장음표시 사용
181쪽
futurum, ut virtutem atque prudent ram matris filius exaequet , quam patris: loquor de iis quae coni muniter solem contingere.
II ' Deinde non negligenda, circa conditionem potestatis a Gib. r.e.1 ac obsequi parentum filiorum j rectius dijudicandam distinctio, n. a. esseqq. apud G OIi ucs, per tria lupora, aut tres, quae juxta temporis decuri in. belle sumplς iuq aliae atq; ali solent evadere theroru qualitates; vas utiq; maximopere juris prudentiae nostrae,&communiter familiari usui observari videas Eam nempe conditionem, sive id tempus, quo per aetatem, aut alia de causa, imperfecti sunt judicii liberi: id, qvε judicium qui lem aetate maturuit, sed tamen adhuc pars existunt familiae parentum Sin illud denique ubi ex familia parentum filii excesserunt. Quae quidem tria tempora, maximam juris diversitatem hic solent fovere atque inducere loquitur Grotius, omnes tiberorum actionessub dominiosiunt parentam puta naturaliter, argumento, quod juxta dictum Eschyli tas prima, ceu brutumpecuae, ut educetur, mentis aliena indiget; qria, ut porro ipse , agrument, ut qνiste regere nonpotess, regatur aliunde: Pod regimex cui committaturpotissimi , alius natu/mliter non inveniatur spam pa-
Dd.c. ulti . rentes. Atque haec quidem Aristoteli, aequum naturae indaganti, ιlotcs .Ni prius quoq; pulchre observata cernas M. Curat autem civilis ju- comes ris prudentiae eadem commendatissima attentionis quoque esse obis serves, qua do primo, quae naturaliter ut excrescentis potentiae pro-lificae, ita adventantis facultatis, provide magis agendi signa sunt, tanquam verenda naturae operta relinquens, respectu ad eanta, qua naturae communior est, veritatem habito) pubertatem certo annorum articulo verecunde definit. Et deinde multa singularia de impuberibus, ac parentali circa eos potestate designat. Ratio- se Isin C. de nes,qribus naturispate filius eadem spersonasene intesigantur uri ub subsi qua non ita dudum pars viscerum maternorum extititid , matris- QD. g. i. d. que Ab corde facta ac nutrita est soboles qua nulla per naturam ventritilis creatam ardentio charitas, cura ac providentia magis sollicita reperiatur, quam qua parentum in liberos: has inquam si minesque rationes, quoad potestatem parentum in liberos, circa aetatem impuberem, in multis civilis Nomothetica disterminat, eidem iv
prae pubere peculiariter applicat. Dum v. g. patri concedit, simul
182쪽
ae sibi, filio filiaeque impuberibus quoque testamentum facere, cu ajus dispos 'io valeat, si, donec pubertatis annos illi nondum egres si sunt, hic moriaturia : exemplo re extensa etiam ad mente captos se pr. i. t. puberes b). dum a muneribus publicis ita immunes hos conser aestui si V vat, ut nec ipse pater onera pro iis subire teneatur c secus acubiis . re eod. pubes factus, filius familias licet, a muneribus pub prohiberi non I. e. poterat M. dum patri, etiam emancipati tutela legitima prae aliis Q. C. de imp. relinquitur e . Et alias circa eum, ux em impuberem in potestate . Natobs.se habet, liberior, defutura ei post mortem suam tutela testamento La. g. A.RI. constituenda potestas conceditur sy re, adhibito quodam mode La. g. r. d. m. ramin etiam ad emancipatos extensa g). Pertinet, quod qui in trimu junct.
potestate parentis impubes est, ne aut hore qVidem patre conventi. 2I. g. s. adtione obligetur ib), scita ioc in casu, jus potestatis patriae ita abun munisip. X dans est in filium, ut quasi absorbeat, quicquid hic propriae potesta per Ly. de histis qualis omnino in sui obligatione aliqua requiritur persona fi qrisui pes Llii alias, siquidem libera ab hae potestate esset posset competer jur sunt. 66 Unde nescio, an non hoc in casu etiam illa modo adducta IC torum I delegiis
maxima, de identitate per nae patris&filis, imprimis in vigore , rent ut. t. I.
