Probabilismus methodo mathematica demonstratus auctore patre Pithanophilo

371쪽

36o MONUMENTA AD PROBABILIs MI AES IIo NE ACCIDIT . CUM ENIM HAEC QUAESTIO AD THROLOGos PERTINEAT, IN QUANTUM DEPENDET EX IURE DIVINO, VEL EX IURE NATURALI, ET AD IURIsTAS IN QUANTUM DEPENDET Ex IURE POSITI vo ; INVENIUNTUR IN EA THEOLOGI THEOLOGIs , ET IURISTAE JURIsTIS CONTRARIA SENTIRE . Iujure namque Divino non inυenitur determinata

expresse s cum in Sacra Scriptura expressa mentio de ea non fiat s quamvis ad eam argumenta ex aliquibus auctoritatibus Scripturae forte adduci possint, quae tamen non Iucide veritatem ostindunt . Dsterminando vero eam secundum jus naturale , se videtur ad praesens de ea dicendum , quod actionum humanarum multiplex es di ferentia . Quaerim enim sunt, quae habent deformitatem inseparabiliter annexam, ut Fornicatio, Adulterium,

alia hujusmodi, quae nullo modo bene feri pose

sunt. De numero talium non est habere plures prae- .lendas, aliter in nullo casu dispensationem recipere posset, quod nullus dicit . Quaedam vero funiact-ies, quae de se indisserenter sunt ad bonum, vel malum, tit levare festucam de terra, vel aliquia hujusmodi , inter quamum numerum quidam computant habere plures praebendas, dicentes. Italicitum es pluresi praebendas , jicut habere piam rima. Sed hoc non videtur esse verum ; cum hoc , quod es habere plures praebendas , plurimas in se inordinationes contineat, utpote quia non es p - bile ali em in pluribus Ecclesis deservise , in quibus es praebendatus, cum praebendae videantur

use ordinatae , quas quaedam sipendia Deo ibia

dem ministrantium. Sequitur etiam diminutio cuiatus Divini, dum unus loco plurium insiluitur. Gqtiitur etiam in aliquibus defraudatio voluntatum

372쪽

CONTRovERSIAM PERTINENTIA . 36 Ietim testatorum, qui ad hoc Hiqua bona Ecclesis

Contulerunt, ut certus numerus Deo deservientiam

ibi esset. Sequitur etiam inaequalitas, dum unus pluribus beneficiis abundat , alius nec unum habere potes, oe multa alia hujusmodi , quae de facili patent ἰ unde non potes contineri inter indifferentes adliones , o multo minus inter eas, quae sunt secundum se bonae, ut dare eleemosynam, huju)modi .

Sunt vero quaedam actiones, quae absolute consideratae deformitatem , vel inordinationem quam- dum important, quae tamen aliquibus circumflantiis advinientibus, bonae efficiuntur, scut occidere hominem, υel percutere in se deformitatem quamdam important. Sed F addatur occidere males Ectorem propter justitiam, vel percutere delinquentem causa dociplinae, non erit peccatum, sed vim

tuosum. In numero harum actionum videtur esse . habere plures praebendas . Ωιιamvis enim aliquas inordinationes contineat, tamen aliae circumstantia

possunt supervenire ita honinantes astam, quod

praedictae inordinationes totaliter evacuantur ,' ut

puta, si si necesstas in pluribus Ecclesis ejus obsequio , o posit plus servire Ecclesae , vel tantumdem absiens, quantum alius praefenso si quae alia fiant huiusmodi ; tunc otis conditionibus

supervenientibus cum recita intentione, non erit peccatum, etiam nulla dispensatione interυeniente, sconsideretur tamen se udumjus naturale, quia dispensatio ad Ius naturale non pertinet, sed solum adpositivum . Si vero aliquis hac intentione plura he nemia habeat, ut si ditior , ut lautius vivat, ut facilius ad Di copatum perveniat in aliqua E clinarum, ubi es praebendatus, non tolluntur prae-ώιctae deformitates, sed augentur, quia cum talι in-

373쪽

36a MONUMENTA AD PROBABILI sMrtentione, oe unum beneficium halere, quod nullam inardinationem importat, esset illicitum . Et sc quidem essιt dicendum secundum Ius Naturale, etiam nullo Jure Positiυo juperυeniente . Nunc autem certum est per antiqua jura hoc esse prohibitum. Patet etiam huic prohibitioni consuetudinem esse contrariam , per quam quidam dicunt , illa Iurae se abrogata ; nam per contrariam consuetudinem Jura humana abrogantur. Quidam vero dicunt per hanc consuetudinem antiqua Iura non abrogari , eo

quia quaedam Decretalis m. multa per patientiam tolerantur, quae si in iudicium fuerint deducta , iustitia cogente, cessarentur. Et haec controissa jurisis es relinquenda, quamvis videatur hoc esse probabile , quod quantum ad hoc , quod Iara dia

antiqua continent jus naturale, abrogari non possunt per contrariam consuetudinem, utpote irrati

