentes , & scirinosas i quandoque etiam hujusmodi phlegmonosi infartus in suppurationem vergunt , de abscessus efformant. Hi insertus plerunque partes externas afficiunt , nempe crura , femina , brachia, scapulas, collum &c. interdum, sed raro, partes internas inlatam , nempe glandulas mesenterii , thymum , aut pulmones ipsos , ut teterrimos morbos inducant, qui ad hunc tractatum minime pertinent. Hi insertus minime sensibiles sunt , ut illi externarum partium, sed contingunt de ipsi , atque plures observationes hoc satis evicerunt. Certum est huiusmodi phenomena a lacte devoIuto, aut in aliqua parte r tardato procedere. Olim raro ipsa contingebant , ut pene Auctores negligerent; hodie obvia magis facta sunt, ob rationes infra enunciandas , non ita tamen, ut obstetrices credunt; nam cum aegrae ipsas consulant, nullus est a partu morbus , qui a lacte devoIum , aut retardato non derivet. b. II. Causc.
Mne Iac, quod in mammas irrumpit, illo excepto , quod per pstrillas extillat, a glandulis mamillaribus ad axillares , de ex his in sanguianem transire debet. Quare in puerperis , quae Iacte exuberant, multum Iactis in sanguinam devolvi debet , quamvis esusdem aliqua portio per papillas iam iugiat insulier, ceteris paribus, maxima lactis copia in axillas transducetur in illis, quae lac calefaciunt, aut eiusdem exitum undique ImPediunt. Hoc lac nequaquam sanguini remiscetur , quia sanguis distus nimis est , uti ipsum lac a cum lympha tamen facilius conjungitur , quia ipsa pro sua limauiditate lac solvit; sed lacticinosa fit, ac proinde densor. Cum Iactis copia in sanguinem transiens, modica fit, vel lac modice dem appareat, lympha, quae ipso oneratur , quamvis aliquantulum condensem
132쪽
Lia ER III. CAPUT XUI. lis tur, propriam circularionem tandem servabit, non modo in exilioribus Irmaphaticis venis , verum in cellulis glandularum conglobatarum , quas tram labiti, & in utroque casu ab hac admixtione nullum incommodum erit suis
Attamen si lac in sanguinem transiens , copiosum nimis , aut spissum fuerit , in utroque casu lympha ipso onusta , cum conglobatas glandulas trans bire haud possit , in earum cavitate detenta , glandulas tumefaciet, de in far tus cedematosos in iis partibus excitabit. Ex iis consequitur, quod etiam observationes confirmant , infartus Iad eos magis obvios ene debere in mulieribus locupletibus , quam in pauperibus . quia illae uberius vescuntur, & lac crassum nun is , spissumque conficiunt. A tamen haec phenomena in illis potissimum frequentiora sunt , quae lac cales ciunt , impediuntque eiusdem exitum e qua de causa lactis insertus hodie se
PIerunque hujusmodi insertus oedemtosi sunt , quia nisi lymphae circuIus intercipitur, dum glandulae segniter obstruuntui ; phlegmonosi tamen crebro evadunt , si subito glandulae in tu nescant , ut circumposita vasa sanguinea con primant , cruorisque circulum retardent. Stasis haec laetici nota utriusque s cies, duplici de causa plerunque externis partibus obvenit, quae Ientiorem , atque difficiliorem reddit lymphae cursum e prima , quia lympha in has glandulas irrumpens, a partibus externis corporis ducitur , frigori expositis , quod eam inmissat; feeunso , quia haec lympha in glandulas iam frigefactas transducitur a contra illa, quae in internas Partes influit, a calidis partibus secedit & in calidas glandulas irruit, quibus deca sis, quamvis lacte onusta, melius suam fluiditatem servat . Idcirco enim I eiis in fartus crebrius , crura , femora, brachia, scapulas , collum, & aures ag
greditur . raro vero metanterium, thymum , pulmonem infitiat, quamvis tamen non semper excipiantur.
