장음표시 사용
101쪽
neque generi cum soceris, ut Plutarchus obseruat in M. Catone, & de Imperatore Gordiano Capitolinus Socero suo inquit, tantum detulit , ut infamiliana eius tanquam Istium
migras se crederet , t nunquam cum eo lauaueris , nunquam isto neunte sederit. Et constat socerum patiis loco habitum titisse ex ea epistola, quam gener socero apud Capitolinum scribit in hunc modum Gordianus Aug. Mi thea patrici de in ipsa epistolaci oti parer verum audias velim. At licet gener fili loco sit, iurus filia loco, non tamen ideo in proposita specie sequitur ex eo quod prohibetur matii monium hiij tutoris cum pupilla, non piarmitti filia tutoris cum pupillo. Ratio differentiae est, quia gener non erubescit exugere rationes a socero, ut nurus, facilius remittit redditionem rationum nurus, quam gener, ad id nurum impellente
verecundia, quae par S aequalis non est in genero, qui non crubescit cogere reddere rationem administrata tutelae. Quamuis autem de sponsalibus nihil locuta fuisset oratio Diui Marci, nec nominatim&specialiter cautum fuisset Senatusconsulto, quod est illam subsecutum, tutorem pupillam suam sponsare non posse , vel filio suo despondere , tamen quod orationii Seiratusconsulto deerat, est iusta interpretatione suppletum, additum, l. D f. de sonos. Hac nempe ratione, quae adfertur in l. 6o. g. quamuis . de risu nares. quia cum qua nuptiae contrahi non possunt, nec despo aderi potest , muri casu l. 38 eod. tit ex qua pendet explicatio particulae, plerumque, adiectae in. ς quamaris, vice versa. quae duci potest, iure despondetur Et placet obseruare ubicumque subiicitur particita, plerumque denotari casus singulares exceptos a regulii, trina vis de legitima agnator. rutela se tot de legitima patroner tutela. Instit atque , ut sententia, notestas huius orationis produceretur ad sponsalia, factum est a Iurisconsultis, quibus perminum est lcges interpretarii enucleare, I rio .ss de verbor. Anis quod Min proposito facti tuisse a Modestinacuinci potest ex inscriptione d. l. s. risora al. Saepe fit ut quod legibus, ut Senatusconsuli is comprehensum non est, id eadem utilitate si-- ratione iuris sugges cute suppleatur aut interpretatione
102쪽
DE A at in v I IS. 8 Prudentum , aut iurisdictione Praetoris , aut denique constitutione Principis, i. o. cum tribus seeqq. . de legibi, cuius rei obuia sunt exempla m libris nostris.
PROAri ετ v quoque ossicialis muIierem ex ea proia uinei oriundam , vel ibi domicilium habentem , in , . Actum, est qua ossicium administrat, uxorem ducere, aut filio suo ma si itrimonio iungere , propter potestatem sue potentatum. quem habet, S quo fretus exprimeret aprias quasi bet ter dι, φ. - rore incussis, . 38.17 s 3. . de ritu nupt. Interdictum ta . O .ministrop.
