장음표시 사용
31쪽
Hτου. A A et λερα δε , τ stra ιμ clepsita, Dat mρθμο ἶGp. m an Qui α ιοραν, id est, Esse autem etiam plebis, paucorum potestatis multa genera,dicamus .Quanquam hoc ex iis,quae dicta sunt perspici licet. Sunt enim 'lebis multa genera, iorum qui nobiles vocantur. Vt pi bis genus unum est aratorum, alterum eorum qui artes tractant, tertium eorum qui in emptionibus venditionibusque versantur,aliud eorum qui mare adcut quod genus in multa alia diuisum est. Nam alij in mari bellu erunt,allipecuniam faciunt, alij portitores sunt, ali piscatores.Paulo infra, Praeterea sequuntur operarii, ij qui tam paruas opes nacti sunt, ut non possint esse in ocio. postremum genus est eorum,qui ex utroque paret ciuelibero no sunt nati, Ii quod tale aliud multitudinis genus est Patritiorum autem genera faciut opes, nobilitas, virtus, disciplina, dc quae horum diculur dissimilitudines.
Ex quibus intelligi potest quod dixi, smi plebem esse
de populum,πληθος autem multitudinem, ut a nobilibus distinguatur multitudo . a es ars autem no in angustum locum concludit, quippe qui ctiam diuites γνω euhar, faciat,quos in extremo secundo loques de Solonis Repub. separat atque seiungit, γοωNμους autem Verbum e vcrbo exprimentes,notos dicere possumus, id est, laomines claros,quorum omen in omnium ore versatur. Quod si qua de causa versetur,quaeramus, hac asserre possitamus quam
Aristoteles assert, vel quia diuites sunt, vel quia nobiles, vel quia boni viri,vel quia bene instituti. Quoniam quot in ordines
32쪽
in ordines multorum populorum ciuitiites distincta es sent, demonstraui, nunc qui magistratus adipiscerentur aut non adipiscerentur dicendum est. Et quia prima ciuitatis cuiusque diuisio ad nobiles & plebem, ut dixi pertinet, non est id quidem dubium, quin ubique patriciis aut nobilibus patuerint honores . An autem plebi, quaestio
est Roma quidem plebs, prinatim magistratum nullum adipiscebatur, deinde siccessione sua in Sacrum montem quarto decimo anno post exactos Cosules tribunatu plebis obtinuit, tum aedilitatem, pos remo ad omnes honores patricios ascedit Athenis etiam plebi ad honores iter praeclusum erat Solonis lege quam supra ex Aristotele, Plutarcho protuli,qua mapistratus cx censu descripsit, ut solis nobilibus locuplctibusque pateret, mercenariis au tem,quos N e Voca cos adipiscendi ius non esset Nisi forte locupletum nomine etiam de plebe homines qui opes nacti sint industria sua, intelligit. Xcnophontis quidem aetate plebs adibat omnes honores, quod ille ex eo euenisse ait, quod de plebe erant remiges, gubernatores, fabri nauales, unde plebs maiorem, ciuitati vim donecessitatem quam nobiles S locupletes afferret in Athenie-sium enim Rey. scribit his verbis, i mi , R του πιστως ἐμ mi πρ Πονια id est, Quando igitur haec ita habent aequucsse hic videtur, aditum patere omnibus ad magistratus,
de eos qui sortito S eos qui suffragiis creatur. Qu9niam alitem illic plus plebe post quam nobiles dixit, coitiani
33쪽
magistratus partim fructuosi sunt, parii in non sint, S salutcm toti plebi afferunt, vel periculti, eorum nullum vult adipisci, nec sibi patere putat oportere honoreS litares aut equitum praefecturas Scit enim picbs maiorem utilitatem se perceptura, si ipsa eos magistiatus minime gerat, cosque concedat potentissimis. Qui autem fructuosi sunt, valentque ad rei familiaris ratione Mam. plificationem, eos demum populus Vult gerere . Atque etiam Lacedaemone plebs primum ratione honoru priuata fuit, deinde Ephoratum sola adepta est. Ceteri erat patriiij. Hunc autem morem Veneti adhuc seruauerunt,
ut alios magistratus patriiij adipiscantur, alios populus, nec illi populo, nec hi patritiis ulla ratione pateant. Nam& scriptura qui magistratus est amplissimus,4 societatu aut potius sodalitatum praefecturς aliique nonnulli bli plebi patent. Sed quoniam plebis vel populi multa sunt genera , quemadmodum supra dixi, an omnes de plebe
