장음표시 사용
31쪽
testatus est,se eos,qui mandata,pra ceptaIustificationes, iudicii in lege tradita custodissent,bonis varijs sed
ad hanc vitam spectantibus astecturum, qui vero secus, malis.Vnde dixit Hieremias i x: Non attendunt mandata tua, ct testimonia tua, quae testificatus es in eis. quarto Regum, xv II: Abiceerunt legitima Dei opactum, quod Iepigi cum patribus eorum,. est cationes, quibus contestarus est eos. Eorum vero hoc sit exemplum, Exodix LX Si audieritis vocem meam ct custodieritis pactum meum, eritis misi in peculium de cunctusopulis.mea enim Hi omnis terra, ct vos eritis mihi in regnumsacerdotais, ct gens sanctassia Deuteronomiixi:Si custodieritis mandata mea, quae ego praecipio vobis, eceritis ea, viriligatis Dominum Deum nostrum, es ambuletis in vise eius adhaeren- res ei,di 'erdet Doraunus genies istas antefaciem vestram , cstpossidebitis eas, quae maiores, oratores vobis sunt. Inde multa alia bona pollicetur,& mala comminatur,quas vocat benedictiones,& maledictiones.In Euangelio porro tardem etiam voces eodem modo usurpatae sunt a S. Luca capite primo Erantium ambo ante Deum incedentes ibo rabas mandatis, se iustificationibus Domini nequerela. Quippe significat, Zachariam,& uxorem custodiste legem Domini, quoniam partes eius duas precipue coluerunt,Mandata, Iustificationesvivorum illa Deli, haec prOXimum attingunt. Ac de summa quidem legis hec dicta sint . us ita preponere libuit, quoniam ex his quattuor vocibus,taqua ex summa legis,uniuersa hec nostra derep.disputatio deducetur. redeo ad legiis historia.
Hec igitur lex primu duabus lapideis tabulis a Deo, deinde volumini scripto a Moyse consignata est Iussit autem Deus, ut secunda legislatio rcgibus legere- eurn cognosceretur, item a pontifice in solemnitate Ta-
32쪽
ΣΙbernaculorum populo traderetur. De primo scriptum est Deuteronomiixv I I Rexpostqua sideris insolio regni sui, describet Deuteronomium legis huius in volumine accipiens exemplar sacerdotibus Levitica tribus, ct habebit secum legetq. illud omnibus diebus istiae, o discat timere Dominum Deum um,ct custodire verba, ct iunificationes eius, quae in leges cepi unt x e secundo xxxv Postseptem annos anno Rem ionis insolemnitate Tabernaculorum conuenientibus cunctis ex Vrael in loco, quem elegerit Dominus, leges verba legis huius coram omni Israel, audientibus eis, ut audientes discant, ct Iimeant dominum,ctis stodiant, impleamq. omnes sermones legis huius.Profectis ergo Istaelitis in Chananaeam diu in hoc instituto perseueratum est. Inde sub regibus eius obliterata memoria est. Quod cum Iosaphat rex Iudae cognouisset,ut erat
stirma pietate ornatus, misit deprincipibus, qui docerens in ciuitatibus Iuda, ct erudiebantpopulum. tavri secundi Paralipomenon scriptum est. Deinde vero res eo aut malitia aut negligentiae venit,ut volume etiam legis scriptum e memoria Iudaeorum exciderit. Tum casu inuem
tum in templo,dum instaurabatui ab Helciapontifice ad Iosiam regem delatum est. Quod ut ille legit subitos simis testibus dixit Magna ira Domini accensa est aduersus nos, quia non audieruntpatres nos, verba librii ius, viscerent omne, quod sicriptum es nobis. Vnde librupopulo recitari iussit,4 se obseruaturum spopondit sic enim xxiii quarti Regum:Percussi faedus coram Domino, mi ambularentpost Dominum es octodiret a Fra eius, est simonia, O iusificationes in omni cis is, ct in rota animas , usitIarent verba rderis Litus, quaescripta erant in libro illo acquieris.populussacio. Inde paucis interiecitis annis, cum Iudaei in Babyloniam traduceren-
