장음표시 사용
141쪽
DE VI R. AG c. PARTIPVs. Ir'querna.dmodum cseitatis forma de nostitutio flagitat. Qgra ciuitas est firmi is naui, esue, initaria Mirarum se habes magistratus quasi nauis est guberna lor. Quem
admodum ergo in naui, v illaturuetur, noA oportet tantum nauclerum, verum etiam rem id es & alios su um ossicium facere . ita quoq. in Repu Olica iacia tot virima ovir.mis, sed& ciues rite sim fungi ossicili debent. r syοι sol ric. r. c V 3.
Secundo cluis ell, patriam suam d ligere, bonos oum nes saluos & incolume, cupere Cicero in V itin ut quod nihil humanis in rebus praecla ruis, quam de Ite, publ. 6c aliis bene mereri. icero pro Planem. Tertio laudati est & boni ciuis parere rectoribus ScIegumlatoribus: legibus obtellara rescriptis per totaVltam. Tum o 7.de Iegid. fri f. Ptilol. 3. c. 3 Quia omnis steneris bona ibi sunt speranda , ubi homines Decis colunt, tractatur est, cilicas, principm adc magistratuun sit ortim audient es dictis sunt. Reu b. δε Agesti: tauάι- r. Et absurdum omnino est, principem iri Tragoedia actorcm Theodor vim vul Poliam saepeni in cro mercede conducto Histrioni tertiario obi equi, & humiliter cum eo colloqui, nimirum diadema dc sceptru oe Tente. in rebus amem serijs ac publicis dii item alici ueparui facere plebeium aliquem & paupercm, qui cum
Magi liratu sit . cum hac ratione urbs tota contumella assiciatur ac deprimatur.IVutarchus in praeceptis Re strab.ge. encta. Et laudatur Spartanorum mos ac consuer)do, apud quos etiam reges Ephoris decedebant: dc reliquorum ut quisque vocatus erat, non lento Πradu, scdeursim per forum sese proripiens, Obedientiam suam ciuibus ostentabant, exultantes ob habitu magi liratus honorem Itieni b d Sacrae vero I iteraeo remant ina sublimioribus potestatibus subditam ct se, necessi tali parere iubent, non solum propter iram sed etiani conscientiam KOvi cap. iv. Et iis, qui sunt subiri QO, ma dant, dominos suos omni digno, honore iudicet. l. Tiamotb.cV.ο. Etiam Ob Ocul Oa Coro Dathani de At iroia
142쪽
nis exempla constituunt, qui Moysen dc Aronem, de
Magistratum suum contemnentes,vivi terrae absorpti hiat lue runt, I s: m. I 6. cap.
Quin & quarto illud ad ciues pertinet: ut interdum conuicium Siram Magiltratus ferant, atque istud cogitent, quod de Demosthenedictum fuit: non ipsum nunc Demosthenem solum, sed & legumlatorem de
choragum elle, dc coronam gestare. Plutarchus inpraeceptis selub gerehie. t Sed de quimo ciuis probi est,aequo ac pari cum ciui basiti rex iuere, neq; submissum&abiectum esse, neque etiam nimis sese efferre. Cic. I. R. Et sexto in Repub. ea velle, quae dc tra quilla, icho- 11 est a s unt. Idem ibid. Ideoq; intercludere omnes seditionem vias, munire Reipub. priae sidia, stiminum in consulibus praesidium, silminum in senatu consilium putare, laude di honore dignos eos iudicare, non poena dc supplicio, qui illa secuti sunt. Idem in Crat .pro Caia
Sed illud septimo ciuis est, solutum esse a cupidi-hatibus,alienum a delictis, cautum in periculis, non timidum in contentionibus. Idem I. in graria. Et Tem perantiae studere: quod nulla ciuitas legibus vllis paca testii debit, liciti s arbitrentur, in ea omnia luperis uacuos in usus effundenda: alijs quoque rebus praetermissis, conuiuijs, come Tationibus, alijs indulgendum esse . Plato Epist. 7. Postremo etiam ciuis boni est, rem suam, dc quidem unicam agere; non pluribus rebus occupari. Ideoque bene constituta in Repub. agricola, agricola, cDriarius, coriarius manebit; neq; rei alteri operam dabit. Plato. 3. de Repub.
