장음표시 사용
261쪽
I 2Iduaestio migesimas rimara .recipit ab obiecto specie intelligibilε,
effective concurrentem cum intellectua l causandam tale notitiam. Nec dicimus intellectum mouetia proprietate ad intentionem causandam, quia pro prietas in se considerata sit causa partialis intentionis receptae in intellectus eo modo quo dicimus intellectum moueri ab obiecto ad causandam intelle et ionem , quia recipit partialiter in tetilestionem ab obiecto. Ratio autem, quare non potest sic exponi illa scotiauctoritas, est, nedum quia proprietas in se considerata non potest esse causa esse iens intentionis secundae, ut dixi supra. Sed etiam quia intellectiis noris dicitur molieti ab aliquo, nisi inquantuin recipit aliquid ab illo, sed non recipit intentionem a proprietate rei, quia intentio non est subiective in intellectu , sed in re, ut ex uniuersalibus Scoti patet, ergo &c. Dicitur ergo intellectus moueri a proprietate rei ad intentionem causandam: non quia in se recipiat intentionem partialiter causatam a proprietate rei. Sed quia recipit notitia proprietatis ab ipsa proprietate, vel a specie vice eius, qua n litia mediante intellectus dicitur causare secundam intentionem. Non sic
intelligendo, quasi illa notitia tribuat intellectui actum primum se tenentem ex parte intellestiis, sicut dicimus h
minem intelligere mediante anima ,
quia anima tribuit homini aetiim primum, quo mediante potest intelligore: sed quia illi tribuit concausamin .
Exemplum est de specie intelligibili,
qua mediante dicimus intellectum intelligere, non equidem, quia tribuat intellectui amim primum se tenentem
ex parte intellectiis; sed quia species
vice obiecti eli causa intellectionis. Aliud exemptu potest poni de matre , quae mediante patre,& sole dicitur g nerare filium. Cum igitur promictas causet notitiam sui in intes lecti, quain mediante intellectus dicitur causaretν intentionem,ideo dic imus intellectum moueta a proprietate rei in se conside-Propriotas rei
mediate notitia. rata ad causandam intentionem: &ex consequenti intentio est originatiue are in se cousiderata. Res vero, seu eius proprietas considerata, ut habet esse cognitum, seu notitia, qtia mediante, habet esse cognitum dicitur forte ca se partialis effectiva intentionum. Et
hoc videt esse de me te Scoti. I.d.3. q. 7.
ubi contra Gome. infert tanquam falsum. Ergo nulla intellemo causabit intentiones logicas, vel relationes ra- essecliuationis. Haec ille. Eil autem illa notitia , quae dicitur causa intentionum sociandarum . Vel actus comparativus quod videtur esse de mente Scoti ubi supra. Vel notitiae in complexae terminorum, a quibus causatur actus com- arativus secundum Ocham. 2. q. 2 s.
x his sequitur, quod intellectus dicitur causare intentiones medianie notiutia ; quia vel notitia est altera causa partialis. Vel quia mediante notitia habetur altera causa partialis, quia n litia mediante, proprietas habet esse cognitum, & proprietas non est causa intelionis, nisi ut habet esse cognitum.
Quod si obijcias, quia res ut habet esse
cognitum non potet, esse causa effecimita alicuius . Vel si potest esse causa
alicuius, erit tantum causa alicuius , quod erit ens reale. Primum probatur,
quia res ut habet esse diminutum, seu ut consideratur sub ratione respectiva, no potest esse causa alicuius, quoniam relatio est de genere steriliu , sed res ut habet esse cognitum habet esse diminutum,S consideratur sub ratione respαcthia, ergo res ut habet esse cognitum non potest esse causa alicuius . secum dum probatur, non minus res habet esse diminutum, ut habet esse reprelentatum per specie na rntelligibilem, quavi habet esse cognitum, sed res ut haset
esse representat lim per speciem intelligibilem, est causa notitiae abstractiux , qu est ens reale; ergo res ut habet esse cognitum, si est causa alicuius,etit causa entis realis. Ad primum dicitur , quod res ut habet esse cognitum diciatur causa intentionis, quia notitia, qua
262쪽
mediante habet esse cognitum, est causa intentionis. Vel aliter dici potest,qubd licet res ut habet esse diminutu, G ut consideratur sub ratione respecti-ua non possit et se causa entis realis, potest tame esse causa entis rationis: quia ens rationis propter eius minimam entitatem, potest a quocunque ente, siue absoluto, si e re pectivo, ac etiam h bente esse diminutum,causari. Ad aliud dico , quod obiectum ut habet esse r presentatum non est causa liuellecti
nis, sed est species ipsa intelligibilis,
uae vice obiecti causat notitiam a ractivam. Sed quomodo tunc inter tio dicitur causari a solo intellectu: de
hoc infra. Tenentes vero ultimum m
dum dicendi de causalitate actuum intellectus , habent dicere, intentionem causari a solo intellectu . A proprietate autem rei causatur tantum originatiue, seu occasionaliter; ex hoc scit
cet, quod ab ipsa proprietate occasi nem inmit intellectus ad negotiandum circa rem ipsam. Et isti duo ultimi m di dicendi videntur esse veriores. SECv Nno principaliter in hac qu stione declarandum est, quomodo ii tentio secunda dicitur esse a solo intellectu. Ad quod breuiter dico, quod
tenendo ultimum modum,patet, qu
modo intentio dicitur esse a solo intellectu. Nam intellectus est causa v re essectiva secundarum intentionum,& nihil aliud ab intellectu eli causa vere edictiva ipsarum, ergo intentiones secundae dicu tur esse a solo intellectu, tanquam a causa vere edictiva ipsarii.
