장음표시 사용
141쪽
diei. Quod multis rationibus prius do
de Priis V. in Bulla, quam refert Antonin. Dian. dict.trase. asserit euin, qui non recitat suo tempore, non facere trudius suos. Etenim solutio praesuppon: t debitum , t holutionis sq. caran v gar.f. de mut. & qui intempestiue, nondum existente obligationiscite soluit, nil agit, nec a futura obligatione liberatur, IJ soluturus 39. de oluc. l. qui I 12, tu Priscip. θ. de Perbor obite. Obserua; post alios Pirrus
Nec iuuant quae pro sua opinione
adducit, cum fere omnia eo tendant, Vt quo ad Horas minores,&diurnum oniicium diem a media nocte, in mediam noctem designent, more Romano, more,f. e scri7s , non vero quoad omneSi oras Canonicas , & integruni officium Diuinum a Matutino, utpote ab ipso adducti manifeste explicaait, praesertim Villatob. tract. Σ . di c. 12. 7. . illis verbis 1 Leandro recensitis: aeua in
cbr, defuerte, ne no se pue a deriν rima autes de media nosse , ni Completas de μpties de la media noch Quiente. Et Martin. Bonac.de moris nou. disp. I. q. 3. punct. 3. Prop. I. num. a. ubi postquam generaliter praemii sit tempuS, recitandi Diuinum officium incipere a media nocte antecedentis diei, & perseuerare usque ad mediam noctem sequentis inclusiue,subiungit: Excipitur tamen ab
hac regula . tutinum , vi constauit ex
dicendis, hac de causa Francol. Sellarm. aby putant tempus uiuini O Fost reeitanis incipere a 'vesperis antecedentis diei. sque ad mediam noctem subsequen- Istis. Et consequenter deinde, num. ΙΑ. in fine, inquit , diem, quo ad Matutinii inchoari a vesperis , ut etiam constat ex communi consuetudine, & praxi; adeo ut sit receptu, CanonicumTheologum, qui tota die , qua legit habetur pro praesenti in Choro, etiam quo ad distributiones , veluti multis ottendit litteratissimus amicus noster August.
cesseri praesentem pro Matutino, quod dicitur pro die sequenti in vesperi prῆ- .
cedente, iuxta consuetudinem aliquarum Ecclesiarum, veluti censitit Congregatio Eminentissimorum Cardinalium, teste Nicolao Gars.de benes par.
Et suadetur ex dicto cap. Presbuerter i. iό9I .dis. dicto caρ. I .de celeir. . Misa Q.Vbi 'expleto iam Matutinali ossicio, Presse byteros teneri scribitur, a. mane pensum seruitutis siue, videlicet Primam, Tertiam, Sextam, Nonam, Vesperasq;
persoluere. Supponens tantum quo ad minores Horas diem a mane dinume.
rari, id est a media nocte praecedentis diei, cum totum hoc spatium diei adscribatur, quo sensu accipiendum est, quod apposite nimis sentit gloss. in GI. des conlecr. Hst. 3. terminum scilicet viginti quatuor horarum, appellatione diei contineri. Cuius opinionem sequuntur Archid. ii, cap.quodisparsibus.
8. Ubi de communi testatur Uiuisis δε-
cf. 266. num. s. vers. Et diri appellatione,lib. 2. Et ita Romae seruari in praxi assignatura, affirmat Flamin. Paris. δε
traria tamen, quibus accedit Polydor.
Ripa de nocturn.tempore,cap. 3. an. II.
Ideo num. i 9 prosiliens noli esse considerabilem noctem , in ordine ad diem hunc naturalem viginti quatuor horarum, quoniam eo inspecto, nox est nunquam, sed dies semper. Sed quid per einendicata suffragia I tantae veritatis sciutilas inuestigr must
Irradiat utique manifeste in L more Ro- In ano 8.f. erys, more umano, inquit Paulus, media nocte inci si, e sequentis noctis media parte fluitur, itaque
quidquid in his Niginti qaamor horis , id ess , duabus dimidiatis noctibris Incemedia actum est , perinde est quas qu auis
142쪽
18 Nec dieris repugnat prohibitio recitandi Primam ante Solis ortum, de
R IS9. D. Ioannes de Escobar iis simili
fractu . regul. 9. eum. I 26. ubi inquit, te pus recitandi caeteras Horas praeter Matutinum,&Laudes,esse eas ciem horas, a quibus nome acceperunt:nempe
Prima, hora prima post Solis ortum, ex quo in serendum videbatur, quo ad Horas minores diem a media nocte haud exordiri posse: ac necessario quoad Matutinum inde incipere creden
ia 494 respondetur eiusmodi prohi
bitionem non ita urgere,ut eXtra prae scriptas horas recitantem, i thalis culpae reum, ac eiusdem offici j adhuc debitorem efficiat, quoniam qui intra di- temporis interuallum, scilicet viginti quatuor horarum, minoreS Preces emittit , non peccat mortaliter; quia implet praeceptum quo ad substantia n, quamuis forte no adimpleat quoad horam a Sacris Canonibus praescriptam, ita Bonac. bi p. num. . & alij apud D. Ioan. de Escobar d. quaest. q. regre 9. o. I 29. ubi sic recitantem iusta ex causa, nec venialiter peccare affir
io Minusque obstrigilatur validius, &quasi unicum ipsius Leandri praesidiu,
nempe Horarum Canonicarum numex um, incipere a Nocturnis vigilijs, quibus media nox deputata est. Quia si ad primitiuae Ecclesiae morem recurrimus, Nocturnorum tempu&rion media nox, sed imo integra erat; tunc enim Ninistri Ecclesiae ter de nocte interpollatim surgebant ad Diuinum officium celebrandum. Primo a vesperis, ct circa primum somnum,quando Vulgus solet ire dormitum. Secundo circa mediam noctem.Tertio paululum ante diem sic ord inantes, ut omes Ir: nocturnum, echnitae lectiones cum suis responsorijs perlectae essent, prius. quam lucesceret. Apparente vero Aurora pulsatis campanis cantabant, Te meum lati austus, & Matutinas laudes. Et si postea algescente charitate, pro
tam Ministri Ecclesiae, quam populus surgere ad nocturnum officium pigri tarent, receptum fuit, Vt omnes media nocte surgerent, iuxta illud Propheta:
Naim. II 8. taedia nocte orgebant, O c.
