장음표시 사용
21쪽
in unius,regia potestas certe ciuitatibus magis optanda est optimorum,quam regalis potestas, siue copia militustipare eam,sive non stipare debent ob eamque causam certe quondam parebant regibus homines, quod pauci
erant viri qui multum virtute pio starent,praetcrtim cum illis temporibus paruas incolerent ciuitates. Iam vero beneficentia reges constituit,quod bonorum virorum officium est.Postea vero quam multi pari virtute extiterunt, non iam reges tulerunt,sed quiddam commune quςsu runt, remque publicam constituerunt. Cum vero degenerassent, inque publicam quaestui habere coepissensitu demum quia in preciori honore corum opera erant, co- sentaneum cst natos hinc esse paucorum principatus. Ex his primum in tyrannos cocessit summa rerum: a tyrannis in populum. Semper enim in pauciores turpi qu studucti Rempub. transferentes, res populi firmiores reddi. derunt,ut impetus fieret posularisque potestas existeret. Magistratuum quidem a nobis origo tradita est, Si quis fuerit primus constitutus. Nunc sequitur, ut de ea quam nobis primam proposuimus, diuisione, id est qui homines possint, aut non possint magistratus adipisci, disseramus. Et quoniam hoc nobis loco quot in partes populus
apud Romanos, Latinos alios Gr cosque tributus fuerit, necesssario demonstrandum cst, non alienum erit de huius rei antiquitate dicere Antiquum quidem morem csse ciuitatem in genera homnium distribui Aristoteles docet in septimo libro de Rep.his verbis, εοια δ' ς quo si strici H Κτ πια γύ&μον τοῖ πsti τολι mete τιλsGῖζαν, οἶ
Neque vero his temporibus, aut paulo ante hoc intellexerunt ij qui de Repub.disserunt, ciuitatem in generat ordines este diuidendam aliudque genus esse eorum qui
rebus bellicis nauarent operam,aliud aratorum. Nam Min
22쪽
in Aegypto hoc institutum etiam nunc manet, dc Cretς, Ac fama est in Aegypto Sesbstrin, Cretae moena hoc sanxisse legibus. Ac de antiquitate ordinum ciuitatis hcc ille, ex quibus intelligi potest, cum cius rei Sesostriri in
Aegypto, S Minoem rctς auctores fuisse dicat, eorumque Sesostrin multo cmpore ante Minoem fuisse, eum euoluendis veterum libris antiquiorem morem reperire minime potuisse Mihi autem non est dubium quin ante illa tempora distincti fuerint ordines. Nam cum populus Israeliticus in tribus duodecim multo ante tributus esset, cartimque Leviticae soli facerdotia paterent, alius certe crat Levitarum ordo, alius terorum. Qu9d eode modo de aliis natiorisbus iudicandu est . Quod ergo ait Aristoteles in eo antiquitatem ipse summa quod potuit sc-cutus videtur,non quam inuenire possumus. Qui autem 5 quot distincti fuerint ordines apud Romanos GrςcOCque, dicamus Romulus quidem, ut inter omnes constat, primus Rome populum in partes duas diuisit, in plebei ad in patres.Patres centum crea ait,quorum liberi patriti, appellati sunt. Ad hos autem centum qui a Bruto additi sunt exactis regibus ducenti,vocati sunt coscripti. Dein-d factum est,ut omnes patres conscripti vocarentur. Titus Liuius initio libri secundi, Deinde, inquit,quo plus virium in Senatu frequentia etiam ordinis faceret,i 'dibus regis diminutum patrum numerum primorum questris gradus lectis, ad trecentorum formam expleuit: traditumque inde fertur, ut in Senatum vocarentur, qui patres quique oscripti essent. Coscriptos videlicet in nouu Senatum appellabant lectos. Vnde autem dicti sunt patres, S qui sunt patriti docet in primo libro, cortinique originem ad Romulum refert, Cum iam virili haud poeniteret, consilium deinde viribus parat, contum creat Senatorcs,sive quia is numerus satis crat, siue quia soli centum erant, qui creari patres possent patres certe ab honore, patritiique progenies eorum appellati Plutarchus