Et addo ly vere, quia secundum hunc vltimum modum dicendi tenere possumuς, intentiones secundas esse a Pr prietate edictive, idest originatiue , &occasionaliter. Et sic accipiendo eiscere ut commune est ad vere essicere,&ad originare, dicere possumus, intentiones secundas non esse eflective aselo intellectu, ut patet. Si verb tela re volumus tertium modum dicendi de causalitate secundarum intentionum,
sic respondeo praesupponendo duo. Primo, qubd solum idem est, qudii no soluntacum alio , ut dicit Philosophus primo quid , de Elen. cap. 4. Et potest accipi dupliciter quotupli
ut scribit Scotus. I. d. x I. Uno modo citer.
categorematice. Alio modo syncategorematice. Categorematice dicit negationem associationis, idemque valet,
quod solitarium, & non facit propositionem exponi bilem . Vt tolus sortes est in domo, idest tortes non associatus est in domo. Sincategorematice idem valet, quod tantum, facitq; pr positionem exponibilem . Secundo suppono quatuor esse genera catis rum, scilicet cffciens, finalis, formalis,& materialis . MOdi Vero causarum Causa a
sunt plures, stilicet per se, S per acci istaeiadens, propinquum,dc remotum, P in L modi cipale, de secundarium. His supposiatis dico, qu bis in ista propositione.
Solus intellectus eis causa secundarum intentionum; ly solus accipitur sin tegorematice, de poteli excludete et genus, vel modum causae. Si excludit genus causae, sic potest illud exclud re aut respectu proprietatis in se consideratae, aut respectu propi letatis consideratae,ut habet esse cognitum . Si lysolus in praedicta propositione excludit genus causae emcientis proprie i quendo de essici etia respectu pi opri tatis in se conside latae. Sic solus intellectus dicitur causa ve e e sciens sec darum intentionum ; quia intellectus est causa vere e sciens eal una quod noest dicendum de proprietate in se confiderata: nam a proprietate in se considerata eit tantum Oi igin tute, & non vere essective. Si vero ly solus excludit genus causae eis cietis respectu proprietatis consideratae ut habet esse cognitum . Sic falsum est, quia solus imtellectus sit causa e sciens secundarum intentionum, quia etiam proprietas ut habet esse cognitum, vel eius notitia , potest dici causa inciens earum. Vlterius etiam dico, quδd ly solus potest
excludere modum causae. Et hoc vel
respectu proprietatis in se consideratq, vel respectu proprietatis consid
263쪽
ratae ut habet esse cognitum. Modus cautae, qui excluditur respectu proprietatis in se coside: alae, est pio pinquum, seu immediatum. Et sic solus intellectus dicitur causa propinqua,& imm
diata secundarum in entionum, quia propi ietas in te considerata non diciatur causa nisi emota, vel in stata, ut dicit doctor in sua g aminatica. Et in. l .d.3.q. 7.aibuendo cotra Gostr. dicit.