Theoriam hujus affectus perscrutantes reri possent , causam ejusdein gener tem esse; idcirco universas glandulas conglobatas assicere debere, & universum corpus labefactare. Sed facile constat, hanc generalem causavi pro circumstantiarum varietate, modo hasce , modo illas glandulas afficere, quia hic glanodulae magis , quam illic constipatae , frigefactae , aut compressae sunt , quadam vero ictibus labefactatae , alio modo deturpatae, ut facilius insertum subeant . Hujusmodi exempla haud rara sunt a arme frigus in omnes corporis partes agit pNihilominus rheuma universi e non producit, tu aliqua localis causa , saepe ignorata , actionem certam partem versus speciatim dirigit. s. III. Destema
I. TN Iactis in fartu cedema aegrotantis partis fortius, densiusque est ceteris 1 obviis cedematibus, simplicti, lymphaticis, quia humor laeti notas sui sidens, lympha spissior est , ac proinde v a melius implet, minusque emollit.2. Hoc Cedem a vulgari cedemate magis dolet , quia Pars , cum tensa magis, minusque emollita sit, nervi facj lius debent distendi , atque distrahi, intensioremque sensum parere . g. Fensio, rei istentia, atque dolor Leviores fieri debent in lacteis infartibus, quando cedetna phlegmonosum evadit, quia cum vasa turgidiora sunt, nerva magis te . atque distractioni obnoxii.
133쪽
rio TRACTATDs DE MORE Is MULIERUM. . Frequenter evenit, ut lympha Iactea , quae Cedemtosos insertus producit, cum ubertim collecta sit, sanguisque, qui phlegmonosos facit, retardatus, obvium cursum recuperent. Ex una enim parte calor , qui in aegrotante parte excitatur, hosce humores commovet, de copiosus potus ipsos solvit; ex altera, remedia , quae parti applicantur , canales emolliunt, & permeabiles reddunt , ut sensim propriam circulationem adquirant stagnantes latices, & omnis evanescat infartus.
s. Quando resolutio perfecte absolvitur, nihil superest in affecta parte tfrequenter tamen nodi lupersunt , qui ipsae glandulae sunt , adhuc aliqua ratione tumentes; interdum etiam hujusmodi glandulae , quamvis turgidae, mobies tamen apparent, ut perfecta resolutio expectanda videatur; quandoque ramdem durae , & scirrhosae fiunt, ac tunc resolutio longa , difficilis, & incerta plerumue evadit. In hoc postremo casu morbus facile recrudescit , praeseatim
6. At si lympha Iactea in redemate simplici, vel sanguis in Cedemate phl
gmonoso segniter resolvantur , hi humores prout calori partis , & fibrarum oscillationibus subjiciuntur , naturam murabunt , di in pus convertentur , praeis sertim. sanguis , qui magis dispositus est, abscessumque efformabit, qui ulcera producet, curatu difficillima, de quibus alibi Ioquemur . . Glandulae conglobatae eae sunt, quae frequentius infarciuntur, quia mi rem copiam lymphae Iacteae refrigeratae recipiunt i nihilo tamen minus , dein reliquis partibus lac deponi potest, quia nulla est pars corporis, cono halis viandulis, etsi exilissimis , destituta; insertus tamen proportionales sunt magnitudini, de numero harum glandularum.
