De Campanis Commentarivs A Fr. Angelo. Roccha Episcopo. Tagastensi, Et Apostolici Sacrarij Praefecto Elucubratus ... In quo multa non minus admiratione, ac scitu digna, quam lectu iucunda, in Ecclesia Dei reperiri narratur ...

21쪽

I Commentaraus

s. Hierony. Epist. 17.to. Anno ante Christum natum g . Lucianusto. a. in Baliane 'Anno Dom Q

Eustochium Virginem , siue in Epitaphio

Paulae Matris eius, litin in modum : Pori ALLELUI A cantatum, auosigno Ῥοω-bantur ad Collectam nulli residere licitum erat:

Se primi, seu inter primas veniens , ceterarum

opperiebatur Choc est, expectabato aduentum, pudore , di exemplo ad laborem eas prouocans,

non terrore.

Quod autem ante Christi Domini, Saluatoris nostri, aduentum in carne usus Campanarum fuerit Scriptores diuersi planurr prosectb faciunt, quorum e numero est Lucianus Samosatenus, qui vixit circa Annum Domini centesimum . Is enim dum Hippiae Balneum describit, miris laudibus commendat, de duobus Horologijs dictit Balneum exornantibus, uno per Solem, altero per aquam sonitum, mentionem facit in hanc verborum formam: uin etiam horarum

lper aquam nitum, altero per Solem Huius Horologium generi Horologium per aquam, sonitum vidi ego Romae ab Attilio Parisio utriusque Iuris consulto excogitatum, fabricatum Clementiq. VIII. Pontifici Maximo dono gydrologiuidatum quod Hydrologium dicitur 4nica

22쪽

De Campanis II tantum rota, uno tantum pondere sese deuoluens, horarum q. numerum demonstrat

Campanae sonitu Illi autem Balneo Hippiae, qui floruit circa tempora Luciani, ut infra videre licet non absimile in libello de Tintinnabulis Hieronymi Magi graphice delinea tum repraesentatur.

De intinnabulis , vel Campanis, quae item Aera , Pelues in Lebetes vocitabantur , ut infra suo loco fusius videre est Mentionem fecerunt, Tibullus, Ouidius, qui circiter Annos A. ante Christum natum G Quintilianus, Iuvenalis in Martialis circa Annos centum post Christum natum vixerunt. Tintinnabula tempore Augusti Imperatoris in usu fuisse ostendit Suetonius in eiusdem Imperatoris Vita hisce verbis tum δε- dicatam inquit in Capitolio Aedem Tonanti Ioui assiduesequentaret, Augustis somniauit Τιι erι segitolinum ou cultore si abduci,seq. respondisse, Tonantem' Ianitore ei appositum . deos. mox intinnabuli fastigium Aedis redimiuit quod afere ianuis dependebant. Di quoquα rem eamdem ita refert: Augustas,orto die,Tintinnabulum Ioui Tonanti appendit his enim intinnabulis Sannitores nocturni et tuntur, siquid

te Christium

natum. Ann. .post christum natum Sueton in

Augusto. vide Di nem lib. 6.

23쪽

nisus siitsignificare possint. Haec Dio,& Suetonius de Augusti, qui quinquagintain sex annos vixit in Imperio in in eiusdem Imperi anno

quadragesimo secundo ineunte natus est Rex Regum M Dominus dominantium , Saluator noster Christus Iesus Strabo Geographus, Mistoricus de Tintinnabulis maioribus in varios rerum usus adhibitis loquens, rem quamdam satis festiuam auditu bgnam in lalso, Cariae Insula , factam refert de quodam Citharaedo , in Surdastro, dum Tintinnabulum homines ad mercatum inuitaret. Strabo igitur in quartodecimo Geographiae libro ita inquit: Cum Citharae lusdam artem orientaret, audirens eum Iasii, --nes ouam primum intinnabulum increpuit

endendorum istiumsignum , illi omnes, reli is Citharado , ad se dilapsi sint praeter unum

Surdastrum Cit araedus itaquepropius ad illum accedens , o homo inquie gratiis .m nec hia beo, cum propter Musicae dium, tum propter honorem erga me. Nam cetera quam primum inmtinnabulum increpuit, omnes abi M. Illi, quid ais , inquit num iam intinnabulum senuit f

ui cum a rmaret Attis bene sit, inquit; s purgens ipsi etiam digressus est. Hax Strabo , quir fio

