장음표시 사용
111쪽
Ant. Peredit nihil in Lib. IX. Od.
non& aliorum qui saeivo i η suerunt participes, d. - mo in perpetuum eam ibi retinendi, Iul. Clar o
Gu.i 4. in fis Quin etiam s citra consensum in matri- petis in m. Farinacius n praxi ex m. q. 34 . n. ε'. Alii monium, parentes ipsum raptus crimen accusare dissuleis haec opimo minus probatur ea ratione , quoὰ non tam sint, & dolorem remiserint , deportatione plecluntur , ponatur vis in eo quod abducta sit uirgo extra locum. 7 d. . . f. a. nsn. Fachanaeus I. I. co tr. c. A.' Dico hoc quam quod per uim fuerit cognita. Verrim si ilia ratioiti . , nam Pontificio, quod in caussa matrimonii sequi vera esset, potiun esset locus legi Iuliae de .i, Peguera cithmui, cons stit matrimonium inter raptorem & ra- Dp. a. Iolo Charondae Iib. 1,reo. 'o. piam : s haee libero in loco restituta , pol modum in Ceterum animadvertendum est Constitutionem hanc i,
matrimonium consenserit, cap. uti. . de raptor. Concit. procedere in raptu honei arum mulierum t un3e sequi Trid fg r3. cau. 6. dis resor. matri interim tamen ista tur si meretrix, vel semel cognita rapiatur, cellaremat imonii approbatio, A privatus consensus mulieris, poenam raptu , Clois hic & DD. citati; sex enim earum non impedit, quo minus vindicta sumatur de crimine nequii iam non patitur ulcisci, quae pudorem suum alie-,aptus, eiusque pra nis subiiciatur : quia non punitur nis libidinibus prosternunt, & que pallim venalem si mat imonium , sed modus quo illud quis aucupatus est mam exhibent, Lao. sup. de audiit. Quo pertinet l. 19. illi et g . Etenim per matrimonium satisfactum est ho- eod. t. quae pudicitiae rationem ab iis feminin requiti di rori raptae ; non etiam reipublicae laesae , es satissa - est,quae iuris nexibus detinentur Sc matriss nomen ob ciendum per premam hac lege praescriptam . Videatuant. Gomer ad I. 8o. Tatiri n. q. Clarus h. raptus v. s.
Pegetera δε; 2. n. . Atque haec opinio dini Coticilii
decreto uidetur probari; cum poli contraestim matrim nium inter raptorem I raptam , decernat illum non evitare excommunicationis, & infamiae poenam, quam comitatur incapacitas dignitatum .
8 Po id huius Constitutionis ponis tria it subiiciuntur hi, qui nuptas mulieres aus sunt rapere; quia duplici tenentur crimine, t4m adulterii scilicet quam rapinae, ut merito augeri debeat poena, Jc acerbi uet adulteriicii meti ex hac adiectione puniri. Illis etiam eonnume ratur , qui sponsam suam per vim rapere ausis fuit, ι.tin. f. r .emtillo f. quib. in . Sed intellige sponsam, quam vocant, de suturo propter spem datam, quam vio-tinent: non etiam in iis, quas vitae vilitas, digna observatione legum non credidit: ut pomae ordinariae non si locu isto casu. Quin veth extraordinati P poenae so cuc si, non est dubitandum ; ne maneat impunitum satanti vis illata, Miam meretrici, quae in Vita e genda non est se exponere alicuius libidini . Non aduersa
Ioris cur,aeuincere conantur, istud satium plane re esse impunitum ; adeoque ne extra ordinem quidem
esse coercendum: quoniam in specie illius legis iantum apitur de aesione surti, ira conveniri nequit qui libidini caussa ianuam meret treis effregit ; etiamsi fortum in lesecutum suerit. In dubitati siquidem iuris est eum non teneri furti, qui nee furatu veli, neque animum seu as Elum surandi habuit; vii reuera hic non habuit, stillare leges non permittunt: ut multo minus permissum seres meretricis effregit, ut ei imputari non debeat sui si spolis. castitatem sponsae corrumpere ; cum in eius tum, sed vis illata, quae in praesenti casu arbitrio Judi eo puo nullum habeat ius, quod demum accedit per eis venit punienda , Clarus boapt ar n.' Covari. dimis . l. gitimum coniugium t saltem ius, ii quod habet, est ref e. 14. u. a. Ec poli allos Cabalius res. e. m. tent.r. υ- ualde debile , ut non excuset violentiam eiusque poe- fΛ a7ς. suorum opinio firmatur l. s.*βρυ si γε m, . nam . velit dicendum de sponsa ae praesenti , quae sam afl iu u i ,: tibi qui appellavit ,& blanda Oratione atton eo ri ita , tiqui Acta est; ut non possit quis dici vim in- tavit pudicitiam virginis ancillati velle indutae, non tetendere. cum utatur iure tibi qnaei toper matrimonium, ne tur iniuriarum ; ut a leto minus peccare videatur cuiui nomine habet manuq infectionem , l. r. sn.ssese qui meretricem rapuit, aut libidini caulla clausim deri I,3. . lib. ubi marito competit interlictum de uxore sua nuit in priuato loco; niis tamen meretrix deserit esse , ὰeducen8a spater bene concorsan matrimoniuria, sor- relictaque mala de inhonesta convertitione honestati sese dederit. I. ia. . pris vi; C. de nupt. quia tune Dialem rapieti et capite plebi eretur Paul. de Cailr. 3e Fus msu ad luror, se se. O CIE . Denique omittendum non est Constitui ouem tu i i niani, punientem virum qui rapuit mulierem lex ten3iei iam ad mulierem rapientem libidinis caussa iuvenem eleganti serma conspicuum ; ut non videatur excusanth & libeti subnixum velit dissolvere , Ant. Gomer a. Ideo ntim. 38. Joseph de Sesse dotis Aras. 13.
Nodie inspecto iure Potitificio ,& Concilii Trident.
decreto , moderata videtur est e poena rapientis sponsam suam propter tractatum pracedentem . Covar
s illa priui ab eo recelantit, idemque mutaverit. Quin i imo verius accipi potest decrerum de raptu sponsae de da a serveritatis poena sexus infirmitas, qu e verecun praesenti, eo quod loquatur de concubitu post desponsa - diam excellat tantum scelus patrando, Glois. & interpr. tionem licito in eo o. . de rapter s. licitus autem non ad s. ou. h. r. ibi Angelus scribit, se vidi ste litoteriti est his poli sponsalia de praesenti . comburi meretricem uae concubitus caussa iuvenem ς Quid igitur si virgo rapta , non tamen vitiata sue. rapuerat. Et sane: si mulieri opem serenti raptori prerit 3 plerique tenent raptorem, qui matrimonii caussa na capitis irrogatur . An. f. ruas, utique multo ma rapuit, Et consultd a concubitu abilimiat, non subiici pis uirum rapienti . Ego tamen exiit inio mulierem rapietiis dictae legi ; cum videatur reqnirere raptum tibi- piemem virum , severitati huius legis non sub iei . s dinia caussa, atque ita concubitum adlit: enim rapto pio arbitrio Iudicis puniri: idque propter violentiam ;YEm ob eam eatiisam poena ultimi supplici damnandum quamviς rair, haec a s mina committatur, ut minus gra- ecth: quod virginitas vel eas itas per ipsum ablata a - vis censeri debeat vis facta viro per steminam quampli ui teli tui non possit. Quae ratio cum in non coam- seminae per vitum. Etenim in scemina ni tot des deia et, militare nequeat, sed cesset ; ce sate quoque debet tur pudicitia de castitas, quae semel corrupta restitui nonldili dispost o : praesertim eum generalis consuetu3o potest , inquit lex nostra; cui ut proinde cle ei sonis sori qui legem interpretaret di eius s everitatem moti ra- ritas extendi non debet ad eat et non expieti us, A quitur non puniit in hoc crimine conatum eventu delli. minuet frequenter eveniunt iuxta d. . . E.4 ijs 3. tutum ; quia quid timcit conatus, cum iniuria nul- uid. J Gar. Decian s is, . - i. tum habuerit egenum inquit Ulpian I. t Myti que jurie in ah r. 'ut.. o. uri f. ai 6. Deciu
rit dispostioni magit congruit, videlitat susscere mulierem raptam e se caussa libiganis, lic/t eam non ex . pleuerit raptor sorte .impeditus e cum d. i. tin. tantum si laudet in raptu , qui hie persectus , lic Pt afl ul. imum sebib Jh tridum non sucrit Perductos incit . . ...
quod aut. ;nses f. ad Idci . ciet ipαἰI. eum qui vacan- 3 Stild si os α' mitiis fiet tiavi possinit s istem mulierem rapuit vel nuptam, ultimo supplicio pu- tuorum porosare ea Moe . niti . item quod dicit i. q. sup ad Di M. O ν. rapto mem .irgini , vel viduae, vel sanctimonialis, capitis sep- Onstitutiones , quae dederunt servis potestatem de plicio elia plectendum t idque simplicitet, non ponendo dominorum saeuitia conquerendi , nihil de iuredo vim in deuotai ione, sed in abdurii ne per vim patraia minico detraxerunt ; sed illud humani latis di iustitiaeaci Potiri squispiam virginem per vim stupravit, eam ι nabus continere voluerunt , ne aliquando ad nimiam tamen non abdutiit de loco ad locum , non videtur pu- crudelitatem erumperet . Quam υas . ergo barbarorum Dienduet plena capitis, qua expresse immiticiar in d. .1. n. more in simoet , uti in pecudes , saeui e domino nunrapienti de transierenti sue iam ad alium locum, am- liceat ; prohilmumque si servos stadio percutere ,
112쪽
l i se vulnus Insigere, laqueo suspendere, ungui- LA . i. terit quoque filius, si tracte inreontra piEtathmbiit latera persecare ; non tamen propterea est adem- paternam, cogere patrem ad sui emancipationem, I, G domino potestis de servorum delictis cognoscendi , tim.s.s a parente q&ιs manum. statuen/ique suo arbitratu . Quare si ilagitium aliquod servus admiserit, poteli eum dominus fiagellis, ve heribusque ementate , ct in vincula coniicere, Lmo defate calligate : Ec si ex hac correctione servus sorte moriatur, non tenetur dominus, nisi modum excesserit, I tin. h. t. ubi reprobatur dierum distinctio, intra quos
et Et consimatur Di Vi Antonini Constitutio, qua diminui, sui sine caussa servum suum occiderit, non minus puniri iubetur, quam s alienum seruum oceidis bi; &s allax intolerabiliter dominu et in servum saevierit, c litur eum bonis conlitionibus, idest, iusto pretio ven-eie ; ti rectὸ : expedit enim reipubl. ne sua re quis male utatur. Quamobrem si servus grave crimen admiserit, debet eum dominus apud competentem Ju-dieem hodie accusare , Liss. de accusar. I. D. f. νι- a tim. f. des i. cornei. ae sicari ι ' Er, pertinet quod domi titit aliquis, si insolitas a suis subditis operas exigere, eosque ultra consuetum modum indistinitionibus, censibusque onerare conetur, possunt illi superior it officium implorare, ut is domini oppressionem reprimat; suis monitus non desilat, seque temperet a uiolenta tuae actione, iure subliti a domini ρotestate se eximere terunt: namque ut ille nudo privetur, iustam causicam esse dieit alibi Baldue: habet enim dominus iuri si-Hionem , potestitemque in subditos ; non tamen ea abuti , sed moderate uti debet, Mytanger. ceur.3. f.3. Boetius dicis 3oq.
