장음표시 사용
131쪽
genter distinguendum ius vetus, secundum quod captiuitate confestim soluebatur matrimonium a iure novo, quo in incerto , siue incertitudine sospitatis , vel mortis captiui, prodirempto habebatur post quinquennium Sc hoc a iureis uissimo, quo omnis spes connubii praecisa est, donec cerib constet sine ulla prie finitione temporis captiuum decessisse. Praeterea inter modos, quibus coniugia dirimuntur computatur diuortium L .f. de diuori sic dietum vel a diuersitate mentium vel quia in diuersas partes eunt, qui disia trahunt matrimonium, L 2. eod. tit. L yIJ de verbor. nisvel a diuertendo, quia vira uxor diuerticulo quodam a se discedunt, .in diuersas partes eunt, unde aquarum diuortia appellantur aquae ex eodem fonte scaturientes quae in varios rivos secantur, aut per varios tubulos derivantur, ut est vud Cic. lib. 1. epist ad familiares , diuortia itinerum, quae in diuersas partes abeunt, apud Liuiam lib. 4 . a flexuviarum in diuersa tendentium apud Festum lib., origin c. 8.wab eo discessu coniugum diuortium dictum est discidium in I. D. g. vlt. ad Di DL de adulter vivi rimas vel hiatus corruptorum parietum discidia vocat Symmachus lib. 6. Ast. 7O.
ivo kYtuM autem siue repudium factum secundum
dioporretui dise dij I legΙtimam obseruationem , de qua in I. . O .F. δε vim sum ira diuore L 6 Cod de repudiis. Iuris Ciuilis potestate nititur, W-
iata que ita, ut nulla ciuili lege videatur pol impediri, sed poena tantum multari, ut ex specie l. vlt. f. de diuort intelligitur namquamquam lege Iulia Papia de maritandis ordinibus, diuorti faciendi, nunti remittendi facultas adimatur libertae, quae nupta est patrono, non tollitur tamen aut impeditur diuortireffectus, qui talis est, ut eo riteri solemniter facto dissoluatur matrimonium, sed tantum poena irrogatur liber tae, ut quamuis libello repudi misso separatum fuerit matrimonium, tamen cum nullo alio connubium ei sit inuito patrono in quo discessit, quandiu scilicet patronus eam uxorem suam esse vult, Q, si insuperhabita legis Papiae prohibitione, alteri nupserit, pro non nupta habebitur, d. l. vlt
132쪽
DE MATRI MON II S. III Non erunt nuptiae , utpote contracta contra legis interdictum, I. . Coae de legi, nihil aget liberta nubendo alij, in uito patrono. Nihil agere dicitur qui contra legem facit, id est, contra legis verba , veto in fraudem legis , saluis tamen verbis legis l. 6. . de iure patronat. LicEt autem in casu proposito lex Iulia infectum non reddat diuortium, ea parte mimas perrecta dici possit, quia mi Vlpianus docet tit. I. lib. singular regul minus perfecta lex est, quae vetat aliquid fieri
de si factum sit, non rescindit, sed poenam iniungit ei, qui
contra legem fecit, tamen liberta, quae inuito patrono diue tit, uxor esse non desinit. Hoc lex dedit reuerentiae patroni, ut quamuis diuortium, quod tachium est legitime, non faciat infectum, putet tamen iure matrimonium durare adhuc I. -s. so . . de ritu nupt. nam, ut totidem verbis proditum est in I. τη. ωnde vir o uxor lex Iulia de maritandis ordinibus libertam, quae ab inuito patrono diuortit, retinet in matrimonio, dum eam prohibet alii bere inuito patrono.
Hinc apparet, imanifeste probatur L 6. io . . de On- sal. l. 2.ss de diuori L 6 8. 9 se passim Cod de repudiis in discutiendis sponsalibus per repudium, & dirimendis nuptiis per diuortium repudium proprie in sponsiri , diuortium in
maritos cadit, I ior . . diuortium. l. rq . . de me . nisquae tamen disterentia in usu parum seruari videtur nam re pudium generaliter in frequentius prio diuortio usurpatur, ii l. 3. 6.8 9.ro Cod. de repudiis, o Cod 'eod eod. iit. Scalibi tape, si apudD fmbros in Euanginum S. Luta , c. I 6.