F. Iv. Diagnos. LActis in fartus in partibus externis oculis se offert ; est tamen a rheum distinguendus, cui valde congruit, ab ipso vero differt in his: r. Quod
inflammatorius haud est, vel raro, aut parum inflammatur. 2. Quod minus dolet, quam rheumaticus affectus. s. Tandem quod partum subsequitur ,
lac nondum evacuatum i non vero ob varias, & diversas causas , quae rheuma faciunt. Ceterum error parvi momenti foret; nam remedia , quae lacteo imiamat conveniunt, rheumati idonea , vel saltem innocua evaderent,
Difficilius est cognoscere lacteum insertum partium internarum I nihilo tamen secius, si partum, aut suppressionem lactis subsequatur , etsi ipse citra causam manifestam suboriatur, praeter fixum dolorem in aliqua parte interna , qui iunctiones hujus partis labefacit, suspicari licebit , lac detentum esse, si potissimum glandulae doleant; ergo exhiberi possunt remedia generalia , in lactis depositu enuntianda, eoque magis, cum mitiora sint , dc citra noxam, etiamsi deciperemur, adhiberentur
Tandem certo cognoscitur species externi Iactis insutus, nempe , si iacedema , phlegmone , suppurationem , aut abscessum vergag , tum causa morbi, cum unica sit, negligentia scilicet evacuandi Iac. s. v. Prolvosis. a. Actis insertus , sive meIius dicam, depositio in aliquibus corporis partibus, rar periculum minantur , quia I vm ha lactea , quae ipsum producit, raro in suppurationem , aut gangraenam desinit; sed diutinus , curat que
134쪽
L 1 3 E R III. CAPUT XUL rsique dissicillimus affectus est, quia excretoria glandularum lacte turgentium , per quae resolutio fieri debet, haud facile recluduntur. . Insertus lactis phlegmonotas , Cedematoso periculosior est , quia sanguis
in phlegmone remoratus, maiorem dolorem parit , quam in Cedemate , febrim inducit , & suppurationem, aut gangraenam intentat. 3. Omnium periculosissimus est lactis insertus suppuratus, quia natum ulcus, spumosum evadit, dissiculter detergitur , atque cicatriratur, nisi omnis lactea lympha evacuata fuerit, eoque affluere impedita . . tactis insertus in partibus internis sero resolvuntur , quia necdum t pica resolventia applicari possunt; hoc tamen parvi penditur , quia lympha lactea ob circumstantium partium calorem rantam fluiditatem servat, ut omnem
UT Iactis infartui megeamur, perfecta resolutio erit fovenda, tres sequentes indicationes absolvendo.
i. Altera harum indicationum absolvitur , Iargum propinando insusum c Piliaris , chamarmeli , aut decoctum radicis arunaisit , aut chinae dulcis i plures prvinando cyathos thei, aut vulnerariae ; quotidie mane Iejuno stomacho Syathum ptisanae sudoriserae simplicis , aut purgativae exhibendo. R. Altera indicatio unicam , aut duplicem venae sectionem ex brachio , aut ex pede institutam postulant, lochiorum conditioni, tensioni , dolori , atque Phlogosi in fartus proportionatam i deinceps a Zem quotidie mane erit exhibendum , cum cichorio silvestri, chaerephyllo, & nasturtio aquatico confectum , cui additur drachma, vel cum semisse salis de duobus . Praeterea pu gabitur aegra quarta quoque die , cum potione circumstantiis accommoda , vel clismata ex decoctione matricariae , artemisiae , paucove lenitivo , aut catholi
3. varia topica a Iicantur, praesertim circa morbi centrum , ut infamitae glandulae emolliantur. Hujusmodi sunt cataplasmata de miea pavis i & Iacteoryra excoctae cum pauco melle; lintea lixivio nitri imbuta , crebroque renovata. . Rebus ita dispositis , cum resolutio Iam propinqua videatur, erit fovemda sequentibus auxiliis. Hujusmodi sunt lintea , aqua vitae camphoratae imbumta , juscula vinosa, emplastrum cicutae &c. sed quod magis e Scax evadit , crebra circa partem affectam confricatio , quae oscillationes excitando , res Iutionem magnopere promovebit. I. At si suspicemur, insertum in suppurationem converti , suppuratio erit Promovenda, cataplasmata applicando ex Caepis liliorum , pulpa malvae , aut bra R-urcinae, cum theriaca parata , de super telam extenta. Usuvenit etiam emplastrum diu Num cum pummi , de putrefacta iam materie, inciditur a scemis in parte magis declivi, ulcusque vulgari methodo pertractatur , quam explicabimus infra, cum in abstes, Mammaram l. q. e. . Iocuturi erimus. s. Tandem si resoIulio imperfecte perficiatur , & glandulae tumefactae , P rius quam emoIIiantur, magis indurescant, cum id esset continens causa cru
135쪽
- TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.