Quantum autem ad hoc, quod solum de Iure positiυo continent , possunt esse abrogata praecipues smulantes hanc contrariam consiettidinem , in quorum potesate es Ius Positivum mutare, intemdunt per talem dissimulationem antiqua Iura mutare . Si ergo antiqua jura, quae hoc prohibent, in

suo robore maneant, contraria consuetussine non ob

stante, certum est non posse aliquem plures praeben das habere absque dispensatione, etiam illis circum-santiis supervenientibus , quae secundum consider tionem 1tiris naturalis astum poterant honestare. Si autem antiqua Iura funt per consuetudinem abroga ta, tunc praedicὶιs circumstantiis supervenientibus

etiam sine dispensatione , licitum es plures praebendas habere; sine quibus circumstantiis licitum non es , quantumcumque dispensatio interυeniat , eo quod dispensatio humana non aufert ligamen Iuris

374쪽

CONTRO PERSIAM PERTINENTIA. 363

Naturalis, sed solum ligamen Iuris Positivi, quod per hominem statuitur , per hominem dispe ars potes . Et ex his de facili potes patere responso ad

Objeela .HENRICUs QUODL. 3. QUAEST. 33-UTrum Doctoribus contrariantibus circa aliis quid regibilium, o agere secundum unam opinionem es periculum , o dubium de peccato mortali, agere autem secundum aliam est sine per culo , mortaliter peccet ille, qui agit illud, de quo

es dubium , an si peccatum mortale , ut emercredditus ad vitam . Circa secundum arguitur , quod mortaliter peceat exponens se illi periculo, quia dicitur Ecclesin. 3. Qui amat periculum peribit in illo. Contra. Tunc multi usent in periculo mortalis peccati, o damnationis . Resp. Dicendum quod q sis sa generalis es

de omnibus, in quibus Doetores contrariantur . Et certum es , quod in altero contrariorum eis pere tum mortale, sicut es in tenere redditus ad vitam,

accipiendo ultra fortem , s hoc sit vere inura ,

super quo variantur opiniones Doctorum . Et Iuni circa ejus dissolutionem tria advertenda. Primo satus Dodiorum . Secundo rationes , Ο fundamenta eorum . Tertio conditio Auditorum, quos appello omnes , qui agere volunt secundum consilia alterius partis Dostorum. Primo satus Doctorum adυertendus es, quales inυenti sunt in aliis determinationibus suis, rutrum veraces, dubii, vel mendaces fecuniam magis, σminus, qualitcr υιυunt, s ostendunt se ese ama- eorra veritatis , non tam sermone, quam opere,

375쪽

364 MONUMENTA AD PROBABILIs MI qualiter inseructi sunt , ρο ilitistrati in notitia eo rum , quae pertinent ad quoiones terminandas, qua assectione in determinando moveantur , qualia hactenus determinabant ipsi, vel amici eorum , ad quae sequitur forte, vel non sequitur id, quod ntinc per proposita quaesione determinant , qualia consilia dare super casu proposito quaesionis istis , vel

conjuncti eis consueυerunt . Facilius enim homines sententiant secundum talia. Secundo rationes , ct fundamenta Doctorum in sententiando respicienda sunt, quorum rationes efff-caciores, validiores, auctoritates expressores . Tertio conditio Atiditorum, an sint litterati, discreti potentes disicernere determinationeS , comparare , an simplices , quos oportet alteri parti credere , etiam an utraque pars Doctorum quoad omnia aequaliter nota es eis, an altera tantum. Et secundum hoc combinando praedicta varie tenentur conscientias suas ipsi Auditores informare . Et secundum hoc est aliquando tini peccatum mortale exponere se dubio illi , periculo, non alteri. Si enim Auditor peritus si novit satum Doctoris, qui sentiat contra partem periculosam,

habere omnes bonas conditiones praedictas, aut plures ex eis, quam alius, novit etiam rationes ejus

esse oecaciores , m expressiores auctoritates, quas adducit, isse procul dubio exponens se illi periculo , mortaliter peccat, quia quod agit non es ex Me ,sve conscientia, sed contra dictamen conscientiae ,

Rationis rectae.