Et totum noctis officium continue cantaretur. Idem reserunt i sidor. libr. de Huc. Ecclesia1 cap. 19. Thom.Vvald.
6. Et confirmatur expresso testimonio constitui. Apostol.ι s. cap. Σ. ubi sic: vesperis quinti diei ne ad Gallicantus 'Pigilantes,atque in Ecosiam conuenientes, xigilate orantes, rogantes Meum,legentes ιn Psra pennctatione δε- genet, Prophetas, almos, c. Ipseque Leander agnoscit,quaest. ΣΙ . antececsenti,ubi ex eo concludit no peccare, qui recitato Matutino in vespere, laudes recitat in Aurora diei sequentis , quia sic antiquitus usum fuit. Hosque coetus fuisse illos anteluca
nos quorum meminere Patres, nec in dubium venit, Casianustis. 3.c.s .mpurificationem nosram, inquit, confessione simplici , antelucanis orationibus aequisitam, et emergens quaedam redundantia humoram naturalium polluat.sius Basilius epi/63. z e nocte siquidem
opulus consurgens ante cano tempore domum precationis petit. Et Sidonius libr. I .epist. Σ. Si actionem Hurnam, quae elisorinsecus exposita , erquirus : antelucanos Sacerdotum suorum coerNs minimo
comitato expetit. Alij que sexcenti obseruabit eruditione, qua solet P.Ludo uic.dela Cerda in Terruit. lib. 2. n. 9.
Ergo ex primetua institutioneEcclesi q
143쪽
Nocturnis, non media nox, imo totius noctis spatium erat designatum, cuius principium alterius diei vespera cre
di tur, .cap. de eis carniam. II. de con scr etf. diu. a. ubi notant omnes, praeser
tim Turrecremata,expresse Nauar. do Oraraone , CAP. 3. num. 28. ibi: aeuod siter buendo nocti dies peris, Optime Iulius
4. . Et suadetur testimonio Amiani Marcel. lib. I 9. cuius meminit Kirch- mala. de sunerib. ca . 23. in me. Etenim consuetudo, quae postmodum irrepsit, recitandi Matutinum mediano e , non tam Eccletiae institutum,
quam pigritiae, &irreligiosae desidiae
fuit inuentum, a quo nec licet argumentari. νΣ 1 Unde profluit non maioris momenti esse inconueniens , quod ex nostra opinione pro tutamine ipsius,cum hac de re placide ageremus, deduxit amicissimus P. Leander, videlicet futurudiem vitta triginta horarum, si quo ad Matutinum spectat illum, non a me dietate noctis, sed a vespere dier praecedentis dinumerandum colendimus. Quoniam idem evelliebat ex modo, &instituto Matutinum recitandi, quo primitiua Ecclesii tebatur, cuius lupra meminimus. Cum primum Nocturnum noctis initio dici deberet, a quo si horas usque ad dimidium noctis sequentis numeramus, plusquam triginta horarum dies euadet, de . tamen inde nullus sacratissimam pilam ordinationem audet incusare. ia1 Sub haec autem & illud obseruanduvenit,quod Medicorum fere uniuersasthola docet,videlicet,alimentum non nisi post horam quartam a sumptione, siue in prandio,siue in coena digeri. Ita
dictum tempus ab omni potu abstinendum, quod sensisse videtur Victore1.
