M. Fabii Quintiliani Institutionum oratoriarum libri duodecim, summa diligentia ad fidem vetustissimorum codicum recogniti, ac restituti

발행: 1629년

분량: 1385페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1211쪽

16 M. FAB. Q vlNTI ANInoluissent timore, existimabuis. QAamlibet igitur obliquis

actionibus pa: sd ueris , dum tueri mille istos captiuos videtur, pacem suSd atra nimum virtutemque diuitatis debilitate conetur. ego loquor apud oos qui non defecerunt. Sed multa me dicturum p opter quod approbari rosit rogatio mea, oratori .s artibus impedire pals aduersa conatu . Negat enim Iogatio ut in contra leges accipiendam , negat a luessus singulos: Dorum ego utrunque confiteor. yprum neque aduersus leges elle existimo , quicquid pro op nione ac pso dignitate cini ratis patimur , de citi nulla lex scripta contrario extat. Nam si quod est ius quo contineatur hoc, ut mali dctam turpes ciues utique consiliis public sintei sint, vid ar sortasse hanc rogationem contra leges sci ipsisse. S viro n milest

quod ex contiario coeat , non potest videri hqς aduenus id scriptum esse, quod non obstat. illud vero ρliqua 'minus existimare possum , aduersus singulo*s sipuI l g im,sum certe mille sint de qui bys agitur' .Quanqua S r ui, ne etiam , propter quod non liceat rogariqnemici tra lQa ferre,illam video. od peccata singulo 'r' i ea iur habere leges suas. Homicidium fecit aliqujs lac lem; pi' riam caeteraque hi milia. tuo iure punityr. Mu rueso iure semel capiendos se alligandosque hosti praebue i m. haec voopinor supersunt, utayt nullac uigatiqu*d o/m , qui contra di eunt, putent:aut si cattiga' 'sic, . cd3nt te mqua castigari possit . aut si non os eydunt, . m. d. gissimi v I xogationem superesse fateantur. mimum igitur , mus vos, Athenienses, dixisse contentus sum AEqμ;ssimumquidem ac iustissim9m esse , ut populo det qy ma run ' pQ

testate consilium tamen non utique turba, a. que ii Ri ix e

que angustiis eorum qui consulantur, tonitare i ' nam Pudem fieri posset, ut ex uniuersi popul 'reiice , . scit ruticeret eos qui parum prudeptes, parum digni *hlii is 'iderentur.Sed quoniam illiud deprehenssi φῆα pe non potest, de his demum rogationem sero qui in r. Atqui si hoc apud vos non tale constitutum est, este aliquos qui consiliis publicis intercise non debeant : iam multo Reilius ac pronius erit, ut doceam hos esse , qui etiamsi utiles ςonsiliis suturi essent, indigni tamen propter dedecus proximae militiae. Ac mihi in haec diuidenda videtur ratio istius clxqtionis, ut pars ad ipsos de quibus loquor spectet, pars ad

1212쪽

DEcLAMATION Est uniueisam rempublicam. Aduersusistos hoe dixiseeontentus sum. B llum aduersus Philippum susci pimus pro libertate rotius Graeciae, pro salute communi. Nam etiam si in praesentia amicam ciuitatem, nobiscum olim coniunctam tueri videbamur , euentus tamen belli ad omnes pertinebat.&hoc nobisi Athenienses, vetus atque a maioribus traditum est, pro vn. uelis Graecia ita re.Sicccintra Persas semel iterumque pugnauimus ac priuatis viribus defendimus publicam falutem. Iani i itur ex hoc apparet profecto vobis, nunquam maiore uisitio . nunquam concitatiore spiritu fuisse pugnandum. Non enim nobis cum hoste Graeciae aliquo reserat, ubi quanquam victi, leges tamen similes , linguam que certe ea dem peteremur e sed cum hominebat baro, cum homine crudeli, cum homine iii festo. Qia, e quam quid necesse est ista diutius drerie pugnare enim placuit & phicet. In hoEigitur haelio,quod , t dixi, pro unauersa Guaecia susceperamuS: non-.. dum dico quantum nocti erit istorum timor : latetim cuius propositi fuerit animus aciendite. Loti felicissimum in bellis est vitarere: fortissimum', 'si victoria non'detur, pro causa oriri Artamen' tertium aliqbod inter dedecora , in patriam einelaedi rei' εe si vincere noti detur,emi re potest enim credi qui Ebinese,ud'set undam se a siem seruasse, & victum a Sise: - epositisse. : ' Illi vero qui se inter virtutem hini it labit chis arenit parata in vincula praebuit ma-

