Hadriani Iunii Hornani ... Animaduersorum libri sex, omnigenae lectionis thesaurus, in quibus infiniti penè autorum loci corriguntur & declarantur, nunc primùm & nati, & in lucem aediti. Eiusdem De coma commentarium ..

361쪽

De Comae upcabulorumq; eo spectantium multiplici supellectile & significatione. ..

Oces instituti operis proprias enu merare singulatim atq; enucleare postremo loco institueram, quia graniatices propria sit ista tractatio,ac pro pterea quia fastidii plenior, in calce operis eam reiicere uisum erat. Sed ab eo instituto reuocauit me omnium pene eorum qui de re quapi'm mentarios scripsere consensus,quos a vocum finitione auspicatos sere uideo,ut lectori constaret, qua de re institueretur oratio. Accedit ebdE quod toto hoc in genere vocum istarum *pius recurrat mentio in citandis autorum testimo n is, quorum nisi prius explicata, obscurior foret ratio,praesertim quum non Laeliis,sed Consentinis ut Lucillit utar uerbis non eruditionis culminibus Adliterarum amantibus parentur ista a deprompturo candide in medium opes lectione non parum multa in penum conditas. Coma itaque ut inde auspicer Graecorum responder nomen ip habere uidetur αυτ id est,a curando dc ornando, ut Artemidoro placet,qui uocabulum istud ria significa re ait

362쪽

Nair, qu i jam stud p ex Hii requirat, alioqui

qeo indigna nomine. Sunt qui Cmaam quasi αὐεc capitis ornamentum d hetant: qua ratione di arborum solia uom dicuntur, quod ad ornatum sint comparata. Vnde liyems uen torum qi iniuria exuere plantas honore suo de expoliare comis legitur, ubi frondcs decutit. Ita Flaccus,Arboribus redire comas simul cumuere ait. dc Osiris apud Tibullum,uiridem do

cuit caedere falce comam, hoc est, putare ramos εἰ frondes arborum. Nec desunt qui ripa τὸ κώ ειν, id est, i caedendo, uocis originem deriuare malint, ut ab eius uerbi praeterit O uiares uati de

scendat. Quorum opinioni refragari uidentur Seruius simul de Tib. Donatus, nobilissimi gra matici, quorum ille Comas esse capillos noni

tonsos annotar, hic comaru significatione pro lixitatem monstrari scribit: usqueadeo non esse fidendum etymologiae uidetur,ut eam non imis merito αλυνον μα Kox Galenus dixerit, mendacem uidelicet testem. Hinc descendit κeμ ν ua rie acceptum, modo pro luxuriare capillis,quo. modo κωὐυ -μων, pascuum laeto graminis

prouentu abundans a Tragicis dicitur:& quemadmodum Scamander pingebatur minime hoc est, coma exuberans quod inquit Philostratus propter incendium, quo iuxta fabulam ripae eius conflagrauerant: in qua significa tione dc Mosy, pro comare, esserunt illi, quasi toniurae indigere, autore Polluce, licet eas uoces discrepare tradat Ammonius.Interdu καμν

363쪽

3 4 D a cori A , simpliciter pro abundare capitur. Sic Scyron ill

dixit Pi liri r unior. & Procopius de fano

refertum est.Praeterea tropice pro superbire cri itastat tollere ob res bene gestas, idem accipi annotat Hammonius, Aristophanes Nebulis xj ω A τοιουτ ανέ ων ποικτιο ῖ κυκω. id est: Equidetantus ego poeta nihilo magis ferocio.Herodotus, ra τυραννίAb hoc est, superbηt obas

sumptam tyrannidem,siue,magnos sumpsit spiritus,tam regnum adeptus. Significat comam,sed proprie quam comendo alimus, icin qua nutrienda studium ponimus, iuxta consuetudinis legem, ἡ- o ἀν' ut Theocriati scholiastes ait.Eandem dc nominat Tram dia,unde illud Sophoclis in Antigone:

- Cinnem deglubens campestris olux com . . . Quae quidem uox horroris terrorisve signisi ationem quandamn sinuare uidetur, si eius ety- mon spectemus. Idem in Oedipo Colonaeo: zaces, Arsia αν A a -ῆ θε κρατής φαβαν. id est: Μetus ubiuit capitis in summam comam. Aeschylus in Prometheo metaphoricὰ pro solis radio,quem comae instar diffundit,extulit:

Memr Uti s hoc est: iAdustus crine soliston do Florem nitoris exura.