Audisti repudiam, crede coniugium J ritu aliquo blemni opus et Te In renuntiatione enim sponsilium siue repudiatione fiatur matrimoni facienda uti oportet verbis istis solamnibus, Armalibus, de typicis conditione tu non utor haec ver,d siderantur in diuortio peragendo dc expediendo, mas κρs tibi habeto, vel tuas res tibi agito L 2. . de diuore haec fula vetus formula repudi siue diuorti, em legem Tabul. aqua qui recedebat, nihil repudiando agebat Mulieri incipi repudio
claues adimebanrur, vel ab ea deponebantur, Cic. Philin 1. Haues ademit, exegit B. Ambros piis. 6s LMHur mensa elaues remis omum reuertit Adbibendi quoque sumseptem
133쪽
testes ciues Romani, puberes, liberto, per quem libellusis pudij mittitur, non computato in numerum, L 9. . de diuort. vel, si forte deficiat libertus, dari debet libellus repudij nuntio l. 6. scio. desonsal V C. de repud quem scilicet
tradat sponso, ponsaeve, marit, uxori ve , cui mittitur repudium, Lysis. eoaetit. I. I. . eo hic vocatur etiam internuntius, .ulis ristonsi sequester atque interpres nunti renuntiique l. I. Cod Thead. de nuptiis a veteribus dicebatur annuntius. Et quoniam nunti perferentes repudi libellum , ministerium praebent,i operam suam accommodant discutiendis spontalibus, siseparandis matrimoniis, appellantur re pudia, L 3. Coae de repudiis quod notandum atque ex his tacilis est sensus horum verborum, quae habentur. in Lia. 6. scio nuntium mittere, remittere,&alibi pata sim, mi L,L . si maritus, o g. itempater. . soluto matrim. 'uletu Milesia 9 Pistor iste nuntium remis uxori. eamques stinas de sua proturbauis domo. nominis tantum nodistant ab his repudium mittere remittere, l. 3. ., 8. . de
diuora L 8. 9 Cod de repudiis. d. l. Ioi . . diuortium repudiare matrimonium, . I. iyi repudiare sponsam vel xorem d. l. Ideo autem in hac causa renuntiationem dicere solemus. L 1. de diuore uti nuntium remittere, I 2 Cod de repudiis , d. I. io quia ut interpositis personis, S per inrernuntium sponsalia plerumque expediuntur l. vlt. st de fonscita quoque finiuntur eodem modo in contrarium acto iuxta regulam I. In . de re l. iuris, nihilque interesse praesenti, an absenti renuntietur, d. l. h. . de diaret sicut parui resere praesens praesenti, an absens absenti despondeatur, I. 4. . de sonsi. Ex his plusquam manifestum est maioribus auspiciis opus eue in distrahendis, quam in contrahendis sponsalibus, 3 nuptiis, Contrahuntut nudo consensu , non etiam nudo consensu resoluuntur,l. 8. Cod de repud quod ratior liberorum impetrauit, id est, fauor sobolis, propter publicam scilicet utilitatem, cuius potissimum contemplatione dissicilior est nuptiarum distractus, quam contractus, d. l. 8. Neque obstat regula iuris, quae vult prout quidque contractum est,
134쪽
DE MATRIMONII S. sna& solui debere, I 46. . de adquiri peg. l. so desolat.
