장음표시 사용
151쪽
ne dominicantur periti nec minus imo magis id faciunt de pote
ises sic ζ mpQ ei 'Vand V. g. vi urructu , h. e. lure alienis rebus utendi s Liscue fruςΠdsi H proprietatem reverso, rem huc devenisse autumat Imp., D ut ex ouuώproprisa uis rimini incipiatplenam in re haberefote 'sarem.'&.conseqyenter, fatetur, cumrasu fructu proprietatem, d minicamque potestatem, quo magis composita ea sit, ita magis esse plenam; sine eo vero minus plenam, per consequens, usum-- fructum esse jus seu potestate ni quae in complementum cedacta. I r. b) 7ρ- homogeneum dominio , ipsumci; natura sua aliquid dominii es 's .a.des Hyμ se Alias disertum etiam de hoe Pauli est: g usu frun in muliuea-'c LId. d. o Auspars Aminii eLI alii similia alia liabent . hyqvarcongerere 6 ,- ἔπι, δ. V. H prout qraedam desiderant,conciliare, hujus non est loci.De uribus V Styy. . r. . praediorum sive deservitutibus rea Iib usquas dicunt, consentiunt Uus o Ba sane in hanc ipsam a denominatu sumptam denominationem ex reo Risserar obliquo interpretes nostri, ii quando in f .pend tir, deservitutibus - PH. i alibi passunt, haomateria, praediumalterum serviens, alterum db minans'appellant ne dicam n toto h oc generer,nomen servitu-tis ab altera parte par dominium inferre. Quomodo iidem con certare secum faciant domini denominationem in uribus, quae Eabet db minus directus,qyem dicunt vi vasalius itemque Emphy-- leuia si superficiariis miles,in renudati, emphyleutica, ae simili, tribuentes illi 'od illoruiuestidire Ii,quod horum, uti Iis dominii appellationem, . pervacuum est hic multis memorare taceo, εγι I Q quoq; maritum; quem etiamsi is,s rem videas , reapse ii sum fru- j re sit Quin tantum rei db talis habeat, civilia jura dominum dotis appeta-ι G Iari impense cupierunt: l ' Minime omni iam in hoc generet se RUMAE Italum, sae sunt re aliena utendi, titulo dominatus, ilia ridem
152쪽
ulgo venit species, ubi per modum conventionis ac precarii adlbreve tempus cui res alterius usurpanda data concessaque est, velu ti ex locato; ex commodato, ex precario in hecie dicto interim ,
ficile in hisce tamen etiam colliges; cum hi usurpatores pro modo 's Si dato facultatem in illam rem exercere habeant, eam,quam ipse proprietatis dominus habet, in cujus quasi vicem hactenus hi manent; quod aliquid utiq; rationis dominantis hi quoq; adsit, maxime si consideres eos, respectu habito ad alios, qui rei proprietatis dbmini non sunt, utpote adversus quos aeque suam illam facultatem,ac ipsi domini tuebuntur, competentibus ipsis similibus exaut toritate legum defensionibus, etiam prae ipsis dominis quandoq;.
ηlia rodattinet potestatem res sibi proprias acquirendi. illius,si qua est dominativa ratiora dfi ibita distinctione subjecti re-Hius, ut puto, ea explicabitur. Quippe res quas acquirimus aut ac lyi redi potestate bab qmus; vel ante jam alterius alicujus sunt, ve ut ibquimur nullius prius videndum de his In his igitur re Hisqvae nullius propriae sunt onmium consensu maxime tales sunt , qyas etiam natura rerum ita disposuit; produxitve, ut nullis pe- euliariter essent propriae; in quibus recensere cum I Ctis liceat, te rarum tractus nondum a quoqyam occupatos , aera, aquam profluentem, mare dc per hoc litora maris; item animalia fera, donec in si bertate sua naturali, quae dicitur, versantur; lapillos, itemqV gemmas,&si quae reliqua in litore maris aut alibi terrarum invenu ntur nondum occupata aut etiam per id quod 'de relicta sunt, nul Hlius iterum facta. Verum si paulo penitius rem inspicimus, res qVae ita nullius dicuntur, forsitan non sunt si iis pliciter tales , siquidem nullius non est: quod aliquorum est. &vero pars rerum hujusmodi, vel testimonio I Ctorum nostrorum jure naturali sunt commu-- ire sonantum, sa eoque, ut opinor, vel ex eorum sensu adlac minit cis t. Isum pertinent humanae communi Fatis Est haec res, quam illi ex is R. D. V A..tiaturael imine observarunt; nos vero exclara revelationis luce , D. . Hario omnino erudimur, audientes vocem supremi domini omnium, generi humano, per protopiastos ejusdem , dicentem b c 'λι n
