장음표시 사용
121쪽
Allae ric. I. 3. consentit egregie a, qui & num. 43. hoc ita moraliter esLai Curtius Iunior coni 26. num. 9. Io. se accipiendum admonet, ut si infirmus dum flaudum a fratre alienatu, pridie, possit, per duas horas noctis spectare quam na oreretur, cum filia succedere diem sequentem, ut tunc ieiunus com- non posset, in fraudem aliorum fratru3Oalienatum praesumit. At is in mortis articulo,& in extremis positus iudicatur,qui ex ea infirmitate, qua opprimitur, decessurus est absque multis interuallis, utpote ex Bald.Di cap. I. a me, municaret, tamen ad id non teneretur : tum ob diffieultatem ministrandi intempestivo eo tempore Sacramentum est enim duodecima hora noctis somnus grauior , ideoque durius ab eo tunc suscitari,Theodor .Rubeus in monum. Is .vem. Potae statuto, de pactis, & raroniuersati Ecclesiastinap. 1 7.num. 3. Cotta tu memorabit. e=s. Extremae mor- Tum etiam,quia nec decet ita sero mi teste mi Ire, pertextum in I. alumnae 3 o. nistrare, sic ex Fili lucio, & Basse. Dp . g. si a. f. de adimend. legat. obferreatui multa, Demum adde, ut id obiter notem, o qualib. de aetate ad omnes human. praedicto tempore horae duodecima Τ' actus Iecessaria, anno 8'. quaest. 6. num. s. nocturnae; quo gratior, & grauior in-
dc plane suadetur ex Polidoro γbi sum gruit unicuique mortalium soporata 'bi inquit, proprie secun quies, iuxta illud Virgil Eneidor. dum Philosophos, eum dici mori, atque
in mortis articulo esse constitutum,
qui est per ultimum sui esse, id est, eo
tempore, quo verum est dicere, nunc vivit aeger, immediate post non vivet,
Incipit,in dono Diuum gratisse sima Vrpit. quem semianimem dicimus, ut Elila Hispano nostro sesmone, respondere proprie vigilias, aut excubias illas,
cubitores aulici nobilissimi, qui vocantur si I onteros de Elpinosa, quondam intre artes,apposite noctu vigidias suas uiuidebant , ut eleganter Gonetalo de Oviedo en eImrode L apud Virgil. lib. ι εα ,ei oria mem.
Semianimenque sinu germanam amplexa fouebae. Ala graues octius conata a tolle re , rursus
Scio tamen, aliquibus in casibus etiam longioribus interuallis praesumi, quem maris 4 Id I nc e non an ,γ οὐ in mortis articulo esse, sed vel illud im eios desu casa,tie. e los . Monteros de Ese proprie, vel ex forma statuti se habet, 76. obseruat,quae qui- ut istiusmodi nonnulla congerit ΡΟ- dem sectiones excubiales ita nuncu-lydo r. d. loco. pantur, Prima quae circa duodecimam 31 Et ne ab eo qui in extremis agit dis-l horam incipiebat) Ddorra, F . tua, cedamus, ipsi licere, iura clamitant, no de quibus, plura signanter D. Petrus de ieiuno Eucharistiam suscipere, ne abs- la Escalera Guevara en id origen se sis. que salutari hoc viatico decedat, cap. Monteros de E pinosa, a. art. cap. 3. cu 3
, cum similibus , de consecrat. ius Hispani Patrici j , amicique nostri
122쪽
num. 383.& alij pla res,tam exteri,qui minit P. I eander M'.q. 9. Et si fatear, proprii, merito meminere. inquam, tabachum alimentum non es's Jed ut ad duplicis horae discusione se, ideoque & ante.& post sacrificium;
reuertar, Synodi Canatae sis verba sub & communionem sumi posse, non ta-ijciam, quibus cum sordida,& expar- men concedam, reuerenter, & honeste cissima Tabachi continua s: aptio, id fieri: si quidem cum ipsius usus etiam praesertim Sacrificaturis interdicatur, seclusa sacri Dominici corporis reue-
sic concipiuntur: Den or euamos, eque rentia, quocumque alio tempore, fue ningsutae sto antes de δε ir Illa , ni rit serdidissimus,&indeces, multo mados horas des ues , tome tubaeo, sub urna gis ante, dc post susceptionem Eucha- exco nmωnscationis latae sententiae. Lau- ristiae talis cerisendus erit, ut sacriudabilis quippe,& a nostris, caeterisque ficaturo a prima diei hora, & sacrisi Episcopalibus maxime his tempori- canti per duas integras horas sequen-bus inuidenda constitutio; nam etsi fa- tes interdicatur: utpote cui tanta maintear, tabachum nequaquam alimen- nuum,&faciei mundi cies praecipitur,' tum esse, net ut tale sumi,quamuis ore, ut his polutis, & illotis sui tabacho fumo, aut folio degluciatur, sed vicem sunt saepe) ad Eucharistiam accedere tantum saliuae utraque specie obtine- conscientiae sit labes, saltim venialis,