' bissit. Athenienses, quam exeniplum aduersus. indignos.ne- enim spes in belli, in milite nostro residua .res' hihilybrius fitem, quata ca=a'Cerium ti be' nunc isto , male sentire' de his,qui inaeie ceciderunt. CCXL. Muisim prate M.

i . Mango nbustium tuerum per publica rostra ieeu' itia t8xtatum.dicitur ille liber.

1213쪽

DE CLAMATIO

QVi voLvNTATE DOMINI IN LIBERTATE vvIRIT. 4 LiBεR sa T. Quaerenduin est nobis quid sit. in libertate elle. voluntate domini est in libertate, quo volente libet est. nos fiuimus ita, voluntate domini in libertate e si , qui ius libertatis usurpγuit domino volente. Id primum scripto ipso .colligemus. Non enim difficile suit ei, qui hanc legem componebat, id scribete : Qur voLvNTATE DOMI Ni Li3ERFvIT. Nunc hoc scribendo, ut IN LlBERTATE FvERIT, satis ostendit aliud esse, in libertate esse aliud liberum esse. Excut. amus etiam causas legis huius Indignum putauit legumlator eum, qui in fortuna aliqua reipublicae, qui in numero

ciuitatis fuisset, redigere inseruitutem. Sed hoc quoniam sibi nequitia interim asserebar,adiecit , ut hi liberi essent. qui in llibertate voLvNTATE DOMi Ni fuissent. vis scire quanto aliud sit in libertate esse.aliud liberum esse Eum qui in liberrat fuerit, iubet lex liberum esse. Tanta rerum d fletentia est in causis libertatis. In libertare est igitur quisquis caret sorina seruitutis id iudices hac ipsa lege manifestum est. Non enim legumlator putauit etiam Oos , qui a dominis fuga abessent, esse in libertate quod colligo scripto eius, inI voLvNTATE

DOMINI IN LIBERTATE FvERIT. Apparet aliquos&non

voluntate domini in libertate ele. quod si verum est, potest inlibe tale esse, etiam qui liber non est. Nihil ergo prodest

tibi eum dicis, liberum eum non fuisse. Non enim quaeritur, an voluntate tua liber foetit: sed an voluntate tua in libertate fuerit. - Si voluntate tua liber non fuisset, quid nos postula- remus 7 Depulsi is hae pugna, transcendit eo, ut negetliberum ltu ne saltem fuisse. Quomodo igitur colligemus cum quian Iibertate est, quibus algumentis colligemus esse in libertate Sign auit aliquis tanquam liber. si id voluntate: lomini se A rit, etiam si maxime illum seruum esse dominus volvit eo tempore, manifestum erit in libertate.sic quisquis aliquid pro libero facit. Atquihic puer non tantum pro libero, sed etiam fpro Ingenuo est,praetextatus fuit. Si talem illum ad iudices perduxissem,hoe insigne non tantum libertatis modo, sed etiam dignitatis esset. equidem pauesne scelus seceris. E t alius fortasse tantum usurpaverit libertatem , hic & approbauic in bus 'ubli anis hominibus lut parcissime dicam diligen 1 sitimis. In summa velim ostendere totum tuum comitatum,

quis

1214쪽

DECLAMATIONE s. 42ν

uis habitus seruorum fuit. Ego tamen, inquit, non ea voluntate feci ut hic liber esset. ledea ut publica non solueret. Saepius eadem dicenda sunt retiam gratulamur , si inuito teli in ber est. Liberum esse noluisti, sed in libet tale esse voluisti. nihil interest qua causa hoc seceris: id est ut propius ad verba legis accedam ὶ nihil interest qua causa in libertate esse eum volueris.Verum ista causa, quam praerendis, digna p*na est. circunscribete vectigalia populi Romani voluisti. specie praetextati imponere publicano voluisti Postmodum dicam, quanturn intersit huius pueris interim dicam, tua qui diate ςsttquod petieras non contigit tibi, non sesellisti.