men ei non est filiam suam in se dignam conditionem collo
care in ea prouincia, d. l. 38. g. vis exemplo tutoris, cui per i λδ
mittitur pupillo suo filiam suam collocare, quamuis ei non 'me -- concedatur fibi vel filio suo iungere matrimonio pupillam T. fri
suam 4 64. g. vis eod. it. I. F. Cod de interdicto matrim in πι-
ter pupiliam, rurorem , quae dii serentia sublata fuit Nou. A azIT'
Leonis 13 cuius epitomen etiam sentcntiamque refert Ha menopul lib. q. tit. II vertim eam Is numerat. Imo si per impressionem petierit sibi vel filio suo nuptias mulieris aut vir ginis ex ea prouincia, invita puella, aut parentibus eius, hic conatus, taciendi initium non manebit impunitum, licet fuerit sine et sectes, ut S aliis plerisque casibus notatis a d mino Culac ad Tit si quacumque praeditui potestate , me ad eum pertinentes, Cod. Haec autem prohibitio locum non habet in sponsalibus, nam quamuis nemo eius prouinciae uxorem ducere possit, in quoniam, ut iam obseruaui, particula, pler Mnw, quae ibi apposita est, satis apertὸ demonstrat exceptionem propositam in I. u. nec alio referendam esse probabile argumentum inde sumi potest quod utriusque legis auctor sit Paulus Ratio vero cur quae iure duci non potest, tamen iure despondeatur, haec esse videtur quoniam rector prouinciae, vel qui in ea officium administrat, non creditur potentatum exercere inconstituendis sponsalibus, ut in contrahendis nuptiis, & licebit
103쪽
desponsatae renuntiare conditioni, ali nubere, si post OR ficium depositum noluerit cum eo nuptias contrahere, idque faciet impune , implis tantummodo arrhis, quas accepit, sponso redditis, nihil depens poenae nomine des 38. cum
qua ne pugnet . unica, Cod.s Rector prouincia vel ad eum pertinentes adhibenda est interpretatio domini Culac lib. a. obstruat. c. r. neque tenetur in duplum , etiamsi ipsa et
causam repudio, quia praesumitur non sua sponte fecisse sponsalia cum eo, sed coacta, territa viribus officis, atque ideo
liberatur reddendo simplum. Sin autem maluerit mulier illud matrimonium implere post depositam administ rationem, cuius, tempore potestatis, mentio & repromussim facta est, quodque arthis obligatum est, id facere non vetatur, d. l. vn. Poteri etiam ossicialis quamdiu prouinciae praeest, eam ducere uxorem , quam ante susceptam administrationem despondit d. l. 38 quoniam huic matrimonio potentatum initium praebuiste dici non potest cuius ratio prohibet nuptias inter eum qui officium publicum in prouincia gerit, & mulierem prouincialem, . 63. . de ritu nupt. Non potest inquam, is, qui militat, vel magistratum, dignitatemve exercci, aut publico munere fungitur in aliena prouincia, ex ea uxorem ducere, Stasi duxerit, ipso iure nullum erit matrimonium, utpote contractum contra mandata kconstitutiones Principum,l. 6s eoaetit. iuncta L, Cod. de
legibus. Efficitur tamen iustum , si post depositum officium
in eadem voluntate coniuges perseuerauerint,vi liberi postea ex ea coniunctione procreati censebuntur iusti, legitimi, d. l. 6s. l. 6. Cod de nupt. Aliam Verbiationem ante natorum esse censent omnes fere Interpretes Nam existimanthos perseuerantia, constantia, aut voluntate coniugum iustos non effici ideo scilicet, quia, ut ipsi opinantur morum voluntas non retrotrahitur sicut consensus patris postea superueniens
id non facit, liberi suscepti a filios ex eo matrimonio, quod patre inconsulto contraxit, iusti A legitimi habeantur, sed illi dumtaxat qui nati sunt post consensum praestitum p tre, qui non retrotrahitur, sicque intelligendam esse putant I. I. cod de nu'. Ego vero , quod pace praestantissimorum
104쪽
DE MATAE IMO N II S. D virorum dictum sit, puto, utroque casu omnes indistincte liberos, id est, tam ante , quam post confirmationem susceptos hodie iustos ti legitimos habendos esse, quia hodie rati habitio, siue confirmatio haec retrotrahitur ex I. 11. . de donar inter vir se uxor Per hanc enim nouam Iustiniani constitutionem omnis confirmatio per ratthabitionem retrotrahitur , sublata subtili differentia veterum inter ea , quae sunt iuris , era, quae sunt facti. OVAE, Tam mira est an vis, vel metus impedimento sit p. XXX. nuptiis iure contrahendis. Cuius quaestionis profligan dio decidendae causa placet cum Alexandro III. Summo T-- Pontifice in cap. 6 desomi es matrimoniis. extra consti . ima sun . ipse tuere differentiam inter vim, vim. Vis duplex est, una atrox, D' siue maior, quae fit contra bonos mores,i quae constanti viro eum timorem incutere potest, quem Fulgentius magisterianum appellat,4 Vlpianus in I. s. . quod meims causa.
