장음표시 사용
291쪽
se vidisse vir quidam doctus & cui facile credo, mihi
rettulit. Haec autem si omnia tributuri nomina sunt a xxxv. diuersa,facile ipsarum decem tribuu bello Marsico additarum esse potuerunt. De quibus praeterea quid afferam,non habeo
TRIBUS. IVLΙΑ Tribum Iuliam scribit Dio libro xliiii. in Augusti
honorem a senatu appellatam fuisse, unam ex Veteribus non de nouo additam. e autem ea fuerit, in
TRIBUS. FLAVIA Et haec tribus aut a Vespasiano,aut ab aItero filioruTito vel Domitiano nominata suit: quandoquidem hi ex gente Flauia fuerunt. De qua tribu hanc vidi is, scriptionςm Romae C . VALERIVs . C . F
292쪽
Ηaeem Traiani Imp. memoriam denominata es de qua antiquum epigramma ego aliquado vidi,quod
modo ad manus non est. Atque haec sunt omnium tribuum nomina,quae ego unqua extare in antiquis
tam librorum quam lapidii monumentis,didici. sego hac ratione digessi,atque de iis ita disputaui, ut probabiliter potius & disputandi more disseruerim, loquam sic omnino fuisse mihi persuadeam. e ego
attuli,harum rerum studiosi accurate examinabunt,si quod mihi proposui,consequutum me esse existimabunt,non parum mihi in lucro tulisse videbori sin au tem,liberu erit cuique, quae de rebus adeo nostra aetate,& forte antiquorum etiam obscuris tractaui, ad suam ipsorum sententiam , dum meliora & certiora asserant, omnino reuoluere,& ea distinctiora & illuristriora reddere . quod enim potui praestiti , neque quicqua laboris quo omnia clarissima facere,reliqui roΑ tribubus comitia tributa fiunt,quemadmodum a
curiis curiata,& centuriis centuriata. Ea erant auctore Gellio, tuum ex regionibus,& locis, id est per tribus suffragium ferebatur. Erant enim tribus populi Romani partes distinctae locis in urbe diuersis & regionibus undique circum urbem per Italiam dispersis. Ceterum de comitiiscuriatis haud multo post,quii ad eorum primam institutionem deueniam, disputabo. Atque hactenus de tribubus Romanis Censis primo, lustra instituto 3OPost disputationem de tribubus,quae de censu pollicitus sum, nunc exponere rei ipsius ordo requirit.
293쪽
Ser. itaque Tullius rex, post urbanas rusticasque tribus invitutas,Tuscorum exercitu fuso, Romam velaquit Liuius reuersus , longe maximum pacis opus aggressus est:ut quemadmodum Numa diuini auctor iuris fuisset,ita Seruium conditorem omnis in ciuitate discriminis, ordinumque, quibus inter gradus dignitatis fortunaeque aliquid interlucet, posteri fama ferrent. Censum enim instituit,rem saluberrima tanto futuro imperio,ex quo belli pacisque munia non viritim,ut ante, sed pro habitu pecuniarum fierent rnam classes,centuriasque,& hunc ordinem ex censa descripssit,uel paci decorum , vel bello. Tum igitur
ciues omnes bona sua aestimare rex iussit,atque eoruaestimationem iureiurando obstrictos ad se deferre; praeterea patrem,nomina & aetatem uxorum,liberorum,libertorum,seruorumque profiteri,quaqueurbis
in regione,aut quo suburbij pago habitarent, indicare;qui secus fecisset,bona eius publieari,ipsum verberatum venire,& esuitatem amittere voluit. Ex iis autezo verbis,quae Dionysij sunt,colligimus:: Cives Romanos non ubi ad aetatem serendis armis idoneam, hoc est ad annos xvIi. peruenerant,ut quidam existimaru
sed a quo primum die nati erant, censos fuisse. Quo in loco Dionysius ipse libertinos quoque & seruos
una cum ingenuis fuisse censos significat. Quum autem,ut ex eodem liquet,rusticiRomani cens nissent, non est dubium,quin posteaquam communicari ciui- tas coepta est,municipia,& coloniae in censum recepta fuerint. De municipiis autem ita scribit Pedia-3o nus: Conuenerat ex municipia cuiuscimque mori multitudo, aut propter comitias fragiorum casa , aut ludorum ,
Idem quoque significant verba Ci
294쪽