passurus est hie puer domino redditus, sine dubio nostinati S. ii tarii negotiationem, frequentissima in foro vide mus iudicia tali ominiuriarum. Fortasse et amnatus est ingenuus: for tallia rapto ex aliquo littore praetextam fortuna icddidit : Illud est tamen quod nos magis confundat. VI deturm ego ni puer preciosu&: timuit ne magno aestimaretur. Ista species in quacunque seruitute miserabilis foret. Rogamus Q ,uadice: is quam muIta fac ere possit aduersus pueru mau- gQ iratus.aut illi fortasse preciaim, excisa virilitate, producet. Rut obici felicis totumeliae annos venibit in aliquod Iupanar. Res est nobiscum homine qui non erQbescit .' nihili CL eruata etiam periculose auarus eii. quos cultus accipiet, qui praetextam habuit Ego vobis allego etiam ipsum illud iactum praetextarum,quo sacerdotes vel autui ,quo magistiatus : quo infit initatem puerulae sacram facimus, ac venerabilem.

tulit per publicano s. non professus est. deprehensa res est. Ρα-blicaui cum domino contendunt. illi taa quam commisiam rem vendicaat. ille tanquam suam.

1215쪽

RE M non ofessam apu a nos tenemus. Hoc ius quale sit postea videbimus. God quis profetas non est apud p

blicanos,pro commissotcnetur. Ea res de qua iudicatis, in professio aetn no venit omni iureconditionis nostra est bica est, inquit. bNihil istud contra ius nostium est.alioqui nemo non hoc de se nou professa dicere possit , Mea est e &-is qui transtulit, alienam rem transtulit. Ante omnia, nulla lege com Ptehensum est ut alienam rem nun profiteri licvret . . alioqui publicum euersum est, leges permutandae sunt v t transscta turali ena: an furtu spiofizeri debuit Atini qu integi meam poenam esse, cuin ille peeca uerit, uerum dicam, Si quidam qui habet lex nostra, postea viderimus : interim lex est. . non ad-uelsus hominςs, scd aduexlus rem scripta est si ius accepi lIemus aliquod ab ero qui non tiani tulisset, exigendi sic quisquesne dubio esΙe nosti causam clior: sed tames videretur deri ipsa essς comen tiui Nupc lex hoc continet. rem reuemps quae translata eli, ut prosella non est. quid interest qui, profestus non sicth tria rerIςditas itinac de iure. Sed iusipium iniquuest.Aliὀ me vocas, deal. o quercvis. Dic illud RO oublicae, die Senatui; dim ma stratui : minitam i R. vectit alet3ustia uix v ipletur, tripoliat proni bolae, & sublatuiti ianam ecc playst: Nos E ad ximus i 8 'Mid solabatur. Sed Respubliea qucretia.emri q aqueii poteribili .iberq rόd responclim .piri insim must.

istimas gentes . defendimus ripas,&flumina,&llitora. huc adiice & illud, templa extrub. tur: multum impendiorum sa

partem haereditatis sibi vindicght M p iurimam iugal cofert negotiatio. quicquid cic, dclusuro lucro est id quod non potest videri iniquum, ad lupd accUM ui, M πω ctigal quidem ipsum necessarium, non iniquum. N una haec iniusta poena est in q;la furta dce hendundur, qua lex vi ad

eatur, qua fraus transferenti qiqetegitur Λliter stare Minoia potest.eodem reuertimur. IIterum hac ratione Res publica locataraς necessitate nus. oduximus, de pre in iv ici