re, veluti sentiunt Diana s. art. tract. e X multis aputGranad. abE cibar.. θ. 13. res i.& nouissime P. Leander quin L Leander Heract. disp. 6. q. oraI. in sept. Sacram . to m. Σ. tract.7. 8.quam manuum spurcitiam, ita auer di ρ.ue q. Io. Alphons. de Leon tract. LI sabantur Hebraei, ut manibus sordidis Choco te,part. a. quo S. ces. II. num. spiritus malos haerere censerent, atque I 34. Ioan. Praeposit. 3.pa . quiess. 8O. adeo dum manus abluunt, cauent, ne arta Zachar. Pasquali g. de- aqua illa in terram decidat, sed in cloa- σι morat. 333.quibus vltimo consensit ca mittunt , ut testis est Aloys. Noua-
Ideo proferentes,sumptionem praedi- tas, quae etiam exterius, hora ipsa saetam in folio, puluere, vel fumo non critici j, vel orationis exigitur, veluti impedirc communionem, nisi casu tui fatis ad rem exprimit Giliberi. Abbas ex ijs plerique excipiunt) in stoma- Ierm. λβ. Curat. rure , tota puLchum descenderit, quod vix ei it, ut chra orator, in sine macata ide sponsa probare auxim, siqui ciem cum alimen- loquitur Canticorum qsam oratum non sit, nec ideo fuerit a natura tioms ardor incanduit. Tota pulchra est, productum tabachum, Ut nutriat, Vel gura tota Pulchra est hac bora oratiotiis, alat, licet ori, aut naribus appositum hora incensi.
in peetus stillauerit, minime frangetie- Praesertim cum non ita aliquibus , iustium, vel sacrificium, vel communio probetur, tabachum alimento carere,3'nem impediet , cum per modum saliuet, quod Oppostrum verius asserere er id fuerit immissum: ut in eo defendunt bescant, cum sint etiam doctissimi, qui Doctores, qui per nares aquam, vel illud alimentum definiant,&sumptrum quid simile attraxit, quod demum in Missse sacrificium, & communionem Homachum traiecit; vel qui deglutit impedire obtestentur, ut Franc. de Ni sanguinem dentium, siue alium humo 1 gro is ad uiso' ad para. I.pρ cep
123쪽
ro 4. num . 32 vaest. Ig. AlphonL. de sequi debet , ut in materia Sacranien-Leose .& alii: torum commune est. . quo in dubio tutior, & honestior pars
Ratio illa canonica, quae T ertia dicitur, ab hora diei qua reci
Dininum attinet in quatuor aequa les partes trium borarum distinguitur; quarum mnaquaeque ab ret itima siua hora denominatur, a.
αuatuor diei partes quoad Olycium, a prima portus hora iniuscuiusique
Bora tertia fuit Christus linguis Iudaeorum Crucifixus , columnae alligatus ,-dire flagellatus , 4.
Spiritus Sanctus super Apostolos hora tertia descendit,s Io. Hora Tertia canonica,cum primambe- η quatur , cur tertia non fecunda appellaturὶ 7. Hora Secunda nil memoratu dignuin tu scriptura , aut redemptionis nostrae Usteriosuit celebratum, 8.
Mi sis solem es diebus Dominicis, aut festiuis non nisi hora diei tertia diei
debent, peculiares meros quacum que hora antemeridiana , 9.
communione Ieiunium non frangitur; ibid. Missa solemis celebrabatur ab Apo solis die Penthecostes cum Spiritui Sancius super illos deicendit, io. Hora diei Tertia sacra. appellabatur,
antequam non licebat Sacerdotibus cibum bumere,aut conuiuias cere, quam consuetudinem solos obserua se traditur , II.
Ientaculum sumi solebat sub horam tertiam , pravatum et ero sub no
Cap. non liceat Ia. 43. dist. inter pretatur bi . Ientaculum solius pavis erat, ibid. Ientaculum non nisi precibus es s ca
pisolebat, ibid. Vest ri post omnes cibor gratia Deo
redejantur, ibid. 'scoporum con secrationes diebus Dominicis hora tertia celebrari de
D copi in locum Apostolorum seuccesse ferunt, I - Ἀρψοli Hora tertia super Paulum, UBarnabam , manus imposiveruxis
mi maue diei Dominici continuato Sabbati ieiuno Presbter fuit ordinatus, an possit hora tertia eiusdem diei Epi copus consiecrari, Io. Hora tertia non est de bubstantia consecrationis Epis coralis, sied tantum desolemitate, II. Hora diei tertia conueniebant insorum Κ ma
124쪽
Magistratus, Pratores, Iudi es, li- nutatis mendant, secus si conjul irigantes,.Advocati pud Roma- ea attulis rint, 24. nos, I 8. Asportantes panem menalem, siue ponD. D.Alphon ius de Narbona Auctoris te, iue coacte, illuin minutatim sem-
Pater commendatur, I p. per quendere debent, a 3.