Q a s T 1 o LXIII. OVIBUS . ESTIMANDVS URBIS
143쪽
pterea quod, nisi bene recteq; illa sese habeat, reliqua
cuncta inutilia es e videntur. Usum quoque magnum habet in deliberationibus: cum consultatio instituitu devroibus ac ciuitatibus exstruendis, mutandis
aut corrigendis ijs incommodis: qus in his ipsis deprehenduntur. Deinde Demonstrat tu, genere, quando laudationes sunt instituendi ciuitatum: Vt teneatur, uid in his ipsis aut commendandum aut improbanum ac Vituperandum sit. Tum etiam necessarii haec esse videtur ad peregrinationes obeundas : in quibus Homerus duo requirit, cu Vlyssem suum celebrat: ut urbes plurimae cernantur: ac inhabitantium in his ingenia,nici res: instituta cognoscantur. Primo vero sit 'alicuius urbis diligenter obseruadus est: inq; hoc ipso specta da aeris salubritas. Aer enim spiritus reddit vi uaces,si purus ac siibtilis extiterit: suffocat cotracra D
i . lib. 9. Atque hinc urbes illae laudantur, quae versus Orientem ac Septentrionem sint constitutae: minus commendantur, quae Austrum dc Solis occasum spectant. Arist.Puisib.7. cap. II. Ibi enim a Solis ortu i pirantesventi vapores dissi 'ant, temperant aestum, fo- Dentivitates autus praecordiorum. A risior. Pol x. 7. cap. I i. O in hunc Crassus. Dein d e commendatur illa urbs seu ciuitas, quae in locis sublimibus est exstructa: quia talis est munitior. Plaι06. de Legibus. Et locus excelsis, non est nebulosiis, neq; etiam pru Inosus. Vitruvius de Architect .lib. c. . Ideoq; ad aerio salubritatem cumprimis confert: quia Ventis patet, quibus aer purus & subtilis
illa laudatur urbs, quae stagnis & paludibus non est vi
cina: Spter nebulas scilicet dc spiritus venenatos bestiarum palustrium. Wrmultis Id. I. c. . . Unde magistratus negligentia conspicitur: cu no datur opera, ut civi tates sint mundae: non oblitae fimo aut putredine animalium V es olerum. Oribasus M. 9. cada. Quarto et irari
145쪽
gione aliqua praeclare rammta lo
J Isputari non raro de propugnaculis&munitionibus sblet. In negantem illae asserri rationes possunt. Primum quod laudatur cum a Platone, tum alijs Poeticum illud, quo monemur, aenea dc ferrea magis,
quam terrea moenia exstruere.NIato 6.de Leg. 2. Muros
circumducere parum ciuium ad salubritat cm prodest, Fiato ibidem. 3. in animis cimum mollis quidam & languidus animus in generatur: ut non de hoste propulsando, sed de suis propugnaculis ciues cogitent: salutem contineri suam a bitrentur in munitionib' & propugnaculis. Iuato ibidem. Loum:μ de Republ. lib. 3 cap. s. Vnde Clemones oppidum nuinitissimis cum videret, exclamauit, δε muliebres latebras. Εοditim itidem 4 Spartanorum institutum laudatur, qui muros habere noluerunt: cuius hanc Lycurgus causam attulit, quod urbs illa munitione non careat, quae viris, non laeteribus cincta sit. Plutarch. in πιια Locurgi. S. Etiam pugna re inter se vid entur,urbes valde munitas,&sori esciues habere: cum nec strenui videri possint, qui murorum pradidia quaerunt: nec hostium impetum metuant; nec egeant disciplinis militaribus, qui oppidis munitissimis cinguntur. Lodinus lib. s. Repub. c. I. 6. Si urbes bene muniantur, metuendum erit, ne hostes illas captas pertinaciter retineant, atque inde incolis damnum inferant. Machianetas dissut Politic. obro. I. cap. 24.7. Etiam in principibus improbis metuenda tyrannis est. Unde iuga subditorum di flagella principum munitae arces appellantur. Bodinus lib. s. . . Faciunt 8. loca munita, ut dissidentia oriatur inter principes di subditos, suspitiue sperniciqsae, riunusculi pa-