in Romulo,id quod re sebi verbis Latinis utitur. Nam
23쪽
optimates creauit Senatores,eosque patres, coetum autueorum Senatu nominauit. Ac Senatus quidem proprie Προυσlas declarat patres autem Senatores appellatos dicunt, alij quod liberorum legitimorum patres essent,ali potius quod ipsi suos patres possent ostendere, id quod
non multi eorum qui primi in ciuitatem confluxere, potuerunt quidam a patronatu nomen ductum exist imant. Sicinim tum vocabat prςfectura, Mia sic etia vocant,m c. In his plutarchi verbis πικαικιου bis positum est pro πατερας,Neque enim Romulus patricios illos primos centum,quemadmodu ex verbis Liuitquc supra allata sunt intelligi potest, scd patres, d eorum progeniem patriciosvoeauit. Quin etiam ipsius Plutarcha verba, quicade pagina paulo infra scripta sunt apud eu errorem coargutit. e. ἁρχω γέ ποτεραρ rubis μυον sΠρον si πλειονα τασλαει-cαρο ' ιν πατερας συγγεγυμν21τρ - γρου, . in S, Ac νομα e Porici αὐτω τῆς τίς mi δημοῖιαν τῆ ci,λὐξικῆΦορας, id est,Principio quidem patres eos solum,post vero pluribus lectis, patres conscriptos appellauit, idque ei nomen illustrius visum cst, ut ordinem Senatori u a plebeio distingueret. His verbis Plutarchus a T.Liuio dissentit, quod Liuius a Bruto exactis iam regibus, ipse a Romulo lectos fuisse tradit.Quod auten dixi παπι μου positum
24쪽
situm esse bis pro πατεραο, verum est, nisi fortem c duo verba idiim in hac re valere, declarare existimauit, de quo ut dubitem faciunt illa eius verba, ideo nonnullorusentetia ita appellatos esse potius, quod patres suos pos.sent ostendere. Illi enim patricio proprie dicebantur etiailli primi, quoniam ordo patriciorum regnante Romulo
centum illorum numero continebatur.Sententia autem
illa est Liuij,apud quem m x. lib. post urbem conditam Decius Mus consul volens Aligures de Pontifices ex plebe fieri, haec loquitur, An unquam fando audisti,patricios primo esse factos, non de caelo demistac sed qui patrem ciere auumque possent, nihil ultra quam ingenuos. Hunc autem morem distinguendi populi Dionysius Halicarnasscus Athenis Romam translatum esse dicit Athenie-ses enim in duos gradus, ordines eo auctore diuisi fuerunt,inis maeres diei ἁγλοίκους Verba eius Grςca quonianondum diuulgatus csta librariis liber, nec cum manu descriptum adhuc legi,proferre non possum. Tantum ea Latina possum quae extant. Is ergo in secudo libro de antiquitatibus scribit his verbis. Altera etiam,sed hominum diuisio fuit commoda,quaque honores pro dignitate tribuebantur,de qua dicendum est. Homines summo loco natos pr stantique virtute prςditos, quibusque magnae opes,ut illis temporibus,& liberi erant, ab ignobilibus, ab iis qui demisso animo erant, Mab inopi multitudine
secreuit,vocavitq; tenuioris fortunς homines plebeios, quemadmodum Graeci dicerent . ra κου et, qui meliori erant conditione patres, siue quia alios aetate anteirent,
siue quia filitiis estent, siue ob generis nobilitate, siue his
omnibus de causis. In quo Atheniensium Rempub imitatus videtur,quatum intelligere possumus, vel eam quatum illi utebantur, vel eam quae nunc etiam manet. Illi enim cum in duas partes populum diuisissent, eos qui ex familiis illustribus nati crant, si πατ&ος vocaverunt, iis que dabatur cura ciuitatis. Reliquos aute ciues αγροικους, qui nullius erant publici muneris participes, nominauC-
