Mores et consuetudines ecclesiae florentinae

71쪽

ne Responsorium, iam non dicam de Apostolis silicet, quia ipse fuit noster Apostolus i). Pre-

Vi i Si hoc loco pro Apostoli nomine libelli hujus auctoc primum apud Florentinos Christianae Legis promulgatorem dicere voluit, longe aberrat, cum jam a pluribus annis Evangelii lucemVrbem Florentiam laetanter adspexisse con tet, quamquam , qui fuerint Praecoces adhuc in abdito sit Iohan. Villanius Flor. Historiae scriptor illustris Lib. I. Cap. 58. Frontinum, Apostolum fuisse adfirmat; ast cum nullis certis antiquitatis monumentis ejus assertio fulciatur, quanti sit facienda , neminem latet. Vincentius orgii inius ubi de Ecclesia loro, deque ejus Episcopis agit Prudenter observat is non ci esse memoria di al-cuno che si ii nome, ii quale dicon alcuni essere stat de Discepol di S. Ρietro Apostolo da lui speciat mente ordinat primo nostro Vescovo e man datoc con uia Paolino suo compagno a predicax κFed di G. Cristo, regnando Nerone, ne me desimo tempo, che a Fiesole in inviatori Romolo , io non vitro vo cosa che mi a j potere con sicuro fondamento asserinare non ci essendo suo di al- cune poche parole in Gio VilIani, ne critiore , o Autori, non che sicuri, e certi, a che stan pucrisoluti affatio de nome, ne Orrei in questo caeso incorrere per troppa agevoleZLa in queli errore telquale io veggo aduio un altro , di metiero eli 'IStorie cos ac cattare, e SenZ riscontro . , Certum Vero, indubitatumque est, 'ntiquiorem Ecclesiae nostrae Episcopum fuisse quemdam nomine Felicem qui sub Melchia de Sum. Ont interfuit Concilio contra Donatistas habito ann. 3I3. testem optato Mileuitano , qui intex alios, qui idem interfuerunt,

Episcopos, nostrum quoque enumerat, ut constat ex

ejus verbis , quae leguntur T IV. Bibliotheea Parrum Lib. I. pag. 45. Cum Uteris en Miltiades Episcopus Urbis Romae , 9 Retibus , O maternus Episcopi Galiaconi , O Meroc, o Mediolano , Floriatanus a Cesena, Zoileus a uiuitatio, Spemnius ab Ari' mino , Felix a Florentia uicorum, et GaudeonMia Piii ως.

72쪽

videat antensis, ni in die Vigilio Ecclesia, &precipue circa Altare ipsius, ante voltas ornetur auris irtis affluenter. Inse Octavam pulsamus duas squillas producte simul. omni die . In Octava vero in Vesperis silicet Vigili in Mattutinis tribus vicibus quatuor campanas, nam in Vesperis diei Octave, si-e ut in Dominica. Pro Sancto Proculo. Pro Sanctis Geruasi , ct rota si si sicut in Dominica . Pro Sancto Alexandro esulano duas squillas propter proximam vicinitatem sa). Pro Sancto Barnaba, sicut in summis estis Pro Sanctis Vlto, modesto duas squillas Pro Translatione Sancti Barthoἱ0mei sicut in Dominica In Nativitata B. Iohannis Baptiste. I Festo Nativitatis Beati Iohannis Baptiste o. mnia fiant, sicut superius designatum est in Festo Sanctorum Philippi, Macobi de pulsandis campanis in Vesperis, Vigilia, &mat tutino, predicatione is processione. De Missis dicimus si quod in mane dicimus duas Missas, unam post aliam; Ad primam dicimus Officium Iustus ut Paἰmi ad secundam metum de

Ventre H S. Ambrosium misisse S. Zenobio piscopo nostro nonnulla S. Gervasit, et rotasti Martyrum Lipsana , sicut aliis miserat, nempe S. Gaudontio S. aulino, et S. Martino , nonnulli adfirmant. I De S. Alexandro esularum Episcopo, qui Sexto Soeculo floruit, commentarium scripSerunt Hagiographi Antuerpienses T. I. Iuxit pag. 7 9.