Senatores, Regi, que Consiliarii , apsa Tria furta inco utinenti, , ino impe-no uos tribus horis Senatu Consi- tu, es si diuersis horis sacta, num lia me singulis diebus interes e de- tantum reputantur , 25.
bent,ibi . se et O. Dolores , partum per tres horas tan- Senatores debere perpetuo habitare in tum regulariter praecedunt, 2 7. loco ibi ius dicut, qui doceant, a I. Maius nocumentum infert micino, qui ECH Metatores quot horis, IV diebus ae scium extollens , primis tristis qualibet Hebdomada conuenire de- diei horis olem impedis , orientem, beant,ibi d. quam qui reliquis horis auertit, a SPraesides curiae , quas horas Provinci s D. D. Petrus Machael de Here L Ee-
adese debent , ibid. gius Mediens , , Au Ioris Socer Advocati tribus Horis , quibus Cosiliu Ludatur,ibi . singulis diebus coastu extat, Palatio Non urna Matutini Oj liij, po sunt per
ex nostris legibus adesse debent, a 2. tres horas di scontinuari, 29. Advocati antiquitus in ipsis Tribuna- Lau es dicebantur quarta noctis αι
libus degebant , 23. gilia, siue Aurora ,3 o. erentes :ctualia ad alique oe lo- Nox diuidebatur in quatuor migilias, cum sas sponte , pulsent compelli, quaelibet migilia erat trium bo- t per duos, mel tres horas ea rei- rarum, ioid. Ta D i laudibus au Dpiciamur, Hora illa Ca
men accepit, quod eadem diei, ab exordion stetis Ecclesiae,quasi stata hora, ut debuit, ct solita sit effundi. Ita Nauar. tract. de
6. Michael Timoth. iu Diui'. Oh um, nouissime Theodor. Ru
3 i. Quoniam iuxta antiquos imores, Vnaquaeque dies pro Horis Canon cis diuidebatur in quatuor partes aequales , & unaquaeque pars denominabatur ab ultima sita hora. Ita ut prima pars,quae in tertia diei hora finiebatur,
Te tradiceretur. Secunda quae terminabatur in hora sexta , appellaretur' sexti. Tertia quae ad nonam producebitur, usua vocaretur. Quarta & po. strema, quae in vespere & duo declina, , pere, seu duodecima denoni in batur,veluti egregie ratiocinaturTheodor.&Nauar. In p. ubi S iste subnectit, tertiam in hyeme , quando dies solum est octo horarum horologii, incipere ab hora nona,& finiri decima Horologi j Hispani,& Galli, quae sunt circiter quindecim , & sexdo itu Horolis ij Romani. Cuiusmodi est noctem in quatuor; vigilias ab antiquis diuisam, & vnichique vig iae' tres h et ras fuisse constitutas subnectit idem
Sextam, scilicet, & Monam insigniores appellat, utpote prKcipuas in rebus
125쪽
bus humanis ', quae diem distribuunt,
quae negotia distinguunt ispae publi, resonant , quare iblamniores tuisse in Crationibus Diu Fnis infert, consentix Canta petrens αγρο ρο b. 9.reg. 36. Scio tamen usitati Urem hanc forma
calculandi Ecclesiasticast Horas snec immerito)displicuisse eruditissimo Petro Hil Ioix tom. Σ. Illi Priam Eces D
stianos diem in quatuor partes diuisisse, Primam , Tertiani, Sextam, Monam,
Primamque vocasse,quae ab ortu Saflis , seu diei initio tres horas continebat: Tertiam, qaae a tertia diei hora, vsque ad Sextam procurrebat: Sextam simi liter, quae a sexta diei hora , siue ameridie usque ad nouam proienoba tur; hoc est, usque ad ertiam pomeri dianam, Momam itidum,quae a nona Vs-
qae ad occasum Solis. iacirco aqqit, non sibi videri eam ration*m, quam frequentiori,& initio propositae adhς- reus infit Baronius ad annu Christi πυ- mini I de hora passionis
agit, aeque esse probabilem. Nam ipse