Eiusdem classis est &-cuius usus est in eo uersu: Q

364쪽

quod de Niso dictu est. Aesetiylus in Agamemnone κάμου dixit capitis pilos,

Canos capillos morbo in isto nutricat. Vnde& Alduu κίρσαι dicuntur qui obliquant caesariem:&-ror cognomen fuit eius qui primus

capillitium radi sibi passus est: hine Seio pro tonstrina apud Athenarum. Vendicat simbi locum in hoc ordine dc mo, improprie tamen, ut quae setam notet. id est, comas pectentem Iunone facit Homerus:quod uocabulum etiam ad folia transfert Archestratus, quum ait, μῆ--β γγ a lis a Uu - , significans uite pampinos suos exuere. Huc referviatur & su istud nomen adeptae απὸς λι , quod inter tondendum stridorem ardant, ut annotat Pliavorinus: unde& tricae Latinis dietio, teste Nonio Marcello, dempta aspiratione. Items; ια, de quo Heis chio capilli titi exponitur, quod sursum per frontem ad uerticem assurgit. Addatur huc &poeticum uocabulum, ut & ου us nar apud Pollucem & Lycophrone in Alexandra. Μαλ- quoque accedit, quae uox tamen hirsutiorem dc uil lorum instar oblongam comam notat proprie: a quo μυον diminutive Stoicoru familiari more in Epigrammatis legitur. Quin & ueteribus capillitium notat, quo sensu Paridem nominat,sed coiticio, Homerus, quod ad

inescandas &ad stuprum solicitandas uirginesi u

365쪽

coma lasciuiret: rametsi Herodorus 5c Appion

grammatici in istii Homeri locu annotant, esse quod da plexus crinium genus, instar cornu effigiati, unde illi nomen uariis si quide modis o nare capillos satagebat maiores, quemadmoduplenius dicetur postea alioqui crine inor dixis

se illos simpliciter, ostendunt uoceS κωρ diti, id cst, tonderi,& κrea tonsura, quaS a re par derivari uult grauissimus autor Plutarchus, Archilo cho etia κθοπλασί o nominante homine ornadae

comae& coponendae studiosum .Potest S i e κερωο φρίκη ex Sophocle huius rei fide facere, surre citrix piloru formido. Superioribus grscis uocabulis respondent Latina ista, Coma, pilus, capillus coposita uoce quasi capitis pilus, crinis ἔκρίνειν,a discretione dictus,autore Festo Pompeio. ad incit Isidorus, quod uitiis discernant crines, esset mulier si proprie uoluit.Caesaries,a caedendo,quam uiroru tantii uult esse Seruius. Succedunt deinde Antiae, pili a fronte propenden tes, quos που vim o illis dici ex Polluce intelligi mus: iide etia Propenduli & Anteuetuli nostrisdicti,& Capronae quasi a capite pronae, ut Ne stori uidetur. Lucillius satyra septima: i. Aptari caput, ais comas itare capronas Altas frontibus immissas,ut mos fuit illis Sequunε Cincinni dc Cirri intorti crines,quos Martialis annulos, Claudianus orbes, Plautus etiam Cinnos dixit: Iam ego istos fetos compositos,crispos cinnos tuos Unguentatos uis excerebro expellam.

Graeci

366쪽

Sic apud Theodecten Pliaseliten, graecum sigma maiulculu Σ ἐπικτῶ βοον , quasi in gradus ira isto capillo, id est, cincinno assimilaturiatq; itidem apud Euripidem in Theseo, ubi rudis literarum pastor Thesei nomen explicaturus, tertiam literam cincinno comparat, Θυ b, inquiens βμίοδε τις ω'Eos de Eupolis &Theocritus dixeriit. SscComicus: φὶγώλυσυνσῶο ελην πιπι r. id est, Cincinnos gerens aureos anguillaru instar ina plicantes sese quos de κι--inVespis dixit Aristophanes: ita enim interpres exponix π πιμHνar cum plexos S com positos cura crines. Hos dc μιγγαρ a nitelae argumento dici annotat Herodianus grammati cus, ut in illo Epigrammate:

Cincimi semper rore fluunt liquido. Quin & I sor in ea significatione accipis apud Coluthum Lycopoliten,pro intorto cincinno ruglobo in racemi spissitudine coacto, ubi ait:

Crinibus auratis spissatus ulms racemus, Intonsus motas etephyri nutabat auras. Eos a delitiaru S copturae sigirificatione x, M

367쪽

163 DE coHAappellauit Sophocles: σκ/ωνίαο Cratinus, quod prae exilitate stamini sint similes. nonnulli etiam

πυκτιι ar, quod circum aures in temporibus crispentur, autore Polluce. Dicuntur praeterea πλικαμοι & πλώοι ab implicando.Sophocles:

Velut hunc ipse plexum praeseco. HEt in Epigrammate ad Dianam:

Hunc tibi cincinnu Delia sacro comae. Et iterum:

At Lycophron simpliciteretia pro capillo --

κον usurpauit in eo uersu:

Humum prouenet albida caesius coma. Sunt inter grammaticos curiosuli,quis aeminarum πλοκαμω quem αλοκαικα Plierecrates priuatim uocat uirorum πλουιον faciant, cuius usus apud Homerum dc paulo ante est commonstratus, S legitur alio loco: .