elatuum in parte affecta; ideo resolutio erit ineunda , applicatione emplastri compositi ex partibus aequalibus emplastri de-Uigo, di emplastri de mucilaginibus; tum interno usu maritalium, di mercurialium non purgantium , lacattenuantium; verum etiam em menagogorum, si aegra mensibus deficiat. Tamdem postremum erit uxilium, aquas thermales propinare , & balnea , aut embrocationes subministrare. En vobis remedia in lactis insertus commendata . Non omnia sunt e bbenda et plerique laetis infartus pauca eorum postulant ; quinimo mitiora sunt eligenda; meum tamen , esse censui, potiora indicare , quae in deteriori casu essent usurpanda . In morbi pertinacia tenuem vitam prosequi oportet , pro ut febris invaluerit , nec De
Mola est massa informis, lurida, plerunque sphaerica , sine ossibus , fibro.sa, quae in utero, simul ac conceptio , efformatur , dc eadem incommoda graviditatis parit, imo saeviora ; Graeci appellarunt hanc massam in . , configurationis ergo; Latini vero molam dixerunt. I. Dantur molae variae magnitudinis; a liae manipuIum non superant i aliae caput adaequant. Hae postremae penitus sphaericae sunt , quia ab utero circvm. vestiuntur ; aliae perfecte rotundae non sunt , quamvis sphaericam figuram aliqua ratione fervent, sed angulos, aut Prominentias ostendunt. Dum haec masta transversiun secatur , observatur ipsa innumeris fibris teu- dimis , aut membranaceis contexta , quae invicem intersecantur , & quarum intervat Ia pulposa , aut spongiosa materie replentur, quae nullam speciem exhibet. Molae non unam densitatem ubique praeseserunt ; grandiores in peripheria quatuor transversos digitos crassae apparent ; reliquae multo minus . Haec spissitudo imminuitur , & quantoque penitus deest in opposita parte , quae mollior perstat , ut pars densior integrum circulum non perficiat. In hac parte plerunque cavitas reperitur lymphatica serostate repleta, & a densiori membrana conflata. Magnitudo hujus cavitatis non sequitur volumen totius in Iae, modo enim angustior in amplioribus, modo Iatior in exilioribus apparet. Saepe in hac cavitate exiguum corpus, exsiccatumque reperitur , quod ma gnam formicam , vel apem interdum aequat i quandoque etiam latius , & filia
pendulum fornici cavitatis adhaerens , ex ea parte, quae missior est . Videbimus infra, hoc corpus esse sceleton exigui embryonis. Quod si in omnibus molis non conspiciatur, vel evanuerit diligentioribus observatoris oculis, vel fuerit ob propriam mollitiem solutum , ut in abortu duplicis mensis evenia , ubi embryo interdum destruitur, de perperam pro falso germine habetur. Molae quandoque uteri sun Io adhaerent, grandiores praesertim, ut placenta texiles vero per uterum fluctuant.
Herunque mola in matrice incomitata est i observationes ca) tamen d cent, interdum cum infante sejunctim exiisse. II. Al
ta se nolingraphus Hillersi, da modi si into nia , ad Caput vi Maia . Marcellus Donatus, ut r. mediet. maratu a . g. e. aa.
136쪽
Lia ER II. CAPUT XUL HIII. AItera sequitur molae species rarior , sed magis regulari si haec est mola hydati die a , ita vocata , quia conflatur ex innumeris hvdatidibus , videlicet vetaulis diaphanis, lympha liquida repletis. Hae hydatides sunt variae magni tudinis , a grano milii ad ovum columbi , dc ultra; singulae pediculis instruentur, qui tamen simul Iuncti racemum efformant , cujus grana distincta, de
Binas observarie priorem mulierculae monstrum credebant , de parturiens ipsam peperisse verebatur. Eam sedulo perscrutavi , de ex aliqua parte vulgata rem molam aemulabatur reliquum erat ex hydatidibus conflatum . Uolumen complexim harum hydatidum maximum erat, & triplum vulgaris molae aequabat. Nil proinde est mirandum, quia lympha, quae hasce hydatides replet ,
pondus molae valde augere debet. Altera mola , quam conspexi , descript1m
pene referebat, sed minus extendebatur.