153쪽
quae nostris nullius dicuntur, comuni dominio hic deputari )Ecce dedi obis omnem herbam asseremem semen super terram, nipersae, lignast. Et iterum ad Noachidas prolatum, a paululum immu-cάνω,. ab lato sermonis stylo: Crescite O multiplicamini, is replere terram. Et
iereor vester ac tremor sit pusnicuncta animalia terra,c uper omnes v lucres corti, cum unkersis, qP moyentu Fer ternim omnespisces maris muniti vestrae traditisunt Et omne quodmopetur, iipit, erit vobis in cibum, quasi olen. rvirenti et haec autem leguntur ante tantum, homini in cibum data b)intdidi vobis omnia. Et iterum per os Psalmi
campi. Volucres coeli σpisces maris, qui ambulant semitas maris. Repetit, ac denuo ad haec attendit idem spiritus, cor&is agens Apostoli, d) ubi pro commonstranda amplitudine dominii humani in Qt. Cor.UI omnia, in communitatem nostram adsciscit quoque hominem fa-ariebr.a ctum D EI filium. Miubus sic redimus testimoniis, ut necesse qui dem habemus, plane sequitur, res illas, qua omnium maxime nullius esse censentur, utique alicujus esse, puta humani generis,ejusq; communis dominii:&per hoc, quia universitas hominum ex singulis constat, pariter singulorum, pro sua cuj9q; parte aut modo. Inferturq; omnino ex his, simile esse faciendum judicium de rebus aliis, humani generis particularioribus communitatibus communibus, cujusmodi sunt publicae&aliae univcrsitatum , quae dicuntur, refri puta quoad illam quamvis communitatem ejusque membra nempe quod dominium cum illis tum hisce aliquod in res hasce existat, pro suo modo, illi, quod ex communissima societate omnium est silmile. . XIII. Sed quaerat hie merito aliquis, in quo genere potestatis hoc harum communium rerum dominium, ejusq; modus, imprimis quoad singulos excommunitate, sese quam maxime exserati Nisi fallor, potestas iisdem sibi utendi illa est. Usui enim sive utilitati communi hominum, etiam usque singulorum, natura rerum omnia illa communit lima produxit,&quaelibet communitas sua suis communia destinare solet verum hic quaerat porro quis
modum iisdem utendi singulorum ini modus hie ex destinatio
154쪽
ne Iegis,in rerum ad singulorum usium aptitudine, erit dijudicandus quatenus enim res ipsa inepta ad hunc est, eatenus utique sinisgulis usurpari nequit, nec debet etiam quatenus lege huc destinata
non est. Si vero consideramus res a natura dominio illi hominum communissimo concessas; deprehendimus usum seu facultatem
utendi, in qua potissimum illius dominii vis est, ipsis hominum singulis in nullo magis consistere, nec aliter lege destinatum ess polse, quam quatenus easdem res per partes singuli sibi occupentia. &rursus, prout natura ususque cujusque rei id ipsum fert, vel ad tempus usurpent ac dimittant rursus statui pristino veluti accidit particulis aeris, itemque maris ejusdemq; litoris; vel etiam perpetim, donec lubet, sibi easdem retineant, usurpentque; idq; vel salva
rerum ipsarum occupatarum subst antia, prout id accidit occupatis terea tractibus, aliisque nonnullis, vel perempta etiam ea con sumptaque, quod forte usus illarum rerum in ab usu, ut alias nostri Ioquuntur, consistat; juxta quam hoc captis animalibus feris , re-- pertis e terra nascentibus, inventisq; pretiosis aliis, solet contingere ex quibus opinor talis fluit collectio: si potestas res hasce communissimas quae& nullius alias dicuntur singulis acquirendi nihil aliud est, quam facultas singulorum legitima, tales res per pamtes sibi usurpandi; ipsa autem haec facultas singulorum usurpandi est potissimu domini humani in hasce res utiq;β potestas acquirendi singulorum hasce res, potissimu domini humani est in eas dem, per consequens dominium aliquod ipsum Idemque, ut is porro in promptu est conjicere, quod fato illo primaevo, divinaq;.