24쪽

De Campanis floruit circa quartumdecimum annum ante Christum natum . De Tintinnabulo maioramentionem item facit Polybius Historicus Graecus,'ili vixit ante Christum ducentos Mamplius annos . Quamuis autem Ecclesia sticus , vel sacer Campanae maioris usus non eius inuentum Sancto Paulino, piscopo Nolano, adscribatur trophanus tamen usus ante Christum natum multis annorum centurijs cepisse censetur talis enim Campana usiis non solum ad homines in mercatum conuocandos, ut ex Strabone de piscium . Venditione cognouimus; verum etiam isti

Thermis, in alijs Vrbium locis ad varia olim munia apud Ethnicos, vel Gentiles fuit receptus, ut infra suo loco explicabimus, dum de multiplici Campana usu str-

monem habebimus . Quisnam vero inter eos fuerit Campanae inuentor,omnino ignoratur, ut ait Polydorus virgilius , qui in terri Io Inuentoribus rerum libro cap.8. multa cum vetera, tum noua rece et imienta , quorum I maeniores ignorari agrinat, Minter illa multa mentionem facii de Tormento

illo aeneo, quod Bombarilam vocant de Or u , De Hosologio, inde Campana su '

te Christum

natum Strabo.

Polybius an te Christum

Bombarda organum Hoiologiu Campana

25쪽

Commentarius

Iosephus lib. 3. Antiq.

ius tamen Campanae inuentum antiquissimum esse constat: nam Moysiis temporibus aliquem illius usum fuisse ostendit Iosephus in tertio Antiquitatum Iudaicarum libro , in cuius capite octauo sermonem habet de Tintinnabulis in in capite undecimo de Tuba,& de Campanula, necnon de Buccina cornu scilicet recurvo, tubae instar inflari solito,& in sacrificijs adhiberi consueto, cuius os tantum

inquit Iosephus 1patebat quantum ad infan

dum sufficeret, desinebata in extremitatem Campanu similem, quemadmodum Tuba . Haec Iosephus, qui dum loquitur de Buccinis , quibus apud Hebraeos Plebs ad concionem vocabatur, Principes ad consultandum de Republica exciebantur, uniuersus Populus conuocabatur, castra mouebantur, mentiOnem facit de Campanula, quae Graece dicitur' uis: Iosephus enim etsi Hebraeus, Grae

ca tamen lingua Iuclaieci diri et italcasCS On-

scripsit, ut alijs Nationibus res Hebraicas promulgaret. Haec de Campanae Inuentore atque antiquitate. Si autem Campanae Inuentorem minus attigimus , id prosecto in causa fuit, ut etiam de se Polydorus assi mat, quod maluerimus paucis verbis certa

26쪽

De CampamsV tradere,quam incerta persequi multis. Nunc reliquum est , ut rem secundo loco positam hoc est, Campanarum nomenclaturam aggrediamur.

vi A sunt nomina ob diuersa quias rara dem causas, quas in jsdem Nn nominibus iecensendis dili- - genter, quoad fieri a nobis

poterit, explicare conabimur. Nomina ve

ro, ut in Hieronymi Magi Libello videroe

licet sunt haec: Tintinnabulum

Squilla Crotalum dignum Cloca Campana

Hiero Mag. cap. I. d Tintinnab.

Inter tot diuersa Campanarum nomina intinnabulum primo loco sese nobis offert explicandum , tamquam huius generi nomen magis antiquum , ut vidimus Campanae

Tintinnabulum.

27쪽

Ρlin. lib. D. capit. o Virg. lib. . Georgicorta,&Varro lib.

plin. lib. 36. cap. 3. Tintinnabulum unde dicatur.

sonitum, quem tinnitum vocant, perbelle repraesentans , ac proprijssime quidenta Tinnitus enim est proprius metalli sonitus Hinc Plinius in undecimo naturalis Historiae libro de intinnabtili proprietate in metalli sonitu ita inquit Apes gaudent plausu , amque tinnatu aeris , eoque conuocantur . intinnabulum igitur est aeneum instrumentum , quo ad Thermas, vel Balnea , loca aquas habentia, aut sponte Naturae calentes, aut sornace calefactas, sudandi, lauandiu usibus deputata, Populus hora lauandi antiquitus conuocari solebat Turri enim , vel alicui loco edito imponebatur , ut eius tinnitus procul audiretur , ac perciperetur, iuxta illud Plini in trigesimo sexto eiusdem Historiae libro dicentis LP ramides it astigiatae, Ut in summo orbis aeneus , 9 eta us inus m-nibuisit impositim, ex quo pendeant excepta cate nis Tintinnabula,