TITULUS XVI. Ad legem Corneliam de scariis.1 Gnt usatio et t. o qui die auiar Arii; , o qui
a sitiando poena hujus letis ostia i , o qui Ela
s An puniatur conatur , quid hodia sis sitim γε cti a s inrisisne tur insulae o inchoartim grato
ri Non Pacile e cedenda rem Uso. Tur simam eum rere a Principe. ii I milia tim praesumitur remm fum dolo , quem pie ede a sitae probabit ratis . Gomous proletus De emendatione propinquotum. ia sitiando erae timettir dolo us an istis , O eris ρα- I. Cerii. qui sue doti amator uis poetistiis a cIM I Uia In filior, loci e s/missu tantum es in eos massita coercia a. α Si arrodi re men ei is tur , I ex eosngis , o
4 Uxor a mar ro curris tar , qui si nimium filiar, L. t ei diuertere . . Raecis olim parentibui licuit castigare sitos, gum
I id facerent intra modum t omnis ver animad- putatur susscuta eis i. .
verso vacabat saevitia, nee ad pereati graυitatem, sed dio Manciani expresse ne interpeiat , sed risuram ad pateaenam es initatem reserebatur . Sic Romam, qui hut olim vitae necisque potestis in liberos concessa erat, I ii. f. Id. ρηιλ exemplo Crat eorum, a quibuς na um literarum disciplinas ti legen acceperant . cce. perunt mitiore esse , , ad hane mansuetudinem mo-xum usque sunt reducti, ut non nis moderata quae/am coercitio permittatur patri in filium, vel nepotem, seniori propinquo in tumores cognatos. Ita ut ilia ealitia alio plus pietatis habeat, quam acerbitatis: ut quos omesticae laudia exempla ad vitae deeora non provo cant, saltem correctionis medicina compellat, I. . h. t.
α Ctterum s atrocitas iacti tua domellicae disciplinae excedat, iudicum notioni servari debet, ia reus vel a patre , vel a propinquis accusari poterit, d. I. un. in In. o l. . sup . δε νιν. mirii. I. r. m ad lao . risor. 3 Non distinguor utrum filius si laicus ; an cleriosinam etiam hie a patre corripi & accusati potest , di expelli δ domo si adeo proteruus si . Cuius exemplo Σο Aa qui titiale tutius infixit In rixa teneatur Princept supremus e principatu suo Clericum publicae Huae ordinariae. uuietis perturbatorem , vimque inserentem suis vasal- D ' re hane pinum tenetur reus e tallio , qtilius lis eiicere poterit ; & s exite recusarit , ipsum coget πη rettir intima Atilis. omissione originis, & bon tum temporalium proscri- si Iudignus tua eatur interfelius herea tora nee s putione, DD. in sin si is est . oetis Cisomnes enim cum . h tis sona Neo a sistiniti . Meristis nostis ad subditi sitit Regi ratione origini et & ὰomicilii , etiam eos res quatumque grasti transeunt. sacri Antistites obtemperare tenentur mandatis regiis, 31 HGne I frutis fratrem Intres ii , hi editas occis Eo dilla in PEI t. l s. r. e. i8. n. 6 RBq. Salgado da non co seu proximo is uro deseretur. c a a sim I misi stis uxorim ia ad herla oet Ueris, Regia proreA. pari. i. cap. r. n. x v seM. rob ut iure patri in filium , ita moribus contes. dore si taιαν , Uti iis οἱ io legitimis aequiri.
matti in eo , qui intendit et .lnerare tantum , non occiae e.
iue cis udo praefiniatur semit alam dolo Deitim , mel xori , tit quis absolvatur a poena legis, si
os in stilaritate. is Ia assis praestim ιαν contra et lorarem. 1 teneartir Talnerans Ierialiter , s itiinera timal tis stipe eniens Metaurpis Mundans occidere pari patia , quia mandatartas , pcinat tiν . Quom uo proponenda ae fatia . 19 ira, i castis recensentur, qviibus mandanti non
es marito in uxorem , A praeceptori in discipulum in modica correctio quae qui virtutis materiam suppedi- homilia o Pinthesilar o , qtied eorporis fateat, & animi vitiis medetur, meri id impunita esse de- deseri Audi ea sis est Us rem .nterficiens ntilla het. At si ita percitus maritus in uxorem saeviat, arbi- pinum mereatur . trio Judicis excessu et coercetur . Quin & liberum ea aue si ea melitis st pris: ire , quam hoeniri, uxori ob intolerabilem viri saevitiam divertere L seor- . in niem ii repe Iere. sm habitare, cap. literas G rasit. OI. Bald . . Os 17. 36 Nod tamen inculpatae tut/lae in chisas con sat A
113쪽
ros Ant. Peredii. ele' iv Lib. IX. Cod.
ar siti A s in sesam is in lautis lauti proviratus ea- Nam in delictis eamus non solum spes amε , sigrasserit . . . & conatus, qui aliqnatenus exierit in actum aliquἡm 333 Do aera proae; m, o sociam in d fis mira exteriorem, . I .F. s. t. Sed ab hac resula moribun limri rensti tirtim , an quis elligetur γ . diernis recellum est, qui conatum occidendi tam uimay Ais d. fisso amiei ita si , pessi, tie eius hi - homicidium non puniunt, nis caedes ipsa evenerit: quia I .revi Meiari. Iheas ρ minus offensa videtur respublica, quamdiu mors secuta o Ais iam liciat et Asis vim ληθέι o pudici- non est, Bald. Ze Cynus ad d. I. . Cessat proinde . . . .
D ρ in qua dicitur capitale esse , cum telo ambulare ani mo hominit occidendi. Item l. pen, s. ubi punitur ag. Messor insaniit nullo secuto effectu, Zypaeus innot. Iών. ad L e . de Hur Vellim tamen prudentis Iudicis erit examinare a ut is
ipsos , ad quos suetit conatus geductui, ut ex hi , & 'timul delitii qualitate , aut leviorem poenam inserat. secundum quod qualitas ct eventui facti possulabit . Etenim in m Uishmis delictis, ex quibut sequitur magna calamitas aut frave admodum exitium , legis seve litatem nostii Judices rectὸ exercent ,& inchoatum se lus ordinaria poena puniunt,ae si fuisset persectum; veluti si quis adversus principem ut rempubl. fuerit at ianuid machinatus per actus exteriores, I. i. , a. f. ad .juI. m . aut in dias paraverit, coniuratione ue fam& accepta pecunia , hominis occidendi eaussa , cum te- Uoniam multa ne inora sub uno violentiar nomi- lo in publico ambulaverit, processeritque ad actum ex
ne continentur, cum aliis vim inserte certanti . iii l
bus , aliis cum indignatione resistentibuς , ver. beta , caedesque crebro deteguntur admissae .ls.fvisa LitiI. da U. placuit post tractatum de violentia, agere de caedibus, quae dolo malo a sicariis committuntur. Sicarii propriὸ sunt, qui hominem sica interimunt. Si ea autem est parvus cultellus , ut ait Cicero pro Milone , doloni non absimilis & incurvus. Atque huius appellatione cuiusque generis ixtum accipimus, ut sica
x tot vocemus qui cae/em quocumque telo commiserunt,
Quintil. Iis. io eop. a. Tulit hanc legem Lucius Cornelius Sqlla Dictator, ut patet ex I. r. f. 3 r. si e se tim& consei tuit, quod qui hominem data opera occidi flet, aut occidendi cauta cum telo ambulasset, aut s priva- tu aliquit testimonium dolo malo dixisset , quo quis publico iudicio damnaretur, aut si magistratus pecunia
corruptus, innocentem ad mortem damnasset, publica lege fieret reus, i. a. st. h. t.
gitionis interemit; sive masculum , sive sceminam, si Ve liberum , sive servum etiam proprium, sive adultum , sue adhuc infantum, I. peri. Me tis. Quamuis de insante dubitati poterat , eum perfectus homo nondum si ; concepta autem sit lex Cornelia de eo tui hominem occideret, atque inde crimini nomen,
tum sortum , vel conceptum in utero per abortum delet, poena huius criminis tenetur ; multo magis qui insantem recenter natum interimit, d. t. n. l. is.
ormatum scelum abegit, aut abortionis caussam dedit, exilii uel relegationis rina asscitur, I.8.st. h. a. non
enim ii ii spem hominis impedite . Ex qua distinctio, ne insertur, quod s mulier propriis visceribus vim ,
venenumve intulerit, quo abortus fieret partus vivus
utero clausus , in legem Pompeiam de parricidiit inei. dii ; quia filium occidit, i. i. st ad I. pomp. de parricia. si inanimatun non utique ; quia quod animam nondum habet, non potest mori vel oceidi, & non est homo
terio, em illato vulnere , licEt non fuerit mors secuta. Est enitia ha e immanitas proxima latrocinio; ideo gravi puenarum acerbitatη coercetur, I. r. h. t. ac multdgrauiori , s arctiora nece iis tudinis vinculo coniunt a persona uti mulier marito parasse in sJdias inventitur,
vel malitus eodem modo insectetur uxorem, iuxta Lxti. l. r. Nefas enim visum est hominem homini iris diari , cum inter nos cognationem quamdam natura
constitue, it , I. a. st. ad j i. iura Covar. d. Iseo p. r.
Poena huiua legit olim suit deportatio eum bonorum , publicatione : hodie ut plurimum solent capite puniri siet , nisi honestiore loco polita suerint, ut penam legis substineant; humiliores enim sol Pant vel Mitiis stibiici,
ali iores vero deportari in insulam , I. 3. f. n.f. h.t. Iustinian ut autem iis Ins. tit .d8 ptibi is e. indillinctὸ ha het , ultore ferro legem Corneliam persequi homicidat;& ante eum alii Caesares capitali supplicio hoc erimen vindicaruntil. 8.l.t Aliud intelligendum est, non quasi ab
initio morti hena fuerit istius legis, sed quod pinae politi
ea addi cluas exi Cornes. descendistent, usurparentur. Esto ue naec capitis rina delicio maxime consenta- .rea . Unde Imp. rescribuni r homicida , quod fecit , semper expetiet, I. 3. sup . i Di . sud. vi autem dicta poena locum habeat , necesse est voluntatem nocendi intercedete, I. i. h. t. seu dolo malo homicidium factum es e 1 nam s non dolo malo ; sed lascivia , aut culpa etiam lata, id acciderit, mitior Mna imponitur. Quare ii quis ex alio se praeeipitaverit, & super alium ve
nerit , eumque occiderit; aut putator ex arbore cum ramum deiiceret, non proclamaverit , & praetereun
tem occiderit, huius legis poena non coercetur , sed mitiore, Q. . h. t. Interdum nullam substinet, s pro het reus animum occidendi absuisse, d. l. i. atque casu fortuito, non voluntate homicidium accedisse , ut scaleis ictu aliquim percusserit & occiderit, I. l. h. t r.eo ictu afficta poppea mortem obiit, Tacitus I s. is annal. Sic quae fortuita iracundia & improυisb casu ae cidunt , fato potiug quam noxae imp tantur . Simili modo eum lapidem quis iacit in canem , vel arborem , ante animae inlusonem : cum homo ex corpore & ml- & attingit hominem, excusatur . Namque erat in H-nia componatur, I 9. . t . ad ι.fati. Et i3eb Julis Con- mo canem percutere, vel fructum decutere ; sed id timstilli leolorem prenam abacti partus posuerunt, M. .
