장음표시 사용
11쪽
ca ita etiam ut hanc veritatem cognoscamus, actamus, sua.denda sunt corda nostra, coram Domino, id est, verus incerus persuadendi modus est adhibendus, quo fit ut non modo veritas asallitate cognoscatur, kvirtus a vitio sed in illa etiam cognitio- n. i. ne magna persuasi cordis tranquillitas inquies pei sentiatur. Pro. ad pop. pterea, inquit S. Ioannes Chrysostomus aia sunt ausinia vi fiugiant laqueos propterea Ratiocinationes hominibu),ut pecatamiat., c., i Quod autem lanctus Paulus a firmat, se Euangelicare non in s. a. pientia verbi, ut non evacuetur crux Chrisi is sermonem suumsuisse non in persuasibilibus humana sapientia verbo, sed in ostensenestritus es virtutis, ut fides nostra nons in sapientia hominum, sedin vir-x eis io tale Dei; Ac rursus , in capsiuitatem velit redigi omnem intenctam, in obsequium Christi molieatque Colossenses ut videant ne a quo-
' quamdec antvir per Philosophiam ct inanem staciam. Quod ite uasalicti Patres his alline dicunt, negantes locum esse argumentis ubi fides exigitur nec ibi esse meritum ubi humana ratio praebet experimcntum dic intelligenda sunt haec omnia, quando vel contra fidem ratio fingeretur vel quando plus rationi quam fidei, plus naturae quam gratiae tribueretur vel quando denique sophi lice ageretur id est captiose, maligne, dolose quo qui loquitur
mel si set modo, merito a Sapiente odibilis dicitur. Sed absit a nobis hocsce liu ut recedamus a Domino es eius vestigia relinquamus Semel sit dictum, nos ratiocinatione lictati, Fidei Gratiae, humana ratio seruiat, subiiciatur non ut rationi Fides subdatur aut Gratia. Sicut naturalis inclinatio deseruit Charitati, iliis donis supernaturalibus, ut expresse docet sanctus Thomas: Neque enim gra- , Hori ei naturam destruit sed perficit sic autem eam perficit, dum in s. sum, obsequium suum ita illam impendit ut quidquid et intellectus, voluntatis, totum eo refundatur ut fides de gratia magis
dis; b. Sic ipse Apostoliis Episcopum , aut alium verbi diuini mini.
strum, vult esse amplectentem eum quisecundam doctrinam est delem sermonem, ut potens sit exhortari in doctrina sana, s eos qui contra- unt arguere. Quid est autem arguere iotenter cxhortali, nisi vel conuincere falsitatis, tamendaci j errantcs a veritate , vel conuictos ad veritatum praxi manducere Nu vero id potentioli
modo fiet nil quo euidentius, certius veritas patet, qi. idquid ei opponitur, falsum absurdum, Senullum csse conuincitur'
12쪽
Nonne sic Idem Apostolus saepissime ab uno concesso vel euidenti ad aliud non concessum, euidens argumentatur e ut cum primae Corinthiorum decimo quinto, probat futuram omnium resurrectionem ex eo quod Christus relurrexerit atque ibi dei nut nobis persuadeat portandam imaginem caelestis hominis, sicut portauimus imaginem terreni , Nonne sic aperte discurti inra tiocinatur Idcirco portauimus imaginem terreni, quia qualis terrenus, tales Vterreni Sed qualis coelestis, tales etiam esse debent coelestes Igitum cui portauimu imaginem terreni, portemvectimaginem eae sis. Sic Romanorum decimo tertio , ut persuadeat abiicienda esse opera tenebrarum, nonne sic euidenter discurrit: Die appropinquante abiiciamus oportet opera tenebrarum a qui dies appropinquauit Abiiciamus ergo opera tenebrarum. Sic e trisIdem passim in aliis epistolis de quavis pene materia, ut sanctus ' Augustinus declarat in libris de doctrina Christiana, ubi expresse ait hanc disserendi artem, quam vocat dissutationis disciplinam , ad omnia genera quae numqua in literis sanctis sunt penetranda indiffluenda, plurimum valere ac propterea ut quae sunt dubia , certa fiant, bratiocinandum esse, sic conuiocendum errorem, sic stabiliendam veritatem Verba eius producentur commodius suo inita loco
