M. Fabii Quintiliani Institutionum oratoriarum libri duodecim, summa diligentia ad fidem vetustissimorum codicum recogniti, ac restituti

발행: 1629년

분량: 1385페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1231쪽

nus eualerit,gratuletur quod non occidi, vulneraui. ita ille αsaluus est,& beneficio meo uiuer. Poenitet quod non ab adurutero coepi: circa uxorem moratus sum, tanquam illa plus iam

Ieris fecisset.interim fugit ille iuuenis & velox. Mori volo quod adulterum non inuenio. unde veniti quis hominum fuit non inueniri in ciuitate hominem vulneratum quos e non domi medicos adhibuit omnes illos interrogaui. numquis alius nemo erat, nisi quem latrones vulnerauerunt. Evnunc ille me deridet ubicunque,& fortasse iam sanus est M xi volo.satis iusta moriendi causa erat,si calamitas mea hacte nus stetisset. Accedit huc, quod fortuna nostra dedit inalia

suspicionem Nihil est hoc loco, fili, quod me suspirari puto.

Non habebam causam parcend I homo perit us. Ego te vero innocentem puto:ac si hoc non credis,c xaui, sanaui: alio.

qui te & hodie occidissem. Constat tibi innocentia: sed nunquam potest constare sibi fama. vis scire quae inimi ei nostri loquantul)Ira actus me in latrones incidisse. let fieri, sum nrum est. Sequens scio sed nemo de hoc loqueretur, si uxorem non deprehendulem. Mirantur quod patrem in illorericulo reliquisti.ego te puto fecisse sapiente r&si crimen est

istud, utrique commuae ςst:nam S ego fugi: non eramus pares. quid attinebat periclitarit utrumque nostrum fecisse summo consilio puto. In latrones incidimus, de recessimus,f1gimus.nemo persequutus est. Quid ergo est ego gaudeo qui no a potui aliud maius beneficium dare . quam e saluus msses. Sunt qui te putenepro me pugnare debuisse. Querebar paylo ante de infirmitate coiporis et mihi ne mente quidem satis constare credo. Cum conuenissem , 'uxorem adulte amoccidissem, postea in domo viderem vulneratum, interrogaui quis te vulnerasset. Sed dignus sum morte. infamaui te adulterio. in latrbyes in eideranius. Ego te inter-xona ui quis viilnerasseti non, fili, maligne:sed quomodo e cidunt multa his qui expauerunt. perculsus illo metu ignorauci quid iacerem.Mali istud aliter accipiunt. Irascor manibus

meis quod adulterum tantum vulnerauerim: nulla ad te pelati nexet tu famia , si occidissem: Nunc congruere haecinisse videntur, falso quidem videntur taenen. ego nescio queri vulnerauit tu vulneratus es. Non prode nobis quod noueaeca est. Homi numiniquitatem ne odio quidem defendimus. Ego te nunc si non curatam,videretulium occidisse. Hanc

1232쪽

Hane ego infamiam terre non potium a tua aliqua ratio est tibi longa vita superest. potet Sapprooare innosiciat iam , cum duxeris uxo em,cum fide in illi iraraalem pialtiteris, cuiri toistius te vitae grauitas resoluet Ego enim ii nolo mori, moriar antequam adulterum inueniani. vis adiiciam ad hoc causes moriendi :rali ortibi a seio quem illum inueo ire non pote . Debet istud iga osci meae lenectut diu nec quaeli isti. .

CCCXXXVI.

Ager communis, e, noua tabula. Factus cum fratre maiore ut agrum communem paternuse ille sulci petet, & omni aeri alieno facisfaceret: indularumn uasum lege lata partem agri pctit ille C. D.