od intentio illa est realis, quae cat latui linmediatae a re,vel a specie representante rem in se. Ex quo videtur I qui, quod illa intentio, quae causatur remore, seu mediate a re , vel ab eius specie, non necessiario et iratis. Si autem ly solus excludit modum causae rei pectu propitietatis ut habet esse cognitum, vel respectu, eius notitiae. Sic dico, quod si excludit modum causae
uicit principale. Verum est, quod olus intelledius est causa principalis
secunda. um intentionum,&p oprietas ut habet esse cognitum, seu eius notitia , quamuis sit ealum causa propinqua , non tamen est caula ea irin principalis , se 1 secundaria. Ex his omnibus patet quomodo exponi possunt diuersae Scoti aucto' itares, attribuentes tantum intellectui causalitatem respectu intentionum secundarum. TERTIO principaliter in hac quae stione respondendum est cuidam dubitationi . Die lam enim filii, ac determinatum, quhd ies ut habet esse cognitum secundum quendam modum di cendi probabilem est caula efficiens
intentionis. Sed contra hoc quis p testas uete . Nam si hoc esset verum, ergo intentio praedicaretur de re in squarto modo dicendi per se. Consequens est contra doctorem.q. i 1.Vniuersalium, ergo S antecedens . Conse uentia probatur, quartus enim m
iis dicend er se, est quando effectus praedicatur de sua causa eficientem patet ex p uno Poster. Etiam do tot ubi si pia, dicit illam propositionem non esse in quarto modo dicendi per se, homo est species; quia in quarto modo , subiectum est causa est ciens praedicata;
res autem non est causa intentionis ledintellectus Respondeo Se dico , dOftorem in illa. q. i r uniuersalium to uide causatione intentionis, iuxta vitimum modum dicendi supra assanatu. Cum enim secundum modum illum dicendi, intentio non causetur cflaetiue a re ideo quaerenti, an intentio
Praedicatur de i e in quarto modo dicendi per se λ Respondendum est, quod non. Et ratio quam assigilabimus i sequendo illum modum dicendi, est, quia res non est causa efficiens micti nis. Sed altius hanc velitatem speculando. An scilicet, dato quod res sit causa intentionis modo iam exposito , sequatur intentionem p aedicari per se quarto modo de re Dico, qudia sicut istae propositiones no sunt persequarto modo ; Aedificator eli ae lificium, obiecti ina est intelligens: licet in ipsis cilectus praedicetur de sua causa ess- ciente ; quia ae si ficator sdificij dc obiectum intellech: onis est causa es sciens. Et tamen istae sunt per te quarto modo. Aedificator aedificat, obiectum intelli-gificat; accipiendo intelligi ficare pro causa e intellectionem. Ita nec illa videtur esse per se quarto modo; Animal est cenus, vel intentio, licet animal, ut habet esse cognitum, sit causa se sciens intentionis. Et tamen illa crit per se quarto modo, Animal generificat, animal intentionat. Accipiendo gener ificare pro causare genus , &intentiona e pro causale intentionem: necesse enim est quandoque finget e nomina. Sed hic est triplex dissicul: as. Prima est quare istae propositiones, aedificator aedificat, bieet .im inteli igiscat, animal genetificat, ac intenti nat, sunt potius in quarto modo dicendi pei se, quam istae aedificator est aedificium, obiectum est intelligeias,genus est animal, vel intentio; cum tamen in omnibus his propositionibus effectus praedicetur de sita causa . Secunda difficultas est. An sicut ista est falsa, aedificator est aedificium. Ita similiter ista
Rnsio. An dato, P res sit causa intctionis, sequatur intentio nem per se quarto modo p
aedificator est ridificiums& tamen
ista est pse, aedificator sdificat. Intentio
secunda quo II p. cicat de re i qtiatro modo
264쪽
Modus di verbi. No quaelibet propositio fit silia, animal est genus Tertia di Dficultas est. An sicut ista nullo modo conceditur, aedificator est a dificium tita nee ista aliquo modo concedatur, obiectum est intelligens Ad primam dissicultatem dico. Qithis sicut diuem sitas modorum significandi est quadoque caula, quod una propositio est v ra, & alia falla, quarum tamen propo sitionum termini idem significant. Vnde ista est vera, lignum est album, ligno existente albo , & tamen ista est falsa, lienum est albedo; quamuis albedo,&album idem significent. Ita diuersitas modorum significandi potest esse causa quare una propositio erit per se, &alia non erit per se, licet illarum propositionum termini idem significent. Ad
propositum applicando , dico, Quod idem esseclusiotest significari subdiuersis modis senificandi, quia potest
significari, vel per modum permanentis , vel per modum fluentis . Quando significatur per nomen, significatur per modum permanentis, quia modus essentialis generalissimus ipsius nominis
est modus entis, idest modus habitus,& quietis, ut scribit doctor in sua grammatica, in caritulo de modo significandi ipsins nominis. Quando vero significatur per verbum, significatur per modum fluentist quia verbum sienificat per modum esse, sui est modus fluxus, ac successionis rei inhaecens , ex hoc,
ruod habet fieri, ut scribit doctor ubi
upra, & in capitulo de modo significandi verbi. Exemplum est de ellectu voluntatis amantis; qui potest significari, vel per hoc nomen amor, vel per hoc verbum amare. Effectus, quando significatur per verbum, significatur ut este tus, quia significatur ut fluens fisua causat diligere enim significat dilectionem ut fluentem, seu ut procedentem a diligente. Quando vero es-fectus significatur per nomen, non Ggnificatur ut ei semis, quia non signi Dcatur ut procedens a sua causa. Cum