25쪽
runt. Atque' c ille de Romanorum4 Atheniensum in
hac re similitudine ac aemulatione. Ego autem ut ad morem aliarum etiam nationum veniam,seu haec vera sun seu falsa, Athenis aliter distinctos ordines fuisse inuenio. Iulius qui de Pollux tres partes quodam fuisse in octauo libro dicit, τώ τα uis ἀλιλωπι magis γεω αἱ ΟΦ, is mire ad est, Tres autem in partes quondam fuerunt diuis Athenienses, in nobiles, ita agricolas S in opifices. Nam quod ait εθxi, quod vorbum lcrtiam partem tribus declarat,malo ad δημον,id est, populum pertinere.Aristoteles autem in extrcmo secundo de Repub libro, Plutarchus in Solone, dicunt a Solone populum Atheniensem in quatuor diuisum esse partes.Aristotelis verba haec fiant me ζὰρ α γνω&μων - si ραν καδά
cesse nobilium S: locupletum descripsi, quorum primus Crat eorum,qui quingentos modios, secudus ἰωγi . id
cst duoriam, qui una trecentos modios habebant, tertius eorum qui quum alere poterant, quartus mercenariorum, quibus ad honores aditus no patcbat. Hic locus difficilis,Plutarcho demum adhibito a me intellectus est. Is enim in Solone hoc eius institutum exponit. Itaque cum sic verti malo,quam ut versus est a me in secudo de Rep. libro Plutarchi verba subieci, Δωφοὶ A Σολμὶ τα -
αρχω ἔsitata αρπν, id es , Iterum autem Solon cum magistratus omnes locupletibus, ut fuerant, relinquere cogitare
26쪽
gitaret,reliquamque Rempub.temperare,ad quam plebs non accederet,ciues deseripsit ex censu,ex iisque qui tam in aruis,quam in consitis agris iugera quingenta possiderent, primam classem descripsit, eosque quingento medimnos appellauit,secunda eos qui equum alere possent, vel trecentum iugerum censum haberent, eosque Equites vocavit. θύγ me autem, id est, coniunctii sociivocati sunt ij qui erant tertiae classis,quibus duobus erat ce-sus trecentum iugerum . Reliqui quibus nullum ius adipiscendi magistratus dedit, mercenario dicti sunt. Quanquam non quatuor hi ordinibus mihi distingui videntur,sed duobus tantummodo, cum prς sertim classes sint, nec classibus Romae distinguatur ordines Atque id Aristotelis, Plutarchi verba,quς paulo supra allata sunt indicant Tres enim primas custes nobilibus de opulentis,
quartam in opibus assignant viri enim vel diuti ij dicuntur quos Cicero in primo de officiis mercenarios vocat, qui suas opera locat, qualis fere solet esse inops multitudo. Suidas autem ne qui sint,exponit his verbis, se εηοατA Orta id est,Cu in quatuor partes diuideretur apud Athenienses Respub.maxime tenues τῆς dicebatur,&tributum quod δετυρ, id est, mercenarium vocabatur, pendebant. j autem nullius urbani muneris nec bellicierant participes. Dionysius autem Halicarnasseus ἄτας appellatos Athenis ait eos, qui Romae clientes appellabatur,Plutarchus vero πελα die clientes esse licit. Atque etiam aliam diuisionem Plutarchus in Solone refert, inquam Athenis populus diuisus sit. Α δ' ΛΘ Mυς ηυλν-
27쪽
Athenae autem sedato motu Cylonico, scelestisque vidi. xi mutatis, in vetere de Rep. discordia S seditione crant. Quot in partes ager diuisus erat,totidem in ordines,urbs est distincta Nam S Di acriorum ordo ad populare ciuitatis genus crat propensi sis imus,& Pedia orum ad paucorum ius atque ditionem. Tertius autem ordo Paralorum cum lcmperatam quadama,confusam Reipub.formam sequeretur, impediebat quominus alterutri Vincerent.