I., de exul iur. r. nam quamquam nullus sit magis naturalis modus rei soluendae, quam is, quo contracta est, cI. s. non ideo tamen negatur , quini aliis modis dissolui
possit, ut docet Glossa in ea l. Min Lao idcirco in . l. 13. adiicitur particula foeta Adde quod praedictae regulae locus non est in sponsalibus 5 matrimoniis, quae in plerisque proprio quodam, singulari iure fulciuntura reguntur huic
tamen regulae conueniente Iure Pontificio constitutum est in cap. . extra. de sponsal sponsalia dii solui contrario con sensu, id est, mutuo dissensu absque ulla renuntiatione solemni, quam tamen leges Romanae exigunt ad tollendam Muptiarum spem sponsalia videlicet collata in futurum tempus etiamsi purein sine omni conditione contracta fuerint, quae nudis, simplicibus verbis fieri dicuntur in ean. lex. 27. q. 2. rem principalem in futurum tempus driserunt non
utique sponsalia praesentis temporis, quia qu propius accedunt ad matrimonium , eo firmiori, fortiori vinculo ne Huntur,i dissicilius solii untur. Quod autem diximus nuntio solemniter remisso a viro
uxori, vel vice fcxa, ab uxore iro, qua Ederant coniuges, penitus esse desinere, copula, qua erant colligati, in totum soluta, sic est interpretandum, si hoc factum tuerit animo perpetuo distrahendi mammon ij, nanisamn qualibet simultate Mooxia, quae suborta est inter illos,ac propter quam mulier a viro discessit, dirimi debet matrimonium 4 duraciari mariti ted eo tantum genere discidii, quod diuortium appellatur hoc eni in disio luit omnino Inre Civili matrimonium, I. vlt.1. de diuort. Imo nihil aliud est , quam diremptio, solutio matrimoni animo perpetuae diuisionis constituendae facta l. 3. Ir eod. tit. I. 8. Cod de repudiis in quo verum diuortium distinguitur a iurgiore et . . de iure dot l. 27. depact. AMI a calore iracundiae, LI. . . . . de regul iur a tribusculo l. i. g. sdiuortium , . de donat inter vir. mxor a diuortio ficto S imulato I. . . D. Cod de repud. Iurgium enim siue fribusculum S diuortium per dissimulationem factum non eo animo intercedit, ut Perpetuam con-
135쪽
stituat dissensionem inter coniuges, sed ut rursus ad se inuicem reuertantur, unde matrimonium breui tempore rescindidicitur ficto repudio in . l. 3. g. it., elegante Isidorus lib. c. g. semotum, siue Dibusculum scribit esse velut quassata: nuxae mentis non stabile discidium: sic appellatur breue illud discidium, leue iurgium coniugum , qud paululum effer- .ueam animi, aut frigusculum qu bd interim frigeat concordia maritalis Multum ergo refert utrum mariti in diuersas partes euntes animum habuerint inducenda discordiam aeternum durabilis, an ea mente discesserint, ut aliquando re anciliarentur inuicem S in gratiam redirent, in quo facti quaestio vertitur. Nam si ea, quae diuertit a viro, alias nuptias contraxerit, ac deinde ad prius matrimonium, posteriore dis luto, reuertatur, vel etiam vidua seorsim diu habitauerit, perseuerantia demonstrat diuortium verum extitisse, LAE . . de donat intereturis uxor & consequenter, ea domum reducta, aliud esse intelligitur matrimonium, alia uxor, alia dos l. si . . de iure dotium. Sin autem mulier, quae ab aedibus mariti se subduxerat subito iracundiae calore,& motu inconsulto turbata, fuerit retaeria, non multo tempore interposito, & marito reconciliana, idem matrimonium, eadem uxor eadem dos esse
videtur, quoniam liae separatio, siue discessio, quae diu non durauit, non pro diuortio, sed pro iurgio habetur , pro friuolario dissidi, quo matrimoni discussionem non fieri, si postea quieueris , si perseuerantia non ostenderit eam , quae discessit a viro, animum habuisse diuertendi liquet ex I. 3. st de diaon. I. 31. g. s diuortium . . de donat inter vir se uxor. L de regul iur. Et ita si poenituerit maritum, qui libellum diuorti tradendum uxori dederat liberto, poenitentia mutata voluntate, quasi nuntio non remisso neque secto diuortio, durare matrimonium in Papinianus in I .