Qus d Christo Domino fuit admodum familiares, non tantum quando cum Iudaeis de sua missione de suis miraculis ac doctrina disceptabat, ut videte est praesertim apud Ioannem a quinto capite usque ad decimum tertium' sed cum suis etiam agendodncipulis ut patet Mathaei decimo septimo ubi. concludens ex
praemissis se immunem esse a tributo persoluendo Ergo, inquit Petro, liberisunt iij. Et Marci decimo tertio dum suos ad vigilantiam vehementius exhortatur, nonne hic est apertus eius diccursus Serui qui nesciunt aduentum Domini sui debent vigilare. Sed vos nescitis quando Dominus vester venturus sit. Vigilate ergo: uod autem vobis dico , omnibus dico, vigilate. Sic expressa saepe Dominus rationali particula, saepe autem suppressa sed inuoluta Ascomplicata, de cunctis disserebat. Quyd illi tam frequens fuit ut ipsae Euangelicae Beatitudines in quibus summa Christianae simplicitatis conlistit, non alio proponantur modo,aut certe non aliter intelligantur esse Beatitustines quam isto ratiocinadi modo,
Creduntur quidem ita esse quia Cbristus dixit , sed cum ipse
13쪽
Dominiis rationem adjunxerit qua volebat nos scitet intelligere quod dicebat Ratio illa qua utitur mera est ratiocinatis, aut nulla est ratio seu nulla et alioquin rationis intelligentia. Beati, inquit, pauperessiritu, quoniam ipsorum est regnum Caelorum. Beati mites, quoniam, possidebunt terram, lic de aliis. At quomodo valere poterit ilia qua affert Ratio,aut quomodo propterea intelligamBeatos illos esse quos dicit, nisi mihi permittat liciatiocinari, Beati sunt illi quorum est regnum coelorum vel qui possident terram. Sed regnum coelotum est pauperum sed mites possidebunt terram. Ergo illi Beati Ex quibus manifeste vides quantum hoc disserendi genus obsecunde Euangelio aratiae, cum sic magis Euangelicae veritates elucescant, valeant. Mup imprimis necessarium est persuadendis Veritatibus illis
Prataicis quae a mundo expugnantur,& in quibus exercendis maior est naturae corruptae repugnantia. Tunc enim opus est ardenti voluntate, quae ut sic ardeat oportet ut cum diuina gratia per intellectum magis ac magis illul retur, urgeatur quod aliter e&cacius ordinarie loquendo non fit quam per attentam considerationem veritatis in ratiocinio repraetentatae, ubi simul colligatae notiones, motiva magis mouent cum Gratia quam si seorsim seu separatim proponerentur. Quid notius quam Deum esse timendum talionorandum tamen quam multi nec eum timent nec honorant' Quid illis factas: quid dicas ad hunc honorem timorem prouocandum euini, Vide quid ipse Deus faciati dicat Filius, inquit , onerat patrem, O serum Dominum suum. Si ergo pater et sum, ubi es honormem, os Dominis egosum tibi es timer mem. Nonne hic est aperta ratiocinati, nonne sic ahena necessario aperienda est ut tim telligatur, Mut intellecta vim: pondus suum habeat Hlius honorat , seu honorare debet patrem suum in seruus Dolninum.
