Gymnasium Patavinum Iacobi Philippi Tomasini episcopi Æmoniensis libris 5. comprehensum ..

101쪽

8o Iac. Phil. TomasDii Commentar.

nis, quae alias partium praeparationi praesentibus Medicorum filiis dicatae. Interdum etiam diebus sciuis si qua imminet

partium corruptela.

Finita universi corporis humani Anatomia , ossa summa celebritate comitante Cleto, & Presbyterorum turba cum tota Vniversitate cereis accensis in capsa reposita pannocoperta deseruntur in Ecclesia Here in i tarum, vel D. Antonii , construet , magnifico se retro , ibique collocata , de more Ecclesiae justa persolvuntur. Oratio etiam sene. bris ab aliquo Humanarum literarum Professore sic bat. Hac solemnitate Ioannem Thullium saepe orantem audivi, postea ossa monumento reponuntur. Hodie privato funere ante Ecclesiam S. Martini peculiari sepulcro conduntur . Haec curiosorum oculis prolixius subiicere l: buit: Ad ProfeDsores nunc me csptus ordo ducit. Inter quos Hieronymus ab Aqua pendente summa cum sui nominis immortalitate

hanc lecturam voce & scriptis usque ad annum M DE XIX. xx I v Maii explicavit, quo fatis senex admodum concessit. Et non renuenti Iulius Casserius Placentinus jam decrepitoine rosessione substituitur anno M DC IX die xxv Augusti usque ad annum M D C X V. die iii Octobris, quo

de novo aucto honorario conductus est , prioribus annis reverentia senis non in theatro, sed in curia Praefecti publice secuit. Anno M DC X I cum obuisset Placentinus die xxii Decembris ciusdem anni e Mora via, ubi Ordinum a 3ebat Medicum accitus est Adrianus Spigelius Brus- se it en sis Aqua pendentis discipulus , cujus apud Senatum

Venetum iudicio par censebatur tanto oneri, summar diligentiae vir. Hic Eques D. Marci creatus auro torque decoratus, & honorario aucto aetatis suae XL VII laboribus confectus anno M DE XX l obiit. M DC XIX. di ex Martii Franciscus Plaeta onus Patavinus cum fidelem in castris Foroiuliensibus Reip. Venetae med cndo operam na vasset, Adriano Spigelio additus suit,

102쪽

De Gymnasio Patavino Lib. I. grnovo planε exemplo secundi ordinis collega , qui anno M DC XXIV febris maligna juvenis excessit, privato su nere in aede D. Iustinae conditus . M D C X X V. v t Novembris Pompeius Caimus Vti. nensis Primarius Theoricae Medicinae interpres instituto jam plane obsoleto in Theatro dissertationis partes Venetiis impetravit. Hieronymum Sabionum e Montcsiliceo

tum dissectatorem nactus.

M DC XXXII ex Cairo, seu Memphi AEgypti Eques

Ioannes Vestingitis Mindanus accitus est , qui ante suam prosectionem ex Palaestina Venetiis in theatro Anatomico publicum dede't suae diligentiae specimen. Quam Spartam

ille sic adornavit ut paucis post annis ad numerum praelectionum ac demonstrationem Anatomicarum totidem capitibus distinctii mederet Systema Anatomicum pari elegantia, ac brevitate per ' cua digestum . . Quod tam avidis Medicorum manibus abripiebatur, ut mox Francosum concinniori quidem forma , sed minori diligentia recuderetur. Ea vero constantia, eo qne labore in corporum disicctione versabatur, ut singularum partium praeparationes se praesente delisneandas praeberet, quas ipse postea pingendi non mediocriter peritus, recognitas caelatori accurato & diligenti coinmittebat: quod nunc magno discentium commodo spectantur in ipsius Anatomia acutiori paulo ante mortem edita, eo omnium applausu , ut opus illud in Batavia mox ficto Patavii titulo prodierit, ac nuper icones minori forma sum

mi viri Ibamus Riolani Euchiridio Anatomico accesserint.