. ais ditiora. Probabile igitur non est mulierem dissensionem fecisse diuorti animo , quae primore aliquo impetu discessita marito in postea ira cessante ad eum rediit, atque ideo mansisse idem matrimonium. Et vero ut matrimonium non constituitur, nisi ut perpetua
136쪽
DE MAT Iim N II S. IIIx indiuidua siue indiuisa sit coniugum societas, consortium, . I . . de iure dot es in prin tit de patr. floreis rapit. LI. . de ritu nupr. Ita, diuortium non intelligitur nisi perpetui discidi j proposito, voluntate fiat, quod est proprie diuertere l. 3. i. . de diuort. l. 8. Cod de repudiu alioqui iurgium potius est, quam diuortium l. i. f. de iure dor. I. 27. I de pact dotal. Itaque reconciliatis animis coniugum , ut olim fiebat in sacello Deae Viriplacae , omnibus
amicis interuenientibus , t eis apud Valerium lib. 1. idem matrimonium censetur, Meadem dos manet, L 33. st de ritu nut quod plerique indistincte verum esse opinabantur rat
Marcellus quasdam circumstantias 3 momenta notat, ex
quibus colligi potest non diuortio, sed iurgio potius abactam fuisse uxorem a marito, puta si cum ea, quae discesserat, pristinam gratiam reconciliauit, domum reduxit nec inter moras alias contraxit nuptias, aut uxori dotem restituit: nam si,
multo tempore interposito , reconciliatio facta fuerit inter maritos, vel aliae secutae fuerint nuptiae, aut restitutio dotis facta , argumentum haec praebent veri diuortij consequenter separati matrimonij secundum sententiam Marcelli in LI. 33. Vtinarri qui de iure consuluntur non risi diligenter excussis omnibus circumstantiis in singulis negotiorum momentis anxie ponderatis , exemplo Marcelli consultoribus suis responderent, quos plerumque satius esset ad alios reiicere exemplo Quinti Scaeuolae Auguris,qui cum de iure Praetorio consuleretur iuris peritissimus , consultores suos nonnunquam ad Furium S: Camillum reiiciebat, ut scribit Cicero pro Cornelio Balbo. Diuortium autem fit vel concordantibus viro, uxore, id est, communi utriusque consensu, l. s. Cod de repudiis , vel altero inuito, ita tamen repudio, d. l. s. siue, quod idem est, praeuia renunciatione cie contestatione diuortij, quod nihil aliud est, quam ipsa separatio coniugum,& repudij exsecutio, ita ut nisi repudio miss non soluatur matrimonium, l. s. f. de donat inter vir se uxor. I. I. Coae de repudiis. ideoque in L D. V. de diuort diuortium dicitur di luere matrimonium Iure Civili, quoniam iuris solemnibus con-
137쪽
itat, quae sunt necessarib obseruanda d. I. u. Rursus diuo tium fit vel cum bona gratia, id est, dulciter sine querela, nempe cum is, qui diuertit, nullam offensae causam habet. sed iustam aliquam I. 6.1. de diuore. I. a. .si diuortium . de donat inter tr. ὐωκον Aut diuortium fit non bona gratia, sed cum ira& animi ostensione, etsi as diuortium. Et hoc iterum vel fit sine legitima causa, quod certis poenis coercetur, d. l. 8. vel cum iusta, legitima causa, quod impune
fit, L Io Coae eod. tit. Quibus autem ex causis diuortia permittantur , repetere licet ex d. l. 8. Nov. 11. o III olim causae diuorti, incertae erant, de in arbitrio maritorum positae, unde plures variis atque etiam leuissimis ex causis uxores suas dimisine legimus apud Plutarchum problemate a . Valeri Max. lib. s. c. 3. Verum tandem certae causae definitae sunt.
ex quibus solis impune diuertere licet, d. l. spen. ovis Coae de repudiis. Nam sine causa diuortium probatum non fuit, Philippicari ubi cripsit Antonium uxorem Volumniam Mimam repudiatam suas res sibi habere iussi e claues ademisse, exegisse ex Ia. Tabulis. Hi sunt effectus repudi Ac diuortii. Quintil. declamat. 26α. Tum repudiatam tu credis uxorem , cum res suas sibi habere ius es, cum egredi domo.
Potuit maritus diuortio interueniente, si consuetudine uxoris grauaretur , eam excludere domo , in quam deduxerat.