Atqui ego sum pater vester vos fili mei: Ego sum vester Dominus,vos mei serui Ergo me certe honorare debetis: timereri aut me negabitis vestrum esse Patrem Sc Dominum haut negabitis Patrem: Dominum esse honorandum: timendum a liliis, riseruis quae postrema duo cum negari non possint, oportet omnino concludere Deum ess honorandum: timendum. Quem cc
te discursum qui sibi attente illigenter coram Domino applicaret, aut illum oporteret esse Atheum vel insanum, aut ad veri-
14쪽
tatem amplectandam excitatum cum gratia quae hoc facili medio
utitur ad lese magis insinuandam. Ac propterea sic Deus ipse, biscum in materiatam clara ratiocinatur, non modo, sic estLcacius nos ad se attrahat, sed ut doceat sic in aliis minus notis casibus proponendas, applicandas esse nobis Veritates,ut sic ab eo
attrahamur Videte inconsiderate vehementer. -- ,
Quae quidem omnia sic dicta velim non quasi ad rigorem dccensuram formae illius Syllogisticae quae in scholis exigitur , redigendum existimem omnem nostrum discursum, quali non liceret vllam in propositionibus vel omittere vel postponere, vel mutare particulam quasi essent iidem prorsus termini, vel eodem orationis contextu semper proferendi. Non hoc inquam suscipio, nec si susciperem, perficiendum praesumo . Nemorianus ambigat multa praelupponi posse, ac subinde ex aliis alia colligi quae commodius reticentur, vel breuius efferuntur. Satis proinde ad institutum fore putauerim si ex morali subiecta materia formam Liam educerem quae discursum probabilem ac fidedignum contiis Deret quo Practica Veritas Deo bene juvante suaderetur Minquo duntaxat discursu si quid verborum deesset, tam facile suae pleri posset a quouis,quam facile quiuis intelligeret, quid deesset. Quod si tamen uni particulatim aut alteri tota ista discurrendi
ratio minus aequa commoda videretur, certe is abstineat, sed an illam propterea condamnabit quasi non sit omnino commoda nec expedita Sicut enim iudicari non vult neque condemnari, quod ab istis distantiat, neque profecto is merito iudicare a his condemnare potest sic sentientes. Haec sunt videlicet de quibus Sapiens: Non omnia omnibis expediunt, O non omnianima omne ge. nis placet. Haec sunt media, indisterentia de quibus Apostolus,
brosius interpretantur squiserae suo consilio remittatur. Quis enim nescit quod sancti Gregori Romanusin a Zian Zenu docent , .v. 1. Non unam eandemque cunctis rasionem congruere, saepe alii officere Drai
qua aliis profani FQuamobrem in ea vellem esse animi moderatione inaequitate, ut qualecumque scribendi,loquendi,meditandiue genus usurispem commendem, sic aliis commendatum velim, non quasi illud prae omnibus sit eximiums singulare: non quasi adia manca
sint&imperfecta, non quasi dentque non esset virum sapientias 55.
15쪽
, 'is O multiplex iuidens'gutoprout vult Sed quasi debitor,ne ' dieam bonus dissensior ei-gratia quam accepi, sic aliis administrem,
ut videant an ea sibi conueniat. Idcirco etiam diuersa saepe subieci uno&eodem die diuersis proponenda pro varietate locorum& personarum quibuscum agitur. Atque in illo Indice quem de progressu Veritatum per triplicem perfectionis viam contexui, sic inter se ordinantur Veritates, non quasi certum, statum e rumordinem velim statuere sed quod ita videantur posse commodius ordinari. , rassi Sapientis autem est, quod ait Apostolusor re amnia, quod sibi bonum est, retinere. Ham sapientia sic Veritati Practicae connexa est ut ab ea numquam sit disiungenda , proptereaque Sapiens
--., dixerit, VERIT ATEM E ME, ET NOLI VENDERE SAPIENTIAM,
PRACTI CARUM. STATUS EORUM VI SE
Ex S. Augustino, lib., .de Serm. Domini in monte Cap. a clui omnes animisui motus componentes et subjicientes Rationi, id est,menti Odyiritui carnalesiue concupiscentia habent edomitas, fiunt regnum Dei. In quo ita An ordinata omnia, .ut id quod est in homine praecipuum m excellens, hoc imperet interis non re tantibus quae sunt nobis besti ueque communiata que idipsum quod excessit in homine , id est, Mens minario
subjciatur nitori, quae epipsa Heritas, mnigenitus Filius D Neque enim imperare inferioribus potest nisi Superiori se ipse subjciat. Ei haec est pax quae datur in terra hominibus bona moluntatis haec vita consummati persectique qu