105쪽

8 Iac. Phil. Tomasini Commentan Horti Medici descriptio . Cap. XXXII.

AD Gymnasii Patavini splendorem nihil magis accedebat , quam omnium stirpiuin, herbarumque medicina- lium viridarium extruere : Danielisa Barbari Patriarchae

Aquileiensis consilio fictum refert Bellonius Lib. iii Ob- iseruationum Cap. L. N Libro de neglecto stirpium cultu Problemate xx. Anno M D XXXIII Serenissimi Senatus Veneti decreto amoenissimus ei locus inter splendida D. Antonii , & D. Iustinae Templa sel cimis aquis undique ir- riguus, suadente id plurimum Clarissimo Medico Franci sco Bona fidio Patavino , qui Moderatoribus Gymnas Se- bastiano Foscareno,& Nicolao Theopolo primus ibidem studiosis Medicinae in re herbaria erudiendis praeficitur. Anno M D X L II auctum est stipendium Bona fidio ut diligentior esset in adunandis stirpibus rarioribus, constituto honorario Ducatorum anno M D X L U It Aloy so Hortulano, vel Herbario, & domo in Horto. Hujus loci fabricam pei fici summopere cupientes Gymnasii

Moderatores eodem anno ob senectutem , vel adversam valetudinem Bona fidii elegerunt Petrum Noalem Patavi- num Medicum & rei Bolanicae studiosissimum, ut pgesset Operi, eique prsceperunt ut Andres architecti AEdis S. Iustinae consilio& ingenio uteretur. Anno M D LII eius tinconstructioni rogatus a Patr.bus D. Pctrus Antonius Michiel praescitur, iterum Herbario aucturn stipendium ad I u.

catos centum. Rectores Patavini a Senatu admoniti, curarunt, ut quaevis Vrbis sordes ad Hortum stercorandum transportarentur. Ab eo tempore Hortus suum incremen- tum persensit is,

Loci elegantiam ostenditici, nologia . Ostii vero superliminare hac inscriptione in. mas more enitet , qua Leg singredientibus piaescribuntur . . ia.

106쪽

De Θmmis o Palatino Lib. I. 8sTRIVM VIRI LITER ARII.

I. Portam hanc decumanam ne pulsato ante diem Minci Euan gelistae ante horam vigesimam secundam. II. Per decumanam ingressus extra decumanam ne declinato. III. In viridario scapum,ne confringito, neve florem decerpito, ne semen tructuumveseustollito, radicem ne essedito. IV. Stirpium pusillum , succressentemque ne attrectato, neve

areolam conculcato, transilitone.

V. Viridarii iniuria non a ciuntor. VI. Nihil invito priscIo vitentato.

Ad levam portae ingredientibus occurrit domus in adito satis commoda Praesecto Horti, cui hortulus adiacet rariorum stirpium e longinquis regionibus, quae hyeme hypocausto conservantur, ulterius progredienti ad dexteram altera recens erecta fuit primo Hortulano. Ante ipsius viridarii limen laxo in terra sito haec incisa sunt:

A. A. in M. D. NE HAS FORES PULsATO ANTE DIEM MARCI E. NEC ANTE HORA M.

Hortus ipse figurae circularis muro cingitur satis alto. Extra quem circumiacent prata & vineta, ubi extra parietes Horti versus rivum, qui intersuit coenobium Sancti Antonii Aquae ductus est hac inscriptione: Heu kiator bene precare praestantis is Senatoribus I ACO ἱO FOSC A RENO DOCTORI, Praetorique Pata inrio FRANCIO CO DUODO Presecra Paraetono, diui Stirpes it arentes, adducZa in viridarium aqua, larur overunt M. M D LXXV.

107쪽

Hic vero aquaeductus cum ob rivi decrementum votis saepe non responderet: e X tra portam Horti decumanam alius constructus est, aquis e maiore Brentae ramo in aediculam huic fini paratam corrivatis. E qua rotae amplae circum artu, per fistulas plumbeas, in quatuor Horti quadrantis copiose xc funduntur. Qui sartam tectamque machinam hanc tuetur, annuum vigmti Ducatorum salarium obtinet.

Hortus areolis, pulvillis di itinctus, qua hic lustratur, Q

Graphicam eius descriptionem ad U. Cl. Petrum Servium Medicinae professorem Romae omni literarum genere cultissimum pereleganti Epistola misit Uir Excell. Ioannes Vestingius Eques S. Sepulcri Horti Praesectus, Phoebi delicium , nostraeque amicitiae decus: quam Lectori non ingratam censui.