73쪽

56 Venire , post istas duas Missas statim dicimus aliam Missam ad Altare Sancti Mathei , ubi sunt etiam Reliqui ipsius . Postmodum vero pulsamus ad predicationem, deinde ad maiorem issam is preparatis Episcopo ci cum suis Ministris procedimus de Ecclesia Sancto Reparate in Ecclesiam Sancti Iohannis Bapti-st . Infra Octavam cotidie duas squillas, in octava tribus vicibus quattuor campanas in Vesperis silicet ante octavam, mi Mattutinis Octave. Pro est Apostolorum Petri Pauli, sicut in Dominica facimus Processionem ad Sanctum Petrum Maiorem alia sicut designatum est superius in est Sancti An

dre in Vigilia, in die. In sequenti die

pro Commemoratione Sancti Pauli pulsamus sicut in Dominica . Infra Octavam cotidie duas squillas, in Octava, sicut in Dominica . Pro Sancto Romulo i sicut in Dominica. Pro San

ctis

si In Rogem Episcopatus Flor ar'. 23 I. habetur, quod Vice mi, i sis diebus, videlicet, atalis, desurrectionis, O die Festivitatis B. Iohannis debentvevire ad Episcopale Palatium , 9 sotiare Dom Episcopum Flor usque in Ecclesiam majorem, preter alia servitii, O debitas reverentias , que is quas Dom Episcopo Episcopatui ratione tiramenti vi se minatus , eustodi , defensionis, Θ fidelitatis 1 re

sare , 9 Deere euentur 9 debevt. si S. Romulum Christianae veritatis Praeconem non tantum esulis . sed Florentiae fuisse, vel saltem Propagatorem, verisimile est, et viri docti censuerunt. Eius revera cultum apud nos maximum o multis

Ecclesiis in Dioecesi nostia tanto nomini dicatis

74쪽

ctis Septem Fratribus duas squillas. Pro Sanctis Quirido , o Iuli ιta duas squillas. Pro Sancto Rojillo si duas squillas . Pro Sancta Margherita, sicut in Dominica . Pro Sancta Maria Magdalena, sicut in Dominica. Pro Sancto polenari, sicut superius signatum est in est S. Andree. Pro Sancto Iacobo Apostolo, sicut in summis Festis . Pro Sanctis Nazzario , ct cesso, sicut in Dominica . Pro Sanctis artaribus Abdon, Senaen tribus vicibus quattuor campanas . Pro Sancto Petro ad Vincula facimus, sicut superius signatum est in est Sancti Andre . Pro faventione ut poris uneti Stephani, sicut in Dominica . Pro Sano, Sixto, sicut in Dominica Pro Sancto Donato a sicut in Domini L. Profi Sancto quae sunt Ecclesia . Romuli Florentiae S. Romuli in oste Crucis, S Romuli ad Leccium , . Romuli Biviliani, S. Romuli Campestris, S Romuli Colo- natae , . Romuli Tiniani, S. Romuli opsi . . Romuli Septimi, S. Romuli Villae agnae, Semperfuisse, Satis Superque constat. Ast non solum Florentia , esulae , et Pistorium hunc Christi Praeconem sibi vindicat, verum etiam Bergomum , et Brixia 'epe, et utrium

ii Prope Episcopium erat Ecclesia S. Russilii, cuius

memoria usque ab anno Ioz reperitur . aroeciam habuit, amplioremque reddidit Eugenius IV ann.I44 I. cum Ecclesiae S. Salvatoris Paroeciam abstulit. 2 Caput . Donati Episcopi, et Mart. atroni, et Defensoris Civitatis Arretit ann. I 384 furtim raptum,

Flor. Resp., ut Arretinis restitueretur , OnRt CSt,

ut est videre ex sequenti Epistola iisdem directa Carissimis nostris Aretinis Priores Artium , ω Vexillifer Iustitie Populi, Et Comuuis Florentie

Non est passa illa Dei infinita bonitas, que civita

75쪽

s . .