DECLAMATIO, AG ε R , quem communem nobis esse dieci, patris nostrἱ

frit I.d . o, liberos reliquit .aequum vilique ius , eadem VIIJ qu. Oaco aerisialieni .m hi vinua est)nihil. Cessisti, ia- 'uit, mihi. S hoc sine ulla coit.:entione iccissem si nulla op rota: huic tuae Woci possctexe prio dicerem: Circunscripsistis atrem,m c d .fficile fuit, ni ino eo, . odsi nulla vi coactas, nullis insidiis , quod nobis solum patet reliqueiat , tibi uni 'li coacessi, debes refer e anim gratiam, ut hoc fratri benedi- . cere cul:sed quatenus exuis i omen istud , &nos ad ius iv vocas,sub cos dit oue cessi sic enim tanqua alieni loquamur. stativo e mea sit aequum conuentione pactorum. odquai fuit Iut agrum possideres. Ita,ut pinc,r, viaeSalienum quod patά is tui fuit,lo lueres. Nulla igitur huius agri habuisti, ad hac proniam polscisionem QMa quaecunque sub condi- illo nutraductur, ita d mum fiet poliunt propria ac peculi - 4. xia, si Orditici consummata est ytait igitur vique ad tabulas lnouas comu, up Is nob s Icr. Et 'tracilius appareat, fima zmuS te aes aliemini noluisse soluere, egisse pact huius poemia tentia minum dubium est qu n ego venturus optimo iumo, ha: ciuera 'possossonen rapn quaeritur,ut opinor. Nam et iam ii hoc inter nos conuenerat, ut tu aes alienum patri S i Ol Sesacogere et o men te non poteram. una solutio erat Imri in verno, saeti, virulsus omnia communia est ent, ad c t, ut

M agrum Possidetremus,& aes alienum duo seiuςremus L. gra

eoniae in

1233쪽

esse illam voluisti anciliam, cuius non dubium est, quin hoc otum tuum fuerit, ut matronam approbaret, ut filiam tuam approba. et 8 noluisti eam in libertate elle, de qua nihil magis timebas, quam ne illa tibi tanqua ancilla remittereturὶ a quam etiam si te missa esset, iam tamen tua voluntate in libertate fuisset. Sed processit vitta. dicebam, Habitum matronae te volente sumpsit: He I lao quam matrona ingrcssa est : te vo-leate ad piratas tanquam filia venit tua:te v Getate approbauit se liberam & ingenuant e te etiam volente In matrimonio fuit tanquam liberae heres relicta est tanquam libera. Horum Oma Him ausa tua voluntate profectum nece ilia est , qui voluisti dimittere, qui volui ili tanquam liberam dimittere. Haec cerem, tiam si piratae tantam vicariam peti sient: nunc veto cum adiecerinr ut eam vicariam mitteres,quae in matrimo- nio archipiratae effer, dubitari non potest quin tu eam miseris tanqria in liberam futuram. Haec quod ad ius, illa quod ad me- rita. Digna est qtiae sit libera. filium tibi restituit. Si tantum filii tui precium fuisset, videretur tamen bene meruisse. Nunc quam multa addit ad fidem poterat & remanere apud piratas N obligare illos hoc indicii sui beneficio. sed noti consessione tantum eis chum est, ut filia tua videre tui. quemadmodum complexa est illa catenatu mZquotiens fratrem voca fuit quam veras laclymas profuditiOptime meruerat de te, κ' hoc ipso quod reuersa est. His parea quidem priueudus erispudorpatru,stringendus eru. tamen, tanquam cupidi auari hereditatem istam afctan- tu hoe ideo non amare, nec dis icte. primum quia poten hie Uses domini illius , sita iudicibu/vidabitur. deinde quod nobMνes

eum eo ess, cui gratim agimu/, euius voluntate dieimm nos inli- bertatefuisse. Insummaparte aduocationM, aduocamud etiam

auolescentem illum qua iacuoeatum,qua nostro beneficio rademptus ess. Promittitρ ierea, ista qua in hereditate relicta sunt,ulius esse. Bam ea am reuertendi habuit aliam 3 i ii illi, igno. ante eo, in aliqua ciuitatesu sera.