Apuleius Miles s. eo sim domo mea diuorte , tua que res tibi habeto eoque modo soluto matrimonio, abscindebatur nexus, quo coniuges erant inuicem ligati, obstricti, Iure scilicet Ciuili, quo ius matrimoni soluitur in quae domo mariti est exturbata marita esse desinit. Illo enim iure post iustum diuortium desinunt esse nuptiae, desinit simul indiuidua, id est, indiuisa consuetudo, quae est inter coniuges tam
diuorti ea vis non est, ut matrimonium soluat, quod tamen primus omnium asseruit Montanus haereticus apud Eusebium lib. F. hi r. c. I 7 ne mutuo quidem partium consensu intercedente, quod iusta latius exponemus.
138쪽
DE MAT VIM O N II S. 3Causa repudiiolim haec fuit, debilitas mariti, qui ab initio
matrimonij biennio integro nihil potuit cum Xore, I pen. Coae de repudiis hodie causa est bonae gratiae etiam sine repudio, ut Iulianus ait in d. 7 su. Σχ in trienni oscitatio exigitur ae Nou. ια. c. per causam ver; 6. d. Nou. II . . praedictis rL. o toto tit. de frigidis apud Gregor. IX. Fuit quoque iusta&legitima causa repudi faciendi cum bona gratia, sterilitas mulieris , l. 6o in e cum l. 62. in prin. . de donat. inter vir. uxor ob quam primus omnium Spurius Seruillus, Vel, ut ali volunt, Calbilius, nuntium uxori sirae misit,
Gestius lib. . c. 3. Plutarchis in Numa Pompilio, Valer lib. a. c. I. Nam, ut Tertullianus notat, Romae per annos sexcentos
nulla domus repudium scripserat Gellius tib 4. c. 3 per quingentos Ratio autem cur receptum est maritum repudiare posse uxorem suam, si sit sterilis Be inscccunda, inde petenda videtur, quod praecipua causa contrahendi matrimonijsie procreatio liberorum, can nuptiarum 27. c. I. can nuptiae. 2. q. r. I. I soluto matrim eoque animo, Voto ore ducantur,
Laχo in ne .st de verb.signis nempe V legitima prole repleantur ciuitates d. l. r. connubia, affinitates sequantur, ex quibus etiam plures propinqui quae propagatio soboles, origo est Rerum publicarum & hinc etiam videre licet antiquitus hoc nominatim in tabulis nuptialibus inseri solitum, liberorum procreandorum causa uxores duci, l. r. Cod de indicta Maitate ostenda Gest. d. .et. His addi potest quod Lact. Firmianus ait lib. i. de opistrio Dei c. ra. Mirabile institutum esse, qubdad conseruationem generum singulorum, duos sexus maris, seminae machinatus est, quibus inter se per voluptatis illecebras copulatis successiva soboles pareretur ne omne genus viventium conditio mortalitatis extingueret. Aristoteles duplicem esse ait finem matrimonij, procreationem scilicet liberorum S mutuum auxilium primus significatur his verbis Genes. c. I. Crescite O multiplicamini. Secundus cap. h. his, Faciamus ei adiatoriam simile sibi. Indubitatumerso est diuortio, dummodo iusta, legitima causa subsit,& solemni ritu fiat, Iure Civili matrimonium solui, nam sine causa, ratione ulla diuortio quantumuis bona
139쪽
gratia ncto matrimonium separari vetuit Iustinian. Nov.