igitur non quaelibet propositio, in qua praedicatur efectus de sua causa e ciente , sit in quarto modo dicendi per se; sed solummodo illa, in qua praedicatur estectus ut effectus, S cum esse-etus non praedicetur ut edictus , nisi quando significatur per verbum . Ideo qua libet istarum erit in quarto modo dicendi per se. Aedificator aedificat, obieetum intelligi ficat, animal conceptum inquantum est communicabile disserentibus specie, generificat, ac imtentionat. Et tamen ista non erit per
se aedificator est aedificis , & sic de aliis propositionibus, in quibus edictus, qui dicitur de causa, significatur per nomen. Ad secundam dissicultatem dico , Quod cum omnis propositio per se sit vera, & non e conuerso, quia in plus se habet verum, uam per se,ut patet ex primo Poster.ideo ex hoc, quod ista propositio, animal est penus , non est per se,non sequitur,nuod non sit vera. Dico ergo, quod clim intentio sit subiective in obiecto cognito, ut ViSuest in uniuersis libus Scoti, & aedificium non sit sublestiue in aedificante; ideo quamuis neutra istarum sit per se, an mal est genus , & aedificator est aedificium: Tamen prima propositio erit vera denominatiue, di per accidens, qu bd postea non est dicendum de 1ecu unda propositione. Ad tertiam ALficultatem dico. Quod intelligens se te accipi potest, ut nomen ,velu partiacipium . Si accipitur primo modo: scito minus ista es falsi. obiecti m est intelligens, qlia ista, adificator est aedificium. Si autem accipitur secundo nam do, sic dico. Quod cum participium fgnificet per modum esse, seu fluxus,
in hoc enim conuenit cum verbo, t dicit do tor in sua grammatica, In capitulo de inodo sienificandi participi) . Ideo de rigore sermonis, ista propositio, obieetiim est intelligens,non viis tur nilnus per se, quam ista,intellectus intelli ficat. Communiter tamen ne
iurpi aedicta prohostio , ac et i m ista,obiectum intelligit. Quia illi ut diacitur intelligens, vel intelligere, ouod recipit intellectionein s quia intellige in Ma piaedicat
telligit , vel est se telliges.
265쪽
re est quoddam pati , ut scribit Philos
vero causat intellectionem, ut tale, diacitur intelligificans, seu intelligi ficare. Ex quo sequitur, quod intellectus non dicitur causare intellectionem inqua tum intelligit. Cum ergo intellectiost subiective in intellectu, & non it obieeto, obiectum non dicitur inteli,
gens, nec dicitur intelligere. . Rei p. ad Pra n Age AD argumenta princia g. ante palia pro utraq; parte respondere pos Oppo G sumus. Si enim tenere volumus,inte tura ν . tionem causari partialiter a propriet te rei,respondendum est ad argumenta ante oppositum. Ad quorum primum dicendum, doctorem in illa θ. Ir. uni uersalium loqui de re in se cosiderata, & sic concedo intentionem non esse are. Vel dicendum,qubd ibi loquitur secundum ultimum modum dicendi de causalitate intentionum. Ad aliud dico intentionem esse a solo intellectu principaliter. Ad tertium patet ex dictis in praecedenti quaestione. Ad vImum patet ex dictis supra . Resp. ad Si autem tenere volumus intentione arg. ad non causari partialiter a proprietate opposi- rei. Dicendum est ad primum ad odit Positum. Quod proprietas dicitur ca sa cisciens, radicatis, & remota, quia intentio est originative ab ipsa proprietate. Ad aliud dico, intellectum determinari a volutate ad causamiam talem, vel talem intentionem,a qua etiam V Iuntate determinatur ad comparadum tale, vel tale obieetium. Vel dicedum, P determinatur a proprietate,secunda quam comparat odiecta. Non dicitur autem determinari intellectus a proprietate , quia proprietas sit causa partialis intentionis, sed quia intellectus occasione sumit a tali,vel tali propri
tate ad causandam talem, vel talem
Movere' ionem. Ad ultimum dico,doctore in intelle- q 9. Vniuersaltu accipere mouere, tu quo- ρος occasione dare, & no pro partialiatiiotici Vcausare. Et ita proprietas dξ moti . re intellectu, idest occasione dare intellectui,ad causadas intctiones secura .
Utrum opinio Francisci de Ma de primis, ae secundis intra
nibus PIDE Tua quM se, quia optiniones, ad quas sequuntur icontradictoria,c5tradicunt:
sed ad opiniones Scoti, &Fran. sequuntur contradictoriar ergo istae opiniones contradicunt. Minor probatur,ad opinionem Fran. sequitur intentiones secundas non habere esse per opus intellectus: cuius tamen Odi positum tenet doctor subtilis. AD oppost xv M est, quia contradiaetoria debent accipi respectu eiusdem,& secundum idem: cuiusmodi non ae-eipiuntur opiniones horum virorum de primis, ac secundis intentionibus , ut ex infia dicendis clarum erit. IN eo poRE Hvrvs quaestionis, Primo recitabo opinionem Franc. deprimis, ac secundis intentionibus. Se cundo soluam rationes Fran. conti Scotistas. Vltimo solum rationes Scotistarum contra Franciscum . Qv AN TvM AD primum dico, quM Prima,&Franci I .d. 23.q. I. dicit, Primam inten- secundationem esse quidditatem in esse qui intentio dilativo. Intelligitque per quiddit quid solem in esse quidestativo; quidditatem cundum praecisam ab omni alio, qubd non est Franc.