homi ncs ad Rempub. accedere possint, quaestio est. Ac mihi quidem haec omnis quaestio explicari posse non videtur ignorata ciuis definitione Ciuis enim is demia est, cui concessa est sententiae dicendae, vel iuris dicundi potestas. His enim verbis ab Aristotelestatuitur in tertio libro de Repub ἡ μῖν Rus p P πλι ης, ι του Φανερον. iamri, vota, artem πολεως, id est, Atque cx his quidequis sit ciuis perspici potest. Cui enim patet aditus ad magistratum dicenda sententiae vel iuris dicundi potestate praeditum,eum demum ciuem esse ciuitatis dicimus. Nuc ad hac quasi rcgula omnes de plebe homines an in ciuiunumero habendi sint, dirigere debemus. Quod cum fecerimus, facile quibus pateant aut non pateant magistratus,intelligemus.Nam, quos ciues esse aut fuisse apud nonnullos populos ostendemus, eis etiam ad honores viam facilem fuisse docebimus Z quos ciuium numero excludemus,eis etiam aditum ad magistratus no patuisse
34쪽
demonstrabimus.Ac illud quidem intelligendum est, cupaulo supra honores patuisse apud omnes semper patritiis dixi,in eo excipiendos esse cos,qui id aetatis nondum sint, quam patriae leges legitimam iis gerendis esse voluerunt,de qua non ita multo post disseiam.De plebe autem plebisque partibus, hoc generale sit praeceptum, omnes de plebe homines fere cum ciuitates conduntur fundanturque Respub aut euersirestituuntur,m ciuium numerum ascribi 1blere propter ciuium penuriam Nam, ut domesticis, id est, Latinorum exemplis utar, prima Vrbis origine, aliquot post annis,peregrinii omnes qui Romam habitandi gratia commigrabant,&ciues erant δίamplissimos magistratus adipiscebantur Testes sunt Sabini, iique omnes qui aperto asylo libertate proposita eo
confugerunt, testis Numa Pompilius qui Curibus Sabinorum urbe accitus cst ad regnum, testis Priscus Tarquinius, qui Tarquiniis Corinthiorum oppido cum Roma
se recepisset, paulo post aduentum suum regnum occupauit,tcstis denique Appius Claudius,qui, ut ait libro secundo Liuius, clim Algido magna chetium manu comitatus Romam transfugisset, inter patrcs lectus est. Quanquam hoc postremum Appio honoris, virtutis crgo tributum est potius,5 it vires hostium debilitarctur,qua quod penuria hominum esset in urbe Quod etiam saepe factum est. Ex quo intelligi potest, multos ciues habitos esse prima origine ciuitatum, qui eis frequentatis sint repudiati Qui autem fuerunt, deinceps dicendum est. In primis imihi videntur qui a Graecis , αναusi, id est, qui in sordidis artibus versantur. Itaque Thebis lege fuisse scribit Aristoteles iii de Rep. lib. ne quis magistratum caporet, qui decennium a sordidis artibus non abstinuisset. Verba eius subieci, ei Qκcαι δι ομο lis γε A--μηαπεσχημω ie αγορας μου μετέπνὴρ es. Quanqua auteinter Ai Θρς,αγρω op S βαν ruisi Aristoteles vult interesse, nos tamen hoc loco ea non seiungimus. Ille autem cαν sp πλουθος vocat,alias quod in iis artibus versatur, si-
35쪽
ne quibus esse ciuitas nullo modo potest , in quibus ea numerat quae ad vitam degenda pertinent, alias quod in
iis artibus versatur,qu corpu inquinant. αγοραIop autena id quod emendo, vendendo, mercando, cauponando vitana luctur. Lutetiς autem Parisiorum, in qua urbe hos libros seripsimus, priuantur liquidem a ratione magistratuum qui in rdidis artibus versantur, sed tamen nulla lex iubet,aliquem eorum certum te ni pus ab illis abstinere, si ad honores ascedere, clit. Nam ut primitin pc opes suas quisque abstinere potest, ei ad quatuor iratum Sca-binatum lingua nostra vocant qui secundum prςfecturam crcatorum amplissimus est magistratus, facillimus cursus patet, prς sertim chim hoc anno quid qui pellio paulo antefieratia dium honorem multis contradicentibus tamen obrepserit. Neque vero omnibus aut iis qui in liberalibus artibus versantur, aut iis qui in sordidis aliqua.