eam,quam nos vocamus Primam , Iocat Tertiam, di quam nosTertiam, ipse Sextam, & quam nos Sextam, ipse Nonam, sic qum nos Nonam, ipse Vei peram: ita ut iuxta ipsum, e quatuor partibus diei, nulla vocetur Prima , di sine Prima inchoatur numeratio diei a Te rtia, ita ut singulae partes nomen acci piant non a principio, sed a fine riuod vix dici potest, maxime si unicum Baronis praesidium inessicax
eue,ex di diis ab Halloix facile didice
Persoluimus ergo, mora Certia Deo laudes, ut placuit RupertObb. I. V. 3. Casiano Lb. 3.cap. 3. Timoth. & Guillelmo d. cap.6. quoniam in illa fecundum Psareum, c/'Is. linguis ludaeorum morti adiudicatus fuit. . & a Piusto ad columnam ligatus,&ssagellatus. Nec non quia sicut ab Adam, per Djib li. suggestion separatus est,ita per Chesae, cruciaxi ena, dignetur Menes hora Spiritus Sanctus in cordibus no- .strii effundi. Mibus accedit hac hora Ire promissum Spiritum Sanctum, da tum fuine Apostolis,& visibiliter magnalia fuisse locutos. Unde in actibus
Apostolor. Σ. dicitur: Non enim sicut γos
simatis , b ebriis r . cum sit hora diei tertia , per quam vel duodecimam, vel decimam tertiam Horologi j Italici subaudit Ρetf. Bungus e ms erys
Hisque ad texam ex opinione poli- ώtissimi viri D. D. Laurenti j Ramir. deprado in Penteconi. cap. 38. Christum etiam hora tertia cruci fuisse affixum, ut vel est illo v. arci IV as . Constat: Erat autem hora tertia, ' crucifixerunt eum,quo caeteri Euangelistae conuenire vi entur, dum ipsum non crucifixum fuisse hora sexta affirmant, sed post aliquot horas. , quam crucifixus est, hora, Sexta tandem venisse tenebras. Et licet verbaD. Ioannis cap. I9. . V I4. non nihil refragari videantur, quae, ubi caeteri Euangelistae horam tertiam agnPssunt, .se XLam habent, ea ita erudite in consensem redigit praefatus vir, ut probabile cuiquam videri possit,sed infra Actra Iaatius id exri
Haec vero mora Tertia, cur non sie u Zda nominet set,cum Primam sequatur mo. Ovis dubitat Iudocus tib a. de uoris non . & Michael Timoth. δει η.q. Aqui Iudoci verbis, ita re explicat. Neque eam, quae proxime sequitur Primam moram in designando tempore Ecclesiasticorum officiorsim Secunda
appellare quis recte potest, tum quoahic non eri attendendus naturalis, &continuus numerotum ordo secunda quem ordinem, primo, secundum sub is
j citur , secundo tertium , & tertio quartΠm: quemadmodum huiusmodi ordo seruat; ἔ.m supputandis horis hors 0gis sit,) Sed solum aduertenda. est illar9m horarum denominatio, quΞ in Sacris Uter. . manifestiui sunt annotatae quibus aliquod mysterrum, aut veIςris, aut nQuaebens perfractum legitur simi idem hora s
126쪽
invenitur, neque in ea aliquod praeci- cit: motiescunque mahAeositis pa
puum, aut inligne redemptionis nostre nem hunν , ' cancem biseris, mortem Sacramentum memoratur fuisse com- Tysminiaununriaίrtis: Et quanditi l .
pletum. Eadem et lam ratione, neque nec eniat; scilicet iudicare vivos, &quarta, neque quinta hora, aut reli' mortuos. Putas ne alicubi dixerit hoc quae continuato naturali ordine nume- facite hora tertia in mea comemora-randi occurrentes , hic quaeritandae tione No utiq; sed nulla hora, aut te i. sunt,aut nominandae: quoniam hic non pora excipies vixit:. quotiesigetque. Nec de horari js temporum spatijs fit ser- ipse Paulus ieiunia aliqua, aut certammo. qualibet euolutione annoru attedens Hinc ex adductis Missae solemnes, ait. Quotiescuq; per tot annos hora nonon nisi tertia diei hora possunt decan- na manducabitis pane huc,& calice bitari, ut Telesphori verbis euincitur, setis, morte Ditialinuriabilis, sed indis
in ca .nocte Sancta 8. de consecrat. diu.