suo consistat nempe, videtur potestas illa, filium, hactenus per se disparatit. suamque imbecillitatem civilium negotiationum expertem, ita )9 3 Id. proprium, addictumque parenti facere, uti quicqvid hoc modo tules. t. . sgatur, totum a patre agi consentirique videri possit utpote cujus C. testimet. usque huc quasi pars ac merum familiare instrumentum, qVo adci tui. g. r.I. viliter agenda, filius familiatis sit. Tametsi nec celari debeat, has da. t.j d. co- a potestatis abundantia, personarumque identitate desumptas ratio-s, mat tui.
nes, quoad dispositionem illam legitimam, de non aeque, ut pia, h g. p. I. depillo accidit accedente auctoritate tutoris, obligando filio inpo inutii sp,
testate,auctoritate patris, forsan non parum interea quoque juvari tuti.9. a. R. alia quadam ratione, filii simul ac rei p. commodum spe elanteu, O. quando nempe actus parentis extra examen exigendae ration7sto t. δεουδε situs est, secus ae tutoris 0. Liberorum autem ac Reipubl. inter mis.tiu. est potius liberos se suosque a privato habere nexu, quam eidem . astrictos, puta eo imprimis tempore, ubi jam illi sui juris civiliumque munerum sunt capaces. Praeterea in specie etiam de jure matrum, circa impuberem aetatem peculiari, notare est, eis curam tu
183쪽
tela rem impuberum filiorum stiorum etsi virile munus alias tutela sit,ante alios tamen propinquos, permitti modo praestanda prae- έ t.a. th stent, h. e. secundis nuptiis&4Ct Vellajani privilegio renunci--arnst.t ent a). ubi de loco educationis pupilliinyaeritur, nulli magis
c. qrando quam matri lianc jure committi, modo non praegnans quaedam ramulieri tute tio diversum Radeat b); imo, circa ipsam tutelam post mortem b perit. C. suam liberis constituendam, matribus non parum facultatis repe-
ωbipvisi e riri indultum; dum facta circa dispositionem ejus inquisitione, duc deb. de extero paritas rei invenitur,ipsius voluntas aliorum juri praefer-o t. cra. d. tur e . aceo jus disciplinae reliqua, quae utriq; parenti in mi
confirm tui norenni hac liberorum aetate, secundum naturam videntur modo Iun. cair liberiori competere. Item quod ipsa haec parentalis potestas,casu matr.Polunt. . ubi mortalitate parentes citius liberis abstrahuntur, in tutoribus. t. dat sit quasi continuata appareat, scit juxta Imp. QInpuberes in tutela
IgenuV esst, naturali uri conveniens emu priPerfecta acetiis nonsit, identa iti tuti Arith idem Grotio pro patrio in hos aetat aure ut ante dictum, fun- e, J. D. d. amentum aliquod primum in alterius tutela regatur. Neq; vero tu f) t. postremo hie extra oculos fortassis ponendum, quod de definita ad G1.t.de con tempus pubertatis parentum potestate dictum est; in multis, juxtasi U. tui. g ulteri u continuatam aut casu obventam judicii infirmitatem,su-Er.Id.cumt. a metiam, sic natatrali descivili ratione, continuationem parilem adtacier. de merito admittere. Quomodo I mancipatis filiis pater dat tuto-ymnor. 5 g. res e)itemque puberibus minoribus F. annis, tam paterquam ma- I. urar ter,saltem ut legitima, cum, aut sine accuratiori inquisitione, coniae a. t. r. a firmatio accedat Ita nisi fallor, lus disciplinae in stolidiores minari si h liberorum manebit diutius fustigatorium aut alius arbitrarii mari . r. im. i. De continuanda tutela, sub nomineae modo curae, I p. g)Ma- eg. l. o. g. . sculi, mitsuberes 2 foeminae diripotentes,infadricesimumqrimum an e adopr. - completum curato es accipiunt: qvia Ocrapule essint,adsuc tamen Q.I.eod. V ejus aetatissum, not causam, quare dc hic potestatem aliam admitte- fur. L. , re convenit uisa negotiasseri non sint cui reiis tandem esse 'usmo IIVI necessitatis manet, ut etiam inriti adosescentes indicemifo ensem ye E. I. r. vitores accipiantib). Pertinet, quod plenior pubertas μ); us exeun-U. Pisono dii tutet VI ),sumendi praetextam η,alio atqi si Oprovectiora teret 'is Romao pote .civiliter defiuitum observemus.