Iege hominibus in hasce res fuit concessum. Quae autem laic communissimi, eadem in certis particularibus hominum communitatibus communis domini ad sngulas ex illis applicatio sorte non adeo difficulter erit facienda, si solummodo modus applicationis.&qvatenus illud commune dominium singulis in executionem abit probe attendatur. IV. Et modiu quidem hie dominii communis ad singulos applicandi: juxta exequendi, in ipso a comperenti usu videtur, consistere, ipsa competentia in determinatione actus potestatis v τho fundemque circumstantiarum consistente, qua usui huic V. g.., es patvel impar fructu iam participati q voad singulos deputata
155쪽
.est, ut accidit in communione, ac societate comm eicii qua in si gulis rei partibus singulis excommunitate praeventio est concessa, 1ive ad transiitorium sive ad abusivum usum prout evenit ordina, tumq; est in rebus, quae naturali jure communes omnium, salias αnullius, 'vae publicae, quae univer statum dicunturia ; qua deniq; vel ipse modus usurpandi aut utilitatis ex re communi percipiendae, multifaria his iliis definitione limitata est prout insigni tenta Ma d pr. hate hujusmodi modificationis ratio eludet in rebus sacris cia et is, quas dicuntis; quae licet ex communissimis sint, singia Iis ta-
R. D. t. t . de men, nonnis multum limitat d patentia suci simili ratione in aliis acqpir. re rebus utcunq; communibus frequentissim Hobservata, ubi modorim. b)ν δ, aequalis singulorum omnium, in ea sua cultas, facestatisq; limita M. I. BR .rio, modo eaedem hae multa cum irraequalitate conjuno laeses justa D. sunt quomodo fere aequalis in omnibus communibus rebus sing
lis usurpationis limes est, ne illa fiat cum injuria injusteq; illa tota
mno cujusquam. c)Etiam maris arbitratur Celsus communem
μὶ l. a. pr. 3. t. rit,sed id concedendum non esse,si deterior titoris marisve sim eb mota
ιδ. π seqq. n. futurinsit. Subjungitur his ex responsis Scaevolae exin Elorejure quid in loco gentium aedificare licere, nisi usus publiemimpediret similia de publicis pub. d)ίδ. f. aliisq; communibus rebus plura suggerunt complura pro noc45-I. eod. munium rerum usu temperando lib. 3. T. proposita interdicta. Est id. eod. ipsa autem inaequali usirariae competentiae dimitatione ipsiusq; exinde usu sciatq; in xommuni re competentis modo, facile cuivis li- 'invere potest, attendenti ex legitima communitatum dispositione, alii superiorem in theatro locum, alii inferiorem alii nullam se pius ex communi reditu fructus perceptionem, alii parvam imo ex certa ejus specie, quia aliunde ab eo simul bond derivatum ex publico commodum aliquod e .g. tutelae sublicae, sorte sentit, nauiam ς ompetere; cita deinceps. IV. Atq; hisce cons deratis, quatenus nimirum potestas re, communes sibi acquirendi, sese resolvat in potestatem utendi illis rebus, desper hane in dominium, atq; haec juxta modum singulis jure competentem; sortassis non offende quenquam tam facit , quod tamen eaedem pler*q; res, veluti in libertate sua vagantia ani--alia seri in mari, in litore, in terrae aut superficie aut visceribus
156쪽
existentia necdum inventa, item quae aliaujus p bpG ivrdem aliquando fuerunt, pro delictis autem et ritu sunt habita, similiaque alia, quod inquam haec vulgatissimo etiam iis is quoque nulli alias dicantur, specie vocis id fere inferente ac si dem res extra
omne humanum domitrium essent positae, quippe quod ipsum vel eupatione demum Labire debeant. mico istis consideratis hoe non offendet vidensem, fieri hoc ipsum quoque respectu habito ad
certum universi dominii modum, eum scit quio mullus hactenus peculiariter propriam sibi in eam rem dominanteitilliorestatem conquisiverit. Nee mirabitur porro, si ipsa haec peculiariter propria aeqvitica alicui in talem rem potestas, in specie&quasi oppo-stive caeteris potestatibus omnibus dominium dicatur quippe quod hoc iterum proptet peculiarem illum dominii universalis ad certam personam restrictum nodum sat quo exclusa jam achebetata potestate aliorum forie unus aliquis solus omnem illam do .aninii vim,quae cnte penes omnes, pro indiviso,& suo quodam mo-dsi in potentia quasi singulorum erat,actu sibi occupatam labet , di ad sui arbitrii plenitudinem maximam redegit , proprium nunc tenens,in plenum quod antea commune,&inulta cum modi finatione suum saltem erat dominium ex hoc usq; jam in vigore constituto illo ICtorum axiomate, quo ex jure gentium omimadisin- via, agri termimpositi judicamur. neqye absurdrtate per luines a D.deses respectum laborantibus illis, quibuscorum,quorum jam alite uni iur. versaliter in communitate domini sumus, domin/um occupati o-. fl. r. cce. r. ne aliisque modis legitimis no bis acquirere icti narra dic iniur I . . ac r.ror. XVI. Si ausim, domini hominum universali, potestatiqὶ ammeorum in rem dominanti accenserem, omnem, quae reliqv dari possit, hominum qualemcunq; in rem pote statem , quam Deus &natura humanaq; legitim, dispositio ipsis concessit, etsi res illae iatra manualem contrectanidi potentiam silat sitae, & potestas tantum
stlit aut sensu aut etiam mente Lirca eas agendi . g. admirandi, icit i. cindi, demonstrandi, describendi pulchritudinem rerum , corporumque coelestium vino referrem ipsam 'alem eunq; facultatem, cutim quis extraneus in rem altui licui proriam tibi quovis mos vindicare possit, inquam residuum aliquod ejus, quam communem pleniori modo anteliabuerat uxta quam idemus te.