de extraora. ttariis. Dam hande rus In prisA. tr m. c. 74. D. I 4. Fachinaeus lis. q. conr. e reo. Insundi animam masculo die euadragesimo a conceptione , foeminae verba ἡie octogesimo tradit Gloss. in pi. a M. quam sequi
xli sententia ea marem qc., foeminam o. die formari& articulari. Aliter nostri Meὰici sentiunt. Videatur Cartaneta de firmar. Istus.
non tantum is qui armis hominem occidit, uerum &qui sne armis; ut veneno , incantationibus, susurris magicis, aliisque artibus odiosis: neque enim de modo quae titur ; sed de effectu per dolum procurato , qui eo turpior , quil modus occultior & minus evitari potess . Tenentur itaque hae lege qui venena vendunt, parant , qui cum telo a bulafit hominis oecidendi caul
ia, sicut i hi qui hominem dolo uiatu occidunt iis subiit soliε quis & in ipsum transeundo incidit, contra voluntatem proiicientis di intentionem , sne qua liti
Et hine est quod infans, vel suriosus si hominem otis sciderint i lege Cornelia non teneantur; cum alterum innocentia consili tueatur, alterum sati insilieitas excuset, I. i a. f. s. t. Quod s soraE snt capaces doli mali , penes Iudicis arbitrium erit clatuere, & poenam decernere mitiorem, L37. s. i .F. Aeminor. proindὸ si mi nor 23. 2 auis aliquem oceiderit dolo malo. hac lege punitur ; neque enim impunitas tanti criminis proρter aetatem conceditur: di i 4eo Di . di Max. hic reicti pserunt , quod ii quis minorem reum legis Corneliae
secerit, innocentia, non velli praetextu minoris aetatis crimen purgari debeat, ι.ε. . t.
polr, ebrietat non secuet ac furor υoluntatem auteri, ci
& sensum minuit; & ideli per υinum , aut latii viam lapsis patia capitalia remittitur, L6. I. 7.E. de is mi n
114쪽
T, t. XVI. Ad Legem corneliam delitariis. io
non etiam extraordinati a ; quia culpae sunt obnoxii, utpote dantes operam rei illicita . intellige ebrietatemma'nam i nam levis a dolo, atque adela a prena ordinaria homicidii non excusaret; quoniam illa non privat hominem seu mentis & rationici uti nec eum excusa
ret ebrietas magna qui stiens se ad pugnam pronum, in
ebrietate arma capere , Occidere etiam conrae tum , s-bi ab ea non cavet 1 nam a tali homicidium commissum videtur aliquatenus' voluntatium e quoi multomagi dicendum de eo, qui hoc sine se inebriat, ut tanto liberius noceat. & occidat. ri Quamobrem in hisee prouinciis extat Consti tui in Caroli V. Imp., ne facile concedatur remissio homicidii commiis ex causa ebrietatis, ut se vitium illud luc sit frequens, malorumque inde prouenientem occasio vitaretur. Unde evenit ut aliquorum maleficiorum supplicia exacerbentur, quoties nimirum multis personis grassantibus exemplo opus est, ι. ιε. in f r. f. ad pauis. Cudelitius iti jure ne uosma I. 3. cap. 17. ubi addit quod
cum rarum sit, ut homicidium culpa vacet, tutillimum esse , ueniam seu remissionem commissae caedis, a principe, Senatu ve eius ex circumitantiis quae moveant, impetrari; idque firmatur l. 3. h. t. ubi annotatione ,
idest, indulsentia manu Principis subscripta homici-3ium casti iactum remittitur. a a Quoniam ergo homicidium magis censetur commisi sum dolo malo & voluntate directa, quam easti sortuito , aut culpa ; hine est quod Imp. homicidam gravet onere probandi, quod animum occidendi non habuerit, I. I. in pr. h. a. cum enim contiet hominem occidisse purgare debet tuam innocentiam , & hrobare dolum malum abfuisse. Dice 1 ergo negantis est probare, clantamen negativa dissiculter probetur 3 Ita quidem simplex negatio, veluti non occidi, probari vix poteti. At negatio, quae ipsa continet affirmationem , puta non Occidi animo occidendi, sed casu, probari potest; estque e cessaria eius rei probatio ad evitandam poenam legis Corneliae potetitque ea explicari per iacti circumsistias, quae ex ipsa violentia, ex caussa, loco vulneris,N genere armoruari petuntur. Nam quid si probet se ladium non strinxisse , eoque percussile , sed alio init umento subito oblato, uti clave, calce, cucuma, lapide , pugno, baculo, sust , lorisve se usum suis seὶ cer te non potest videri habuisse animum occidendi, s sum.
te mors inae secuta fuerit ac pioinde lenienda erit meiana: secus ti gladio, vel ense, aliove inlirumento ad caedem apto verberaverit; quia indubitate talis animo Met4ondi eaedem ad mitisse intelligitur, ubi Mattiam de homicidio in lixa loquitur , ideo forte ut
ostende ter evidentius percutienti animum occidendi non adfuisse . Interim tamen s ex aliis circumstantiis, quantumvis nulla interve utente rixa, collisi queat, sitie occidendi animo percussonem saetam ei Ie, J. C. non obscurρ innuat is em omninia ita tuendum , penamque percusori leniendam elle . interdum augetur rina ,
etiamsi absque dolo malo, & occidendi antino homici dium eommissum suetit. 1 a Qui4entin si quispiam sine dolo poculum amatorium alicui propinavit, ex quo petierit i cert) quia mali exempli res est, D periculi plena; cum scire potnit
propinans ex venenatis herbis frequenter mortem ie- qui tolere, quamvis non secerit necandi animo, tamen l. is Corneliae poena assicitur, ι.is.f. s. 'tae petuis, qui catuc est lingulatis, di contra tutis regulam , quae vult cellare penam illam, ubi animus occidendi defuit. Nec ad Versatur, quod illi qui non nita' animo, sed malo exemplo medicamentum ad concepticinem dedit, ex quo ea quae acceperat, deeellerit, redegationis tantum
pena irrogetur , I.q. f. r.F. . quia hic poculum quidem dedit non noxium, sed ex saluberrimis herbi ς consectum, quodque dari solet mulieri coneeptionis adiuvandae caulla, quae tamen ii praeter ibi Huna extincta sis iit, punitur propter exemplum, sed mitius. Videatur Co-
14 Ex quibus fit inanifestum quod dicit imperator Antoninus in I. r. h. t. crimen contrahi sti voluntas nneendi intercedat; intellige voluntatem, quae dire id se itur in actum homicidii, quando quis habet animum occidendi, in quo cimiistit persecta huius criminis malitia. Item quoties voluntas occidentis tendit in actum, ex quo perse& immediatὸ mors sequitur non per accidens: quia tunc voluntas ista agentis malum, sertur in id quod fit,& in omne illud quod per se, non per accidens sequitur x illo. Exemplum st de eo , qaliptavo antinia Laten. Ant. P r. Iesar ei. P.M. II. ait aliquem vulnerare, non oecidere; nec tamen misiuit manum ita temperare, quin graviter percusserit , ex eaque percussione mors fuerit secuta ; prosecto hieerit voluntarius hom cida , atque ut talis , obnoxius linienolitae legi; quia voluntas percutientis tendit in omne id quod immediate, non per acci3ens ex ea percussone suit seeutum . Idque multi e probat Couar. I. Inclis pes r. pro quo facit text. in I. 6. stip. au I. ut aevi, o e.tiu. deleum. iis f. tibi crimina aggravantur ex eventibus,qni pollea successunt etiam praeter opinionem ; s modo illi eventui per se&necellarili sequuntur ex priori opere. Sic si intendebat quis actu in . ex quo moraliter mors sequi solet, morte secuta, lic/t eam non intenderit, homieidii reua eriti nihilque facit intentio, quae
satio contraria, non venit attendenda.
Plani aeque censenduet est homicida is, qui voluit en-i 3 se percutere aliquem quacumque ex parte, & de ne ovianui inflixit tali iti loco, ubi imminet mortis periculum; secut si alio inlitumento percusserit, ex se minus apto; aut etiam apto sed leviter vulneravit I in iiii
corporis parte, qu e mortis periculo minii est obnoxia; quia lic/t mors sequatur, eam tamen directJ nee in se, nee in ulti intendit. Non est hic tamen immunis ab irregularitate; cum ea incurratur etiam sola culpa'. quae caussam morti dedit, e. q. de homici a. Nisi potius mors probetur secuta ex ipsius laesi, aut chirurgi iniuria; quia tunc non potest videri ciuisara, nisi remotδ ex actia vulnerantis: remota autem causta non est suffcient alincurrendam sive introducendam irregularitatem, aut dandum loeum hule legi, Corat . d. Ioco p. r. n. 3. Verum in dubio potius sumenta est contra vulneran-i stem praesumtio quam de augere iacit celeritas insecta tae mortis; nisi illam aliter contigisse probet, docea que non ex vulti hie a se illato, lea incuria ipsus laesi, aut chirursi, laesum occurruisse : quae res toti examini
prudenti Judicis committitur, consultis quoque medicis , L6. Cod. δε κου mil. I s. i 1. quorum iudicium in rebus ad ipso pertinentibus Jut sconsulti sequuntur, ut egi. tr. g. iis torti hori. uid . re ei
Quid si quin Titio mortiferum uulnus inflixeritii
eumdem aliut seperoenient occiderit J Dico utrumque teneri lege Cornelia dc qui deliberato animo Occidit &qui prius vulnus in iij xit, cum iussieientem mortis causisam praebuerit. Ita in itin ili satii specie respondit Julianus lege Aquilia. teneri eum, qui servum ita vulneraverat, ut ex eo vulnere certum esset illum vitae
cessurum. Et si alius ex interuallo occiderit, I. 33. upr nc. p. ad I. aiyti l. statuenaum itaque est utrumque lege Cornelia teneri, quia uterque dolo malo secit , quem punit dicta lex. Si modo prior vulnus tale infiixitex quo certo mors fuisset secutura quia si iterat incertum, non videtur vulnerann subiiciendus pinae huius logi , quod iocet tum stet an occiderit) ut tantlim ille subiicia tui qui veia Occidit, adie. I. 1 a. 4. 3. I. x3. f. i. f. auI.ayti I. ubi si alius morti se te vulneraverit; alius postea
exanimaverit: prior quidem tenetur de vulnerato quia
incertum an ex illius ictu periisset; posterior vero quis pernit de occiis, quia occidit. uoniam uero nihil interest per se quis occidat: ani mortis caussam dolo malo praebeat; ideo qui tui sit aliquem occidi hac lege tenetur. I. i . q. h. t. o t. al. 4. q. 1 f. de initir. Eu enim iuris regula e quod quia per alium iacit, per seipsum sacere censeatur: re is damnum det,
qui iubet dare, i. i .f. aeres. Pur. θωρ. 72. eoa. s. quoa vel maxime hic obtinet, clan nou ram fiasor quam aetor deli est reputari possi mandatori nec enim homicidium perpetrati et mandatariu , nisi intervenisset man datum Ze consilium mandantis, ut merith cuba mantitatio eidem supplicii generi subiacere debeata Non obstat, quod rei turpis nullum fit mandatum t nam h quidem tetra ratione obligationiis dilaesioni η inter
contrahentes ; non uerta quoad accusitionem patiendam ei, in cuius praeiudicium mandatum est di neque contaeratur ; an mandatatius mandatum acceptavit; quia caede subsecuta, uterque si reus, & tenetur ex delitio propter mandatum, non tamen principaliter ex
mandato. Hinc monet Antonius Gomer, ram. 3. r.
