Veritates practicae, ex vita Domini Iesu, sanctorumque gestis in singulos anni dies. Legendae, considerandae, praedicandae. Opus quadripertitum. Pars prima quarta, pars hyemalis autumnalis. ... Authore P. Juliano Hayneufue, Societatis Iesu sacerdote

31쪽

genio maneret liberum, formam sibi aliam praescribere , vel vatariare, vel obumbrari' dum tamen memor capitis decimi, qui quid proponat se dicturum , clarc intimet, distincte , sapienter non nimis culte , nec inculte, non ut latin solet in scholis proponi strictius, sed ut grauiter morate viros inter prudentes rematuros, quantum cilicet satis esse iudicatur ad id quod agiatur, exponendum. Et vero antequam spernas hunc ratiocinandi modum experire quid valeat Magnosce, quantum non octo intellecaui involuntati seda memoriae cum dicentis tum audientis conserat. Neque timendum est auditoris fastidium , si semper aut saepius eundem serues dicendi modum, cum muteatur materia, cita saepe accidat ut uni semel assuetus auditor modo quem libenter audit nairum quantum in eo semper ac quiescat, paratoque auid canimo quod expectabat, hauriat. SE UT V M , sic statutis illis quae concionis antecedunt structuram, iam componatur ipsa concio, iam quod capite decimo septimo dicitur, in praxim veniat, ut qui dicendo nititur persuadere quod bonum est nihilhorum trium Jernens, ut scilicet doceat ut

de Alet,utflectat oret ite amat ut inrepetitsr, libenter obedirntereri, audiatur. Hoc mitem agitur, totam ordinando concionem suas

in partes Ordinatur vero, vel sola mente, vel breui scripto, vel longiori discursu Quocumque ex his modo fiat, breue sit semper illud quod praemitti solet ante Salutationem Angelicam. Llii eoruni attingatur quae hic habentur in exordiis Sola sacra: Scripturae verba quibus proponenda Veritas continetur, religiose proferantur, inquantum satis est ad delibandae praemonstranda quae dicentur, exponantur: non variis adductis sentcntiis aut in derpretationibus non tota Euangeli vel rei gestae narratione, ni filii admodum breuis; non forma seu dispositio ne dicendi declarata reae cnim sunt exordi vel narrationis propria, quae quideria concionis partes nec debent multiplicati,

neque a se vel ab aliis disiungi partibus. Ac proinde prooemium illud teligiose quidem trauiter, sed non profuse producatur, nec in ipsam penetret altius rei dicendae materiam , ne quid sit

repetendum.

Quando hi sitaq; designatum est primum punctium, quidquid

tum exponi solet antequa sutas demitatietur, declaretur cri-:xar, locum habet exordij, cui vix aliquid detrahi possit, at verq

32쪽

addi nonnihil deceat, dum sit aptum, breue, concinnum, qualis esset Psalmi versiculus,sacrum prouerbium, prophetae grauis senatentia cohaerens denique scripturae locus, unde in dicenda sit procliuis, expeditus aditus. Atque hic illud quod breuitercaapite quarto commendatur de auditorum attentiones beneuoalentia, breuiter etiam expediatur satis enim se ipsa quae proponitur veritas, auditori conciliat. Quae porro sequitur ex eodem primo puncto , declarat veritatis, primam duntaxat propositionem continet exponendam, quae cum plerumque sit magis uniuersalis quam sequens, magis etiam docendi munus exercet, dubmissum dicendi genus, de quibus multa sunt capiti, quorum illud numquam de memoria vel ex oculis emuat, quo dicendi ornatus temperatur, seu temperandus, id finem qui est salus animae tantum usum pandus, commendatur; quod quidem ita commendatum sibi persuadeat Christianus concio nator, ut bonam quae ab eo exigitur in adimplendo praedicatoris orlicio fidelitatis partem, hoc uno vel maxime credat consistere. Si nimius enim sit iste ornatus, non spectabit tantummodo finem propositum si quid a tem aliud pectet, vix aut ne vix ipsum intendet finem, quia illo alio quod sibi simul inordinate proponit, hic finis etiam recte propositus sit obruetur, ut plane desinat esse rectus. Nemo po r.t M. - , inquit sanctus Chrysostomus, finem praedicationis esse qui 'nis popularem auram austernetur. Et profecto abundans , ait idem, illi fuerit laboris solatium, idemque omnium cerae maximum , hi