PETRO SERVIO V. G.

Ioannes Vestingius S. P. D. TE vero felicem mi Servi, tam orti, quam curarum i Et

quanto tu duuior amoeno Isio Ianiculi secessu, quem scite eleganterque do scribis, quam aut seditiosa plus, aut vano metu percul a fle Iora. Sequor in suurum tuu M, es per vestigia tua repo, quamvis longo interva D. Nam quod fugere te forte non debet, a quo tempore Horto Medico Praefectus suis, Iocuis inhabito Paravinae Vrbis longe amoenissimo , remotum a frensi sumultu, o Medarum, opificumque strepitu, inter duo augusta, D. Antonii Confisseras, Diva Iustinae mara ris Templa comprehcnsium, prope Mentae ripas, Od per an cenam Vrbem leni suit agmine flumen. Ex eo versius Eoream, Septemg triones, alpes prospici' qua st triae fines, o Lmo λ o sum ratam Germaniam, non pne suavi morsis mihi repraestentani. In proximo vero curiam amplissimam , palatia , Iu t sicam illam Minervae arcem, atrue in ea rhet

108쪽

De G mnisio Pata ino Lib. I. 87

trum EDd, quo Vesulii, F allopii, Fabritii, A gelii, hominum docti nκ orum utilissimi labores, non cruenti gladiatoruis ludi,

satis nobilitarunt. Oriensem versus in cam pos excurruiat oculi,

frugum Krtilitate , vinique saluberrimi copia nulla scundos,

quos b stantibus undis iracundus Adria deinceps excipit, se ilia Neptuni dicam, an Apostinis manu fundatae Veneti a. Cum ad Occidentem Solem conversor , veniunt tu conspectura Luganei colles, pulchra sine , laeti simoque virore mire voLptatem oculo-

rari accendentes, tum e tot medicatorum torrentium venis as Gyns fumus. Aponus praestim vere μονος τε λυσι ονος de quo recte, non awbitiose Claudiani Musa cecinit.

Ille pater rerum, qui secula dividit astris, Inter prima poli, te quoque dona dedit.

E cubiculo meo cum ad Austrum vultum circumfero, non Cereri; sed pudica Florae dicatum Circum intueor. Hortum scilicet, omnium quot per Italiae Iractus vitre licuit, structura pulcherrimum e qucmque vel co magis comm/ueris, quo minus tessi luto emblemate, 6ontium artificio, marseis coralliis, concisciorum. que crustis, o signorum pompa; sd nativa poletos venustate confregit uni inmus. Forma rotunaeus est , vallis e latc ysius muro, propugnaculi ustam cincIus quem tamcn hederae exicrius, intirius tauri penitus occultant. Dirimitur e ccntro siuo quatvor in quadrantes . totidem Flora templa, tollimve fortos amplit diue comprι hendentes. Hi quietentis arcolis instrisias. rosasque dCestis, non tam vulgaris notitiae plantas, gusto rarior s mP s exhi-bbniquas Carolus Clusiius Atrebatum decus Fabius Columna, vir ingenio, oculisque lynceus, stricctaris mouumentis, muris Phoebeis delinearunt. Magno pro fo iuventutis nostrae bono quae in hoc aviarno compendio facile disicit, quorum maxima pars imgenti dispengo, atque irinerum dirascultate, ere abrupta mouisum conquirenda foret. Eo a me adhibit/ studio, ne quia semit pastrumsquentibus in pulvillis repeteretur ed multituinem horba rum, gratissima oculis varietas comitaretur. In qua antium sigurarum Intimis singulis, elegantra aspargunt meiae, hedera