de primo modo dicendi per se . In Quid di-
eodemque primo, ac in eadem d. q. . tas inesi dicit. Intentionem secundam esse adi sequi destitudinem conuenientem ipsis quidai- ratiuotatibus in esse quidditativo, seu Primis quid. intentionibus. Quae secunda intemtio 't ibidem dicitJ praedicatur de prima intentione in secundo modo dicendi per se; est enim respectus fund mentalis , demonstrabilis de prima i tentione per ipsius quid ditate . H h Hanc
266쪽
glicunt. Concor- Πanc opiniopem. Ioan . Anglicus mi- dat Sco- noritanus in motractatu de pri His, actus, & secundis intentionibus cap. v .concor Fran. 1 cum opinione Scori, dicendo. In- Io. An- hemionem secundam dupliciter posse glico. considerari, scilicet aut formali tet, &Iogice; aut sundamentaliter, de sub liractive, seu subiective. Primo modo in- . tentio secunda est relatio, seu respectus rationis:& silc de ipla loquiturScotus. At secundo modo est aptitudo talis , vel talis quidditatis: & hoc modo de ea loquitur Franci qui est fundato topinionis Scoti. Sed ut verum fateat iste modus concordandi non multum mihi placet. Tum quia non. Propri ras, sed res, seu natura cuius cstalla proprietas est fundamentum intentioniς secundae , ut dicit doctor q. . de 9. Uniersialium. Tum quia ille modus concordandi videtur diminutus : quia
non concordat Fran.cum Scolo, quantum ad id quod dicit deprimis intentionibus : quia Fran. dicat, primari intentionem esse quidditatem in esset quidditatiuo ; Scotistit autem dicunt ipsam esse rem inesse cognito. Aliter ergo ego concordando viros istos, dico. Intentionem dupliciter accipi posse. uno modo ut dicitur ab hoc, quod est in aliud tendo : unde intendere est in aliud tendere, ut dicunt Scouis
a. d. 1ῖ dc 28. &D. Tho. prima secundae. q. I 2. art. Alio modo accipitur intentio, quemadmodum notat Henr. Ganda. quoi . . circa principium. q.6.
ut dicitur ab hoc, quod est intus ter do : S sic intendere est intus tendere. Et sicut intentio primo modo sumpta a qui uoce dicitur ut in superio ibu notauimus in de aetii, per quem intei lectus tenait in aliud; & de obiecto. in quod tendit. Ita intentio secundo modo sumpta aequi uoce dicitur adiu per quem intellectus imus, seni intra rem tendit, S de ipsa essenti is, iac de his quae identificantur realiter imisi essentiae. Hic est sermo de in te ui ne sumpta pro obiecto n quod pQten-.tia tendit s seu pro liuenti Oile suinptai Modus
pro esse utia, ac pro his, clitae identim cantur realiter. ipsi essentiae , quae appellari irotest intenti obobiectu: odi. Quid si intentio obiectiva primo morido sumpta, patet ex supradictis. Inritentio vero obiectiva secundo modo si impia , sic do finiri potest, ut colligerire possumus ex dictis Helirici ubi lupra. Est essentia, seu quid ii as, vel aliquid pertinetias realiter adestentiam se . 09 natum praecise concipi absque alio, P isimiliter ad eandem essentiam perti nente , a quo realiter non disteri. De finitur sic intentio; quia intentio hoc iucundo modo sumpta dicitur tantunx de his, quae sunt inna rem: Uc intra: reni est aliqitidisinis esse inia ipsa, Ed, quae identi ficantur realiter e sientiae se unde.quar dit linguntur realiter ab sentia cui sunt accidentia in non dictit . tur esse intra, sed ex ita relia. Ex hoc. sequitiir, quod non tantum illa, quae identificantur sol maliter essentiae, cui sint omnia, quae praedicamur de essentia in primo in ' dicendi perse) sed etiam omnia , quae identificMὶ uiriualiter ipsi ostentia ut sunt aptitudines , ac opinia quae dei pia esici -.:tia pri .cantur in secundo modo diacendi per se dicuntur pertinete ad essentiam. Cum ergo quodlibet exi stens intra iem sit, vςl ipsa essentia , seu quidditas , vel ratio aliqua ideolia ficata realiter quiddi i & bic acci- pio rationem , notu sol maliter , pro actu, vel pro portantis; sed obiecti-ue ideo intentio hoc secundo iacido sumpta nequit esse, nisi vel quidditas , vel ratio aliqua realiter identi Gcata quid litati. Ex his sequitur, quod Respect nullus respectus rationis debet. dici m- rationis tenta o , quia nullus. ialis rei potus eit Quo non intra reno. Hac supposita dili inctio. ., ἰξ inten- ne, dico . Quod Scstius di Pranc. non . tio. contradicunt sibi in his , qnae dicunt scotur, de liuentione . Quia Scotus loqui- Si rran. tur de intsiatione , ut dici lux ab hoc, quo non quod est in aliud tendo. Franc. vero conita diloquitur de pa, v I dicitur ab hoc, quod cunt sibi, x glas