ceronis in oratione pro Cluentio quum scribit:Tabu- publicas Larini censorio corrupisse , decurimes niuer, iiudicarunt. Certe enim de tabulis iis intelligit, in quas Censores quum ciuium Romanorum censum ageret, municipum nomina rettulerant. Coloni vero bello Punico secundo ceseri coepti. Ita enim scribit Liuius
libro xxix. Duodecim coloniarum , quod nunquam antea factum erat , deferentibus censoribus,censum acceperunt' tauantum numero militum,quantum pecunia dateret,in pullicis iugulis monumenta extaret. Orbos autem & Orbas, .itemque viduas censit exclusas aliquando filisse refert
COS. e fasiunt ciuium capita CXX III oo CCX I III ter orbos,orbasque. Et libro LIX. ait : Censa ciuium capita CCCLXIII DXIII. praeter orbos duduo. Nulla
igituli his exceptis hominum conditio censu a Ser. Tullio exclusa ruit,ut ex Dionysio satis constat. Qui professione perfecta tabulas perlegit,quibus & ciuiunumerum,& uniuscuiusque opes cognouit.Prout autem varius erat cuiusque census, ita etiam sex descrip sit ciuium clasi es,quae in centurias dispartitae erant. Ita ut in primam ditissimum queque,in sextam tenuis sinum coiiceret. Ex his enim quorum maximus erat ecnsiis,idest,qui cctum millia aeris coue amplius possiderent,primam classem fecit octuaginta centuriam, quadraginta quidem seniorum,& totidem iuniorum. Erant autem seniores post annum aetatis XLV. iuniores autem a XvII .ad XL v. seniores ad urbis custodiam Ut praesto essent,iuuenes ut foris bella gcrerent. Amma his imperat galea, clypeus, ocreae,lorica, omnia ex aere,haec ut tegumenta corporis essent, tela in ho
stem,liastaque,& gladius. Additae huic classi ut Lia
295쪽
uius scribit) duae fabrum centuriae , quae sine armis stipendia facerent:datum munus ut machinas in bello ferrent. Has duas centurias,non primae,sed secundae classi adiectas fuisse prodit Dionysius,earumque Una centurias seniorum,alteram vero iuniorum sequi iussisas. Secunda classis intra centum usque ad quinque &septuaginta millium censum viginti centuriarum instituta, decem seniorum & decem iuniorum, his arma imperata,scutum pro clypeo, & praeter loricam omnia eadem. Tertiae classis quinquaginta millium censum esse voluit,viginti quoque centuriarit,ex quibus dccem iuniorum,totidem seniorum. quibus nec
de armis quicquam mutatum,praeter ocreas tantum,
quas eis ademit. In quarta classe census quinque & vi ginti millium,ut Liuius,vel xx. tantum millita,ut Dionysius totidem centuriae,eodemque discrimine aetatum factae;arma his immutata,nihil praeter hastam &vcrutum datum. Quinta classis aucta, centuriae XXX. 16 factae XV. seniorum,xv.iuniorum. xi. millibus haec
classis censebatur. fundas lapidesque missiles hi secugerebant. In his,ut Liuius scribit, accensi, tibicines, cornicinesque in tres centurias distributi. D ionysius
vero duas tibicinum tantum centurias factas fuisse refert,easque quartae classi adiunctas, quarum Vna erat seniorum, altera iuniorum. Census autem XI. millium minor, reliquam ciuium multitudinem habuit, quae erat maior ciuium multitudo , quam io unam centuriam redegit militiae ac tributi immunem : &haec fuit sexta classis. In hac autem centuria proletarii , & capite censi erant. Proletarij autem erant
quieto e. asses vel plus minus in censum deferebant,
296쪽
qui soli in urbe procreandae proli. nulli alio vide
bantur vacare publico muneri,unde a prole proletarununcupati. Capite censi vero tenuiores erat,qui CCc- Lxxv. asses haberent in censum, qui quonia pecunia non viderentur censi, capite suo censebantur, ciuiunumerum augentes:quibus non ideo vacatio a militia data,quod arma his quoque non comitti possent, sed quia bellicos sumptus facere nequirent.eis enim temporibus milites se de suo alebant. Proletarii longo tempore post militare coeperunt. Capite vero censis primus bello Iugurthino arma dedit C. Marius,ut scribunt Salustius,& Valerius Maximus. Ceterum Ser. Tullius ita pedestri exercitu ornato distributoque, equitum ex primoribus ciuitatis qui maximo ccnsiuellent, XII scripsit