Onuphrii Panuini. Veronensis Augustiniani Reipublicae. Romanae commentariorum libri. tres recogniti, & indicibus aucti. Accesserunt in hac editione Sex. Iulii. Frontini Commentarii. De aquaeductibus et. coloniis itemque alia veterum scriptorum, .. On

321쪽

cuius origine,caussis incrementis , & statu nunc, serere institui . iZibert- populi Idmanii. . I

Haec est ut inquit Florus) secunda populi Romani

aetas,in qua liber vivere coepit,primaque reip.mutario,qua Superbo rege exacto,libertateque parta, -- perium duobus viris annuum madatum est, qui prae-io tores primum,deinde iudices,postremo contules appellati sunt. Hi summus erant apud Romanos ordinarius magistratus,qui pulsi s regibus ab interrege, siue urbis praefecto Sp. Lucretio Tricipitino comitiis ce-turiatis,ex commentariis Ser. Tullij, pro rege creati sunt. Hi fuerunt Brutus,& Collatinus. Quibus prae terquam quod annuum tantum imperium datum est, nihil aliud ex regia potestate immutatum: itaque omnia regum iura,lictores cum fascibus,trabea praeteX-tam,sellam curulem regiam,ceteraque regii insignia ro primi consules habuere. Id tantum cautum est. , ne sit ambo fasces cum securibus haberent, duplicatus te ror,duoque reges pro viro facti viderentur , ut alter consul fasces xI I. securibus alligatas , alter vero Virgarum fasces tantum cum lictoribus haberet, idque alternatim singulis mensibus donec annuum eorum imperium expleretur,facerent. Brutus priore mense concedente collega fasces cum securibus habuit. Hac igitur ratione quum duorum regum metu ciuibus aduenissent,potestatis inuidiam minuerunt.Duo autem Q consides ideo creati sunt,ut si unus improbus esse maluisset, alter eandem habens potestatem, collegam coerceret. Placuit quoque ne imperium consulare

322쪽

logias quam annuu csset,ne propter magistratus dii turnitatem inselentiores superbioresque essent, scd ciuiles se semper redderent, qui se post annum sciret magistratu abituros. Penes primos vero cosules post

reges exact os,omnis regia potestas erat. Totius enim

imperii summa per eos administrabatur: nam S. P.

R. per accensos & praccones cogebant,exercitum parabant,ab eis prouocatio non erat, domini pacis bellique erant,inconsulto senatu vel populo in caput cuiuscunque ciuis animaduertere poterant. Postremo penes eos ut inquit Pomponius) summum ius uti csset,lege cautum est. Ceterum mortuo Bruto, ne per omnia regiam sibi potestatem vendicarent, legibus a P. Valerio consule,qtio plebi gratificarctur,latis,quare etiam Poplicola appellatus cst, consulum auctorixas eo ipso primo libertatis partae anno valde imminuta est,regiaeque potestati longe inferior facta. Institutum enim Valeriis duabus legibus est;primum ut magistratum nemo caperet,nisi quia populo imperiuacciperet,si quis aliter fecisset, capitali poena puniretur,qui eum occidisset,et impune esset;deinde ut prouocatio a consulibus ad populum esset, neue possent in caput ciuis Romani animaduertere iniussu populi, relicto eis tantum, ut coercere possent, & in vincula publica duci iuberent.In atrocibus vero casibus maximisqueretp. periculis,vel necessitatibus, consulibus

aliquando summii ius,& regia prorsus potestas ad te

pus per senatum iis verbis concedebatur: constules darent veram, ne quid resp. detrimentι caperet. Ea potestas more Romano magistratui maxima permittebatur, exercitum parare, bellum gerere, coercere om-

nibus modis socios atque ciues,domi militiaeque im-

323쪽

perium atque iudicium summum habere ; aliter sine populi iussu,'nulli ear a reruni consutb L ills tradit Salustius. Hoc autepi factu fuisse constat Gra chanis & Saturni tribunorum plebis seditionibus,co-

iuratione Catilinae, tertio Pompeii consulatu,& nouissim' reip. contra Caesarem anno. Multa praeterea de consulibus,& omnibus fere Ronianis dignitatibus quae praecipuae erant, disserui in commentariis F r o storum: quae quam quam reipub. ciuitatisque Romanaenobilissimae partes erant,hoc tamen loco seriose denuo eas repetere nolui. quod si quem earum desiderio teneri contigerit,is fassos ipsos adire poterit , in quibus de iis fere omnibus abunde disputates. Hoc tamen loco quum ad libertatis initiumdeuenerim,illud agam, Ut omnium Romanorum magistratuum breue quendam indicem,vel epilogum si eram, ut uno as

pectu quae ego in commentiriis Fastorum & alij dlia fuse admodum tractauimus, intelligi possint: quum

vero de iis ita disputauerim, ut maiores tantum ma zo stratus,vel digniores¬iores exposuerim,reliquos vero paulo obscuriores praeterierim,huic deinde maia gistratuum Romanorum epilogo breuem adiungam carum dignitatum interpretationem, quam in fastorum commentariis non fecerim,atque ita omnia scite tradi poterunt,&absque inani repetitione nihil iisndisputatum transmitti , I .