Huiusmodi materies animadversionem haud reticendam suppeditat , circa s gnitiem , qua in Arte Medica nova inventa disperguntur. Paulus PortaI (a Chirurgus Parisiensis, qui ann. I 68O. inter vivos erat , molam hydatidicam observavit: dei criptio esusdem, & figura persectae observationis ingenium a tulit i nihilominus tamen hydatides non recognovit , quamvis musto antea pluribus descriptas. III. Tertia molae species insuper observatur , a praecedentibus distinguem da. Haec mola plerunque ovum pulli adaequat , DI manipulum haud superat. Cum reliquis quoad substantiam convenit, sed durior , compactiorque est ,
nulla cavitate continetur , rotundam figuram aemulatur , angulis tamen , ut prima species, acutioribus etiam instruitur.
IV. Nihil mirati oportet, si fabulas aniles praedicaverint , fortasse ob com figurationem mosarum primae , di tertiae species , quae obstetricum , aut muliercularum imaginationem excitarunt. Si ipsis credendum esset , (G interadum mulieres peperissent animalia mortua , nempe talpas, testudines , aut viventia
quadrupedia cum unguibus arcuatis, ex quibus haec monstra harpiar appellarunt: simulque molas, quae Ier cubiculum volitantes, mulierculae molas volatiles dixerunt.
Non defuere Medici, qui ipsis fidem dederunt, ac inscienter publici juris f
eerunt. Deinceps his futilibus rebus ineptiora addiderunt circa generationem m Iarum; miror profecto, Medicos tunc temporis magni nominis deceptos esse ce). Moleste fero tanta ingenia ... in tam se I, ne dicam laesteas , sententias ine disse . Hasce opiniones ostendendo, aut refutando tempus non tero, veritas susticit
ad Iarvas, fabulasque hujusmodi retundendas. . II. Causae molae primae speriei. v Eros militer veteres Medici abhorruerint molas incidere, nam brevissima
indago earum indolem & formam declarasset. Reperitur in mola , quam do recluditur , cavitas sphaerica , di membranacea i haec cavitas ab amnio de chorio producitur, ubi embryo locari solet. Hac cavitas lympha viscida r pIetur, quae est serum lymphaticum amnii inspissatum. In hac cavitate suspen. sum
ca) Pravis de Partubus . ovem. o. ehi Faeite erederem, molae n mille abutendas Auctores molis piurec monstruoses eone eptiones da- signasse , quod eonvenit cum molis riventibus indicia Palpuationis, vel respiratisinis.&conse
motionis praebuerunt. sed hanc e aeculat mem etiam admittendo , notantur tamen eredulitate , dum narrant, molas deambulasse, aut volitasse s inter quos est notatia dignus Cornelius Gemma , ἔ- virnia nat pa carae era ira . g. r. S. Levinus Lemnius, de Secisura natara mirae De , t. t. e. . Thomas Bartholinus, lentium Ustaem. 2. ob. as. p. ss. cra. cI Cicero, de Natura moram l. i. a .