1234쪽

. . I

ei se praesentis temporis d sceptationem, uter mereatur. sati, enim voluntas desuncti comprehensa tabulis est. I st tutus es primo loco haeres. non facio tibi istius hocioris controuet .sain. Quaeritur hodie quid deb as niihi. Si iudicia in ea ad uet' sus amicum intra legatum stetissent, i gatiam a te peterem. Haeredemo innium bonorum habui hoc ut sim pollulo. Vt scriptum non esset, iud. iniqlium trat offerri nubi quantum habeo. tanquam is qui defunctus est, ari mihi iusserit, quantum ego illi dare possem .Iugeris autem holum disse entia -st. id mihi dati iussit, quod ego illi meo testamento darem Noci habetici hoc interpretarionem modus. quantum pen at onecbnstet , numerari potest, & recepit comparationem. Qu dreliquit, quantum fieri potest, dari voluit. eadem rein tuta est Itaque si illi pecuniam te ita inento meo legassem, pecuniam peterem . nec ferrem te dante pro pecuma aliquid quod eis itantundem. Si mancipium rel. quassem, mancipium de

betes nec diceres mihi, Accipe quanto istud est. Id mihi dari iussiit quod ego ilI: darem . id ego autem dabam illi 'hae

reditate ia quid peto hae id talon'.quids ripsi 3bona omnia. quid vindico mihiὶ bona omnia. Voluit simile esse iudiciunt suum meo testamento : εκ quodammodo inuenit rationem,

qua posset iudicate post mortem. Istud vero quale est quod

offers' Reliquit mihi diues amicus paupertatem' Non natim de animo loquar: interim potestis ermutata ut sic dixerim translataque inuicem fortuna aestiniare ius .Fingamus enim hoc aliquem pauperem scripsit se de diuite. Qin modo causam explicamus 3 Alium fecit li aeredem .iussit ani co locupleti tantum dari, quantum ipse sibi t est amento daret. Si nuuntum tale te ita mentum, quale est meum . num abbaerede tautam pecuniam peteret, quaniam ipse possideret 8 Non, ut pinor. nam ne possi qu: de dari. Sed illud succurrit. Dariti b: iussit quod titulo testamenti dabat : dabas autem hae s litatem . nihil ultra haei editatem petere debes. Arquiri' idem 'eit, verba eadem sunt: nec cu ni personis L x mutata si. Nunc t animum quoque intueactur te stan is: hoccine illum vola- isse existimatis ideo inquisiuit meam fidem, ideo v taec x- per m ntis cr : de te par uni putauit, ideo in ipsum Iupit ani-m m, & penatus intuendam omnibus hominibus menter

dedit ut mihi hoc Mimqti erct quod habet am 8 Est quare per astellam nium est quare omnem spem tibi in rosterum excidas. Sciucitpropiu qui mei ullualtu mihi cariorem sui tria seiunt,

1235쪽

Da eLAMATIONεε. 4sν seiunt, si et alii fuerunt amic i. totam mentem meam deditam uni suisse. Quid interest animi quan tum sit,quod totu est Omniu bonoru heres. quicquid h-bui, quicquid .elua ii, qui

ra longae frugalitatis superfuit Aecessissent huic testameto

subitae opes .idem erat. Neq te ego titi ne dii; itia peto: pau peltate consueui, frugaliter uiuete scio nulla mihi grauis R eessitas est I lum dium t ri tum amplector omnium bonoIε. I quid insertient uni, cognos eanimu meum. sicut voluisti, ti)i vixi , tibi moriturus fui, nulli alii in hoc pectore locus suit. Hoc te omnium bonorum meorum haeredem instituit. Post hoc t: stamentum dicat at quis se mereri.

CCCXXXIII. Pauperimpensis diuitu disensu.

PATRONvM OPTARE MCEAT . INGRATI SIT ACTI..

Ado:escentem diues pauoetem impensis suis in Athenas nil sit. redit ille disertus. D tulit diuitem quidam reum prodItionis,& optauit patronum pauperem illum ,. qui d mlisi pensis profecerat. Egit pauper. non tenuit. Accusatuta discite ingrati.sERMO.