109쪽

corymbifera indutae , e quibus per fistulas plumbeas aquae prorumpunt , ii si allantes plantas largiter refectara, cum Procyon sunt, Et stella vesani leonis , Sole dies referente siccos. Ornant areolas arbuscula variae,praecipue regia laurus, Usphus alba virices vario florum colore, phyllireae,nracanthi, iun*erus, raseae sambucus , r verbasii arborescentes. Cumque collectae inmerticibus montium herbae , sub acriore Sole di culter aetatem δε-rant,umbram aestuantesolo, atque opacum frigus praebent, cupressi proceritate insignes, ac potissimum a dextris abies, terebinthus, alaternus, carpinus: asinistris ingens platanus,cerrus Theophrasti , la x, tilia, styrax. Adiacent quadrantibus figmenta per pheriae octo, partim laureo, buxeove Dimento , partim e ligustris, atque ulmis tonsili plexu inclusa. E quiue .s quatuor orientem, occidentemque Solem spectantia, narcissis, seacinthis, tilionarus sis, leucoiis, Aphricano tanaceto, solano mirabili, amaranthisque ornare uolui, ut plebeios oculos, o manus Wocaces, a nobilis mrum Visis iniuria divertant. Distinguuni reliqua Horii lata

viae, ad quatuor oppositas e regione portas euntem perducentcs. Laxius quoque per circuitum ambulacrum est, a quo sensim versus ambientem murum acclivis, ac velut ita costem assurgens teLius , arborumpomis raram laeta specie,tum Africana loto , ac rhoe consita, amoeni simi nemoris intuitu, circumjicientium luminibus meram imponit. In hunc,mi Servi, quori cunque pedem ponetro,exulare viles omnes, sordidasque curas iubeo. Nil inter pipavera sua Tarquinio, nil Catoni vestro invidens: Lucullum ipsum, o Diocletianum in Horto otiames Principes . meliore bonae

mentis cultu siverare contendo. Pre occidentalem portam cum rogredior, asenistris obviam ex nriseris arboribus, pla uno, fraxinoque olvam habeo tum canis salicibus Gratatam vit 'mea dextris ades meas diverso rosarum frutice, marina palma, granassilia Hispanica. iatiusque si ars Indica Aematil,ὰ fundam8 uto decoras.

taurum faciens steriorem Canadensis quinque filia vitis, reptici

110쪽

De Gymnasio Patavino Lib. I. so

aviditure occupat roram. Sub ea hortulum obtineo, maioris descripti seminarium, qui tanto mihi magis in delitiis, quamo ririora sisnt, qua Hemi ,sed saecundo sinu compleri itur. In eo araborum acida poma fremium, ct ia inorum ex Arabia, Indii que flagrantia,post lugubrium tractationem siris reficior. In eo qui uia ex Americanis,Creticisque plantis, asperitarem hyemis ferre non potest, fetilibus conditum assimo. Haec obtictamenta studiorum mcorum sunt, imo haec incitamenta: quibus ita asscior, ut de praxi medica parum solicitus sim. Abunia contentus si

amicis, exterisque huc diuertentibus, operam meam impendam. Itaque animo te sequor optime Servi, se ad exemplum me tuum porro componam. - μαδεδ, μέχρι γήγαος ἰυδου.

Ouod iuueni, qui Ilgustris imo Episcopo Tomasino a secretis, tam

prompte,tam benigne a m ras, plurimum gaudeo: nec dubito lauadati sinum Antistitem, grata mente, coliatum in suos beneficium, ex pturum. Via disciter,atque in publicis omnesi iis prata teν solitum loquari, veniae gratiam impertire. Scribo Patavii xx Ix Augusti A. S. M DC X LVI.

Hortus iste vero cum Anno M DC XL plantis exoticis penitus destitueretur, opera, studioque Viri Cl. Ioannis Vest uagit, tunc Horti Praefecti, allatis ex AEgypto, Hispania, Indiis,& praecipue Creta, omnis generis stirpibus rarioribus plurimum cultus suit. Nam cum Illustrissimis, & Excellentissimis Gymnasii Moderatoribus exposuisset, Horto Pat vino,jam alpestribus herbis satis instructo, ingens ornamentum allaturas, e Creta insula, Serenissimae Reipublicae Venetae Dominio subdita, depromptas plantas. Utpote qus obraritatem, virtutemque singularem, in tanta semper Mimatione gentium fuerint, ut etiamnum Galeni aevo Imperatores Romani,herbarios suos in Creta alerent, qui singulis annis ad nobilium antidotorum compositionem stirpes Urbi necessarias subministrarent. Persuasionemque apud eosdem processile, fateatur Plinius, quicquid in Creta nasci-M tura