157쪽
les in tales res potestates etiam JCtis nostris attendi, quando usiumri arum, quas ipsas accolaram proprias agnoiciliat, obsechmesta
acquir.rer. rum vis usui vias per privatorum agros citra praescripta onem tuen-
dom. f. . I tur D si circumspicimus communem hominum observationem, eod. biper .a non illo tantum poetae, plorohibetis aqrai, ει communis aqrarum deviasub. II, indignatio hominum invehitur in inhumanos, sed saepius eos dem tanquam invisos taxat, si modo citra detrimentum suum, res etiam sibi proprias in aliquem noluerunt concedere usum aliis, Quinte ferrem ad idem universalissimum facultatis dominantis
genus ipsam, quae acquirendi seu potius licitandi est rei alterius propriae. Veruntamen&hane&illas& hujusmodi caeteras, multo cum remissionis modo tales velim intelligi, atq; hoc prsterea adhuc ita, ut nolim in hujusmodi aut in alii similibus superius roeensitis potestatibus exigere, ut quoad appellationem hanc iis dandam, sequatur quisquam amo abstinendum suadeam a tali denominationis typo cum vulgo hominum sit loquendum; saltem hoc mihi exorem, ut rei communissimae naturae, nomine proprio in hac sua generalitate carenti, potestati vide l. quatenus in qnid rei objecti ess, generale nomen a dominatione quibusdam ex iis frequentatu licuerit tribuere quid simpliciter jus seu potestatem cujusq; in rem, modo loquendi alias quoq; JCtis usitato, siquidem ita lubet,) eandem dictitabo. Quin imo, ne ulterius patientiam lectoris sermonis duritie exerceam, simulacra dominatus atq; subjectionis, quae in reliqua etiam, infra hominem natura, observare licet, lubens praetereo, utcunq; in quibusdam etiam nomen dominii una cum conjugatis suis usu haud infrequens est .
XVII. Antequam porro ad species potestatis dominantis,
frequentioris ampliorisci; per Iurisprudentiam tractationis traseamus, hisce adhuc duo subnotare libet Primis: verbum potestatis, quando si proprie pro ipse, ut nos, cap. r. descripsimus, facultate
legitima, quandoq; vero,ab ipsis etiam JCtis, improprie pro facul- 6 a. I -V. tate, ut ita dicam, potentia seu ut supra lib. i. eam dixi, facti accipi. Pulchre Paulus Iu reconsultus Oct distingvit potestatem in iecies hasce, hanc quoq; quae facti est, si in ut definire nititur Quando
potestatis per o Elm significa' , ait, dc post memorata illa plura quae
158쪽
dam hujus significatus exempla: hanc ita desnitivis insinuat verbii: At cum agimὐ de noxae de tione, tum eo qui Frpum non defendit, praesentis corporis copia acu temisignificamira copiam faculta
tem a corporis dicit significari hic vocabulo potestatis exemplo ducto ex jure noxali quod ita habete memorare id liceat, uti rectius constet, quid sibi velit hic, corporis copiam facultatemq; habere: servus aut pecus aliquod nostrum alii noxam'. e. damnum
pauperiemue dedit, ex noxa illa sive maleficio servi pecudisve adversus nos persecutio, dicta noxa lis actio, jure concessa est, hac esticacia, ut cogamur vel damnum pendere a nostris alteri datum, vel id nolumus servum aut quadrupedem noxae dedere, hoc Ost, in Q a preti. σdefensum laesit actoris arbitrio permittere. quod'Videm posteri .deisoaeagus si eligimus, id porro ita debet fieri , ne colludamus cum noxio, fortassis si praesens non est, negantes, nostra in potesate esse, eur exhiberi dediq; imo uti technis his occurristetur, jure cautum est, ut dominus servi pecorisve juramento se purget dejeretq; Frrunt inpotestate ua non esse neq; se dolo malo fecisse,quo minus ubi igitur in specie casus propositi, facilὰ apparet, per potestatem non intelligi us seu facultatem legitimam dominium ve domini ipsum in servum, sed quandam possibilitatem habendi tradendive ejus, quatio tentiae non juris sed faeti esse pistius erit dicenda. I er ,. I, o, bum inpot68ate, ita nitit ut rem exprimere Ulpianus se e re 'debemus, ut facultatem repotesatem exhibendi ejus non habeat C erumsinfugasi ve eregia, non videbitur esse in potesate simile tria prorsus significatum verbi potestatis,&in aliis causis licet obse iva ri, ubi v.g. homines ad exhibendum rem controversam fe ier 'I Ulent, itemq; de exhibendo cavere iubentur,siaestatenis potesa re
te rem habent M. Ita res furtiva, quae ob furti vitium prohibebatur olege Attinia usu capi permittebatur,flin potestatem ejus cui subrepta VT,' erat, repressumsi e quod adstruente Paulo II sic acceptum ess,m l . .