184쪽
IIJ Quod tertium at cinertempus de secundo autem ultimo date e tur loco quo filius non subjectus amplius, aut ut pars coli rens familiae paternae est; sed in omnibus ια τεν ιδ, suiq; uris est; in hoc utique amplior illa atque imperiosior potestas patria locum sibi naturaliter vendicare non potest, nec civiliter solet quippe cum n rae& familiae huc stringens ratio cessare soleat; alii Arae; dum causam strictioris illius addictionis h. e. judicii infirmitatem Esubjecto paulatim remotum it facultatemque dominantii similem, prudentiam videt. sibi aliisque prospiciendi, eidem supponit: Familiae; quia hujus pars non est amplius, eoque nec in huius aut ministerium aut finem po testati familiari, eo modo, quo eum filius familiis adhuc erat, addictus est. Anteqyam ad potestatem .ssicia in hoe secundo tempore superantia considerati esse .patiatur protrahi, videtur praevideri velle terminus, a quo hoc ipsum tempus incipiat currere: 'vo dat6, hactenus filiusfamilias familia illa separatus, strictiori illa familiari potestate exemptus,&sui juris, quod dicunt. esse incipiat; Naturaliter quidem videtur filius eo ipso, quoad priadentiam facultatemque sibi prospiciendi, suae urandi, propriamque familiam eonstituendi, fovendique excreseir, ductam eum potestate familiari in qua degit obire, ad liberatione ab ea emergere; nempe huc, ipsum jus naturalis propaginis& ampliandae univers alioris societatis, in qua degit illa familia, eum videtur protrahere,in natura, facultatem sibi sussicientem illi
concedens, propellere. Ita tamen ut vicissim aequitatis videatur , .
uti quamdiu communi foco utatur, familiae pridinae beneficio sustentetur es etiam bona ae competente eum gratia capitis iulius dimissus nondum siti nec-dum dominatu illius penitiis
possit exiisse videri magis , quod hactenus quasi continuato
utrinque consensu videat tir subligari ad mansionem , usque dumisci quaerat S obtineat, amicabilem si fieri potest, vel Ditem ex aequo non denegandum abitum,&ad propria digressionem Unde adpo hoc videtur primum ultio fluere naturaliter filium videri e pater. nafamilia ejusq; striistiori potestate eonvenientissime exiisse, ubi,
filio jam facio sibi susteiente, utrinque in id consentiatur, ut impo- serum is suus sit, suasque res sibi separatim ab hac familia habeat; dico utrinye; namq; nec bene habitus, moros invitoti familiae
185쪽
capite, ad abritim debebat prosilire nec pie vicissim invitus ultra culpa suam, hactenusin filius de familia meritus,ex parte etiam a 01 ead a naturae idem in praesensin futurum deitinatus dominus, temere opi. g. f. . abiici poterat inibus ex parte adstipulantur jura, quae μα- qvib.mod poteH, dicunt, sinus quierit inpotestate patris, tapenὸ moia compellire patriotest eum, nes inpotesate a . Et iterum Si astatre quidamum adoptio.. sola. b si de nem, in bis utritus arbitrium t ectandum II, vel consentiendo es non adopi corradicendo b). Consensus autem ille ex prelius poterit essed tacitus ;&tacitus quidem eo facit ore eis cacit, quo in liberationem natura est proclivior. Nonac mere autem promptior hujus utritisque dabitur interpretatio,quam ubi consentiente aut scienter conis nivente pure, in tales actus procedat filius rivi in novae familiae constitutionem