Antiquae tabulae marmoreae solis effigie, symbolisque exculptae accurata explicatio qua priscae quaedam mythologiae, ac nonnulla praeterea vetera monumenta marmorum, gemmarum, nomismatum illustrantur. Auctore Hier. Aleandro iuniore. Accessit non absi

71쪽

TA 3vLAE HELI AC E. csΚOGr here cho m et ret et sol moaiae ctar, Temperamenta habens temporum quaternispedibus tripudians.

nec aliunde ortum poetarum figmentum quadris gas Soli tribuentium . idq; idem Orpheus innuit,

quum ait: media tar ery M. A. r. quattuor temporum currum agens fac enim legendum ex carminis

iubet,non ut in vulgatis codicibus metere usquam sententiam amplecti visus es Commentator Germanici Caesaris,quum inquit: Huic quoque illam ob caussam,quod aut quadripartius temporato varietatibus anni circulum peragat, id est verni', assatis, autumni, di hiemis i aut quod quadripertito limite diei metitur spatium . . decurtatum locum fanare poteris hoc additamento, quadrigam ad ripsierunt.nam eadem fere verb* habet Fulgentius in Mytholog. Huic quoq; quadrigam adscribunt illam ob causeam, quod aut quadripertitis temporum varietatibus anni circulum peragat, aut quod quadrifido limite diei metia-mrapacium.consonat etiam quod ait Isidorus xviI Orig. Huadrigas ideo Soli iungunt , qui per quattuor

tempora annus vertitur, ver, et actatem , autumnum,

et hiemem. Quoniam vero Circus bi diximus Soli consecratus erat , quattuor colores , quibus agitatorum factiones induebantur, & currus ornabant , apposite crediti sunt quattuor anni tempestatum symbola fuisse. Tertullianus aperte docet lib. de Spectacul. cap. ix. Asius, inquit,hi mi, ob nives eandidas , russeus aestati ob Solis ruborem noti erant paulo inferius et prasinum vero terra

72쪽

ec E x p L s C A T I o matri,vel l eruo,Venetum calo, Ir mari vel autumno. Sic Isidorus: Diis eos astari currere voluerunt, quod ignei coloris 'sim cuncta tun auescant: albos hiemi, quo is glacialis, et ungeribui vi uerta canes ant: vera prasinos viridi colore,quia tunc pampinus densatur. at integram desiderari periodum, nemo non videbdeest enim quod de veneto, caeruleoue colore autumnali tempori a scripserat; nec mihi prodi-ue medicinam facere loco mutilo, ac tantum non conclamato absque veterum codicum ope. quin& suspecta sunt postrema illa verba : quia tunc pampinus densatur. Corippus lib.r. de laudib. Iustini liquido satis de Circensium factionum coloribus, eorums significatione cecinit, cuius hi sunt versus i.

Solis honore noui prati spectacula Circi Antiqui sanxerepatres,qui quattuor esse

Solis equos, quadam rerum ratione putabant, Tempora continui signantes quattuor anni.

In quorumspeciesrinis,numeri is, modisque

Aurigas totidem, totidem posuere colores, Et fecere duas stadia in contraria partes,m sunt aestiuis brumalia frigor ammis

Nam viridis ernis campus ceu concolor herbis, ' Pinguis oliva, comis luxu nemus omne virescit Russeus aestatis rubra sic vecte refulgens. Vt nonnulla rubent ardenti poma colore. utumni siem errugine diues, onbra saturas uua naturassignat olium.