re 6h cap. niam. o. quod in aceu satione poni debeat locut & tempus praecise com nisi delicti, non ver lo- cua di tempus mandati : suodque mandatum debeat
puniri in loco admisit delicti; non veici in loco ubi man
duum est: illudque ex tunc nocere incipiat, cum sequuta executio eri iuxta I. 32. . 19. f. .le jura. Sunt tamen varii easus, inibus licia tenetur matri 9
115쪽
xevocatio & plenitentia sicut ce late voluntatem, acua mandatum habet vim movendi, tamquam a caussa, ea cessante cessare debet essetius. Id extendit G mer a. loco n. . ad tacitam revocationem manὀatario sustulenter notam; ut quia sciebat mandantem in amicitia rediisse cum inimico, ac proinde reuocarem man
datum facta reconciliatione ; se ut caedes subsecuta, mandatarii malitiae potius attribuenda videatur, quam mandato , placa ep tome det ei. cap. II. num. I. Quid pia te rea si mandavit aliquem occidi per Titium, &ab alio citra eius mandatum occidatur i plenam huius legis non substinet mandator, quia voluntas non habuit
exitum : non tamen est immunia a mna arbitraria propter turpe mandatum, quod iam in actum exierat, Menochius 2. arb. e. . 33 r. n. ii. Plane non subiicietur ordinariae l. Corneliae pinae mandans, si mandatarius sateatur, quod etiam absque mandato fuisset homicidium perpetraturus , Menochius ibi num. a 3. Neque etiam eo casu, quo mandatarius occiderit; quia non
incurritur huius legis pina, nisi ob dolum qui He cessat: non enim intendebat mandator mortem mandata
xii, sed alterius; atque ita Iudicis arbitrio plectitur ,
eo quod non vacet culpa mandando rem periculosam, etiamsi praemonuerit,ut libi caueret mandatarius ;chmissa monitio non removeat periculum, cuius essectus ei subsecutus.,6 At quid s quia mandavit alicui expressὰ ne inter sceret, sed tantum percuteret, es mandatarius interiace riti Sane'; quia hic mandati fines excessit, hominem cecidendo, prena liurus legis tenebitur, non item mandans; namque unusquisque ex suo admisso sorti subjicitur, ι. 26. θ. de synis . Non enim exitus, sed principium perpetrandi delictum inspicitur; principium autem ex animo &directa voluntate aestimatur, quae non suit in mandante alia, quam ut percuteretur aduersa-xius, non occideretur 1 ex qua mandati limitatione
etiam colligitur, quod sollini votuerit uulnus leve infligi, non lethale, aut in eapite; ieci in alia corporis parte,
mortis periculo minus obnoxia: item non gladio ad necandum apto , sed alio quopiam instrumento. Quod sverri dixeris; etiam mandantem poena legis Corneli .ede scariis teneri, propterea quod cogitare debuerat ex Percussione percusium poste mori. Dicam ego longEaequiori δά tutiori ratione, ipsuin inculpa, non in dolo versari, atque ita iure merito absolvi, cum tralatiliumst in lege Cornelia de scariis dolum pro fundamento requiri, j. .ha r. I. . F. a. nam ne quidem lata culna hic pro dolo aeeipitur. Si urgea , nihil interesse occidat quis; an mortis canitim praebeat, i. is. F. h. tit. Re pondeo id verum esse & procedere, quanto quis mortis
caussam praebuit fliteri ἡ, dolo ue malo; secus f eulpa, vel indirect Α, uti in praesenti speei e 1 ti ut uerius diis
cam; mandans non tam praebuit causam, quam occasinem homiciqii. Diversa namque liti sunt, cauisa scilicet & oecasio . Caussa non potest esse sne eis ellu ; sed measonem quis potest praebere iacto , licet factum vel
con p. 35.eamq; multis limitationibua illussiat Doctiss
var. ad d. A m.ssiariosus r. f. r. r.nitaturque pro hare hune mandatorem punientum sole poena arbitra
xia, non ordinaria homicidiit nam excellus uti alatii ipsi nocet; non etiam anget delictum mandantis, maxime s is limitatum dede iit man/atum,quoad modum &instrumentum, ex quo facile collipi poterit num volun artatem direxerit in homicidium. Illud tamen indubi δimputatur mandanti quoad irregularitatem ; tum quia motη suit subsecuta, ipso dante operam rei illicitae: tum quia in culpa fuit illiuet omicidii um attendere debuit, sequi polle ex ea iussone, cap. xli. aeum eid. in s. Quia tamen subsecutu in est praeter ipsus intentionem ae spem, excedenteqne mandatario fines mandati , quod
imputati ei non debet;υidetur quod respectu ipsus tantlim fit homieidium casuale, licit aliter sentiat Covari. d. Leo. Videatur Molina δε jtis. Itire traii. a. dicis. 3. di. Gomer d Elo Leo a1 porro illud iam evidens est, eum qui quocumque modo alteri in homicidio perpetrando auxilium, opem vetulerit , ultimo supplicio puniendum esse , a. I. i5. Quod intellige de auxilio immediato & prorimo inam qui temotum praestitit, cum minus deliquerit quam
acipalis, Ma eadem cum ipso, sed aliquanto miti- Ore poena plectitur.' Quid si non aux IIum,seg eon: IIum dis homicidae piaebuit Eis hie consito illo permotun nitia crimen, quod alias non erat perpetraturus, tunc
consulens eum ipso homicida morte mulctabitur, licti non fuerit ρraesens uando homicidium fuit patratum; quia satis est quod ad illud concutieritin damni caussam degerit , I. 3. in . . de verbor. misi. r. F.3. - δε
vo corrupi. Facit quoque l. 1 r. . . . vi tu tiri ι ubi ait
J.ces persuaserim alicui alias nolenti, ut mihi id iniuriam faciendam obediret, posse iniuriarum mecumagi . At velli s parato quis homiciatum consulerit.
non idem dicendum 1 nam cum non concurrat at crimen , quod nihilominus committendum erat , non ita peccat confialent di non est tamen omnind libera poena, quae ei Iudicis arbitrio erit instigenda ; pta sertim s animum homicidae firmaverit , auxerit 3c
inflammaverit; quia augendo voluntatem, auget &actum exteriorem a voluntate procedentem, non citra
concursum . mo pertinet cap.5. ,.qui vero . de homie d. tibi qui inflammarunt animum Regi dicuntur puniendi, sed non tam seuere. Idem diei potest de mandante, quod de consulente , ut mitius puniatur s mandaverit parata caede re, ex eadem ratione r nam litat animus illisuerit caussandi cadem, non tamen praecise ei caussam dedit. Manet interim discrimen inter mandantem & consulentem, eo in casu, quo ille mandatum revocavit, hic velli retractavit consilium, quod cum mandatum concernat gratiam mandantis, ab eoque habeat vim omnem movendi, sequitur quod eiu et voluntate subi ta per revocationem , cesset mandati caulsa ; sta ut mandanti nihil amplius imputari queat: at velli s consitum concernat eum cui datum ponatq; inclinationem, quae non tollitur per revocationem consilii; erim intelis Iectua semel in illuctu non saeile mutetur, praecipue in caussa vindictae . Sunt tamen qui volunt suillae te
consulenti, s quod suadendo impressit, dissuadendo
impedite queat, moneatqux eum de cuius periculo Uitur, Bart. ad I. v solum .s mandato n. arct a tritiri P. Verum ea admonitio non uidetur excusare consulentem ; cum etiam diligens in uitando periculo po fit tamen insidiose intereipi, idque res pellu consilii dati; quo ideo de is luit qui dedit, nis is eui consilium datum, rationibus acquiescent, eaedem consultam ex altiumus iis exequatur: tunc enim ut ad eam cesset concurrere consulent; ira non est ratio, quare eius nomine aliquam poenam subit ineat. Late Molina ti Coυar. d. I p. a. h. . n. 3. o f. a. n. i. r. ' Qui censent quoque asnon esse obnoxium poenae huius legis eum , qui ratam habuit caedem suo nomine iactam quia ad eam non videtur e currisse,s quidem rati habitio illa si polletiore
ut autem quis dici possit concurrere , debet actus elux praecedere . Nee urget quod ratitabitio aequipolleae mandato, eam rat has iis deres. iur. in L quia ad procedit quoad culpam , non quoad rinam auris ; cum respiciat caedem commissam , ut obiectum quidem .
Quomodo velli homieidium a pluribus commissumas
puniendum si, dissicilis est disputatio, quam ego tribus easbus explanabo. Primus est quoties pharet eonsul tb ti commualeato consilio, eum lem hominem suerunt aggressi, & ignoratur quis vulnus lethale intulerite tune omnes etiam qui non percusserunt, homicidii pinax luere debet existimo ; quia non tam exitum quam animum leae Cornelia considerat , I. r. f. q. F. h. t. ut diximus . Etenim omnes illi dolo malo & animo ocellendi eum
telo ambularunt, i. 7. h. t. atque mortiet caussam pro
buerunt: squidem assistentia sua homicidam audaciorem ,& E contra occisum timidiorem reddiderunt. Secun8us, clim citra deliberationem & occidendio animum plures concurrerunt, & in rixa subtili contingenti vulnus suit illatum , ex quo vulneratus deceiam, nec apparet quia inflixerit, omnes extraordinaria poena pleeiuntur : ordinaria vetb igeo remittitur, ne contingat innocentem, sui nullam habuit uoluntatem
occidendi, puniri loco illius qui ver Eoccidit: atque ita
habet hie locum tegula, quae suadet satius esse, impunitum relinqui facinus nocentit, quam in noeentem damnare, i. si ae pluis. Cui suffragatur l. .. .ss. h. t. ubis in rixa percussus homo petierit, factum uniuscuius que contemplari oportet, ut sciatur quisnam mortiserum vulnus intulerat o cui Ana ordinaria legis Come
ita uiollui debeat. Igivit cum in praestati cita scirin
116쪽
queat, qu Isti m In rixa ista mortale vulnus infiixerit, necessario sequitur; neminem orginariarina assii gendum esse. Nec contrariatur textus in I. II. St. f. i. si. M l. qti I. tibi omnes tenentur de occisor quia loquitur de l. Aquiliae actione civiliter intentata, pro damno ob servum a pluribus pullarum fle occisum dato ;ubi ex praesumptione quilibet in solidum ad damnum emendandum condemnatur . Hic vero agimus de l. Cornelia, quae non infligit pinam mortis, nisi ei, qui ex pronosito & dolo malo occiderit, I. 7. h. r. I. 7. 23F. eou. Attamen eo casu quo non constat de auctore rixae, prasumtio insurgit adversus eum, qui natura magis est contentiosus , & consuevit alios provocare, di laederet quem proinde ante omnes quaestioni subiiciendum puto, ut eruatur vetitas, Bart. Ar I M. n. 4. 3. E. d. quaest. Cail. I b. 2. olf i . n. 4.ερ Tertius eatis est, cum unus a pluribui in rixa subi id orta, multis affectus vulneribus occisur est, & constat quod unum ex tot vulneribus si lethale, n quia id intulerit. In hae specie tenebitur de homicidio qui vulnus lethale inflixit e caeteri de persecutione , & de vulneribus tantum, δ. I. ii. f. r. ibi: o isti dem appa fiat; liept enim D. Hadrianus rescri res , eritis testi per erit ipserat, eum qui in rixa aliquem percussit, non praesumi occidendi animum habuisse, proindeque pinam ipsi lenientam esset, i. r. l. 3. E. hi. It tamen non procedit, quando ex instrumenti qualitate aliisque circumstantiis animus occidendi doceti , deprehendique potest: nam tunc indubita th ordinari ae aenae locus est , ut ditium supra . illa nam ue con iectura, quae ex ri xa emeringit , quod quis non videatur habuisse animum occidendi, tollitur alia sortiori praesumtione , quae dicitur ex qualitate instrumenti, quo iste usus est, ex quo colligitur habuisse animum occidendi. Hi ea sua & plures alii xeseruntur a Molina, Guarr. Comeso dictis locis, a Menochio eas. 36r. Jos de Sesse dee f. - . icia. Iul. Claro semie a tim de Pegueraq. 6 m. 14.3o Praeter poenam legis Coineliae corporalem, substinet& aliam ei uilem hujut eriminis leui; hane videlicet
quod teneatur parti laesae ad damni reparationem: neque enim una aes io per aliam consumitur, eum utraque tendat ad diuersum finem, videlicit, criminalis ad publicam vindictam , et Uilis ad privatae laesionis reparationem, ι. 7. 3. i. F. δε eois ea. ora. Non movet quod actiones ex delictis descendentes non transeant ad here dem e nam hoc verum est ex parte rei, non etiam actoris, uti traditur In i. de perpet. O temp. isti. Porro ista civilis mulcta & laesio is reparatio competit liberis occis,quamvis nyn snt heredes; quia eam capiunt iure sanguinis, ut tradit Giiletus intros. λ mrelo e.28.
