D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

511쪽

C A P U T III. sorposthac libens ac laetus moriam cS IA

ut requiescam ego in die tribulationis,ut ascedam ad populu accinctum nostrum, ficus non florebit, & non erit germen in vineis:omnia penitus vastanda sunt, &Babylon funditus diruenda. Ut requiescam in die tribulationis. In ue- lbraeo proJndis, est : quod etia verti potest, De die. Litera enim', quandoque significat De: ut apud Vulgata editionem in libris Regum:Et egressus es de loco tuo. Et apud Isaiam: Quis poterit p. 33.14.

habitare de nobis cum igne deuorante Sensus ergo est: Vt reqdlescam de die tribulationis S captiuitatis. Idem est aute: De die tribulationis,ac si dicas,De tribulatione. Septuaginta interpretes de tribulatione Iudaicae captiuitatis intellexisse vident Vertut enim: Requiesca in die tribillatiois me .Quid aut significare Volue .. .' .arit Vates,cu dixit:Vt requiesca in die tribulatiois:mox de more declarat subiuges. Utasiendam adpopulum accinctu nostr . Excelsam esse atq; montosam,h uberrima insuper ac feracissima, Palaestinae regio

512쪽

nesn,quam Terram promissionis appellant, multis in locis,nec en com ijs vulga-Peur.32.13 ribus,diuinae literae prodiderunt. Constituit eum inquit Moyses,loques de Istae litarum populvi super excelsam terram: . ut comederet fructus agrorum,& fugeret mel de petra, oleumq; de saxo durissimo:butyrum de armento, & lac de ovibus cum adipe agnorum,&arietum filiorum Basan,& hircos cum medulla tritici, dc sanguinem uvae biberet meracissi Peμt.ilao mum. Et alibi: Terra ad quam ingredieris possidendam, non emicut terra AEgypti de qua exist i, bi iacto semine in hor-Pζμ .ii Io torum morem aquae ducuntur irriguae:

sed montuosa est ic campestris de coelo expectas pluuias, quam Dominus Deus tuus semper inuisit, & oculi illius in ea sunt a principio anni usque ad finem

Pota. 7- eius Et in alio loco:Dominus Deus tuus introducet te in terram bonam , terram riuoru aquar umit,& nim:in cuius ca

pis S motibus erupiant fluuioru abyssi: terra frumenti,hordei, ac Vinearu,in qua ficus &malogranata&oliveta nascutum

ia terram

513쪽

ria comedes pabe tuum,di rerum omniuabundantia perfrueris: cuius lapides fectum sunt, dc de montibus eius aeris metalla fodiuntur. l l Porro verb v m 'ia ira pro quo iaccinctu. lagimus:Vnitum, collectu, colligatum, siue congregatum S coniunctum significat. Est enim a Coniungere, collige- re,copulare. Vnde Hieronymus pro eo, quod Vulgata versio habet: Captabunt in anima iusti:adHebraica proprietatem transtulit: pulabutur aduersus animae . iusti. terum, Sanctiplim adpij h6mianes,cum diem suum obirent, Cogregari

& colligi ad populsi suum, patribus da

maioribus suis copulari SI apponi dicebantur. Ulciscere prius filios Israel de Ma .3l.2.

dianitis Dixit Dominus ad Moysen sic colligerin ad populu tuum. iii aliό

Iocb: Ascende in montem istu Abarim in monte Nebo quem conscendens iun-gEris populis tuis. Ad Iosiam verb: lacob α ligam te ad patres tuos, S infereris in sepulchrum tuum in pace. Dicebantur au ἀ

514쪽

tem pij viri, colligi siuE colligari in fascis

culo vitientiu:vt instar odoratissimorum floru fasciculi,aeternum iam essent in manu Dai. Hinc est enim quod ad Dauides. Im .i' dicebat Abigail: Si surrexerit aliquandolio nio per sequens te,'quaeres animam tuam, erit anima Domini mei custodita 3- - quasi in fasciculo vivetiu apud DamDeutuum. Iustorum quippe animae in manu Dei sunt,¬aget illos tormentu mortis.Vocantur aute pii homines rosae M

flores in diuinaScriptura: sicessi legimus Ecd. ' 37 apud filium Sirach: Obaudite me diuini fructus,vel, ut Grςca habent, filij sancti: quasi rosa plantata super rivos aquarufi uctificate. Qi si libanus odore suauitatis habete.Florete flores quasi liliu,& date odorem, dc frondete in gratiam,& collaudate canticu, & benedicite Diim in

operibus suis. Ad huc igitur floridissimuhortum Palaestinae,fragratissimis Patriarcharum, ac Prophetaru, cqterorumq; iu- storum floribus vernantem, ad hunc sanctorum populum iam accinctum, id est, in fascic ulo viventiu miam collectum colli-

515쪽

collifrium; in terra ameiti promissionis

sepultu,se ascensurum letatur Habacuc , populi reprςsentan s persona.Horum etenim summum desiderium Israelitas in captiuitate tenuisse, credibile est. Tenebatur utiq; Iacob in assi pio,vehenienteiq; illum angebat,si vel mortuus

in terra siena relictus, longe a pijs parentibusetiam mortuis abesset. Cumque appropinquare cerneret diem mortis se ,

vocavit filium suum Ioseph, dc dixit ad

eum: Si inueni gratiam in conspectu tuo, si me amas, pone manum tuam sub femore meo ri& facies mihi misericordiam promittendo,dc veritatem promissa prς- stando, ut non sepelias me in AEgyptor sed dormiam cum patribus meis,ti auferas me de terra hac , condasque in sepulchro maioru meorum.Ιpse quoq; Io-1eph locutus est fratribus suis: Post mortem meam Deus visitabit vos,& asce dere vos faciet de terra ista ad terram , quam iurauit Abraham, Isaac, dc Iacob. Cumque adiurasset eos, atque dixisset: Deus visitabit vos, asportate ossa mea vobiscum