centurias.Sex item alias centurias, tribus a Romulo institutis,sub iisdem quibus inauguratae erat nominibus fecit,atque ad XVIII. numerum auxit, quas cum octuaginta primae classis centuriis zoconiunxiti eisque ad equos emendos, dena millia ae- .ris ex publico data,& quibus equos alerent,viduae attributae,quae bina millia aeris in annos singulos penderent. Ex qua diuisione sequitur ut decuriones,equi tes,senatores omnes in prima classe censerentur,qua doquidem neque decurio poterat esse qui centii millia nonhaberet,neque eques qui quadringenta C .ne que senator qui octingenta millia. Summa aute centuriaritam quae omnibus classibus continebatur, erat CXCIII .vel ut Liuius, CxCIIII. Qui unam tibicinum, cornicinum,& accensuam centuriam adiungit Ex his octo & xC.erant primae classis, si numerentur centu- 3oriae xv/ ii .equitum,vel centum centuriae erui primae
clasiis, si duas fabrum addiderimus , quas Liuius priu
297쪽
ROMANA. a jinae,Dionysius vero secudae classibus aditinxere.Po puto ita distributo militu descriptione perceturiarudiuisione faciebat,ac triblitu ex censu per easdem ce-turias imperabat. Nam si quando ei opus esset militudecem millibus,aut viginti,diuisa in centu nonaginta
tres centurias ciuitate,per ccturias imperabatur qua tum d re militu quemque oporteret.Tu inita ratione pecuniarum quae exercitu ducendo opus esse populus in centum nonaginta tres ceturias diuidebatur, reio quid quamque centuriam conferre oporteret, imperabat. ratione fiebat,ut qui maximo censu erant,
quum & paucioresessent,di in plures clivisi centurias, saepius ac fere cotinenter ferrent onus militiae, & dssiis facultatibus plus in comune conferren atque,ut ait Liuiussin diles a pauperibui inclinata one a. Qui enim medio censu erant, quia plureserant,& in paucioresceturias distributi,nec ita saepe militabat, nec magno tributo grauabatur; qui vero infimo censu erant, om- dii onere immunes fuerunt. Atque illo quide pericuro Jorum& impensarii onere diuitibus imposito,ut ne id grauiter ferrent, optima ratione leniendae indignationis cometus est Effecit enim ut hi vereReip. domi ni essent,& in pauperibus nulla propemodu vis esset,
idque ita fecit,ut se excludi plebs non sentirpi. Fqit aute illa qua diuitibus dedit, dominatio in comitiis,
quibus res maximae a populo sciscebatur. Na ex vete
ri lege tria erant in populi potestate,magistratus omnes creare,leges codere,aut abrogare, bellu indicere, aut pace facere. Haec vero a populo adhuc ita peragi ἱo. lita erant, ut per curias diuisum furiagium ferret erantque tunc pauperes diuitibus serendo suffragio lares. Quinetiam, quia multo pauciores erantdiuites
298쪽
pauperibus, ita febat, ut vis suffragiorum esset penes pauperes o a Ser. Tullio animaduerso in diuites transtulit potestate suffrigiorii;quando enim volebat
et magistratus creare,aut leges ferre, aut bellu indicere,ceturiata comitia pro curiatis vocabat, ac primu quidem ad suffragiu ineundu vocabat centurias maximi census,in quibus erant xviri. ceturiae equitum,& peditum xxC. Hae octo &nonaginta ceturiae,quae reliquam multitudine tribus centuriis superabant, si conuenissent , reliquas vincebant, omninoque quod ibstatuissent obtineri oportebat. At si omnes illae non conuenissentitum vocabat secudae classis xx.vel xxi I. centurias. d si harum rursus diuersae fuissent sententiae, vocabantur centuriae viginti classis tertiae, mox quartae xx.Vel xxi I. idque eo usque faciebat, donec xcvII. centuriae conuenirent. quod si vocata etiaquarta classe id nondum ita accidisset, sed suffragiorumultitudine pares essent CXς II centuriarum sententiae,tum ultimam centuriasextae classis vocabat,quae cui parti se addidisset,ea vincebat. Id quod raro aut ionunquam usu venit ; fere enim a prima classe omnia transigebantur,raro ad quartam peruentum. Quanta vero classis,ac posti ema nullius tere momenti erant.