73쪽

TA 3vLAE HELI AC E. 6 Aequiparans candore niues, hiemiq; pruinam, Albicolor viridi hocia coniuetitur una.Corripi versius quibusdam locis castigaui. m culis, quae supersunt, eluendis imparem ut ingenue fatear me agnosco.cnec decet periculum facere , ubi operam te iusiurum sciueris. Perperam vero Cassiodorus Variar. lib. uI. Epist. LI. de hs dem coloribus agens album autumno assignat, corruleum hiemi, nam & Martianus Capella lib. primo de Nupt Philolog. Solis coronam duode-Mim gemmarum quadripertito ordine describes, eandem cum Tertullian Isidoro,& Corippo colorum rationem sequutus est. dat siquidem aestati Lychnitem Astrirem, Ceraunon ignei coloris gemmas, quaeq; idcirco a lucerna, ab astro, a fulmine nomen siumpsere de primis ita Dionysius Perlegesi:

, Maesi m m&;-τηιπώ sin a Gerius pulcher lapis,ceu quidam' a Splendens, iret chreis flammae ignis omnino similis. Asterilem etiam,siue asterium inclusam veluti stellula gerere assirmat Isidorus at Plinius lucem

illam appellat pupilla imilem. idem & lychni

tem ex ardentibus gemmis esse tradit, & ab accensis lucernis dictam & ex Plinio Isidorus, qui addit: huius duplex facies,una quae purpura radiat,atis' quae cocci rubore. quod ex Solino sumpsisse videtur, cuius haec sunt verba cap. Lv. Duplex et facies, aut in purpura emicat claritatem , aut meracius Fuffunditur

74쪽

cs Ex PLi CATIO cocci rubore. De eadem gemma Lucianus de Dea Syria, Nonnus v. Dionys. Priscianus perleges, alij que. Cerauniu etiam rubidum esse indicat Isidorus, quum inquit: cui color pyropo rubenti,dici valitas ut ignis. de Claudianus de laudib. Serenae: Pirenaeici sub antris i Ignea fulmineis legere ceraunia nymphae, Quas vero gemmas Solari coronae ab hieme appositas Martianus scribit, eae sunt Hydatis, adamas , crystallum. glaciem posteriores referre via

dentur. at hydatis, seu hydratis (vtalij legunt) ab

aqua nomen habet. Estne ea , quae Plinio, & Isidoro Enhydros dicitur 3 ille candidam esse perhibet ; hic ita loquitur lib. x v I. Orig. cap. X I II.

Enhydros ab asua vocata , exunda; enim aquam, ita ut clausam in ea putes fontanam scaturiginem. quae verba ex Solino desumpsit extremo cap. XL. Caeterum virides gemmas verno tempori adscribit,

smaragdum Milicet, Scythidem , & Iaspidem. aragdi color viridis notus omnibus. De scythide patet ex eodem Martiano , qui alibi scythidis mireta nominat. fortean vero eiusdem est generis cum smaragdo,sed preciosior, nam smarag- dos, qui in Scytnia reperiuntur , nobiliores esse assirmat Isidorus. quod & Priscianus Perleges innuere videtur. Dilutiori colore sunt iaspides,ac fortasse ijdem quoq; smaragdi, nondum tamen perfecti. tradit enim Theoplarastus lib. de lapid. reperta olim in Cypro gema,cuius dimidium iacpis,dimidiusmaragdus erat, tanqpa nodum ab qua immutatus .Autumni gemmae in Solis corona

75쪽

TAEvLAE HELIACIE. dicuntur a Martiano Hiacynthus, Dendrites,Heliotropios. Hiacynthv ccerulei coloris esse testatur Isidorus, violacet Plinius, lilutioris tamen, quam sit in amethysto.At Solinus cap. xxxHI. id quandoque euenire asserit, quia ea gemma viiijs non parce obnoxia pingi enim nitore coeruleo,quum

inculpabilis est. flucticolor ab eodem Martiano alibi dicitur. Heliotropius vero teste Plinio por-raceum prae se fert colorem sanguineis venis distinctium. vulgo dicitur diastro. Quis sit dendri tidi color, haud facile inuenio. scio quandam huiusce gemmae speciem ab eodem Plinio appellari albam. ac, ni iudicij fallor, varietatem, quae