516쪽

nexueritorum atque carorum etiam ci

neribus sociari Cum mater tua , dicebat: Tobias filio suo, compleuerit lepus vitai suae sepelias eam circarae. braha γκω rii suae Sarae consepultus est .lGedeon Mom nes fere reges israel , sepulti dicuntur

In sepulchris patru suoru. Scipio lio m.

do ingratam Romanae urbis animu haqvna vindicta saxis ulcisci iudicauit, sitas ibe meriti de ire publica ciuis: ossibus priuaret. Frequentior nanqqe fama,cto Linterni mortuum, ibi*ex sita institu Itione fuisse sepultum: ne 'tria parume mor beneficiorum, suum funuscelebrariret, ossaq; haberetisset ni sepulchio suo iussit inscribisIngrata palae on haHbebis ossa mea. Celsus iureconsultus, laribus sepulchrisque attitis carere . ma guum intolerandurni dolorem. S incommodum esse duxit a Is,enim libro Pando ditarum sexto, titulo, De rei vendi-icatione, lege trigesima nona, sic inquit:

Finge pauperem, qui si reddere id coga-ἰ

517쪽

tur,laribus sepulchrisque auitis carenduhabeat, sufficit tibi permitti tollore ex his rebus quae possis, dum ita ne deterior sit fundus,quam si in initio non foret dificatum. 2 eoptolemus apud Sophocle in Philoctete', ob id libenter in Troiam, hostium terram, se profectum affirmat, quod ibi condita essent patris sui Achiulis ossa. AEneas apud Z1arone,hoc Vnum in Palinuri morte deplorat, quod longe abesset a suis,&in terra peregrina iaceret. Ait enim:

O nimium coelo spelago confisesereno,

Nudus,signota Palinure iacebis arena. Festinabant igitur Israelitae captiui ad illos suos diuos, ut Socrates aiebat,ad illos optimos viros,ad beatissimum illum populum suum,sanctum nempe ac Deo dilectum Patriarcharum ac Prophetarum coetum, aliorumque plurimorum iustorum qui in Palaestina degebant sepulti,

quali 1tationarii quidam ac praeudiarij Deut.s.1 terrae illius milites: quorum subsidio Iu- Eeel. dari,tot ac tantis beneficijs affecti, tot ac et . tantis periculis ic calamitatibus liberati

518쪽

semper extiterant.εAd hunc elicissimupopulum nostru ut ascendam, ad hoc arcis ac terrae nostrae stativum praesidium ut redeam,inquit Habacuc, Babylon antea internecione funditus destruetur,

Chaldaea regio depcipulatione vastabitur. Hostili quippe incursione subuersa, partimque ciuium & incolarum nece, partim captiuitate & abductione agricolarum, habitatoribus destituta,ac perinde cultura omni deserta,nullos deinceps proferet fiuctus. Ficus enim non rebit, seno erit germen in tantis: mentietur opus oliva, . arua non afferent cibum: alcindetur de ovilipecus, s noerit armentum inpraesepibus. Tota haec oratio minae plenae sunt emphasi: plus enim significatur quam dicitur r imo ue-λ ex his paucis,quae dixit,plurima alia grauissima, quae non dixit, Vates utique voluit intelligi. Ade se tu quippe cun ictarum rerum ad victum k sustentationem humanae vitae pertinenti tim,describit atque designat Habacuc omni-3modam

519쪽

imodam Babylonuerilest lationemque enim ad praesens tantum, hostili depopulatione vastatam, a fructificatione: Cessaturam tellurem .praedicit, sed inter- .fectis etiam abductitque cottinis quallituram perpetub , & vepribus ac spinis horrentemi, seris atque bestijs immitibus exinde habitationi futuram. Causam Babylonicae isterilitatis, aper:-:tissitne tradidit Ieremias, dicens:Disper- Io.dite satorem de Babylone, S tenentem

falcem in tempore messis. Et in alio lori'. b. e.

collidam in te Gentes, dc disperdamin. I.Ct.Ta te regna. Et collidam in te equum; o-quitem eius: dc collidam in te currum, ascensorem eius. Et collidam .ini in

-virum & mulierem , & dollida ba inbte senem S puerum, dc collidam in te iuuenem &virginem.Et collidam in te past rem dc gregem eius, dc collida in te agricolam iugales eius. Ieremias eX pe ditione & collisio he pastorum S agrico

520쪽

penuriam insinuat.Etenilia, ut Cyrus di xit apud Xenophotem libro quarto CPripediar: Terra ab hominibus habitata exculta,ea est utilis &pretiosa possessio:

at verb habitatoribus vacua atque deserta, omnibus confestim deseritur bonis, cunctisque mox caret vitae commodis emolumentis. Habacuc contra, ex ipsa sterilitate & rerum defectu, colonum M t .Ot . habitatorum viduitatem & abductione

subindicauit. Vtrunque pariter Babylos. 47. s. ni minatur Isaias dices: Venient tibi duo haec subitb in die una, sterilitas & viduis . O. D. tas.Ieremias quoque: Confusa est rhater

vestra nimis,& adaequata pulueri quς genuit vos: ecce nouissima erit in Gentibus, 'deserta , invia, Sc arens.Haec enim duo, viduitas hominu de sterilitas agrorum, se inuicem naturaliter consequuntur : nam sterilescente terra, nullosque

cibos subministrante, habitatores alibmigrare conseques est:& exemplo sunt plurimi in diuina Scriptura. Absente porrb cultura terr , abductisque aut sublatis colonis,tellurem atq; agros sterilescere,