ipse consciis esse potuerit ad hanc se rationem, doctrinam eloquenialiamque suam camposuisse atque adaptasse, ut De Lia placens acceptaque Fatis S EI TIM V M in secundo puncto quo secunda proposito demonstratur, assurgat quidem paulo altius orati , sed simul

premat stri ius auditorem in particulari casu proposito, diluci deque fiat quod habent capita decimum hundecimum , qui audit, verum audiat, O quod audit ita intestigat, ut sibi dictum non dubitem, appareat quod latebat, nempe inclusum ulcus, deprauata cupiditas error oppositus veritati pauenda inde pernicies. . Atque illa duo puncta sunt instar narrationis cuiusdam qua intelligenter edocetur Auditor suauiterque paratur ad assensum totius Veritatis vcm excit in Tertio puncto, tertia quae ex aliis

33쪽

infertur Propositio, quae est ipsa Conclusio seu Ueritatis euidet,

tia, quae aperte prodit ex collecto in unum breui complexuri lius raciocinationis expoeitae, quam si placet firmius confirmare placeati quod habet caput vigesimum, ut potenter refellantur quae contra possent objicis,quod de grandi genere mouendis apto cordibus pallim est dictum, hic potissimum adhibeatur, hic

illae obsecrationes, increpationes, concitationes incoerciti

nes, de quibus uniuersim primis capitibus,3 particulatim vi-gefimo vigesimoque primo, cum ex Apollolo, tum S sanctis

Doctoribus.

Quyd ut fiat etiam essicacius, si sorte non in ipso discursu satis intellexisset Audito se in causa inuolutum leu in propositae veritate,damnisque consequentibus, hic vel aperte intelligat senti atque prorsus sua multum interesse quod dictum est agnoscat sibi deesse illud quod suadetur, aut id inesse quod dissuadetur: agnoscat quae inde sibi vel iam in praesenti vita, vel in morte ac

iudicio, coramque Deo vere immineant damna, pericula, detriamenta Pudeat eum suae circa hoc dementie paeniteat suae ne-

Eligentiae suaeue culpae, proponatque serio resipiscentiam Nihil alioquin aut vix quidquam efficies nec quantumuis bonura aut malum sit illud quod proponitur, nisi se Audi or priuatum illo bono vel affectum malo lentiat: aut nisi quid damni ex illa boni priuatione vel mali affectione timeat, nil persuadebis. Quamobrem quod supra dictum est de malis dedocendis , hic

etiam atque etiam inprimis habe, ut quam fieri frequentissime possit, ex multis quae dicenda occurrent, id eligas potius, quoasit dissuadendum quam quod persuadendum. Nam uniuersim loquendo, facilius dissuademur a malis, quam ad bona suadeamur, facilius permovemur ad cauenda damna, quam ad commoda quaedam comparanda Cum enim in utrisque sit dissicultas, nota ita dissicultatem perrumpit futurae commoditatis persuasio, quam imminentis damni siue periculi dissuasio. Tunc nempe natura minus resistit gratiae, quando cedit causa resistendi, quae resistendi causa cum in timore dissicultatis seu paenae subcundae sit ordinari posita, timor hic timore grauioris mali quod intentatu facile vincitur. Sic iam audiui i sanctum Augustinum dicentem sibi nihil unquam dicendo felicius accidisse, quam cum aliquorumvitium dissuasisset Sila dum accutate leseri, sanctum Chri-

34쪽

PRAEFATIO.