Atque illo quidem ordine instituendo, quo tantum auctoritatis dabatur ditioribus, ut pene exacti Reip. administratione pauperes viderentur, tantii adhibuit callid itatis, ut plebi infimae fraus no appareret. Omnes enim se aequabiliter gerere remp.censebat, quod viritim rogabatur in suis singuli ceturiis. At decipiebantur, partim quod uniuersae centuriae unum esset 3'suffragiu,siue plurimo siuNaucos ciues coplectere- tu partim quod primae sufragia serret eae ceturus
299쪽
quae erant maximi census,quae&plures erant nume ro reliquis omnibus,&pauciores tamen homines sin gulae continebant. Erat vero & pars fraudis non mi .nima in eo, quod capite censi quaquam longe plures essent, uniculantu suffragium omnes faciebat, adpo siremi vocabantur. ratione efficiebatur, ut diiii tes qtroru erant maximae in re p. impensiae,qui quoc5tinenter munera reipub. sustinerent, minus id grauare serrent, propter eam quam obtinebat in rebus ima toximis auctoritatem; quam cum iis no communicari videbant, quibus in capessenda rep. non tarnium one ris incumberct r pauperes contra, quibus oneris pii blici minimum imponebatur, aequo animo ferrent se pro sua immunitate tributorum ac militiae infe riores ijs esse,in quos lita incuberet Haec ratio reip. gerendae per multas aetates a Romanis seruata est ratione aute posterioribus teporis mutata suetarit, tribuu numero audio,ceturiisqueduplicatis alibi cxplicabo. Censu aute a regeSer. Tullio perfecto, uero maturauerat metu legis de incetis latae nam vinculo ruminis, mortisque edicto cauerat ne quis incensu remaneret lustrii hac ratione primo condidit. Edixi: ut omites ciues Romani, equites, peditesque in suis' 'uisque ceturiis, in capo Martio prima luce adessistit: ibi initructu exercitum omnε sue,oue,di tauro, cri scio facto lustrauit. quas hostias,quu eas prius circui duci ter circu exercitu iussisset,immolaui ι idque co ditu lustrum appellatu, quia in censendo fnis factus est: Id aute sacrificii genus Solitaurilia, & Sueo uetauio rilia vocab t. Primo autem lustro censa fuisse octua
ginta ciuium millia tradutur, quem numeru eoru tu
tum fuisse Q.Pictor scripsit qui arma ferre poteranta
300쪽
CIVITAS ,1 γ ionysius vero eos octuaginta quattuor millia suisse
prodit, idque ex tabulis censoriis se accepisse scribit. cum Dionysio sentit Eutropius. Q in vero instit tum fuerit,ut quinto quoque anno exacto census fieret lustrumue conderetur,ninc lustrum pro quinquenali spatio silmptum esse constat. Idque a luendo dictum scribit Varro tib v.de lingua Latina,quod quinto quoque anno vectigalia& alia tributa per centbres per luerentur: tametsi ultra quinquennia tempus vel bello, vel domesticis discordiis, vel alio casu saepe productum in septem,decem,&aliquando septemdecim annos fuisse lustrum ex Fastis constet. Magistratus autem huic muneri praefuit primum,qui summus in urbe fuit,reges,eiectis regibus costiles, deinde quuconsilles bellis impedirentur,censores, qui ab re nomen acceperint. Censum autem in foro primu, dein- . de V illa publica lo cus is, erat in campo Martio ) fieri institutui lustrum vero semper in capo Martio conditum. Haec aute ex Dionysio Liuio Plinio,Salustio Valerio,Eutropio, Censorino,Sex. Popeio, L. Floro,& ceteris,qui Ser. Tullii regis acta scripserunt, decerpsi cDe comissis centuriatis
De comitiis autem centuriatis disputaturus, quae praecipua populi Romani comitia erant, ante omnia ruid comitiorum vocabulo significetur, interpreta-u est. Comitia a coeundo,uel potius,ut veteres dicebant a comeundo dicta fiunt, quod populus coire his&in unum locum conuenire soleret, a quo etia verbo locus in foro Romano Comitium dicebatur, & conciones quasi comitiones vocabantur. Eratautem comitia,quu generaliter verbu accipitur,conuentus po-