Autumno assignatur, indicare voluit variis hi et gemmis Martianus. potiorem tamen locum coe-ruleo dedit colori, qui purpureo affinis. acautunus ipse appellatur ao Horatio purpureo varius colore. ad liuorem uterque vergit. nam frustra sunt, qui credunt eundem esse purpureum cum coccineo, hic rubidus est. caerulaeus esset ille, subfus

cus tamen, ni distingueret permixtus quidam rubor, quoci ea purpureum pauonis este collum subindicat Tertullianus lib. de pallio. ac sane

pruna, alias poma autumnalia purpurascere videntur. uuae praecipue. quin & vites ipsas Naso purpureas dixit, Et de purpureis colle ctae vitibus uuae. 'Corippus ad maturas quos olivas cum colorem refert,ut ex supra adductis versibus videre est . at in uuarum racemis auctor libelli de coloribus,

76쪽

phrasto, puniceum agnoscit, vinaceum & cya

mum fiunt punicei , sed atro inse con ente in vinosum

mutantur e deniq; fiunt vanei. Perbelle vero cum Martianaea Solis corona tabulae nostrae conuenit.

ut enim aestiuas ille' gemmas in fronte collocat, ita nobiliorem in tabula sedem Apollinis effgies. eiusue symbolum occupat. quoniam aestas per Apollinem, per Bacchum autumnus, hiems per Herculem; per Mercurium ver intelligitur , ut mox singillatim examinabimus. Id fortasse aliquis existimauerit morem Atheniensium respicis re, quia solstitio testiuo anni principium statuebant, ait auctor est Simplicius in v. Physicon Aegypt quoque annum ab aestate ordiebantur

quo tempore Nili incidit incrementum , & alluuio Porphyrius de AntroNymphar. Ai' retois ev-ye et o v βχcos Us P M.qis , amou in cita, AUI-prijs anni exordium non aquarius, quem Idmodum Romanis d cancer esi. Solinus cap xxxv. de Nili augmento agens: quod tempus sacerdotes natalem mundi iudicauerunt,id est tertium decimum Lalendas Augustuadi & Scaligerum lib. iiL de Emendat. temp. Verum iure primas aestati tribuunt', qui de Sole agunt, quum Sol maioribus eo tempore polleat viribus, ac suum quodamodo domicilium tene re dicatur. Itaque Remigius monachus Antis

77쪽

TA 3vLAE HELIACAE. Idoreysis, qui claruit anno Christi Dccclxx . commentarium in Martianum conscripsit, cuius

integrum exe 'plqm in Tigurium bibliotheca

extare tradit Gelaerus: in Vaticana fragmentum tantum asseruatur Vm,inquili totius anni est aestas, sagrantio cilicet, re minentior ra. Sic Aratus in enumeratios; sigetorum Zodiaci a Cancro orditur. quod & Hyginus in Astronomicis animaduertit, quum ait: Aratus non,ut caeteri ADtrologi,abari te duodecim signa demonstrat,hoc est vere incipiente, sed a cancro,hoc est ipsa aestate. Idem quoque in calce librii quarti sic loquitur : Anusm voluerulli esse, quumsol ab aestiuo circisso redit, di codiacum ad id si-gram, viae laseipietat, permetitur. Quoniam vero c quartuosi anni partium aequaliter librata vicis situdine harmonia quaedam promanare videtur uniuersi servatrix,concinne in tabulae medio eius rei indicem exculptam videmus lyram. quemadmodum enim musicae vis in eo sita est, ut variae vocum intensiones,remissionesque. sonique tum

acuti, tum graues congruenti temporum mensura dispositi in dulcem coeant concordiam, ita Sol tanquam citharedus quidam, mundi partes omnes pulsan seruatas velut ad numerum temporum symmetria , cauda cum frigidis associat, cum siccis humida, pulcherrimumq; essicit tem- .peramentum, quippe (ut ait Plinius lib. 1 I. cap. xxxIxo Solis natura temperando intelligitur anno. '

verius in illum quadret, quod de Orpheo apud Cassiodorum legimus Variar. lib. II. in unum com

78쪽

ra Ex POC A T Io uentam contraria vota collidia surit, fidem dice te limra omniasibi aduersa crediderunt. Porro Orpheus in

hymnis Apollinis describens lyram, in acuto so

no aestatem, ingraui inferiorum chordarum hiemem intelligi ait, ver autem in eoncentu Dorio. Versus ipsos non grauabor apponere: Eu em dic νεά-ic s.csi