Tum vero quoniam tenuiorum lc locupletum dispar cinaequalis conditio quasi vircs sumpserata conualuerat, omnino unbecilla crat ad se tuendam ciuitas, aque ita demum constitui liberarique a motibus posse videbatur, si tyrannis existeret. Ei at enim locupletu usuris oppressa multitudo. Nam aut agri culturae studio dedita sexta partem fructuum quos percipiebat, pedebat, aut qui ars alic-
num conflabant, in corum corpora foeneratoribus fae
utebatur. Xenophontis aetate aliter fuisth descriptum p .ptilum Atheniensem, hinc intelligi licet, quod nobilium tantum S plcbis nactionem facit in Atheniensium Rep. τωδὶ μυ- ί,οἶ δηλούς ου testin οδημος πλέομ εχ πινοα vli Mius πλου Acip. S c.id est, Ac primum quidem hoc doccbo, iure obtigisse Athenis ut tenues S plebs maiores opes habeant, vel cliore sint coditione, quam nobiles ac diuitcs. Alij ctiam aliter ciuitatatem diuidunt,ut Hippodamus qui Milesiis leges dedit in opifices,in agricolas, desin milites. De hoc enim scribit Aristoteles incia de Repub. libro his Verbis, κατε θύαζε
28쪽
'πὶ m χλεμοῦν ura. λοπλα ε eli, id est, Constituit autem ciuitati decem virorum milia,eamque in partes treis distribuit, in opifices, in agricolas, in os qui bellarent qui arma ferrent Lacedaemon etiam in duos ordines
quern admodum Romae, distributa est a Lycurgo, idque hinc sciri potest, quod Theopompus is qui regiδm potestatem ibi tenuit, centesimo fere S tricesimo anno post Lycurgum, Ephoros qui erant de plebe, Regibus qui oontra plebe nobilibus fauebant, opposuit, quemadmodii Roma consulibus oppositi sunt tribuni Cu enim, ut ait Plato in tertio de legibus libro, S: Plutarchus ita Lycurgo, vidercncio qui Lycurgum consecuti sunt, im
moderatum paucorum imperium ei Ephororum qui de plebe crant,vim opposuerunt. Eorum autem verba proferam tu, cum separatim de magistratibus dissera. Quod eodem modo decretum Repub iudicandum est, cum praesertim Lacedaemoniorum Respub sumpta sit destras.
lata a Cretibus, ut in secundo libro de Rep. Aristotcles docet.Atqueut aliquid de iis Rebuspublicis dicamus,quet
hodie praeclare constitutidicuntur,in Venetorum Rep. quae sola hoc tempore latissimum tenet imperium carii quae confusa sunt,duo sunt hominum genera Sesordines.
Alij enim patricij sunt nobiles,altiplebij. Plcbeiorum
rursus duo sunt genera,alterum corum qui maiora S altiora spectant, alterum corum, qui contenti re familiari,
amplius nihil quaerunt. Itaque sapienter utrique generi dicuntur prouidisse liqui Rempub illam constituerunt. Nam Millis quoniam periculicrat, ne si honoribus priuati essent,in Rempub .impetum faceret, aditum ad magistratus certos patere, his iteri r clusum esse volucrut De his mox cum de ciuibus Reipub.dicendum erit,differam . Quod si omnes nobis ciuitates vel quae extant, vel quae fuerunt, nobis proponere velimus, eas aut fuisse in hos duos ordines distinctas, aut ad eos reuocandas fuisse reperiemus. Summa est enim haec ciuitatis diuisio, alios esse nobilest locupletes, alios plebeios ac tenues cliin
29쪽
praesertim haec duo hominum genera varia rerumpublicarii genera secerint. Quid enim δεπικροι da aliud significat,nisi eam Reipub formam in qua populus summam rerum ita tenet,ut suae utilitati scrutat, patricios seu nobiles cotemnat pro nihilo putet. Aut quid ολιγαρχία est, nisi forma ciuitatis in qua pauci potentes nobiles tuentur,plebem deserunt Quid vero ocea κ 2α, nisi id genus ciuitatis in quo pauci optimates Vtrumque genus pari aequitate retinent Similis etiam reliquorum trium generum ratio est.Nam, regia potestas in summorum atque infimorum iure conseruando cernitur,& tyrannis in
tyranni potius iure tu edo, genus ciuitatis, quod Resp. dicitur,m eo positum est, ut multitudo ipsa quae praeest, non tam suiquam nobiliuitilitati consulat.Atque apud Romanos quidem horum alteri patres,patres conscripti, patricij,ut docui,appellabantur,alteri plebs, & plebeij.