do versati sunt, ad pr fecturam cursus patet,sed iis demuqui in urbe vel in suburbanis nati sunt. Atque hic eos homines qui a magistratibus arcetur, a caeteris Parisiidistingunt corio quo scipsi prςci'ngunt tum cum aliquid operis agunt, ne quam vestcs maculam suscipiant aut contra- hanc. Hinc enim facile perspici potest, Cas artes quas tractent, in sordidarum numero esse ducendas Curationes autem,quae in tantavi tam copiosa urbe, quata nulla est, ut fere inter omnes constat, sunt pene infinit , omnibus patent, sed venales fere sunt omnes. In numero corum qui de plebe nec ciues sunt nec honores capiunt i secundo loco ducendi sunt, qui fime a Grςcis, a nobis mercenari,S Operari Vocantui . Quanquam de hos S superiores nihil vetat in nonnullis ciuitatibus ciuium appellatione contineri. a in aliquo Reip. genere nonnulli ciues siliat, quos aliud cnus nunquam probabit in eo enim ciuitatis statu, in quo populus pre est,fere sit ut cuiuis magistratus palcat. Quod Xenopho tis aetate Athcnis contigit, quemadmodii vcrba eius quς paulo supra protuli,indicant. At in optimati ciuitatis ge-
36쪽
nere neutri eorum ciues liabentur. Ibi enim virtuti S pro dignitate honores tribuuntur, cuius ita illis nulla particu lata est.In ea autem forma Reipub.quae a paucis adminia
stratur, operari ciues este non possunt, i qui ui sordidis
artibus versantur,possulit. Nam illic ex magno censu magistratus describuntur, S hi summas opes nacisci possunt, illi non possunt. Haec fere sunt apud Aristotelem posita in tertio de Repub. libro Alia etiam hominum de plebe
genera sunt quae omnium consensu in ciuium num e ro non reponuntur, cuiusmodi sunt scrui, liberti, peregrint,incolae. De peregrinis inter omnes costat. Qu ritur enim civisne sit aliquis an peregrinus. Incola etiam Ro- ας non erat civis. Quod in primo libro de ossiciis Ciceraro indicat his verbis Peregrini autem is colς officium fit,nihil pr ter suum negoti agere, minimeque in aliena Repub. curiosum esses. Nam cum eos dicat in aliena Repub. esse,profecto cis adimit Reip .gerendae potestate
Qu's vocat peregrinos, Graece dicuntur Ιενοι quos incolaS, επliuis nam mira coloni dicuntur. Athcnisul, ire
ciues non fuisse hinc intelligi licet, quod Clisthenes exactis tyrannis, in tribulium numerum Cos ascripserit, quo-
admodum Aristoteles ait in tertio libro de Repub.Lutea tiae autem Parisioru peregrini S incolς, crest , qui eo habitandi gratia migrant, non sunt illi quidem ciura, seditamen lineri eorum sunt, dum in sordidis artibus no v c sentur quod ius in veteribus rebus publicis non valuit. Scrui autem liberti, qui Gr c dicuntur απιλώδεροι non sunt ciuis, propterea quod qui ciuis est idem liberest a primo ortu, quod neutris conuenit. Nam libertus etsi liber est,tamen seruus fuit. Hoc autem ius in iis libertis intelligendum cst, qui priuatim, non publice libertate donabantur. Nam i qui publice libertate donabantur quod bene meriti essent de Repub a ciues habebantur,duntaxat apud Romanos Q inetiam apud eos libertate publice donari, idem quod ciuitate donari val bat. Cicero in Corneliana,quiisbia extat,Seruos denique
37쪽
