장음표시 사용
221쪽
testis est, vel princeps est vel vitaria vel ex his naturae mi ae Principalem seu principem appello,&Ἀivinam,in eam hominum porestatem, quam quisque dicinae dispositione egis ita sibi immediat propriam concessam munitamque tenet, ut sibi illam, non vero alteri,sive invicem aut ministerium alterius homi 'nis eam exercere habeat. Vicariam vero dico, quae continue abiliumana dependerauctoritatea tauris ae min i ste- rium
222쪽
rium hominis ahqrius exercetur mixta erit, quae participat de inatura utriusque. de quibus tertio abhinc cap. paulo uberius Primcipalis personarum in persenas directa potestas, vel imperans est si vepraedominans per societates, vel crediti, h. e. cujusque a quolibet exigendi sibi debiti De hac in post sequentibus, de illa nunc in hisce quaedam erunt subnotanda ut autem de ipsa hac per so
cietates omnis generis vitam ve socialem imperante potestate, ejus demq; naturae ore elius constare queat,sorsan non abs re erit,pau cis in limine pervidere, quomodo nationatu vim omnis nolim me nunc demittere ad brutam insensibilemq; naturam,ut ut multimodi in ipsa cujusdam sociae rationis particeps est penitissime sits-Galas, sive universam intuearis, sive per partes eius discurras uni versalissime certe Deo dc omnibus ejus ereaturis rationalbus bonis,
amabilissima simul atq; deditissima est socialis eonjunctio , utpote, cum illa universitati huic intercedere animadvertas, quae certissimae notae sunt, prout nos quidem accipere solemus societatis, nempe regimeneommune universale,ru in commune bonum ab
omniParte perpetuata conspiri De regimineilloniaiestatem divina regnante per hanc Res erodissimam universitatem quaedam
223쪽
sim eum ipso etiam Deo insociali quadam ratione constituti sints. qvis nempe comprehenderem& angelos' pios Dei homines, tum
animi solum,tum corpore simul viventes, excluderem autem pri Ino irrationalia omnia, quando cum hisce ne hominibus quidem temere socium quid intelligaturii tercedere, ob nimiam utriusq;. naturat discrepantiam, nedum ut sublimiori cuidam naturae hoequali sociali respectu conjucta eo mode dici queant. Unde adeo edis amitte obiter casum notare licet, ubi domini atque subjectionis
relatio societatem non inferat. Deinde enim utae malignam na . turam hinc removerem, cujusmodi Diabolica est. Namque vel . eadem quoque haec ratio, q- tiarae irratisirali,cum Deo, angelis, homi nibusque collatae,societati ratio emadimit,nimia videli ab utrinve parte naturadidistimia, vadourevincere,
viri uin tu auxilio sinctaque investiiu, gratia sitam sibi ali quam bonitatem Mereat irrum omnium Himmi malus est daemon, sextantum in uextrinopissius: ut non tantum ipse istucisalignus ait malum seinpersit etiam hosti, sicaae a uitiari similius in bono m. xiisio an Amissi hu his bonitas ben ὀcomplectitur prout hoeevincunt sestimonim
irrefragabilis veritatis quam plurima, de toti uitaqye maligni hu- sis spiritus maxime maligna opera. Et vero tantum est, ut ipsum interhe rationaletii bonam natuism,secuinastis nostrumlbqves, di hujui ivocisaceipiendi modum, societa&intercedere possit, quo φvel inter ipsos homines ietates constitutas eadem riuio turbare
imo tollere soleat prouthoc contestantur tot humanarum secte latum metali fonte emergentes seditiosae disjectiones. Hine porro ex simili ratione etiam homines impios, di per impietatem extrita
gratiam DEI constitutos, ab univer salissima illa, quaerationalem, probam naturam intercedit, foetetate, ad extremum abscissos seridicas, ubi vel nun vel olim cum Diabolo a gehennam nati ten tur. Quapropter apparere existimem, si qua universalissima foete estum; D vi usenato Gratum ant cedati tatuatur, de bo-Diuitias by Corale