Sancto Laurenti tribus vicibus quattuor campanas, missam se Processionem cum Antiphona ad Benedrctus utrumque Vesperum ad Altare Sancti Luce, mirtum lauri apponantur circa Pro Assumptione Sancte Marte pulsamus quattuor vicibus, sicut in summis Festis,in pa

retur ejus Altare, Missaque in Tertia ibidem dicatur, mirtus, sive laurus ponatu circa ipsum;

tem vestram per manus opuli Flor quasi ab Infe-xis in statum pacis, et duratur concordie revocavit, O carere Pontificis vestri Reliquiis, nec Cae put illius pretiosissimi Martyris voluit a suo quodam populo separari, sed quasi divino preservatum imiraculo . Cum unus de congerie Gallicorum usu sacrilego Caput istud ob argentea Ornamenta lucri gratia rapuisset, et demum apud Forum Livii vendere procuraret Do m. Sinibaldus de Ordelam , qui ibi dominium retinebat, ne Italici Martyris Caput in Galliam portaret, Sacra Reliquias emit, et paulo post raptorem illum sacrilegum ad Tribunal raptum , duxit suspendio puniendum . Nunc autem nepotibus habito Ven Capite Supradicto, mittimus ipsum Arretium ad vestri populi consolationem, ut in locum pristinum reponatur . Accipite ergo dilectissimi istud munus S. Capitis Mart. B. Donati

Presulis vestri , et in ejusdem Mart. reverentia persolvite vota , ut suis meritis conquassata tot cladibus vestra civitas sub protectione nostri regiminis in statum pristinum reflorescat . Datum Florenti die ia. Aprilis Ind. IX. an. 336. Hae S. Donati Lipsana Florentiae in Ecclesia S. Mariae Floridae prope Caput Sancti Zenobii duobus mensibus cum dimidio recondita fuerunt . Haec Epistola habetur in Rogesto Epistolarum anni 386 pag. 7o. existente Florentiae in Magistratu vulgo dicto delia Tratte.

76쪽

procedimus cum Te Deum is Antiphon ad Magnificat. Infra Octavam duas squillas omni die, in Octava simul . Pro Sancto Bartholumine , pro Sancto Augustino tribus vicibus

quattuor campanas. Pro Decollatione Sancti Iohannis Baptiste pulsamus Vesperas, mattulinum quattuor vicibus sicut in summis estis totumque facinins Ossicium die , noctuque in Ecclesia Sancti Iohannis, post Missam Populi dictam in Sancto Iohanne statim , Wimmediate dicimus aliam Missam ad Altare ancti Mathei . Circa mediam Tertiam putiato ad majorem Missam, procedimus de ce lesia Sancte Reparate in Ecclasiam Sancti Iohannis Cruce cereis precedentibus ad Missam canendam . Pro Sancto Antonino tribus vicibus

quattuor campanas , procedimus cum Antiphona ad Benedictus ad Altare Sancti Luce, in quo sunt Reliqui , ibique Missam in Tertia

dicimus. Pro Nativitate Sancte Mari facimus, sicut in ejus Assumptione . Pro Exaltatione Sancte Crucis tribus vicibus quattuor campanas

in qua ipsa die est Consecratio Altaris Sancti Thome Martyris, dicimus Missam Populi ad ejus Altare , post illam de Sancto Iohanne . Missain vero in Tertia ad Altare Sancti Iohatinis Evangeliste procedimus ad ipsa Altaria cum Antiphona ad Magnificat ad Benedictus. Pro

Sancto Matheo Apostolo facimus, sicut supra si gnatum est in est Sancti Zenobii per singu-Ia lampades tamen o mirtus laurus cire suum Altare aptentur, totumque Osstic iii ibidem fiat die, noctuque, vigiliam et Iam a cimus temper in isto esto. Pro Sancto Mam4tio

77쪽

6o . . .

ma , o Damiano sicut in Dominica. Pro edientione S Michaelis tribus vicibus quattuor carn- parias. Pro Sancto Ieron: in duas squillas. Pro Sancto emigio duas squillas Pro Sancto Francise duas quillas.