quorum vis S Fortunae conditio infima est,bene de Rep. meritos,per pe.i libertate ciuitate publice donari videbamus. An aute omnes in ciuium numero haberentur ij qui ciuitate donaretur,quaestio est.Augentque huius loci difficultatem Ciceronis & Festi Pompeia pugnates inter se sententiae. Nam municipes hic negat ciues csse,in iisq; nonnullos populos nominat, quos Cicero donatos dicit ciuitate Festi verba haec sunt, Municipium id genus hominum dicitur, qui cum Romam venissent, neque ciues Roniani essent, participes tamen fuerunt omnium reruad munus fungendum una cum Romanis ciuibus, praeterqua de suffragio ferendo, vel magistratu capiendo.Sicut fuerunt Fundani,Formiani, Cumani,Serani, Lanuuini,Tusculani, qui post aliquot annos ciues Romani essecti sunt. Ciceronis haec in Corneliana, Itaque & ex Latio multi,ut Tusculanii Lanuuini, S ex caeteris generibus gentes uniuers, in ciuitatem sunt receptae, ut Sabinorti, Volsi orum, Hernicorum. Atque haec illi: Quae dissident inter se, nisi Cicero loquatur de eo tempore, quo ait Festus illos populos cum iam venissedi in ciuitatem, ciues esse factos,aut certe recipi ciuitate vetin ciuitatem,S donari ciuitate,non idem declarent,quod ciue fieri,sed tantum quantum d quod ait Festus, venire in ciuitatem, id est, participem fieri omnium rerum ad munus fungenduvna cum Romanis ciuibus, praeter ius suffragi feredi ge- redique magistratus. Quod ut credam, facit ille Liui flocus,qui scriptus est in xxxv I LI. libro, quo quidem Formianos, Fundanos Arpinates scribit ius habuisse fer di suffragitanno fere D X V I.post urbem condita. Eius verba perscribenda censui. Dc Pormianis,inquit, Fundanisque municipibus, Arpinatibus C. Valerius Tappo Trib pleb. promulgauit, uti iis suffragislatio nam ante sine suffragio habuerant ciuitatem citet Acerranis autem in v 111 libro sine suffragio ciuitatem datam scribit his verbis, Romani facti A cerrani lege ab L Papyrio praetore lata, qua ciuitas sine suffragio data. Ciuis
38쪽
Ciuis autem Romanus hic a caeteris differebat, quod sic erat urbis Romae, ut altorius esse non posset, cum alij possent ciues esse aliarum etiam ciuitatu. Quod in Corneliana oratione Cicor docet, Atqui caetera ciuitates Omnes non dubitarent nostros recipere in suas ciuitates,
si idem nos tutis haberemus,quod, teri.Sed nos no posi.sumus S huius esse ciuitatis,4 cuiusuis praeterea caeteris cocessum est. Itaque in Gr cis ciuitatibus videmus Atiae. nis Rhodios, Lacedaemonios, caeteros undique ascribi, multarumque esse eosdem homines ciuitatum. Quo errore ductos vidi egomet nonnullos imperitos homines nostros ciues, Athenis in numcro iudicum atque Arcopagitarum,ccrta tribu,certo numero,cum ignorarent,si illa ciuitatem essent adepti, hanc se perdidisse, nisi postliminio recuperassent Peritus vero nostri iuris oboris nemo unquam, qui hanc ciuitatem retinere vellet in aliam ciuitatem sic dicauit. Hoc autem ius cadem oratione co- paratum esse dicit ab initio Romana: Reip. O mira,praeclara atque diuinitus iam a principio Romani nominis a maioribus nostris iura comparata, ne quis nostrum plus quam unius ciuitatis esse possit.Dissimilitudo enim civitatum varietatem iuris habeat necesse est. Quoniam qui ciues sint quique de plebe homines no sint in ciuium numero reponendi, satis demonstratum est, nunc non alienum erit,quae aetas in ciue desideretur,exponere. Neque
enim pueri omnino cives habendi sunt, scd solum quadaex parte,vcl inchoati desimperfecti, quod nondu per aetatem ciuilia munera sustinere possint. Eos sic appellat Aristoteles in tertio libro de Rep. γγ γαῖ, αληβ , H, - emλι mim Em, ΝΜ ατελεie, id est, Hoc enim veru est, non omnes ducedos esse ciues eos, sine quibus esse ciuitas nullo modo potest, quippe cum pueri no eodem modo cives habedi sint, quo viri,sed hi omnino, illi quadam ex parte. Sunt enim illi quidem ciues,sed inchoati Chim
