장음표시 사용
41쪽
M. FAg. Qv INTI L. IN sTIT bent, &cito pariter ire Ita fiet, ut quum aequali cura lintu an
utraoq; tueri coeperimus,neutra alteri ossiciat. Quidam literis institu ndos, qui minores septem annis essent, non puta
uerunt quod illa prima aetas & intellectum disciplinarum ea pere , de laborem pati non possit. In qua sententia Hesioduni esse plurimi traducit, qui ante Grammaticum Aristophanem erunt. Nam is primus in quo libro seriptum hoc inuenitur,negauit esse huius poetae. Sed alii quoque autores,
inter quos Erato illi encs, idem praeceperunt. Mellus autem, qui nullum tempus vacare cura volunt, ut Chrysippus . nam is, quamuis nutricibus liten mum dederit, tamen ab illis quoque iam informandam quam optimis institutis mentem infantium iudieat. Cur autem non Detrineat ad literas aetas, quae ad mores iam pertinet 3 Neq; ignoro, toto illo de quo loquort'mpore vix tantum eis ci quantum conferre unus postea pota sit annus: sed tame mihi, qui hoc i nserunt, Videntur non tam
discentibus in hac parte, quam docentibus pepercisse. Quid mesius alioqui se cient , ex quo loqui potetunt Faciant enim aliquid necςsse est. Aut eur hoc, quantulumcunque est,usque ad septem annos luerum saltidiamus t Nam certe quamlibet
parum sit quod contulerit aetas prior malora tamen aliqua di stet puer eoi pio anno, qdo minora didicisset. Hoc per singulos annos prorogatum , in summam proficit: & quantum ita infantia piae sumptum est temo oris , adolescentiae acquiritur. . Idem etiam de sequeatibus annis praeceptum sit. ne quod cuique discendum est, sero discere incipiat. Non ergo perdamus primum statim tempus: atque eo minus, quod initia litera- Infantia rum sola memoria constant e quae non modo iam est in paruis, ut pertu- sed tum etiam tenacissi ina est. Nec sum adeo aetatum imprusum ricen. dens, ut instandum teneris prot nus acerbe putem, exige damque plenam operam. Nam id in primis ea uere oportebit. ne studia quidem amare nondum potest, oderit.& amaritudinem semel praecepta etia ultra rudes annos reformidet Lusus hie sit & rogetur &laudetur:& non unquam scisse se gau leat. aliquando ipso nolente doceaturalius,cui inuideat.conte dat interim, saepius vincere se putet, praemiis etiam, quae capit it
Ia aetas, euocetur. parua docemus, instituendum oratorem
professi: sed est sua eriam studiis infantia:& v T corporum mox etiam sortissimorum educatio a lacte euiusque initium ducit: ita suturus eloquentissimus edidit aliquando vagitum, & loqui primum incerta voce tentauit, ει haesit circa formas lite-
42쪽
o R A T o R I A R. L I n. I. C A P. l. 'Institutio rarum. Nec si quid discere satis non est,ideo necesse non est. pueroiu. Quod si nemo reprehendit patrem qui haec non negligenda in'suo filio putet . eurim probetur,squis ea quae domi suae re- faceret . in publicum promit 3 Atque eo magis, quod minora etiam facilius minores percipiunt :& v T corpora ad quo Ddam membrorum flexus formari nisi tenera non possunt, sic a. nimos quoque ad pleraque duriores robur ipsum facit. An Philippus Macedonum rex Alexandro filio suo prima litera. rum elementa tradi ab Aristotele summo elus aetatis philoso-Pho voluisset, aut ille suscepisset hoc offieium , si non studio pr4ceptor, rum initia a persectissimo quoque tractari, pertinere ad summam credidisset/Fingamus igitur Alexandrum dari nobis im. positum gremio, dignum tanta cura infantem quanquam suus cuique dignus eii) pudeatne me in ipsis statim elementis etiam breuia docendi md nstrare compendia 3 Neque enim Lit rβη mihi illud saltem placet, quod fieri in plurimis video , ut lite- traitiρ rarum nomina & contextum prius quam formas paruuli di-seant obstat hoc agnitioni earum, non intendentibus mo animum ad ipse ductus, dum antecedentem memoriam sequuntur. Gae causa est praecipientibus, ut etiam cum satis assi xisse eas pueris recto illo quo primum scribi solent con- 'tςxtu videntur , retroagant ruisus & varia permutatione perturbent, donec literas, qui instituuntur, facie norint, non o