ubi cum nocte Sancta natiuitatis Domini Saluatoris, Missis celebraria Presbyteris i mperasset: R etiqisis δ,ea
Nec nescimus Sanctos Patres diei Dominicet S praecipuaru solen nitatu Missas hora tertia celebrasse solitos. ro tem oribus, subi jcit, inissertim cele- propter Spiritus Sancti effusione hora
brationes ante horam die, tertiam rara in / tertia in disci pulos , S. hoc mandasse ad Iunx celebrandae, quia . eadem hora mo- posteros,quatenus illa illius actio Misminus Crucifixus est, em Dyeν ψο-ἰ sae gemino priuilegio insigniretur, retis viritus Sanctus dessenis isse ιγιων. surrectione, vides icet, Christi aduen-Qupa de solemnibus tantum Missis di tu Paraclyti, utque propter gaudiumctum liquet ex D. Augustino aut Gle-- festi temporis relaxarentur cunctisgorio, ut alii malunt) - σπι e docuit-- fraena ieiuni j. Verumtamen ali alcausa νε Δοῦ ri. de consocr. dist. I. cuius-hiae' est Dominicae diei dici, ac solemnita- sententia: Et Me istieri. dum est , ut tu, alia ieiunorum : si ergo hora nona, . il 'ρeculiares, quae per dies μώmuos aut vespertina diebus ieiuniorum pera Sacerdotibus mos , non ira in pia D. fecta agitur Missa ; nulla proculdubio favi, γt stropteν eas populus G pis,liis j inde. contrahitur noxa quia & Domia instrum solemnibus, inhoris pretia nus in coena ad vesperu prima, & per' cano sice fiunt , Peduliares secta administratione tanti Sacramenia enim Missae, ut praemissimus quacum- ti discipulis instituit, I hora nona sμ-que diei parte ante meridiana dici pos
Hiint, solemnes vero non nisi tertia,
diebus Dominicis, aut festiuis , quo ritum tri dens, Sacrificium vesperti ἀnu expansis inanibus in cruce, & prae missa oratione ad Patieήonsummauit. nia mih profestis hora sexta:& in qua- Propterea quamuis hora tertia,S -- dra limalibus hora nona Missarum na propter supradicta a rationes sine celebrario fit, ut suis locis pate uit, &
elegantius Humbertus Φonisi Nice aptiores Missarum actioni, quoxiescunque tamen horis alijs fiunt occupatio ἀne itineris, aut gratia cuiuslibet neces is artae rei, in memoria fiunt Christi nec violatur inde integritas ieiunii. Haec Humbertus, de tande nonnullis alijs
tam so n. 4.3. Vtiusta ter. P. νω id comprobat, quibus Nicetae Efre- autem quotidie, inquit, A quacumque ri taliora diei, non autem solum tertia perfectam Mistam agimus alictoritatem tenemus, ex ser bis ipsius Domini iuxta B. Pauludicentis. H oe quoties
Vnde incit ide Apostolus secutus adie. nem audaciam cohibet existimantis
participytione, aut comunione corporis Christi ante hora nonae, ieiunium frangi: quod ut clarius euincat,verbaradducit Summi Pontificis Clementis,
127쪽
git: In quibus sane verbis liquet, quodno ibiti nora tertia, sed etia mane hora quarta M: Ilas feri licet, quodque ex sacrificio ieiunium non soluitur, du illic dicitur: Vt qui consium erant ieiunita sextam, hel γψρerum : alioqui, Womodo ieiunabunt, Uex sacrifieio ieiu-mum Foluereturi God nec obscurius
monstretur illo Diui Ambrosi j cuius
fit mentio in ea . non iste Panis , de consecrat. dist. a. panem istum coelestem, proprie cibum, & corporis nutrimentum esse negantis, quare ibidem glos. ers. Non iste, non transire in substantiam accipientis, ut transit vulgaris Panis, consequenter affirmat.Sic enim temporalis alimenti naturam Christi corpus haudquaquam habere,certissimum extat, ipsius traiectio minime ieiunium franget ; non aliter ac de ossi inculo, charta, ligno, unguibus,& caeteris rebus non comestibilibus, & quae alimenti nullam rationem habent, as sumptis, ut probabilissimum tuentur
que, quia solum cibus, aut potus fimpedit communionem, qua ratione, idede speciebus Sacramentalibus ex D. Bonaventura ratiocinatur Cardinat. Turrecremato tu dict.cap. non iste,num.
Σ.ut ipsarum deglutionem minime ieiunium frangere euincat. Et si verius existimet, di istas species nutrire, & in accipientis substantiam conuerti, Diuumque Ambrosium in dict. eq. illud abnegasse diffitens, cum ibi de Orituali tantum pane Christo loquatur, cuius proprium cst animam, dc non corpus reficere. In quo illi per quam libenter assentior. sit ut illud repetam, ieiunium ipsa corporis Christi deglutione non frangi,expressoSeptimi jTertulliani loco iuuatur , tibν. 6.de oratione, ea . I 4. ubi sita. Similiter de stationum
di busserint ij ieiuni j, ut multis osten-
dit ili rim P.Cerda, si . non Putant plerique sacrificiorum orationibus ιnterueniendum , quod satis soluenda sit accepto corpore 2 omini. Ergo de intitum meo obsequium Eucharistia resoluit, an magisveo obligat Nonne solemnior
erit statio tua , si ad aram vel steteri taec pio corpore momini , in reseruato,
trumque saluum est participatio san erisici' executio offici . Inde in primitiua Ecclesia via fuit receptissimum, in ieiuni js nullam, neque itemnem, neque priuatam Missam dicere. Et si alia ratione id factum contendat P. Augustinus de Herre rade origine G progress O DP.viuini , lib.