1216쪽

D xc L A M ATI o NEs. - ix poena sit,quamuis in commisthm veniant ea , quae quis pro fessus non est, tamen fallere nos volunt, tamen mille arcibu circunscribimur. Quoia quaeque res est, quae deprehendat tPoteramus tibi et a mimputare beneficium istud . quodet, extorqueri quereris, non apud nos perdidistit interim quoasatis est in furem apud nos inuenisti. ignorares nisi nos tuissemus, translata in aliam prouinciam furta, interi guotos homines, inter alienos. In summa parte, qua lex secundum nos est, aequitas secundum nosest. Illud quoque dicendum puro, qua sententia possitis parti utrique consulete. Quid est aequius ruam Vir umque vindicar unus furtum fecit auobus. habetuam quisque legem. nisi nos leti nemus , nulla actione vindi μcati possumus ille etiam ii non ipsam rem acceperit pro Ie men accipere potetit. Habet actionem de illa.Nam , in quadruplum litigat. ntici irascitur fuit qui se contentus est. Ad uersus inuidiam illius priuata agi actione potest: a uobis, pa-blica. - IllE vobis commendat latcinat luasea os commenda mus vectigalia vestra, commendamus reditus ciuitatu.

QRiet, i. 131 R. st ri Sidῆ Dii Sineretur lex,quos dominus Hariunusisses,&4i bEros esse Polor sidii su erilaeuu erat. Nam etiam liac leges lata; non dubiitabatii quin manumissilibet eisent. Praeterea allui desse a libertate eue, aliud libetum ess

etiam

1217쪽

inines , qui hanc quoquo D is inam i a ibus iniuriandi Rub

CCCXXX Abdieanduι qui alit adulteram ma/rem. Crimine adulterii repudiauit quidam uxorem , ex qua iuuenem habebat si um. adolese eos accessit ad patrem,

mari a se mc re ricem.Dedit pecuniam illi pater: ille matrem egent malere coas it patre, gnorante. comperit pater, &o bhoe abdicat filium.

NQN leo oro expecta Monec iminis me onerati , ex hoe

p aec piae quia daridi .ansiud Ligei,S patur. 14aque ne illa Iridem aieere quae initiod sentionis to ea n a caeteri habent, possum. Ecquid pe caui nunq ad luxuriatus tua,' nunquidbstu/ pater uaconiti mpsi nunquid mere rinem amauir Cum eo mih patre res eli,qi. De mutulus haec fuit. Utinam proia' tura illa Lugal tiqesset apud patrem nunc omuis iudicii L ena,omac periculum meae digilitatis ex hoc oritur , quod ρο- cumam non meretii ci dedi in hoc enim, ut opino; , mn Scriminatio diuisa est patiis. quod macie maluerim, luod t-lein uod patre ignorante. Quod sic mattein alui blandior mihi adhue pit et erat quod in me laudari posset , si aliquid obiiceres. Itaque defensionem huius partis iocunda pi - teribo: cie quam quia si si iidear occasiimem, qua deri et Ia 4 dibus loqu-ter. Sed repudiatam ramen crimine adulterii alui. satis erat mih iespondς re iudices, Utud qualecunque est . ad Ei uim npti perti net. Iaaritimores excutiant, mariti sein X. la- tit m d est de teflt libe is satis est, quod nati iura. Et hercule fa- Elthq is,Mvindicans potet has ab ipso crimine eit, quod u0n ese statuiti non est quaesitatu, άon eit pronuntiatum. male Minom fuerit an crimen: Uostacitia mater citaeesserit,au Vz-tii ndia:vna testi piato, in certa aliqaapio natio ad hoc I sae Ia ut unque ineratio clueit. Aliquid audiuete cIado: Ig-Fi alti, nihil certum maniteit umque coga ou Isse ecLedser. repudiasti. 'Qune Uunque tarneci litudeli, non me. dioere in habet moi uiti 1iatilla in uefensiouem, vel ipiam ege- state itfIἰlap ostituta quae Gessinnium amoribus per naturi, ia-