dine. Quapropter optime scut hominum, pariter &habitus&nomina edocebuntur. Sed quod in literis obest, in syllabis non nocebit. Non excludo autem, id quod est: notu, irritandae ad discendum infantiae gratia, eburneas etiam literarum sormas in lusum offerre, vel si quid aliud, quo magis illa aetas gaudeat, inueniri potest, quod tractare, intueri, nominare, iucundum sit. Cum vero iam ductus sequi coeperit, non in- θην utile erit eas tabellae quam optime insculpi, ut per illos velut bendis sulcos ducatur stylus. Nam neque errabit quemadmodum in ium, ceris ontinebitur enim utrinque marginibus J neque extra praescriptum poterit egredi: & celerius ae saepius sequendo certa vestigia, firmabit articulos: neque egebit adiutorio manum suam manu superimposita regentis. Non est aliena res. quae fere a honestis ne igi Ibi et, cura bene ac velociter scribendi. Nam cum sit in studiis praecipuum, quoque solo verusitIe prosectus. &altis radicibus nixis paretur, scribere ipsum, tardior stylus cogitationem moratur: rudis & confusus intelia lectu caret: unae sequitur alter dictandi quae ex his transse.
43쪽
ro As p A a. Q v INTI L. IN sTIT. xenda sunt, labor. Quare cum semper & ubique, tum praeeipue in epistolis secretis de familiaribus delectabit, ne hoc quidem neglectum reliquisse. Syllabis nullum compendium est:
perdis cclidae omnes: nec, ut sit plerunque,d: mc:llima quaeque earum digerenda, ut in omnibus scribendis depreheu dantur. Quinimo ne primae quidem memoriae temere credendum. repetere,& diu inculeare, erit utilius: & in lectione quoque non properare ad continuandam eam vel accelerandam , nisi cum inoffensa atque indubria taliterarum in te Ise coniunctio suppeditare sine ulla eo gitandi saltem mora poterit: tune ipsis syllabis verba complecti, α his sermonem eonnectere incipiat. Incredibile est quantum morae lectionis festinatione adiiciatur. Hi ne enim accidit dubitat:o, intermissio, repetitio, plus quam possunt audentibus : deinde cum errarunt, etiam iis quae iam sciunt, diffident ibus. Certa sia ergo in primis lectio, deinde coniuncta, & diu lentior, donec
exercitatione contingat emendata velocitas. Nam prospicere in dextrum i quod omnes praecipiunt j dc protιidere, non Tationis modo, sed usus quoque est: quoniam sequentia in tu in
I s L enti, priora dicenda sunt. &, quod dissicillimum est diuiden
Hendo pro ' intentio animi, ut aliud voce, aliud oculis aetatur. Illud ponen non poenitebit curasse, cu scribere nomina preer squemadmo-.Aristotel f moris est θ coeperit, ne hane operam in vocabulis vulga- lib. de pstet. cibus 8e sorte occurrentibus perdat. l rotinus enim potestaciter pretationem linguae secretioris, quas Graeci vo-Pρ - eant, dum aliud agitur, edikere,& inter prima elametata con . lsequi rem possea proprium tempus de ii delaturam. Et quoniam adhuc ei rea res tenues moramur: ii quoque verius qui ad imitationem scribendi proponentur, non ciciosas velim sententias habeant, sed honesthim aliquid monentes. Prosequitur haec memoria in senectutem. &i inpressia animo rudi, i usque ad mores proficiet. Etiam dicta clatorum virorum, &electos ex poetis maxime: nanque corum par tris cognitio grat 1 or est. )locos ed scere inter lusum licet t. Nam &inaxime necessiria est oratori s sicut suo loco dicam l ine inoria: & ea praecipue firmatur atque alitur exercitatione: dc in iis de quibus nuue loquimur aetatibus, qua ihil damips ex se genetrare queunt, prope sola est quae iuuaret curam docentium potast. Non alienum suerit exigere ab his a talibus, quo sitans o Iut iis os, expressior sermo, ut nomina qu. Eda in versusque
44쪽
o R A et o R 1 A R L I B. I. C A r- ΤΙ- II Institutiose syllabis eatenaros, & velut coo fragosos, quam citatissime & erudi
volvant. ιαλεοπι Graece Vocantur. res modica dictu: quata' tio puero. muti omina, multa linguae vitia, nisi primis eximum urannis, rum. inemendabili in posterum prauitate durantur.