maioris malitatis cuiusmodi est metus mortis, S cruciatus Corporis, M.J . ex quib. caus maior quaeque, ut Paulus δε-
finiuii lib. I .sent tit. I. u. a. . quod metus causa est maioris rei impetus qui repelli nota potest id est, quem a se quis propulsare non potest,&quidquid per hanc vim factum est,
nullius momenti est, d. tit 7 seinpen. F. quod metus causa. 8e ideo nuptiarum, quae ita per vim extortae sunt, exceptio iustissima est, c. s. o 18.ex de sonsal se matrim qui nuptiarum substantia consistit ex consensu tam Iure Civili, quam Iure Canonico, e6que soluto 6c libero, c. 13. 4. 4F. eod. xit. c. I. de condit appositis extra. Q. at . . de ponsi. Nihil autem magis contrarium est consensui quam violentia, quare si mulier probauerit se in virum quidem consensisse , sed
Coactam metu maiore quodam, quo terreri potuisset etiam constantissimus vir, impedietur matrimonium, quod liberum consensum non habuit mulieris, d. c. 18. Matrimonium tali metu contractum ipso iure inutile est, nec ad id rescindendum opus est actione , ut in caeteris causis, in quibus metus interuenit, quae non ipso iure vitiantur , sed per actionem, vel exceptionem metus reuocantur ea ratione, qubd metus
105쪽
habeat in se aliquid voluntatis, S , ut aiunt, coacta voluntas est volutuas, Iure scilicet Ciuili, l. 11. . e ritu ut Sed quia praeter consensum, qui alioqui in omnibus negotiis exigitur,l. I.F. de 'rct. in matrimonio summa libertas desderatur, c I4. II ex desonsal , matrim. Quintilian declamat. 117 P Uauam, inquit ibertas tam nec aria, quam in matrimonio eis. 'uis enim amare alieno arbitrio potes Et licet nuptiae vi aut metu maiori elicitae non valeant, possunt
tamen conualescere rati habitione, consensu postea adhibi- Altera vis est leuis, quae verbis dicitur, non manu fit, quali fuit vis ciuilis, testucaria, quae olim in vindiciis peragendis adhibebatur, ut docet Gellius lib. 1 o. c. s. qualis etiam est ea vis, quae tutori in pupillum est Iure Ciuili data ac permissa l. t. . de tutelis. Et mulier, cui haec vis illata est frustra causatur nolentem se&repugnantem perductam fuisse in domum mariti, sine ratione postulat quasi vim passa matrimonium rescindi cum fuerit in eius potestate eam vim , quae veravi solida non fuit, dissentiendo effugere, 'o ubd non
repugnauerit, cum ei esset licentia contradicendi tacite consensisse videtur, qui qualisqualis consensus sufficit, ut talis
allegatio refellatur. Idem dicendum est de vano timore, cuius iusta excusatio non est, nec aestimatio ulla, L43. de re iudic. I. I 84 de regul. iuris. Sic in edicto quod metus causa leuis Mvani timoris non habetur ratio, puta infamiae vel vexationis alicuius, sed tantum iusti, grauis metus, Veluti mortis, Cruciatus corporis seruitutis, dedecoris L sese I. quod me-- causa, Ac in edicto ex quibus causis maiores, ex ea partequbd quis metu abesset I. I. ex quib. causis maiores. Et quod dicitur in I. M . de riιu nut. l. m. Cod. de nupt patrem compellere non posse filium inuitum ad ducendam uxorem, vel si patre cogente duxerit, nullum esse matrimonium, hanc interpretationem recipit, si semper reclamauerit, &4es tamen consensit tandem , se vinci passus est , maluisse
106쪽