324쪽

MAGISTRATVUM. POPVLI.ROMANI

--Α Q URBE . CONDITA . Vscta A DrL CONSTANTINVΜ. IMPERATOREM MAGISTRATVs . V ANI

. Qu'ru primus fuit Romulus, nouissimus Tarquinius Superbus. DiohytasILiuius, Plutarchus, Pomponius. Ego in Fastorum commentariis

Praefectus, vel Tribunus celerum

Romulo institutus,quorum trimus Fabius Celer, nouissimus L.Brutus, qui primus Consili creatus fuit. Dionysius,Pomponius.Ego in Fastorum commentariis

consiles duo

Primum creati anno urbis CCxLv Dionysiius,Liuius, plutarchus, Gellius, Messalla,&Pomponius. Ego in commentariis

Confores duo

Primum creati anno urbis CCCXIDionysius,Liuius,Pomponius,saepe Plutarchus. Ego . in commentariis

Praetores x υ ' . iii primo fuerunt

325쪽

Praetor milanus

Praetor perurahia

Liuius, Pomponius. rist ducibusvis ditis,quitii tuor facti, idest

Praetor Si uiae

. Praetor Sardiniae Corsicae

Creati anno urbis DxxvII RLiuius,&Pomponius, ac Solinus.' bo duobus sus

additis tex facti id est Praetor urbanus Praetor peregrinus iis, Praetor Sic hasii, desinu uri

, Praetor Sardiniae,c Corsicae Praetor Hispaniae citeriis Praetor Histaniae riteriολλὰ in

Creati no VrbisEξ i h Z Iti Liuius, & Pompqnius. P0st quaestionibus iussi 3o inuentis,eariini, et i est susti re aucto, duo praetores veteribiis additi, eόr que numerus ad octo auctus,omnesque in urbe au-

326쪽

rio praetur stosenti , passiani Π fero praeturae pro praetoribus inproujncias missi. fuerime auter Praetor rianuae iii l ,aia: il ritu Praetor peregrinus i . III Praetor ae matellate

IIII Praetor de πι

L Praetoris repetii ias vel de Peculatuvr Praetor de cristine inter sicarios ''

NII Praetor de ambitu III Praetor de et nege tu ib

x Praetor c ealis. X Eaesare didiatore ad liti ' quiliis pom

ponius

327쪽

A Marco Imp. factus. tuli is Capitolinus

Imperatores Caesares Augusti ni

Donati tribuniciapotestat

MAGISTRI TV si uel MAIORES EXTRA . ORDINEM

l Dictator, Pionysius Liahiu κἀξ oblisi pias filii, iri

t mentariis

328쪽

ICI V IT AS ' .

X. mirilegibus cribendis consulari, rit testate

In Commentariis . N LCreati anno urbis CCCIII. Dionysius, Iauius, Pomponius.

Tribuniminium conse potest

Primum tres,post quattuor, deinde sex. Creati anno urbis CCCx.Dionysu'Liuius,ΡΟmponius,In com-i,. mentariis

MAGISTRATVS . MINORES c I, DIA ORDINARII ii Ain i

Plutarchus, Pomponius. Taditus. In commentariis. - Creati vel sub regibus, ela primo' taso Poplidola

I primo hii, nerunt creati anno CCrxi post V pH- i stremo x. facti. Dionysius,Liuius, ristianus,Pom ponius. In commentariis,

Eodem anno quo pri

329쪽

303 ROMANA

Cleati anno CCCxxCIIx. Liuius , Pomponius . In commentariis

Aediles cereales

Creati a Caesare dictatore.Tranquillus, Pomponius In commentariis

Curatores omnium tribuum Varro libro quinto de lingua Latina

III. Vici capitales

io Varro libro quarto,Cicero pro Cluet de orat.Liuius libris xxv. &xxx Ix. Tacitus libro v. Pomponius. Creati circa annum urbis CD Lxv. In commentariis

III. Viri nocturni

Liuius libro nono,Tacitus libro V I

III. Viri valetudinis

Numus argenteus

III. Viri monetales A. F. F

Cicero ep. m. libro sexto. Pomponius

IIII. Viri viarum curandarum Dio, Pomponius Vetustae inscriptiones. Ego libro primo

P. Viri cis vis Tiberim

Liuius,Pomponius

Vir litibus iudicandis

Cicero saepe. In lapidibus

30 C. Viri litibus iudicandis

Pomponius.Festus

330쪽

Tacitus saepe n lapidibus

Curatores operumpublicorum

ab Augusto instituti.Tranquillus

Curatores aluei Tiberis, o cloacam

ab Augusto creati Tranquillus,Lapides

curatores viarumsingularum extra urbem is

plutarchus in Gracchis,Cicero ad Atticum, Tacitus, Tranquillus.Ego supra libro primo

Praefectu raetorio r.

ab Augusto lectus.Tacitus,Tranquillus

Praefectusfrumenti populo diuidendi

ab Augusto institutus.Tranquillus cap.x va

riaefectus istilum

Tacitus,pomponius as

curatores regionum Denuntiatores regionum

Magistri corum urbis regionum

ab Augusto instituti.Tranquillus ,Victor. Ego supra libro I

uocatus H

Iulius Capitolinus in Macrino