146쪽
rum commodi originem sumant .POdiutis ibidem Ex MM t, chiauellus in loco ante citato.9. Quin & experientia testa- tu r,mu rorum substructionibus confidentes urbes ta .. 4 ldem expugnata Ν per i j lie funditus, cum a lias coditio- βnibus usae aequis fuissent.Testatur exemplum Saguntidc urbis'Hieros olymita ae. Ερainus eodem in Deo. Postremo vix hodie Vrbes adeo munitae reperiuntur,quae diis buturna obsidione ferre queant: no vel fame vel ratio. ne alia coactae tande se dedant, aut in hostili potesta- tem veniante propter bellicarum machinarum quoq; 'Vsum, quarum impetum arces, aliaque loca munitali
sustinere diu non possunt. 91achias e lib. 2. cv-ῖ . QPro his contra faciunt, quae sequuntur Quod pri- imum qui negant munitas ciuitates esse debere, nimis antique & simpliciter iudicant. Ars. Polit .7. capite D. Deinde etiam Plato ante omnia sapientibus eam in curam incumbendum ellia monet, ut aduersius ihostium impetus munita iit regio habeat propugna - cula ad eorund c marcendam Vim accommodata. si de regibus.Tum simile esse videtur sta tuere ν r bes acciui - tates muniendas non esse, ac ii quis regi cinem quaerat lhostium incursionibus expositam. Aristoteles Polis. 7. icap. II. Praeterea ad ornamentum & magnificentiam 4 urbis munitiones faciunt. Ari t. ibidem. Huc accedit, quod antiquiisimae quaeque urbes cinctae inuris fu- erunt. Et arte & natura , Hierosolymam Iudaeoru cx- Ni
titisse metropolim Iosephus lib. o. cap. 6.testatur. Veios Iurbem Hetruscorum munitissimam decimo demit oin
e. pugnationis anno, Oc quId emno aperta V sed in arcei actis cuniculis Camillus expugnauit. Plutarchin Camilio. l, aby lon muri ambitum 38s. si a diorum habuit:
Viam quo Que super in Cenibus tam latam, ut quadrigae Occurrentes facile pet transire possent. Cficus lib. 8. cap. I 2. antiquarum A I. .Nec domu S lla reperitur, quae non parietibus, tantiis di similibus munita sit. Et iam bestiae sitia lustra& loca tutiora habent. Et ata es in aptis ac securioribus locis nidos construunt. Gregorius Tolo
147쪽
Asenus lib. 2. de Repus. Op. i. Praeterea naturam videmus qua sid am ciuitates paludib', montibus, fluminibus munire. Vegetius de re militari lib. q. cap. I. Et si clypeo & armis corpora nostra tegimus: quid ni Vrbes aduersus hostium impetus muniremus3 Εοdinus de R Pub. lib. scap. D Oppida quoque dicta quidam esse Vo- sunt a murorum oppositione: atque ita a pagis seiungunt, qui munitione nulla cinguntur. Isidoriis. Ac pro inde muri ciuitatum sunt sancti habiti: lex punire capite iubet eum, qui muros violauerit: dc Romulli lecduod ecima nemine, nisi per portas urbis, ingrcdi, aut egredi iubet: Sacrosancta habet moenia,utpote in quibu*viri boni fortiter pugnare dc mortem oppetere nodubitent. PIutarchus invita Romul2 ct tu problematibus. Prouinciarum etiam Rectores in Iure literis mouentur: ut sciant incolas urbium singularum muros vel nouos debere facere,vel veteres firmius renouare. D. 8. Codicistit. ia. Nec etiam araumentis hic multis opus csse vid etur cum constet,vrses ac ciuitates proptereλPrimum extructas, post firmatas muris suisse: Vt contra hostium in curtiones tute essent fortune, alua bona, libera ac soluta a periculis reliqua Plato in Protagοτα. Viιruuius de Architectura. lib. 2. cap. II Bodinus lιb. S.