33쪽
tur, Legis quoque volumen evanuit Reuersis autem illis in patriam, Esdras scriba, sacerdos eam aut amissam
restituit, aut corruptam emendauit eo modo, quo nunc
habemus unde ple scripsit Esdra parauit corsuum, ut inuestigare lege Domini, O faceret,se doceret in Isiaelpraceptum, O iudicium. Atque ab illo scribae idest legis doctores in rep.dimanarunt, ut postea ostendetur . Hi de
inde libri iussu Ptolemaei Philadelphi regis Aegypti per
LXX inter pretes Grece conuersi sunt. Post aliquot inde annos Antiochus Epiphanes rex Syriae coegit eos a lege hac Dei deficere, legem ipsam comburere.Locus est in principio Maccabaeo timis Scri ii omni regno sevo, vi esset omnis populus unus, relinqueret nussu que legem sua. se molii Israel eoosenserunt seruituti eius, sacrificauerunt idolis, se coinquinauerunt abbatum se misit rex librosper manu nuntiorum in Hierusalem, ct in omnes ciuitates Iudae, ut sequerentur leges gentium terrae, prohiberent holocausta, sacrificia es placationes feri in templo Dei, se prohiberent celebrari sabbatam se dies solemnes, in i cois inari sancya, sanctum populum serael, insit aedificari aras, ct templa,se idola, ct immolari carnesiuilias, ct pecora communia se relinquere filios siuos incircuncisos, coinquinari animas eorum in omnibus immunditi', ct abominationibus ta ut obliuiscerentur legem, immutarentomnes iust cationes Dei, se quicunque no scissent secundum verbum regis Antiochi, moreren I r. paullo post . Per uniuersas ciuitates Iudae in circui uaedia faueruns aras, cν ante ianuas domorum se inplateis incendebant thura, ct sacrificabunt selibros legis Dei com-besserunt igni, cindentes eos, ct apudquencunque inueniebantur libri re P. umenti Domini, se quicunque obseruabantlgem Domini, secundum edictam regis Iracidabanteum. Hoc
34쪽
Hoc malo paullo ultra biennium Iudaea misere laborauit successit enim mox Iudas Maccabaeus, qui receptavi bed legem, legis disciplinam in statum pristinum reuocauit Asiamonaeis inde posteris eius regnantibus multa subinde haereses emersere, ut Scribaru, adducaeolu,&Plaarisaeorum qui ferme scribae, idest legis doctores fuerunt,qui legem varie interpretantes populum vanis erroribus imbuerunt. Quos subinde excepit Christus, qui praedicatione sua cum veritatem docuit, tum inprimis manem eoru doctrinam elusit, ac nouam legem intulit, nouoq.testam et o sedes hominibus se non in Chananaea, sed in caeso daturum, qui vocib suis paruissent,ostendit,demmcians,se venisse,non ut legem solueret,sed adimpleret recte nam cum lex exempli gratia homicidium vetuistet, ipse non solum occidere sed etiam succensere fratri prohibuit.cum lex adulterium sustulisset, ipse non modo adulterium, sed etiam petulantem mulieris intuitum interdixit, a dijciens Nisi tu itia vesba abundauerit plus quam iustitia I harisaeorum, aut Scribarum, non intrabilis in regnum caelorum. Ac de lege quidem,quod ad propositum nostrum attinet,in uniuersum lim dicta sint.