224쪽
- ., his: tantinii propriἡ id intelliguitavi esse Nec refert, quo herilis ivm e servilisque conjunctio mutum re respeetus philo-ιbphis moralibus cietas audiat aὶ videatur autem si non alius, Mini H
saltem hic inter deuiii 3 Dinmonem respectus intercedere quippe adversim hoc notareticet, etiam philosophis profundandos ietatis inrestatuque, ut alibi, ita hic quoque fundamenti loco col-lacari aliquod mutuum commodum, in quod mutuo utrinqῆ inclisnetur agaturque. Hoc vero quale inter Deum Daemonem, aut etiam inter hunc hominesque, si forte socialem quandam consero vitii rationem hic quoq; velis fingere,intercedere possit, non facilesque t. Neq; enim Daemon Dei aut hominis ullum curat bonum quin potius illius gloriae extreme adversatur, hujus extremum, exitium immenso iniquitatis Zelo quaerit ae operatnr. Nec vicis sim hujus bonum quaerit Deus,utpote quem jam judicavit. nec nos quaerere possumus, qui eum a Deo judicatum scimus. Et ut porro circa objectionem hane, quasi tamen herilis ae servilis quaedam staei etas hie daretur, dieam4 dubitaret forte aliquis, an etiam domini ac servi conjunctio inter homines commode fatis societas possid dici, ubi ita illa sese habet, ut neutiquam commune, sed forsan alterius tantum aut etiam nullius ab altero bonum qyaeratur quippe&Philosophi , ut modo dicebatur, illud quidem sitae naturali: servituti accideresupponunt eoque aliam herilem-sem item besse ratem, quam in Palaltem Pandantentas cominiine eo nodum utrinqyeg-atur ipsi non nonanti deqyia , vae ea jure Mntium
rigidior sersit is esuininus a parte servi ejus particeps sole in . vel ipsi huic risuervili onjunctioni haud temere secietatis , -
tione in tribui audias. verium utut haec ira sint forta iis tamenta admitteres, sciit addictissimatis jectionis servi, etiam ii vi ves Meὁ seriasemiliae tantumserventur, iripsius voluptati in necem usqyς propriam inserviant,nedum iis ut operas praestent vel Antia liae, vel in usum familiae, familiae domino; sicut inqyam hi licet .
n socii familiae, aliqv d tamen facietatissanuliarisdunt; sicut etiam , lictores&carnifices, licet nonρroprieci, es ρur civiles λ' mi, ij quid tamen civilis societatis sunt: sicut eujuscunqise socie' natis ς mercialis nercenarii operatores,noqsocii, sic Usu i in Disitiae by orale
225쪽
men cujusque talis societatis aliquid iunt; sicut deniq; ipsa res quas libet familiaris aut mala desinanimata, bona civitatis publica, na- es, tabernae& quaelibet suppellex, lieet infamiliari, civili, mercis moniali societate, rationem non habeat bcialem, harum vero - eietatum aliquid sunt; utique, inquam, eodem modo fortassis, liiseet non socium ei societati quae D EG cum rationalibus creaturis intercedit, Daemonum hominumq; improborum gregem propriEpossis dieere, aliquid tamen forte ejusdem universalissimae siete. tatis eosdem dixeris esse, ejusdemque ad uiuortile ministerium , iuxta arbitrium ipsumet capitis ordinandum pertinere sedat
beam haec sese ut possint etiamsi hoe modoad secietatem univeo salissimam iri Deum orationalem naturam intercedit, naum quoque rationalis malignans pertineat, manebit tamen per an Laim,hane nunquam illi re laesam esse. Eoq; hae neglecta,id si lamodo constare volupe est, universam rationalem bonam nat in universim sibi existere sociam. II. Qvantam autem porro eadem rationalis natura, perpartes suas particulatim etiam s.cialis conjunctionis sit amens, opianor, in admirationem rapere potest oculospaulo laxius circumibesentem, eosdemque levantem primi im supra sese ad aeternium mnis mordinis consociationisque auctorem de, qui proximEeumeircumstant, ipsi administratoriosspiritus ubi apsam in Deitate personarum,rinitatem omnium arctissima unione sociatam secialiterque unitam, liceat de divinis humaniter loqui, eetitu ubi hierarchias edocetur Ianctorum angelorum,Thronos, to)R--δJ Dominationes, principatus, Potestates, Archangelos, Cherubim,