Intelligitu huis adolassensi eum summo νεθectu diuitu agendum ita demum enim vide iιών id quod fuit, necessitata fecis,

sic illa quareretur. Et in totum hoeseruare in omni Geontra uerse,qua ingratι lege eontinentur,debebimuε. ut hi qui res sunt, oin ipsa actione ira ti non sint. Raro valde interuement contro

1236쪽

M. FAB. INTILIANI DECLAMATIO. F Si videlicetiiudices, hoc quoque in potestate fortunae, veIn contrarium bona ipsa conuertat. Maximum mea diuite aecep :sse beneficii Im, quod mihi consummare studia contigerar, qui S negaueriscum inter maximorum mihi malorum causam hoc ipsum attulit,quod videbar disertus. Adeo ut si mihi exuere hanc partem persuasionis liceret , amputare vocem , & velut omnem usum loquendi perdidisse malueram, quam cum homine de me optime merito iam bis consistere:&prio iis tamen iudicii manifesta excusatio erar iussus loque-ptime ut iam saepe dixiὶ demerito satisfaciam , reperirpossum .vera sunt enim illa quae dixit. xum, infelicis huius Eloquentiae studiosus, huius liberalitate,

huius opibus peregrina studia , clarissima exempla , otiuinquo plurimum studiis consertur , sum consecutus e utinam non usque ad inuidiam. Nam mihi cogitanti cur integer rimum virum, optimum ciuem, calumniator ille proditioniareum secerit . nihil succuriit aliud quod secutus ut, quam Veego ageretis. Habebat enim ius optandi patronum, & hanc leges dederant potestatem e & forsitan quaerebat etiam con tra absolutionem innocentis rei hunc colorem, ut videretur adeo dimissus, quia ego egissem. Hoc ei certe non contigit. Reum offendi, non me herςule superuacua asperitate verbo rum ab has ego pnim me quatenus fides agendi permiserat, abstinuisse animum confiteor sed pei serenda fuerunt mandata falsa. verum criminosa: conficta, verum inuidiaeta meriplena. Mod si quid esse in ratione dicendi videtur, siquis.

me infestato attulisse credit orationem , accedit hoc 'uoque gloriae optimi ciuis , quod me aecusante absolutus est. In - .grati reus sum. De prima parte causae, iudices, non faciam conti OueIsam, neque fas est. Accepi beneficium quantum

maximum dare parentes liberis possunt. Non erit m si sertu natu selicissima ad hoc officia studiis meis dedit , cicinamen ista animo praestantis aestimanda sunt. Accepi pecu-μiata voxumi spem futuram in postem vitae, infeliciter, etiam Lba .hodre quem modum teneam actionis, quibus vocibus o-

NARRATIO.

Pauper ego natus , & contra facultatum rationem mea

s mihi

1237쪽

si hi hi hie defende lus fuisset. Accepi beneficium ne illud

quidem inficiabor, non reddid1. Non tamen continuo sequiatur, ut ingrati lege teneatur, qui acceptum beneficium non dum penia uerit. alioqui nemo est qui non caluiviniae genus positi incidete. Nam ut huius modi omittam tempora,statim celte ut accepit beneficium , accusari potest: nondum enim

reddidit. Quod si non coni nuo ingratus est, quia paria non fecit: superest, illa nobis intuenda sint, an omnia praestari iis qui beneficium dederint, oporteat:an id de quo cognoscitis, praestari oportuerit ac postremo, an potuerit. Nota omnia esse Praestanda etiam parentibus dieo : alioqui nihil est periculosius acceptis beneficiis , si in omnem nos alligant seruitutem. nam etiam scelerum , si ita videatur his qui nos meritis obligauere ,asserunt necessitatem. Quaproptcr illa in consesIo erunt , neque facturum aliquid aduersus Rempublicam ex voluntate eius a quo beneficium acceperit, Oum qui acceperit a neque impium erga parentes necessitate tali futurum, neque inhonestum, neque ea quae sieri non poterunt, praestaturum. Quod si luce ipsa. iudices, clariuε est, iam intueamur an hoc qiiod me pretinare debuisse dicit,

praestari oportuerit. Fortior sic ageret. Advocationem negare contra reum proditionis non debui. oportebat non

deesselegibus vocem, oportebat esse aliquem qui in summis

Ie publicae, ut tum videbatur,pexiculis, excuteret veritatem

Dicebatur proditor aliquis clamabat delator, si mihi vox es set, siquid eloquentiae natura tribuisset , iam vobis ostendis

sem quae cum hoste commercia, quod discrimen totius reipublicae, quam haec omnia quae in conspectu sunt, Iti ultimo periculo essent. Hiccine eum qui accusari posse videbatur,ta- Φcexe oporteret mihi aliter agendum est. βgo utilitatibus publicis contra restitissem y Ego vere haec omnia supra me maluissem , quam tanta merita asperiore ulla voce violare.