in notis ad eap. 28ib. 2. Gliti, dum speties Saeramentales elapsis quatuor horis consumptas videri affirmat. Sed lisc opinio deterim natum tempus pro
totali ciborum concoctione designas, fallibilis multifariam percipitur, quia
nec omnes eandem quantitatem ciborum asium unt, nec omnes cibi eocens
indivisibili termino possunt conuerti: nec omnes homines aequali virtute coequente ornantum. nec haec in eodem licimine per diuersas aetates inuariata eiusdemque roboris esse potest, imo talis esse omnino repugnat, validius quidem pueri, quam acolcscentes, & hi plus quam iuuenes,& hi plusquam iam cotitistentes concoquunt, ut 1enes reliquis
iam die is debilius, differt vero idem homo a se ipso per diuersas aetates, ut differunt homines in distinctis aetati bus constitutis veluti fatis ostendimus
nostris Annalibus faetate ad omnes humanos actus requisita quia vero particulares naturas ad amusim agnoscere , dc quantum alimentum, quo tempore conuertere queant, impossibile censeo, probabins relata opinio censenda, quatenus tempus idoneum determinatι
quo peracto nulla noxa sensibilis actiabus virtutem dissoluentibus imputari possit. Et si hyc opinio pro tanti alia
menti concoctione quantum in prandio,aut coena comuniter sumitur, proubabilis est, improbabilem censeo mensuram temporis a Uti relo signatam pro c6nsumptione specierum Sacramentalium ;quatuor enim horas requi rit pro tam leuis cibi cosectione, quaue pro communi Cibo, & tam excedenti
in resistentia Moopia Medici sufficientes putarunt se Est enim euidens, maxime in philosophia passum tenuius , &minori copia aetio, corruptiuae sui minus multo resistere. E st vero insigne discrimen in speciebus sacramentalibus ad cibos communes ccmparatis, ut censeam , vel leuissimo dentium attvali , vel linguae compressione parum
durabili, saliuae praesertim mixtione priorem ipsarum formam deperdi, &nouam acquiri, ex gloss. in. c. p. non iste
ca fatis mihi videtur unius horae spatium pro totali specierum de perditio ne, & mutationem in aliam substan
144쪽
Igitur dum ea ratione,non teneatur coitiuκ oost prandium debitum reddere, ne indigestio , & inde prouenientia mala sequantur; ut communiter ob testantur interpretes, praecipue adducti a Thom. Sanch. quibus ipse consen
quenter infertur , elapsis quatuor horis post dapes meridianas, aut nocturna S, nullatenus ob praeditium imminens indigestionis nocumentum, coniugema debiti reditione iuste exculari, cum ex Medicorum consensu, iam sit regu
lariter dicto tempore facta alimenti digesti O,& d stributio. 2 Io respexisse ridetur antiqua illa
aritias horam Xori non neget,quae
ut egregis explicat Marc. Mantua in xlo IZ rio iuris e se S. dialog. 2I. num . .
nil ali ud significat, nisi ut ei congruo
tempore debitum reddat, parsque prototo posita est iu d. l. de Synodoque figura, ut in I.,xori, in princiF. f. deleg. 3. quoniam hora,vt dies, mensis,& annus partes sunt temporis, veluti in Aethor ea nostra legati exactius ostendemus.
Est vero inuestigatione dignissimu , si ut cibus recenter ingestus obligationem legitimi thori aufert. , sic denturalia intra certas h oras debitum impedientia Galenus enim in arrepam , c. . . . alia multa pxo ponit obseruanda, ut
sine salutis incommodo congressu3sat: sagi uans itaque Epicurum, quod
nunquam congressum salubrem putauit uic naur. porrunitas autem Hendi,
cum exacte erit in antedio eorum omniiam, Gu e illum exterius circumstaent,nec nimis plenum, nec iurigens , nec refrixeratum, nec calfactum, nec siccatiam, nec humectatum 3mmoderate. Si autem aliquando errabit vir, quia mi imum sit quod erretur, melias autem calfacto, quam refrigerato, pleno, quam indigenti, humido,qua siccato corpori ,ti ,enereis. Quod prae-
ceptum ex summo dictatore Hy pocra
igitur ut salus tueatur, quod cCngres sus non fiat sine cibi prioris coetione,& quando corpus alteratum extremqest. Ob id enim ordinem illum descripsit, ut extrema omnino vitentur, si sine salutis incommodo venus celebranda est. Nam si calfactus congrediatur,p riculo magno febricitandi ac cute exponitur , qui a venus concussione dc agitatione calfacit,& quia tadem substantiam calidam, de perfectissimam euacuat, multoque Vitali spiritu orna ram, refrigerat nimis,& sic & si antecedenti agitatione refrigeratis videatur posse prodesin , inanitione tamen tam calidae & perfectae substantiae eos extreme laedit. Et ob eandem rationem debilibus inanitis, atque exsiccatis Velut venenum est, quia ut dicebat Hypocrates, robustissimam substantiam euacuat, humidam & plurimo spiritu inbutam. Est notanda Avicenae doctrina affirmantis , quod ut una pars seminis generetur , requiruntur centum partessanguinis,ut inde intelligas, qui perniciosa inanitis , de debilibus venus fit,ut omnibus praeter modum, dc obsecundantibus. Si autem humidus nimis sit homo , calfactione concusionis,&: agitatione membrorum liquantur excrementa humida, sicque fluxionibus congrediens infestatur, nam etsi siccatione videatur prodesse ; quia vero calor concubitus resolutio ni tantae humiditatis idoneus non est, liquat ea potius &funditis que fluxiones concitat, & quatenus tandem refrigerat. nouo incremento humiditatum occasionem praebet, quia frigiditas si duret. auctore Galeno humiditatis prouentum creat. -
Nec sola plenitudo cibi reces assiimpti est nocentissim congressui, sed etiaplenitudo sanguinis peri culum enim ruptionis vasorum non leue inducit. Sed haec nostri instituti non est, quia non solum per horas, sed per dies, &menses permanere potest. 1lludque fallacissi inum sanguinis plenitudo habet,
145쪽
nimirum quod inclinet praeter modum ad venerem, ct in ipsb cdugressu pie.