Doricae harmoniae appellatione usus est ad medium tonum indicandum,quoniam hanc prae ciem teris ad mediocritatem tendere, constat ex Ari- . stotele lib. viiL Politi c. cadi v. quin cap. vltimo eandem esse ait iam et x M.Aω . In fragmento incerti scri toris, quod Censorino olim tribu tum , postea a Lud. Carrioret auctuae editum, ita scriptum reperio: organum quondam habuit tres intensiones,grauem,mediam, ' acutam. inde Musa quoque tres olim aestimatae, H pate, Mes, Nete. & moxi quas animaduertisse cum resonantia si uitatis in arcu proris Apollinem tradunt,m intendisse protinus citharam. tum notasse, quod adstrictiora fila neruorum hi acumen excitarentur, grauibus responderent remissa. iii- defecisse tres primos, ae quibus supra dictum est. Id tamen tribuit Mercurio Diodorus , atque ad temporum varietates respexisse assirmat; ita enim loquitur lib. i. de Mercurio agens : Abbr m . diis,

et ras , Lyram a se inuentam trichordem

fecit

79쪽

T A 3 v L a H E L r A C AE. fecit, anni tempora imitatus. tres enim tonos induxit acutum,grauem, cir medium. acutum ab a te, grauem

ab hieme, medium a vere defium it. Sed cur Autumnum praetermisite an fortasse cum vere confudit discriminat enim tam ver , quam autumnus i licet diuersa ratione hiemem aue aestate. ac profecto . videntur antiquiores triplicem tant'mmodo amni diuisionem statiusta idcirco tres numero Horas finxerunt: Minervamque sub qua aerem imtelligebant, et , ino ideo dictam scribit Dio.. dorus, quod ter in anno natu amVmutat, vere, . aestate; hieme. asserit quoqueidem auctorinxistimatum ab Aegyptijs Osirim, & Isidem , Solem

in augentes omnia, tripertitis temporibus inuisibiomo tione circuitum perficientibus, vere ficilicet, ate, atque hieme.la tinus interpres , qui hiemis loco autumnum hic nominauit, pro videtur legisse, in suo exemplari nisi incuriae fuit peccatum. Ad Veterem itaque trium temporum imitatationem tribus: chordis instructa fuit lyra. nec absonum erit putare, id animaduertisse , qui Arami proximam addiderunti obmeris, ut quattuor anni tempora aptius imitarentur. Quin tetrachordum Mercurio atrii tuam . scribit Mahcrobiu; primo Satur. ca. xl x. & Boetitis, qui tammen respectam fulta habitum ait ad quattuor

80쪽

I - ,

' uniuersitatis elementa. sic enim loquitur lib.m de

Musica. cap. xx- pikem principio fuisse musicam

refert Nicomachus , adeo vi quattuor nemis tota con

staret. idque queat Orphea n durauit ut primus qui

dem neruus, re quartus diapason consonannam resoni rent. medij vero ad se inuicem, atque ad extremos di pente, ac diate eron, ac tonum nimi vendineis esset in consenum,ad imitationem fici det musicae, qua ex qua tuor constat elementis. cuius quadrichordi Mercurius dicitur inuenire. Fit itaque, ut seruata temporum harmonia genitalis plantarum visi, sataq; omnia hieme compressa congruum concipiane vig rem ad germinandum quod euenit laxata verno tempore humo: at illa aestiuus calor maturat, pedi

ficit Autumnus, colligiti. Quapropter de Sole

eoq; circa hunc eunte

Cinculum, adoleficum omnes frugi era tempestates. Id vero tui & supra diximus; indicare videtur iν, - in tabula exculptus qui storum, frondiumq; pomorum item, & frugum pulcherrimum coronario opere habet contextum.

APOLLO. AESTA S. Praecipuum Apollinis munus sagittandi peri

tiam esse diximus. ex quo facile pater omnibus, aestiuum designari tempus, quumscilicet