Iefellit eorum vinionas qui puerum a schola publica arcentes 'Hmi institui υolunt, duplici nitentes argumento, quod in scholas
ciliu3 corrumpantur,quodq-vnuου magis vacaturu sit uni. Priorem causam sendit a cholas non pertinere 'retorquet in aduersarios: cum pueri licentisparensum eorνupti, domo malos mores adfe- rant , qui tamen praceptorusancta'graui vigilanιia corrigique.
anti qui υt talis*,multis undissimuἰis vrgetur, eum domestrata ille maiorisecuritatesurpitudinem domi exercerepsit. Secundum planefessum Uendit, eum contra optimin qui vepraceptor mala ei theatro se frequentia accendisoleat. Ergo utilius publice quam domi institui, quamuisnonsis incommodum futurum, idomesticinali uu doctus 9probuου lateri puerorum adiungatur. Inseritρυ- rejea obiectiones dua, doctum idum praceptorem publicum non se ad pueri captum accommodaturum:'numerum auditorum impedirepraceptoris eastigationempraelemonemque. Primum ostenditisse falsum: seundum in Jeeiemprobabile, multis commodis compensat. His argumentis eonfirmat quod in scholis dis arnonr ον-midare homines: quod amicitias eontrahat perduraturm in extremam senectutem, quod ibi prudentiam sensum communem discat . quod ex amulatione insammetur ad discendum: quod audiapetiam qua ad alios pertineant quod condi cipulorum Deilitas ae. commodatior iucundiorem faciat imitarionem: Postremo, quodpνἀ- ceptor unoprasente non concipiat idemspirit in nec essundat eas vi- ν es quas inceti britate His morem pueros insituendi Di datismum, suis olim praceptoribu familiarem ιnterserit. . SEd nobis iam paululum acerescere puer,& exire dogremio, aediscere serio ancipiat. Hoc igitur potissimum loco tractanda qii. est iouit, Vtiliusne sit domi atque intra priuatos. parietes studentem continere. an frequentiae scholarum velut publicis praeceptoribus tradere. Quod quidem cum iis a quibus clarissimarum eluitatum mores sunt instituti tum e
minentissimis autoribus video placuisse. Non est tamen disi
45쪽
M. F A QE INTI L. INSTIT. Cur domi simulandum, esse nonnullos qui ab hoc prope publieo more doceri pue- priuata quadam persuasione dissentiant. Hi duas praecipueros nonnulxationes sequi videntur: Vnam, quod moribus magis consu-tisenii a lant fugiendo turbam hominum eius aetatis, quaesit ad vitia metis . maxime prona: unde causas turpium factor uin sepe extitisse. vii nam falso iactaretur. Alteram, quo J quisquis futurus est ille praeceptor, liberalius tempora iva impensurus uni videtur, quam si eadem in plures partiatur. l rior causa prorsus grauis. Nam si studus quidem scitolas prodesse, moribus autem nocere eonstaret, potior mihi ratio viventii honeste, quam ut optime dicendi videretur. Sed ni ea quidem sententia, iuncta ilia atque indi screta sunt. Ncque enim e me Oratorem nisi bonum vitiam iudico: & fieri etiam si posset, nolo. de hae re igitur prius. Corrumpi mores in scholis putant: nam & corrum. puntur interim : sed domi quoque: & sunt multa eius rei exempla, tam laesae hercle, quam eon seruatae sanctissime utrobi que opinionis. Natura cuiusque totum curaque distat. Da mentem ad peiora facilem, da negligentiam formandi eustodiendique in aetate prima pudoris: non minorem flagitiis occasionem secreta praebuerint. nam & e Te potest turpis domen leus ille praeceptor: nec tutior in ter seruos malos, quam ingenuos parum modestos conuertatio est At si bona ipsius in doles, si non caeca ac sopita parentum socordia est: S praeceptorem eligere sanctissimum quenque cuius rei praecipua prudentibus cura est & disciplinam quae niax: me seuera fuerit, licet: & nihilominus amicum grauem virum, aut fidelem libertum lateri filii sui adiungere. cuius asti tuus comitatus etiam illos meliores faciat, qui timebantur. Facile erat huius