tus referrent, ut Dodon olim factum. Haec Plinius. Est autem Tintinnabulum nomen factitium a sonitu, vel tinnitu, quem edit dum pulsatur,ita vocitatum . Illud vero, Bulum, in voce , Tintinniabulum , nihil omnino significat, sed est quaedam vocabuli productio, ut

ait l

28쪽

De Campanis ITait Hieronymus Magius, vel desinentia , ut videre est indictione, rostibulo , Incitabulo, Mendicabulo, et ocabulo, Mandibula,& in ceteris huius generis vocum desinentijs , quas in ipsis vocibus nihil significare constat. Nam sicut a voce Bouis Boatus, d voce uis yelatus , vel Salatus dicuntur, aut formantur ita a nitu Campana illo, in , in , dum pulsata tintinnire, siue tintinnare auditur, Tintinnabuli nomen Campana sibi sortita olim fuit Tinnitus enim proprie de metallis dicitur innit namque aurum , argentum , aes , ferrum , stannum , orichalcum in cete

ra huiusmodi. Hinc locus ille, quem in Aulis Principum vulgo Tinnesium, prandio scili

cet, ac coenae Aulicorum destinatum, vocant,

a Tintinnabuli forsan tinnitu nomen sibi sortitus est , quasi intinnesium, media syllaba per syncopem detracta dicaturi, ut Aldo iuniori, viro fano politioribus litteris, cingeni perspicacitate ornato, placet. Huiumvero generis tinnitum , pluribus rebus, aut usibus deseruientem , in utriusque sexus Monasterijs obseruatum esse constat. Pet .

PETASUS item ab antiquis pro Campana

siue

Aldi Iunioris opinio. Petasus

29쪽

siue pro maiori intinnabulo sum consueuit, Wa galeri, vel pilei latioris forma,&similitudine ita nuncupatus fuit. De hoc ipso Campanae nomine mentionem facit Plinius in loco nuper laudato, aut citato. Codon CODON, n, vox Graeca est,&4G cis pro intinnabulo usurpata, ab hac voce tractum est verbum Codoniro , , quod est tinnire, aut crepitaculum sonare. Propterea Hieronymus Magiu ait Codones dicuntur eo , quod dum mouentum, senum. 8' quasi cantum ederesolent, cyraeca inquit it par est ,

Et mologia, tentantur Ioannes Grammaticus in

libros Arintotelis de Anima, Suidas in Lexico fluo, siue collidianeis . Apotius forma, es similitudine capitum plantae Papaueris, quae fodonum κλἀ si cis significantur, Codones dici intim-nabuli, aliquis non sine ration ortasse contendet. Haec MagiuS.

NOLAE quoque nomine, Capana olim vocitabatur sed cur ita diceretur, non satis cO- stat,etiam si nonnulli Campanam dicta fuisse Nolam crediderint a Nola Ciuitate Campaniae mediterranea, cuius Episcopus fuit PaulinuS

30쪽

De Campanis I9linus , qui primus usum Campanae in Ecclesiam suam , uti iam diximus, inuexisse creditur. Sed huius generis tymologia, siue Nola origo esse non potest mam ante Paulinum Episcopum Nolanum, de Nola pro Campana mentionem fecit in Oratorijs Institutionibus Fabius Quintilianus , qui Domitiani Imperatoris aetate circa Annum Domini nonagesimum floruit. Is enim in capite ultimo libri octaui affert in medium tritum illud in antiquum Proverbium LNola in cubiculo. Quam rem prouerbialem pro

Campana prouerbialiter sumpta intelligendam esse censet Caelius Rhodiginus histoe

verbis e Coniectura ducor esse hoc prolatum in garrulum , desidentem dies totos domi, que nugal merborum futilium importunitate , in copia

exundanti, de tinniente, ut oborepera loquacitate et ii pica merbosiore ob ardescerem aures, ac me&t Tintinnabulo minulnerarentur vel quod magis

arrides eos intelligamus, sui domi quidem, ηυ in cubiculo ibi stanti esse et sum, et arro scribit,

Denti urborum promunt; infra autem , Mi Lusii eloquentia gloriam sibi comparant miri prariantes,star testis comprobat Homerus ut in Senatu,altero ingeniorum theatro penitus consiliscunt

Prouerb. de Nola.