In est Sancte Reparate si facimus per singula , sicut supra signatum est in est San

cti 1 Cum adagasus Gothorum Rex cum ducentorum, seu quadringentorum millium militum copiis in Montibus Fesulanis castramentatus esset , ut FeSulaS, cpFlorentiam obsideret, a Stilicone Romani exercitus duce est devictus, ideoque Florentia liberata est ut S. Ambrosius Decenti Florentino Civi, in cujus orno , cum Florentiae esset, manebat, die receden ti in somniis adparens praedixerat. Summo enim Florentinos B. Ambrosius lamore prosequebatur, iisque discedens ad eos se reversurum , et saepe inVi surum , pollicitus fuerat quod cum ivens praesta re non potuisset, post obitum pluries, ut narrat Paulinus ejusdem Sancti Diaconus, ante Altare quod in asilica Ambrosiana dedicaverat , orans Florentiae visus est . Haec sunt verba Paulini quia promiserat petentibus ilii eos se saepius visitaturum,

frequenter ad Altare, quod est A Basilica Ambrosana, quae ibidem ab ipso S. Viro Sacerdote Zenobio refrente didicimus . In eadem etiam domo, qua declinan Eugenium mansit, tempore quo ad asius supradictam Civitatem obsidebat , cum jam de se peni' tres desperassent viri Civitatis ipsius , per unum cuidam apparuit, is promisit titio die sollem illis adfuturum. Quo referente Civium animi sunt erecti, nais altero, e adueniente Stilicove tunc Comite cum exercitu facta est de hossibus uictoria Liberata est Civitas die natali S. Reparatae Virginis , et Mart. VIII. Idus Octobris . Hinc paulo post Florentini Ecclesiam S. Reparatae titulo insignem tunc prope lotentiam

78쪽

ε Icti Zenobii, precipue ornentur Altaria, lam

pades horum desuper Voltas per totum, mirtus, Gaurus undique apponantur L . Infra octavam is in Octava fiat, sicut pro Sancto Zenobio Pro Sancto Calixto duas squillas Pro Sancto Luca, sicut pro Sancto Zenobio , excepto, quod dicimus Vigiliam , totum tamen officium facimus apud suum Altare Nocturno, Lectionibus exceptis quod etiam facimus pro Sancto Iohanne Evangelista, Processionem tamen facimus cum Te Deum. Pro Sancto Illarione duas squillas Pro undecim mi-sibus

in Campo Martio, ad sinistram unionis fluminisaei parti, extructam dicarunt, quae Ecclesi matrix fuit, et est Magna hinc fama , et veneratio S. Reparatae in Tuscia crevit, quare Pisis , et Lucae etiam , antiquissima empla ejus honori excitata fue- Te Immo, et in Pede Montis Mucellanae Provincine Pago Plebes pervetusta extat, quae S. Reparatae no mine censetur . Quando Ecclesia haec nostra a tan damentis sit execta, prorsus ignoratur Αnversae Patres in Vita 8. Zenobii pag. 3o aiunt Auctorem novae Fabricae forsa Episcopum Reparatum, qui anno DCLXXIX. interfuit Conciti sub Agathone Paps. i In Archio Metropolitanae Flor habetur inStru

mentum an I 22O confectum , in quo decernitur ut quolibet anu die post Festum S. Reparate sole multer ω cum pulsatione campanarum per totam ci vitatem, O cum provisione cibi is pauperibus ama merariis vestimentorum facienda, celebrentur exequie

pro defunctis Episcopis, o mansuistis , qui benefece runt huic EccIs . aut tu posterum benefacient, pro omnibus aliis hujus domus benefactoribus , O re' cipue pro Episcopo Specios , Mi possessiones de in rori huic Ecclesie dicitur contulisse, 9 eura preri pue immineat Camerariis vestimentorum, quod hec faciant , , alia que ache sideris expedire , coire 'nibus expensi Fraulorum