Si vero Auditor smplex sit, non potens discernere Doctorum determinationes , neque conditiones

praedictas circa Doctorem, qui sat contra partem periculosam, sed novit probos esse illos , qui senten-ria contrarium , aut praesumit eos ussie magis mde

376쪽

CONTROvERs IAM PERTINENTIA . 363He dignos, iste exponendo se illi periculo , non pe cne mortaliter, quia non reputat illud periculum, si si in rei veritate. Quod si non sit in rei Veritate, licet non peccet exponendo se illi periculo, peccat tamen mortaliter faciendo quod Requia Fidei prohibet, licet occulitim si ei, quod illud prohibet, quia hujusmodi ignorantia non est fasti, fed juris, glis N mιnem excusat . Nisi forte disin uendum si inter ea, quae pertinent ad principia Le is naturalis , ut sunt illa, quae sunt expressa in praeceptis Decalogi , quae neminem habentem liberum arbia trium ignorare licet; inter ea, quae sunt possilia principia, ρο ex Hi tactu rationis elicienda , quae forte licet aliquos smpliciores ignorare,s r maxime habentes ignorantiam invincibilem ex debit tale ingenii ad illa cognoscenda .

Per haec patet primum os enum. Ad secundum . Quod tunc multi esseκt in periculo mortalis peccati, dicendum . Quod ex casu propositae quaestionis non sunt aliqui in periculo mortalis peccati, nis solum illi, qui contra conscientiam illi periculo se exponunt, re si fortesne multi, qui peccant ratione rei fastu, utpote potentes ex se ipsis circa hoc veritatem diju emre ; non quis ille, qui hujusmodi periculo se exponit , semper duo ex hoc peccata incurrit, unum ex temeritate, aliud ex facto ; sed quin etsi fa-flum non esset mortale in veritate, propter temeritatem tamen in agendo contra contrientiam , qua illud reputatur mortale, esset mortale.

377쪽

366 MONUMENTA AD PROBABILIs MICensura, & Declaratio Conventus Generalis Cleri Gallicani congregati in Palatio Regio San-Germano An. MDCC.

IN MATERIA FIDEI, ET MORUM.

R Eligionem Chrisianam Fidei, o Moribus

consare, Dogmatum autem tum Fidei, tum Morum eumdem esse sontem Sequuntur autem damnatae Propositiones , nec probatis aliis Propositionibus, aut erroribus , guos pro angusta temporis praetermisimus.

CENSURA PROPOSITIONUM.

DE Observandis Innocentii X. , Alex. VII.

Consitutionibus , m. . . . .

De opinionum Probabilium usu. AB sit vero, ut probemus eorum errorem , qui negant licere sequi opinionem , vel inter probabiles probabilissimam: sed ad rectum usum probabilium opinionum , has Regulas a jure praescriptas agnoscimus . Primum , ut in dubiis de salutis negotio, ubi aequalia utrinque animo se se erunt rationum momenta, sequamur id quod tutius , sive quod es eo in casu unice tutum et neque id consilii, sed praecepti loco habeamus, dicente Scri-Eccl. 3. plura: Qui amat periculum peribit in illo. mea . prima Regula. Altera, ut circa probabiles de Christiana Dodirina sententias , sequamur id , quod Hennense AEcumenicum Concilium circa infusas

tam Diuitigoo by Gorale

378쪽

CONTROvERSIAM PERTINENTIA . 367ram parvulis quam adultis in Baptismo virtutes decrevit his verbis. Nos hanc opinionem ....

tanquam probabiliorem , & dictis Sanctorum , ac Doctorum modernorum Theologiae magis consonam, & concordem . . . . duximus eligendam. Quod Concilii jtidicium eo magis ad regendoS mores pertinere conseat , quo magis ex ipses Fidelium sanes itas, ac salus pendet. Ex hac igitur Regula si consequens . Primum , ut in rebus Theologicis ad Fidei, rum dogmata spectantibus , Theologos quidem etiam modernos audiamus, s tamen consonas Guelis Patribus tradant sententias . Deinde , ut se ab eis recedant , harum opinionum inhibeatur cursus , nedum earum aliqua ratio habeatur , aut ulla eis tribuatur auctoritas. Denique, ut nemini lieeat etiagere eam sententiam , quam non veritati magis consentaneam duxerit.