1218쪽

tarditate, vel verecundia factum, quod mihi causi atris mel lhic agenda est, quod tam sero, quod nunc demum postquam ipse, dum misereor, offendi. Vtinam adiicere apud te voluisset illa, quae mihi quotidie ait Ita, ego ad altera hoc tempore, in hae potissimum aetate, post filium, & post filium iuuenem, Assirmat ideo se et bos accipere,ideo protrahere vitam, ut tibi de pudieitia sua liqueat. Sunt ista quae mouere te quo de potuerint. Ego tamen in praesentia omissa omni defensione.illud re pondere eontentus sum, Qualemcunque alui. Quantulum est enim quod praestiterim ego illi etiam iiividi olae pietatis siliusὶ n on plus in matrem contuli, quam quonpatereris datum esse meretrici. Sed clam&ignorante te.Vnde mihi tantam felicitatem ut hoc crimensii volo itaquei me

rogare praesentibus his, quos habemus iud. quid fieri oportuerit. Rogare te debui y Exoratus igitur fuissessi petiissem. hoc responde, hoc adnue,&ctimen confitebor.Λlui sies ergo si scisses: credo. Qii intulum enim erat quotidianam stipem,& hoc exiguum quo anima in posterum diem prorogaretur, praestare filii tui mattit & si hoc animo fui, tu voluisti, tu de disti Nec enim cuiquam credibile videri potest, ignorasse te,

an ego vere amarem . Me sine dubio & verecundia & metus inhibuit aliquatenus verum statim dicere. Sed ut pecuniam acciperem, illae me subierunt cogitationes, quana in dulgenister, quam prudenter faccies, ut infelicem foeminam aleres. nec videreris an gratiam rediisse. Tu tamen,inquit, mentitus es patri, & a molem mei e tricis finxisti'Ita innocentio teram si verum dixissem. Plena est huiusmodi artibus vita, plena sunt etiam theatrae circunscribuntur& seruorum artibus patres, dimendaciis filiorum : &ignoscunt, cum meretricibus pecunia datur, cum aliqua a lenone redimitur ancilla. Dixi a

morem esse meretii cra: acceptam pecuniam matri dedi. innocentior ergo eram, si pecuniam in atri petitam, meretrici dedissem. Possit Videri sine dubio durum & asperum,Hae cum ipse sim in pericato, etiam alio rogare et qmecunque tamen occasio, quaecunque ramen necessitas est, si iam ego esse

di, si quid, quod parum simpliciter rogauerim irasceris,illam

commendo miseram e non uti educas. ruit ista spes aliquando, & forsitan, si felicior essem, maneret.istud ad nuc quod egens & abdicatus nec esse habeo deprecari, ut alas, etiamsit iasceris. Qualem Gai maniferae illius existimas vitam, cuiri

cibos quotidianos petita & semper inpolierum egens este

1219쪽

t quidem vereor, iudices, ne post hanc Metam calamitatem, ista inpraesertim excepisse me propter misericordiam sui cre-δGfiniat inuisam diu vitam,& cibos accipere desinat , etiamsi dabis. Nam perleverabitu ogo ignoscatis etiam, si hoc for sitan apud animum partis mei a speium videris ossit d hae te, miserae comes quotidiatio labori. PCCCXXXI.

Bis damnarin iniuriarum, raris fio abloluim. QVI CAPIT ls REvM NON DAMNAVERII , Ipsa 2vNIATUR. HI TER INIUM ARUM DAMNATVS FV ERIT, c APITE Pu ATUR. Bis damnatus iniuriarum. ter rio a quodam polluimus, abiolutus est, agit cum accusatoret aqua in capitis accubtus

Bis dionnato huic deminos nνtet patronum. nam erimn Dra rimae absoluti is bis tamen damnaim est.