in domonipotestatem debeat repὸrii. a modo de lustiniano accipitur '
g). quibus similare est, quando exhibere definitur quod si fatere inpubocopotest,ten . ut ei qui agat experiendis copia qua filo h)po satem MinonIacere, dicitur qνiιd agit, ne adrersurim ejus copiam ui f Φρος hiscat. dc quae ejusmodi reliqua sermocinatio legitima exilibet; in 'EU
159쪽
quibus hic naturali faetique facultas satis manifeste per verbum potestatis exprimitur. XVIII Deinde in antecessum illa videtur imprimis suspicienda potestatis disserentia, qua vel propria est vel vicariata. Propria in intelligo, quatenus cui l: ita immediate a lege sua aliqua
est, ut liba sita propria ausi diritare eam adhu libere iri exercere& non exercere possit Vicari acri autem dicta a velim, quam aliena aut horitate,&quidem loco e ice alterius quis exercere habet. Et hoc
uerum vel libere sibi sum; commodo, veluti conductor, commodatarius, civi precario utitur, qui fac itatem percipiendi fructus, non a proprietario, sed a fructuario habet, . similes vel cum officio erga alterum, uti magistratus, judices, tutores, mandatarii, pro curatores, aliiq; aliorum ministerio dediti utriusq; potestatis tum propriae tum vicariae exempla conjungit in ante adducta l. et is de v. S Saulus Iu ris pqri tui . Potestatu verbo in qu i en luna significantur,ms rast magi tuum imperium nota, vicariam, porro propria)is persena kberoram pruria potes , sc. De vicarias Deus volet quaedam subjungemus, ubi species propriae nonnihil perlustraverimus: tas, partim dantq; laxior hobiliorq; effectus, quem, quae in personas potestas , prae illo, quem, qui in beluas resque inanimes est, utari potest, postulat. Distingvi autem videtur posse haec in per- senas potestas indomesticam sive similiarem, in civilem civilis in se ale ii 2 Uiu: Iamiliatis, quae ct ipsa socialis, in dominicam, patriam maritalem. Sunt species, quas observato ordiane, quo natura in genere humano eas notabiliter constituit, initio
Osio a familiari,&ab hujus usque specie, quae maritali estra illic est perrexero in iis Pae hac
160쪽
Amiliarem quandam dari superioritatem
quotquot in familiis nati atq; educati sumus, hoe est, omnes honeste progeniti habitiq; novimus. Itemq; antiquissimam
ac primam eum societisse familiari, cujus rectrix est, hane homi se Gen. Z . num in homines potestatem esse, dc sacris edocemur elogiis sa couo. σceonsiderationi sapientum, etiam per naturale lumen observatum cernimus quando pleniores perfectioresque hominum consociationes primum ex familiis coaluisse, hisque ut primis fulcris inni t , ipsam autem familiarem societatem quotidiana Vitae eausa ex ob insor. r. pluribux membris, sub domestico suo imperio vigere statuunt d0. Pot l. σQuoniam autem omnis familiaris plenior s.cietas, tribus constat sqq. partibus homogeniis, cietatibus nimirum specie tribus,puta herili servili, paterna-filiali conjugali; 'varia quadam heterogenia ea nempe, quae circa rem familiarem ratio est: vadruplicem quoq; hinc familiarem dominatum futurum esse ex necessit te videtur sequi trinum nempe qui personas intercedit,in unum qui personarum in res familiares,quae dicuntur,est. u. a Iulii sint, infamiliae ejusquc p. rtiunt ac imperi r