Apud Athenienses autem illi primum Atmitve istic deinde S κονοαοι γω&ειοι quae tria nomina fere idem valent. Itaque Suidas,si πατel δε ιι, inquit,si xae, id est ,s: mire istii
sunt nobiles Gorta die aute eos fuisse Athenis qui Romae patres dicerentur, Dionysi Halicarnasse sententia paulo supra docui. γονοαουe auic cos dein Xenophos vocat in Atheniensium Repub aristoteles vero γοωαθιους. utriusque verba paulo ante protuli, aristotelis mox alia pro sexam. Et quanquam patrum 'atriciorum nomen tritum est apud Latinos,tamen pro eo dicunt interdum aliud, quod idem efficit. Nobiles enim eos Cicero nonnunquam nominat, alias principes.In tertio libro de legibus. Ego autem nobilium vita victuque mutato, mores mutari ciuitatum puto. Eodem paulo supra eadem fere pagina, Quamobrem aut exigendi reges non fuerunt, aut plebi re, non verbo danda libertas quae tamen sic data est, ut multis praeclarissimis addiceretur, ut auctoritati principum cederet. Principes hoc loco senatores, sa-
tres intelligit,quod Senatus esset auctoritas,& plebis potestas. Optimates e sdem libro eos voca propterea quod in
30쪽
in Senatu Romae id ciuitatis genus intelligebatur, quod
optimorum Z optimatum consiliis administratur,quam Grςci eo DU Ura appellant Erat enim Respub. Romana ex omnibus generibus confusavi temperata Verba eius haec sunt,quibus de tribunatu plebis disserit. Magnum dicis malum. Nam ista potestate nata, grauitas optimatum cecidit, conualuitque ius multitudinis. Titus etiam Liuius saepe pro patriciis dicit nobilitate, in sexto libro e tremo, Et nec in his quidem finis certaminum fuit, quia patritis se auctores futuros negabant, prope secessionem plebis res,terribilesque alias minas ciuilium certaminum
vcnit: cum tamen per Dictato iem conditionibus sedatae
discordi sunt, concessumque ab nobilitate plebi de C5sule plebeio,a plebe nobilitati deprctore uno, qui ius in
urbe diceret,ex patribus creando Alterum autem ordine alias plebem dici, alias multitudinem ex locis Ciceronis, quos paulo ante attuli, intelligere possumus Ciccro interdum cum ordinem popul uni appellat,cuni fere populi nomen ciues omnes contineat in eodem libro tertio
de legibus, Nimia potestas est tribuni plebis, qui negat sed vis populi multo vehementior, multoque saeuior,quq ducem quod habet, interdum lenior est, quam si nullum haberet. Dux enim suo periculo progredi cogitat, populi
impetus periculi rationem sui non habet. In noc Graecos copia vincimus δημον enim tantum dicunt, nosi popu-
Lim, plebem Nam a1λου Θω multitudo est. Haec autem harum rerum vocabula usitata sunt apud Gr cos eos qui de Repub.disputarunt,cuiusmodi sunt Plato, Aristoteles, Xenophon,Plutarchus,quo tu omnium testimonia mihi ne sim longior proferenda non censeo.Aristotelis autem verba ita subiiciam, si hoc unum dixero, nobilium, plebis multa esse genera, ex quibus multa etiam genera rerumpublicarum quae a populo,& quae a paucis regatur, cxtiterunt Aristotelis hac de re potissimum afferam sententiam, quoniam est haec diligentissimc persecutus. In quarto enim de Repub.libro scribit his fere verbis on