De forma rei p. Israelitarum. Cap. V. SEQVIT VI, ut de forma reip. disseram, quam
Deus aut superiore lege praescripsit, aut post induci neglecta lege permisit. Ceterum cum de forma reip.quaeritur,nihil aliud quinitur,nisi penes quem principatu summa rerum fuerit constituta. Har vero apud Hebraeos primum penes optimates posita fuit, deinde penes reges. quorum principatuum illum Aristocratiam anc Regnum Graeci vocarunt Aristocratia suit sub Moyse, Iosue, se
35쪽
nioribus , qudicibus Regnum sub regibus. De Aristocratia sub Moyse significavit Moyses xiit
Deuteronomij, cum dixit: Non cietis in terra Chananaea, quae nos hic facimus hodie,singuli quod sibi rectum L detur non enim siue in praesens tempus venistis ad requie, possessionem, quam Dominus Deus esse daturus ea votis Ac multis quidem, ijsque bonis, prudentibus viris Moyses rem totam commisit,ut alij sacra,alij profana curarent se ijs autem,qui operam rebus sacris dederunt, unus suit Pontifex,reliqui Sacerdotes,4 Levitae qui vero profana administrarunt,alij consultationibus,altitudiacijs vacaverunt , nonnulli pacis , quidam belli studia coluerunt. Omnes vero non ex arbitrio voluntatis, sed ex
praescripto legis suo fungi munere,in primis'. Iudicia,
Iustificationes exercere constituit. Atque ita deinde tempore Iosiue in Iudicum in terra Chananaea, dispertitis possessionibus,est seruatum Etenim ad Iosue dixit Deus cap. primo: Confortare, es en robusTus valde, vicustodias, facias omnem legem, quampraecepit tibi Mosesser
uus meus,nec declines ad dextram, vel adsinistram, is im
relligas cuncta,quae agis. Et post praecipienti illi respon-dcre Israestiae:Omnia, quaepraecepi nobis aciemus, quocunqae miseris, ibimus. Sicut obediuimus in cunctis Moysi, ita obediemus se tibi. Inde Iosue moriturus , aduocatis Israelitis, eadem verba repethi, quae ad se Deus tradens imperium fecerat,de lege Dei custodienda,cap.rax LII. promisitu populus, se Dei praeceptis obediturum. De Seniorum imperio significatur secundo Iudicum:
Seruierunt Israelitis Domino cunctis diebus Iosue, o Seniorum,quipost eum uixerunt, nouerunt omnia opera Domini, qEae fecerat in Israel. Iudicibus inde rerum potientibus eodem modo aristocratia fuit. si quidem illis principatum
36쪽
patum administrantibus4 lex , ut ante valuit. Deus ipse imperium tenuit. Hoc autem ita esse, probatur etiaex Iosepho, qui libro IIII Antiquitatum legem Dei ad hunc locum pertinentem explicuit, sic loquentem facies
Moysem: Aristocratia, visa, quae ex ea degitur, res vitamineis, nec vos capiat desiderium alterius re sed hane amare leges habentes dominas, ex ijs omni acientes. His
enim est, Deus as Euod regis cupiditas vos incesserit, is ex eademgente sit. Hanc vero aristocratiam, in qua lex potissmum cum Deo dominata est, Regnum ipsum excepit Regnum autem apellaiunt impertu summum unius hominis non ex lege, sed ex arbitrio imperantis quem a Samuele Iudice postularunt, his vel bis viai primi Regum: Consitu nobis regem, ut iudicet nos, ut uniuersis habent nationes.