ai His addendum ea. quod ter civilit reum indignum iudicit hereditate occis , ad quam vel ex testamento, vel ab intestato ius ei erat, L . pen. si. δε Eouis δε- mnarertim. Eoque facit quod in/ignus iudicitur hereditate , qui necem defuncti non vindieat, debitumque onscium pietatis omittit, I. i. dati tis quistis ιι nium. ut multo magis is qui occidit,ingimux censeatur hereditate, qum desertur fisco, d. h. peti. quamuit iussu patris, in cuius erat potestate , occiderit; aut ipse defunctus curam sui neglexerit , non adhibendo medicum, aut ad hibengo imperitum, peregrinus d/ itiis fis. l. a. t. q. At Battoluet D aliiquos refert M I.LMA, ' Pitire fisi entiunt pares in gradu eum occisore exciti flere fistum . In Callia, & Belgio etiam remotiores in gradu fiscum excludunt ; ubi confiscationis locus non est, excepto eri
mine laesae Maiestatis diuitiae dc humanae , Zypaeus in
3a Hinc cum quaestio incidisset de fratricida, quem lex
capite punit, ac incapacem succe sonis ipso momento censet: senatus Parisensit bona occis ad proximum a natum deserti iussit excluso fisco, teste Annaeo Ro-herro I s. g. rer. ixa e. cap. 7. & HAE; suta conveniens
on , ut statris, aut unius ex agnatis factum, caetexis qui eius sem sunt familiae, noceat, I. r. f. i. g. sonis
inde fisco υ indicatur ; sed heredibus Ieg;timis actio da
tis acquiritur, hic. q. fn.ρ. solui. matrim. At eur non marito, qui iustum dolorem executus eli, dotis emoluamentum cedit Quia aequum non est vel honestum . ut ex tanto infamiae sui dolore quidquam lucri consequa tur. Deinde quia pollet contingere maritum , tam proiecti pudoris ese, ut vel laetus lenocinium exerceat, vel dissimulatione sua adulterii admittendi oecasonem praebeat. Ita ut periculum foret, ne tandem spe imis probi lucri illectus, uxoris occidendae consilium caperet; maxime ubi ex pacto antenuptiali, aut ex statuti permissione dotem sperat lucrificare. QuoJ probabiliter eontin stere posse dicit Scaevola in I. r. f. i. g. ad Lbtil. de sutili. Quod s tamen maritus non procuraverit uxoris infamiam, sed in adulterio deprehenderit, licitate eam si occiderit, ex permissione statuti, aut ratio ne pacti dotem lucrabitur; quamvis sbi ius quodammodo dicere videatur. Etenim si cum mari tus uxorem et mi. naliter accusit, Ze de adulterio conuictam condemnaiari iacit, nihilominus dotem lueratur, quidni &eam lucrabitur , ubi lieitδ de ex permissione statuti uxorem interficit; quandoquidem tune quas condemnatam per sta tutam, ipse maritus veluti iuris publici executor, occidat arg.I. i. Ccludis lodiceat uuieti setias Mitia. Barbosa ad a. I. io. s.fn. n. 43. Gomer ad I. 8o. Tatiri n. 63. Non
tamen ego maritum amn ino excuso a peccato, ut illi volunt; quamvis iusto dolore impulset, & bono reto ob publieam vinditiam, caedem hane committat. Hactenus de homicidio 3olo malo admisso, ejusque 34 poena. Sequitur de necessario, quod non dolo, sed quodammodo coacto, hoceu, ob vitae, corporis, honoris, facultatum ue defensonem committitur . Cum autem
defenso isthaec a iure naturali sit introducta, & civili consimata, ipse meridie clarius est, eum. qui in dubio vitae discrimine constitutus, proprii defenden3i cot- potis caulla aggressorem suum E medio substulerit, enam
animadversonemque ullam non mereri , ι. r. q. de ius. δεν. Id ipsum confirmat Cordianus Imp. n I. a.de apertius in I. 3.D. t. ibi: si ipse inorem adse ien entem gladia repulerit, non tit homnicia tenetur , quia a sens, me -- quisque pM2jalutis in aetitio petiisse iid itir . sibi enim quisque proximior est a proinde s probet latrocinantem , ver
quemcumque alium aggressorem occidisse, dubium nomest quin a culpa immunis si, & a poena. Cum tiam aliauliceat euilibet aggressorem nocturnum in agris, vel ob taentem .ias atque inlidiantem praetereuntibus impunδ eidere, etiamsi miles sti I. . l. t. Hinc Harmenopol. I. f. cap. s. dixit: ius esse in agris occidere; at in urbibu non nas telo utatur. Et recid ricum in agris maior stremotis arbitris petulantia ; in urbe ubi magistratus potestate praediti copia ess, non videtur tam opportu nux iniuriae inserendae locus. In solitudine populares quiritare inane, & Itidie in auxilium implorare serum . Frequentia δc civium conspectus vis faciendae occasonem tollit: solitudo aufert. Porro primum aggresseris insul tum expectare quis non Istenetur; sed s viderit arma in se stringi, & insultan iis animum proia cognoverit , resistere, sbique pio spirere in tempore potest . Melius namque est occurreten temtore, suam insuria accepta, vindictam perquiere, a. l. . in 'n. cui consentit I. IJup. quanao fictor nn
maior est as estis, & sollicitudo ad vindieandum eiu necem . sie ins mili ea r qui fratrem occidit, ut totum seudum haberet, seudo quidem privatur: sed illud ad proximum agnatum devoluitur, cap. i. f. s. titere ibi Gloss. v. lo Irarum, σι b. mea. svid. amitt. 33 Plane δc maritus , qui uxorem etiam in adulterio deissehensam occidit, caret donatione sibi per uxorem sa-a, quae morte eius confirmari solet; priuatur & luctu dotis , quod post mortem ejus sperabat: nihil tamen eis; tie sine Jtid. Melius esse occurrere in tempore, quam post exitum, di vulneratam caussam remedium qua reis rei & recte; quia s primus ictus esset expectandus, aut excipiendus, eo vel truei dari uel ita tractari posset insul latus, ut saces tradesension is nulla laeso reliqua solet reum tamen vim imminentem vi repellere atque propulsare liceat. I. i. f. 17. . devio vi arm. . Non videbitur se desingere, nec a se vim propulsare, qui eo usque donee offendatur di vulneretur, expectat. Non obliathsa. f. i fisci I. dyti I.ubi Alfenus respon/it ; culpam penes eum qui prior flagello percussit, recideremam ille auctor fuerat pugnae, qui percussit: at in nostro casu, non qui primo serit ad Uersarium,caussam delicti praebet; sed ipse adversarius', qui prius gladio evaginato truculenter
alterum adoritur, eique vitam adimere conatur.
Est igitui de sensio impunita: dummodo servatum stas moderamen inculpatae tutelς, id et laesensio suerit mode rata, qualis est, si invasus non potuerit periculum alici mod3 evadere , aut invadentem repellere, nisi cum tali nocumento. Quamobrem iudicis erit animadvertere ; an ei qui occidit, periculosa fuerit aggresso alterius; quia alias non esset excusanda caedes, causa deissea vis. Item: in dei insu potuerit fieri minori cum laeso
117쪽
laesoae aggressoris et nam s sulliceret mutilare, aut vulnerare , occiso erit immoderata propter pravem eulpam in repulsone commissam. Unde ii qui iustientem invasorem, etiam poli vulnus grave acceptum sequatur R Meidat, excedet moderamen inculpat ae tutelae: 'sa eit enim meta in valoris celsare perietilum inoas , quin rin exculabitur m vulnere alcepto; quia id non tollit animum vinaeste , neque ponit caussam defensonat , propter iam celsans periculum . Denique habebit iudex temporis rationem: utrum incontinenti , de antequam lixa diei matur & litistantes processerint ad alio; aftiis extianent, defenso saAa sit: nam ex intervallo ad Persarium percutiens non defendere ; sed vindictam a se Etate videtur .ar Quid s provocatus moderamen in culpatae tutelaee, eelserit i Non ordinariae legis Corneliae , sed extra ordinariae poena subiiciendus erit ; quia i ullo dolore in mouetur ad occidendum , qui provocatus est ab a tres.sore, ut non possit in illo praesumi dolui, licet excesserit modum , quem tenere eli perdissicile, ' cohibete i a tum animum : proinde igno stendum est et , qui uoluit se ulcisci prouocatus , I. q. su p. ad L btil. 28 ariti. ubi mitiore pcenae asscitur, qui deprehensum in adulterio
uxoris occidit: adola enim excusat perturbatio iussi d lori et Fael, inmus Ith. .conrr.c. 3 a. Menoch. Of2 7 sq. 38 Ceterum non solum nos ipsos , sed etiam alio .s de sanguine coniunctos, sive prorsus extraneos, recti de findimus, atque ad id Obligamur omni iure : di υ inonam ue praeripimur diliuere proximum non minut
exemplum Moysis Exod. c. r. qui uirum aegyptium in-d; ne tractantem percutientem quemdam de fratribut
Eu es an Diomi ubi qui potuit hominem liberare amor te. i non liberavit, cum Occidit; nec caret sepul.