nitudinis i plius remedio cςrtissimo, causa, Si aut hor interitus esse potclet vasa rumpendo, ut docui. Haec notaste libuiti ut deducas, quam lubrica sit hora & occasio veneri idonea , ut non sit mirum, tantorum morborum radiceri esse posse, si occalionem tam praecipitem nacta frequens sit eius rei teratio, hanc enim inculpatam est e re pugnat , si occasio idonea, lubrica, & inirequens est. i
: Seq de hora studi is idonea quid
sentiam, pauca acci pias, fortassis enim in omnibus fere cum Venere Eonuenit, repleto quidem ventriculo, ut Vςnς naputanda. Est enim studium intensa vigilia,ce animae attenta tontemplatio,
quaelibet vitales δε animales spiritus valentissime destruit,& resoluit, unde
alimentum incoctum ob deiectum vitalis caloris manere iaceesse est, caput etiam crudis vaporibus replet, quia per attentam contemplationem calor ad cerebrum evolat, secumque vaporum alimenti non cooi, magnam copiam defert rapit, quibus caput grauatur, & destillationu radix seraeisit
ma effic1t ur. Distemperatur enim: frigore,& humiditate vaporum, sicque cruda excremeta creat, quae ad partes sibilabiectas onustum demittit, & vari js , aurocibusque affectionibus cribciat, e lib. 6. ephori m. com. a. Galenta doctis stae exposuit, nullu enim opus naturae tantam vitalis caloris copiam requirit, ut coctio ventriculi, quia cutota ciborum mole, & a natura nostra magis distante duellum comittere debet, eamque superare. Indeque studiurepleto vensciculo pestiferum est, &omnium malorum certissima occasio, ut est certissima copia crudorum, the siturum etiam specierum memoriam intellage )studium a cibo potenter diminuit, & interdum aufert omnino ob dictam iam causam, quia tenacitati memoriae, nil plusquam frigida & humida intemperies cerebri obstat. i Ut calfactis erat culpabilis venus,sse de studium , vigilia enim calfacit prius, ct febriu origo ob id esse solet,
't venus. Et quia lavdem restigerat vitali 3 caloris disti patione, est noxia refrigeratis , ut exsiccatis etiam bifariam , nam calfacere sine siccatione repugnat, ut implicat no siccare, quod spiritus, & sanguinis vapores muliebres dissipat. Et si tam certissime siccat , erit etiam perniciosum studium inanitis, ut erat vinus, quia nullus sinu siccatione est inanitus . Humidis etia. ea studium noxium, quia fluxiones cocitat, ut priusquam siccet calfacit. Est etiam ob dicta debilibus studium certa pernicies. qui spiti tum re itutioim vires valde emqndinat. Unde deduces horanistud ijs idoneam eandem sere esse,
quae venera, quando nimirum homo est in medio eoru m, quae ipsum vir cun- stant, nec repletus, nec inanitus, nec calfactus, nec algidus, nec siccus, nec humidus. Repletio vero ventriculi ini micissima saluti putanda. Sanguineis vero, aut nullam, aut minimam noram. studeribus aflert. Ergo ut dicebat Hypocrates, labor, cibus, potus somnuS, venus , Omnia mediocria ; sc eundem
ordinem scholasticus seruviit, si sine
noxa salutis locum idoneu in litteris dare desiderat. Erit vero comodissimus locus si venerem excludens a loco ab Hypocrate posito', ibi studium collo cet, ut sit commune axioma; labor,ci' bus, potus, somnus,studium, omnia mediocria. Robustissimum enim cerebrustudium requirit, ut iis pnessiones obie
orum efficaces & stabiles fiant, iii, cusaque & indet bilia simulachia
remaneant. Nunquam vero robgstius agnoscitur,quam post exercitium , cibum, potum &somnum, omnino excludendo veneremque ut vira omnes, nihil plusquam ingenitam eneruat, discursum hebetat, lectionis amorem extinguit; non enim iam natis,sed nascituris dicat est, sic omnes laedit, & cum tantum detriapentum infallibiliter asterat si stud io adiungatur: vires extreme istubascent. Est enim studiuisi ad virium languorem fere tam potens, Vt Venus, quinimo nunquam studium salubre pu tatur, cum sit venus interdum salu.