eodemque adhibito moderamine temperandum est quod apud Quintilian declam 3 6 de libertate matrimoniorum Contra parentem dicterens filius ait Nescis no i arbitripus matrimoniae assectu nobi nobis mest seruiunt; non potes effere imperio , τι et amem quo velis , vel oderim. Quare cuminon qua libet vis sit eiusdem generis, aut ponderis, aut monsenti debuit Eberardus Paduanus Episcopus Alexandrum Pontificem d. c. 6. depost se matrim consulens exprimere liquidb S aperte consultatione sua, quomodo, quove genere vis fuerit illata mulieri, quae conqueritur per vim se coactam tui ead contrahendum matrimonium quod cum obscurius, inexplicatius proponaerit, quaestionemri decisam relinquit Summus Pontifex, negatque de re dubiade incerta se quicquam certi statuere, decernere posse atque eodem set modo respondet incertae huic consultationi, quo Impp. Diocletianus 5 maximianus in I. IF Coae de transire. Vt responsum, inquiunt, congruum accipere possis , insere pacti exemplum. Haec quidem modesta responsio, sed paulo durior&acerbior reprehensio est ineptae de stultae interrogationis in I. 27. qui tessam .fae. ρ . Potuisset quidem Ponti te quaestionem incertam distinguendo diluere, ut in c. 13. de resitur.s otiator. ex .i aliis locis ibi a Glossa citatis , sed merith etiam reiicere potuit consultationem ne mi indefinite prop0sitam, nec potuit certum dare responsum incertae propositioni.
QVItin g, Tam percontanti intra quod tempus liceat ib. xxxi manenti in patria, alier coniuge vel hostium potito, ποιώ - - ,
vel peregrinante, ad alia vota conuolare, respondere placet sona n ean cum Clemente III ex cap. st ex de oonsal. o matrim quae '' '. st
epiliola decretatis integrior elegantioribus VerblSed lis ex prosem. - .iti. tat in a. compilat. c. a. connubio destricte ei esse interdictum an: certum
one certum de morte puUs nuntium acceperis, quamuis mora. --s Teum septenn: aut longiore tempore expectauerit : Nulla pso iure Multi sint.
enim quantumlibet diuturna alterutrius coniugum absentia a alius fidem at soluit,ac liberat, nec ex absentiae prolixitate
107쪽
sola sumitur praesumptio iusta mortis certo nuntio opus est, ex qtio constet de morte eius, qui captus est ab hostibus, vel abest peregre magnas clongas fuisse peregrinationes apud Veteres docet Iustinianus rit de Codicistis. Inst. Quandiu nihil quicquam certi est de vacolumitate aut morte eius, tandiu nuptiae vetitae sunt cum alio ves siquis fori praemature non
expectato certo nuntio,quod addere licet ex cap. 1. de undis nupt ex cum alio, aliaVe matrimonium contraxerit, prouocari quidem ad rem a secundo coniuge poterit, non etiam prouocare,id est, exigere maritale debitum Certum itaque est mulierem marito capto laetento ab hostibus, vel peregre profecto , ius non habere contrahendi secundi matrimoni, etiam decurso longissimo tempore, quandiu ignoratur ubi sit,&ansu rstes sit, id est, nulla Verisimili praesumptione mortis existente, vis in cap. vlt. I. s autem ex ut lue non conte- sui non pracia nulloque sospitatis indicio it loquitar L 7. d. de repudiis quae Iuris Pontificij definitio congruit cum notissimis Impp. Constitutionibus,ra m Iustiniani Nou. III. cum Leonis hiosophi e M. 33. olim Iure Civili satis erat mulierem expectare maritum quinquennio, post quinquennium sine metu adulteri poterat ad alias nuptias migrare, I. 6. de diuortiis, Nou. Iustin. H. quasi primo matrimonio dirempto bona gratia, quae praescripto quinquennij etiam significatur,l. 8. de capi. spos lim reuer . puta his verbis, post constitutum tempus, id est, post quinquennium, quam praescriptionem sublatam esse hodie dictis Conisiiktionib- Iumniani III se Leonis 33. notissimum est, idque conuenienter sacris Canonibus, quibus