sostomum , in hoc uno praesertim illum esse Chrysostomum ,

illum esse disces, quem propterea Christianus praedicator imitetur, si velit esse Christianus praedicator. Et vero in fine post vehementiores motus adhibeti possent leo Mes,quibus emergendi via patefiat,dissicultates explanentur,spes detur, confidenua, si tantum hoc aut illud abstineant vel suillineant auditores, quod facillime,si velint,poteriit cum diuina gratia debet aute velle pro rei de qua dictum est grauitate. Sic Amos ille Propheta cuius vehementiam affectus exposuit octauo capite S. Augustinus, paulo post admodum suauiter: Ecce dies veniunt,dLii Dominiae, di comprehendet arator Messorem , O calcator uamittentem semen; O stillabunt montes dulcedinem somnes collisca iterunt. Et conuertam captiuitatem opuli mei serae , Oc. Sic alius post multa grauiter dictari Conuertimini or agite panuentiam s. s. t.

non erit vobis in ruinam iniquitas. Et quare moriemini Domus Frael, quia nolo mortem morientis dicit Dominus Deus,reuertiminio vivite.

Sic ipse Christus Dominus nullibi unquam suauiusquam ubi dixit grauius: Vae tibi Coroetaim,va tibi Semaida sui tu Capharnaum, Muith. iri numquid que inculum exaltaberis V que in infernum descendes. Quid his, aliis adiunctis similibus potest esse grauius in quid hiis suauius quae post addit oevit adme omnes qui laboratis in rati estis, O ego reficiam vos.

Si tamen ad conuersionem minus flecti viderentur animi, vel ad pietatem emolliri, ne tunc quidem esset neganda suauitas, sed quae deploraret potius mala imminentia quam quae nulla mala praediceret. Talis est illa Christi Domini comploratio polliam multa coniecta in Iudaeos anathemata, quae leguntur Mathaei vigesimo tertio Ierusalem, Ierusalem eo occidis Propheta inlapidis eos qui ad te mi sunt, quoties volui congregaressio tuos, quemadmodum cina congregat pastasse se alae ct noluisti recce relinquetur alis domus Fra deserta.Sic metum inter spem coniecti Auditores sunt dimittendi, ut metu a malo, spe ad bonum conuertantur. Atque ita quod commendat dilectus di ulus, Cooperatore nus omnes veritatis. s. - . Hic est unicus finis, scopus totius huius operis, de cuiussa titione restat aliquid dicere.

PARTITIO TOTIUS OPERIS.

IN quatuor diuisum partes totum hoc esse opus iam expri-

35쪽

rno limine patuit, quae quidem distinctae partes sicut numero

rerumque tractandarum proprietate, quatuor anni conuenirunt

tempeltatibus, ita apta nomine designantur, seruatis iisdem prorsus regulis instatutis quae ab Ecclesia sunt ordinata. PARS PRIMA, quae pars est hyemalis, a prima Dominiis c Aduentus usque ad Septuagesimam, tribus his ferm conclusa mensibus, Decembri, Ianuario: Februario, refert ex vita Christi quicquid ab illo gestum narratur in Evangeliis usque ad sermonem de Beatitudinibus in monte habitum. Deinde vero Sanctorum dies festos, qui tum incidunt, ex hiabet , Ac postremo quae sunt communes diuersis Sanctorum oris dinibus Considerationes seu Veritates proponit.

PARS SECUNDA, pars verna tribus his ordinariis a fixa mensibus Martio, Aprili, Maio ducit initium a Dominica Septuagesimae representatque mystcria patientis Christi, risurgentis, ascendentis in coelos, clidescendentis Spiritus sancti, nec proinde finitur, nisi cum Paschali tempore, Sabbato quod praecedit Dominicam sanemissimae Trinitatis, quae est prima post

Pentecosten.

Tum Sanctorum sesti dies qui ad illam spectant partem,

morantur, Accommunes variis statibus proponuntur Veritates, quas in suo commoditis indice licet intueri. PARS TERTIA, pars restiua tres complexa menses,Imnium, Iulium Augustum a Dominica Sanctissimae Trinitatis ad Decimam quintam post Pentecosten, resumit seriem Euangelicae narrationis ab illo sermone Domini, quem in monte habuit, Set colendos Sanctorum dies illis ascriptos mensibus celebrati qui.buso communes Religioso statui considerationes adjicit.