146쪽
bris QS a si pos . cibum, & potum no strae l. partitae obseruat expresse D.
aormi ita , hora idonea ut litteris vaces et M peracta i asa prima coctione , quae
in ventriculo fit, quia ut dolui) mag-
iram costr m uitalis caloris requirit, eo
quod. cum crudissimo, di multo alimetis 1 e parando pugnet, quilibet vero de proprio ventriculo expertus erili, qua temporis latitudinem ad perficiendam prianam cc Qtionem requirat: critque omnibus fere idone .l la Litudoquatuor, . aut quinque horarum, ut sine noxa setisibili ventriculi,& cerebri litteris.Vacet;securior vero erit 'hora quintano dubie, a oratiato videlicet,seu refectio
ne meridiana. Quod nec displicuisse videtur nostro Achursio, tu In Hia. no, ic. eousirm. e . Indes set illam exhibent rationem, quia graues, fessique post cibum sumptum existimus, cui subscribitSpeculator de stetinent. 6.
i. item iubuens studium, statim actis. bo sumpto,niaxit ne lucissa rationem di sis nocere ad indigestionem, scaulem, Sc a lia teste Mari solio Flamo de traplici, is art. I. fract . quinyae siuni studiosoruin ostes. Iuxta quam resolutionem, &legitimum horarum numerum ad studium post meridianum cium subaudienda
septem partiti nostri iuris dispositio,
io,c ui ab hora quarta vel quinta pomeridiana th vere operam dedere, ut subintelljgendum iuxta superiora Dpportet, conducit text. in si . haec autemtriis. ibi Urbibus Ad Vs, in procrm. Digest.
de quae ibi notantur ab Interpretibus
ex quibus, testimonio etiam dictae no-
A coena vero tantum abest ut sit idonea, quod nihil periciosius , &in latu-brius excogitari poterat: cum sine in terruptione tem poeis ad somnum requisiti stare non poterit, nam qui de
tem pore naturalis somini, ut litteris vacent furantur, euidenti periculo extremi langvuaris Virium , & orvulum spetierum iv orborum se exponunt. Vt illud dxsoma labor, cibus, pomis, sCmnus, studium, Coenia mediocria r on de quolibet somno, sed de naturali intelligendum est. Natura enim ut Virtute, sic medium in omnibus.amat, nam vi in aphora i I dictivie a. dicitur, Omne nimium est inimicum naturae. Vnde summum ius i, summam esse iniustitiam
dicimus , quasi aequitati naturali contrarium,sic Terent. I auram sum mutus saepe summa malitia. Et Lullius sis. I. O λ .st mmu ius, flamma ini uria est,
tumi uel in naturali somno, quem mediocrem dicimus, septem, aut odio horas absis mendas esse, a quo & studium,& vomis, & alius quilibet labor curesuscipitur, qui ab illo calor vilis, qui contra omnia corrumpentia naturam egregius antagonista putatur .i Fortissimus abundansque est, ct sic quemcunque moderatum laborem absque sensibili naturae dispendio tol. lerat. Quinimo illum ut natura seruetur desiderat, nullus enim homo, aut nullum aliud animal, aut semper dormire,aut vigilare, labora reque potest sine vitae periculo,ut Aristotelis r. is somno, hi lia, dissertissime docuit, quod si verum est, & vigilare ut vita tueatur confert, erit etiam studium mediocra salubre, quia est moderata vigilia,qnod assero contra opinionem Vallesii putantis studia per se valetudinem conferre non posse, licet ex accidenti non parum conserant ; pariunt enim
147쪽
homini prudentiam & probitatem
morum , liberantque a multis viiij s. Vnde ex Hi pocrate, Plinio, Seneca, Celso , & alijs probat erudite satis
ctionem, & disputationes caput, stomacumque iuuare.
Quod cum nec veteres ignorasissent, vindemijs finitis media de nocte post legitimum somnunt ad studia accedere incipiebant. Ut ex illo Iuvenalis elicitur. Post Gem media de nocte supinum
Clamosus iuuenem pater excitatreipe ceras,
Surge puer, stilia. Plinius a Vulcanalibus , quae XIII. Augusti erant lucubrationes incepisse scribit. vii & ipsius Nepos, M. 3.
. ad oricrum, notaa Guid. Panci rol.