sed necessitati quid faciam ὸ Lex optandi patronum ius dabat:me delator optauerat: doce quid iaciam. Delator ius habet. contra Nnem meam deffecationem publica aucto- ritas nititur. Gnscientia mehercule neere hoc viderer 'ac timuisse , ne si illi causae vox contigisset, in medium scelera prodirent. Ego vero suscepi caulam,nec timui ne vincere r. Non igitur obiicere debes mihi,in quod coactus sum

illa quae fuerunt in mea potestate si deprehendisti , ostender

1238쪽

neque ista ego imputo. Non enim pore am, neque erat ad- . uersus innoc entiam tuam ingenio locus. Itaque discessi 3 iudicio laetio , quam reus ipse .' &velut editis necessitate o- aperis, ad graculationem cucurri. Nec me ei in reliquum exi- lmo tempus , debete confiteor i da quem defendam, da pro quo loquar. S quid aduersus illum nocentissimum delatorem a inuenire possumuS,linpera quod vis: in quantumcunque tua ista vox est.

CCCXXXIV. Proditoris aetusator risensere.

Affuit reo proditionis,absolutus est.ille petit ab absoluto pe- cumam quam pactus erat. non dantem detulit reum proditionis. damnauis. Petitur in exilium

CVM DAMNATO PRODITIONIS ET PATRONvs EX v. LET. Damnatum esse proditorem certum est , &hunc uisse patronum. quo modo tamen deseciditur '.quomodo proditorem d fendit. hoc sic pei suaserat, etiam ante expes i- mentum nullam esse ingenio tui, mdam causam. Non fui, inquit, patronus eo iudicio, quo damnatus est. Si verba legis intueri velimus, nihil hoc ad praesentem cognitionem perti- net. Satis est enim probare & illum proiitorem, & te patr' num fuisse quandoque. sed videamus quid secuta sit lex. Non mehercule tantum putem prouidisse legumlatorem,

quantum aduersus te probamus. Patronum enim voluit exulare, non conscium. Illa prorsus locutus cum aduocatis videtiri, sane suscipitis alias temere causas, ubi priuatae leges erunt,& ad unius commodum pertinebunt:cum vero dep oditione agetur, diligentius intuemini: etiam si vobis nihil ipsi confitebuntur, ad hoc, si non satis momenti publica pericula habent, vestri respectu capitis,inquirite. igitur quod deIege cautum est, proditor aduocatum habuit , licet illi nihil

profuerit. Nunc vero quam necessarium ex eventu.ostenditur, proditor absolutus est. Has illi artes timuerunt, hanc calliditatem aduocatorem. Constituit enim natura armane.' istiae per quae abducantur iudicum animi. sed ipso , inquit, iudicio quo damnatus est, noa sui patronus. Volo interim sc

1239쪽

num hoc satis est 3aduocatus pioditoris fuisti. Finganius agi tur amplia. um suis te iudicium , & tantum primo iudiciorronum illum o nonne damnatio sequeretur , quod omnino patronus fuissetiN on rgo tempus intueri debemus, sed causam, si homo idem est, si crimen idem, li lex eadem, putemus ab alio esse damnatum. Non enim proderit tibi istud quod imputas: tunc enim diceres , ignoraui:& idem me quod iudices f fellit. Nunc proditorem sciens defendisti. N hil dico .de aduocatione: testem perdidi. Tantane lucri eupiditast sic proditores corrumpuntur. si proisus diomo nocentissimus Cum aduocato suo locutus e it. Ego quidem prodidi: sed ma-guam pecun am accepi,& tibi lum . it. Quaeritis . iudices, quantum promis ri petenti non potuit ploditor soluere. Urgo quantum in isto est .prodi Oi viuit : nec vivit tantum, sectet amicitidiat ut , &ad hoc necessitate soluendi urgetur. addidisti homini nocentissimo peei niae necessitatem. Vnta temporum mutata condicio eit Pecuniam non accip ebas: ita nunc ille quod punitus eth, merces huius vindicata est. e

cuniam nou acceperat.