39쪽
Aristoteles dicit non eodem modo pueros, viros ciues csse, profecto tum demum pueros ciues omnino fieri s litos dicit cum viri esse coepissent,id est cum ex pueris excessissent. Atque apud Romanos quidem cum primum puer pubesccre incipiebant in numerum ciuium ascribebantur,tumque praeteXta posita,quae puerorum erat insigne cum bulla, vitalem togam sumebant, patebatque cis iam ab ea aetate magistratus Suetonius hoc in Augusto indicat his verbis, Quadrimus patrem amisit. duodecimii annum agens aulam Iuliam defunctam pro cocione lau 'dauit. Quadriennio post, virili toga sumpta, militaribus donis triumpho Gesaris Africani donatus cst. Ex his verbis quae de uno dicu tur Augusto,ca intelligi possunt quae
ad omnesa ertinent, ut omnes Romς anno sextodecimo virilem, im sumere solitos intelligamus. Is enim annus, vel quindecimus ci aerat costitutus cst quam pubertatem vocat,quemadmodu Aristoteli placet,qui, iii negat annum initio eius aetatis couenire. Ab eis enim qui aetates in septenarium numerum partiuntur, disscnticias, in septimo de Rep. sic tibi this fere verbis, δυο δ' timis λι- ω, - ας α αγ ιαοὶ δ ρη Θωλιυν-δέων, lacri tu tim QN
partiuntur,ij fere creant. Hoc ergo iam intelligimus,pue. ros in ciuium numero no habitos, nisi quadam cae parte, coique apud Romanos a viris praetexta dc bulla essedi stinctos. Plutarchus huius distinctionis auctorem ponit Romulum ex cuius verbis et is acteola praetextam dici intelligemus, pietil etmestic, o Quo καλουρύδὴ πω taue pveoli Atque etiam carii liberas bullam quam vocant a figura de similitudine aque e bullhqu eis a collo
40쪽
dependeret,praeteXereturqueir texta, insigne concessit. Fellus autem Ponapeius bullana auream fuisse dicit, disceditque a Plutarcho de etymologia, nec ait pr textam ei purpuram fuisse. Bulla, inqui aurea insigne erat puerorupr textatorii, quς dependebat eis a pectore, ut significaret eam aetatem alterius regendam consilio Dicta es autem bulla a Gr co sermone cουλου, quod consilium dicitur Latine, vel quia eam partem corporis bulla contingat, id est pectus, in quo naturale manet consilium. Itaque Romani cum de pueris suis loquutur, ponere pr textam dicunt,& virilem togam sumere Cicero Philippica secuda, Vime igitur te inspiciamus a puer 8 Sic opinor, a principio ordiamur, Tenesne memoriair textatum te decoxisses Paulo infra, Sumpsisti virilem togam quam statim muliebrem stolam reddidisti Sunt qui prs textam fuisse
dicantiatum patriciorum. Plutarchi verba quae paulo supraposita sunt, omnium fuisse declarant. Nam cum raptarum virginum Sabinarum liberis hoc ius a Romulo concessum esse dicit, profecto omnium Romanorum liberis concessum fatetur, cum praesertim tum S centum essent solum senatores, S de plebe homines ex ea multi tudine uxores duxerint. Quod autem Romani de suis loquentes dicebant, pr textam ponere, hoc de aliis cx
ις γενομειορ τη μητρὶ πλεύση,τας βιύλους ανε γίγνω metri id est, Tu vero pr clare vir qui cςteros irrides,confer hanc mea fortuna cum tua,cuius aduerso flatu, pueri magna egestate educatus es S c paulo infra. Cum autem ex pueris excessisses corroborata aetate, matri initianti libros legisti,&c paulo supra, loquens do fortuna sua, I λωῖ Oc πω bi dixit,quod ut alio loco docui Cicero in Archiana oratione,dicit,excedere ex pueris. Ex quibus perspicuum