memorabilium tib. I. ca . de characterram
bus Biteνarum , in sine pag. mihi 273. Vbi Henric. Salmuth. in notis, pertinere inquit ad diligentia somnum discutere. od si in ulla alia; certe in legali disciplina quam maxime requiritur: cum proditum sit , vigilantibus,& non dormientibus iura subuenire, I. pupilus. . in staud. credit. quae vel ideo maximis cum vigili is addis
cere par est, cum non nisi multis cum vigilijs facta sint,& constituta, g. quorum tramque, in prooemio inst.I I quauseo, C. de inos test. Subditque Raphael:
Fulgof. in Scholares inuehi, qui ad Scholas mittebat libros per famulos, cum ipsi in lecto iacerent, in I. qui lubpraetextu, .de Sacros. Eccles. Vt & fetacere Ioan . Andreas,& Odoseed. in c. I. de Guili eL Benedict. i, cap. Raeinuntiusyers adsectae im- ub. num. 39. de testam. quos rectius facturos exillimauit Hostiensis, in c. I. deo e My.primice=. Si parentes inanibus sumptibus non vexarent. Et ta-dem idem Salmuth. cum multis suasissiset omnia praeclara, noctu, quam die melius reperiri: Sed utra noctis pars, inquit, ad Vigilandum sit commodior; Matutina, an Vespertina , dubitari possit. Et mane potius surgendum, quam noctu vigilandum . Marsiluis Ficinus quinque rationibus concludit lib. de de sanit. ca'. 7. quibuῆ , di haec addatur : quod cum spiritus fatigatione diuturna, maxime subtilissimi quique resoluantur; nocte patici, crat sique supersint, studi js inepto imisomno contra recreati spiritus.& me' bra corroborata cerebro serviant. Peatrus Gregor. de iuris arte ca . 4 . sane
gallum ideo attributum Mefcurio te ἀgimus, quod litterati,& negotiatores vigilare habeant necesse. At hoc omnino respuit H. Casdanus in Hipocratis prognost. prognost. II c& Ιχ. veriusque putat, esseque noctua humanae saluti studium antelucanum, ac pomeridianum, ut haec ipsitis ver baeuincunt: Et sic t homo non dormiat prioribus sex, aut heptem floris, potest non
Iedi comedendo valde partim, a bene cocctum: Sod si deficiat haec pars Iltima somfui, non sors lla arte seriar, damnum, etiam quod dormierint tota nocte residua,
sed turbati, ' Hipudi surgunt,-hano puto esse causem,cur Eripocrates Da exis somnum ad tertiam Uyue Helpanem is quia illa hora est ad γnguem, in qua sit ta'ytilis distributio, ' reparotio in cerebro, praesertim, σῆ coris. Et ideo perspicuun est, quam male consulat inarsit. Ficenu illiad studium antelucanum, cum etiam tune aer sit valde crudus, ac malus ,
logistri Indi' littera k, cytii hortantur, coguntsuos discipulos, itfurgaAt ante diem ad studia et multo sapientius pater ἀeus, qui me dam essem puer hortabatur, γt dormirem ad secondam horam ab Ortia solis. Et non parum ei debeo ex hoe, cum in De exagesimi in i anxii sustis adeὰγaleam, dit adoleceiss Jensibus, ac menteι quamuis tollerent usa e sis, puto hoc solo praecepto, quod in sit me perpetuo, γη
Septem partitust, vero ius nostrum aptiores putat homines ad discendum Matutinis primis horis, maxime ieiunos , Vnde cum admonendos milites vellet eorum, quae ad morum integritatem;& fidelitatem Regi praestanda scire oportet, id singulis diebus Matutino tempore ieiunis adhuc militi-
148쪽
bus faciendum disponit in l. 1Σ.tit. 13 cum refert eiusdem lib. II. 5. ex Epor en de sis antiguos po- quo luculentius colligitur Sybaritas,nian siempre en los castillos omes sena- etiam Libros ferrarios, de quoscunque Iados, questreae cassen, e sopiessen mostrar alios si rei alium facietes , ut lignarios, estas cinas a los que foui seu, de manera horumque si aulis, ita ut undique Im- sue ouiessene uer o parasis er bien , e perturbati sic nani uillae rentur. queis piessen guar ar de caer eu pena Hinc merito studiorum fabor induas de traicion. E esto deue fateren L maiau- xit, ut illis ex officio incumbens; vi. 8 a guaudo los omes effan suntaris, ante Doctor.& Ad uocatus pC1Sit ferrari v. que se e parun, estando sunos , 'c. aut quendi bet alium obstr pentei P ea 6 Nec praeteream artificialem diem confinio expellere, argumento l. quo as opus serrarum, a tertia, vel ιn me, C. Mud stibera Dp. I I Otiara quarta hora Matutina incipere,& no- Scribentes& praecipue Iasbn. na espertina finiri; cum ea sit artifi- 43.st lol. maii. Plorat. Luciu S, tI-cij natura, ut etiam noctu possit exer- tui de strιmleg. Schia prauit. ψ6. σοῦ ψ.ceri; confingui enim sibi ferrari j die, Rebus eo te tui. priuileg. 6. Alenoch. aut supplet ignitis inflammatisque car de arbitr. casia 237. BObadilla in Potit.
bonibus, quibus necessario utuntur,& tib. 2. cap 4Ο. Guttier lib. I. Caopus videre possunt. Ideo praedictatio nouic. cias. 3 .num. I s. Stephan. Grat. ra quarta Matutina frequenter, &ex disce t. 1c3IDOm. I. ast. I Sq. nurai. IO. more ad laborandum insiirgunt, vi ex Alfons .ue Escobar, de Fontis. CV Regia perientia didicimus , dc testatur Petc. Imis .instudi=s generat. F. t 4.πGn. . IARebuLini. a. g. Mi. Persa extendum & nouissime August. Borbos. in poto
est, δεῖ erbor gnis de campanis dubio ubi etiaa7 Et si ariolari licet, ex eo quod illa affimat de Doctorei qui alta voce legit hora operari, & ineundem percutere sicque alios impedit, ut ad silentium, incipiunt, qua reliqui eius quietem vel saltim ad vocis moderationem c agunt, & lecto requiescutit, ab urbe gi possit, ex Matth. Collero,
quondam fuerunt exulati, dc quasi in bus execut. ait. I. c p. 8. Baris insula,& certum agrum ideo surrario bos. in dicta l. I .nu. 4.Part. 7 Iolciarum dictum, relegati, cuius extat vesti Addit . ad Guidonem Pancirol.