Quod ut ille audiui ubito Deum,quid opus esset facto,
consuluit.qui ita respondit: Audi voce puli in omnibus, quae loquuntur tibi.no enim te abiecerunt,stdme, ne regnem super eos. addit: Verumtamen contenare eos, ctpradicris ius regis, qui regnaturus est per eos Significauit enim aperte,ludicibus rerum summam ex lege habentibus regnasse Deum super Hebraeos, quia lex dominata esset; imperio vero ad regem gentium more translato, Deum non regnaturum,cum non penes legem, sed penes voluntatem unius hominis summa rerum esset latura probe etenim,ut optime dixit Aristoteles in Politicis, lege
vult imperare, Deum vult imperare,qui regem, ideri homi nem, helguam quod non semer ratione, sed erunque --
Iiduare Hatur. Hoc autem arbitrarium Regis imp rium expressit Deus, cum addidit Filios Ofilias, risdia, eruos volis auferet, ct greges vesros addecimabit, O vos eritis ei erat. neque clamantes audiemini a Deo. Vnde
37쪽
Vnde dixit David psalmo II Ego concti mus sum rex a Deo super montem sanctam Sion. Dixit Dominus ad me. Pontula a me,dabo tibigentes hereditatem tuam, o posse io
nem tuam Ierminos Ierrae. Reges eos in virgaferrea, C tan
quam vas uli constinges eos . Haec autem duo regis imperia, eius inquam,qui lege tenetur,4 qui legibus est solutus,Aristoteli quoque nota fuerunt.atque illud nullurn proprium reip. genus facere, atque in omni rep. reperiri posse , hoc vero proprie regnum appellari, putauit sic enim inquit Deinceps dissutandum est de rege, qui omnia
ex voluntate gerit nam qui ex lege rex diciIur , non ea
reips ecies, quia in omnibus rebus 'blicis dux belliperpetuus spepotest, vi in democratia, ct aristocraria.. multi
creant unum dominum administrationis Plenum as Iem Regnum vocatur, quo cuncta rex sua volun ate gerit. Hoc
ergo modo Hebrari, postquam sedes in terra Chananaea locarunt, primum Iudicibus paruerunt, qui ex lege prs fuerunt, deinde more aliarti gentium Resibus,qui ex voluntate imperarunt.quorum primus auuecundus Dauid fuit, a quo inde hereditarium regnum inter Iudaeos euasit, donec res ad Sedeciam peruenit,qui a Nabucdonosor rege cum populo captiuus in Babyloniam est abductus. Reversis vero in patriam post annos septuaginta Iudaeis,res iterti ad optimatu statum est adducta quo tepore, ut inquit Iosephus libro xi, pontifices,qui pro tepore fueriit,& sacerdotum,& iudicum partes impleuerunt, donec populo ab Antiocho seruitute oppres , Levitica Assamonaeorum familia insurrexit, qui primum sub titulo Principis, deinde sub nomine Regis manentibus veteribus institutis re Iudaeorum uniuersam administrarunt.
Quibus extinctis reges proselyti Ascalonitae successere, qui rectius appellari tyranni potuissent ex quibus Hero
38쪽
des Magnus Antipatri filius,& Archelaus filius,& Agrippa nepos in Iudaea, Herodes Antipa tetrarcha in Galilaea,ac subinde duo Herodes Agrippae reges in Chalcidica potiti rerum sunt, qui potestatem a Romanis Iudaeam illo tempore obtinentibus creandorum pro arbitrio povtificum acceperunt inde pulsis demum Ascalonitis Romani subactae Iudaeae magistratum, tributum imposuerunt ac legibus eorum magna ex parte seruatis regionis imperium,d procurationem sibi vindicarunt ac postremo rebellatibus eis urbem cum templo inflammaverunt, ac gentem prope totam profligauerunt. Est porro illud quoque tenendum,remp.Hebraeorum quodammodo tripartitam fuisse. una.n.fuit,quae nive sum populum,idest Ia tribus,complexa est, altera,quae
singulas ipsius populi tribus,tertia,quisingulas singularutribuum ciuitates Primae reip. sedes in ea collocata urbe fuit, quam Deus religionis caussa sibi asciuit . quae vero ea urbs fuerit, post dicetur. ibi enim summus magistratus, summus senatus, populus,iudiciumq consedit. Fuit tamen interim aliquando interregnum.quod significatur in libro Iudicum,cum scribitur: Erat Iserae sine regibus, ct quisuefaciebat, quo rectum videbatur, innuens, non tribus singulas, aut ciuitates suis principibus vacavisse, sed uniuersam duodecim tribuum remp. summis praesidibus diutoribus caruisse. Secunda resp.praefectum unum habuit, qui Princeps. tribus dictus est , itemq. alios, qui familiarum principes nominati sunt, qui tamen omnes summo principi, penes
quem tota erat respublica, paruerunt. Tertia vero hoc mo costituta fuit. naquaeque ciuitas
suu habuit senatu, qui de reb.ad ipsam pcipueptinentib.
decerneret, caussas priuatas capitalesq cognosceret,&suos
39쪽
sto magistratus, si senatu haberent,&iudicia exercerit. Quamobrem Resp. Hebraeorum populum laabuit, senatum,iudices,4 magistratus. Vnde apud Iosue cap. xx inscriptum est Conuocauitsilios Israel, ct Senatum eorum, ct principes eorum , ct iudices eorum , scribas eorum.