inquit, piari semente anquellos sietes primiti s , no comparicerse la peni tencia, trigera afficcion deI avnuo.
aun deteste consueti tun licito sepriua- ωan , mr carecer de tori aliuio en tales dias. At cum ieiunia exsolverentur lio ra diei vespertina accedente, nona vi';
delicet, siquidem & dies etiam Eccle siasticus tunc desinebat, ut alibi pro bauimus , post dictam horam, tribus scilicet primis illis a duodecima meis ridiana computatis Missam decanta
bant, non vero antea , nec aliquantu lum post. Deinde vero ieiunium exsoluuebant , & meustis frequentabant.'
Hincque morem fluxisse, quo & nunc utimur, recitandi vespertinum offi cium in quadragesima ante prandium, quia ipsis vesperis, ut dies, & ieiunium solui credebatur. Sic Palud.
dem fonte item promanare subiicit obseruantiam comedendi diebus ieiuni j serius, quamquam quibusvis alijs non ieiuni j. Est igitur regulariter, ut rem p Λ-Isequamur, hora tertia pro Missis
128쪽
ca . I9. num. I 2. qui etiam a tempore Quod non de prandio, seu metidia. 1 Apostolorum obseruat ex eo, quod le- no cibo accipiendum moneo, sed degitur Hor. 2.videlicet, cum comple- matutino, & ientaculo. In idque adurentur dies Penthecostes, fuisse omnes V cor ex posterioribus verbis dicti eis .
discipulos pariter in eodem loco ,reple 'ntin liceat. Vbi postquam non opportosque fui ite Spiritu Sanct o, &allu- tere dixit Clericos,vel laicos religio daeos obmurmurates ebrios fuisse Apo sos, ante horam diei tertiam inire con- stolos, Petrum dixisse: Horam diei esse tertiam, quoniam & si nihil de Missae celebratione hic legatur, at verisimile
est, Missam tunc celebratam, quia conuenerunt omnes illa hora, ut Hymno Penthecostes canit Ecclesia.
Dum hora cunctis tertia Repente mundias intonat
Itaque & nunc obseruari a S. Pontifice, du*1blemniter celebrat obtestatur idem Theodor. RubeuS n. I 3.1 Icteo tertia diei hora fac ra appellabatur, Ut pote, qua sacrum cunfici consueuerat, ante cuius lapsum nec conuiuia,nec comestiones Clericis, siue laicis permittebantur, probat utramque text. in cap. non liceat p. 4. distinct. ibi: Nec opportet Clericos Dicos religiosis ante ocrism horam diei tertiam ire conis si uia. Clerici vero aliter facientes, Scante horam praescriptam cibum sumentes, nec solum a celebratione , imo &ab auditione Missae omnino arcebantur , veluti ex Concilio Antisidorensi cap. 19. colligitur , dum praecipit, non licere clerico post cibum sumptu, nec Missam dicere, nec assistere ubi dicitur, habetur tom.4. Concilior. pag. 22. in nouis ima editione. Et hanc consuetudinem, non comedenti ante horam tertiam obseruisse Discipulos Domini, testatur Turrecremata in P. c. non liceat,
eaque excusasse Petrum socios a vitio ebrietatis cum dicto.Σ. dixit: Non enim sicut aestimatis hi ebr= furit, eram hora Fe diei tertia. A ntequam, veluti si prosequeretur, non comeditur, nec bibitur. Etiam apud Et nicos, ut sub indicat Ausonius in Ephemeride. Sosia pranden 'est, quartam iam
Sol calet, ad quintam sectitur hora
uiuia,statim subi jcit . Neque aliquanMClericos, nisi hymno dicto , comedere Pane: e post cibos gratias auctori meo resery e. quasi diceret, ante preces nil este comedendum,quod de ientaculo, & matutino cibo locutu textu plane covincitur. Erat enim antiquis in more positum, prima luce orare,& precari, dehincque ientaculum sumere. Indicat satis venuste Plautus in Curculione'. Nunc ara eneris hie est ante horum seress. Me inferre 'veneri vovi iam ten
Hinc ientaculum a precibus dictum nonnullos voluisse refert Guillel. Stuc
Κius antiquit. eonuiuialium , libr. I.c. 7. his verbis : Sunt quibus illud ,idetura precibus dictum,quae apa, a Graecis appellantur , propterea quod ,eteres Graeci non sine precibus ad cibum capiendum ac
Et iuuatus nostra coniectura ex cibo, cuius sumptionem nondum perca-tato hymno interdicit, quem panem tantum esse constat: siquidem non nisi ex pane veterum ientaculum fiebat. Sic Antonius Pius, antequam salutatores venirent, summo mane, pane siccum comedebat, ad sustentandas vires,