nominatim cautum est nullo unquam tempore mulierem posse alisnubere priusquam certum de morte viri nuntium acceperit, d. c. I9 scan cum per besticam. 3 q. q. 2., quae contra praescripta Canonum nubit, antequam certiorata sit de
morte mariti, vix est ut adulterij criminis culpam deprecari possit , certe ad priorem virum reddere cogenda est, ae can. cum per besticam, c. 2. de secundis nupt ex Additur tamen illa exceptio in cap. 8 qui sum t legitimi ex nisi mulier captiui, quae mandit in ciuitate, post decennium permissu
108쪽
DE MATRIMONIIS s 3 Episcopi ali nupserit Permissus Episcopi iustum facit matrimonium,quod alioquin iniustium foret Permussio Ecclesiae, venia Ecclesiae iustas nuptias,&iustos liberos facit, si Io eoaerii. Glossa obseruat diuortium eo casu factum non ob diutur-aam absentiam , sed ob secretius aliud aliquod impedimentum , cuius marisus ipse tandi absens conscientiam prodidit, quae est mera diu matio Imb ex sententia Papiniani in I. i. g. mulier , . ad leg. Iul. de adult si longo tempore transadio, cuius definitio est in arbitrio iudicis, quo mulier expectauit virum absentem,& falso rumore decepta , quasi selut priore matrimonio morte mariti , alii nupserit bona fide, extra crimen est, sed distracta secunda coniunctione, restituenda mulier priori reuerso marito , quam sententiam, Leo Pontifex probat in can. c. m per bestiram quo casu
etsi dissoluatur matrimonium , nulla tamen subest causa dubitandi quin liberorum ex conceptorum natorum status non sit conseruandus, pro iis militante, patrocinante bona fide parentum. Neutro ergo iure captiui uxor quandiu constat vivere, aut incerta est mors mariti agentis apud hostes, ad alias nuptias transire potest, quod plenuas etiam, apertius repetitum . Nou. Leonis 33 ubi in uxores captiuorum arctius, seuerius ius inducitur, quam . Nou. M Iustiniani, qui mulieribus secundas nuptias permittit, non tantum si de mariti morte cer trusvi exploratius constiterit, sed etiam fato incerto, ita ut si de marito ruperstite, an mortuo animi dubia, haerens vario mulgato rumore quinquennium totum exegerit, ad secundas nuptias libere transeat, ina sed , captiuitas Leo seuerids rectius non incerto rumore, sed certo indubitato nuntio fideexplorata captiui iam mortui, Uxori liberas tacit secundas
nuptias, non rumore, quamcumque late dissipetur&increbrescat, vi nihil hoc casu prosit lapsus quinquennij, quem in hoc incerto sufficere putat Iustinianus ad matrimonium soluendum i d. g. sed se captiaitas 5 quod Leo constituit, probatum est iure Pontiscio, ut sola captiui morte dirimatur matrimonium Φon absentiae ulla diuturnitate, quod, Carolus Maginis statuit in uxores eorum, qui priuatis inimicitiis
109쪽
3e domestico periculo territi patria migrant mulieri,uenim, quamcumque diu virorum absentia protrahatur, secundae nuptiae sunt prohibitae, lib. s. Capitaiar. c. 6. Et quod in uxores captiuorum induxit Leo, id multo ante in uxores militum Iustinianus ipse constituit. Etenim licet in castris multo tempore egerit vir militaris quamcumque --quens de eius morte sermo iactetur, ad alias nuptias uxor d mi asens non transi, nisi ubi de morte cerib constiterit, quod fit adito Tribuno numeri, in quo militauit, qui Tribunus ad hibitis committionibus, aut aliis integrae fidei testibus iuratis mortuum esse, de cuius fato quaeritur, literis suis uxori aut cognatis mortem significari, cuius nuntii fide se auctoritate adsecundas nuptias mulier transit, non statim, sed anni spatio interposito subducendi S computandi a die, quo de mariti morte certus hic nuntius est allatus, Nou. II. Neque enim uxorum affectui de desiderio sic oportet indulgere eos, qui Reipub. militant, ut signis auocentur, sed nec eos, qui ex causa quacumque publica absunt,& potius sit maritos peregrinantes citra causam militiae uxores sequi, quam delinimento ullo muliebri publica commoda impediri, qub valde pertinent, quae scribit B. Gr prius lib. 6. regi bi epist. 