fructu, ibi: sempronio do lego ex redactu brum vero non aliter ei jcere poterit, fructuum holeris,c porrinae, quae habeo quam si illum praeuenerit prius in vi in agro ferrariorum, artem sextam. Con co, aut confinio illo habitando, ut idesulerunt enim veteres quieti, & sopo o Collerus, Gulier. & Gratianus adnori ciuium, ne assiduo illo malet crepitu tant, id tantum eo casu limitantes cuostenderentur , maxime eo tempore, Menochio dicto easta 237. num. 24.
quo ob noctis silentium molestius Ε- in quo Doctor commode habitanat. Sic factam a Sybaritis constat ex . re non possit, nam tunc eli pellendus Athenaeo, lib. I 2. Primi Sabaritae scri- erit taber,ptiam qui eundem Docto
iis bit, qui cum strepitu exercentur artes ut rem inhabitando praeuen: t. Et qui de fabroram aerariorum, materiariorum, absque appellatione , cum ab hoc deis suam rinitatem reripi noluerunt. t ne creto nulla admittatur, ita Scaccia is
aliunde somnus turbaretur,aut interrum appellat. quo. IT. Gn.6. membro a. pere or . Ob eandem causam nec ali gallos num. 36. ' bmis.7 .nam. Iin risisiste permiserunt. Cuius auctori- de Escobar, bisup. . tate obseruabit ite Aloys. Novarinus Idque ne per talς strepitus distra- Scheaetam. Sacro rophan .lib. II. cap. 3o hantur Doctores abstud ijs, in quibus
num. 23 I.& iterulia, M. 8. cap. 26.uum. Vertitur publica utilitas. Iuxta Alex. I.39. rursusque eod. lib. ca . 29. nam . ad Bart. in d. l. mc. ita, tγnforasque,
Isa. ubi eiusdem Athenaei similem lo- num. 3. C. de uos liber.yrb. lib. G. &
149쪽
Graciain. 'sistroxime num. 13. Vt distraerentur maxime ab studio antelucano ot tum utilissimo, cum ab hora 9uarta Matutina,qua solent sua lo- si frequenter ad libros surgere. Et ad maleum item ferarius ex more surgat, ut praediximus. Quod adeo est in 3 ifestum, ut vel hoc solo Paulus Doctor gentium) etsi sanctissimus, merito de Alexandro prope domum suam ferariam artem exercente quaeratur exclamans, Chorint. cap. I a. num. 7. vatus est mihi minoia ς carnis meae orae usSηtan or me colat hicet.Vt de hac persecutione explicat D. Ioanes de Oro Eco,& Couarrubias, titui. ae vera , bc falsa prophetia, lib. I. cap 6. aci finem, ibi: T de Sen Fabio oben os toaeos di e
minit August. Barb.,bitu . num 84.in id etiam P. Thomam Mastutium aciducens in vita S. Pauli ob. 9. cap. 4. lueo concludens Doctorem etiam posse coercere immodicum,&non necetia- 31 rium campanae strepitum, ex Alciato lib. 8 .Pare .cV. II. ioann. de Amicis cori Ios. Stephan. Gracian. loconum.χ7. qui ad similia item impediamenta hoc producit,ut in malis odoribus, sibilationibus, & vocibus in se stis; quibus nec in cogrue subaudi possunt canis vicini importunus latratus,&pueroru adiscentium in scholis pene diurna vociferatio. Possunt enim haec omnia maxime a litterati sarciri, ne debitis horis ab studi js,do officii munere
Habent etiam, & hoe priuilegium
ρ infirmi ne quiescere,aut dormire impediantur, quibus expedit horis , ut ex Ripa In I. I. uti m. I 23. Vbi etia Alciat.
omnibus rebus, di particulari com-mGdo debet praeferri, cum inaestimabilis sit, I stly te1 34. de donat. Id circo 2 eius causa licet currum, aut carruca- 'Ium tranticum tignis, seu alio occlusionis genere prohibere, ne assiduo earum rotatu, maxime his teniporibus, quibus ipsiarum numerus ultra moducreuit, infirmantium salus pericii te tur. D.im modo iudicis assensus, aut illius qui ciuitatem regit accedat, quoniam eo inconsulio nemini licet cuiuscumque causae obtentu publica viam claudere,, si . subiico,st . fef ruitiat. 2.na Princ'. st. ne quidio loco tub. L quod Priscipis, Τ de aqm munia arcenda, prohibere plaue , fguod ait;ant docet expresse Bart.
Caepol ade feruit. rustic. Praefrica . 3. n.