chro societatis occulti ii qui mani sevo facinori delinit ob biale Civili autem Ad Gentium iure ad hane pro di imi & ami ei desentionem sitis impellimur; tum propter salutem D incolumitatem totiug corporis rei publicae , quae singulorum hominum seu membrorum ipsunt, sone , t mutilatione labe hiatur ; tum propter eo-pnationem . quam natura inter omnes homines constituit, I. a. g. i j i. jura. Si .iu his es , inquit sene ea, non solum non nocebis, sed etiam nocentes prohibebi . Iniuilitiae duo si in t genera: unum eorum, qui inserunt,
alterum eorum , qui ab iis quibus insertur, si pollini, non propulsant iniuriam, Ge.lib. I. U Ex qui biuratio. nibus licet animadvertere quemlibet ad proximi sui de Dulionem si modo illam sine proprio periculo suseipe re queat 3 omni iure obligatum : & si defensori momiserit. extraordinariae plenae obnoxium esse cum culpae LV criminis reus sit, sui prohibere potuit, nec secit. 39 Non tamen neces lariarum Ac extranearum persona tum propugnatio ita suscipienda eil, ut earum invaseres oceidete liceati quia I. r. a. s. s. & alia iura passim,ruae ob defensionem homicilium seri concedunt, none aliorum , sed propria loquuntur dentisone . Plae tet ea in qui alium defendit, propriὸ non habet aduersarium t atque iii factig ii ne ac reis utris caede eiscere puterit . ne alter vel grauius uulneretur , vel occida tur . Excipio casum pudicitiae ola quam non solum pro . priam, sed ti tuorum defendendam , quis insultantem iacet flere potest, ut mox dieam . Quod ii hitur in eius. modi proximi 3c antic t defensone mediatur aggresso te in interficiat, omnino puniendus eii , sed extraordianaria poena : quia non occidendi , sed alterum des tiadendi animum habuit ; nili se mediatorem sanxerit, quia iunc ordinaria asscietur, u. I. i. h. 7.4: Ati id quod dictum de defensione vitae, obtineat ind. sensione honori , quaeritur 3 Et quibusdam non videtur propterea quod defenso tant im modetata, non etiam vindicatio sit permista ; es pollit is, qui hono . re laesus eii, illum cum petentibus aesionibus recupe rare. vii extra iudiei aliter retorsione uti, ut non de beat sibi ipsi tu dicere, vitamqne alteri a4imere, ob tutelam proprii honoris, Guartu P. ad Hem. sirio ius p. 3. f. tin c. num. 4. Quae opinio obtinet , ii illa ratione laetus honor suunet, te maeit: alias si non pos sit, existimo licitam esse desen nem etiam cum cae de & damno eius qui honorem uiolat , aut eum laede
re tentat ; modo is sat incomitienti , dum adhue lae so honoris veluti pendet . Acoegit rat Io, quod honoris amittendi metus, non sit minor viro bono quam
ut quod ad defendendam vitam est permissum , etiam ad defendendum honorem permitti debeat, obtullum dolorem quo offensus commovetur . Ideoque hune mitius puniendum esse iudicat Gomer rom. g. cap. p. ntim. 24. si in defensonem sui honoris ad ver sarium occiderit; chm quod hie caussam dederit; tum quia inconsultus offensi calor, doli vitio careat . Cς-terum s quis uirgini , vel honeilae matronae , vel adolescenti stuprum inserte nitatur , vel simili mota conetur infamiam inferte , licebit eam etiam nece vindicare. I. r. 4. . g. h. i. cum hae iniuria in totam familiam redundet, & res si omni aestimatione maior ac talis quae non patitur moram , cum pudici tia semel amissa numquam restitui queat , I. un. p. deop. nec a Judice violentia emendati . Unie apud Ciceronem pro Milone , adolescens qui Ttabunum oeciderat volentem vim inferre tuae pudicitiae , rect) a
Mario belli Duce absolutus suit , Molina .ti bas. θ
ditur sugere, s suga illi si periculosa , ignominiosi ; sed potest si iere gradum, animo defendendi &repellendi ignominiam , quam non cogitur pati cum perpetua notae suae simae. Accedit quod turpia si su-
a & probrosa, praesertim honesto & viro nobili ; aeae pae periculosa ne cadat, aut in insistan incidat . ideoque fugere ne quidem clericus tenetur, qui abiti imi eo aggressus quia hoc feret cum magno periculo ; eo quod fugienti a tergo vulnera instigi pollunt , Codar. a. lora ubi plure et D D. resera. Atque hoc procedit ubi inimicus armis alterum inva-Σdit i quoniam ii alapa tantum intendat percutere , non licebit eum interficere; cum id iura non aliter permittant , quam quoties in dubio vitae discrimine quis es coniti tu tua, La. s. t. & l. . eoa. ibi: i erenat o dii r atin hae casti nullum eii vitae periculum , di pollit i et cui
alapa insertur , an iuriarum actione , aut repercussione honorem sumia con et rare . Nam quoties laeso durat,& alia non e i .ia servandi honorem nisi repercutien3o, non videtur re p. t uilia illicita, quatenus opus at hon rin desensonem, ut d. loci, tradit Nivarrus; cum ouo sentia nequaquam fas eis e ob quamcumque iniuriam, uel cot poti . lae ionem et it m ntinutissimam euitanJam quempiam occidere; n. s sortas iis ab eiusmodi per limalis iniuriae corporalitque lationis etiam levis limae origine , gravioris ciuiuspiam damni, vel vitae metus at que periculum alicui impendere videatur . eritur: an pro te tum defensione liceat impun/ in. ψI vasorem occi te Et communiter obtinuit non licere, etia in eo casu quo res omnes sunt amittendi, nis vitae corpori se periculum linDil intentetur , c. a. . Ad ho-m Di. Fortunius Careia au I. r. ff. d ytili. edi' bura Co- .ar. Δρ. d. Ioca n .s. Huic sententiae ad ii putatur l. s. U. l. a. ubi Vlp. respon3it: se rem nocturnum, ita demum
impuM oecidi solle, si octisor parcere illi sne suo peticulo non potuerit. Idem utroque iure constitutum . ut no furnum sutem,quia non tam suranii, quam Occidendi animo venire praesumitur , interscere liceat; non etia in diurnum , niti se telo detentat , c. ῖ. . h. t. M.f sed .a . . Atque iis l. . A r. permissum eum ia-terficere, qui inserendae caedis an imo alterum invadit &spoliat. Sie vi nisi subiit uitae periculum, non videatur aequum pro conservandis rebus transitoriis, in proxianuin ita acriter exardeseere . ut loquitur pontifex in c. a . a ii. t. Verum pro contraria opinione facit , quod bona& iendi eantur alter in uix de vita hominum : &ropterea paria censeantur, inl*diari Vitae di insalarionis, quibuη vita subminetur: atque metus perditionis omnium bonorum aequiparatur metui mortis . uost, ut, quod in vitae defensione iure concessum eii, permitti quoque debeat in defensione bonorum , quo rum am iiiii, quemvis coniti tuit in gravi nece it tale. Et sanci si haec tam sit extrema, ut non suppetat alia ratio vitain conseruandi . 34 bona ablata recuperandi a non dubito quin cimm iure tunc liceat inuas brem , aut su- rem euin secius sustentem oeci)ere . Suffragatu vie sententiae quod alias diretur occasu inualoribus . ali inque pravis hominibus alios boni e sui spolian 3λ s id liceret ampun), citra contradi trionem, aut defensionem
domini. Igitur non eli quod Iomino imputetur canis1 caedis , cum ius lubuer .: cefendendi res suas ; sed ei
118쪽
D . XVII. De his qui parentes, vel liberor, o c. tri
lius imputari debet, per iniuriam ablatas ne ra- At pro ea cit L 18 3. a. s. ad initi se, ubi Paulut J.et xstitueret, querelam mouit . Videatur Merenes, lib. 1. dicit: s iniuria mihi fiat ab eo eui sim ignotue : aut sie. 2 . contr. Fach. lib. i. cono .c 3 a. suaI putet me Lucium Titium esse, eum sim Caius Se -
4 Quid si reus constratur se hominem occidisse; sed ad ius, praevalet quod principale est, iniuriam eum mihi suam defensionem Et multis placuit qualiscatam iacere velle. Nam certua ego sum i licet ille putet metuam consessionem reo prodesse, ne ordinaria capitis alium esse, quam sum ,δc ideo iniuriarum actionem si s aena plectatur; sed arbitraria: propterea quod capita- beo: haec autem non datur nisi dolun & animuq itiivia in neminem feratur, qui non sit probationibus luce riandi adsuerit , i. a. q. d injuriis. Datur sicut error in me idiana clarioribus convictus de homicidio, vel id persona commillus animum iniurian4i non excludit,ita consessus, L MI:. su p. de pros, I. is, inis uis: non nec animum occidendi:& proinde ut illo casu actio inbi xutem plene aut furacienter probat conseilao illa quali- xiatum ; ita dc hie ordinaria legit Cornel iae pro locum
scata. Contra tamen facit, quod consesso caedis one- habebit : qua ut quis afficiatur, sufficit habuerit animum rei eonfitentem , quae cum si contra illum , vera prae- occidendi, si non in specie, saltem in genete, ut tenet sumitur: nemo enim cre itur temere qui3 piam contra Baldus in Mi quis mis diram rapore CA se fra cieri eo se confiteri, atque ea est sussciens secundum iura, ut pen n.9 post Joan. Andream quem ipse citat. Nec ad rem seratur sententia, iuxta ea quae )icta sunt si p. de ion- eii , quod manus aberraverit; clim voluntatet caedem ali 1 UAllegatio veri, defensonit si quidem pro reo , elim cuius intenderit, de secutus suerit effectu . Itemque non tendat in eius purgationem; cui proinde non itatur, excusabit ignorantia personae, quae non excludit a1 una sue probatione, aut aliis circumstantiis, quae ipsum illicitum, neque asseelum, vel est timetoperis mali cusent. Quomodo Antoninus Imp. in I. i. h. t. dicit minuit. Quli fit ut qui corrupit servum, quem liberum ei ineum te onus probationis, qui allegat se occiden- esse putabat, servi corrupti teneatur, I. q. f. i. f. aeser-di animum noti habuisse : de ideo cum homicidium sit το ror pr. Huc quoque pertinet texi in l. ro.sup.de Ἀ- ex iis quae prohibentur, censetur commissium dolo ma- tis i suptae Ibtilis et puli. t. t i. iusis. su p. tiui U-Io; quem abfuisse, reus legitim3 probare debet, l. 3. inis. Et Cicero ad Trebatium scribit: telum iacere volun-λ . ti iij. Huc spectat quod habetur in. prove ib. salo- ratis est, setire quem voluerit so tunae. Deinde sordimonis eap. 2η. n. i8. i9. i' c. I. de pristi me: istit narra legis Corneliae poena tenetur, qui cum telo imbum, iti, o tii miti l laurea os itias tu mortem; ita υἰν laverat, hominis occidendi eiussi, licet non ore derit, quia hutidi loto nse eram; δεο ctim fuere t d p Uus, i. r. h. t. quanto magis hic qui timui etiam hominem cic-d e, , quod Ad ris se talis non utitur , sed ordina- cidit, quamvis non eum quem occidere uolebat ἡ Hane via poena pleetendit i quia de delicio con at percon- ira stabitatam sententiam non instingit l. a. 4. i. it. σI Q. sessumem, quae sui scie ter probat: attamen quia pura E. de injur. quia ibi a ii animus iniuriandi ab eo, qui non est, sed quili ficata, Sc probat io redditur dubia m. liberum homanem nulsauit , quem seruum suum exilii
certa non erit imponenda poena ordinaria reo, sed alia triabat: squidem calligationis tantum disciplinae causi initio : maxime si eius conseisio, aliis probati ambus 3c sa, servum suum cedere 1c pessire voluit; quoi iure circumstant ii evacuetur. Nam quid si tuus qui occidit, potet fatis ei licet, tir. sup. em ues.se . atque ita cum fuerit uir probus, non rixarum amans, bon .esamae, qui deserit operam rei licitae, quod praeter intentionem ae- consueuithon esse vive , alictum non laedere : Occisus cidit, carui potius debet imputari. Denique nan impe- vero contra suerit rixosus nec vitae admodum laudabilis, dii I. 3. 4. 1i . ad I. 29u I. ubi s quia se defendendo ibri ali, suerit minitu ixo certe hujusmodi circumitin i liqua tertiun praetereuntem Uel in diuores perculse
tiae Ze sm iles esse ere debent, ut minuatur ira, aut nul- rit, tenetur lege Aquilia, ad id quod inter)1li uia in illati inseratur, Faeli. Iib. t. courrie. 27. Farin. in praxaravi. a 'ione non requiritur doluet, sed suis it tota culpa. p. q. q 8 i. n. a io. Gomer rom. I. var. e. a. num. 26. Sat- lixe sententia quae iure verior . etiam usu obtinuit t erit. Γ3. I. inter . e. . Propterea quod consummatum est erimen lieet in alte-
45 Post emb videndum est de homicidio , quoi praeter rius persona, Gomer Iom. a. r. c. . n. 34. Vasqueet I. 3.
intentionem committentis, vel cauisam dantis conlin- eoutrie. 96. rach. I. i. utrae. 37. Clar . mirimam n. f.