Quod ergo in praxi eam nobis liceat sequi sententiam , quam nec ipse ut probabiliorem eligendam judicemus, hoe novum, hoc inauditum, hoc certis, aut notis Auctoribus poseremo demum Saeculo proditum , oe ab iisdem pro regula morum postum, repugnat huic e fato a Patribus celebraro, Quod ubique, quod semper, quod ab omnibus ς nec habere potes Chrisianae Regula securi

tatem .

Hoc initium malorum esse, atqtie omnium ante dictarum corruptelartim caput, o Doctrinae consecutis, series temporum inendit . me ab ' Antecessoribus noseris viris sortibus, ac religiosis censoris notatum, hoc saepe reprehensum, hodieque reprehendi , nullo inculante , immo bonis probantibus , dissileri nemo potes. Nos quoque iis de causis , has novas sententias, in

Vincent. Lirin.

Common. I. cap. 3.

379쪽

368 MONUMENTA AD PROBABILIS MIin salutis negotio periculosas , re diligenter ino

Ela, tummis ope caberi, ac prohiberi oportere censrumus, ac censemias . Placet autem illa prudentia, ut ante omnια cusodiamus , in tuto co

locemus id, quod Unum est necestarium, fiatque illud doministim , Estote prudentes sicut serpentes, qui protecto, quod praecipuum eji, capite sbi consulunt; neque qui quam in dubio salutis ad a. flum pressint, nisi ipso dubio, non ad nutum τυ-luntatis, aut ex cupiditatis in lini Iu , sed ex re- Rom. a. r. hia ratione deposito, dicente Scriptura : Rationa-Prov. 1 . bile obsequium vestrum ; iterum: Sapiens ti-I6. met, & declinat a malo, stultus transilit, iaconfidit : po fremo audiatur Apostolicum lutid rI. Thess. Omnia probate, quod bonum est , tenete: σ3. 23. iterum : Omne quod non est ex fide: idos ex con- Rom. I . scientia, sUe ex perseuasione, peccatum est : den 23. Testimonium reddente illis conscientia ipso- Ibid. II. rum, non aliorum utique, sed ipsorum, sua.

ADMONITIO, ET CONCLUSIO.

ADmonemus autem Compresbyteros noseros, Hve Saeculares, Regulares , quicumque Episcoporum auctoritate, verbiam Dei praedia Αles .vri. cant, vel Sacramenta a.dminis, ant: Ne ullo un- in Praefat. quam tempore Viam salutis, quam suprema ve- Decret. ritas Deus, cujuS Verba in aeternum permanent,

24. Sept. arctam esse definivit , in animarum perniciem 165 . dilatari, seu verius perverti sinant, plebemque Christianam ab eausmodi spatiosa, lataque, per quam itur ad perditionem , via , In rectam semitam evocent . Quae Chrisi Verba ab Alexandro VII. inculcata, alte animis ins iere optamus, oramus; speramusque in Domino fore, ut qui

380쪽

CONTROVERs IAM PERTINENTIA . 369eumque hactenus, laxiores illas sententias , nulla

certa ratione, sed alii alios secuti docuerunt , eere ipsas jam desnaui ; quippe quas, O Epι, ipsique Romani Pontιβces reprehendunt ;Haeretici sero, immerito illi quidem, sed tamen pro more suo Ecclesiae imputent , inυidiae vertant: Alii quoque faeculi, ut vanas, rideant. Quare inanem , adeoque , hominibus exosam sophi licem aliquando aversati, auctore Sancto Meroumo , is recta se conferant: Ut qui prius populum blandimentis decipiebant , postea vera annuntiando deterreant, & ad rectam revocent viam; & qui causa erroris fuerunt, incipiant mederi vulneribus, quae intulerunt, & esse occasio sanitatis. Datum in Palatio Regio Gu-Germano, in Comitiis Generalibus Cleri Gallicani , die quarta Mensis Septembris anno Millesimo Septingentesimo.

Sie tignatum in Originali. L. A. Card. de Noailles Archim. Parisiensis

Praefra. q. Carolus M. Arch. Dux Rhemensis. Anna, Arch. Auxῖtanug. Armandus, Arch. Viennensis.

Leo P. P. Arch. Bituricensis. Armandus, Arch. Burdigalensis.

F J. Benignus, Epist. Meldensis. Henricus, Episc., Comes Cabilonensis. Joannes Baptista, Dis. Rhedonensis. Carolus, Episc. Masiliensis.

Henricus, Disc. Montιs albani. q. Henricus, Episc. Cadurcensis . Carolus, Disc. Glandatenises.

Hierona

in Mich.