137쪽
ra TRACTAT Us DR Moot S MULIERUM. sum observatur corpus diversae magnitudinis, & figurae , quod embryo erat , nunc siccatum, per pediculum membranae, sive fornici hujus cavitatis nectitur, ubi mola densior est. Hic pediculus funiculus umbilicatis erat, in placentam
En igitur vobis solutum aenigma. Mola vera conceptio est , in qua l. embryo periit, di cum funiculo exsiccatus fuit ; Z. cavitas amnii in eodem statu perstitit, quo erat , tempore necati embryonis ; F. serositas lymphatica hujuxcavitatis inspissata est i q. tandem placenta adeo increbuit, ut haud amplius internosceretur . Si quatuor hujusmodi facta explicaverimus, natura, de cauista molarum patebunt; quod aggredimur. I. Embryo primo, secundo, aut tertio graviditatis mense Ieve corpusculum est , perquam minimis impressionibus subiectum, ut mirari haud oporteat , si
quis pereat. Levis enim in fartus, exiguusque placentae tumor sussicit, ut communicatio placentae cum embryone intercipiatur . exigua obstructio funieuli umbilicatis; salsedo lymphae amnii et tandem aliqua in corpusculo animalis perturbatio , totidem esse possunt causae lacturae embryonis , dc cum n que Circuius, neque nutritio in ipso Persiciatur, in illa cavitate natans compingi, atque exsiccari necessario debet. Idem evenit de funiculo umbilicati dempta nutritione. II. Duae membranae , quae embryonem complectuntur, chorion nempe & areis nios, nutriuntur ab affluente sanguine arteriae umbilicatis i sed haec arteria a morte scelus , circulo jam intercepto, cruorem amplius non suppeditat ; ergo membranae amplius dilatari impotes erunt, & in eodem statu manebunt. IN. Lumpha in ea cavitate contenta, haud renovari, aut augeri poterit ,
quia arteria umbilicatis huic usui dicata , sanguinem necdum suppeditate v let; ergo persistentia, & loci calore tenuiori parte dissipata , magis inspissabitur. IV. Quoad placentam , ipsa magnopere increscit, quia 'utero adhaeret, a quo per appendices venosas, & vasa permicularia omnem sanguinem & lac t cipiunt , metui dicatum . Hi duo humores per integram placentae substantiam distribuuntur, ope propaginum ipsius arteriae umbilicatis, quae diametrum, &usus sibi proprios adhuc servant; ergo placenta adhuc nutritur, imo eo magis quam in graviditate, ut spissior , latiorque evadat , vix pro Placenta recognoscenda.Id tamen placentae tantummodo convenit, quae utero adhaereat. Cavitatis extensionem investigando, quae stium complectebatur , non abs re videtur mo-Ias secundo, aut tertio mense graviditatis produci. Tunc vero placentae nexus
adhuc debi Ies sunt; quare frequenter placenta tunc ab utero distrahitur , si mulier gravida succutiatur. Decidens vero ipsa in uteri cavum , non amplius crescit, sed per aliquod tempus conservatur. Haec molae species exigua esse s Iet, a reliquis tamen non absimilis, nisi quod cum exigua sit, moIae speciem
Pro reliquis vero placentis adhuc matrici adhaerentibus , aut nondum succussionibus obnoxiis inhaerentes perstant, atque increscunt. Earum nexus in diem validiores fiunt, prout volumen increscit, & hinc nata mola valide utero admhaeret, non modo ad finem usque gestationis, sed ultra etiam a nam observati nes prostant mulierum, quae quindecim menses, duos , aut quatuor annos , DI per integrum vitae cursum molam gestarunt. Merito ducitur, hujusmodi m Ias amplissimas evadere , a placenta omnino cooperiri , minusque naturalem placentae formam ostendere.
138쪽
s. III. De ea a mota seeundae spretet .
lae huius speciei per placentam efformantur, quae conversa est in innuis meras vesiculas lympha repletas, sive hydatides simul pediculis iunctas,
informi massae adhaerentes, quae reliquum placentae videtur. Fuse locuti sumus de hydatidibus in Tractatu de Tu Hribus i. s. e. a. ubi naturam, & formati nem hydacidum explicavimus. Quare, ne crambem recoquamus, Lectorem ad hususmodi opus mittimus.
Susticit animadvertere, in moIis hydatidicis, quas perscrutavi , substantiam quantam spongiosam dari, quae placentam ad amulsim aemulabatur , di a qua hydati des pendebant. Frustra membranarum chorii, & amnii vestigia perquia sivi; sed cum hae membranae exiles admcidum fuerint, tempore destructi foditus , ideoque haud possibile fuit , aliquid recognoscere. Non auderem fateri, molam hydatidicam diu utero necti. Portionem saltem spectatam placentae, in mola huius speciei superstitem, non adeo grandi
rem detexi, ut molae pondus propria adhaesione diutius sustinere valeret. D nec vero utero adhaereat, hydatides crescere facile poterunt; nam semel disrupto nexu, cum nulla ampIius adsit communio vasorum uteri cum placenta, neque hydatides nasci, neque crescere poterunt.
