장음표시 사용
51쪽
rizontem depressus latet,undique in ipso caelo supra caput nostium sparsi 6 dissipati nobis appareant,
cum terrae umbra in immenso aetheris spatio minimam portiunculam sibi vendicet, in parte Soli opposita deficiat. In reliquis igitur partibus Solis radii, quibus terra umbra circumfunditur, omnino lucidi apparere debebant. Sed inuitari reluctante Optica haec proferuntur manet enim illud immutabile effatum , visibile in eodem medio radiis tantum rectis ferri. Et, nisi radii incidant in medium densius, hoc est superficie terminentur, visionem nullam facere. Id cum alia multa tum crepera lux quoque vesperi post solis occasum, & mane ante ejus exortum evidentissime evincit. Tantisper enim super illa illustrantur nebulae, nubes in aere per dentes, quamdiu a solis radiis qui ex medio rari re affluunt feriuntur, postmodum autem, cum iidem per medium sibi simile decurrunt, neque in ullum densius corpus incurrunt,tenebrae nocturnae succedunt. Et unaique supra caput nostrum volitantes a nobis tamen nusquam cernuntur. Eosdem
nihilominus, lunae, veneri, reliquisque planetis
impactos cernimus: Quamobrem totum hoc, etiamsi summos viros habeat authores de adstipui tores, totum hoc, inquam, nihil habet in recessu sed commentitium plane est, &a veritate alienum.
52쪽
Vt igitur aliquando finem faciam, quid de cometarum comarum exortu atque fulgore verisimillimum mihi videatur, lauc quoque attexam Nam omnes refellere nimis longum esset.
Cometas ob immensam sim corporis molem, exterrenis exhalationibus non misere.
CAP. VI. Cometas aethereos esse non solum magnitudo argumento est, verum etiam distantia. Insuper quoque eorum corpora adeo densa esse, ut aciem nostram per medium sydus non admittant, verisi mum est non Hercles magis atque per stellam stetita alia non cernitur; propterea quoque hoc aere nobis circumfuso densior esse nisi forte cum iste in spississimas nubes se contraxit. Quibus positis fingamus universum hunc aerem , quem Posidonius Moptici, cum altissime duntaxat 13 miliariorum horarioru altitudine a terris subducunt fingamus, inquam, universam hanc aeris regionem,quae undique circa hunc terrae globum circumfunditur, totam, inquam, illam atmosphaeram in unam aliquam sphaeram contrahit conglebari, ea tamen cometa corpus nequaquam sua mole cxarquabit. Et
53쪽
Et quis tantam congeriem, adeo vastasi copiosas exhalationes a nobis abire, &illam ipsam vitalem auram a toto terrarum orbe sabduci non sentiat3 quem qua se illa fumosarum exhalationum volumina, quae in unum coacta adeo densum corpus constituant, latere possent' nam utique etiam multiplam hujus aereae regionis esse oportet, ut cχhalatio ea tanquam in spissa nubes condensata incrassescat, in tantam molem cogatur. Id vero quoque calculo experiri libet, ut hunc altum veternum hominibus nimium credulis excutiamus. Terrae diametrum 11 miliaribus horariis constare, quarum singulae i8ooo pedibus Rhynlandicis nostratibus pateant peculiari tractatu explicavi. Ex
sententia Posidonii, opticorum etsi plus justo sibi postulant aeris altitudo est i 3 miliariorum;quamobrem quantarum terrae semidiameter Io 89, tantarum atmosphaerae distantia a terrae centro erit rior.