16쪽
TRAE RATIO. VSVS TOTIUS OPERIS MAGIS DETERMINATUS.I Riplex totius operis designati potest ususta Lectio Medita
tio, Concio Quae tria suo Timotheo commendabat Apo- . Tum Rotus Attende lemoni exhortationi o doctrina me meditare,
his esto, vi profectio tum manifestu i omnibis Attende tibi indoctrina, incla in istis hoc enimfaciem, O te sumsaluumfacies, eos qui
Sunt itaque qui sola lectione contenti non vltra progrediantur: Quibus hoc unum Sapientis sit monitum, ut sibi, quae egret , applicent Carfatui quas vaeco actum, omne apientiam non tene ' sit verbum Sapiens quodcumque audierit scias, laudabit soadse ad jiciet Non ad alios, nec ad se jactitandum, sed ad se cognoscendum sis cognitae veritati conformandum. Ne alioquin id accidat, quod de setolo quodam Iobi amico scribit S.Gregorius, et mn ... sequitur bonum, ea bene dicere appetht bonum quo bene vivere po. .uisset, amist. Qui vero Lectioni Meditationem simul aut seorsim iungat , quid it meditari vetitatem, discat ab ipsa Sapientia Veritatem, inquit, meditabitur guttur meum, O labia mea detestabuntur impium
se impietatem, Id est, non leuiter, non praepropereri non tran cursim, seu pensiculatu, quantum res exiget, suis omnibus dimetiar numerisin rimabor pallibus, nihil ut me fugiat nos appensum aut excussum. Non ore tantum quasi qui cibum ad solam guste delectationem 3, sed ipso gutture, quasi qui ruminet salubrem solummodo nutritionem spectet. Vel sic interpretare Veritatem sic mecum meditabot, quasi tum loquerer, quali tum agerem inter hominesuvi cum reipsa mihi loquendum, agendum erit cum hominibus, sic veritatem loquari profitear, quasithmeam meditarer, aut sicut illam fui meditatus Ves quali dicere clarius Nullu volo esse discrimen inter meditationerntheam
ac locutionem inter conuersationem meam cum Deo ac cum hominibus. Meditari volo coram Deo quod cum hominibus loquar: hoc ipsum loqui volo cum hominibus, quod coram Deo meditatus fuero sicque tandem, propitio siet Deo,ut ex illo frequenti fidelique usu meditandi Magendi,tam firmum Veritatis Practicae contraham habitum, ut si forte in quovis humano congressu com
17쪽
tra se aliquid ingerat, statim id aduertam, velut ipsam impietatem non oderim modo, sed detesteri non corde tantum, sed ipiis labiis, quasi qui unam profitetur Veritatem. Hoc est sapienter vereque meditari Veritates practicas, curni a praxim praecedit meditatio, ut ipsa meditationem sequatur praxis cum sic effectus arrectum agendo sequitur, sicut affectus meditando sequutus est intellectum cum lic denique facienda praecogitatur veritas, sicut reuera debet fieri, sicque reuera fit, tacui praecogitata est. mriagri. Hoc est in his esse, hoe est si attende, ed Actrina, hoc est in .redih in ilia, hoc est veritarem charitatu recipere, seu veritatem in char: ratefacere, sicut monebat Apostolus Hoc est, uno verbo veritatem practicam vere meditari, nec aliter nisi falso. Qu' paucis, sedissicacibus verbis S. Bernardus summo commendas Pontifici: Sume, inquit, exemplum desummo omnium patre Herbum suum racm' i emistent, se retinente Verbum tuum, confideratio tua, quasprocediri
non recedat cprogredi tir, ut non egrediatur Ic exeat, ut non de-- et r. serat. Sic in inteste bis est conssio manuumsuarum Scriptura passim 'i' dicit fieri, quidquid a quoquam fieri melius,c verius dici potest. Si quis porro ad alios derivare possit, velit, quod meditanda
hinc hauserit, quia tale est opus, ut multis Authorum, praece piorum adminiculis egeat Authorem inter caeteros,quem imit tur,ibi proponat sanctum Chrysostomum diquem ut imiteturi cilius, atque in usum suum has pracsticas veritates fructuos possit conuertere, Praeceptorem habeat Diuum Augustinum reuius vel unus liber, qui de doctrina Chiiltiana quartus est, haec diuina
subministrat Effata Monita, qua compendiatio sic ex singulis eius libri capitibus expressa sunt,ut suis ipse unus loquatur verbis. Audi, utere. e. IMO expectationem legentium, viseri me putant Rhetorica Lituram esse praecepta, qua in schola secularibu O didicio Aeni, istis
pratocutione prohibeo, atque ut a me non expectentur, admoneola non
quod nihil habeant viilitatis,sed quid habent, seorsum discendum est.