34. Pronior ergo fuit Iustinianus ad seruandum matrimonium militi ex publica causa absenti, ne incerto rumorein absentia quamcumque diutina uxore destitueretur, quam amittebat captiuus ex causa, casu aliquo priuato, lapsu quinquennij, si de eius morte rumor etiam incertus frequentior increbruisset, quem tamen in hoc militi Leonis Nou. 33. M iure Pontificio exaequari liquidum, compertum est ex superioribus. C i, γ xxxii. NUNC sequitur, Vt Videamus aquarum personarum nu Nuilia inre ρ--4Νptiis sit abstinendum vel ratione sanguinis, vel affinita-
T. π...ericum avo -gradibus, Winter quas per nas in
cestum committatur. Et primum Constat nuptias tanquam μην. mbiti tu nefarias, inccstas prohiberi iure gentium, quod, naturala
iis M. M. I. dicitur,vi morum appellatione continetur, I 8.s L . . de n ou commento ritu nuptiar inter eos, qui sunt ex gradu ascendentium vel
T. .' aescendentium, siue proxiini siue ulterioris gradus sint, via
110쪽
DE MAT PM O N II S. stetque ad infinitum g ergo non emnes restit de nupe. Isian xu. c. in Fragment regular. I. 3 se vis. Is de ritu nuptiar. Coniunctio igitur inter parentes liberos est nefaria, incesta damnata, reprobata omni re. Ab ea enim natura abhorret, utriciarat Iumnianus in Nos in eamque bruta quaedam animantia aversantur, ut ipse ait d. Nov. m. cuius rei exemplum extat apud Plinium lib. 8 natural histor. c., L. Varronem lib. I. de re rustica, c. 7. Cuius prolii bitionis tres causas affert Plutarchas in tu tonitas Romanis , quarum primam D. August. incan. I. 33. q. t. probat, nempe nihil opus esse maiori necessitudine, quam quae sanguinis est cui conuenienter Papinianus in I. 38. g. i f. ad Diuul de adulter. existimat huiusmodi nuptias non posse contrahi sine contumelia sanguinis. Neque is tantum incestum committit, qui uxorem ducit ex gradu ascendentium , vel estendentium , sed etiam qui CX numero corum, qui ad vicem parentum , auesiberorum ac Cedunt, . I. sy. ἡ ι eoae tit f. item amiram ora. 'nitatis quoque Instit de ut quare si priuignus nouercam suam
uxorem ducat, incestum committitur,d. g. ergo non omnes, in prin. I. a1. . de ritu nux quoniam nouerca pene mater est, a cuius nuptiis abstinere nos iubet ratio naturalis, pudor,& sanctitas, imb eius sernina coniunctionem, quae fuit in concubinatu patris appetere leges prohibent, quia concubina nouercam imitatur L . . pen. Is de concubinis. Non sert etiam pudor, ut eam filius adoptiuus quantumuis eman Cipatus uxorem ducat, quae pridem ei quasi notaerca , quasi mater fuit, quae tempore adoptionis imaginem, speciem matris vel nouercae reserebat, et . in prin or . nunc videamus, in sine. . de ritu nu . remanente memoria aut vestigio quodam ex pristino iure consulandus dominus Culae lib. χ3 observ. c. 36. Quid si filius vel naturalis vel adoptiui patris non VXOrem, sed quondam sponsam matrimonio sibi copulauerit, an valebunt nuptiae Et ait Vlpianus in I. 0. . . eod. tit. non Valere. Ratio dubitandi: Quoniam nuptiae interdictae non sunt nisi inter eos, inter quos est cognatio Massinitas haec veris con-