recta tendunt, veluti si uxorem eat ducere, aut et iam domicilium sibi seorsim inhabitandum , suam sibi pectilia. rem familiam relietis paternis rationibus negotrasque curandam instituit. Et ita maxime natui aliter in statum αυτεξουσιας videbitur transiste filiusfamilias vivo parente ; Quod prater est, noris temere erit, quin civilem aut posit: vam rationem aliam admixtam t 3 1 7 concurrentemque habeat: veluti ubi captivitate servitute depor-qP si mρ tationes e), itemque propter iti humanitatem parentis .i , suaque Iair psti δρέη aliqua propria eminente dignitate e genti uni jure romanisque G g legibus forte is eo processit. Emancipationem Romanorum, ud J V se ommunissimam, ita modo illi naturali communi proximam di- ς 3 si Fqq, eris. Et ita quidem hocce tertiunHempus constitutionem sui vi-I 6 detur obtinere: Qx ae autem in hoc ipso ratio potestatis parentalis superest, ni fallor, patere potest, ossicio perspecto filiali. f)ZOp .s IV. Ossicium liberorum in nocet iam statu utique semper , n. L pietatis acob errant debitum, cum Groties fvdixeris, nempe, quia semper ratio maximi accepti bene licita parentibus superest, sem- tost per Verum manet, ab his genitum,hos parentes esse semper quoq; sy lud biu ς bilyalor legis: honsna patrem 2 matrem. Et illius I uti obse .sta ent et ea Dcμ- eligio est,it parentibin atris patriae pareamu g). Item t i)Lue, i, , Hust sic 'ves a sanctapersona pat/is videri debetib . Una ei o. M oe. nibu par tibus cryauda reverentia i). Consistit autem hielio nor,hoc obsequium seu gratitudo liberorum in parentes thim i
186쪽
arcta obligatione,ut ne qui ni oleistia aut incommodo eos afficiant; tuna ut reapse iis praestent reverentiana, auxilium , ubi indigent, re&opera. Excolithoe id put imprimis quoq; justitia romana. Priorem partem strenue etando, posteriorem ubendo juvan , toti is Νι.f. a. mutiisque expressis casibus utramque severa sanctione communi obse pa=.ens. Ita Sirum matrem aulpatrem, qPos Penemri oportet, contume' λὰ M.
his a cis velimpias mantu eis infert, praefecti urbis debeium ad pubit campiestatempertine,s,pro modo e M vindicabat a). Indignus militia cod. Ddicabatur, striparrem matrem, a qpibu/se edueatum dixerit malem lui. .eod. cos appetas et b) Honoriparentium tribuendum en, ut ne famose adt/ρ' . . l . . . nes adpersis eos dentur, nec haeqvidemqpae doli velfraudis habent cm I ψ.f.iis. rionem uiueluti de dolo, aut i uriarum, antservi corrupti, auis mi dab ma σles, licet jure famosae non sint, modo tales, ut condemnati rei mef. is opinione hominum, non facile ugiant infamiae notam M. qvod dς in iὸν V. de adversus hos, nes exceptio doli, negalia gradam, gra parenti est j iis D. monem apud bonos moresfugisiet,competerepossit est sed si qVidi)n' d. A maldura controversiae judicialis cum iis incidit, ne ex . olo sis , enm 42 ara dolis factum verbis temperanda actio items ex ptio sitis . quod uiri intes jusjurandum de calumnianonjurent g quod sine venia ac injus U .hssu praetoris ne in jus quidem ob aliquam causiam eos Vocas si ςς-yi is, iuc s. sub animadversione o. aureorum Pertinet huc,&quidem imprimis ad residuum potestatis patris illa indulta parentibu vi rii iis dicta, qua ob plurimas neglecti officii ingratitudinisq; eaulas .n ij.