AN B E NE CO NSTITUTA IN CLuitate Abia consuetuenda ac permittendaZl Nutramq; quaestio haec tractari partem solet; siqui-
- dem August his Caesar Asyla a veteribus constituta brogauitine proposita immunitatis spe scausam faci- - μ'
noribus daret. Alexander ab Alexand. lib.3.ca. 2O. ex Suetonus ct Dione. Et Tiberius, cum templa Graecorum
pessimis servulorum complerentur,c eodem subli-
148쪽
sidio obaerati aduersum creditores, si spectiq; capita- Iium criminum ieceptarentur: neque ullum satis vali- dum imperium esset coercendis seditionibus populi, flagitia hominum,Vt caeremonias Deum,protegentiS: Asyla Graecorum lustrauit&repurgauit. Corn. Tacitus . ib. 3. Annal. Et Impp. Arcadius ac Honorius legem sanxerunt: ut Iudaei, qui reatu aliquo vel debitis pati . gati simulant se velle Christianae rei glom coniungi, arceantur: nec ante suscipiantur, quam debita uniuer- se reddiderint, vel fuerint innocentia demonstrata lpurgati. I;b. I. Cod. tu. de his, qui ad Ecesesivi confugerunt. Quin&ipse D s v s ab altari suo auellere eum iubet, qui data opera dc ex insidijs proximum situm occideret. E. Od. 2I. Nec Asyla conceduntur latronibus, homicidis,uirginum raptoribus, sacrilegis, reis diuina: dc humanae Maiestatis. Iustin. in Noueri II. cap.
uel a III. Quandoquidem legis indigni auxilio iudicandi, in legem qui peccant. Vt vero de ab usu Asylorum recte ista affer utur: ita
Verum eorundem usum minime tollunt. Et fuerunt haec cocessa priuilegia ob religionem , veterum statu. ta, merita & virtutes praeclaras maiorum Vt Graeca. rum ciuitatum apud Tacitum lib. 3. Annal. Et fuit Ro- imae Asylum constitutum. Diovis Halicarn lib. 2. Et Arnenis ara misericordie, βωμος ἐλέου. Plut.in Thesei ra Elia Dominus Moysi praecipit, ut loquatur ad filios Iliaci: ut ubi Iordanem transierint, ac terram Cha ria am intrauerint, ordinent sibi ciuitates, quae sint citi 1 rates R Et vG II: ut illuc scilicet fugiat omnis ho-ν 'micida, qui percusserit animam per ignorantiam&errorem, donec steterit ante Synagoga in itidicio. m. 3s. ODeuxeronomii c. I 0. Moyses, cum, inquit, eradica erit tibi Dominus Deus tuus: successierisq; inhaereditatem illarum, & habitaveris in ciuitatibus earia, atque in domibus earum; separabis tibi tres ciuitates tritaedio terrae tuae, quam Dominus D E vrs tibi possidendam dat: ut scilicet illuc confugere possit Omnis homi-
149쪽
homicida .Hac vero de causa illuc confugere debet omnis homicidar ut vivat, qui percusserit proXimum silum Noes s CIEMs: nec ODivM habuit contra eum ab heri dc nudiustertius. Et reperitur illud Io- fua'ZO. cap. Vbi itide Dpvs illi mandat, ut filios Israel iubeat dare ciuitates R EF vo I 1: ut illucscilicet coniugiat homicida,qui percusserit animam I G MORANTER&A B s cis A SCIENTIA. Sed dcciuili in iure Impp. Honorius d . Theodosius fideli deuota que perceptione sanciunt, nemini licere ad Sacrosanci as Ec- . .clesias confugientes abducere, sub hac videlicet definitione: ut, si quisquam cotra hanc legem V cnire te nista uerit, sciat se Matellatis crimine tenedum esse lib. I cod. rit. 11. de Ius qui ad Eces iam consulum. Et itidem . Jmper. Leo; Praesenti lege inquit, decerRimu s. pe r o .mnia loca valitura, nullos penitus, cuit scianque conditiois sint, de Sacrocinctis Ecclesiis orthodoxae fidei cxpelli, aut trahi aut protrahi coniugas: hi, qui ho emoliri, arat facere, aut nuda saltem cogitatione atque tractam ausi fuerint rent arc, capitali cic ltimi suppii cij animaduersione plectendi.