267쪽
s, prima, & secunda intentio diiuersia mode habet definiri a Scoto,& a Fran. Vnde prima; ta secunda intentio debet definiti a Scotillis , eo 'modo . quo
diximus in superioribus quantionibus. A Fi am autem sic debet definiri. P. ima. iuientio cli quiddilas in esse quid-ditat uo. , Intelligendo per cui dilitatem n esie quidditativo, quidditatem praeciIam ab omni eo, quod non conuenit sibi in primo modo dicendi perseo Ad iacanda intentio est aptitudo ipsius quid ditatis. Aspellaruν autem Quadi iaspi ima intentio. re apimido qui adstatis quae apimido su nullinc talis a Franc. vocatur L secundas nidi otio;*qula quiddita scit prior apti da- ne illa, velut causa effectu, bc fili ctum Pan ore , . Ex his in seio duo,
cici oebent teneri a I sanc. P. imuini quod intentio prima non cibi es c gnita, nec res ut te, in inans tedentiam Matellectus, tendentis in illam, ut in saliquod simpliciter praesuppositi in s : quia nec esse cognitum, nec terminare tendentiam talem inici lectus facit aliquid esse primo intrarem. Et hinc Cit, quod Franc. i. d. 2 3. quaeli 2. dicit, primam intentionem abstrahere abeste in intellemi, & ab esse in re. Talis enim primitas non conuenit quiaditati per hoc , quod est esse in intellectu ; aut per hoc, quod est esse in ,
re, seu cxi ei e . Secundum quod in seio eli, Quod intentio secunda non est relatio rationis . Quia nulla si elatio rationis identificatur reali ter quid ditati ' quod autem non est realiter identificatum quidditati, non poteli dici intentio secunda, ut vult Franc. Ex hoc sequitiis, illud est
primam intentioncm apud Scorum ,
quod est secutita intentio apud Fran
FRAM cIscvs Vbi sun a q. a. arguityiadrupli er, probando ita tentionc ni l ciandam non. esse respectum rationis, ted respectum fundamertatem , . . Eo imo sic. Aptum natuni csie in plu-lbus inuenitur in re secluso opere in tellectus; naturae enim spedificos 'ine F talis aptitudo ex natura rei , ergo de uniuersale , cuius est illa desinitio ilinuenitur in re secluso opere intellera eius , sed uniuet ile est secumla ini
tentio, ergo secunda intentio eli in oseclusis opere intellectiis. Item liulio Argums . viduum est in re seclulb opere intellea si uni c. cius, sed individuum est secunda intentio, eigo secunda intentio est in re se eluso opere intellemis. Maior probat, - quia indiuiditum est, quod non potest 'i' esse in plui ibus, sed hoc conuenit sorticircii micripto omni opese intellecti; , Tertium
ergo &c. item tertio, totum, S pals in- argum. ueniuntur m rerum natui a , seu tollatrare pars sunt secundae intentiones , ergo &c. Minor probat, cuius enim pars subiectilia est secunda intentio, illud est secunda intentio, sed totum uniue sale est secunda intentio, & est pars subiectiva totius, ergo Nec. Item quarto P mlarium priolitas, & postera ostias sui it nota se- algum.
cundarum intentionum, cum dicantur
de secundis intentionibus, ut puta de ante edente,& consequente ; de subiecto,& praedicato; de uniuersali, S par iticulari: constat autem, quhd priori- 'ias, S posterioritas sunt m rerum na- ' r
Ad punium,& secundu dico. Quod Rcip. aacu intentiones secundae supponant pio P Umum, primis, ac de illis denominative praedi ieci in centur: ideo earum definitiones xeri a xium arg. ficari possunt in primis intentionibus ψ an ac de illis praedicari. Nec ex hoc sequitur intentioncs secundas esse in re . Ex natura rei. Vnde definitio generis, scilicet pia dicati in ivd deis illaren- ' tibus specie verificatur imprimis int ltionis exercendo in illis, lithii signatur per sectini as, ut declarat nimis stipervia iudi salibus Scoti q. .ae alibi. Simialiter illa eadem definitio. praedicatur doanimali denominatiue , s: cui Ela genus Unde utraque istarum proposito nuta
est denominariue veta. Animal est te- . Vi ntis. An initii est aptum natum praedica uii iii ouid de diste teli Ibus see Iu .: Et e L. hoc ide dicenuuile ista dentution Quia . - .