IV. Causae molae tertia speciei. IN hac molae specie neutiquam cumstabimur; certum enim est , hujusmodi
molas frustula placentae esse praecedentium conceptionum, quae in utero re- Iicta , sine adhaesione fluctuantia servata sunt, quin ipsa suspicionem ingerane, Cum neque menses, neque conceptionem impediant. Ruyschius plures hujus-
moli sa) observavit, quas in suis operibus descripsit.
s. v. tomata . Assolae duarum primarum specierum verae conceptiones sunt , saltem ails I secundum, vel tertium usque mensem , ideoque obvia phenomena sunta habent graviditatis, inappetentiam, palpitationem, vomitum , &c. Quare non decipiuntur mulieres , quae primo concepisse credunt. E. Hususmodi suspicio tamen quarto mense evanescit, quia infans tunc alia quam commotionem ostendere deberet, nulla veto gaudet mola ; nihilo tamen minus interdum seminae filium gestare libi blandiuntur , sed immobilitas molae subinde omne dubium eliminat. . Juxta illud tempus , mola plerunque ab utero distrahitur , & sine augmento ibi stabulat, cum exigua tamen sit , nam si grandior fuerit , diutius utero nectitur, de admodum insuper erescit. . Exiguae molae per uterum fluctuantes, quasi Iapides, in latus decumbentis feminae decidunt; non ita tamen ampliores molae faciunt, quae pro diutumniori cohaesione pendulae perstant. S. Exilioribus molis ab utero semel distractis, vasa lactea , de appendices
occluduntur a de catamenta periodice restituuntur . hoc tamen non evenit , quando grandiores molae adhaerent , quae omnem sanguinem cum Iacte resorbent, impediuntque menstruationem . . . 6. In
139쪽
H6 TRACTAT Us DE MORE Is MULIERUM. S. In exiguis molis conceptio fieri potest, quia menses regulariter apparent
imo observationes nonnullae habentur mulierum, quae moIam gerentes conceperunt; molae tamen, quae mensibus ossiciunt, conceptionem etiam intercipiunt. . Molae hydatidicae cavitatem uteri replent, dc citra grave incommodum , ventris , de pondus abdominis aug- at o . .
S. Quo ad exiguas molas tertiae speciei attinet, ipsae neque tumorem, neque pondus augent. Sollicitae feminae aliquid in corporet fiuctuare persentiunt , pleraeque tamen hoc ignorant, nisi molas expellant.
f. VI. Diagno L. I a difficilis est, de fusiorem declarationem postulat .
I. Ia molis primae omisi, quando ipsae grandiores sunt, cum graviditate, aut hydrope, vel scirrho , aut steatomate uteri confundi ponunti sed mota si parum attendamus, facile dii inguuntur.
I. In graviditate enim infantis minus a quarto ad decimum usque mensem Percipitur; nullus tamen in molis,
In graviditate, nisi media hypogastrii regio intumescit , ubi insant Iongiis tudinaliter locaturi in molis vero, quae sphaericae sunt , undique aequabiliterventer intumescit. V .
In graviditate , abdomen umbilicum versus elevatur, ubi caput infantis perastat; in mola, quae sphaerica est, nulla apparet acuminata prominent a. 2. In hydrope uteri, cum primum infestat, mulieres incommoda gravidi ratis non patiuntur, inordinatum nempe appetitum, cordis palpitationem, v mirum, &c. quae initio molae observantur In hydrope uteri , aequabiliter tenditur venter; in mola vero magis sup rius, quam inferius. In hydrope uteri, ex uno latere pulsando , ad alterum oppositum motus , de pulsus transfertur , quod Graeci ---ta appellarunt; nihil tamen in m Ia persentitur,
3. In scirrho, dum ipse producitur, incommoda graviditatis aegrae non pedi
ferunt I utique tamen in mola. Scirrh ii postulat multum temporis, ut grandior fiat 3 mola a quinto , HI sexto mense maximum volumen adipiscitur. Scirrhus offert tumorem inaequalem, de resistentem ; mola vero tumorem, mollem , & aequalem. . Tandem uteri steatomati incommoda graviditatis minime praeeunt; m iam vero iugiter ipsa praeveniunt. Steatoma lente progreditur, mola vero celeriter.