eit. Homi eidii huiut plura sunt exempla; videlicEt de Port ut homicidium, quod praeter intentionem occi- Ilagittatio ex cuius manu telum fugit; de venatore qui dentis evenit, immune ela a poena ; ita dc illul quod
pro fera hominem occidit; de medico qui impetite ve- au. Oritate publicaeli commissum , quia licitum: ex- nam secuit, vel pharmacum dedit; de putatore qui ra- pedit enim reipublicae prouincias mili hominibuet pur-mum in pittereuntem deiecit de ludice qui per imperi- gari, i. ia. q. 2 ο .pras fle hoe ita in criminiba; et ultiam aliquem ultimo supplicio ageeit, De omnibus hiet merentur ii iam plenam, eamque habeat positam a la - aquaeritur 1 an ii iit homicidae: & utrum huic legi snt gibu , sive moribus. Neque enim iudicis e i poenas obnoxiiὶ Et quidem , quam vis quod fortuito casu con- sanguini ltituere. Itemque homicidium illud licitum tingit, fato portu quam noxae imputetur, I. i. v et , quod in bello contin.:it, ex parte eorum qui aut iu- f. i. hic tamen dii inguendum est, ut plus vel minus sta eli caussa; quoniam tale bellum tendit ad correct io videatur casiale esse, prout plus vel minus, usi etiam nem eorum, qui deliquerunt, de reparationem niuriae tithil culpae admixtum hi et . Si enim culpa casui sor- ab iis alatae: qur res eii linia, Zc tu tum sicit e sectum tutio eaussam dederit; vel opera rei illicitae data suerit, inde subsecuri , e. domi s r . q. r. ab eo ver, , quemqtiaeetit adscribitur, homicidi uinculpae magis, quam iuiti caulsa non salvat, c des committi non eli extrae,sui imputatur, , hoc iure punitur, non quidem pς- noxam, Guar. ad c. peccatum p. r. h. 9. n. r. j. io. legitima, sed extra ordine in , puta relegatione ad Plura de tutio bello insta tis. ii. r. s. tempus, I. 4, 6. i. f. l. t. Quod si opera dabatur rei liei- , hec culpa ulla argui potest , iam hoe homicidium mere casuale, cuiuη nulla poena est, Casus enim cum ne quidem a prudentissimis pollit in videri, nullam ponit noxam . Exempla sunt in c. q. t . rr. & pallim uh. t. quc explicantur suse a Couartu v. in a/m. si stiri sis. a. 4. . Olim apud Grecos casus so tuiti exilio u untario luebantur, ut dicitur in I. as. f. 7. . de lacn s. A Sed dubitatur: an is, qui cum vellet occidere Titium inimicum suum, et rore quodam in persona cum milia , exanimauit Caium ut casua is homicida extra ordine in
puniendus sit i quod videtur: quia non potes diei in dilo suille , cum non inten3ebat personam quam occidit, sed in ea erravit. Facit quod voluntas es propos tum Elii inguatit maleficia, quomodo si cum servo meo pu-grum ducere vellem, percusserim adllantem , iniuri xum non teneor , l. . L. δε initi s; quia voluntas non
fuit illi nocendi. Arque hane senteni iam in iudicando se utum fuisse senatum Taurinensem docet Thesaurus
M 9. Menochii et a M., . quae i. o. 3 . N. D. Verum ex adverso ordinariam mortis piae nam infligen-
De hin qui patentes, vel liberos occiderunt. i L. Pompeja de parris a is .ci quae jus parua . a sin lar ι otii etiim strii pars quanda locam ha-
4 An conatus Me para paulatur, qvi ad Alteriorem aestim processit.
s An qui Meia r a, misonas, quae parentum locustitit,
119쪽
. Dompeiu&-Μagnus, Princeps suo tem- 1 rore in re publica, clim auectoritate, tum opibus conspicuus, aliquot leges & ipse tulit, ex quibus plexaeque post ruinam & ea sum api us interciderunt . Inter eas autem quae remanserunt e siliciae, quae in patricidas lata est ; qua cautum fuit, ut non solum qui patremia matrem , tilium aut nepotem, se4 etiam qui cogit tos necassent, vel uxores parricidii tenerentur.
4 Pina autem huius legis duplex est: nam qui alias per
sonas praeter patrem aut matrem, avum aut aviam Oo
cidissent, poena l. Cornel iae de sicariis coercebantur , I. i. o n. E. h.t. Qui vero patrem vel matrem, avum vel aviam aliumve parentem suum necassent , more
maiorum speciali pina culei punirentur , δ. i. n. quam poenam in usum revocavit lite Conilantinus, & eam probauit Just. IV. ad puM. Jtia. adversus eos qui parentes, aut filios interfecerunt: & uterque Imperator non gladium, aut ignem decernit, sed iubet reum culeo ea- pacissmum quoddam vasis genus id erat ex corio bovis cum cane, gallo gallinaceo, vipera & simia insui, atque istis seris sibi inuicem natura infeliis miscelidi&s
regionis qualitas tulerit, in vicinum mare vel in amnem proiici; ut ita omni elementorum usu vivus carere incipiat, & ei coelum superstiti, terra mortuo ause ratur, I. an . l. t. Amplius scripsi Modestinus: damnatum priusquam culeo insueretur, virgis sanguineis verberari : ac ubi flumen, aut mare vicinum non erat vice praediciae prenae, bestii et laniatidum obitet silitum, d. I. pen. Covarruvias in clem. f Iur ostis p. r. n. a a.
3 Hodie hoe supplicii setius in usu esse desit: & parricidae pro cuiusque resionis consuetudine, vel submerguntur, vel viva desoLuntur, vel in partes quatuor dissecantur , vel dolio luctus in flumen dei eiuntur , aut dantur canibus lacerandi, ut se uidiale refert Julius Clarus pari eid tim n. 3. Et Placa .se delitiis cra. Et sane vix satis aere repetiti potest supplicium in eos, qui vita privarunt illum, a quo ips vatam acceperunt ; cum seris snt serociores: itinι .rim na , inquit Quintilianus, qua; a motu ruium fiam non impetrant: pore elatum alistidias litem non lubuit. sitiiseu in se soliti liuetitis nu-
rara 'μ-ὶ Ir Me ad tantom nefas magno oportet elera parrit da ieri . . Pulchre in eamdem rem Cicero pro sex .Rosc.Ametino; ubi cum solonis meminisset, qui legem non tulit, quod ntin speravit tantae immanitatis quempiam sole, qui tam horrendum facinus perpetraturuq esset : attamen, inquit, quia nihil tam sanctum eii, quod non aliquando violet audacia, excogitatum
fuit in parricidas lingulare supplicium, ut illi quos naturae tronectas in ossicio retinete non possit, poenae magnitudo a maleficio 1.bmoveret. 4 Tanta namque est huius facinoris immunitas, ut non
tantum parricidae praedicta mena plemntur, sed & quisicinus attentarunt, licet id non peregerint: verbi gratia ; si patiem intersecturus emerit venenum, quamvis Non porrexerit, tenetur pina parricidii, I. I.θ. 1.ι. Consuetudo tamen non punit solum conatum, nisi in actum aliquem ex aeriorem procellerat; posset id etiam tentaride iure, quoniam I. C.;n d. i. i. non tant m simplieem praeparationem veneni considerat, sed etiam ulteriorem conatum vi Aetur exigere, per illa verba r qtii emis tenentim ut pate; daret, Vsamvis non mitierit dar : quae
verba aperi/ fgnificant, ex parte conantis nihil fuisse praetermissum, quod ad criminis persectionem requiritur ; sed aliunde eventum rei impe4itum fuisse . 3 Praeterea parricidii conscios, quamvis extraneos, eadem pina a sciendot iudicavit J.C. in ι.ε. E. h. . . cuius tamen miae rationem propter animi perturbationem, qua homines saepe commoventur , adhibuit Divut Adrianus in I. s. d. eoA. qui sertur; cum in venatione quidam filium suum necasset, qui nouercam suam adulterabat, in insulam eum deportasse : quod latroni magis quam patris iure eum interfecisset, existimans patriam potestatem in pietate, non in atrocitate debere
6 Non enim amplitia licet patri supra modum in s-lium saevire , multo minus occidere , t t. ae emend. pn in . Qis fit ut etiam pater lege Pompeia com-piehendatur, eiusque poenae supponatur, ut nomina
tim dicitur in princia io A. L tiis; . qui filios , aut eius assiactionit occiderit , idest , nepotes . Nam squi casus excepti 1 ni a generali hac prohibitioneuibus patri liceat occiaere , ut filiam in adultatio eprehensam, aut filium patriae proditorem , id lex permittit numinatim. Proinde mater, quae illium Gliamve occiderit, huiuη legis prenI asse aser: &wo
qui nepotem occiderit, I. l. F. h. t. etiam naturalem
tantum; quia filiationia substantia solum fila cocis3eia
tur, non qualitas, Inl. Clarui f. rela ditim num. i. Verum cum J. C. dicit conlocios eadem poena alg- τciendος, intelligit qui necem sunt cooperati: nam qui tantum Liverunt eam praeparari,extra ordinem puniuntur . Hi ne frater qui cognoverat tantum fratrem emisisvenenum, ut patri porrigeret, nee indieaverat, rete gatur; & medicus supplicio asscitur. I. a. E. I. In scium hune fuisse parricidii aestimandum est; alioquin etiam pari poena eum consciis, & praeparantibus venena puniendus esset, I. s. I. . h. t. At quid de matre, quae partum inventum mortuum g
co : nisi probet editum mortuum; aut vivum quidem, sed non suisse vitalem. Quo ea se mitiori poena erit punienti, ubi prius per.vim tormentorum excussa fuerit veritas tanti sacinoris: nam cum mater operam dederit rei illicitae, caelando partum , quantumvis mortuum, contra ipsam urgent gravi simae praesumptiones : hae tamen s solum augeantur ex consessione mulieris, non Lelle debet iud/x ultimo supplicio mulierem damnare; quia iam et in dubio praesumtio est partum mortuum natum elle; cum saepe leves mulieres abortum sacere procurent, Thesaurus de M. ia. o ra. ubi substinet matrem, quae partum . iam sermatum ti animatum in utero abisit, non esse plectendam poena parti eidii, sed alia mitiori, puta exilii de quo tamen dubito. Illud vero certum est, matrem quae accepta pecunia partum sibi medicamenti; abegisse dicitur, capitis supplicio da mnari, I. a'. si de parnis , uti & eam , quae abortioni et poculum filiae dedit; ut animatum situm perimeret; si abortionis effectus fuerit secutus, Thes. d. Ioco num. 12. Decius conss. 33. Merius q. ΙΑ. n. q. Cceterlim ii quis socerum, vitricum , novercam, priis svignum, vel privignam, seneram , vel nurum, aliosive ii miles trucidaverit, asperrima ista patricidii penam inime pleti itur sed ordinaria I. Corneliae , post L n. f. i. F. h. a. ubi Glummodo patris & matris, aut &aviae, non pariter'soceri, socrus, vitrici mentio fit,rεspectu penae parricidii. Deinde in I. hae nostra unica iste itur illam acerrimam olei pinana ita demum es.se imponendam, si quis eius asseetionis facta praepara
verit, quae nuncupatione parricidii continetur.Jani v m asseEtio illa non tanta est inter eos, qui parentum loco sunt, uti inter vere parentes, ut contaneatur nu
cupatione parricidii. Non ossicit huie verae opinioni f. alia d. M. Iissis pulld ιδ ubi legitur, eum qui assini tatis eius, sui nuneupatione parentiam eontinetur, sata praeparaverit, severissimam culei rinam substinered bere . Nam iste desumptus est ex nostra hae lege, quae non is finitoris, sed asseelionis vocabulo utitur, --semb. & Hottomannus ad a. f. alia. Excusabit ab utraque parricidii rina suror, qui au- roseit animum, sine quo crimen non committitur,l. n.