vissime ad certum numerum a Iustiniano redactas i , a successione T L, --m sua eos excludere atque ex haeredes facere valent. qua libero in Oic ς, libὸλ
puta e strictiori potestate sua dimissos, contumaces, qui sese Vela Gm'. Aeerbitate convicii, vel cujuscunque atrocis injuriae dolore pulses oh.Khhdsent,emancipatione rescitia,damno libertatis immeritae lege Impp- Ihὰ
multare permittuntur ι 2. Alimentorum mutuu debitum,etiam a Q his h lparte liberoru , naturale agnoscunt periti id ad modu facultatum
berorun prius deIunctorum ipsis parentibus conitituunt m , Q i. possum quin haec claudam&complectat dicto Ecclesiasti ei Neta Et '' glorieris inquit hic fiscontumeliapatris tui: cs non contristes eum invita
187쪽
ia ita isi infidefecerit sensu, veniam nes ervrseum in 1rtu te tua e eleemosyna emmyatris non eris in oblivione Tanqyam liphemi Hy,ὴν derelinqvispatrem cresinauditu a Deo, qui exusserae Masrem. Sunt haecin hujusmodi quae in tertium usq; protenduntur tempus: itemq; in praecedentibus radicem simulis causam fili alis octieii patriique fovent juris. V. Habet vero S medium te in puta, quoin adultior animenteque valentior, tamen in familia,sactisque paternis adhuc constitutus est filius,in naturali&civili ture, sua quaedam in plurimis insigni anaomenta propria. Nempe, quoniam beneficio acceptae vitae, jam nutritionis, ac multum molestae sumptuosaeque educationis quoque be uesicium a pars parentum accessit, nulla contra aut minima e Mnpensatione a parte liberorum his exhibita, rationaturalis videtur exigere, Mi, dum nunc posse incipiunt, familiae& imprimu in ea illis, a quibus quorumve cura ac auspicio talia benefacta habent accepta, quisqvιdem ipsi sunt parentes, qualicunque opessa sua , pro viribus servire, iisdemque inservire incipiant, aut saltem promptum obsequium tum uiri aeqvis atque honestis jussis placitisque filii praestent. Idemque ab hisce obtinere, exigere jus fasque erit parentibus, ex potestate, hujus obsequii
ergo, parentibus naturaliter in illos competente; ulrssque aliqua, o agis autem insigni per praerogativam, quam prae uxore dc majorem etiam, quam ipsi haec, prae filio habet, patri. Et ita res fortastis in genere considerata ambiguitate vacat. Quam ubi in speciebus consideres, a quaerere incipias, quos usque ergo potestas illa&ad quaenam obsequia extendenda sit, nescio, iis, in omnibus compendios illa definire aeque facile sit nempe cupiditati ac severitati paternae indulgendum nonnihil, nec tamen nimium tDrannidis admittendum Obsoquium a filio multa promptitudine
ac necessitate praestandum, nec tamen ad servilem conditionem prorsus trahendum duxeris; dissicile habiturus inventu, quomodo
hosce scopulos utrinque in definienda castigandi, abdicandi, usurpandique potestate evitate valeas. Ni fallor, potius quam ipse . definias singula specimen quoddam prudentiae antiquae desiderabis, amplexurus prae omnibus illud, quod e cultura romanorum potest
188쪽
test suppeditari ut ite eui ita hoc patriae potestatis Ole reci
ptum ordinatumque jus est, ut suis civibus tanquam aliquod ρυ- ραπια nil id ausit adserere . o. Si quis autem hanc potes atem p g. a. Id. tria mjuxta quam romanis moribus esset recepta,ad tempora istius pat t. lis Dreipub cupiat exigere, primitus in genere videtur monendus, eam delis sti in plerisque speciebus rigidiorem antiquioribus quam succedaneis eliad iri extitisse annis. Deinde vero, si ad generaliora sua capita eam ve- μονει iis redigere, pleraque omnia hujusdem ad tria videbuntur referri posse, ad eam nimirum potestatem qua coercendi, eam qua usur pandi liberorum est, di deni ive eam, quaeliberior isdem consi tendi facultas est. VI. Rigore meo ercendi seu castigandi liberos, de hoc praemittendum, quia prae primis insignis inibi patria potestas patri competentem, tanquam ex antiquissima lege Romuli, Dionysius Halicarnassatusis sequenti describit modo: Omnu,inquiens,l ore- sarpatridam in liberos, id toto visa tempore .stipe in carcerem eos dein trudere,' plagis cadere lae vinctos ablegare ad rusica opera e necare bberet.Mul gegerit retu etsimagisnrtingesserit maximos,etsistu- . a regare is silpro --. In quibus illudnerare, sive potestas illa Vitae&neeis, quam dicunt, imprimiseminet, cujus etiam in ...