teste Iulio Capitolino , & Diodoro Gramatico, inquit Stuckius γιι ορ. e. tr. quoniam si irasceretur, aut ludi litterari j negoti js, aut actione forensi occupatus diutius inediam sustineret, morbo comitiali corripiebatur, Galenus suasit, ut ad corroborandum stomachum, mane quotidie ientaculo, pane scilicet vino sub acer bo, macerato uteretur. Consentit Clemens Alexandrinus libr. Σ. cap. a. pedalog. auisu rem saut sis aetatis fore, scribit, cum interdiu tentaculum, siue prandium sumpserint,quibus couuenit prandium, paneislogustato,. yino omnino ab ineant, Ps ebi-
129쪽
Ex his lucem accipit illud Regum
I9. ubi cum vellet Deus, Eliam mittere in montem Horeb, essetque per desertum quadraginta dierum iter acturus, prae .nuniuit illum pane, coegitque illum accipere bis, & in duas cibationes dormire, vi scilicet ita refectus tato labori sufficeret. Non perinde legimus, Mosem refectum esse cibo, ut ascenderet in montem Sinai, in quo erat quadraginta diebus de noctibus sine cibo futurus: neque adeo Dominum cum baptizatus a Ioanne , esset in desertum rectaurus. Eliam vero videtur Deus diligenti cautione pauisse, ne deficeret. An quia hic non erat solum, sine cibo futurus, sed etiamtaboraturus, per longamque viam defatigandus quae conficiendarum virium duplex
causa erat. Propterea enim Hypocrates in Phorismodlixit, kb ames Iabo iarandum nou est , nimirum labor supra
rnediam, magnam exsoluendi corpus dc vires causam adi jcit. Ideo ergo videtur ψ'minus, sine cibo laboraturum, panis geminata sumptione , & somno interiecto confirmasse. Panis enim cor firmat cor hominis, ut in Psalmo dicitur Io3 dc 3 s. Prouerbiorum, constatque I. Reg. cap. 28. Et ro5ur non erat in eo, quia non comederat panem tofita die U-
L. Aliquibus confirmat Franc. Vallestus de Sacra Philosophia, cap. 29. maXime si primo mane sumatur instar tentaculi,qualem fuisse primam Eliae cibationem suspicari potest, utpote quae ad ipsum roborandum fiebat. Vnde sequitur in praescripta oratione, & ambulauit in fortitudine cibi illius quadraginta diebus, & quadraginta noctibus: quibus verbis videtur reddi causa, qua tandiu potuit sine alio cibo laborare , de qua illi ante laborem per modum ientaculi, cibus is datus est,nimirum potuit taracliu ambulare, quia fortitudine illius cibi roboratus est,&datus est illi ante laborem cibus , ut posses sustinere. Itaque quasi naturale aliquid esset quod parabatur, natura-ilem causam apposuit Deus, acta vero
res est, non sine miraculo: quia nisi illi causis, Deus plurimum,sua omnipotentia usus, adiecisset, nullus cibus esset ad tantum tempus,& tantum laborem futurus satis. Cum dictum ab Hypocrate sit , ut nostris annalibus memini mus,solos septem dies, posse humanam debilitatem integram inediam , etiam sine labore,sustinere. Egit ergo iter illud Elias in fortitudine cibi illius, aucta verb supra id quod illi secundum
naturam inerat, diuina voluntate acci pere vero solet Deus in miraculis edendis ex natura,non solum vim aliquam efficientem, sed de materiam non raro, etiam si ipse nulla tali causa indigeat. Dico autem materiam accipere, velut
nunc, cum posset deducere Eliam sine ullo ientaculo panis , uti maluit illo exiguo. Eliseus cum mulieri de uxoribus Ρrophetarum repleuit oleo vasa, multa, & magna usus est pauco illo oleo, quod ungendo corpori vix sufficeret, cum tamen eadem
virtute, qua auctum tantopere est, posset ex nihilo, aut ex aere circunfluo
oleum fieri.Dominus quoque Vollens, in deserto cibare populosam multitudinem, usus est solis nunc quinque,nu septem panibus, praestititque quod ipse sine ullis poterat, natura vero sola neq; mille pani bu*posi et, suppleuit autem Deus quod deerat hic , non ut in Baiae itinere, aucta cibi fortitudine, sed ab exiguo illo princi pio aucto ipso pane. Nimirum ubique facit Deus ut vult,& ut maxime expedit, utrobique vero accepit aliquid materiae ab ipsa
Sed ut ex mirabili hoc diuersiculo
addicti textus coniectationem reuertar, posteriora illius verba: Et post cibos gratias auctori Deo referre,nec quidquam suspitioni nostrae obsistunt, quoniam licet de sumptione etiam alioruciborum egerint, eorum tantum ubi de referendis Deo grati js meminerui. Nam ut hymno dicto, & effusis precibus ientaculum mane erat sumendum; ita& vesperi post omnes cibos , siue prandi j, siue coenae absumptos gratias Deo referre moris erat. lndicat Syracides c. 32. ubi de his quae post coenam
130쪽
fieri debent, seribens, sic nonnulla ex. ad opus, rati ieiunus; hoc est, anteponit: Surge,scilicet a mensa, in hora, prandium.