PARS QX ART A, pars Autumnalis, tribus qui restant definita mensibus, Septembri, Octobrii Nouembri, quidquid etiam superest de Vita Christi Sanctorumque gestis commemo rat S&iquae plura proprio designabuntur indice.

Duplex unicuique parti connexus est index alter dierum, altri rerum Tertius vero in sine totius operis additur, qui Veritates eo proponat ordine, quo per tres illas, quas vocant, perfectionis vias acquiri facilius, aptius usurpari possint, siue ad Broprium , siue ad proximi, cum Diuina gratia, spiritualem pro- SUMMI

36쪽

sVMMA PRIVILEGII REGIS CHRISTIANISSIMI.

Autum est auetoritate Regis, ne quis in Regno suo, aliisve locis suae ditioni subiectis, intra nouem proximos annos libium qui te inscribitur, Veritates Pramca, opis a RIuliano apaneusse Societatis Iesu , compastum absque Richardi allemane Illustrissimi Archiepiscopi Rothomagensi MCollegi Societatis Iesu Typographi permissu imprimat, aut diuendat, die publicationis horum exemplarium. Qui secus fecerit, mulcta indicta prout amplius in deplomate Regio continetur, coercebitur. Datum Genabi, diea. Aprilis, os et Signatum, L BRvN.

me prima ditio absoluta fuit Is Mab Iasa arerentio mare metraph Archiepiscopali. APPROBATIO DOCTORUM. EG infra scriptus,ANTONI US GAVLDE Presbyter, Domuis

ac Societatis orbonica Doctor, Eccles Rothomagens Praecentor vanonicis,nec non Illustrissimi ac Reuerendissimi in Chri ya- iri ac Dominit Francisci Archiepiscopi Rothoma si Normania Primatis, in Spiritu ibas ac Temporalibis Vicarim Generat , testor hunc librum qui Author Patre Iuliano Hayneusiue Societatis Iesu Sacerdote, VERITATES PRAECTI CAE, Inscribitur,non modo nihil continere repugnans orthodoxae fidei, sibonis morbbus sed valde pium esse, Ac utilem ratque omnes, quae in eo continentur eritates,vere dignas esse quae legantur, considerentur,

praedicentur. Datum Rothomagi,in Palatio Archiepiscopali, anno Domini millesimo sexcentesimo quinquagesimo secundo, die veto Marti undecim ec

Vicarius Generalis mssidem testor. FRATER CHRISTOPHoRvs AsTELDoctor Theologus Ordinis FF.Praedicatorum.

37쪽

FACULTAS SUPERIORUM.

EGO Claudius Delingende Societatis Iesu in Prouincia

Franciae Praepositus Prouincias ista potestate ad id mihi ab admodum Reuerendo Patre nostro Francisco Piccolo mineo Genetali Praeposito factari facultatem concedo, ut opus inscriptum, UERITA TES RACTIVAE, ex vita Domini Iesu, sanis reorumque gestari infingulos anni dies , a P. Iuliano Hayneus ueeiusdem Societatis Iesu Sacerdote compolitum, i aliquot patribus eiusdem Societatis lectum, approbatum, typis manisdem r. In quorum fidem has literas manu nostra subscriptas M. sigillo nostro triunitas dedimus Parisiis, sexto Aprilis Iosi. CLAvDIvs DELINGENDES. EGO Idem Praepositus Prouincialis, Societatis Iesu, iuxta Priauilegium eidem Societati a Regibus Christianissimis Henriaco III. io Maij Is 83. Henrico IV ao. Decembris I fo6. Ludovico XIII. I . Februari id M. concessum, quo Bibliopolis omnibus prohibetur, ne libros ab hominibus nostrae Societatis compositos,absq; Superiorum eius permissione imprimant, pe

mitto Richardo Lallem ant, Illustrissimi Archiepiscopi Collegi Rothomagensis Typographori ut opus quod inscribitur,

VERITATES RACTICAE , a Patre Iuliano Flayneu fue Societatis Iesu Saceldote compositum, ad decem proximos annogimprimere ac libere diuendere possit. Datum Rothomagi, decidimo Augusti I 6 I. CLAVDIVS DELINGENDES.