metus remedium Vtinam liberorum nostrorum mores nocim si pa- ipsi perderemus. Infantiam statim deliciis soluimus. Mo LL I srantum in illa educatio quam indulgentiam vocamus, ne i uos omnes M lgentia mentis & eorporis frangit. Quid non adultus concupiscet,
perniciosa. qui in purpuris repit i Nondum prima verba exprimit, & iam
eo ecum in telligit. iam conchylium poscit. Ante palatum eorum quam os instituimus. In lecticis crescunt .s terram ait: gerint,c manibus utrinque sustinenti iam pendent. Gaudemus squid licentius dixerint. Uerba ne Alex in drinis quidem permittenda delitiis, risu&osculo excipimus. Nec mirum . nos
docuimus, ex nobis audierunt, nostras amicas, nostros concubinos vident. omne coauiuium obscoenis canticis strepit:
pudesida dictu specta utur. Fit ex his consuetudo, deinde na-
46쪽
ORATORIA R. LIB. I. CAP. II. Institutio tura. Distulit hae emiseri ante quam sciant vitia esse: inde Ω- & Eduea Ititi ae fluentes non accipiunt e scholis mala ista, sed in scho- tio pue.
Ias afferunt. Verum in studiis magis vacabit unu SVni. Ante O- rorum. incita mihi prohiber esse istum, nescio quem unum , etiam ---
cum eo qui in scholis eruditur. Sed etiam si iungi trunq; non posset, lumen tamen illud conuentus honestissimi, tenebris ac solitudini praetulissem. Nam optimus quisque praeceptor frequentia gaudet, ac maiore se theatro dignum putat. At vero minores ex conscientia suae infirmitatis haerere singulis, & officio fungi quodammodo paedagogorum non indignantur. Sed praestet alicui vel gratia, vel amicitia, vel pecunia , ut doctissimum atque incomparabilem magistrum domi habeat.
num tamen ille totum in uno diem consumpturus est aut potest esse ulla tam perpetua dit centis intentio, quae non ut visus oculorum obtutu continuo fatigeturῖ eum praesertim multo plus secreti temporis studia desidereur. Neque enim ediscenti . seri beati, & cogitanti praeceptor assistit: quorum aliquid
agentibus, cuiuscunque interuentus impedimento est. Lectio quoque non omnis nec semper praeeunte vel interiretante ege r. Quando enim tot autorum notitia contingeret Ergo modicum tompus est, quo in totum diem velut opus ordinetur. Ideoque perplures ire possunt etiam quae singulis tradenda Iuut. Pleraque vero hanc conditionem habe nt,ut eadem . . . voce ad omnes simul perferaixtur. Taceo de partitionibus & , Π ρη declamationabus rhetorum. quibus certe quantuscunuuenu ' μγ με-
merus adhibeatur, tamen unusquisque totum feret Non enim ' ' hvox illa praeceptoris, ut coena, minus pluribus fumeat : sed ut sol, uniuersis idem lucis calorisque largitur. Grammaticus quoque de ratione loquendi si disserat, quaestiones explicet, historias exponat, poemata ena reto tot illa discent, quot audient. Atenim emendationi praelectionique numerus obstat. χ ρηῆς Sit incommodum inam quid sere undique placetλbinox illud
compa labimus commodas. Nec ego tamen eo mitti puerum
volo, ubi negligatur. Sed neque praeceptor bonus maiore se turba, quam ut sustinere eam possit, onerauerit:&inprimis ea habenda cura est, ut is omnino fiat nobis familiariter amicust nec ossietum in dicendo spectet, sed affectum. ita nunquam erimus in turba. Nec sane quisquam litetis saltem leuiter imbutus, eum in quo studium ingeniumque perspexerit, non in suam quoque gloriam peculiariter fovebit. Sed ut Nonfugin sugiendae sint magnae scholae cui ne ipse quidem rei assentiori da magna schola.