C C CXXX v. Infamis in nouercam, vulnerat-- infamis in nou rcam cum patre peregre profectus est. cum

in latrones incidissent, sugeiunt. pater reuersus adultero in clusos in cubiculo deprehendit. oc. idit uxorem: adulteIum vulnerauit. is fugit. pollea vulneratus'filius venit. Iaterrogauit eum uater a quo vulneratus ei se l. ille a latronibus dixit. clarauit eum pater,&reddidit caulas mortis voluntatiae filius.

. Itam, num natura remedis minuenerat, mox tem, Nec

quisquam potest tam crudelis legumlator fuisse , qui homi nem Iunocentem vita pum et: ch m & hoc ipsum sit calamir tis genuSi mori velle. Necessaria tamen vestia cognitio est, ut non quia istud liberum esse innocentibus non oportet, sed quia multi sunt qui sic conscientiam emittunt: dc ideo adiectum est damnum sepulturae , ne se putent poenas estugisse.

Ideo ego hanc vitam olim inuisam tam diu tuli,.donec mi C. D

1240쪽

meus sanaretur, ne viderer aliqua conscientia mori velle. Mc- ri volo. nihil me comisisse manifestuin est. Et iam s. tis rationem videor reddidissici mori volo senex, habet suos vita termi nos. Dum membra sufficiunt , dum in ossicio vires sunt, quo ram quamque partem habeo viventis. Cum adhuc habetem uxorem, matrimonio inutilis eram, nec mitum si quem concupiuit iuniore meoccidere adulterum non potui. Non mira retur me mori velle, siquis vidisi et f igientem. quam tarde feci felicissimus suissem si me latrones oecidissent.TAccedit illud, Filium habeo : mori volo dum saluus est, dum. illum relinquere superstitem possum pene illum nuper amisi. inridiaturum erat si non potuissem sana eide ne dii, quod leuc ruit vulnus,non accidet hoc mihi iteru Ego scio in quibusco gitationi b. suerim. si in maius periculu filius meus ven istet, noexpectassem vos ut perirem. Nondum de aduersis loquor. haec ipsa me ad mortem ducunt , quae ex voto contigeruet. Veniamus nunc ad querelas. Infelix sum. peregre proficisci volui in latrones incidi: viuere me miror. accessit dolor,aii lio meo deductus sum. Non queror de ipso i or uis mihi

ratio aduersus fortunam est. Interuenerunt latro ues. non stetit mecum filius, cum pro me pugnarem. secit aliquid di ipse scelerate: solus reuersus sum, tanquam scirem filium saluum esse. In secuta est alia fortuna , uxorem adulteram inueni. Quid accidere grauius huic aetata potuiti velut exprobrare Imihi visa est fortuna, quare uxorem post iuuenem filium duxissem. Ex eo quod deprehendi illud quoque colligo , diu iadulteram fuisse. Paulo ante proselius eram. statim in cubiculo adulter, tanquam sciret me non reuersutum Quantum hinc coeperim dolorem. deprehendi quod ipsos adulteros puderet, tenebris absconderunt tanquarti nefas. Non est hoc ad mortem satis 3 adeo me laborasse iudicio, ut nescirem quam ducerem adeo me nescisse quid in domo mea ageretur, Venon fuerim deprehensurus nisi fugissem p Destituit me fides illa, quam speraueram fore solacium senectutis demens ego, cum talem haberem uxorem peregre prosectus sum. Abducebam mecum etiam filium. Mori volo quia uxorem meam occidi.qualemcunque licuit. scio. Sed non semper ad animum pertinenti ura. Occid*e adulteros lex permittit. EP mihi sic irascor, tanquam nefas fecerim: t si quid in hac parte consolari vultis, mori volo , quod adulierum non occidi.

Hoc tantum me dicere putatis,quod me nou vindicaui, quod nescita

SEARCH

MENU NAVIGATION