Esth ,ἐt seraphim e. s. Imoin haerebit deinde vel saltem juxta sesib M 'I mo eireumspiciens, vidensque, primo, totum humanum genus
, sis ommuni constare sanguine, idemque ubicunque modo natura de G δ δέ ira pravationem non patitur nimiam, ad mutuum subsidium, ad ami-eabilem cohabitationem propensum esse: porro vero spectans, de hane hominum universitatem in diversias coalescete societates sibi sum eientes, majore ad maximas civitatum ac gentium, has demq; singulas iterum quas ad extra foederum vinculo aliis societatibus solere sociari,&intu istinumeras quoque alias societatum species
226쪽
complet hi, majorum medioximorum minimorumque orporum: puta provincias, diaeces , ditiones, urbes, municipia, oppida, vicos, pagos, familias. Quae & ipsae iterum suas teneant inclusas eietates varias, v. g. conjugalem herilem, patriam, mercatorum, operariorum,&omnigenae negotiationis sociorum rum versitates, eorpora, collagia quae appellantur a pari usque hominum ad ma gnam personarum multitudinem numero ascendentia. Et haec igi- tur cernenti extra dubium,opinor, fiaturuin, omnem rationalem. - . bonam naturam etiam per partes, In bonum, quod hisce commune aliquod est,sbcialem esse . neglim autem nune iterum, nee verae sociali rationi accenseo eam,qvcmathgnantis naturae mala eon-
tendimus, elatim videt. potestatem, quae legitima justas ri.
tas est, nonniatuli nis,iustis, I tinusve societatibus sievi reperire iii. . Atque polita quidem hoe modo omni bona ration ulnanira seciali, haud dissimal oporro perspectu probatuve est, mninent istiusmodi societatem has nee hra no nune quieriimus, chrialem n nrus, i,
e mus e propriamsi quae instar animae, orpus laeseruis eiu - emxmbra H cmrimunem omnium atq; singlubrum comp*tens bonum miri e regat atq; dirigat cuive ipsa haec omniae . con . pus seil totum dc membra pro hoc fine subjecta sint ac parerem osse habeant, sividem bene sese habere debeat societas. Elpri
idem,uti omni n6 has eat potesta tem ejjusmodi direstricemqn-
bet societas, cui quidem humana mundanaq; interveniunt,pior sis necessarium est; tum per ipsam humanam conditionem, tumi reterum mundanarum mutabilitatem perhumanam conditio siem; quia per fragilitatem itemq; rebellem singulorum affectum,
attra ejusmodi dire stricem auctoritatem fieri omnino non potest., ut non magis sua quisque curet, quam quae communia aut socio 'αι sunt; Post tamen ἡ converso uisa dc utiquisqv
227쪽
tet, ne vel toti commuilitati vel membris ejusdem injurius si, utique de natura ac necessivite eujusque legitimetesocietatis est. Pr pier ipsam vero rerum imitabilitatem, quia his eaeitur, uti ae nune benE ordinata existunt, alio tempore piasint esse non talia , uti paeonuit, secietas vel adeo saecultate ordinatrice perpetuoim. diget, uti saltem habeat iri prompti, quo quae natura seniper,
xi, deproperat edere Armis , ordinem secietati commqdum serii. ri queant, eidem alias, 'videm citra hune, noramo continuo eo iudinationem essent, incommodum exitiumq; allatura. Id quod viri ei ues etiam communiter agnoscunt, quando de iis in 'pinato, quaerati, quaesingulis persenis aut negotiisper Acietatem civilistia id se possint, jura non posse constitui Peruetua sed .