47쪽
F A A v I N Υ i t. Ι N s Τ 1 τι si ad aliquem merito concurritur: non tamen liosi eo valet, vi fugiendae sint omnino scholae. Aliud est enim vitare eas, a liud el: gere. Et si refutauimus quae contra dicuntur, Iam ex-- plicemus quid ipsi sequamur. Ante Omnia, fututus orator, cui ani oratore in maxima celebritate & in media reipubl. luce vivendum csh, qua requi- assuescant iam a tenero non reformidare ii omines, neque illarantur su solitaria & velut umbratili vita pallet cere. Excitanda mens &ca. attolle da semper est, qui in lauiusmodi te cretis aut langue icit,& quendam velut in opaco situm ducit: aut contia thutiescit inani persuasione. Necesseelt enim sibi nimium tribuat, qui se nemini comparat. Deinde cum proferenda sunt studia. caligat in Sole, & omnia noua offendit: ut qui solus didicerit, quod inter multos faciendum est. Mitto amicitias, quae ad senectutem usque firmitsimae durant, religiosa q uadam necessit
mn 3- tu ine imbutae. Neque enim est sanctius, lacris iisdem quam studiis initiari. Sensum ipsum qui communis dicitur, ubi discet, quum se a congrestu, qui non hominibus totum, sed mu tis quoq; animalibus naturalis est, segregara 3 Adde, quod domi ea sola discere potest, quae ipsi praecipien tur in schola, etiam quae aliis. Audiet multa quotidie probari, multa corrigi. proderit alicuius obiurgata desidia: proderit laudata indu
striar excitabitur laude aemulatior turpe ducet cedere pari. pulchrum superasse maiores. Accendunt omni aliaec animos:& licet ipsa vitium sit ambitio, frequenter tamen causa virtutum est. No mutilem l cio seruat uin est ea praeceptoribus meis
morem , qui cum pueros in classes distribuerant, ordinem dicendi secundum vires ingenii dabant. & ita superiore loco quisque declamabat, ut praecedere profectu videbatur. Huius rei tu licia praebebantur , ea nobis ingens palmae contentio. Dueere dueere vero classem , multo pulcherrimum. Nec de hoc se classem, id mel deere tum erat: tricesimus dies reddebat victo certam iiiis est , primu potestatem. Ita nec superior successu curam remittebat. αDeum te- dolor victum ad depellendam ignominiam eoncitabat. Idnere. nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse, quam exhor semel, pro lationes docentium , paedagogorum custodiam, vota par u in perpε- tum, quantum animi mei coniectura colligere pol stim, con-ν m. tenderem. Sed sicut firmiores in literis profectus alit aemulatio; ita incipientibus, atque adhuc teneris, condiscipulorum quam praeceptoris, iucundi oz hoc ipso quod facilior, imitatio Elimenta est. Vix enim se prima elementa ad spem tollere effingendae, quam summam putant, eloquentiae audebunt. proxima amplectentus
48쪽
O st A et o R I A R L I s. 1. C A P. I t. Is pleistentiat magis: ut vites arboribus applicitet, inferiores prius & Educa apprethendendo ramos, in cacum tua evadunt. Quod adeo Ve. tio puerorum est, ut ipsius etiam magistri, si tamen ambitiosis utilia rum. praesciet, hoc opus sit, cum adhuc rudia tractabit ingenia, nori statim onerare infirmitatem discentium , sed temperare vires suas ,&ad intellectum audientis descendere. Nam . vascula oris angusti superfusam humoris copiam respuunt: sensin autem influentibus, vel etiam instillatis complentur sic animi puerorum quantum excipere possint, videndum est. Nam maiora intellectu , velut parum aptos ad percipiendum animos non subibunt. Vtile