27. tenebitur tamen iudex licentiam ad id cocedere, ubicunque ad salutem cuiusvis,etiam particularis ciuis id expedire constiterit;nam ut diximus, hominis salus debet cuicunque comis modo praeferri. Ex quibus etiam deducitur causa publicae quietis , posse nocturnis cer- tis horis illis maximo quibu, solent ciues frequenter somnos petere, curruu,& carrucarum usus interdici nam ut inquit Polyaor. Ripa de nocturn en . 2. nox debet esse ab omni strepitu libera, sicque nocturno tem
pore prohibitum est obstrepere; quandoque vel hac sola ratione Iicet tuli a-
in rusticis praeci iis seruitutem itineris
eo modo posse constitui, ut vel interdiu,aut noctu ire liceat 3 in urbanis tamen necessarium admonet, ut non nisi ad diurnas horas concedatur: Iter, inquit, lihil probibet se cά tuisti quis interdiu iam taxat eat uequo sese circa praediu Irbbna etiam necessaritim est. Nedumr tione periculi, quasi maiorem nox
peccandi ocasionem p rq stet, 16. F. tempus, de poems, ut placuit M , Anin
150쪽
Antoniolabro in Rationali ad dictam I. cum & hoc etiam rusticis praedijs
conueniat, si cor, iter nocturno tempore pateat, sed eo potis Simum, ne Vrbis publica quies , & ciuium placidissimus sol tinus inuertatur. Vnae merito inseri Caepouatituti deseruit. ,r
non licere ire per ciuitatem,& domos alienas, ex gloss. in dicta I. iter,
Necessarium, de PauL de Castr. ibid. &ideo inquit , si quis praetendat ius
eundi per domum , vel fortalicium, aut scalas alterius, iure seruitutis consitutae itineris,seu actus: tamen debet ire congruis horis : id est, tantum de die, secundum Florian. in d. l. iter. Quod subaudiunt Caepola ibid. de Polydor. fi I. c. q. de noctibus aestiualibus, quae cum sint breuiore S, minusque scmni pr beant,cautius de bet custodiri: aliter ac in hybernis, &hyemalibus , utpote longior ibus, ve luti in telogis notauimus ; his enim, inquit Polydor. si aliqua urgeat D ecessitas, nec periculum immineat vicino,atque hora sit noctis tempestiua,
nec nimis frequens sit eiusmodi nocturnus usus vel etiam sint aedes, quae non laudantur,eundi ius erit. Ergo cum solu; hominis transitus noctu interdicatur, ob communem quietem: carrucarum carruumque strepitus maiori
ratione posset prohiberi. Vnde etiam fit debere iudices, aut urbium Rectores praecipere, Vt nec musicis instrumentis,canticis,vel ali is modulationibus, quibus solent noctu
iuuenes oblectari, dormientium pax turbetur, ut statuto Mediolanensi cauetur in criminalibus cap. i Σ3.γadat, haec sunt statuti verba: Post tertiu so in m cam an eo que ad campana 'vdiei eum lumine, ,el ine luin ine,cum aliqua auolet , et canto, instrumlento adforeandu/n,' qui repertus puerit cora,rra seci*',coudemnetur in solidos centum tertiolor M. Quod nec ipsis sate litibus, aut iustitiae minis ris, quibus oberrandi ciuitatem cura comittitur permitti,& si alia ratione merito placuit nostro Bobadill. io Potit.lib. I. V. I 3. Us
prohibitionis ratio , sed quietis sola sufficet ei; maxiine in i js,qui ex othcij
munere. illam curare tcnentur. Vnde merito inquit Praepos Iaco . cum c IF fante, de appetiat. que rcscit Sylv. nil p-tiat. Iib. 4, nun7. 73. valere statutu , aut Principis edictum, Quo nocturnus citorearum vius interdicitur.
Et ne a tempore nocturno disceda asmus, succedat dc nunc illud dubium, ut rusti liceat fidelibus sacram communionem quatuor horis ante Ais roram, vel post meridiem suscipcret Et licereii. de probari posse videtur, quia nullibi pro inibi in b gitur, irrio si Scriptorum a fert icnibus hac in parte sanda
est, peruitisum videtur, cum ex Siluestro in Siammae, er . Escharistia, 3. na.
ribus ab ipso relatis , qualibet hora possit communio dari, & recipi Sed huic opinioni minime acquiencit Arboleda in praxi Sacramentorum, de Sacramento Eucharistiae, nota 7. Nisi
ubi parum ante diem, vel post meridie
fib t; nam si ad Auroram quatuor horae deficiant, vel Dei in t mericile elapsae, improbabile existimat, posse recte valentibus, nulloque mortis periculo laborantibus Eucharistiam concedi. Ia-que his verbis: Tigo lo tegundo. conu
gar eique est a sano muchoantes de amanecer,o notabIemente de hues de med o dia, asnesse sea licito, oes conneniente, nife-ia hiense tractique in m. ncha necessi adest sera mucho,3 natabis ment', quaΜAfuere Eos,o tres,o.quatro horas antes dei dia,
o risities de medio Ais. Quod probat exsequentibus. Primum, quia ex eo quod non inuenitur prohibita haec antelucana,& pomeridiana communio,tantum elicitur esse licitum , hoc est, i .mpuni bilem, non vero esse honessam, &decere. Secundum quia uniuersali Ec. clesiae consuetudine extat sancitum,