eadem constitutione, interpretatione, iurisdictione si acutintium
oportere suppleri judicant a) edque ipso praesidium praesidentem
que potestatem societati ut utilem necessariamque praesupponunt. Ut autem potestatem minc directricem ex seseros Him quandam
liabeantquaelibet secietates, ipse earundem videtur requirere iii temtas, cum fieri non possit, ut aliqui numerus hominum alium de per omnia regatur, et tamen in sese vere socius sit, quid enims . eialis vita haberet in sese, nullo arbitrio suo cohaerere, nullo proprio quasi spiritu moveri quin,aut cum illo, quo ita dirigitur,demum integram societatem constituet, aut eidem prorsus servilis obsequi est.qvotum utrumque, ne qua personarum multitudo per se societas sit, impedis cum quod cum aliero demum aliquid tale fit, e. g. anima aut corpus solum, ipsum nondum tale est, puta homo quid autem & de mera servilitate sentiendum sit, paulo ante quoq; elidictum. Unde adeo & illud per se fluit ulterius, quia etiam propria quaedii nee serva penitus debet esse illa quaeda socia lis potestas, eandem hberam quoque oportere esse Constabit autem de utraque hac, positae hujus per societatem imperantis dire stricis potestatis, qualitate, qua libera, qua propria cuique societati quaedam illa est, piamus, ubi praemistis, quae praeter haec de potestate
hac generaliter lubnotanda videbuntur, per nonnullas hujus generis species quoque fuerit in p6st sequentibus itum. In generalibus autem iliis consideranda erunt, tum finis, tim series tum, unde
228쪽
haec putestas commensuretur quomodo omnis partim restrictae, partim liberae sit dispositionis penes quos ex communitate eat residere competat quale ejus, cum quali vi exequutiva ossicium. IV. Finem quod attinet, ille quidem alius, quam qui socie tati est, ipsi societatis architectonicae ac directrici potestati esse ne- . quit 'via igitur omnis probe, opstitutae societatis finis bonum ciale silve commvole est, utiq;&huic potς stati sinis directionis bonu- cu inmune erit. Et quando Oxro bonu cuique societati commune, quatenus idi ociis vere bonum est,h. e. quatenus id singulis ex so-
ei etate applicandum venit, non semper aequale omnibus existit se, sed pro ratione, quam quaelibet societas fert, modo aequale modo -: inaequale, sive, ut loquuntur, jam simpliciter seu arithmetica, am. geometrica proportione aequale, ut verbo dicam, illud est, quod . . cuique ex ea societate suum quodvis competens est sequitur igitur huic potestati direct raci idem quoque esse tale loco finis, & porro, eandem hujus boni competentisque metis quasi circuml , ibi plo-bῆque etiam peractam exercitamque ipsam futuram si quidem velis scopus penitissime ab ea pς ingatur, vel qua hium fieri potest, proxime juxta collimetur haec bonitas, haec mensura quaedam primae stillius socialis potestatis. Ex quibus facile ulterius sumeretis licet judicium quod, si quidem vel plane non exerceatur eadem e potestas,ius, ita exerceatur, ut non cuique suum quodvis bonum ei peream tribuatura imo forte heglam sociis omne bonum ad u--rnuin sociorum paucosqVele filis rapiatur; imo vel insuper etiam damno mactentur reliqui eandem sane, cum apsa hac tali modo . habita institutaq; sociitate prout de hac etiam Ctis nostris id ob-
i servatur, in quadam specie a), dc Aristotelem in aliis attendisse,ui lay. g. a. dere. e stib), speciem suMn qua qν d. avere socialis sit, necessario proDGo. perilare . tisque Rii id 4s Vi pineo har genus d nomx potiusicabire. Consequens vero hi iste pota est, siquidem de potestate .u potu.r iusque societatis directrice in pς cie quisquam rectius judicare, e . . Isti operae pretium semper futurunsi, unem cujusque talis societatis, - Me cuνus potestate tali varii tur, hae onspectu habere. Neque verba aettion omnibus istis ..cietatibus idem M aris alis ampl:tud mi is dicit da inatio v. g. civ Ius , quapiu specis dicitur, cujuSque forma . e respub.