268쪽
Est aprem narum esse in pluribus.Non
est aptum natum esse in pluribus. Ta Ies enim intentiones, seu earum definitiones sunt in rebus, & denominative dicuntur de illis, non tamen secluso opere intellectus. Notandum tamen,
uod, Aptum natum praedicari in quide distet entibus specle . Et aptum natum esse in pluribus; ac alia huiusmodi, dupliciter accipi possunt. Vno modo iundamentaliter, seu originati-ue. Alio modo sermaliter. Primo modo insunt rebus secluso opere intellectus ι & sic de illis loquitur Franc. s cundum quem talia dicuntur intenti nes secundae, quia sunt aptitudines rea Iiter identificatae ipsi quidditati. si v ro considerantur secundo modo , sic non insunt rebus Iecluso opere intellectus. Hocque modo de ipsis loquiatur Scotus, cum dicit, talia esse intentiones secundas. Quae tamen a Fran. .q. 6. 5 . 7. MOl. dicuntur non entia I
quia secundum ipsum non sunt entia primae, vel secundae intentionis, &suod non est ens primae, vel secundae - s , intentionis videt esse non ens. Ad tem, , α μVm Mgumentum Franc. dico. Totum To tim ii' pio sito nostro accipi posse du- . . pliciter. Scilicet aut pro habitudine
P fundamentali totius ad partem, ratio ne cuius valent consequemiae nositae in Topica. Aut pro respectu rationis causato in re ab intellectu moto a tali habitudine iundamentali . Totum PILmo modo sumptum est secunda inten-- . tio secundum Franc.&de tali procedit
Re p. m eius ratio suartum dico. Prius & Tm posterius dupliciter accipi posse. Vno ἡ δης modo pro suadam habitudine sunda. ' , mentali prioris, ad posterius, vel e co-80Πς uerso. Alio modo pro quoddam respectu rationis existete in generibus p
dicamentorum, inquantum a ratione confiderantur. Haec ad argum et a Fran. dicta sit sciant. svNT Mono quaedam argument salusionis Guliel de Rubione, & Antonii de
contraias Fantis, contra ipsius Fran. opinionem Franci de secundis intentionibus,soluenda . dupli.
pliciter contra Fran. arguit, & primo sic. Risibilitas est aptitudo fundamentalis, sed risibilitas non est secunda i
tentio, ergo non omnis aptitudo fundamentalis est secunda intentio. Et ultra; cum non sit maior ratio de una
aptitudine fundamentali, quam de alia, quod scilicet sit secunda intentio; igitur nulla erit secunda intentio. Item secundo. si uniuersalitas, siue praedicabilitas de pluribus numero disserentibus est aptitudo eoueniens homini in secundo modo dicendi per se: erso sicut seqilitur; homo est risibilis, sortes est homo, ergo sortes est risbilis . Ita consimiliter sequitur,homo est praedicabilis de pluribus. Item syllogismus, propositio, definitio, ac similia dicuntur secundae intentiones, & tamen nuli uni horum importat talem aptitudine. Item aptitudo est vere praedicabilis de conceptu supponente Pro re extra aninum, at secunda intentio tantum significat ens rationis subiective in anima existens, ergo, A c. Item confiderans propriam passionem, habet etiam considerare eius subiectuna secundum sua propriam rationem, sed logicus habet considerare intentiones secundas,quae per se sunt passiones rerum extra; igititur habet etiam considerare quidd n tes, in quibus sunt illae passiones, uod tamen videtur esse falsum, ergo, o c. Item,quilibet terminus significas aptitudinem rei ad extra, est praedicabilis de alio termino pro illa te extra anima supponente; sed terminus lecundae imIentionis, ut genus, vel mecies non est
praedicabilis de aliquo supponete proxe extra, sed solummodo pio se ipso,
ergo, &c. Minor probatur, quoniam cum arguitur, homo est species, sortes eli homo, ergo sortes est species' non sequitur conclusio propter variationε medi3, nam in maiori, homo sis oponit fimpliciter pro se ipso; in minori autesupponit personaliter; ut communiter dicitur. Sed hoc non esset dicendum,
si terminus secundae intentionis esset praedi-
269쪽
Resp. ad 3. Rubi. praedicabilis de aliquo, supponente pro re extra . Ad primum Rubionis argumentum dici potest. Quod risbilitas est secunda intentio. Verum tameest, qu bd quando significatur per nomen proprii, sisnificatur per nonae secundae intentionis: quod forte non contingit ut significatur per nomen risibilitatis. Cuius ratio videtur esto, quia cum secunda intentio abstrahat ab esse in re, & ab esse in intellectu, ut tenet Franc. ideo per illud nomen,per quod significatur, ut sic abstracta, dicitur significari tanquam per nomen st-cundae intentionis : igitur cum risibilitas per nomen proprij significetur, ut scabitracta, uod sorte non contingit per nonae risibilitatis; ideo risibilitas, ut significatur per nomen proprij, dicitur secunda intentio. Ad secundum
dicit Fran. 7. q. quot. puncto. 2. di f. I.
bd sicut in indiuiduo est tota natura speciei; ita est ibi communicabilitas illius naturae. Quonia tamen natu
ra accipi potest sine hecceitate, vel cuhecceitate: ideo si accipitur cum he cetrate, non dicitur communicabilis squia illud totum constitutum ex nat ra, & hecceitate dicitur incommunicabile ratione hecceitaris. Natura vero sumpta sne hecceitate est communicabilis. Per haec ad argumentum dico.