i sibus nostri, aliqvam adhuc mentionem seri idea. H. ejuire 'ν ζ I
severitatis exempla nonpauca apudromanos edita, Dionysi. Hes eam. Livius, obriusMaximisti illisuggeruiiti Et duriisse ri-- ρο μώ- eandem etiam ad eonfinia usque res M inhiae imp ratorias argumentoinlex pompeja depameses sive a Corn. . U.Libiscutita VeiPompsoΜ.lao illa iri dumis, spariri matrem tum, quae filium filiamve L cavum, qui nepotem occiderit poena sui, Cornet desea iis affest ' caeteram,oi tamen ob-- .lio etiam ab Augustiusque temporibi item mitigari episse,in mi δε valescente adversus nimium istum rigorem regula,quaei 'ri iari
etiam de Ai.sto suetonius f notare incipit, quod is equitem octauis e. . romanum Pendam, quod duohus filiis causa detrectandi sacra νὼ iri. de mentum pollices amputasset cum bonishastae subjecerit; testatur o- ,α, .
que de odemisi emo, quodalium quendam parricidam rese-
189쪽
ii ia=ri j. dxς , qui filiorumsta praepararen parricidii poena puniri juss Ria , sentish Id quod imitatur in novissimis stris, olina emistit k--ἀ-ςriminalis pariter ς-issima supρlicia infligens omnibus
190쪽
ω VII. coercendi jus patrium spectasse etiam aliqvcrinodo 'videtur, potestas veterum ab orandi filios, h. e. a familia alienandi a , qua abdicatione id inferebatur, ut ab omni pasera, bonu es
v Iia plurimum hic arbitrio patrumesset relictum Exempla
sere seneca Minvaseri Mo. it,alii. Caeterum haec ab aequo saetis vacillans severitas patrum, post,lege Impr. interdicta subla- e tmve est D in tantum,ut ne emancipatione, Aualias, modoque legitim invitos anmilia alienare possent st). Tametsi voad GIF 'hos immorigeros, sive pars sive vestigium ejus abdicandi potessa instrichodieque vici eiurnobissimeresset exheredatione, parentibus F ' certas ingratitudinis causas permisi sex Redundare quoque f/8 2 in modum coercendae libidinis filiorum videtur illa nuptias eo IZ rum impediendi facultas, per negationem eonsensiis, filiisfunilias necessarii ad hoc ut nuptiae sint i sitimae si σmsis VIII. Qvandamdoministrigoris filiorum 62, - si II φ .
ratem praebet illa quoque, tu patribus indultum erat, hlios inmo ' ρ ρ stat dum servorum venderes, oppignorare, licentia, ab initio rei m p δε- manae liberior; prout deus hoc colligi videtur ex illo, ab intimi si ore antiquitate descendente, modo emancipandi sitos per magi. μης Lyrinaria sternas venditiones s 9; post autem' ipsa restricta ita, ut ei ς η ---tra maximam necessitatem neutiquam vel alienare vel oppignora 'ρην re illis hos amplius liceret luetiam ereditore, qui sciens tales pi. --δ si D. gnori acciperet, relegatione plectendo m) Et necessitate insuper, θη r-wm qua id indulgeatur, ad casum nimia paupertatis victuitque indi liis a. n. gentiae restricta; cum hac praeterea ea utione, ut liceat ipsi qui vendi G pqt At, eiqvi alienat est, aut cuilibet albi, ad ingenuitatem eumpropriam ιεο -- repetere t moris auipretιum ossenui, qνodpore t valere, auimancipium pgη ρ ι d. pro ejusmodipraestet n). notabilis est suavis cum hac Constantini
se consonantia Mosaicae, quoad filiam o) Cognata facultati οβ μηγs .