on negligenda, que adpriliata idificia pertinet
in inquit, 'haec siint obseruanda: vi primum serue tu r-εκια, videatur a d deceat: ubi op' est ingc-nio visis συμι ετραγ inueniat; usi, ut cogito scat; tu in dies o, ut seligat; cosilio, ut componat arte, ut perficiati tris sius L .6. cap a. de aedium proportionibus ac men suris. A Iterum; ut sic ab initio priuatae domus condan tur, ut tota urbs de qualitate Vn' sit murus ac similitu- d i n e: Sc ita ad omnes vias ex i firmus aditus pat eat:
150쪽
cilitatem opportuna est necetia vias publicas impee idit. Plato 6.de Legi N. Patricius libro. 8. de Reps b. titul. II. Tertium ut regionis illius ratio habeatur, in qua priuata aedificia constituuntur.'Sub Septentrione testu dinata &maxime coclusa non patentia costituantur:
simul etiam conuersa ad calidas partes. Contra sub impetu solis Meridianis in regionibus, quia premuntur a calore; patentiora ad Septentrione atq, Aquilo
Dem conuersa.Hoc modo, quod Vltro natura tegit,arte emcndatur. Vitruvius libro 6 cap. I. Quartum est ma-lteriae, quae talis eligenda, ut facile incendium concipere non possit. Ideoque Augustus Caesar gloriatus est, se urbem Roma inuenisse lateritiam relinquere Parmoream. Suetonius in Augusto. Quintum est, Vt in aedificiis priuatis duo spectentur, splendor & robur: ut sint ad amoenitate haec accomodata, in ijsdem deprehendantur viae hosti inexplicabiles, non suppeditent facilem exitum, non occultent & tegant insidias. A-ν .Pρἷt. II. Sextum est, ut in ipso splendore & magnificentia modus teneatur,vitetur luxus . De Megarenis
si bus dictum fuit, eos pedificare, quasi semper victuri:
comedere, quasi altero die morituri: Plutar. de diuiti rum cupiditate. Ad paupertatem quoque aedificando perueniunt multi, cum illustrium magnificentiam aemulantur. Vnd e illud in Nerone est scriptum: Roma domis fuit, Veios migrate Quirites. Si non dc Vei-ps continet ista domus: Patriciue libro S. tit. II. Septimum est, ut in altitudine non peccetur. Unde Imperator Traianus legem aedificatoriam tulit: ne aedificiorum priuatorum altitudo 6o. pedes superaret: idque propter ruinas faciles, incendia damnosa, exitiosos sumptus. Aurelius Vctor in Cae sarum Epitome. Octauma est, ut habeatur ratio urbis. Neq; en undomus trans serenda aut conformanda, ut public aspectus deformetur. Id. 8. Codicis, tit. Io. dc priuatis aedificiis. No-num, etiam sanitatis ut geratur cura, necesse est ideoque requiritur, ut quod inchoatur aedificium, sit in lo- . Onon mort is obnoxio: constituatur in regionis aut