T R. Lex haec est qua iudicium conicinetur , haec est quano inurn accusem, haec est quae virum libet hol um occisurast. Ecgo hac lege sola aceusb. Nemo dubitauerit hanc legem esse tuiti stimam e sed quas causas liabeat, postea dicam. N ori accusauite, inquit,capitis, sed iniuriarum. Primum igitur hoc' latueri vos oportet, si quid damnatione,si quid ultione digna non habet,iuitum debet iudex sequi, debet sequi proximum, Nulla tamen prouidentia potui t esse eorumqui leges componebacit, ut species eliminum compleisterentur. Nam &Lmpet cauentes nequitia viciis ei: &ius ita multiplex atque di fusum siet, ut pro incerto haberetur ignotum. Feceruut ergo ut rerum genera complecterentur,& spectarent ipsam aequitatem. Multa ergo inuenientur frequenter, quae legum verbis non teneantur, sed ipsa vi δc potestate teneantur: quale hoc est, sane enim concedam in praesentia tibi, non fuisse illud iudicium capitis r si tamen eandem vim habuit, quam iudicium Capitis,eandem poenam habere debet. Fingamus enim plura esse scelera, sicuti sunt, quae morte punienda sint. Nam cum lex etiam eum qui falso accusauerit, occidi velit.: manifestum est oecidandum esse eum, qui templa incenderit,

1220쪽

οε M. FAs. Qui NTILIA Ni occidendum esse una qui pat iam prodiderat. dici mota

non interest qua lege harum accusaueris et quo mam id demuiure de quo quaeritur, comprehensum est, ut qui capitis accusauerit, poenam patiatur. Ita nihil nte ieit quod genus indicii fuerit, si euentus eodem redit ilius fuerat. Num igitur d bium est quin hic pro q io loquor . sicli et iniuriarum tertiodam innatus per tutus ueri y.xtra quaestionem est Q&d ergo da

mnatum eum existimari oportet cui damnato capi tis poemimon inet, non pecunia mul ab I. ur, uou gnominia, non damno iuris alicuit s. Qu dei gosuimum crat 3 ut occideretur.

Quid interest hoc qca lege quid in rei est quo genere iudi

etiὶ F eri non potest ut hic capite periclitarus sit,& tu n. ncapitis accusaueris. Praeterea quam putantiis suisse causam eou- scribendae legis huiusce et Hanc enim cum excusserimus, apparebit in istam quoque partem saris esse cautum. SI DI s

ce lator os spectauerunt , ne quis impune alteri peric ulum aD ferret Homicidii genus putaueiunt, pete lespitatum hominis, quem occidi non oporteret. Tu hoc fecisti accusasti innocentem, s tibi creditum esset, periturus erat is quem accusasti. Iudiees eodem tempore de te pro 'untiauerunt. Non

potest omnino ista circunscribi religio &seueritas iudicii, ut non poenam det pars utra libeti Hoc absoluto qu pe: itutus suit, eontinia o id quoque consequutum est, ut tibi ess t poena

patienda At enim tertio tantum iniuriari maccula ui, &tu

bis damnatus eras iniuriarum. Quid in erest quae res fecerit istud capitis iud cium 'N im&cu crimen glauius obiecisti, quam priores obiece unt. Vis scire quam hoc verum sit 3 Semel iniuriarum damnato ignoscitur. Illud morte dii num videtur, si is qui bis iam damnatus est iniuriatum, secit. Iari hoc tale videtur quale hominem occidere. Ergo tu id obiecisti, quod lex morte d gnum putauit, quod leat capite taxauit. capitis ergo accusasti. Hoc loco iure depulsi, ad conuitia confugiunt Bis tamen niψriarum damnatus est. poterat mihi Iaris esse . quod tertio absolutus est. Sed animaduertitis quales inimicitias sortitus sit: scitis illum iam innocentem accusari solere. Sed facilius fit ut traheret aliquid gratia, dum id fieri sine periculo videbatur. Ideo intentius, iudices, pronuntiauerunt, posteaquam a Iis pugna commissa est, in qua perire alteri necesse sit. Omnia igitur eius tulit qui reus capit/Sa cuiatur,

SEARCH

MENU NAVIGATION