e. - AAM cum per artem letoricam S vera suadeantur falsa,quis audeat dicere aduersu, mendacium in defensoribu sis inermem debere consistere veritatem fusti fallacisus argumenti veritatem oppugnent, a serant Fratem isti nec vera defendere, necfalsa valean refutare iis errarem meusntes impellinet quc dictanda ic
18쪽
D Augisset de doctrina christiana libri quarti compendium.
reant, contripent , exhilarent, exhortentur ardenter impro veritate
isti gidique dormitenti uirum ita desipiat, ut hocsapiat L mergo si in mediopositasculta eloquij, qua ad perfluadenda seu pro sesreflavaleat lurimum; cur no bonorum studio comparatur,ut mulier
veritati,s eam mali ad obtinendaue eruerse vanasque causa in iis iniquitas ct errori usurpant 8SI acutum feruens adstingenium, facilius actarei elaenenita si gentibu S audientibis eloquentes, quam eloquentia praceptasectant bus me desunt Eccles ire itera etiam prater canonem in auitarit iis arce salubriter coletacatum,qua legendosam capaxusiana agat, sed tantummodo rebis qua ibi dicuntur, intentu i etiam eloquio, aedicantur, dum in his versatur, imguitur: acceaente vel maxime exemistatione e scribendisae dictandi, postrem etiam iceaedi quasconis dum pietatis ac ei regulam sentit
DEBET igitur diuinarum Scripturarum tractata es doctor, A- , fensor rectamei, ac debeletator erroris, O bona docere, es mala dedoc re atque in hoc opere sermonis conciliare aduersas remissos erigere, nescientibus quid agatur, quide ectare debeant, intimare. si autem benevolos, intentos, dociles aut inuenerit, aut ipsefecerit, catera peragenda sun cui causa postulati id cendisunt,est audiunt, narratione sciendum es, stamen indigeat ut res, de qua agitur, innotescat. Vt tem quae tabc unt,ortasant, documenti adhibitis, ratiocinandum est. Si ver qui audiunt, mouendisani potius quam docendi, ut in eo, quodia ciunt, agendo non torpeant, O rebus assensum quae vera esse fatentur, accommodent,maioribus dicendi viribus opus est. Ibi obsecrationes increpationes, concitatione es coercitiones, O quacumeae adia valent ad commouendos animos. Eet hae quidem cancta quae dixi, omnessere homine in iis qua elota nquendo arguunt facere non quiescunt sed cum i faciant obtus , deformiter itide . alii acute, ornate, vehementer illum ad hoc vis unde agimud iam oportet accedere, quipotest dissutare vel dicere fi-pienter, etia non potest eloquenter, ut prosi radientibus diui vero emit is enti eloquentia, tanto magis cauendus es, quani magis abra in iis qua audire inutile es, delectatur auditor es eum quoniam dia ferri dicere audit, etiam vere dicere existimat. Haec autem sententia
nubila fugit qui artem Rhetoricam docendam putarunt f fuisenim sapientiamsine eloquentia parum prodesse ciuibus Heloquentiam musis' apientia, nimirum obesseplerumque prodesse nuaquam. Si