Arma etiam, quae publico populi nomine extra fines ferenda erant, adbio rege, & summo senatu decreta sunt, adiuuantibus singulis tribuum, familiarum principibus, ciuitatibus, quemadmodum post suo loco probabitur.
De ciue Israelita,&Proselyto Cap. I.
EXPLICATA Hebraicae reip. forma, sequitur, ut qualis huius reip.ciuis fuerit, demo stretur Ceniuit igitur Aristoteles, varios pro varietate rempublicarum ciues existere qui uero optima reip.ciuis esset,eum4 consiliorum,d iudiciorum compotem esse. Qua delinitio ad ciuem quoque accommodari Hebraeum potest, ut is demum in eorum rep. ciuis fuerit,'qui particeps consiliorum,iudiciorumq extiterit. Nam sacra non omnibus c munia,sed propria Levitarum fuerunt.Est praeterea illud etiam admonendum, Hebraeorum populum bipartitum fuisse, um indigenarum, qui Graece ἀυτο ο'ες, alterum aduenaru,qui προ λυτοι dicti sunt quo nomine Proselytorum usi sunt etiam, qui Latine sacras historias couerterunt. Indigens fuere omnes,qui ab Istaele genus, ut dixi, trahentes cum lege circuncisionem sumpserunt quam Deus Abrahae mandauerat xv I II Genesis, his verbis:
Infans octo dierum circuncidem in vobis masculus, cuius
praeputifcaro circumcisa nonfuerit, delebitur anima illius depopuloso, qui pactum meum irrisum serii Proselyti
40쪽
fuere alienigena qui ex gentibus procreati Ad ab idolorum ad Dei cultum traducti circuncisione donati sunt. quos Deus pro indigenis haberi mandauit Exodixo, loquens de institutione Pasche diuodsi quisperegrinoruinvestram volueris Iransire coloniam etfucere Phase domi U,circuncideturprius omne masculinum eius, Prire celebrabit, eriiq. cui indigena terrae squis autem circunci. sus non ueri non vescetur ex eo eadem lex erit indigenae,
est colono, qui peregrinatur apud vos sic Latinus.at Grsce aptius:indigenae,ct proselyto,qui accesserit ad vos. Leuitici xv I : Homo quilibet de domo Iserae . de aduenis quiperegrinantur inter vos,qui obtulerit holocaustum, Demiritimam,in ad ostium Tabernaculi Testimoni, non aiam Nerit eam, vi erat Domino nuribis depopulo suo. I cundo: Aequum iudiciumsit civi, aduenae. i. proselyto. Quemadmodum aute gentiles circuncisi ad Iudsos trasirent,extat exemplum Sicimitaru in Genesi tepore Iacob. ite Achior,Iudith xia in Achior uidens virtutem,qua e-oi Deus Israe reticto gentilitatis ritu credidit Deo, cinra ncidi carnem praeputi, ut is appositus en adpopulum Israel, ct omnis successio generis eius inque in hodiernum diem Ioannes inde Hyrcanus rex Idumeos subactos ad circuncisionem accipiendam adegit.Quare Herodes Idumsus proselytus fuit, non antiqua stirpe Iudaeus Itaque, ut ipse regnum Iudsorum proselytus cepit, sic pontificatum etiam raroselytis tradidit. Quantum vero studium poneretur a Iudois in eo,ut proselyto facerent, idest vigentiles circunciderent, docuit Christus alloquens eos
Matth. X III: Vos circuitis mare , ct aridam, ut faciatis num proselytum, se,cum fueri actus, scitis eu buviennae duplo,quam vos.Hinc secundo Parali xxx: Hil aeuiatelemus en omnis turba Iudatam Sacerdotum, Le