Atqui sphaera inter se habent eam rationem quam cubi semidiametrorum, hoc est, quam 29I 67969 ad 1338 3zo8 horum disserentia est 68O1239. unde essicitur terrae globum ad aerem sibi undique 3 miliarium altitudine circumfusum se habere, quemadmodum a tali ut proxime. Et ideo globi terreni diametrum triplam esse diametri ejus globi, qui ex universo isto in orbem circumfuso aere con
54쪽
fiati posset. Atque ita aereus globus, lunaris globi
propemodum sesquialiter fuerit. Rursum, ut parce summam, fingamus globum aliquem terrae aequalem Oo terrae semidiametris a nobis remotum cer ni, hujus diameter nobis ex tanto intervallo inspectantibus subtendere duntaxat o gr. 1 scr. 3 sec. cujus triens est o gr. 3 scr. o sec. Quod si igitur cometa noster non longius a nobis abstithoo terraei midiametris, scrupula subtenderet, corpus cometae multo utique majus esset universa aeris regione in unum globum compacta Tycho scrupula suo cometae attribuit, ut iste diametro propci. modum fuerit dupla unde efficitur corpus istud totius atmosphaerae fuisse octuplum missam nunc facio caudarum immensam molem quae in hoc novissimo quinquaginta graduum longitudine , trium riuatuor graduum latitudine aliquando diffundebatur quae sit teres sit,i ad calcu. bini ejus magnitudo revocetur, stupendam ejus magnitudinem deprehendes, quaeque aliquot millies terrae globum superaret. Sunt profecto ista figmentorum portenta nimium insana, quaeque ipsa comparationis vi facile concidant, etsi nullus moneam Quamobrem longe alia nobis materia, alii natales erunt investigandi Etsi haud multum ipsa
originis similitudine dissideant. Λ
55쪽
Cometa materiam esse aetheream, sab
A Theniensis, ante quam divinus Plato istam philosophiae partem invidia liberavisset, ii
dignis modis vexabant eos, qui naturam rerum coelestia sublimiaque explicarent. Hanc unam ob causam Protagoras in exilium ejectus . Anaxagoram virum summum vix eripuit Pericles Atheniensium dux prudentissimus, quod diceret , Solem κυηρον λα-ρον globum massamve candentem, ex duro concretum ignem suum pascere, quod ne nunc quidem sibi persuaderi patietur ea philosophorum secta, quae totam rerum naturam suis conjecturis implevit. Sed cum invitis illis, reluctantibus in caelo cometas ipse exoriri interire, tot testimonijs, adeo evidentibus argumentis sit comprobatum; nos Anaxagorae ipsum Solem, alios ipsos Philosephos testes, ii modo tantum splendorem perpeti possint, advocabimus. Non sum nescius ne calidiim quidem solem quibusdam credi: sed istas pueriles ineptias refutare non est operae pretium Prosecto elegantissima omnino est illa
56쪽
4 DESCRIPTIO Anaxagorae sententia, naturae veritati plane cor
sentanea. Videmus enim calorem omni luci assiduum comitema naturae autore datum. Id radii a Sole, Lunatum directi, tum reflexi arguunt quin ab omnibus omnino corporibus, etiam ab ipsa glacie repercussi. At Luna reliquique planetae luce lucent non sua, ut nubes, quae partim eam combibunt, in profundo irradiantur, partim refle-
istunt. At Sol ille qui fons lucis, sedes sit propria,
a quo reliqui omnes planetae collus rantur quemadmodum lunai venus si exemplo nos docent cum luce luceat sibi insita&omnino sua, non potest eam habere sine fomite imo flamma. Hoc Anaxagorae, ut credo argumentum apud illos opi-COS, αυτο ιθονας inquam, propemodum capitale ipsi fuerat, nisi Pericles eum praesenti periculo eripuis set Hoc adeo verum esse apud nos nuper ratio
observatio ad certum perduxit. nam id omnino coepimus scire veritate mons rante Batavica dioptra. Duo enim in sole ante hac incomperta ante culos clare posuit in culas haud longe a sole varias ac vagas, di solis partes alias aliis fulgentiores Illae circa solem haud aliter quam circa terram nubes ver- santur, quae ab ortu in occasum solis orbem paucorum dierum sistio praeterlabuntur, vel ab ipse sole relinquuntur,ut motu solis motu macularum in
57쪽
COMETAE ANN 618. iin antecedentia tanto sit velocior Has autem Dculas, qua parte nos eas spectamus, sub Sole esse, hic ipse motus ἰπολει M arguit Vicinia autem X parallax evincitur, quam nullam habent. Quod si Soli essent infixae, omnino Solem in orbem rotari S circumagi, easdem maculas orbis eius circumactu redire esset necesse, cum tamen aliae aliis per, petuo succedant, figura, quantitate longe diversissima. Eaedem quoque quiae hodie videntur densae, postridie multo apparent rariores ac fusae dc
contra rarae contrahunturo coguntur in densiores,
ut Solis claritati sua mole, densitate ossiciant, dc in omnes plane formas sese mutent, ut caput densius Scopacum caudam longiorem ac rariorem secum Ahat, ut has ex densissima Solis materia igne validissimo conflagrante ructari consentaneum sit. Neque vero illud praeter rationem dictum, particul Solis aliae alijs fulgidiores argumento sint, cum illo lucidissimo corpore quidquam clarius fulgidiusve excogitari, saltem intra Planetarum orbes, illo inquam lucis vehiculo absurdissimum vide tur Sunt igitur maculae ictoae exhaltationes Solares inter ipsum & nos interjectae, quae non secus atque nubes e terraei aqua exhaltationibus in sublime, neque id longe a Sole subvolent. Sed exhaltationes Solis flagrantis atque ista ex recessu, interiore com Ore
58쪽
α DE se RIPTIOpore per suos crateras eructantis,'iacmadinodum in terris A ina Hecla, Atias Vesuvus mons, alii que complures, quo incendio totum terrarum Orbem aliquando conflagraturum mihi persuadeo. Vt qui nunc huius globi terreni viscera depascit, illis exesiis prorumpat, uotum porro depopuletur, ipso Solari igne in suum iundi intcritum quoque conspirante, Cum iactasignum buccina Terris cremandis miserit. Illa igitur Solarium exhaltationum volumina, si quid materia solidioris per ipsos
crateras secum ferant, aut ad sanam a perserendas aptioris; tale inquam Solis ' σαωσμα τον cometa cst.