229쪽
respub communiter audit, rerum omnium, quibus humana vita
indiget, eopiam propositam habet, qud proinde non res modo ad
annonam aut victum societati parandae pertinent, sed i essecuritas, tum toti societati, tum cuique in ea, ab injuria tam interna quam externa, sed & commoditates cuiq; pro dignatione sua competentes aliae aliis vero societatibus bonum minus amplum, aliis etiam, certum ae in specie strictissime determinatum solet esse praefixum: veluti familiaribus, eum rei familiaris augmentatione, honesta sis stentatio ἔτη σινεωχικῆ defensio contra vim hostilem lucrum Pecuniarum mercatoriae, aliis alia. Sed nee finem tantummodo ultimum societatis,uerum intermedios,ipsaque adeo ad isthunc media quoque probe intuebitur de potestate haece sociali recte modicaturus; inde plane perspecturus, an etiam inter viasIegitim illa maneat; neque enim diei potest legitime exerceri illa potestas,
quae ad finem quidem legitimum actus ipsos tacit tendere; idipsum
autem facit per media illegitima. Imo pone, quod in medio a juno aberret socialis hare potestas, utique eo ipso quod in hoc aberarat, in finem universalem societatis, qui id, quini cuique ex ea se-gietate suum est, existit, impingit, quia nempe aliquid alicui inluetia tribuit non suum. V. AIterum, unde gubematrix sate e eujusIibet secietatis potestas, suam quandam quasi perpetuam mensuram, non minus atque ex fine mutuare habet, ipsum videtur esse eu jnsque societatis subjectum idque duplex; unum nempe, quod ad diem competentis finem est dirigendum; alterum, cui per eandem dire stionena idem ille finis venit applicandus sub posteriori respectu, sane d hio in hoe collocandae erunt primo loco nescio an etiam
Psar, quas eietas complectitur, personae; quia nimirum hastincta, quae finis felicitatisque hujus obtinendae causas in societatem qualemvis illam etaverunt, quaeve ejusdem causa potestatem iIlam sibi adoptarunt. Ubi quidem videtur hoe circa notancham, corpus Personarum eierati subiectarum, quatenus potestatem hanc re- icit, expectans ab ea directionem, qua cuique situm sibi compesten Stribuatur, latius videri aecipiendum esse, atque a politi cicia
solat quando v aceipi, quando civilis societatis socios eo ferὶ -
230쪽
tam agnoscut qui forte in aliqua aut ol archia, aut democratia,
ius comitiorum h. e. facultatem de summa rei simul statuendi habent Scilicet recte illi quidem, quatenus societas illa incommuniissime imperii consistit: minus recte vero quatenus communionem in1iversae competentiae, civilis haecaut alia personarum consociatio respicit: neque enim qui tantum gubernant, unus, pauci, pluresve, sunt, qui felicitatem sibi competentem ex societate cui vel
ipsi se immiserunt, vel per naturam immissi sunt, expectant, sed&qui subjecti, potestatique gubematrici in ea solum subditi sunt irres manifesta est in societatibus domesticis, ubi atque uxor, liberi, servi,suum ex familiari societate bonum expectant, quam familiae dominus; quidni igitur, ob parem rationem, idem quoque de civLItaliaque societate, quoad subjectos dicendum foretὶ unde igitu haud dubitandum existimem, potestatem hanc cuiusque societatis regimini praesidentem, pro objecto, cui sua ex illa competentia tribuenda sint inersonas desimperantesin subjectas habere omnes eoque illi congruere, liber iurare, ut non tantum illi, sed &ini,quod
tibi debetur suum obtineant. v. g. in mercatoria ut non tantumis vere socii suam provenientis lucri partem nanciscantur; sed ut et . iam ministri societatis suam habeant mercedem in domestica, ut
quivis ex fa milii; in civili,ut omnis, quae sub ea continetur,anima. uum consequatur. sva quidem in re multum notabilem existimem ipsam civilium legum, potestatisque, quae hisce praesidet,'per .irive hasce ipsum civitatis subjectum gubernat, curam quando adtasque servos familiarum, abjectissimos in hae societate homines, minime omnium,si qui in civitate contenti sunt tales, ciis civi tatis annumerandos,ipsa descendit disponens v. g. ne saeve nimi HL a. ah hissem stactentura dominis a ut alimonia ipsu praestetur bin ut mul qui si,elacea beneficiorum alia ipsis descompetentia sint ac tribuantur μ) juM VL γ . Non diiudico nune, an haec civili potestati competens cura sit ex et de Episto sese, an vero, quatenus illa subordinata Avasi subadministra so iud.La. σδε cietatis uita versalioris quae Dei&humanitatis est, existat tantum C de insane. observo . illi hane competer etiam civilis prudentiae cultoribus expos e tae.
apparere. Quin ulterius extensiva' adam ratione, non tantum L TC. d.mas cietati alicui sive immediate sive mediate subjectae fersonae,quo nuim b.