38쪽

INDEX VERITATUM

IN SINGULOS DIES, PRINLE PARTIS.

DOMINICA PRIMA ADHENT . Ad

Euangelium de extremo iudicio. Nemo Christianus Christi iudicio condemnabitur, nisi qui prius suo Christu iudicio condemnauerit pag. I. Primus Christi Aduentus mundano tam timendus quam

secunduS.

Iam formidandum Mundo praesepe Christi nascentis, quam Tribunal iudicantis. Nihil in futuro iudicio magis metuendum peccatori, quam quod minus metuit. 3. Sicut ad secundum Christi Aduentum renovabitur mundus, ita modo animus noster aeque est renouan

dus. q. Hac hebdomade in confiderationem et eniunt ea Personae, qua pro

pia flectant, attingunt rusterium Incarnationis brim

Domini.

DATA . De Eterno Patre Filium nobis dante. Sic Deus dilexit Mundum , ut sic Mundus diligeret Deum, sicut dilectus est. II.

DATA s. De Filio seipsum offerente.

Quam in se attrahit gratiam qui se Deo libens offert, eamdem sibi detrahit qui quod offert, non reddit.

naris. De Spiritu sancto, quantum alucr

39쪽

tionem, steri Incarnationis.

Nulla in re frequentius Spiritui sancto resistitur, quam quod infrequentius de Christo cogitatur. a. naeo s. De desiderio Sanctorum Patram circa induentum Domini. Vix ullus est qui non se vere putet desiderare Christum, invi ullus est qui Eum vere desideret. a. T.

FERO M. De Sanctissima Virgine Maria Matre D. N. Iesu Chr c

Sicut omnis a Maria respectus,impossibile est ut pereat: ita omnis ab ca despectus,necesse est ut intereat. a.'

SABBAro De S. Iosephi, Sponso Virginis mim. Ad illud Gen. I. Ite ad Ioseph.

Melius itur ad Sanctum Ioseph, imitatione virtutis eius quam laude. 33.

DOMINICA I ADUENTUS. Ad Euam gelium de S. Ioanne aptista laudato a Christo Domino, quod esset propheta e plusquam pro-

pbeta. Hoc est vere laudabile, laudari ab omcio. Ad haec Verba Ioannes in minculis. Liberior, beatior est Ioannes in vinculis quam Herodes in epulis. Multi cum Herode Ioannem in vinculis tenent. Beatus qui non fuerit sicandaligatus in me. Sicut scandaliEans, ita peccat scandaligatus. Hac hebdomade eonsideratur Annuntiatio Angelica, ubi si gra

dus humilitatis annotantur.

FERIA a De primo gradu humilitatis , qui ex bis

40쪽

verbis ducitur e MINU EX GABRIEL Am

Nulla re homo quantumuis gloriosa, gloriari potest sta ATA s. De secundo humilitatis gradu , ad hae Angeli merba OVE GRATIA PLENA DOMI

NVS TECUM.

Nulla res est in humanis vere gloriosa. 3.

HAIA. . De tertio humilitati gradum qui apparet in turbata Virgine ad laudes suas.

Ad laudes nostras, tremere potius conuenit, quam exul-HRIA F. De quarto humilitatis grad consideram do in his Maria ad Angelum verbis si M o

FIET ISTUD , si ONIAM VIRUM NON COGNOSCO.

Humilitas ita pugnat cum honoribus, ut non repugnet obedienti . Sy.

HAr c. De quinto humilitatis gradu quis maxime propriuae Beatissima metini dicentis am

esilam Domini. Quo quis est maior, eo lumilior. SABBATO. De sexto humilitatis gradu in Verbo m

carnato.

Se anteponit Christo, qui se omnibus non postponit.

DOMINICA IMMENTO Testimonium S. Ioannis aptista de Chrso Domino.