Atque ideo quemadmodum haud innepte a Posidonio dictum censeo multi cometae non videntur, quod radiis Solis obscurentur,4 in ejus Ucinia priusquam emergant, consumantur. Hoc ipsum docuit cometa ille, qui nisi Sole deficiente visus
non sit, qui nostrae sententiae de Cometarum maiestria exortu fidem haud leviter adstruit neque temere est quod Ptolomaeus in tetrabiblo Cometas eclipsium tempore exortos quoque observandos submonet. Caeterum caudam appendicem ab ipsa origine ex eadem materia prosuere dubium sienon potest', qui istas quas in Sole vocamus macu
las in magnam raritatem diffundi, distrahi, discerpi evanescere denique observaverit ut mihi caudae fulgor
59쪽
fulgor non aliiid sit, quam rarior exhalatio, etiam ab ipso capite flagrante, Solis radiis illustrata quae
non secus atq; tenuioru nubium in hoc nostro aeresti igmenta collucent, ut non sint radii Solares per corpus cometae pellucidum refracti sed Solis radii
in medium densius allapsi propter quos illud collustratum a nobis cernatur. Comarum autem magnitudo, quae non statim ad summum pervenit, sed saepe gradatim augetur, ibi incrementa sumpserit, paulatim imminuitur; nonnunquam etiam intenditur, kvisu fit impervia, argumento est univem sani comam ab ipse exortu non existere eandem, sed paulatim etiam generari, materia deficiente evanescere. Id in hoc nostro observatum, cujus
cauda cum initio signi unius longitudinem non impleret, postmodum die Decembris undecima per spatium o gradum 5 eo amplius exporrigebatur. Quin adeo cum primum eum so Novembris observarem spectaculum in litum nobis hoc ep. ν icis exhibuit. Initio enim non longe a capite stellam in pede virginis dextro per ejus comam liberrime contuebar, quam eandem paulo post radiorum fulgor subitusi densitas e nostro conspectu subducebat, magis enim rutila, crebrioribus capillorum strigmentis, tanquam nova materiavi flamma densiore ebulliente fulgebat,i vicissim haud F i ita
60쪽
ita longe post ejusdem stelis conspectum nobis
reddebat dixisse plane comam flamma densiore arsisse. Cumque id primulum acri nebulis subtercurrentibus imputarcna, nihilom inus vicinas Cometa stellas etiam minima plane ut ante cernerem, sensit omnino nihil causae subcse , cur in acris vicinam nobis plagam hujus varietatis causam re ferrem. Atque istud profecto satis indicii arbitror, comam semper nova materia sus entari, idque ex ipso Cometae capite, quod Solis ' evrασμαῖον agrans esse veritati consentaneum censeo. Ipsum cnim Cometam ab igne suo depasci obtusum, tanquam in carbone accenso lumen ostendit, quod circum circa corpus medium radios de se in orbem spargit, ut lucerna in aere roscido Caudae autem tractus ejus conflagrantis exhalatio, ut circa Solem maculiῖ: quam tamen flamma usque expertem haud temere asseverim; movent me ignium flagies Anaxagorae Aristoteli visae trabs enim ista quae in caelo visa est, antequam Helicen, Burin terra motus superessit, cometes fuit, in quo ob nimium a dorem ignis sparsus non apparuit, sed succedente tempore cum jam minus flagaret, reddita sua est