iioc est, in tempore, siue mature,& non Sed quidquid sit, illud autem cora. 14tis vltimus, domum te celebriter reci- pertissimi iuris habetur, Episcoporumpe, neque desideas. Ibi lude,tuoque in- consecrationes, non nisi eadem hora dulge arbitrio, non in peccatis, atque tertia Dominicis diebus, utpote quae intermone superbo, hoc est, modo ne absque solemni Missae sacrificio perfi- pecces, aut superbe quid agas, at haec ci nequeunt, iure permitti,, 1. 73. celebra eu qui te creabit, & qui te suis distinct. cuius haec series: Oraei istiones
bonis cumulat. Episcoporum auctoritate . Postolica aeί12 Et quod de ientaculo, seu matutino omnibus , qui in eadem fuerint frosincia,
cibo praefata decisio loquatur, assigna- Episcopis sunt celebrandae. simuItio horae terti ae,cusus in eo fit mentio, eoaenientem scrutinium diligenter agant, id manifeste suadet, quoniam eam fuis- ieiuniumque cum omnibus celebrent se ientaculi multis ollendit Guillelm . precibus,'manibus in Sactis Euange-Stuc ΚiuS antiquit. conuiuial. tis. i. cap. Ists, quae praedicaturi sunt imponentes ior. nonnullisque alijs in locis. Et Ga- minica die,lora tertia Orantes,C c. olem lenus de Telepho Gramatico scribens nem celesrent ordirationem,cap. quo die demonstrat auibus diebus non laua- s .em .diu.idque illis rationibus, ut senlatur, tertia hora ngebatiar, cin balter tit glosi. in dict. cap.ordinationer, quam terebatur, tergebaturque, deinde postea ali ibidem sequuntur Cardinat. Turre cre-Cam in aqua cocta crudo melle pulcherri- mat.& Praeposit. quia Christus die Domo admisso edebat, quod ei itim satis erat. ininico hora tertia,superApostolbs in Ita ta Prandebat hora septimis, aut alia igneis linguis apparuit,& Spiritu San-luaui orit us. Ideo ientaculum sumi so Ao repleuit , inuisibilique unctione
itumo Iim sub horam tertiam, pran. per I ria, cap. nocte, econ ecr. Hs. I. caedium sub nonam ex Martiali, & alijs terum cum Episcopi loco Apostoloruprofert Iul. Caesar Batenger. de conci- successerint, cap. in nouo a I. dist. quare
uidis,lib. i. e. 23. Episcopi Apostolici viridi ii, vi muli 3 Forsanque, cum secerni posse serui- tis exhibet Hieron. Bignonius in notis tutis usum, ut puta viae, actus , vel du- ad . arcus . onachi Formnlarium,ctus aquae Gaius edicere optasset, in I. M. I .pag. mihi 434. id sequentibus ver- ,st . . quasi gratia exegit, bis complectens: Ideo antem . postob- ideo subdidit: Forte γe qais post horam eos Episcopos dictos esse a paret, quod in tertiam, que tu horam dedimam eo inre . Devim . postolorum illi succester rit. Mei u)tatur; cuius meminit Thom. Cormea rito ergo eadem die,&hora debent co nias lib.6. iuris civilis Romania luet, secrari. Cui accedit, Apostolos eadem
rum morem sectaretur, qui licet ante nus imposuisse, eosque ad praedicaniblis ortum ex lege, etiam patria apud dum misisse, d. cap. quo die vominico nostros,ut infra constabi tenerentur, s.dist.
ad opus &rusticum usum, non nisi a Inde merito ambigit gloss. intentaculo, siue hora tertia, ad prandiu, quod a patribus 4. eari ae . virum qui siue coenam quod idem prandiu fuit, mane Dominici diei,continuato scili & hora nona, aut decima, maxime Ci- cet ieiunio Sabbati praecedentis,ceronis xtate capiebatur, ut notat Bu quod apatribus 7 s. dist. presbyter fuit tenger. Iup. culturae insidabant, & iniciatus, posset item eadem die hora praedijs insidebant, veluti & nunc ubi- tertia in Episcopum consecrati Z Cuique experitur , & redolent nonnihil dubhationi affirmative respodit, quia Agatensis Concili j illa verba, iis eisp. nulli bi inuenitur prohibitum, sequitur