Animadvertendum tamen est , pluries Medicos sumpsisse steatomata , aut polypos uteri , pediculo exili a conatibus disrupto instructos, pro veris m Iis; quod ansam praebuit opinioni, filias, aut viduas molas peperim citra viri conjunctionem. Observationes non desunt ,. quibus hypothesis fulciatur. Exiguae molae primae mediet parum ita incommodae sunt, ut vix persentiantur, aut perscrutari mereanturia Sola signa , quae aliquam: suspicionem inserunti sunt pondus in regione hypogastrica, praevia gestationis indicta , quae, nullo secuto abortu , evanuerunt. Interdum etiam sampserunt c a pro molis sangu nis
1 a 3 adversariora A atomic. ingad. a. p. as.
140쪽
Lia ER III. CAPUT XV M. igrnis gramos in utero stabulantes , induratosque I sed illi tantum decipiuntur qui nunquam molas conspexerunt. a II. Molae secundae speciei non innotescunt , nisi per tumorem, & pondus uteti, quae fictae graviditatia indiciis succedunt; sed nunquam hydati diram misiana arbitrabimur, nisi aliqua hydatis erumpat, quod raro contingit. III. Tandem pro mola tertiae speciei, cum nulla adsit suspicio eiusdem existentiae , neque signa ejusdem investigari solent; verum dissicillima esset dia.gnosis, nisi in copiosis mensibus erumperet, aut partum subsequeretur.
a. Quid consequatur molas ira utero contentas. a. Qualis spes supersit ipsam extrahendi. I. Quoad primum articulum,
x. Exiguae molae prioris speciei , & illa tertiae speciei pro exilitate nullum
detrimentum afferret , ut semes abrasae non amplius crescunt. a. Mois hydatidicae ampliores, & graviores sinat 3 idcirco majus incommodum afferunt; sed neque ipsae crescunt , quia utero haud nectuntur di s cile toIerantur.3. Grandiores molae enim, quarum consecutiones maximi momenti videmtur , merito sunt pertimescendae i Praeterquamquod a continua , quam ab ut ro recipiunt, nutritione, in diem crescunt, ipsi adglutinatae. Quare maximum nonnunquam volumen, atque pondus nanciscuntur . in hoc statu praeter imcommoda , quae ipsae producunt , possint ratam vasa sanguinea , & Iymphatica , tam uteri, quam abdominis comprimendo, sanguinis , aut lymphae cur sum intercipere, ac proinde matricis hydropem, vel ascitem producere. . Molae diu in mero perstant citra suppurationem, ut Ruyschius ca) animadvertit respectu laetus emortui, di in utero detenti. Porro exulcerantvr d pliei casur quando aegra albos fluores mulium acres patiturr vel quando intactam extractio tentatur.
II. Quo ad secundum articulum attinet et x. Expectari potest exiguarum molarum egressus, quae nullam molestiam in ducunt , & sponte erumpunt, siuentibus Catamentis, vel post partum expe luntur . Interdum etiam hujusmodi molae sibi pandunt viam , quando aegra sese valide commovendo , orificium versua molam impellat , ubi sensor umest, de quo rap. II. de Pariae locuti sumus , quod excitando, sympathicam
a. Molae livdatidicae eadem ratione sibi tramitem aperiunt; nam hydatides productae tandem senserium contingunt, motum uteri sympathicum excitant qui tandem expulsionem hydatidum promovet. g. Maxima itaque dissicultas respicit exitum ampliorum molarum, quae ut ro nectantur, de eae sunt, quae potissimum extrahi debent: nam sibi relictae set
Id duplici opere obtinetur utroque dissicillimo , ut quandoque Iabor relim
quatur. Utrunque opus infra articulo curationis Perpendemus.