Caesaries nodata auro, argento, nitente. Non desunt qui apud Virgilium in eo uersu, Et rubrae cornua crista cornua pro intortis cincinnis accipianimem alia habuisse cornua Mosen, quam eiuscemodi cincinnos asseuerent: quomodo Armenii & Lydi sacerdotes incedunt hac et late cincinnis spectabiles, seu potius crobylis, quos Iuvenalis quoq; cornua appellat. Est autecrobylus crinium utrinq; in acumen intortorum

368쪽

rum plexus qui si Thucydidis scholiastae credi-

mus)uiris attribuitur: in pueris σκορπι uocia

tur, in foeminis κου --: unde illud apud Suida Iectum, κοί- ω,πουν γουνσω Ἀοφη κεκορυμβωλών , id est, comam nutriens aureo strophio implexam. Erat & υά reticulum comam costringens, quod Etymologici autor de Crcon in primo rhetoricorum annotant Cyprios a pae L sua lingua, Persas ictaaeιν, uel ut alii νικαδε usi Athenienses κρω υλον appellare. Plutarchus libello de tacente Pythia,loquens de oraculis ubi sacerdotes antiquitus in aureos crobylos capillitium

perfluitatem nimiam abolens aureos crobylos sustulit amicula mollia reiecit, & fastuosiorem comae sylvam detondit. Vsus est hac uoce QJOptimius Florens libro de uelandis uirginibus. Debebunt, inquit,etiam Sc ipsi aliqua sibi in si gnia defendere, aut pennas Garamantu, aut crobylos barbarorum,aut cicadas Atheniensium, aut cirros Germanorum, aut stigmata Britonii. qui locus in sditione Germanica corruptus est, Tertulliani le- pro cro bylis scrobulos legente Beato Rhena- crimendatus. no,& mox strobulos: qua de re in Miscellaneis nostris plenius. Theophylactus scholasticus in epistola quadam, inquit, in τεέδεγιὰ γυ-

369쪽

DE cori Aquarum est crebra apud autores mentio, aureas crinibus innodabant Atheni cses, ostendere uolentes eo argumento indigenas se esse. Thucydides initio iustoriae, de Atheniensibus loquens, φαλα λωι . hoc Latine sonat ita: Postquam desiere lineis uti tunicis, dc religatis capitis cirris au reas implicare cicadas. Pluto stratus lib. 2. Hella-

detur populum Atheniensem salutare, propter aurum, quod illi in cicadas capitum ornamenta

conuertebant. Gregorius Nazianzenus: Cecropidae indigcnae natam tellure cicadam Innodant cinis. Lucianus in Nauigio: οἱ προγονοι δεχων ολε-

bus nostris decorum uid c batur senes coma luxuriare, religantes cro bylum aurea cicada exceptum. Quem morem expressit & in Ciri Virgilius, seu quicunq; alius eius poemal l aut Orest, de Niso Pandionide loquens: Aurea solenni comptum qu fbula ritu Mopsopio. tercti nectebat dente cicadae. Asus poeta Samius popularibus suis Iunonis festum celebrantibus morem fuisse scribit, ut d pexis contortisq; cincinnis auro micantibus,ac dein

370쪽

co ΜΜΕNT ARIVΜ. 31 adesuper cicadis redimitis lucum frequentarent: cuius uersus est,

Porro non omiserim illud, Cirros capitis pilos attonsoS a graeco κώρυραι, quod tonderi significat,manifesto errore interpretatu esse Isidorum Isidori error. dc Merulam, cuius occasionem dedisse Ouidius male intellectus, meo quidem iudicio potest, quum de Scylla patricida loquens in auem murata, κει ν, hoc est, Latine si esseras, Cirin quae eadem est cum Galerita nominatam restatur, quod patriam ciesariem attondisset. Habet Gnim ita: Ciris er a tonso est hoc nomen ad la capillo. Lr b. q. meta . Huic autem uocabulo consonat ety' Orpb mon: at Cirrus pure putessi Romana uox est, quasi in circum tortus, ut annotant grammati ci, siue de capitis pilo efferatur,siue polypi capillamentum quod simili translatione 6c πλ κα/ae sdcis D Deolis illi appellant significet. In pilorum ordinem ueniunt 8c μγ σιίαι, qua uoce intelli git Ammianus promissas philosophorum bar bas, a bigendis uidelicet aestate muscis comparatas,quae ταλανῖα πωγων Synesius dixit. Fui ne olim in usu Sapposititia comam legimus quc morem necdum in Anglia antiqua tu apud ma tronas uidere est quam de adoptiuam forsitan non male dixerimus cum Palladio ruiticarsi rorum scriptore qui arbores per insitionem inoculationem ue acquirere a a optiuas comas loquitur: mox G communi imposturae nomine,