igitur est habere quo simitari primum , mox vincere velis. ita paulatim & superio tum spes erit. His adiicio, praeceptores ipsos non idem mentis aespiritus in . icendo posse concipere singulis tantum praesentibus, quod illa celebritate audientium instilictos. Maxima enim pars eloquentiae constrat animo. hunc assici, hunc concipere imagines rerum, & transformari quodammodo ad naturam eorum de quibus loquimur, necesse est. Is porro quo generos1or celsiorque est, hoc maior; bus velut organis com mouetur: ideoque & laude crescit, & impetu augetur, &aliquid magnum agere gaudet. Est quaedam tacita dedignatio, vim dicendi tantis comparatam laboribus. ad unum auditorem demittere. pudet supra modum sermonis attolli. Et sane concipiat quis mente vel declamantas habitum, vel orantis vocem, incessum, pronuntiationem, illum denique animi Meorporis motum, sudorem, δc sui alia praeteream)fatigationem , audiente uno , nonne quiddam pati furori simile videatur ὶ Non esset in rebus humanis eloquentia, si tantum cum singulis loqueremur.
Qua rationepuerorum ingenia dignoscantur, O quomodo tractanda sint.
Duo tradit hoc capite, pureorum ingenia rimum perspicien a,
postyus non temere eadendos esse. Nam cum primum ρ,praecipuum omnium in puero quem in ora ope euadere desideran-,sis natuναι qui inuita nequicquα Ientantur omnia, a qumma istamssem qu Ea . que alere conari,natura eim Fingenio no diligenter exploraro, si
49쪽
νiam primum, qua dum habet panes, facit percipera, semetire ν
continere. Deinde imitaιionem , non ιliam crusdem vitιorum, aut
rarum per se parum moments habentium, ut esi habitin is inces, sed omnium bonorum. namur u probitate Ieiun cyasit tmisatio, nullo pacto frendum. Subiungis εν hac si ultro interroget: si non ingenium tanquam praeox essundat ante te M : si laude excitetur Oiuverin :li victu Ieat:Ia lusu aliquo liberati cupiat interdi m νε-sreari. Postremo,temere non se cadendos, quia ιurpe Orbeνuriem.
TRadito sibi puero, docendi peritus ingenium eius in pri-
s naturamque perspiciat. Ingenii sigaum in paruis praecipuum,memoria est. Eius duplex virtus, tacite percipere & fi Ingenii deliter continere. Proximum, imitatio: nam id ouoq; est do puerilis si cilis naturae sic tamen, ut ea quae discit, effingat, non habitumgnum 123ν- forte&Incessum ,&si quid in peius notabile est. Non dabit moria. mihi spem bonae indolis , qui hoc imitandi studio petet, ut ri. deatur. Nam probus quoque inprimis erit ille vere ingenio sus : alioqui non peius duxerim tardi esse ingenii, quam mali. Probus autem ab illo segni & iacente plurimum aberit. Hic mens, quae tradentur, non difficulter accipiet. quaedam etiam interrogabit sequetur tamen magis quam praecurret. Illud ingeniorum velut praecox genus . non temere unquam peruenit
ad frugem. Hi sunt qui par ia facile fiunt:& audacia prouecti, quicquid illud possint,statim ostendunt Possunt autem id de