Quod licet sequatur, sortes est homo, ergo sortes est risibilii: tum quia ris-bilitas non abstrahit ab esse in re. Tum quia in sorte nihil ponitur, per quod sibi repugnat risibilitas. Hoc tam is idem non sequitur de communicabilitate, quia aliquid ponitur in sorte, cui
communicabilitas repugnat. Ad tertium dicitur a Fran. 7.q uol. pucto.
qudd definitio, propositio, syllogismus, seu discut sus,& huiusini odi complexiones dupliciter cosderari posse.
Vno modo subiective,& sic sunt actus intelliged initimae nostrae realiter inhaerentes . Alio modo obiective, & fiesunt in re extra: suntque habitudines, seu respectus fundamentales, designati per ipsas complexiones. Ad quarturespondet ut negando minorem. Ad Rc . ad quintum dico, suod consderans Pas . . G. 1.sionem, demonstrando illam de sume- argum.cto, habet considerare subiectum sub Rubi. propria ratione, quia passo demonstrat ut de subiecto per rationem subiecti. Quod postea non est vetum eraconsiderante aliquam passionem in se, non demonstrando scilicet illam de subiecto: igitur cum logicus non de monstret intentiones secundas de earusubrectis, seu fundamentis; ideo non est necesse loricum considerare landamenta intentionum secundum eorum propriam rationem. Ad ultimum dici Reis. ad potest. Qubd terminus significas apti' 6 a: qu. tudinem rei ad extra, quandoctue non Rubi potest praedicari de alio termino supponente pro re,cuius est illa aptitudor unde ista non est vera; homo est risibilitas. Ratio autem quare terminus significans aptitudinem nonnunquam praedicari non potest de termino significante rem cuius est illa aptitudo est , vel repugnantia modorum significandi, ut in exemplo iam proponto de riasbilitate contingit. Aut est aliquid positum in re, cuius est illa aptitudo, cui repugnat talis aptitudo, ut quia in sotate ponitur disset entia indiuidualis, cui repugnat communicabilitas; ideo ista est falsa, sortes est communicabilis. Sed quicquid sit de maiori: dico adprobationem minoris. Quia sic amguendo homo est communicabilis, vel species, sortes est homo, ergo sortes est communicabilis, vel species fit fallacia figurae dictionis, proptermedi j variationem. Nam homo in minoii supponit hersonaliter: in maiori autem supponit simpliciter. Quia secundum Franc. intcntiones secundae abstrahunt ab esse in re, & ab esse ii intellectui S ut scabstractae conu ni ut quidditatibus similiter abstractis tquido itas aut cm hoc modo abracta supponit simpliciter, & non pers
ANTON ius de Fantis in suo specu- Ronesto rationali impugnat hanc ean emo Ant.de
270쪽
ramis cotra Fran. Resp. ad ratio fies Ant.de Fan is: Iogica quare drIonalis secundu
2. Ni. Tran. opinionem. Qilias secundae inritentionςs sunt rerum aptitudines,ergo nulla assignata poterat ratio , qtral clo- ica dicatur lationalis. Item quo Q-bo ponentur intonii2neS 10 intentio inibus secundis. Ilcm quomodo dabi-itur pi ocessius in infinitum in i me , io-inibus secundis. Quod Avicenna PH-nio meta. non voluit esse impossibile. Item si per illam aptitudinem res dica-itur actu uniuersalis,N illa apti Iudo nolsit per oper mini intelle ut ς res erit actu uniue sale praedet intelle eium , quod repugnat Averroi Dramo
laetus est qhi iacu hii tellia lita sin iurebus. Ad primum dicitur . Via n. q.6. quot punsio. I 7. scientias dici ration tes , non quia sunt de entibus f b ica- . tis ab intellectu scinctante in a, In led cuia sunt de ctibus te alibus ipsus ratio uir , seu in in ichus. Adlecundu
derati l inest, aut respectu naturae, cuius dicitur passio. Aut respcctu hujus, S illius coni unicabilitatis. Primo qmodo habet rationem secundae inten- arg. Antitionis. Secundo vero modo habet ra- de Fanustionem pi imae intentionis, de potest is undare aliam coin municabilitatem sic ps endo in infinitum. Nisi forte si cas, illud commune diei una de intcn- . itionibus secundis quod scilicet xn , fpoteli standare aliam I Siquod datur, processus in infinitum in illis) est e s llummodo ierum de intentionibus sum Ptis pro eme rationis fabricato ab in tellectit i S iton de xespectibus iundanii ntalibu Hii iv m Pr D nu im Resp. adci potest; quod ii et ilia aptitu hs ,Π .argum.