79쪽

libus Virginum, sicut in Dominico se canta

mus propriam eorum storiam . Pro Sancto Donato Scotto diras squillas . Pro Sancto Crisco i)duas squillas. Pro Sancto Miniato a tribus vi

i S. Crescii Flor. de quo mentio si in aliquibus

pervetustis Martyrologiis , tum in aliis codicibus in celeberrimis Florentiae artophilaciis perlitescentibus , o Villanius , Petrus Bon insegnius , aliique Martyrium recensent anno Christi m et inius, qui anno us4 , atque etiam suardi , aliorumque Μartyrologi , quae illud ponunt anno 248. , at isti sunt corrigendi juxta probatissimam Iacob Lx- derchii sententiam pag 5 Actorum S. Crescii, ubi solidis fundamentis statuit initium Imperii Decii et ejusdem Martyris obitum anno 249. sub Aemiliani et Aquilini Consulatu Ejus ipsana sunt in Ecclesia Vallis Cavae nunc Florentinae, olim e su- Ianae Dioecesis, quae sita est in media montis Appendice eique Mons Iovi imminet, distatque a Fano Laurentii Meridiem versus III. . P. De hac locisquo ad eam , et Vallis Cavae emitori , spectantibus , plura sunt commentati Ioseph Maria Brocchius in Descriptione Mucilli, Marcus Antonius in Hisoria S. Crescii, et Ant. Franc Felicius in Appendice ad ejus acta. Hujus Ecclesiae S. Crescii de Valensa mentio offenditur usque ab anno DCCCCXLI. , quo Adonaldus Tassimannus, et Atropaidas Episcopo Flor quaedam bona in mehe S. τοι sita largiuntur . Alterius Ecclesiae S. Crescii in Campis memoria habetur antiquior in quodam Instrum. n. 866. confecto , in quo eamdem Presb. Donnietianus filius

Octonis Romanae Ecclesiae concedit.

2 Probabilius in Monte Regis prope Florentiam Martyrio coronatus est, licet anno 25 , an insequenti

l iremus . Florentiae in ejus pervigilio eiunabatur. ut ivi Kalendario erantiqui Missalis, quod extabat nutario Aedituorum S. Mariae Floridae scri vel . oeculo, habetur Ast in ora a ginae

80쪽

eibus, et in tertia vice omnes campanas, Migsam Populi, majorem, utrumque Vesperum Proces ionem cum Te Deum ad Al tare Sancti Zenobii lampades aptentur circa ipsum. Pro Sancto Simone , ct Iuda pulsamus, facimus ossicium ad Altare Sancti Mathei, ibi enim sunt Reliqui ipsorum. In Vigilia omnium Sanctorum dictis Mat-tutinis, statim incipimus dicimus ossicium pro Defunctis, Wincipiatur Solemniter Invitatorium a Canonicis, Psalmus Venite AE compleatur ab ipsis, Lectiones etiam is nonum

ginae , posteriori manu oeculo XII. vel XIII seriptum est, quod in S. ineatis Vigilia eiunatur Pervetustus in Etruria ejus Cultus est, ut Templa illius

honori excitata testantur . quorum quaedam antiquissima extant, inter quae illud in Monte Regis , seu FD-rentino extra Florentiae moenia situm cujus memoriam indubiam usque a Caroli Magni aetate repetendam esse Scriptores gravissimi Vinc Borghinius, Carolus troaetius, aliique quam plures . diplomata adlegantes , litterarum monumentis consignarunt. Haec autem Basilica ineunte XIII. Soeculo restaurata fuit ab Ιldebrando Episcopo Flor , cuius rei certa ex tant, et indubia documenta apud Borghinium eumdem , ghellium, aliosque . Haec valde magnificaeS , usi vis picturis, marmoreis columnis , Choro marmoreo , undique moeniis elegantissimi , miroque opere extructis cincto , cum Ambone ornatissimo , marmoreis ibidem Columnis subsulto, et coe- laturis undique exculpto . Frons Templi cum gradibus splendida, et magnifica est; pavimentum miro opere tesSellat stratum tota autem Basilica insignibus ubique monumentis adeo referta est a Ce

Iebris , ut luculenta historia nuper illustraverim in stere, curi titulus. Nomi Imricho de Cobtorm di Pire ae . . s. Pag. I.