19쪽
D. Audissim de Asimia chrissiana libri quarti compendium.
ergo hoc illi qui praecepta loquentia tradiderant, is eisdem libro in albis id egerunt, veritate insigante coactisunt cons teri veram, hoces apirnam, qua a patre Luminum descendii, sapientiam nesciefites: quanto magis nos non alis entire debemm quilutius enita iij semini iri famis dapienter autem dicit homo tanto magis vel minis, quanto in Scriptari sanctis magis minusve profecit. Non dico in eis malium legendis memoriaque mandandis, sed bene intestigendiso diligenter earumsen m indagandis diuanto se pauperiorem cernit isset, tanto eam oportet in Fas esse ditiorem, vi quoddixerit suis verbis, probet ex illis, ut propriis verbis minor erat, magnorum testimonio quodammodo crescat PROBANDO ENIM DELECTAT, FIMINVS POTEST DELECTARE DICENDO. HIC aliquis forsan quaerit, utrum athares nostri quorum scripta
diuinitis inspirata canonem nobissaluberrimabathoritatefecerunt,spientes tantummodo , an eloquentes etiam nuncupandisntfravae quidem quam apud meipsum O apud eos qui mecum, quoddico sentiunt,
facillim oluitur. Nam ubi eos intelligo, non solum nihil ei apientiis, meram etiam nihil eloquentius mihi videripotest. Et audeo dicere, omnes qui recte intestigant quod illi loquuntur, simul intestigere, non eos
aliter loqui debuisse. Istud magis admiror stupeo, quod ista nostra et
quentia ita, sunt, per alteram quamdam eloquentiam suam,vi nec eis deesset, nec emineret in eis quia eam nec improbari ab illis ne ostentari portebat, quorum alterumseret svitaretur a crum putari pesset,s.facile agnosceretur. , FI enim non videat , quid voluerit dicere, O qaam sapienteri . t. dixeris apostolis gloriamur in tribulationibus,&c Sicut ergo Apostolum pracepta eloquent secutumsisse non dicimis, ita quod ei apientiam secutasi eloquentia, non negamis. Sed forte quis putat tamquam Eloquentem nostrum elegisse me Apostolum Paulum. Dicendum
ergo mihi aliquid esse video, inde eloquentia Prophetarum tis extilius Propheta libro patissimum hocsciam,quis pastorem vel armeniarium fuisse dicit, atque inde diuinitis ablatum atque missum , ut populo Dei
prophetaret. Vae vobis qui opulenti estis in Sion, &c. Haec diuina mente sunt fuso sapientero eloquenter, non intenta in eloquentiam spientia , sed a sapientia von recedente eloquentia.
c. s. SED nos etsistiteris eorum quasne difficultate intesistuntur, nomna sumamm elocutionis exempla , nequaquam taminputare debemmimitandos eos nobis esse in tu qua vini ac salubri obscuritate dixerunt. Sic
20쪽
D. Augustini de do in Christiana bbi quarti compressium.
Sic quippe illi sicut uni, ut posteriores qui eos rectae intelligerent exponerent, alteram gratiam, distarem quidem , verumtamen subsequentem in Dei Ecclesia reperis t. Non ergo expostores eorum ita sequi debent , vi tamquams is exponendos mili authoritate reponant sed in omnib-sermonibus suis primitus ac maxime, ut intecgantur, elaborent ea quantum possint persicultate dicendi, ut aut multum tardissi qui non intelligat, aut in rerum quas explicare volummius cultate, nan in nostra locutiones causi quo minus tardiusue quψddicimus, possit in telligi , SVNT enim quadam , qua sua vi non intelligantur aut vix in C telligantur equamuis planissime dicentis versentur eloquio , qua in populi audientiam vel raros aliquid vetet, velnumquam omnino mittenda sunt. EVIDENTIAE diligens appetitis aliquando negligit verba cultio c. i ira, nec curat quid benesonet,sed quid bene indicet atque intimet quod ostendere inteno Unde ait quidam cum de tatigenere locutionis ageret, esse in ea quamdam diligentem negligentiam. Hac tamens detrahit ornatum, ut sordes non contrahat. Sed de modo delectandi nunc non ago Demodo autem quo docendi sunt qui discere de erant, sequar. Is autem est optimis, quast, ut qui audit, verum audiat O quod audiit, intestigat.
NUOD cum adepti fuerint Ceui qua discend sunt, fire de G Vrant ipsa delectabiliter veritate paguntur bonorumque ingeniorum in gnis es indoles, in verbis veram amare, non verba e uidenim prodes clauis aureae aperire quod volumus, nonpotest ' aut quid obes
ligneas hoc potest, quando nihil quartamnia patere quod clausum es Sed quoniam interse habent nonnullam Litudinem vescentes anque discentes, propter stidia plurimorum, etiam ipsosne quilis viva
non potest, alimenta condienda sunt. DIXI et ergo quidam eloquens s veraredixit ita debere dicere c., eloquentem , ut doceat, ut delectet, ut flectat. Deinde addidit, docere nec italis est, desectare suauitatis, sectere victoria snempe auditor amet quod possiceris , timeat quod minaris oderit quod arguis, quod commendae amplectatur; quod dolendum exaggeras, doleat cum quidlatandum praedicas, gaudeat misereatur eorum quos miserandos ante oculos dicendo constituis,fugiat eos Dos cauendos terrendo proponis,coquidquid aliud grandi eloquentia seri potest ad commouendos animos Auduorum non quid agendum sivi sciant,sed vi agant, Ped aetem