mum quod in proximo est: verba contanuant: haec vultu interrito nulla tarὸati verecundia proferunt: non multum praestant, sed cito non subest vera vis, nec penitus immissis radicibus nititur, ut quae sumino solo sparsa sunt semina celerius se effundunt, & imitatae spicas herbulae, inanibus aristis an is messem flauescunt. Placent haec annis comparata, deinde stat In ingenio profectus, admiratio decret cit. Haec cum animaduerterit, perstum varie spiciat deinceps quonam modo tractandus sit discentis antia rate quasit mus. Sunt quidam, nisi institeris, remissi: quidam imperia iti-εabenda dignantur: quo Id alii continet metus, quociam debilitat: alios ratio. continuatio extundit, in aliis plus impetus facit. Mihi ille de- Remissio tur puer,quςmlas excitet, quem gloria iuvet,qui victus fleat ut necessa- hic erit alendus ambitu, hunc morὸebit obiurgatio, hunc ho-νiae, vin nor exeitabit: in hoc des diam nunquam verebor. Danda est Iis eum tamen omnibus aliqua remissio: non solum quia nulla res ei modo ai quae perferre possit continuum laborem: atque ea quoq;qriae hibita. sensu& anima carent, ut seruare vim suum possint, velut alter
50쪽
Ο x L et o R I a x. t et B. I. C A P, Iii- 1. Ei, i, ' ita quiete retenduntur: sed quod studium discendi, voluntate . eo: o
quae eo: non potest, constat. Itaque & virium plus afferiant α
ad discendum renouati ac recentes,&acriorem animuim, q0i uachada. - fere necessitatibus repugnat. Nec me offenderit lusus in pue- -- y xis. est Rhoe signum alacritatis : neque illum tristem,semper- Retendum que demissam, sperare possum erectae circa st diamentis fore, cum in hoc quoque maxime nMurali arta ibus illis impetu I- η tu iaceat. Modus tamen sit remissionibus, ne ι ut odium studio a recreas xum faciant negatae, aut ocii consuetudine ii nimiae. Sunt etiam nonnulli acuetidis puerorum ingeniis non inutiles susus, ΘΠ qu uiri p. sicis inuicem cuiusque generis quaest uneulis aemuἄρ-ru in in Ian tur. Mores quoque se iliter ludendum simplicius detegunt: i , modo nulla videatur aetas tam infirma, quae non protinus quia it he qum piauamq; sit, discas, tum vel maxime formanda, cum strata lacidi ne icta est.&praeeipi eo tibus facillime caedit. Frangas enim citius quam corrigas quae in prauum induruerunt. ear Protinus ergo nequid cupide. n quid improbe, ut quid imp - tentet faciat monendus est puer: habendumque in animose
etit Adeo iurenestis conquestere multum est. Grais Duit Caedi vero diicentes, quanqua iu&receptum sit s&Chq m, .ntuta sippus non improbet, minime velim primum, quia deformo ea Lisissere atque seruile est: dc eerte, quod conuenit; si aetatem mutes, iu- ιώενοι nisti uria. deinde, quod si cui tam est mens illiberalis, ut obiurgi. lato tione non corrigatus, is etiam ad plagas, ut pessima quae Daea pu mancipia,durabitur. postremo quod ne opus quidem esit saetatio castigatione,si assiduus studiorum exactor adstiterit.Nune se-:tici; te negligentia paedagogorum sic emendari videtur sve puerii; as non sacere quae recta sunt cogantur, sed cur non fecerint pu-i8eti niantur. Denique cum paruulum verberibus coegeris, quidit, iuueat facias, cui nec adhiberi potest hic metus, dc maior ad .- tisia scenda sunt Adde, quod multa vapulantibus dictu deformi a, ec mox verecundiae satura. saeae dolore vel metu accidunt: q uiit a r pudor restingit animum, de abiicit, atque ipsius lucis fugam de ille, taedium aietae. Iam si minor in deligendis custodum de praec e-j, illa proriam moribus fuit cura pudet dicer in quae probra nefa a-jhc,st di homines isto caedendi iure abutantu , quam de tali ui qu o-
iudailque noni unquam occasionem hie m serorum metus. Non, iis i morabor in parte hac. nimium en quo intelligitar. Quar eiq; si hoc dixisse statis est,in aetatem infirmam de iniuriae obnoxiam, ille memitu debet nimium licere.Nunc quibus instituendus sit ar-