c , et Lit 3NvENI eumdem fuisse diuorti effectum lege Mosaie, Div. iitim siti. V. 14n c. q. Deuteron coniuncto cum cap. 9. Matthaei . c. pudium permissum io. Marci , ubi diserte, literate scriptum est Mosen per- Σ, Π, ἡ ' misisse marito ex quacumque causa uxori sua libellum repu- .sedd.inis ut dij dare eamque dimittere de domo sua & egressae dimissae-Huin coarctatum ... heitum fuisse alij nubere, cui consequens est misso repu-
rari eausam. v. dies tu coniugium In noc enim consistit vis, emcacitas
U seruitur diuorti ea lege specialiter permissi, quod antὁ infrequens&TAT . . . inusitatum fuisse apparet ex d. c. 9. At lege diuina, quae la- sum. ta fuit ab ipso Iesu Christo nominatim vetitum fuit dimittere uxorem, nisi Ob fornicationem, d. e. Is se e. c. Matth. Nulla istitur apud Christianos residet causa diuortii, detracta causa adulteri &fornicationis, ut ostendit D. Ambrosias li I. Comment. in Evangelium Luca c. I 6. D. Hieronym pro libris aduersus Iovinianum Apologia ad Pammachium, Ac prohatur can. 2. - . 32. q. T. Sunt omnes causae repudi una tantum a Christo in Evangelio circumscriptae , videlicet adulterij. Origenes differens, discutiens hanc rem in d. c. Is Matu putat&alia crimina vel adulterio paria, vel etiam grauiora, veluti veneficium parricidium di caetera id genus
iustam esse posse separationisi discidi causam. At, quod pace tanti viri dictum sit, illud admittendum non videtur aduersus Christi praeceptum , nec ullum crimen cuiuscumque generis sit, adulterio aequandum esse in hac causa, can. quidquid ead cau. q. s. quia illud dumtaxat est exceptum, d can. quidquid. o can praecepit eassico sis cuius ratione repudium missium non violat, non dissoluit vinculum matrimonij, quod stabile ratumque permanet, ideoque nec uxori nubere conceditur, vivo viro, a quo recessit, neque huic ait ram ducere, uiua uxore, quam dimisit, d. c. an praecinit Mqui alij nubit, vel aliam ducit, adulterium committit d. e. o. d. can. 2 quod recte sic D. Augustinus c. . lib. de bono coniugali. Diuortio non aboletur confoederatio nuptialis. sed i coniuge sunt etiam separati, ut adulterium commit-
140쪽
D E VAT Mim II S. inrrant, qui postrepudium aliis fuerint copulati, lib. de adulta terio coniugatis. Sola ergo corporum fit separatio, soluiturque societas vitae, cubilis mensae,&contractus ciuilis communitatis, non ius matrimonio.QVio si maritus , vel uxor religionis causa a coniugio V XLlH. recesserit,is solitariam vitam elegerit Dicendum est
diuortio bona gratia tacto lotu matrimonium auore religio mouasorijpseomnis alterutro monasterium in resso I. D. . nam ct maritus mi ορ'ς
Coa de Episcopis iteracrs. Nov. s. ct 2 atque hic est amati non sediata unicus casus, quo fauore religionis, castitatis citra causam squitur que νε-
ullam aliam legibus probatam nudo consensu sine repudio ma b. 2ώ-
trimonium dirimi potest, de quo ina. quia vero L. Nou. IIT. xorem ducere. reli- Manentis autem in saeculo coniugis assensionem conuersio φημ'
nimirum si consummatum fuerit matrimonium, si commixtavi intum matritione corporum secuta coniuges una caro, unaque anima es 'U'fecti sint. Nam eo nondum consummato , potest alteruter maritorum, altero etiam inuit S reclamante, monasticam vitam profiteri, cap. a. de conuersione coniugat. c. 6 de raptorib. c. H. de sonsi. c. I de pro bar. ex Et quamuis olim satis non esset maritum post consummatum matrimonium adsentiri uxori monasterium ingredi cupienti, nisi, ipse eonuerteretur, can. qui uxorem. v. q. D Hodie tamen ab eo nihil aliud exigitur, quam ut continentiam Oue t C. II de conuersione coniugatorum ex In mulieres olim durius videtur constitutum, praesertim eorum uxores, qui ad Episcopatum assumebantur has enim satis non fuit virorum conuersioni consentires, sed S separatas oportuit monasterium ingredi ab Episcopi habitatione remotius extructum, eiusdem tamen prouidentia, sellicitudine fouendasis procurandas, ut plenius tractat Balsamo ad can. 48. VI S nodi in Trusio. Receptum igitur est monachisino solui matrimonium , vel utroque coniuge se deuouente, vel altero tantum consensu alterius imbi eo dissentientes, si matrimonium nondum fuerit consummatum quia, tunc alias nuptias is, qui relictus est in saeculo, ambire potest, . 1. 7. or 4 de conuersione