h. f. tibi semeere furore ipso eum qui deliquit puniri, dili Etitius custodiendum rescripserunt Caesares, aut vinculis coercendum. Excusabit snoque iusti erussa; vhluti s quis patrem perduellem, qui alias ab ineepto dimoueri non poterat, occiderit, sine scelere; eum enim potius praemio I honore assciendum lex censet, ι. 33. in religios cum patriae salus patris saluti anteponenda sit, ut docet Cicero 7. Os . Interdum a pina excus at,s pater iacto cultello in animai, filium propci adstantem vulnerauerit, & ex vulnere obierit; quia non fuit ulla caussa aut propositum Occidendi in patre. Quod enim fortuito evenit, venia & indulgentia Frin cipis indiget, .pen.st. de incena. mina , natis. Antonis Fa r Ia Itio C. ad h. t. a n. r. Denique incuria parent inexcusat a pina parricidii, si filius ejua in te luto inveniatur oppressus: quo easu peentiantia triennalis in i iunio imponitur, e. fη. . δε his qtii liι. oeci . praesumitur namque id negligentia potius, quam malitia pare tum contigisse, ob praesumtionem aliam affethioni paternae; quae nee malum inserti filiis, nee videte sino
120쪽
veniti posui ri,1 Hii ieis generali appellatione dicantur omnes
siqui damnum inserunt, & crimen admittunt hoc tamen loco malefici voeantur venefici , , incantatores , qui aut veneno aliquem neearunt, quo4 eii peiusquam gladio occidere, ut ait Antoninus I. r. ha. aut carmini huc, praeitigi in & malit medieamentis , hominibus, frugibus, animalibus nocent, animas responsa daturas lacrificiis evocant, elementi turbant, vitas insontium labefactant , pudicoc animest ad libidinem dellectunt, inessem deliruunt, segetem corrumpunt , I. . h. t. & mani huc accitis audent ventilare , ut qui que suos conficiat malin artibus inimicos, ut loquun- . tur Impp. ia ι.ε. h. t. ' Dignum hoe hominum genus durissima & insanii morte, ut recte imperatores armari velint iura gladio ultore,& ex uisti isimis p nismaleficos assici, tanquam holi et publicos, t. γ 7.
l. t. iidem in I. 6. volunt eos diis manibus consecrati. 5.d quomodo λ lae nimirum, ut feralis pellis, sive interi tus, huiusmiai homines natura peregrinos absumat; cu usmodi feraliorum tempore pecudes , & in elis feralibus eadavera mortuorum cum in ignem posita sunt, absumuntur. Inde psnam imis, seu feralem Pellem malefieis decretam ex illimat lacob Rae Vardon
ι 5. . Taracr. cap. 3 atque ita accipit verba I. I. . hoc tit.
Porro hanc capit in pinam res ἡ & illi substinent, qui cum dimone pati uiri ineunt, eique Deo suo de- se ito)adhdirent, iuxta illud Exodi re. : maleficos non
par er s v sese e etsi ncn tam noceant interdnm, quam
Hor itaque haruspicet L mathematicos, mileseae clsuperstitionis aue ores, omnia corrumpentes, omnia inquirentes tanquam naturae de ter publicae hostes, aepellet semper reiecerunt, pravique supplicio affecerunt Romani; nam nec dignitati parcete voluerunt . Inroiulserunt, ut s acculentur, nee aperte convincantur,
tormentis & quaestioni subiicentur inqui inhie omnes, qui illi, dὰditi essent superilitionibus, L . h. t. Itemque Ermi serunt cuilibet privato quo cumque maleficiorum 1e pollutot capere te iudici silere , I. uti. h. r. ubi proposita est pcena ultimi supplicii in eos, qui maleficos subtraxerint quaeli tona, eoive occultarint, vel clam occiderint .
praeterea ut omnino fleret illa divinandi curiosita iussit Constantinus Imp. haruspices, Sacerdotes divinus, Se eos qui ei et ministrant, ab Omnibui domibus excludi, aliter concremari; & eos qui consilii ei ulla ad- voeaverint suasionibus, vel praemiis , bonis exutot deportari. ι.3. h. t. atque in ipibs haruspices, mathematico: ia diuinationis curiosos, gladii supplicium decerni , I sua. Quo supplicii genere aeque digni sunt, qui prohibitam huiusmodi artem dicunt, ae iiii qui doceat.
i. peu. h. t. docentesve consulunt ex quadam curiositate,
maximo cum flamno reipublicae, ' Quod ubi Os5 8sat, & nemini nocitum est, hane ultimi supplicii poenam hodie non amplius frequentarii sed loco illiu et vel
incalcerationem cum relegatione hauri spicibus J divinationis curiosis irrogari solere, teliatur Prosper Farinacius praes. erim. 55. a. t. a. q.m. n. 89. & Ciar. 4. /χ- rem n.tili. Vertim hanc poenam pro tanto crimine nimis levem esse reor e nis manifestum si aliquem ex nimia
simplicitate, sine dolo malo huiusnodi divinationibu, studere. Consilentes potio hariolos, haruspices & in
cantatores, eum graviter peccent , severa ammadverso
ne ἡionos esse certum eu ; prout etiam decretum hae in Belgio ultimo Augusti anno i 8. arr. εῖ. sqq. Caete, lim de hariolo consulto,& de consulente Vanis sne iniuriarum conveniri possint, quaeriturὶ De hariolo aperte respondit Caius in l. i .ia fiae in ι est ibi: si quis Astrologus, vel qui aliquam silicitam divinario-ptos ni hominibus , auertendo ab eis mala per cha- nem pollicetur, consultus, aliquem sutem esse respon-raeteres incognitos, siqna erucis, reliquias sanctorum, dit, qui talis non erat, iniuriarum cum eo agi non imaginen cerean, schedulas, quibus ignota verba con- potetit cur ita i quia nee dolo malo, nee anima insu-tinent ut, I sacra etiam coinmiscentur: quae & smi- riandi sutem esse dixit, sed artis & proseisionis suaelia adhibere solent, ut inna, ex quibus effectus pro- eausa id sedit, per quam illum sutem esse collegerat. ducuntur, non quidem naturales: quia talia fgna na- De consulente, qui petiisnam nominavit, quam sui tum turaliter nihil operantur , nee supernaturales , quod seelue suspicatur . non dubito quin con .entii possit vanitatem potius sapiant, quam pietatem , ut a dς iniuriarum 1 liquidem non alio quam in urandi animo motae potius aicendi sint procurati; quae res spectat ad magiam di illicitam divinationem, quam mathe
maticam artem vocant Impp. in I.a. ha. omnino improbatam n drmnatam. ι Non obitat text. in I. rediat t. quae tantum eos puniri vult , qui arte ista abutuntur: es contra salutem him num , vel agriculturarum aliquid moliuntur : non item si piosnt, .eluti si aegrotantibuet subveniatit,grandines vel tempestates arceant, est iantque ne segetes
corrumpantur. Nam illius legis 3ispostio sapit paganis um . e lique grauissime reprehensa a Leone Imp. in Notisti quare hos puniri praecipit tanquam uten
tes re perniciosa r nisi dicamus a. l. q. non tam appro
bare saeta magi ea, quae sunt hominibus proficua; qu imnon punire, quod nec snt contra laetitiam, nec publicam quietem turbent. sed rectius ius Pontifidiam huiusmodi di Vinationem & magiam , quae salutem &honum procurare videtur, omnino improbat, i t. λ fo
nomen hariolo detulerit, , operam dederit rei illicitae De magici et 3: ibitile iis v. aeantur insignes disqui- titionec p. viii ini det Rio i item Grillaudi , & P. Gregor. Thol. I s. a. 4. I arum. cap. it. I g. Sclini. Fabri uouitione, in itio C. s. t.
De sepulchro uiolato. t Ceo nuer o, o quod Volatores septiles Ortim ser heii
ri Q.: quod nihil possit esse bonum, aut purum quod ex 4 Criminarii poena δε hir; υ lari reo inposta, qtia Aione cum dimone , aut erus arte Oritur: Et lic t itidit , θti; neli x t hee erim n pure ira..sset bonum per se a quia tamen ab eo prodit polluitur. 1 Qui petna impinatur a s enti sputitia, o fe o Quo fit ut hoc crimen etiam mixti fori e se intelli- j D iis; a moti uti. gatur ; e usque cognitio, di coercitio etiam ad Ec- 6 Quae psua hodis sit partita, qti; ab G stit imis .cesiasticum iudicem pertineat , de quo Iul. Clarus rina im Lent si pulturam , o motison: i moν L f t. is h. haere . itinium. Ma timat; i vero dicuntur, non illi qui fletum mo- g Iuria tempus quo , a fiant, prahibetur omnIs exaei stus, de sui ex illic sequuntur ecteitus inquirunt olunt- pectinii . que geometricam artem rei p. utilem, l. a. h. t. sed qui ρ Quia m istis Me in f rex nativitatibus, de sola liderum observatione , atque vana manuum, vultusque inspectione, sutura praedice- CFpulchrorum & sepultorum violatio, ad crimenaee, di artibus quibusdam de susuris magicis scire se otii- sacrilegii, L . ha. & maleficii pertinete videtur; ma , & sacere posse profitentur. Cuius generis sunt Chaldaei , Harioli, Auguret, Uates, somniorum Interpretes , I.ῖ. I.7.Qh. t. de quibus Tacitus e gri is, inquit, hominum p tintibus in iis m, per aut sua justat,ue ou λ ι υ rate no ara, ta semper eriti Ariar. Aur. Peris i Pialia. Irim. 11. de quo superiori titulo dii una : siquidem malefici, dema icit artibus dediti, solent plerumque acciendis manibus adire sepulchra, os a legete , mortuus polluere,
contrectare , spoliare, I. 4. In biv. h. t. quin ollibus abuti in rem malam.